2. Özet
• Vücut tolere edebileceğinden daha
fazla ısı aldığı zaman kişide yanıklar
oluşur
• Yanıklar şunlarla oluşabilir:
• Isı (Termal yanıklar),
• Kimyasal maddeler,
• Elektrik,
• Radyasyon
3. Derinin Anatomisi
• Epidermis: Derinin yüzeyel kısmıdır,
• Dermis: Derinin daha derin kısmıdır,
• Cilt altı tabaka: Derinin derin tabakasıdır
12. Üçüncü Derece Yanık
• Tüm dermis ve cilt altı doku yanmıştır,
• yanık doku kurudur ve kömür haline
gelmiştir,
• Pıhtılaşmış kanla dolu damarlar
görülebilir,
• Yanık alanı duyarsız olabilir
14. Dokuzlar Kuralı
• Yanık alanının genişliğini hesaplamak
için kullanılır,
• Vücut bölümlerini % 9 lara ayırır,
• Çocuklarda bu oranlar farklıdır
15.
16. Yanıkların Ciddiyeti
• Derinlik (birinci, ikinci ve üçüncü
derece),
• Alan (Dokuzlar kuralı),
• Kritik alanların olay içine girmesi,
• Hastanın yaşı,
• Hastanın genel sağlık durumu
17. Kritik Yanıklar
• Kırık ile birlikte olan yanıklar,
• Solunum yolunu içine alan yanıklar,
• El, ayak, genital organlar ve yüzü içine
alan üçüncü derece yanıklar
18. Kritik Yanıklar
• Üçüncü derece ve % 10’dan büyük
yanıklar,
• İkinci derece ve % 25’ten büyük
yanıklar,
• Kritik ve yaşlı hastalarda orta derece
yanıklar
19. Orta Derece Yanıklar
• Üçüncü derece ve %2-10 arası yanıklar,
• İkinci derece ve %15-25 arası yanıklar,
• Birinci derece ve %50-75 arası yanıklar,
23. Termal yanıkların Tedavisi
• Yanmayı durdurmak gerekir,
• Yanık alanı kapla, sar,
• Hastanın vital fonksiyonlarını kontrol
altında tut,
• Derhal naklet
24. Yanmayı Durdur
• Hastayı yanık alanının dışına taşı,
• Hastanın kıyafetlerini çıkart,
• Yana bölge hala sıcak ise soğuk su
içine sok
25. Yanık Alanını Sar
• Üçüncü derece bir yanıkta en büyük
tehlike,
• ıslak ve steril pansuman ile ört,
• Eğer steril pansuman malzemesi yok
ise örtü ile ört
26. Yanığın Ciddiyetini Araştır
• Dokuzlar kuralına göre yanık alanını
hesapla,
• Yanık ciddi mi, orta derece mi yoksa
küçük bir yanık mı ona karar ver,
• Gerekiyor ise şoku tedavi et,
• Solunum yolları etkilendi ise oksijen ver,
• Derhal nakil et
27. Kimyasal Yanıklar
• Sıklıkla güçlü alkali ve asitlerle oluşur
• Zehirli dumanlarlada olabilir,
• Gözleri içine almış olabilir
• Sıklıkla sanayii ortamında olmaktadır
30. Kimyasal Yanıklarda Acil Bakım
• Termal Yanıklarla aynıdır
• Bölge Bol su ile yıkanır
• Kuru pansuman ile kapatılır
31.
32. İnhalasyon Yaralanmaları
• Şunlar var ise hastada inhalasyon
injürisinden şüphelen:
• Hasta dispneden yakınıyorsa,
• Havada belirgin dumanın olması,
• Hasta duman soluduğunu söylüyorsa
• Hastaya oksijen vere nakil et
33.
34. Karbon Monoksit İnhalasyonu
• Eğer yaralanma kapalı bir ortamda oldu
ise şüphelenmek gerekir,
• Dispne tek semptom olabilir,
• % 100 oksijen ver,
• Solunumu her an durabilir dikkatli ol
35.
36. Derinin Kimyasal
Yaralanmaları
• Kuvvetli alkaliler Kuvvetli asidlerden
daha ciddidir,
• Kuru kimyasal maddeler ile olan
yanıklarda önce maddeyi fırça ile
uzaklaştır,
• Suyla yıka
37. Gözlerde Kimyasal Yanıklar
• Etkilenen gözü bol su ile yıka,
• Göz kapaklarını açık tut,
• Asid yanıklarında beş dakika, alkali
yanıklarında 20 dakika yıka,
• Her iki gözüde kapa
38.
39. Elektrik Yanıkları
• Yüksek voltaj ile olabilir,
• Ev cereyanı ile olabilir,
• Elektrik yanıklarında iki problem olur:
• Yaralanma görünenden daha derindir,
• Kardiyak aritmi tehlikesi vardır
40.
41. Elektrik Yaralanmaları
• Elektrik ciltte yaranma yapabilmesi için
vücuttan geçmelidir,
• Akımın girdiği ve çıktığı alanlarda iki
adet yanık olacaktır,
• Çıkış delikleri genel olarak daha geniştir
42. Elektrik Şoku ile Yaralanma
• Kardiyak ritmi bozar,
• Konvülziyonlar yaratabilir, kişi düşebilir,
• Ciddi yanıklarla birlikte kırıklar oluşabilir
43. Elektrik Şoku ile Yaralanma
• Gerekiyor ise CPR başla,
• Tüm yanıklara pansuman yap,
• Şüpheli tüm kırıkları atelle,
• Derhal naklet
44. Düşmüş Enerji Hatları
• 50.000 Volt’a kadar çıkabilir,
• Düşen ve yerdeki bir ceryan kablosunu
daima çarpabilir diye düşünmek gerekir,
• Eğer ceryanın kesik olduğundan kesin
emin değil isen asla dokunma
45. Evde Elektrik Yanıkları
• Bozuk aletlerden oluşur,
• Veya elektriğin dikkatsiz kullanımından,
• Çocuklarda meydana gelebilir,
• Eğer kişinin elektrik ile teması devam
ediyor ise önce onu ayırman lazım
46.
47. Arabada Sıkışan İnsanlar
• TEDAŞ elektriği kesmeden veya teli
oradan uzaklıştırmadan önce araba terk
edilmemelidir,
• Trafik ile veya yangın tehlikesi var ise:
• Kişiler arabadan atlayarak çıkabilirler,
• Ayni anda hem yere hemde arabaya
dokunmamak gerekir
48.
49. Yıldırım Çarpması
• Kişiler yıldırım ile çarpılabilir ve aynı
andada yaşayabilirler,
• Genelikle şuur kapalıdır,
• Kardiyak ritm bozuklukları veya
kardiyak arrest gelişebilir
• Kişi başarılı bir şekilde resüsite
edilebilir,
• Omurga yaralanmaları meydana
gelebilir
50. Radyasyon Yanıkları
• Güneş ile olan yanıklar genel olarak
ciddi değildir,
• Nükleer radyasyon ile olan yanıklar ise
genellikle ciddidir,
• Patlamanın ısısından olan termal yanıklar,
• İyonize radyasyondan olan radyasyon
yaralanması
51. Nükleer Radyasyona
Maruz Kalma
• Tabii olarak kozmik radyasyondan
oluşur,
• X ışınlarından olur,
• Kimyasal maddelerden olur,
• Nükleer santral kazalarında olur
52.
53. Nükleer Radyasyon
• Radyoaktiviteden oluşan enerji sonucu
oluşur,
• Radyoaktivite atomların parçalara
ayrılması sonucu ani olarak ortaya çıkan
enerjidir,
• Vücut hücrelerini bozabilen radyoaktiviteye
iyonizan ışın denir
56. Beta Parçacıkları
• Genel olarak laboratuvar ortamında
kullanılmaktadır,
• Kazayla ağız yolu ile alınmış olabilir,
• Alfa parçacıklardan daha fazla enerjisi
vardır
57. Gama Parçacıkları
• X ışınlarına çok benzerler,
• Vücudu delerek geçebilirler,
• Beta parçacıklarından daha fazla
enerjileri vardır
58.
59. Nükleer Radyasyonun
Ölçülmesi
• Gama ve X ışınları: Röntgen olarak
ölçülür,
• Röntgen emilen enerjiyi ölçer,
• RAD benzer bir ölçüdür fakat enerjiyi
kaynağında ölçer
• Gayger cihazı ile ölçülür
60. Nükleer Işımanın Etkileri
• Yıllarca belirgin olmayabilir,
• Vücudun çeşitli bölümlerinde gecikmiş
dönemlerde etkileri ortaya çıkabilir,
• Bazen ölümcül hastalıklara yol açabilir
63. Radyasyon Yaralanmalarını
İçeren Kazalar
• Günlük olarak radyoaktif madde
kullanan kuruluşlarda meydana gelir,
• Genelikle müdahele edebilecek
eğitilmiş kişiler vardır,
• Burada amaç hastayı radyasyonlu
ortamdan uygun koşullarda
uzaklaştırmaktır
64. Radyoaktif Kirlenmede Acil
Tedavi
• Hasta bizzat radyoaktivite ile kirlenmiş
olabilir, bu nedenle paramedik öncelikle
kendisini korumalıdır,
• Kontamine elbiselerin hepisini çıkarın,
• Hastanın tedavisi bitincede paramedik
hemen kendisini dekontamine etmeli
yıkamalıdır,
• Kontamine elbiseler özel bir kaba konulur
65.
66. Gama Işımasında Acil Tedavi
• Hastayı radyoaktif ortamdan
uzaklaştırınız,
• Hasta radyoaktif değildir,
• Acil tedaviye hemen başlayınız
