Nederland kent een lange cartografische traditie, die sinds Google Maps voor iedereen binnen handbereik lijkt. Maar hoe leg je de statistieken van het CBS over een Google Maps kaart? Hoe kies je het juiste kaarttype om je boodschap over te dragen? Je leert in deze workshop niet alleen om te navigeren door het woud van afkortingen, cartografische projecties en geografische bestandsformaten, maar ook om te kiezen tussen een symbolenkaart, vlakkenkaart of een heatmap. Ten slotte leer je de weg te vinden in het landschap van Open Source geografische software en open geografische data en services van de overheid.

1. Edward Mac Gillavry
24 mei 2013
GEO-INFORMATIESYSTEMENGEO-INFORMATIESYSTEMEN
Theorie en visualisatieTheorie en visualisatie

2.  Richard, Edward, Hans
 Amsterdam
 Sinds 2009
 Geo-applicaties voor het (mobiele) Web
 Webcartografie
 Desktop GIS ondersteuning: Quantum GIS
 Open Source en Open Data
WEBMAPPER: what the map can beWEBMAPPER: what the map can be

3. RIJKSWATERSTAATRIJKSWATERSTAAT

4. PDOKPDOK

5. ZORGVERZEKERAARS NLZORGVERZEKERAARS NL

6. ZORGVERZEKERAARS NLZORGVERZEKERAARS NL

7. MAPPYMAPPY

8. MAPPYMAPPY

9. DRENTS ARCHIEFDRENTS ARCHIEF

10. GEO-INFORMATIEGEO-INFORMATIE

11. ““80% VAN DE DATA IS GEOGRAFISCH”80% VAN DE DATA IS GEOGRAFISCH”
https://twitter.com/briantimoney/status/336967412673044480

12.  Shell stratengids → TomTom Navigator (2004)
 Locatienet → Google Maps (2005)
 “Baksteen” → iPhone 3G met a-GPS (2007)
 CBS Wijk- en Buurtkaart (2005)
 AND doneert NL data aan OpenStreetMap (2007)
 Nationaal Georegister, Provinciaal Georegister (2009)
 Data.overheid.nl (2011)
 Topografische data = open data (2012)
 Postcode (BAG) = open data (2012)
GEO VOOR IEDEREENGEO VOOR IEDEREEN

13. GEO VOOR IEDEREEN?GEO VOOR IEDEREEN?

14.  RD
 WGS-84
 BAG
 Shape
 NGR
 900913
 WIN1252
 WMS
 PDOK
GEO VOOR IEDEREEN? ECHT?GEO VOOR IEDEREEN? ECHT?

15.  RD = Rijksdriehoekstelsel
 WGS-84 = lengte- en breedtegraden
 BAG = Basisadministratie Adressen en Gebouwen
 Shape = ESRI Shape (bestandsformaat)
 NGR = Nationaal Georegister
 900913 (google) = Web Mercator
 WIN1252 = ASCII tekenset in MS Windows
 WMS = Web Mapping Service
 PDOK = Publieke Dienstverlening op de Kaart
GEO VOOR IEDEREEN? ECHT?GEO VOOR IEDEREEN? ECHT?

16. ONZE GEREEDSCHAPSKISTONZE GEREEDSCHAPSKIST
DatabewerkingGrafisch Web mapping
InkScape
GIMP
QuantumGIS
PostgreSQL

17. NAVIGEREN IN “GEO-LAND”NAVIGEREN IN “GEO-LAND”

18. CBS WIJK- EN BUURTKAART 2012CBS WIJK- EN BUURTKAART 2012

19.  ESRI = Environmental Spatial Research Institute
 Formaat stamt uit begin jaren '90
 Shape bestandsformaat:
 .shp – geometrie
 .shx – index
 .dbf – informatie (inderdaad dBase IV)
 Punten OF lijnen OF vlakken
 Lengte van kolomnamen en bestandsgrootte beperkt
 Windows-1252 tekenset
 Gelukkig veel software, bibliotheken
ESRIESRITMTM
-shape bestandsformaat-shape bestandsformaat
http://en.wikipedia.org/wiki/Shapefile

20. QUANTUM GIS – TO THE RESCUEQUANTUM GIS – TO THE RESCUE
– Layer > Add Vector Layer...
– Ctrl + Shift + V
– Werkbalk

21. ENCODING – WINDOWS-1252ENCODING – WINDOWS-1252
 Skasterlân
 Súdwest-Fryslân
 Côte d'Ivoire
 Douarière Mevrouw van Hier tot Daar
 Zie ook eventueel meegeleverde .cpg bestand

22. QUANTUM GIS – TO THE RESCUEQUANTUM GIS – TO THE RESCUE

23. GDAL/OGR VOOR DE DIEHARDSGDAL/OGR VOOR DE DIEHARDS
 Quantum GIS gebruikt OGR (vector) en GDAL
(raster) voor inlezen van bestandsformaten
 Ondersteunt heel veel formaten! :-)
 Wizards of plug-ins geven soms iets meer
controle (bijvoorbeeld .csv bestand)
 Bij complexere imports is een ogr2ogr
commandoregel nodig
 Voor informatie, gebruik ogrinfo

24. ogrinfoogrinfo
ogrinfo -al -so buurt_2012_v1.shp
 Layer name: buurt_2012_v1
 Geometry: 3D Polygon
 Feature Count: 12002
 Extent: (10425.200000, 306846.200000) -
(278026.100000, 621876.300000)
 Layer SRS WKT: PROJCS["RD_New",
GEOGCS["GCS_Amersfoort",
DATUM["Amersfoort", …

25. RIJKSDRIEHOEKSTELSELRIJKSDRIEHOEKSTELSEL

26.  RD, RD New, Amersfoort
 EPSG: 28992 (European Petroleum Survey Group)
 X- en Y-coördinaten
 Ellipsoïde van Bessel (benadering vorm van de Aarde)
 Driehoek? → Pythagoras!
 Centrum is de OLV-toren in Amersfoort
 Nulpunt bij Parijs: X-coördinaat < Y-coördinaat
 Alleen voor Nederland
 Hoekgetrouw en minimale afwijking
RIJKSDRIEHOEKSTELSELRIJKSDRIEHOEKSTELSEL

27. RIJKSDRIEHOEKSTELSELRIJKSDRIEHOEKSTELSEL

28. WGS-84WGS-84

29.  World Geodetic System 1984
 Standaard coördinaten van Global Positioning System (GPS)
 EPSG: 4326
 Lengte- en breedtegraden
 Ellipsoïde (benadering vorm van de Aarde)
 Plate Carrée: lengtegraad = x, breedtegraad = y
 Let op de volgorde van de assen!
 Wereldwijd
 Afstandsgetrouw (langs de meridianen)
WGS-84WGS-84

30. WGS-84WGS-84

31. WEB MERCATORWEB MERCATOR

32. GERARDUS MERCATORGERARDUS MERCATOR

33.  Google projection, Pseudo Mercator, Spherical Mercator
 EPSG: 900913, EPSG: 3785, EPSG: 3857
 Meters
 Ellipsoïde WGS-84 (benadering vorm van de Aarde)
 Google Maps, Bing Maps, OpenStreetMap, ArcGIS Online
 Zoomniveau 0 op 1 tegeltje (256 x 256 pixels)
 Hoekgetrouw, maar niet nauwkeurig
WEB MERCATORWEB MERCATOR
http://crschmidt.net/blog/archives/243/google-projection-900913/

34. WEB MERCATOR – TILINGWEB MERCATOR – TILING
Zoomniveau 0 Zoomniveau 1 Zoomniveau 2
Zoomniveau Kaartgrootte (pixels) Aantal tiles Resolutie (meters/pixel) Schaalgetal (bij 96 dpi)
0 256 x 256 1 x 1 = 1 156.543,034 591.658.711
1 512 x 512 2 x 2 = 4 78.271,517 295.829.355
2 1.024 x 1.024 4 x 4 = 16 39.135,758 147.914.678
3 2.048 x 2.048 8 x 8 = 64 19.567,879 73.957.339
4 4.096 x 4.096 16 x 16 = 256 9.783,940 36.978.669
5 8.192 x 8.192 32 x 32 = 1.024 4.891,970 18.489.335
6 16.384 x 16.384 64 x 64 = 4.096 2.445,985 9.244.667
7 32.768 x 32.768 128 x 128 = 16.384 1.222,992 4.622.334
8 65.536 * 65.536 256 x 256 = 65.536 611,496 2.311.167
9 131.072 x 131.072 512 x 512 = 262.144 305,748 1.155.583
10 262.144 x 262.144 1.024 x 1.024 = 1.048.576 152,874 577.792

35. VERSCHUIVING 100M NOORD?VERSCHUIVING 100M NOORD?

36. GEBRUIK JUISTE PARAMETERS!GEBRUIK JUISTE PARAMETERS!
ogr2ogr -f bestandsformaat⏎
doelbestand -t_srs doelprojectie⏎
-s_srs bronprojectie⏎
bronbestand

37. GEBRUIK JUISTE PARAMETERS!GEBRUIK JUISTE PARAMETERS!
ogr2ogr -f “KML”⏎
groningen_goed.kml -t_srs “EPSG:4326”⏎
-s_srs “+proj=sterea
+lat_0=52.15616055555555
+lon_0=5.38763888888889 +k=0.999908
+x_0=155000 +y_0=463000 +ellps=bessel
+units=m
+towgs84=565.2369,50.0087,465.658,-0.4068
57330322398,0.350732676542563,-1.87034738
36068,4.0812 +no_defs no_defs”⏎
groningen.shp

38. Let op “towgs84” parameter:
+proj=sterea +lat_0=52.15616055555555
+lon_0=5.38763888888889 +k=0.9999079
+x_0=155000 +y_0=463000 +ellps=bessel
+units=m
+towgs84=565.2369,50.0087,465.658,-0.4068573
30322398,0.350732676542563,-1.8703473836068,
4.0812 +no_defs no_defs <>
Deze staan niet altijd in de definitie van RD, zelfs niet op:
http://spatialreference.org/ref/epsg/28992/
GEBRUIK JUISTE PARAMETERS!GEBRUIK JUISTE PARAMETERS!

39. GEBRUIK JUISTE PARAMETERS!GEBRUIK JUISTE PARAMETERS!

40. CBS GEO-SERVICES VIA NGRCBS GEO-SERVICES VIA NGR
http://www.nationaalgeoregister.nl/geonetwork/srv/search/?uuid=d25fe199-2430-48fd-ad57-5b5f79f73cdf

41. CBS GEO-SERVICES VIA NGRCBS GEO-SERVICES VIA NGR
http://www.nationaalgeoregister.nl/geonetwork/srv/search/?uuid=d25fe199-2430-48fd-ad57-5b5f79f73cdf

42. CBS GEO-SERVICES VIA PDOKCBS GEO-SERVICES VIA PDOK
https://www.pdok.nl/nl/producten/pdok-services/overzicht-urls/c

43.  Open Geospatial Consortium (OGC)
 Recommendations ~ standaarden
 Internationaal
 Breed geïmplementeerd
 Traaaaaag
 “Afgeraffelde” indruk
 Expliciete notatie (verbose)
OGC WEB SERVICESOGC WEB SERVICES

44. WEB MAPPING SERVICE – GetCapabilitiesWEB MAPPING SERVICE – GetCapabilities
– Layer > Add WMS Layer...
– Ctrl + Shift + W
– Werkbalk

45. WEB MAPPING SERVICE – GetCapabilitiesWEB MAPPING SERVICE – GetCapabilities

46. WEB MAPPING SERVICE – GetMapWEB MAPPING SERVICE – GetMap

47. WEB MAPPING SERVICE – GetMapWEB MAPPING SERVICE – GetMap

48. WEB MAPPING SERVICE – GetFeatureInfoWEB MAPPING SERVICE – GetFeatureInfo

49. WEB FEATURE SERVICE – GetFeatureWEB FEATURE SERVICE – GetFeature
– Layer > Add WFS Layer...
– Geen sneltoetscombinatie
– Werkbalk

50. WEB FEATURE SERVICE – GetFeatureWEB FEATURE SERVICE – GetFeature

51. WEB MAP TILE SERVICESWEB MAP TILE SERVICES
https://www.pdok.nl/nl/producten/pdok-services/overzicht-urls/b

52. TILED SERVICESTILED SERVICES
 Open Geospatial Consortium (OGC):
WMTS = Web Map Tiled Service
 Open Source Geospatial Foundation (OSGeo):
TMS = Tile Map Server
 Google Maps, OpenStreetMap, Bing, MapQuest:
XYZ ~ TMS, maar een omgekeerde Y-waarde!

53. QUANTUM GIS 1.9 OF JAVASCRIPTQUANTUM GIS 1.9 OF JAVASCRIPT
OpenLayers.js:
 Uitgebreide functionaliteit, dus “hard werken”
● Tiling protocol: XYZ, TMS, WMTS
 http://www.openlayers.org/
Leaflet.js:
● Doelgerichte functionaliteit met goede documentatie
● Tiling protocol: XYZ en TMS
● http://leafletjs.com/

54. NEDERLANDSE RICHTLIJN TILINGNEDERLANDSE RICHTLIJN TILING
 15 (v.1.0) + 2 (v.1.1) zoomniveaus
 Well-Known Scale Set (WKSS):
urn:ogc:def:wkss:OGC:1.0:NLDEPSG28992Scale
Zoomniveau Kaartgrootte (pixels) Aantal tiles Resolutie (meters/pixel) Schaalgetal (bij 96 dpi)
0 256 x 256 1 x 1 = 1 3440,640 12.288.000
1 512 x 512 2 x 2 = 4 1720,320 6.144.000
2 1.024 x 1.024 4 x 4 = 16 860,160 3.072.000
3 2.048 x 2.048 8 x 8 = 64 430,080 1.536.000
4 4.096 x 4.096 16 x 16 = 256 215,040 768.000
5 8.192 x 8.192 32 x 32 = 1.024 107,520 384.000
6 16.384 x 16.384 64 x 64 = 4.096 53,760 192.000
7 32.768 x 32.768 128 x 128 = 16.384 26,880 96.000
8 65.536 * 65.536 256 x 256 = 65.536 13,440 48.000
9 131.072 x 131.072 512 x 512 = 262.144 6,720 24.000
10 262.144 x 262.144 1.024 x 1.024 = 1.048.576 3,360 12.000
http://www.geonovum.nl/sites/default/files/nederlandse_richtlijn_tiling_-_versie_1.1.pdf

55. NL WMTS-service in OpenLayersNL WMTS-service in OpenLayers
http://bl.ocks.org/emacgillavry/5669391

56. PDOK-Services Plugin voor QGISPDOK-Services Plugin voor QGIS

57. WEB MAPPING...WEB MAPPING...

58. ...ZONDER GOOGLE MAPS ;-)...ZONDER GOOGLE MAPS ;-)
http://emacgillavry.github.io/PDOK-Leaflet/

59. ARCHITECTUURARCHITECTUUR
 Kaart: BRT-Achtergrondkaart als TMS
 Viewer: Leaflet.js
 Projectie: RD i.p.v. Web Mercator
 Statistische data: CBS-gegevens als GeoJSON
 Choropleet: D3.js

60. ARCHITECTUURARCHITECTUUR
 Kaart: BRT-Achtergrondkaart als TMS ✓
 Viewer: Leaflet.js ✓
 Projectie: RD i.p.v. Web Mercator ✓
 Statistische data: CBS-gegevens als GeoJSON
 Choropleet: D3.js

61. GeoJSON MAKEN METGeoJSON MAKEN MET ogr2ogrogr2ogr
ogr2ogr -f “bestandsformaat”⏎
doelbestand
-sql “kolomnamen en filter”⏎
-t_srs “doelprojectie”⏎
-s_srs “bronprojectie”⏎
bronbestand
Meer informatie GeoJSON:
http://geojson.org/geojson-spec.html

62. SQL KOMT ALTIJD VAN PAS!SQL KOMT ALTIJD VAN PAS!
ogr2ogr -f "GeoJSON"⏎
groningen.json⏎
-sql "SELECT 'BU_NAAM', 'BU_CODE', 'GM_NAAM',
CAST('P_EENP_HH' AS integer) AS 'P_EENP_HH' FROM
'buurt_2012_v1' WHERE 'GM_NAAM' = 'Groningen'"⏎
-t_srs "EPSG:4326"⏎
-s_srs "+proj=sterea +lat_0=52.15616055555555
+lon_0=5.38763888888889 +k=0.999908 +x_0=155000
+y_0=463000 +ellps=bessel +units=m
+towgs84=565.2369,50.0087,465.658,-0.406857330322398,0.350
732676542563,-1.8703473836068,4.0812 +no_defs no_defs"⏎
buurt_2012_v1.shp
Percentage eenpersoonshuishoudens per buurt in de gemeente Groningen

63. D3.jsD3.js
 Data-Driven Documents
 CSS + HTML + Scalable Vector Graphics (SVG)
 Brongegevens uit JSON
 Interactie
 Veel voorbeelden en uitgebreide documentatie
 Meer informatie: http://d3js.org/

64. EINDRESULTAATEINDRESULTAAT
http://emacgillavry.github.io/PDOK-Leaflet/

65. Edward Mac Gillavry
edward@webmapper.net
www.webmapper.net
HARTELIJK DANKHARTELIJK DANK