1. २१८) देशसेवा - देशूेम:
१५ ऑगःट , २६ जानेवार या दवशी समाजाला देशूेमाचे भरते येते आ ण ते ःवाभा वकह आहे. पण देशूेम
य करणे हणजे सकाळ सोसायट त झडा वंदन करणे. वाहनावर झडा लावणे. घर TV वर देशभ पर गाणी -
िसनेमे बघणे, हा दर वष चा कायबम असतो. हे िनर ण अथात ' आहे रे ' समाजाचे आहे. यांना काम
के यािशवाय इलाज नाह , असा कामकर वग माऽ, आज काम िमळणार क नाह ा ववंचनेत असतो. दकानदारु -
इतर यावसाईक आप या कामात यम असतात. सेवाकम आपले कत य बजावत असतात.
आपण कसे देशावर ूेम क शकतो कवा कशी देशसेवा क शकतो ा ब लची माझी मते मांड याचा ा लेखात
ूय के ला आहे. देशाने मला काय दले हा ू बरेच वेळा वचारला जातो. जर का इतर देशातील नाग रकांशी
आपण सवकष तुलना के ली, तर हा ू मनात येणारच नाह . असो. खरा ू असा आहे क देशाने मला काय दले,
ा आधी मी देशाला काय दले ाचे उ र आपण शोधले आहे का? ाच ू ाचे उ र शोध याचा ूय ा लेखात
के ला आहे.
स या आप या भारत देशासमोर बरेच ू आहेत. आिमर खानने ' स यमेव जयते' ा कायबमात हा आरसा
दाख वलाच आहे. असो.
१) पा याचे िनयोजन:
आज देशासमोर पाणी टंचाई हा दरवष सतावणारा ू िनमाण झाला आहे. ःवातं यानंतर रा यक यानी काय के ले
- काय करत आहेत ाचा वचार कर यापूव , आपण ा पाणी टंचाईचा कधी वचार के ला आहे का?
ू येक रा ासाठ पा याचा ू दवसागणीक उम ःव प धारण करत आहे. परंतु आजह शहराम ये 'पाणी वाचवा'
ह भावना ूकषाने दसत नाह . आपण शहरातील लोक पा या या बाबतीत खूपच भा यवान असतो. पण लहान
शहराम ये, खे याम ये हाच ू हळू हळू उम ःव प धारण करतो व लोक असहायपणे पावसाची वाट बघतात. एक
सहवेदना हणून आपण पा याचा वापर जपून के ला पा हजे. माझी आमहाची वनंती आहे क आपण वेळात वेळ
काढनू मा या Tips वाचा या व आप या पर ने पा या या संकटाचा सामना करावा.
िलंक:http://www.spandane.com/misc/Save_Water.pdf
२) वजेचा ू :
मुंबई सोडनू संपूण महारा ात आ ण देशा या अ य भागात वजेचा ू गंभीर आहे. या कारणांचा मागोवा हा एक
वेगळा वषय आहे. पण शहरवािसयांना ाची जाणीव असणे आवँयक आहे. एक सहवेदना हणून आपण वजेचा
वापर जपून के ला पा हजे. Electricity Saved is Electricity Generated . माझी आमहाची वनंती आहे क
आपण वेळात वेळ काढनू मा या Tips वाचा या व आप या पर ने वजे या संकटाचा सामना करावा.
िलंक:http://www.spandane.com/misc/TipsonSavingElectricityConsumption.pdf
2. ३) पयावरणाचे संर ण:
पयावरणाचे संर ण हा गंभीर ू सव जगाला सतावतो आहे. पयावरण संर णाची जबाबदार ू येकाची आहे.
ला ःटक पश या वाप नयेत. रः यात कचरा टाकू नये. थुंकू नये. कचरा कुं ड चा वापर करावा . ा बाबतीत
आपण नेमके काय क शकतो ासाठ खालील िलंकला भेट ा.
िलंक: http://www.spandane.com/misc/ways_to_save_Green_and_Live_Green.pdf
४) आपण काय ाचे पालन क शकतो. काय ाचा भंग झा यानंतर काय ाचे अ ान ह सबब ःवीकारली जात
नाह . यामुळे कोणतेह काम काय ा या चौकट त राहनू के ले पा हजे. काय ाचा भंग झाला अस यास याला
सामोरे गेले पा हजे, कोण याह short cut चा अवलंब न करता.
५) रोखीने यवहार टाळले पा हजेत. खच धनादेशाने अदा के ला पा हजे. खचाचे tax paid bill न चुकता घेतले
पा हजे.
६) आपले आयकर ववरण पऽक वेळेवर सादर के ले पा हजे. भारतात फ अंदाजे ३.२० कोट लोक आयकर भरतात
असे वाचनात आले आहे. Tax Planning करा पण Tax चुकवू नका. Advance tax , service tax, VAT वेळेवर
भरा.
७) आपण िमळवले या पैशाचा पूण मोबदला दला आहे का याचा वचार नेहमी बाळगला पा हजे . उ.ह. आपण
कचेर त - यवसायात आपले काम मन लावून करतो का? धंदा असेल तर मालाची quality चांगली राखतो का?
माहकाचे पूण समाधान करतो का? इ याद . कामाचे समाधान हे माणसाला आंत रक सुख - समाधान देते. चांग या
कामाबरोबर पुरेसा पैसा न क िमळतो. Money is means to an end, and not an end in itself.
८) आपण पैशाची अनावँयक उधळप ट करतो का? हे टाळले पा हजे. समाजात एक मोठा ' नाह रे ' वग आहे
याचे ःमरण कायम बाळगले तर आप या हातून वावगा खच होणार नाह . खच करताना गरज, Necessity ,
Comfort & Luxury हा बम ल ात ठेवला पा हजे. िलंक:
http://www.spandane.com/Spandane/Spandane-Articles/105
_Money_Possessions_Happiness.pdf
९) Think Globally but ACT Locally हे ॄीद वा य मनात जपले पा हजे. ःवदेशी माल श य असेल ते हा
वापरला पा हजे.
१०) कमकांडा या आहार जाऊ नका. देवाचे ःमरण करा. आयुंयात जे िमळाले आहे याब ल देवाचे आभार माना.
जे िमळाले आहे यावर ूेम करा. कोणतीह इ छा मनात न ठेवता देवाचे ःमरण करा कारण मािगतलेली ू येक
गो देव देत नाह . तसेच न मागताह द या िशवाय राहत नाह . वया या आधी आ ण लायक पे ा जाःत काह
िमळत नाह ाची खुणगाठ मनाशी बांधा.
3. ११) आप या त बेतीची काळजी या. Health is true wealth .
१२) आप या कड ल ान , उपयु मा हती िमऽांना, सहकाढयांना , नवीन पढ ला share करा.
१३) वाहन चाल वताना िनयमांचे पालन करा. कोठेह रांगेला मह व ा.
१४) आप या िमळकतीतील काह भाग दान करा. Donation ब लची माझी मते वाच यासाठ िलंक:
http://www.spandane.com/Spandane/Spandane-Articles/88-Donation.pdf
१५) ॅ ाचार क नका. लाच देवू नका आ ण लाच घेवू नका . आप या िश णाचा - पदाचा उपयोग चांग या
कामासाठ करा . चांग या कामाबरोबर पुरेसा पैसा िमळतो . Money is means to an end and not an end in
itself. िलंक: http://www.spandane.com/Spandane/Spandane-Articles/94_Corruption.pdf
१६) कु टंबालाु वेळ ा. पैशा या आहार जाऊ नका. आयुंयात िश ण, पैसा , कु टंबाचेु ूेम, चांगला िमऽ प रवार,
चांगले आरो य असेल तर, तुम या सारखे सुख - आनंद तु ह च. आई-व डलांची काळजी या.
१७) समाजातील Anomalies of Human Behaviour टाळा. ा Anomalies (दांिभकता) काय आहेत हे
उमज यासाठ मा या लेखाची िलंक देत आहे. http://www.spandane.com/Spandane/Spandane-
Articles/82-Anomalies_of_Human_behaviour.pdf
१८) िनयिमत बचत करा. बचत का करावी, कशी करावी, बचत करताना काय काळजी यावी ा साठ मा या
लेखाची िलंक देत आहे: http://www.spandane.com/Personal%20Data%20Formats/04-
FinancialInvestment-Marathi.pdf
१९) जर तुमची िमळकत जाःत असली, तर खचावर िनयंऽण ठेवा. अनावँयक समान खरेद क नका. जाःत
मालसाठा क नका . िलंक: http://www.spandane.com/Personal%20Data%
20Formats/Investment%20in%20Shares/My_Tips_for_Saving_Household_Expenses.pdf
अनाँयक गो ी
२०) अ नाची नासाड क नका. अ न वाया घालवू नका. जर पैसे फु कट जायची िचंता तु हाला नसली तर
अ नधा य उ पादन करायला लागणारे ौम फु कट जातात ाचे भान ठेवा. अ नधा य उ पादन
लोकसंखे यामानाने पुरेसे असले तर , तु ह नासाड टाळ यामुळे हा मालसाठा वाढेल व अडचणी या काळात
उपयोगी येईल ाचे भान ठेवा.
२१) मुलांवर चांगले संःकार करा. मुले आपली वागणूक िनरखत असतात. यामुळे यां या समोर चांगले आदश
ठेव याचा ूय करा. यांना िश ण आ ण इतर सोई सवलती देताना, ह मुले देशाची चांगली नाग रक कशी
बनतील हे बघा. दसढयांचाु आ ण यां या मतांचा आदर करायला िशकवा. यांना ी - पु ष समानतेचे मह व
आप या वागणुक ने पटवून ा. दसढयाु धमाचा आदर करा आ ण ह िशकवण मुला-बाळांना ा. देशात सलोखा
4. नांदेल ासाठ ूय करा.
२२) देशाला परक य गंगाजळ (Foreign Exchange Reserve ) हा मोठा ू वषानुवष भेडसावत आहे. कारण
अनेक वष आप या देशाची आयात ह िनयातीपे ा खूप जाःत आहे. बर चशी परक य गंगाजळ Crude Oil आ ण
Gold या आयातीसाठ खच होते. यामुळे आप या वाग याने परक य गंगाजळ वर भर पडणार नाह ाचे भान
ठेवा. उ.ह. कारचा वापर आवँयक असेल ते हाच करा. (पेशोल जर महाग िमळत असले तर ते वाया जाता कामा
नये.) वनाकारण मजेसाठ वारंवार परदेश ूवास टाळा. पा याचे िश ण भारतात होत असेल तर, परदेशी
िश णाचा आमह ध नका. जे NRI आहेत, यांनी परक य चलन भारतात िनयिमतपणे पाठ वले पा हजे. परदेशी
िश णासाठ कज घेतले अस यास ते फे डनू , काह वष परदेशात अनुभव घेवून, भारतात परतले पा हजे व आप या
िश णाचा - अनुभवांचा फायदा मायभूमीला क न दला पा हजे. सो यात वनाकारण गुंतवणूक क नका.
२३) मतदान अवँय करा. मतदान न करता सरकारला बोल लावू नका. लायक उमेदवाराला मत ा.
२४) आवड असेल तर सै यात, पोिलस दलात, अ नीशामक दलात सामील हा.
२५) जम यास र दान करावे, मरणो र नेऽ दान करावे , मरणो र अवयव दान करावे . मी नेऽ दानाचा संक प
आ ण न दणी १९८४ साली के ली आहे .
२६ ) जमेल तशी समाज सेवा करा. माझी समाज सेवा ा लेखाची िलंक देत आहे .
http://www.spandane.com/Spandane/Spandane-Articles/72-My%20Social%20Service.pdf
२७) अ याय क नका आ ण अ याय सहनह क नका.
२८) आप या िश णाचा - अनुभवाचा उपयोग होणार असेल असाच नोकर - यवसाय िनवडावा . उ च िश ण
घेत यानंतर कला ेऽात जावू नका कारण आप या िश णा साठ सरकारने पैसे खच के लेले असतात . आप या
मुळे दसढयाु एका व ा याची संधी चुकलेली असते ाचे भान ठेवा.
२९) दसढयाु धमाचा आदर करा आ ण ह िशकवण मुला-बाळांना ा. देशात सलोखा नांदेल ासाठ ूय करा.
िमऽानो, काय काय िलहू आ ण कती िलहू? ह देशूेमाची सवकष जंऽी आहे असे मला मुळ च हणायचे नाह . हा
लेख वाचून कृ पया मा याब ल गैरसमज क न घेवू नका. माझी ा वषयाची मते तुम यासमोर माडली आहेत
इतके च. पटले तर असे वाग याचा ूय करा, नाह तर हा लेख वस न जा ए हडेच माझे सांगणे आहे. मी वर ल
िनयमांचे पालन करत आहे हे मु ाम नमूद करत आहे .
जे हा समाजातील सुिश तवग वर लूमाणे वचार क न यावर अंमलबजावणी करेल, ते हा ा भारत देशाला
जगातील प ह या बमांकाची स ा हो यापासून कोणीच रोखू शकणार नाह .
5. िमऽानो, तुम या ूित बया न क कळवा.
सुधीर वै
२७-०२-२०१३
Follow me on .....
http://spandane.wordpress.com/
www.spandane.com