This is a summary of "outstanding" research that has been supported by the National Research University Project. The work is published in the Journal Nanoethics as "Disenhancement Problem in Agriculture: A Reply to Thompson."

1. ผลงานวิจยเด่น
ั
โสรัจจ์ หงศ์ลดารมภ์
ภาควิชาปรัชญาและ
ศูนย์จริยธรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
คณะอักษรศาสตร์

3. Soraj Hongladarom, “The Disenhancement
Problem in Agriculture: A Reply to Thompson,”
Nanoethics 6.1(2012): 47 – 54.

5. ปัญหาและที่มา

นักปรัชญา Paul Thompson ได้ตีพิมพ์บทความเสนอ
ประเด็นว่า การใช้เทคโนโลยีเพื่อผลิตไก่ที่เกิดมาตา
บอด เป็นการกระทำาที่ถูกจริยธรรม เนื่องจากในฟาร์ม
ที่เลี้ยงไก่เป็นจำานวนมากๆ ไก่แต่ละตัวเลี้ยงอยู่ติดกัน
มาก ทำาให้ไก่จิกตีกันและเกิดความเครียด หากใช้
เทคโนโลยีเพื่อผลิตไก่ที่เกิดมาตาบอด และต้องเสียค่า
ยาและค่ารักษาพยาบาลมาก ก็จะอยู่ในฟาร์มด้วยกัน
ได้อย่างดี ไม่มีการจิกตีกันและไม่เครียด ไก่จะมี
“ความสุข” มากกว่า ดังนั้นจึงถูกหลักจริยธรรม

6. ปัญหาและที่มา

ข้อเสนอของ Thompson ถูกต่อต้านอย่างหนักจาก
กลุ่มอนุรักษ์สัตว์และที่นาสนใจคือโรงงานผลิตเนื้อไก่
่
ในสหรัฐ ก็ต่อต้านด้วย เนื่องจากอาจต้องการแสดงว่า
ตนเองประพฤติถูกหลักจริยธรรมด้วย ปัญหาของการ
ผลิตไก่แบบที่ Thompson เสนอคือเป็นการกระทำาที่
ผิดธรรมชาติ เพราะเป็นการผลิตไก่มาเพื่อเป็น
เครื่องจักรผลิตเนื้อป้อนตลาดเท่านั้น ไก่ที่เกิดมาแบบ
นี้จะไม่มีวันใช้ชวิตตาม “ปกติ” ที่คยเขี่ยหาอาหารเอง
ี ุ้
ได้

7. ฟาร์มเลี้ยงไก่ใน
ปัจจุบน
ั

8. ปัญหาและที่มา

อย่างไรก็ตาม เหตุผลของ Thompson ก็คือว่า การ
เลี้ยงไก่ในฟาร์มขนาดใหญ่อย่างที่เป็นอยู่ เป็นการ
ทรมานไก่อย่างยิ่ง เพราะไก่อยู่กันอย่างยัดเยียดแออัด
ในเมื่อเราไม่สามารถล้มเลิกระบบเลี้ยงไก่แบบนี้ได้
เพราะมีความต้องการบริโภคเนื้อไก่เพิ่มสูงขึ้นตลอด
เวลา ก็ต้องอาศัยเทคโนโลยีผลิตไก่ที่ไม่จิกตีกัน ทาง
เดียวที่ทำาได้คอให้ไก่ตาบอดตั้งแต่กำาเนิด
ื

9. ปัญหาและที่มา

ข้อเสนอของ Thompson วางอยู่บนปัญหาทาง
จริยธรรมที่เรียกกันว่า “disenhancement problem”
หมายถึงการใช้เทคโนโลยีเพื่อทำาให้สิ่งมีชีวิตมีความ
สามารถน้อยกว่าที่เป็นอยู่ตามธรรมชาติ

ปัญหานี้เป็นส่วนกลับของปัญหา “enhancement
problem” ซึ่งเป็นเรื่องของการทำาให้สิ่งมีชวิต (โดย
ี
มากจะเป็นมนุษย์) มีความสามารถมากกว่าที่เป็นอยู่
ตามธรรมชาติ

10. ปัญหาและที่มา

ข้อเสนอของ Thompson ก็ให้เกิดการถกเถียงและ
อภิปรายอย่างกว้างขวาง บรรณาธิการของวารสาร
Nanoethics ได้เชิญให้ อ. โสรัจจ์ เขียนบทความเพื่อ
วิพากษ์วิจารณ์ข้อเสนอนี้ เพื่อรับการพิจารณาลงตี
พิมพ์

11. ผลการวิจัย

ข้อเสนอของ อ. โสรัจจ์ในบทความ “The
Disenhancement Problem in Agriculture: A
Reply to Thompson” ได้แก่ว่าปัญหาทางจริยธรรมที่
Thompson เสนอมีรากฐานมาจากแนวคิดการเลี้ยง
ไก่แบบอุตสาหกรรม ต้นตอของปัญหาจึงไม่ใช่การ
ปรับปรุงยีนของไก่ให้ตาบอด แต่อยู่ที่ระบบการผลิตที่
เน้นประสิทธิภาพและเน้นการผลิตเนื้อไก่ให้ได้
ปริมาณมากที่สุดแต่ต้นทุนถูกที่สด
ุ

12. ผลการวิจัย

Thompson พูดราวกับว่าสังคมไม่มีทางเลือกอื่น
นอกจากต้องยอมรับวิธีการเลี้ยงไก่แบบนี้ แต่เรามีทาง
ที่จะเลี่ยงมิให้ต้องเกิดปัญหาที่เราต้องเลือกระหว่าง
การผลิตไก่ที่ตาดี (แต่จิกกัน) หรือตาบอด (แต่ไม่จิก
กัน) ทางเลือกดังกล่าวคือให้การเลี้ยงไก่เป็นกิจกรรม
ของชุมชนขนาดเล็ก ระดับตำาบลหรือหมูบ้าน แทนที่
่
จะเป็นกิจกรรมของโรงงานขนาดใหญ่ระดับข้ามชาติ
ที่ต้องใช้ทุนและความชำานาญสูงมาก

14. ผลการวิจัย

การเลี้ยงไก่ในระดับชุมชนเป็นการสืบเนืองวัฒนธรรม
่
การเลี้ยงไก่ที่มีมาเป็นพันๆปี แนวคิดหลักคือให้ไก่มี
เสรีภาพในการเคลื่อนไหวเพื่อหาอาหารและใช้ชวิต ี
ตามปกติธรรมดา เนื้อไก่ที่ได้จะมีผลดีต่อสุขภาพ
มากกว่า เพราะจะไม่มีไขมันมากเท่า การใช้ยาหรือ
ฮอร์โมนก็จะน้อยกว่า

อย่างไรก็ตาม ปัญหาก็คอว่าจะทำาอย่างไรเพื่อให้ได้
ื
เนื้อไก่ปริมาณมากๆที่ราคาพอจะซื้อได้ เพื่อเลี้ยงคนที่
มีแต่จะมีความต้องการมากขึ้น

15. ผลการวิจัย

ทางแก้ปัญหาที่เสนอไว้คือ ให้แต่ละชุมชนรับผิดชอบการผลิตเนื้อ
ไก่ของตนเอง การทำาเช่นนี้ให้ได้ผลจริงต้องมีการปรับเปลี่ยนวิถี
ชีวิตของผู้คนในสังคมสมัยใหม่พอสมควร โดยเฉพาะในเมืองใหญ่
สังคมต้องเลือกว่าจะยอมทำาแบบนี้ หรือจะยอมให้มีการใช้
เทคโนโลยีผลิตไก่ที่มีสภาพความเป็นไก่น้อยลงเรื่อยๆ และเป็น
เพียงเครื่องจักรผลิตเนื้อมากขึ้น ภายใต้ข้อเสนอเรื่องไก่ชุมชน
เนื้อไก่จะต้องแพงขึ้นเพราะปริมาณในตลาดจะน้อยลง ข้อดีคือเรา
ไม่จำาเป็นต้องบริโภคเนื้อสัตว์ปริมาณมากเท่าที่เราทำาอยู่ มีเหตุผล
ทางจริยธรรมว่าเหตุใดเราจึงควรบริโภคผักและธัญพืชมากขึ้น
และกินเนื้อสัตว์ให้น้อยลง

16. วิธีการวิจัย

การวิเคราะห์ทางปรัชญาและการวิจัยเอกสาร