1. THE GIRL WHO KNEW TOO MUCH (1962/1963) [La Ragazza Che Sapeva Troppo]
“Virtutis omnis impedimentum est timor…” publilius syrus
Sinema tarihinde çok az yönetmen vardr ki hem kendi adyla anlan bir alt-tür(sub-genre) oluturmu olsun hem
de sinema tarihinde hemen hemen tüm otoritelerin kabul ettii bir sinemasal tür oluturmu olsun. te Mario
Bava bu az rastlanlan deerli yönetmenlerden birisidir. Bava’nn korku türüne getirdii soluk tartmaszdr, bu
konuda tereddüt tayan sinemac yoktur. Ama Bava’nn asl özellii öncül talyan usulü westernleri (Arizona Bill
(1964)) ve "giallo"lar (Girl Who Knew Too Much(1962), Blood and Black Lace(1964)) yaratm olmasdr.
Görüntü yönetmenliinden gelen Mario Bava aslnda hangi tür popüler ise, o türe ait filmler çekmitir. Ama bu
filmleri, kendi markasn üzerine yaptrarak sunmu olmas ve hangi tür film çekerse çeksin gerilimin dozunu
tam olarak tutturabilmesi, müzik kullanmnn incelii ve kamera kullanmnn benzersizlii sayesinde dikkat
çekmeyi baarmtr. Yoksa iblisli filmler, ajanl Avrupa filmleri, cinayet ve gizem filmleri, kovboy filmleri,
korku filmleri, macera filmleri ve vampirli filmler Bava’nn icad deildir. Bava daha çok alt-türler yaratmakta
mahirdir ve bu açdan bakldnda Lamberto Bava’nn, Dario Argento’nun yaratcs saylabilir. Kendi adma,
Bava’nn en baarl “giallo”su olarak Bay of Blood (1971) filmini gördüümü belirtmek isterim. Ama Hatchet
For the Honeymoon (1970) ve Five Dolls For an August Moon (1970) da gayet güzel “giallo”lardr.
Girl Who Knew Too Much ya da dier adyla Evil Eye (Evil Eyes deil…) muhtemelen ilk “giallo”dur. Ve ilk
“giallo”; daha sonra birçok “giallo”da ve korku/dehet filminde olaca gibi bir yolculukla balar, bir uçak
yolculuuyla…Dinlendirici, sakin bir müzik tpk dier rahatsz edici filmlerde(irritation movies) olduu gibi
dehete uzanan yolculukta ölüm dinginliini simgeler. Açl müzii; Celentano’nun “Furare”sidir. Daha ne
olsun?
Yolculuu yapan, 20 yandaki güzel, alml ve iyilik timsali Nora Davis “gerçeklerden kaçmak için gizemli
cinayet öyküleri”ne sarlmtr. “The Knife”dan alntlanan açl sözü(prologue) ile ilk cinayet arasnda halüsinatif
bir ba kurulur. Bu “gerçeklik” yaklam, daha sonra ekseriyetle Argento ve Fulci “giallo”larnda skça karmza
çkacaktr.
Daha açlndan itibaren stilize bir gerilim yaratsna damgasn vurur Bava. Kent sigaras içinde kokain kaçran
Pacini’nin yaratt gerilimi unutturmak, oldukça yal bir teyzenin doal sebeplerle ölümüne sürreal bir hava
katan sahneye düer. Bu ölüm sahnesinin planlarnda kullanlan kamera açlar, k ve gölge oyunlar sayesinde
sinema tarihinin en dehet verici “ecel”iyle karlar sinemaseverler.
Güzeller güzeli Nora’ya ak olan üpheli doktor Marcello Bassi rolünde John Saxon [The Unforgiven (1960),
Enter the Dragon (1973), The Appaloosa (1966), From Dusk Till Dawn (1996), A Nightmare On Elm Street
(1984), Black Christmas (1974), Joe Kidd (1972), Tenebre (1982)] yine üzerine düeni fazlasyla yapan bir
karakter oyuncusu görevini baaryla yerine getiriyor. Saxon’un rolü epeyi fazla süre almasna ramen yine de

2. Nora’y canlandran Letícia Román dnda filmin tek barol oyuncusu “Roma” ehri gibi gözüküyor. Hele
Doktor’un tehisini koyduu yer, bütün olaylarn geçtii meydan, aratrmalar esnasnda fon oluturan mahalleler
ve cinayeti gören kaldrmlar…Egzotik, merak uyandrc bir bakala sahip Roma. Tpk stanbul gibi…
Yal teyzenin ölümünün ardndan, çantasn çaldran Nora yetmezmi gibi bir de cinayete tank olur. Çok net bir
cinayet sekansdr bu lâkin zamanlar ve ehaslar uyumsuzluk içindedir. Görüntü-bellek-sanrlama üçgeni içinde
izleyicisine küçük tuzaklar kurar Bava. Filmde ad geçen Wallace’larn, Spillane’lerin, Christie’lerin
okuyucusuna yapt gibi…Resmin kaybolmas, evde kurulan tuzak, ortaya çkan ve çkmasyla beraber
hikayenin seyrini kökten deitiren gerçekler. Sadece Laura’nn kz kardeinin 10 yl önce bçaklandn örenmek
bile insan dumura uratmaya yeter de artar. Straccianeve’nin Gina Abbat, Maria Beccati ve Emily
Craven’den sonraki dura Nora Davis olacaktr çünkü “Ariadne’s Terrible String” kitab böyle buyurmutur.
Darp tesiriyle oluan “mythomania” hastal tehisi konan Nora’nn sanrlamas izleyicinin “alfabe cinayetleri”nin
varln yadsmasn salamaz, öte yandan açlta okuduu “cinaî romann” bu alanda okuyaca son roman olmas, belli
bir süre sonra seyircinin de kafasnda soru iaretleri belirmesine yol açmaktadr. Acaba dü ile gerçek iç içe mi
geçmektedir? Ksaltlm versiyonu izleyenlerin düecei tuzaklarn says da bir hayli fazladr. Kzn ahit olduu
cinayette, bça maktulün srtndan çkaran adam görmemek filmin finaline ar bir darbe indirir, bir illüzyon
yaratr. Ya da resmin kaybolduu sahneyi görmemek, tablodaki gözleri fark etmemek seyircinin kendisini
Nora ile özdeletirmesini engellemektedir. Uzun versiyon bir anlatc tarafndan desteklenen, ilave müziklere
sahip bir formattadr.
The Girl Who Knew Too Much; adn büyük bir ustaya, Alfred Hitchcock’a, açkça hürmet etmek için almtr.
Evil Eye, versiyonu daha öznel bir isimdir bu amaçla skça kullanlan dier adnn gieyi ya da video datmn
hedefledii söylenebilir. Filmin proje halindeyken kullanlan çalma ad “Incubus” ise (rüyalarda) diileri batan
çkaran erkek iblis (baz kaynaklarda kadnlara tecavüz eden iblis) manasna gelir ki, bu ad günümüzde iyi bir
grubun (Paint It Black yorumlar tavsiye olunur) da kullanmndadr. Bava’nn bu filmi onun bir düzine
bayaptndan biri olmakla kalmaz, hem bir türün douuna sebep olur hem de o türün halâ dimdik ayakta duran
kalelerinden birini vücuda getirir.
[papaz/sigara–2.kat/no:26–saat5:20-iki kurun]
KAYNAKÇA
QUINLAN, David; (2000), Quinlan’s Film Stars – 5th Edition, Brassey’s Inc.
SYRUS, Publilius; (1997), Düünceler, (çevirmen : Bedia Demiri), Kabalc Yaynevi, stanbul
[açl sözü : “Korku her türden cesarete engel oluturur...”]
yabanci dizi izle
yabanci dizi izle