1. Катионуудыг таних чанарын урвалууд
Катион Урвалж ба үзүүлэх Ажиглагдах шинж тэмдгүүд
нөлөөлөл
Li+ Дөл Хурц улаан өнгөтэй болгоно.
Na+ Дөл Шар өнгөтэй болгоно
K+ Дөл Хөх ягаан өнгөтэй болгоно.
Ca2+ Дөл Улаан шаргал өнгөтэй болгоно.
Sr2+ Дөл Хурц улаан өнгөтэй болгоно.
Ba2+ Дөл Шар ногоон өнгөтэй болгоно.
SO42- Хүчлүүдэд уусдаггүй цагаан тунадас
үүсгэнэ: Ba2+SO42-=BaSO4↓
Cu2+ Ус Гидратжсан Cu2+ ион нь цэнхэр өнгөтэй болдог.
Pb2+ S2+ Хар өнгөтэй тунадас үүсгэнэ:
Pb2++S2-=PbS↓
Ag+ CI- NHO3 – д уусдаггүй боловч концентрацитай
NH3•H2O – д уусдаг цагаан тунадас үүсгэнэ:
Ag++CI-=AgCI↓
Fe2+ K3[Fe(CN)6] Хөх өнгөтэй тунадас үүсгэнэ:
улаан цусан давс K++Fe2++[Fe(CN)6]3-=KFe[Fe(CN)6] ↓
Fe3+ 1. K4[Fe(CN)6] Хөх өнгөтэй тунадас үүсгэнэ:
(шар цусан давс) K++Fe2++[Fe(CN)6]4-=KFe[Fe(CN)6] ↓
2. Роданид – ион Fe(SCN)2+, Fe(SCN)2+ зэрэг комплекс – ион
SCN - үүссэний улмаас тод улаан өнгөтэй болно.
AI3+ Шүлт Шүлтийн эхний хэсгийг хийхэд
(амфотер шинжтэй AI(OH)3 – ийн тунадас үүсэх ба цаашид
гидроксид)
үргэлжлүүлж нэмэхэд түүний уусалт явагдана.
NH4+ Шүлттэй халаахад Аммиак ялгарч үнэртэнэ:
NH4++OH-
H+ Индикаторууд: Улаан өнгөтэй болгоно.
(хүчиллэг орчин) Лакмус метилоранж Улаан өнгөтэй болгоно.

2. Анионуудыг таних чанарын урвалууд
Анион Урвалж ба Ажиглагдах шинж тэмдгүүд
үзүүлэх
нөлөөлөл
SO42- Ba2+ Хүчлүүдэд уусдаггүй цагаан тунадас үүснэ: SO42-+Ba2+=BaSO4↓
NO3- 1.H2SO4конц ба Cu Cu2+ ионы цэнхэр өнгөтэй уусмал үүсгүүлэх ба хүрэн улаан өнгөтэй
NO2- нэмж халаахад хий (NO2) ялгаруулдаг.
PO43- Ag+ Саармаг орчинд цайвар шар өнгөтэй тунадас үүсгэнэ:
3Ag3++PO43-=Ag3PO4↓
CrO42- Ba2+ Цууны хүчилд уусдаггүй боловч давсны хүчилд уусдаг шар тунадас
үүснэ:
Ba2++CrO42-=BaCrO4↓
S2- Pb2+ Хар өнгөтэй тунадас үүснэ:
Pb2++S2-=PbS↓
CO32- Ca2+ Хүчлүүдэд уусдаг цагаан тунадас үүснэ:
Ca2++CO32-=CaCO3↓
CO2 Ca(OH)2 Ca(OH)2+CO2→CaCO3↓+H2O
Шохойн ус CaCO3+CO2+H2O → Ca(HCO3)2
Цагаан тунадас үүсэх бөгөөд CO2 нэвтрүүлэхэд түүний уусалт
явагдана.
So32- H+ SO2 –ийн өвөрмөц үнэр гарна:
2H++SO32-=H2O+SO2↑
F- Ca2+ Цагаан тунадас үүснэ: Ca2++2F-=CaF2↓
CI- Ag+ NHO3 – д уусдаггүй боловч концентрацитай
NH3•H2O - д уусдаг цагаан тунадас үүснэ:
Ag++CI-=AgCI↓
AgCI+2(NH3•H2O) → [Ag(NH3)2]++CI-+2H2O
Br- Ag+ NHO3 – д уусдаггүй цайвар шар өнгөтэй тунадас үүснэ: Ag++Br - =
AgBr↓
тунадас нь гэрэлд хүрэнтдэг.
I- Ag+ NHO3 концентрацитай NH3 – д уусдаггүй шар өнгөтэй тунадас үүснэ:
Ag++I-=AgI↓ тунадаснь гэрэлд хүрэнтдэг.
OH- Индикаторууд: Цэнхэр өнгөтэй болгоно.
Шүлтлэг лакмус Улаан ягаан өнгөтэй болгоно
орчин фенолфталейн

3. Органик нэгдлүүдийг таних чанарын урвалууд
Нэгдлүүд Урвалж ба үзүүлэх Ажиглагдах шинж тэмдгүүд
нөлөөлөл
Алкан Дөл Бага молекул масстай алканууд цэнхэр
өнгөтэй дөл үүсгэн шатна.
Алкен 1. Бромын ус Уусмал өнгөгүй болдог.
(C=C - холбоо) 2. Шаталт Шаравтар өнгөтэй дөл үүсгэн шатдаг.
Бензол шаталт Тортог ихтэй дөл үүсгэн шатна.
Фенол 1. Бромын ус Уусмал өнгөгүй болох ба
2. Na2CO3 – ийн уусмал Трибромфенолын цагаан тунадас
3. FeCI3 үүснэ.
Нүүрс хүчлийн хий ялгарна.
Хөх ягаан өнгөтэй болно.
Спирт 1. Na Устөрөгч ялгарна.
2. Шаталт Цайвар цэнхэр дал гаран шатна.
3. Улайстал халаасан Улайстал халаасан зэс утас дахин улаан
хар ногоон өнгөтэй өнгөтэй болно.
зэс утас
Олон атомт спирт Cu(OH)2+NaOH Хөх өнгөтэй болох буюу глицерат
үүснэ.
Амин 1. Лакмус Усан уусмал дотор хөх өнгөтэй болдог.
2. HHal Галогенустөрөгчидтэй давс үүсгэх ба
ууршуулсны дараа хатуу тунадас үүснэ.
Анилин 1. Бромын ус Бромын ус өнгөгүй болох ба
2. HHal триброманилины тунадас үүснэ
Ууршуулсны дараа гидрогалогенид
анилины давсны хатуу тунадас үүснэ.
Альдегид 1. Ag2O мөнгөн толины урвал явагдана.
2. Cu(OH)2 Cu2O – ийн улаан тунадас үүснэ.
Карбон хүчил Лакмус Улаан өнгөтэй болгодог.
Шоргоолжны хүчил - мөнгөн
толины урвалд ордог.
Олейны хүчил – бромын усыг
өнгөгүй болгодог.
Цардуул KI дахь I2 –ын уусмал Хөх өнгөтэй болгодог.
эсвэл, I – ын спиртэн
уусмал
Уураг NHO3конц Шар өнгөтэй болох ба шүлтийн уусмал
нэмэхэд улаан шар өнгөтэй болно.