1. NIELS VAN IPEREN
Starmaker
Hij is begonnen als fan, en eigenlijk is hij commerciële klussen combineert met White Stripes moeten toevallig in Bogo-
zijn werk altijd vanuit die optiek blijven vrij werk van bijvoorbeeld vergeten indi- ta langskomen, zoals in 2005, zijn laat-
bekijken. Zijn filosofie: iedereen is een anenstammen in de Zuid-Amerikaanse ste OOR-foto. In het begin trok de ruige
rockstar. ‘Ik wil graag van gewone men- jungle. ‘Als ik nu voor een inheems kind- wereld van de rock & roll hem mateloos.
sen artiesten maken in plaats van de je in de Amazone sta, probeer ik daar Vijf, zes concerten per week, en daarna
mens achter de artiest laten zien.’ Vanaf ook een rockstar van te maken. Je moet nog naar de kroeg. Tegenwoordig prefe-
zijn vijftiende reisde hij voor OOR zijn dat uit iemand proberen te halen.’ Niels reert hij David Guetta. ‘Ik vind het heel
helden achterna, tot in LA aan toe. Grote van Iperen. Hij is een van de tien finalis- leuk om ‘t te horen als het ergens voor-
reclamecampagnes voor Nike en Coca- ten in de categorie Portretten van de bijkomt, maar ik zal geen Nirvana-plaat-
Cola brachten hem even terug naar Am- Hasselblad Masters dit jaar, een zeer je opzetten als ik thuis zit.’
sterdam, maar via tussenstops in New prestigieuze internationale fotografie-
York en opnieuw Amsterdam en talloze prijs. Kleine Niels is, kortom, een grote door Koen Poolman / fotografie Niels van
reisreportages belandde hij uiteindelijk jongen geworden. De popfotografie Iperen
in 2002 in Bogota, Colombia, waar hij heeft hij allang afgezworen. Of The
Nirvana 25/11/1991 Paradiso, Amsterdam
#04 /// MEI /// 2011 125 I

2. Jeff Buckley 24/8/1994 Lowlands Liam Gallagher (Oasis) 6/10/1995 Gloucester, UK
Nirvana 25/11/1991 Paradiso, Amsterdam
I 126

3. Portishead 30/8/1998 Lowlands
#04 /// MEI /// 2011 127 I

4. Red Hot Chili Peppers 18/8/1995 Sunset Marquis Hotel, Los Angeles
I 128

5. The Cure 18/2/1992 Oxford, UK Rolling Stones 12/7/1998 Amsterdam Arena
James Hetfield (Metallica) 27/6/1996 Des Moines, Iowa Urban Dance Squad 7/2/1999 Wijk aan Zee
#04 /// MEI /// 2011 129 I

6. Henry Rollins 5/6/1995 Pinkpop
Sepultura 1/7/1994 Roskilde Pearl Jam 8/6/1992 Pinkpop
I 130

7. R.E.M. 11/9/1998 Waldorf Astoria, New York
#04 /// MEI /// 2011 131 I

8. enzo. MTV maakte het een massamedium. ‘Ik heb ook wel eens een nacht lang zitten
Ik heb underground stromingen als metal wachten naast de telefoon op goedkeuring
en grunge mainstream zien worden. Ik van Courtney Love, ten tijde van die
heb Nirvana in drie maanden tijd zien tweede Hole-plaat. Na uren heen en weer
exploderen. De eerste keer dat ik ze gebel mochten we dan, bij Gods gratie,
fotografeerde, tijdens Ein Abend In Wien vier foto’s publiceren. Het leek erop dat
in Rotterdam [1 september 1991], was ze het helemaal niks vond wat we gedaan
dat nog een klein bandje [Smells Like hadden. Een week later belden ze weer:
Teen Spirit zou een week later uitkomen, of ze die vier foto’s konden kopen voor
Nevermind eind van die maand]. Kurt de promotiecampagne van het album.
Cobain was gewoon een jongen die op Dat mens wat ook zó gestoord. Daar
tournee was en lekker lol wilde trappen. was echt geen land mee te bezeilen. Ook
Ze waren voor het eerst in Nederland, het tijdens de shoot niet. Ik heb uren staan
was een uitgelaten sfeer. Ik fotografeerde wachten. Stond ze eindelijk klaar voor
ze in de Hofpleinvijver, niet ver van De de foto’s, maakte ik een polaroid, vond
Doelen. Ze vonden alles prachtig. Het ze haar lippenstift niet mooi… Werden er
optreden die avond was een totale chaos. allemaal assistenten op uitgestuurd om
Ze stonden in een veel te kleine zaal, ze andere lippenstift te gaan halen! Kon ik
braken de tent af, letterlijk en figuurlijk. dáár weer op wachten. Had ze eindelijk de
Toen ze later dat jaar terugkwamen in juiste lippenstift op, zei ze: Ik wil Michael
Paradiso [25 november], was de hype Stipe horen!Nergens een cd van R.E.M. te
helemaal losgebroken. Volgens mij waren bekennen natuurlijk. Liep ze weer weg!
ze niet eens thuisgeweest tussen die Moesten die assistenten er weer op uit
Niels van Iperen (1968) vertelt over zijn tijd bij twee shows, en ze waren ook niet meer om een cd te gaan kopen…’
te benaderen. Die Cobain was het al
OOR. Hoe de underground mainstream werd en
helemaal kwijt aan het raken. Die kon er Nee, dan de Red Hot Chili Peppers. ‘Dat
de muzikant een image, met alle gevolgen voor helemaal niks mee. Stel je voor: je hebt was tijdens mijn verblijf in LA. Ze hadden
de popfotografie van dien. een plaatje gemaakt en wilt dat aan de een lange dag vol interviews achter de
wereld presenteren en voor je je familie rug. Ik stelde voor dat we de foto’s in het
en vrienden weer hebt gezien ben je zwembad zouden doen, maar dat vond
‘Mijn eerste opdracht voor OOR was Iron moest in die tijd altijd met twee camera’s een rockster en word je geleefd. En dat de juffrouw van de platenmaatschappij
Maiden in de IJsselhal in Zwolle, eind ‘84. rondlopen, je wist nooit wat er uiteindelijk met zijn persoonlijkheid, dat kon niet helemaal niks. Ze wilde het niet eens
Ik was vijftien en vond muziek helemaal kleur en wat er zwart-wit zou worden. goed gaan. Het live-portret dat ik toen in voorstellen aan de band. Oké, zei ik, doe
fantastisch. Mijn ouders lieten me niet Ik heb nog jarenlang alles in de doka Paradiso heb gemaakt, is misschien wel dan maar hier ergens in de gang, of weet
naar concerten gaan, die vonden het maar gedaan. In ’95, toen ik in LA woonde, heb de mooiste coverfoto die ik voor OOR heb ik veel. Zodra de band de interviewkamer
niks. De fotografie was mijn excuus, ik ik nog mijn hele kleurendoka daar naartoe gemaakt.’ uitkwam, stapte ik op Flea af en zei: Ik wil
verschuilde me achter mijn opdrachten. verhuisd. Ik had al wel een computer de foto’s eigenlijk in het zwembad maken,
Dat begon met fanzines. De eerste paar waarop ik foto’s kon bewerken, maar het ‘Het was ongeveer in diezelfde periode lijkt je dat wat? Ja! Zwembad! Te gek! Ja!
keer dat ik naar een concert ging heb ik heeft nog zeker twee jaar geduurd voordat dat de commercie een steeds grotere Ja! Hij begon meteen de rest voor het
mijn foto’s naar fanzines opgestuurd. De ik kon maken wat ik in de doka voor elkaar greep op de muziekbusiness kreeg. idee warm te maken. Daar had ik ook een
volgende keer dat zo’n band terugkwam kreeg. Ik drukte de foto’s nog steeds af, Merchandising werd steeds belangrijker, beetje op gegokt. Ik dacht: als íemand er
kon ik voor dat fanzine werken. Die foto’s scande ze in en bewerkte ze dan na op bands werden een brand die moest voor gaat, dan is het Flea wel. Eén voor
heb ik uiteindelijk aan [toenmalig OOR- de computer. In ’97 was dat echt op een worden beschermd, waardoor je één kwamen ze in hun zwembroekje naar
redacteur] Hans van den Heuvel laten niveau dat ik de doka achter me dicht kon als fotograaf werkelijk overal een beneden. Op gegeven moment lagen
zien – hij had een bandje dat repeteerde trekken. Een hele opluchting, na tien jaar contract voor moest ondertekenen. er vier in het zwembad, maar Kiedis
in de buurt van Veghel, waar ik woonde. lang dagelijks urenlang in die stinkende Platenmaatschappijen en managements ontbrak. Dus iedereen op zoek naar Kiedis.
Hans had nooit iemand die meewilde dampen te hebben gestaan, vooral van de durfden de meest absurde voorwaarden Opeens verscheen hij op het dak van het
naar die metalconcerten en gaf me een kleurendoka, dat is allemaal op 38 graden, te stellen. Moest je opeens je foto’s hotel. Hij sprong zo, over een terras met
kans – dat was Iron Maiden en dat ging dus die chemicaliën verdampen allemaal.’ gaan opsturen ter goedkeuring voor ligstoelen, het zwembad in. Van zes hoog!
best goed. Na een tweede concert belde publicatie… Ik heb ooit een flinke rel Zes etages hoog! In een zwembadje van
ik op een dag maar eens naar de redactie. ‘Ik begrijp best dat er fotografen zijn die gehad met foto’s van The Cure. Ik was twee meter diep! De springfoto heb ik ook
De kerstreceptie was bezig. Ik kreeg Jan- zweren bij analoog, zoals Anton Corbijn. naar Oxford geweest om The Cure te nog. Grappig genoeg was Anton [Corbijn]
Maarten de Winter aan de lijn. O ja, jij, eh, Een afdruk uit de doka, daar zullen er fotograferen. Eigenlijk moesten de foto’s daar ook bij. Hij was daar om te praten
jij bent die hardrocker, hè? Wacht even! nooit twee identiek van zijn. Die is uniek. de volgende dag al naar de opmaak, maar over hun nieuwe clip. Anton heeft het
Roy [Tee] staat hier naast me. Roy, wil jij Zodra iets oneindig vaak op dezelfde de onbewerkte dia’s moesten eerst nog hele schouwspel vanuit zijn kamer gezien,
die hardrockconcerten nog doen? En Roy kwaliteit te reproduceren is, kan het nooit goedgekeurd worden door de band en haha!’
zegt: Nee, ikke niet! Dus Jan-Maarten zegt: veel waard zijn. De computer is funest in daarna moest ik ze nog op de computer
Nou, volgens mij hebben we nog wel wat de kunstwereld. Platinaprints zijn de enige afwerken. Toen ik ze eindelijk terugkreeg, ‘Die foto in het zwembad is heel veel
werk voor je. Zo ging dat een beetje. Drie dingen die echt geld opbrengen. Alles wat hadden ze alles wat ze niet leuk gebruikt, onder andere op de cover van
jaar lang ben ik met de trein alle concerten met de computer en op inktjet geprint vonden doormidden geknipt! Dat waren de, weliswaar Duitse, Rolling Stone. Qua
en later ook persdagen afgegaan, totdat wordt, wordt nooit wat waard.’ originele diapositieven! Daar heb ik toen lezersaantallen is dat wel het hoogst
ik op mijn achttiende in Den Haag ging ontzettende stennis over geschopt. Dat haalbare, maar niet qua fotografie. Ik
studeren.’ ‘Ben ik een exponent van de MTV- was gewoon werk waar copyright op zat, heb nooit zo’n hoge pet op gehad van
generatie? Nee, zo heb ik dat nooit en niet het copyright van hen! Zij hadden de Rolling Stone-fotografie. Ik denk dat
‘Op de School voor Fotografie waren we gevoeld. Maar ik denk wel dat het een niet het recht om mijn werk te vernietigen. OOR in de jaren negentig met kop en
veel met kleur bezig en nieuwe technieken voordeel is geweest dat de artiesten Die kwestie is toen breed uitgemeten in schouders boven de Rolling Stone uitstak
om met kleurenfotografie om te gaan. In halverwege de jaren tachtig héél erg de media. Ik heb naar aanleiding daarvan, qua fotografie. Maar goed, dat zijn van
diezelfde tijd kreeg OOR ook zijn eerste bekend werden, bekender dan ooit en het feit dat we vlak daarna bij Guns N’ die foto’s, je zou graag iedere keer zo’n
kleurenposities: eerst de cover, toen tevoren. Je kon gewoon niet bekender Roses alleen mochten fotograferen vanaf foto maken als je een bandje voor je lens
vier kleurenposities, toen acht. Terwijl worden, niet als filmster, niet als politicus, de middenstip van De Kuip, nog eens een krijgt. Je zou altijd wel iets unieks, iets
iedereen dia’s ging aanleveren, kwam niet als sporter; de popmuzikant stond open brief gestuurd naar de Volkskrant, raars, iets anders willen doen. Dat is het
ik met allemaal bewerkte, rare kleuren. bovenaan de apenrots in de westerse die in een aantal kranten is overgenomen. jammere van hoe het allemaal gelopen is,
Rob Marinissen en Hester Doove zaten bij cultuur. Daarvóór was popmuziek iets van Toen heb ik gezegd: op deze manier kun dat het zo’n industrie is geworden, waarin
mij op school, met z’n drieën drukten we de jeugd en tegenwoordig is men weer je niet meer werken, dit gaat helemaal tijd geld is en hoe meer materiaal hoe
destijds echt een stempel op het blad. Je met andere dingen bezig, social media nergens meer over!’ verdunder het imago.’ KOEN POOLMAN
I 132