2. Kainatın dikkatli ve sanatı takdir eden bir seyircisi olarak her şeye bakıp, dikkat ettiğimizde…
3. … .bir dirhem kadar kuvveti olmayan, bir çekirdek küçüklüğünde bir şeyin, binler batman ağırlığında yükü kaldırdıklarını görüyoruz…
4. Kendi kendine yükselmeyen ve meyvelerin ağırlığına dayanmayan şu üzüm çubukları gibi nazenin bitkilerin, ağaçlara latif eller atıp sarmaları ve onlara yüklenmeleri ne kadar dikkat çekicidir…
5. Demek ki zerre kadar şuuru olmayan ve gayet hikmetli işler gören bu bitkiler kendi kendilerine işlemiyorlar…
7. Küçücük bir üzüm çubuğu; nasıl çuhadan daha güzel dokunmuş yapraklar,…
8. … şekerlemeden daha tatlı ve köftelerden ve konserve kutularından daha lâtif, daha leziz, daha şirin meyveleri Rahmet hazinesinden getiriyorlar, bize takdim ediyorlar…
9. Bir gün “Rahîm-i Zülcemâlin bâğistân-ı kereminden, (Sonsuz Güzellik Sahibi, Rahim olan Rabbimin Sonsuz cömertliğinin bağından) mu’cizatının (mucizelerinin) salkımlarından…
10. … bir tanecik hükmünde gördüğüm iki parmak kalınlığında bir üzüm asmasına asılmış olan salkımları saydım; yüz elli beş çıktı…
13. … şu hararete karşı o yüzer rahmetin şurup tulumbacıklarını emziren salkımlara ancak kifayet edecek (yetecek)…
14. Halbuki, bâzan az bir rutûbet ancak eline geçer. İşte bu işi yapan, her şeye Kâdir olmak lâzım gelir.”
15. Sonra “…her tanenin yüzüne incecik ve güzel ve lâtif ve renkli bir mahfazayı (cildi ve ambalajı) giydirmek;
16. … ve nazik ve yumuşak kalbinde, kuvve-i hafızası ve programı ve tarihçe-i hayatı hükmünde olan sert kabuklu, ceviz içli çekirdekleri koymak;
17. … ve karnında cennet helvası gibi bir tatlıyı ve âb-ı Kevser (Kevser suyu) gibi bir balı yapmak;
18. … ve bütün zemin yüzünde, hadsiz emsalinde (sayısız benzerlerinde) aynı dikkat, aynı hikmet, aynı harika-i san'atı, aynı zamanda, aynı tarzda yaratmak,
19. … elbette bedahetle (apaçık) gösterir ki, bu işi yapan bütün kâinatın Hâlıkıdır (Yaratıcısıdır)…
20. Ve nihayetsiz bir kudreti (sonsuz gücü) ve hadsiz bir hikmeti iktiza eden (gerektiren) şu fiil, ancak Onun fiilidir.”
21. Çekirdeğinde dahi gelecek üzümlerin programlarını, kaderini taşımalarının Allah’ın(C.C) ilmine, iradesine, sanatına işaretler olmasının yanında bize başka dersler de verdiğini görüyoruz:
26. Halbuki gurur yerinde; ‘O Allah ki, beni yaratmış, hayat sahibi kılmış; beni cansız, bitki veya hayvan derecesinde yaratmamış da; insan yapmış. Üstelik İslam’la şereflendirmiş’ diye şükretmemiz, teşekkür etmemiz gerekir…
27. “ Evet, lezzetli üzüm salkımlarının hâsiyetleri (özellikleri), kuru çubuğunda aranılmaz. İşte ben de öyle bir kuru çubuk hükmündeyim” demeliyiz…