2. Përmbatja
1 Kuptimi i mbikëqyrjes
2 Teknikat e mbikëqyrjes
3 Përparësitë e mbikëqyrjes
4 Mangësitë e mbikëqyrjes
5 Mbikëqyrja përmes paneleve
6 Dallimet ndërmjet mbikëqyrjes dhe intervistës
3. 1. Kuptimi i mbikëqyrjes
Mbikëqyrja mund të jetë një mjet shkencor kur përdores si:
a. metodë e mbledhjes së të dhënave parësore për kërkuesit
b. kur i shërben një qëllimi ose objektivi të formuluar të kërkimit shkencor
c. është e planifikuar dhe regjistrohet në mënyrë sistematike dhe mund t’i nënshtrohet kontrolleve
të herëpashershme për vlefshmërinë dhe besueshmmërine e saj.
d. një mënyrë ku informacioni sikgurohet drepërdrejt pa pyetur të mbikëqyrurin.
4. 1. Kuptimi i mbikëqyrjes - Epërsitë
Shmang paragjykimin subjektiv.
Pasqyron realitetin pa ndërlikime të së shkuarës apo të ardhmes.
Ka pavarësi nga vullneti i të vrojtuarve për një bashkëpunim aktiv
Ndihmojnë subjekteve të cilat nuk gjenerojnë dot raporte verbale
5. 1. Kuptimi i mbikëqyrjes - Kufizimet
Informacionet e mbledhura janë të kufizuara.
Mund të ketë ndërhyrja nga faktorë të paparashikuar.
Është një metodë e shtrenjtë.
Krijimi i pengesave nga mosdisponueshmëria e njerëzve.
6. 1. Kuptimi i mbikëqyrjes - Llojet e mikëqyrjes
Mbikëqyrje e strukturuar & Mbikëqyrje e pastrukturuar
Mbikëqyrje me pjesëmarrje & Mbikëqyrje pa pjesëmarrje
Mbikëqyrje e maskuar
Mbikëqyrje të kontrolluara & Mbikëqyrje të pakontrolluara
7. 1. Kuptimi i mbikëqyrjes - Roli i mbikqyrësit
Mbikëqyrësi nuk është i dukshëm
Mbikëqyrësi e lajmëron subjektin për veprimin e tij, pastaj përpiqet ta bëjë atë që ta harrojë
Mbikëqyrësi bëhet i pranishëm, përpara se të ndërhyjë
Mbikëqyrësi provon ndryshime në sajë të ndërhyrjes së tij
8. 2. Teknikat e mbikëqyrjes
Mbikëqyrje e thjeshtë Mbikëqyrje fiziologjike
Mbikëqyrje e verbalizuar Mbikëqyrje e strukturuar
Mbikëqyrje e aparatizuar Mbikëqyrje natyrale
Mbikëqyrje e objekteve fizike
9. 2. Teknikat e mbikëqyrjes - Mbikëqyrja e thjeshtë
1. Shënimi i drejtpërdrejtë: ku mbikëqyrësi ka në dorë një matricë, që përmbledh variablat manaxheriale
pasi të jenë matur, të tillë si numri i makrave të ndryshuara apo numri i produkteve të referuara.
2. Ndjekja e sjelljes: është një metodë e cila qëndron në ndjekjen e blerësit përgjithësisht pa dijeninë e tij
dhe në shënimin në matricë të fakteve të ndryshme të studiuara.
10. 2. Teknikat e mbikëqyrjes - Mbikëqyrja e verbalizuar
1. Protokollet verbale: ku mbikëqyrësi i kërkon subjektit “të komunikojë mendimet e tij gojarisht me zë të
lartë”. Metodat aplikohet në pikat e shitjes ku mbikëqyrësi merr kontakt me individin në hyrjen e dyqanit,
pastaj e vrojton atë gjatë gjithë veprimeve të tij të blerjes.
2. Blerjet fiktive: është një metodë e cila aplikohet në pikat e shitjes, ku mbikëqyrësi hiqet si blerës
potencial i një produkti ose i një marke.
11. 2. Teknikat e mbikëqyrjes - Mbikëqyrja e objekteve fizike
1. Garbologjia: disiplina sociologjike që ka në thelb studimin e përmbajtjes së koshave shtëpiakë të
mbeturinave për të analizuar modelet e konsumit të ekonomive familjare.
2. Numëratorët e trafikut: është një teknikë që shitësit me pakicë mund ta përdorin për të analizuar
mënyrën se si konsumatorët vizitojnë pikat e shitjes.
3. Monitorimi i faqeve të internetit: ku shihen tregues të tillë si koha gjithësej e shpenzuar për faqe; numri
i faqeve të shikuara; numri i shikimeve të përsëritura në muaj etj.
4. Skanderat e pikave të shitjes: përdorën nëpër supermarkete dhe pika të ndryshme të shitjeve, kryesisht
në sportelet arka, të cilat identifikojnë kodet universale të produkteve dhe veprimet e realizuara me to.
12. 2. Teknikat e mbikëqyrjes - Mbikëqyrja fiziologjike
1. Ndjekjen e syve: ndjekja e lëvizjes së syve mund të regjistrojë të dhënat e sekuencave në të cilat njerëzit
përqëndrohen gjatë kohës që lexojnë apo shohin një spot publicitar.
2. Pupilometri: ndjek dhe regjistron ndryshimet në diametrin e bebes së syrit të njerëzve, mund të
përcakojë nëse ajo çfarë ata janë duke parë është me interes të madh apo të vogël për ta.
3. Psiko-galvanometri: teknologjia e përgjigjes së panatyrshme të lekurës funksionon pothuajse si një
detektor i testit të së vërtetës, duke përcaktuar që sa emocionues është një spot.
4. Volumi i zërit: është një tjetër mënyrë për të matur reagimet emocionale të konsumatorëve.
13. 2. Teknikat e mbikëqyrjes - Mbikëqyrja e strukturuar
Në mbikëqyrjen e strukturuar, kërkuesit krijojnë një mjedis artificial, të tillë si në rastin kur konsumatorëve
u tregohen më parë disa spote publicitare për pije dhe më pas u lejohet të zgjedhin njërën nga pijet.
Një lloj tjetër i mbikëqyrjes së strukturuar është blerja e mistershme ose “klienti fantazmë”, ku shitësit me
paicë dhe ofruesit e tjerë të shërbimeve shpesh nënkontraktojnë me qirë “blerësit misteriozë” për t’i
ndihmuar ata në vlerësimin e cilësisë së shërbimit.
14. 2. Teknikat e mbikëqyrjes - Mbikëqyrja natyrale
Mbikëqyrja natyrale synon të shmangë problemet e paragjykimeve laboratorike.
Karakteristikat dalluese të mbikëqyrjes laboratorike janë:
1. Sjelljet e njerëzve studiohen në një mjedis, në të cilin ato ndodhin natyrshëm.
2. Instrumenti i matjes është një qënie njerëzore
3. Mbështetet në variueshmërinë maksimale të zgjedhjes
4. Kërkon një analizë induktive dhe jo deduktive të të dhënave
15. 3. Përparësitë e mbikëqyrjes
a. Komunikimi i drejtpërdrejtë me të vrojtuarit është i panevojshëm.
b. Kërkuesi mbledh të dhëna, pa shtrembërimet e shkaktuara nga paragjykimet
vetëraportuese të të vrojtuarit.
c. Kërkuesi nuk ka nevojë të mbështetet në kujtimet e të vrojtuarve
d. Kërkuesit mund të vrojtojnë sjelljet joverbale
e. Kërkuesit mund të marrin të dhënat e duhura në një kohë shumë të shkurtër
f. Kushtet e mjedisit të vrojtimit mund të regjistrohen
g. Kërkuesi mund të ndërthurë rezultatet e mbikëqyrjes me një sondazh për të
siguruar fakte dhe dëshmi plotësuese.
16. 4. Mangësitë e mbikëqyrjes
a. Dukuritë njohëse janë të pavëzhgueshme
b. Interpretimi i të dhënave mund të jetë problematik
c. Nuk mund të regjistrohet e gjithë veprimtaria
d. Janë të mundëshme paragjykimet e mbikëqyrësit
e. Është i mundur cënimi i privatësisë
17. 5. Mbikëqyrja përmes paneleve
a. Paneli konsumator:
1. Përcakton pjesën e tregut në sasi dhe vlerë
2. Depërtimin e segmentit
3. Profilin e blerësve dhe besnikërinë e markave
b. Paneli shpërndarësve
1. Njihemi me vëllimet, çmimet, pjesë e tregut të markave
2. Depërtimi i makrës në kanalet e ndryshme të shpërndarjes
3. Ndjekja e ecurisë së shpërndarjes
4. Të njohë ofertën që është në zotërim në pikën e shitjes
18. 6. Dallimet ndërmjet mbikëqyrjes dhe intervistës
a. Mbikëqyrja përdoret veçanërisht në dy situata:
1. Mbikëqyrja është e vetmja metodë shqyrtimi, që përdoret në rastet kur nuk kuptohet gjuha.
2. Zëvendëson rastet kur teknikat klasike të intervistës janë të dyshimta.
b. Dallimet mes mbikëqyrjes dhe intervsitës përfshijnë
1. Subjektiviteti dhe vështirësitë e interpretimit. (efekti Halos, kavies apo përqëndrimit të
mbikëqyrësit.
2. Siguria funksionale e numrit të variablave të matshëm.
3. Vështirësia dhe kostoja.
