1. Internet Recherche
Het is zinvol om kinderen bewust met Internet om te laten gaan. Aan de ene kant om ze
te beschermen voor de vele onplezierige bijbedoelingen die ze via Internet vinden,
waaronder sex, geweld en onwaarheden. Maar daarnaast is ook belangrijk om te laten
zien dat Internet heel veel goede dingen biedt, dat er een wereld voor hun open gaat als
ze het leren gebruiken en de techniek zorgt voor makkelijk, goed en handig werk.
Leraren denken vaak dat ze kinderen niets meer kunnen leren omdat ze al zo handig
zijn. Kinderen zijn echter veel minder handig dan vaak gedacht. Uit onderzoek van Mijn
Kind Online en usability-bureau 2C2 in juni 2008 kwam naar voren dat kinderen op
internet heel veel fouten maken en erg vaak op verkeerde sites terechtkomen. Ook blijkt
dat ze slecht kunnen zoeken en moeilijk onderscheid kunnen maken tussen verschillende
soorten informatie.
De les ‘Internet Recherche’ leert kinderen spelenderwijs een aantal belangrijke
internet-vaardigheden en leert ze reflecteren op deze vaardigheden. Bijvoorbeeld: hoe
zoek je informatie, over bepaalde onderwerpen en over jezelf en wat zegt deze
informatie: is het waar of niet, kun je er wat mee?
Opbouw van de 1 uur durende les:
Doel van deze les is om de leerlingen bewust te laten omgaan met Internet. De opbouw
van zoeken, vinden, publiceren en ervaringen uitwisselen zorgt voor een proces van
lachen en giebelen naar bewustwording en respect.
Programma:
- 5 minuten: wie ben ik, wat doe ik?
De kinderen beantwoorden vragen als:
- wat denk je wat we gaan doen? – Internet Recherche
- Wie computert veel?
- Wat doe je? (specificeren in spelen, publiceren, communiceren)
- Welke sites bezoek je?
- Waarom bezoek je die sites?
- Wat zou je graag nog willen met de computer?
- Op het bord een overzicht met Goede dingen / Foute dingen: wat kan er fout
gaan bij spelen, publiceren, communiceren? Bijv. wachtwoord, spullen stelen,
schelden etc.
- 10 minuten: Oefeningen met Internet: zie opdrachtenkaart.
Ze maken de opdrachten 1 tot 11 van de opdrachtenkaart. Per 2 vragen bespreek ik de
antwoorden, en leg uit waarom ze dit leren. Waarschijnlijk halen ze niet alle opdrachten,
die kunnen ze later op hun gemak afmaken.
- 20 minuten: Internet recherche
De kinderen gebruiken een aantal sites om informatie te vinden over allerlei
onderwerpen:
* google.nl om mijn mobiele nummer te vinden.
* wieowie.nl om iets over zichzelf (of een bekende) te vinden.
* spyderweb.eu en zoekplus.nl om vanuit een telefoonnummer een adres te vinden.
* SIDN.nl om vanuit een website informatie over iemand te vinden.
2. * hyves.nl om profielen van elkaar te vinden.
www.wieowie.nl is een site om alles over personen te vinden. Iets specifieker dan
Google. Op deze site staan ook afbeeldingen, hyves en de telefoongids.
Laat zien dat www.zoekplus.nl alles in 1 is.
De anekdote van spyderweb.eu (eventueel te vervangen met zoekplus.nl) is dat een
moslima, Fatima, al een tijd msn-contact heeft met een jongen, met webcam. Haar
vader weet hier niets van, dat zou hij niet toestaan. Hij is een hoge ambtenaar in de
gemeente. Ze hebben één keer telefonisch contact gehad. Fatima heeft niet haar
adresgegevens gegeven.
Die jongen vraagt haar om haar hoofddoek af te doen met slijmerige opmerkingen dat hij
zo graag haar mooie haar wil zien. Na lang aandringen doet ze dit. Hij maakt een
printscreen van haar gezicht, en dreigt dat hij de foto naar haar vader stuurt. Om dit te
voorkomen doet ze drie maanden rare dingen voor de webcam, zoals zich uitkleden. Zij
durft niets te doen.
De jongen is opgepakt, omdat een ander slachtoffer van hem wel aangifte durfde te
doen. Hij had zo 30 meisjes die hij op deze manier belazerde.
Hoe kon hij nu achter het adres van die meisjes komen?
Ga naar www.spyderweb.eu of www.zoekplus.nl en laat ze hun telefoonnummer invullen.
De adressen worden nu getoond. Ga na of je van de straat alle gegevens kunt
achterhalen. Probeer eens de kentekenplaten van auto’s.
De anekdote van SIDN.nl is het verhaal van Frans Bauer. Toen hij net beroemd werd in
2000, heeft hij een website op zijn naam laten vastleggen. www.fransbauer.nl. Omdat
toen nog niet bekend was dat alles wat je op internet zet, zichtbaar blijft, heeft hij hier
zijn eigen naam, adres en telefoonnummer in gezet. Tot vorig jaar kon je zijn
telefoonnummer gewoon vinden. Nu staat het adres van zijn manager genoemd.
Zoek eens op wie een bepaalde site heeft vastgelegd. Bijv. een site van een van de
ouders.
- 15 minuten: foto’s en video’s zoeken: welke foto’s zou jij nooit publiceren?
Ga nu naar Hyves en kies bijv. mijn of je eigen hyves. Laat zien wat er allemaal van
mensen te vinden is: in het profiel staat leeftijd, waar ze wonen, foto’s, krabbels van
mensen. Laat de kinderen eens zoeken naar elkaars hyves (let op: ze hebben niet
allemaal een hyves. Geef expliciet aan dat deze site voor boven de 16 is, en dat er soms
dingen opstaan, die niet goed zijn beveiligd.)
Ik bespreek met de kinderen het volgende:
- Wat heb je gevonden op Internet?
- wat heb je over je zelf of anderen die je kent gevonden op Internet?
- wat zou je eigenlijk niet willen dat er over jou op Internet staat?
(ga naar Youtube voor een film over Miljusjka Witzenhausen en haar tattoo of haar
borsten)
Zoek in Hyves een foto die je vreemd vindt. Wat voor foto’s zou jij nooit van jezelf online
zetten?
3. - 10 minuten: Top 10 regels voor veilig internet.
In tweetallen wordt een lijst met top 10 regels (als poster) opgesteld voor in de klas: hoe
gaan we met elkaar om op Internet?
- De kinderen maken in tweetallen een lijst van regels en noemen 2 gouden tips. Ze
worden verzameld in een bestand.
- Hoe zorg je voor een goed wachtwoord?
- Films om deze onderwerpen te ondersteunen:
www.youtube.nl: datingshow
(met uitloop in de rest van de 3 weken. De kinderen hebben aan het eind een digitale
poster gemaakt!)
(gebruik de vernieuwde website van kids.kennisnet.nl voor de regels!)