2001 Krizinden Günümüze Para Politikası Uygulamaları
Avrupada borç krizi ve küresel piyasalar 2013
1. AVRUPA BORÇ KRİZİ
VE
KÜRESEL PİYASALAR
PROF. DR. HAVVA TUNÇ
Avrupa Merkez Bankası piyasanın nakit
ihtiyacına cevap vermesine ra men Borçğ
Sorunu ABülkelerini sarsmaya devam
ediyor.Çözüm?
3. Küresel Piyasalar- Avrupa
Birliği
2007 Sistemik Finans Krizin ekonomiler
üzerinde daraltıcı (durgunluk yaratıcı) etkisi ve
AB ülkelerindeki meali Borç sorunu.Türkiye
Ekonomisindeki meali İşsizlik ve küçülme.
4. Avrupa Borç Krizi
Avrupa Borç
Sorunu, Finansal
Krizin devamı değil
krizin Avrupa
ekonomilerindeki
çözülmesidir.
27 üyeli Avrupa’da
Toplamdevlet borç
açmasının
piyasadaki meali
BORÇ KR Zİ İ
5. Dünya Borç Sorunu Dağılımı
Japonya toplam borçlarının GDP içinde payı % 219. Amerika’nın
toplam borçlarının GDP içindeki payı %107. Avrupa Birliği
ülkelerinin ortalama toplam borçlarının GDP içindeki payı % 96.
6. Piyasanın Kriz Algısı
Amerika ve Japonya’nın borç durumu finans
piyasalarınca kriz olarakalgılanmamasına
ra men Avrupa için kriz olarakğ
algılanmaktadır.
8. Avrupa Borç Sorunu
Bugün burada Avrupa
ya anan borç sorununş
neden birkriz olarak
algılandı ı, Borçların nasılğ
bu seviyeye geldi iğ
Avrupa ülkelerinin bu borç
yükünden neden
çıkamadıkları ve Avrupa
Merkez Bankasının (ECB)
sorunu çözmede neden
yetersiz kaldı ı sorularınağ
cevap bulmaya
çalı ılacaktır.ş
9. Borçların Etkin Kullanılmaması
Avrupa ülkeleri aldıkları
borçları-kaynaklar etkin
kullanmamışlardır. Diğer
bir
deyişle alınan borçlar gelir
yaratıcı alanlara
harcanması
gerekirken ücret, sağlık ve
eğitim harcamaları emlak
sektörü gibi cari
harcamaların
finansmanında
kullanılmıştır.
Kötü Performans
10. Borçlanma Maliyeti Düşük
Finansal piyasalarda
borçlanma
maliyetinin( faiz oranı)
düşük olması
borçlanmayı cazip
kılmıştır.
Her alınan borcun
çevrilebilmesi ve ek
giderlerin finansmanı için
bir diğer borcun
alınmasını gerekli
kılmıştır.
11. AB Ülkelerin Ekonomik
Görünümü
Avrupa Birliğinde Borçlu
olan Devlettir.
Borçlar ödenemediği
zaman devletler iflas
edecektir.
Şirketler nasıl iflas
ediyorsa öyle.
12. Borç Sorunu İktidarları Sarsıyor
Borç Sorunu siyasi
iktidarlarda sarsıntı yarattı.
İtalya’da kurulamayan
hükümet komedyenin
oyları toplaması,
Yunanistan’da istifa eden
hükümet gibi örnekleri
çoğaltmak olası
Ekonomikkriz siyasi
iktidarları sarsıyor.
13. Maastrciht Anlaşması ve
Kriterler
Avrupa Ekonomileri
Maastrich anla ması gere iş ğ
toplamborç miktarının ve
bütçe açı ının ülke GSMHğ
içindeki payının sırasıyla
yüzde 60 ile yüzde 3’ü
a mamalı kuralını birtarafaş
bırakmı gibi gözüküyorlar.ş
15. Avrupa Borç Kriz Göstergesi
Kamu Borcun/GDP (% ):
Yunanistan(143),
İtalya(119),
Belçika(97),
İrlanda(96),
Portekiz(93),
İspanya(60),
Fransa(82),
Euro alanı(85),
AB-27(80).
16. Avrupa Borç Kriz Göstergesi
Bütçe Açığı/GDP (% ):
Yunanistan(10.5),
İtalya(4.6),
Belçika(4.1),
İrlanda(32.4),
Portekiz(9.1),
İspanya(9.2),
Fransa(7),
Euro alanı(6),
AB-27(6.4).
17. Sıkı Maliye Politikası Out?
ABüye 27 ülke ve ba taş Borçlu
ülkelerde ücret indirimleri, vergi
oranlarındaki artı , çalı maş ş
sürelerinin uzatılması, kamuda
çalı an sayısının azaltılması gibiş
önlemleri içeren sıkı maliye ve
para politikalarının uygulanması
%30’lara varan i sizli eş ğ
artan halktepkileri hükümetleri
zorlamaktadır. De i en veğ ş
kurulamayan
hükümetler.
IMF ye il ı ıkyaktı gibi. Neye mi?ş ş
18. Borcun silinmesi ve ötelenmesi
ABborçlu iflas eden
ülkelere Yunanistan
İspanya vs hepsine çözüm
üretti. Kurtarma ve yardım.
Güney Kıbrıs’da halkların
parası gasp edildi(%40) ve
buna çözüm denildi. Yanlış
çözümler sistemin
kırılganlığını artırır.
Ve Altın satışları yapılacağı
ile altın fiyatlarındaki düşüş.
19. Borçlanmanın maliyeti
yükselince
Sistemik Finansal Krizden etkilenen kredi ve finans
kuruluşlarının risk priminin yükselmesi,
kredi maliyetini (faiz oranı) yükseltti.
Ve borçlanma ve borcun çevrilmesi zorlaştı.
G.Kıbrıs ile Altın Satışları gündeme oturdu.
Altın onsu 2000 Dolar olacak derken 1400 Dolar altına
indi.
Neler oluyor?
20. Avrupa Borç Kriz-IMF
İrlanda’nın, Macaristan ve Yunanistan’ın IMF
ile yaptığı stanby Anlaşması ile piyasalar rahat
bir nefes aldılar.
Ancak Yapılan düzenlemeler ekonomilerde
düzelme sağlanmadığı gibi hem ekonomik
hem de siyasi kargaşa artmaktadır.
Nerde hata yapılıyor.Yoksa çözümsüz mü?
21. Sıkı Maliye Politikası out!
Harvard Prof.Reinhart-
Rogoff “Growth in a
time of depth” 2010
papersonucu sıkı
maliye politika refer.
PaperMassachusettts
Amherst Col. Thomas
Herndon testi hocası
Prof.Michael Ash –
Robert Pelin tam tersini
söylüyor.
Hafta ba ındaş
açıklandı.
Borçlu ülkelere önerilen
sıkı maliye
polit.dayana ı fos çıktı.ğ
22. Avrupa Birliği-IMF
Çözüm olarak düne gelinceye kadar sıkı
maliye politikası öneren IMF bile bunun
gev etilmesini önermektedir. Ve piyasanınş
nakit ihtiyacı kar ılanması gerekti iş ğ
önerilmektedir.
23. Marshall Planı benden çözüm
II.Dünya Savaşı sonrasında yıkılan
Avrupa’nın inşasında ABD tarafında
yapılan Marshall yardıma benzer bir
yardım Avrupa’yı içine düştüğü bu krizden
kurtarabilir.Kime?Halka mı?Şirketlere mi?
Devlete mi?
24. Borç Krizi Euro'nun De erini Dü ürmüyorğ ş
Avrupa’daki Borç krizi ülke ekonomileri etkilemesine
rağmen Euro’nun değeri üzerinde bir etkisi
olmamaktadır.
Euro/Dolar paritesinin 1.19veya 1.2 1 seviyesinde
olması gerekirken tam tersi 1.30-1.33 arasında
sıkışmıştır. GK ile bu bant 1.26-24 oldu.Daha sonra
üstelik faiz oranları sıfıra yaklaşmasına rağmen 1.30-
1.31tekrar çıktı.
Avrupa’da bütün bu olanlara rağmen Euro neden değer
kaybı göstermemektedir?
25. Borç Krizin Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkisi
Küresel piyasaları etkisi
altına alan sistemik finans
krizi ile Avrupa Borç
Sorunu Türkiye Ekonomisi
büyümenin (%2.2) işsizliğin
%20 üniversite mezunu her
5 gençten 4 işsiz.
Çocuk işi sayısı Afrika’ya
yaklaşmış.
26. Küresel Piyasaların Motoru Amerika Ekonomisi
Avrupa Birliğinin borç sorununun üstesinde gelebilmesi, Türkiye
ekonomisinin büyümesine ivme verebilmesi işsizliğini
azaltabilmesi,ancak Amerika’nın durgunluktan çıkıp büyümesine
ba lı. Çin Söylemi yanıltmacadır.ğ
büyümesine
