Opis problemu z umowami kredytu hipotecznego tzw. starego portfela denominowanego we franku szwajcarskim. Umowy podpisane z BRE bankiem - mbank i multibank. Więcej na http://mstop.pl oraz http://nabiciwbrebank.pl

1. Na czym polega problem Klientów
„starego portfela” kredytów
hipotecznych w bankach grupy BRE
BANKU?
Warszawa, maj 2009
1

2. Słownik najważniejszych pojęć:
LIBOR 3M CHF – trzymiesięczna stopa procentowa kredytów udzielanych w CHF na rynku
międzynarodowym w Londynie. Inaczej mówiąc jest to koszt pieniądza na rynku międzybankowym.
Spread – różnica pomiędzy kursem kupna waluty (po takim kursie bank udzielał kredytu), a kursem
sprzedaży (po tym kursie Klient spłaca kredyt). Jest to wskaźnik, którego wysokość jest arbitralnie
ustalana przez bank.
„Nowy portfel” kredytów hipotecznych – w bankach GRUPY BRE BANKU, czyli
mBanku i MultiBanku, jest to sposób ustalania oprocentowania kredytów hipotecznych w oparciu o
stałą i niezmienną marżę banku i zmienny wskaźnik LIBOR 3M CHF, aktualizowany raz w miesiącu
przez bank ostatniego dnia miesiąca roboczego. Umowy „nowego portfela” to prawie wszystkie umowy
zawarte z bankami od jesieni 2006 roku.
OPROCENTOWANIE = MARŻA BANKU + LIBOR 3M CHF
składnik niezmienny składnik zmienny
„Stary portfel” kredytów hipotecznych – poprzedni sposób naliczania oprocentowania
kredytów hipotecznych, polegający na aktualizowaniu oprocentowania kredytu na podstawie decyzji
Zarządu, w przypadku zmian wskaźników rynku finansowego i kapitałowego Szwajcarii. W praktyce
Zarząd banku wykorzystuje zapis umowy jedynie do wprowadzania podwyżek oprocentowania (np.
przyczyną wzrostu oprocentowania za każdym razem być wzrost wskaźnika LIBOR 3M, ale raptowny
spadek tego wskaźnika nie jest - w opinii banku - wystarczającym powodem do obniżenia
oprocentowania).
2

3. Jak wygląda obecnie oprocentowanie kredytów
w „starym portfelu” i „nowym portfelu” hipotecznym?
Prześledzimy jak zmieniało się i wygląda obecnie przykładowe oprocentowanie kredytu
„starego portfela” hipotecznego Klienta Multibanku.
Przyjrzymy się również jakby przebiegało i wyglądało obecnie hipotetyczne oprocentowanie
kredytu, wziętego w tym samym czasie ale opartego o wskaźnik LIBOR 3M i stałą marże (do
jesienni 2006 roku bank nie umożliwiał podpisywania umów tzw. „nowego portfela”)
Zakładamy że:
Data podpisania umowy: 24 maja 2006
Wysokość oprocentowania
kredytu z dnia umowy: 2,45%
Wysokość wskaźnika
LIBOR 3M z dnia umowy: 1,41%
Wysokość marży banku
(liczona jako oprocentowanie 2,45% - 1,41% = 1,04%
BANK – LIBOR 3M):
3

4. Jak wygląda obecnie oprocentowanie kredytów
w „starym portfelu” i „nowym portfelu” hipotecznym?
Oprocentowanie kredytu Klienta "starego portfela" na tle
-oprocentowania kredytu Klienta "nowego portfela" oraz wskaźnika LIBOR 3M CHF
5,00
4,00
3,00
oprocentowanie [%]
marża banku
2,00
LIBOR 3M CHF
1,00 OPROCENTOWANIE KREDYTU ("stary portfel")
OPROCENTOWANIE KREDYTU ("nowy portfel")
0,00
2006-05-23
2006-06-23
2006-10-23
2006-11-23
2008-06-23
2008-11-23
2009-01-23
2009-05-23
2006-07-23
2006-08-23
2006-09-23
2006-12-23
2007-01-23
2007-02-23
2007-03-23
2007-04-23
2007-05-23
2007-06-23
2007-07-23
2007-08-23
2007-09-23
2007-10-23
2007-11-23
2007-12-23
2008-01-23
2008-02-23
2008-03-23
2008-04-23
2008-05-23
2008-07-23
2008-08-23
2008-09-23
2008-10-23
2008-12-23
2009-02-23
2009-03-23
2009-04-23
oś czasu
Obliczając wysokość oprocentowania kredytu Klientów w „nowym portfelu”, bank porównuje wysokość stopy LIBOR
3M z przedostatniego dnia roboczego miesiąca, i dokonuje automatycznej aktualizacji oprocentowania, w przypadku
zmiany stawki o co najmniej 0,10 punktu procentowego. W przypadku „starego portfela” aktualizacja oprocentowania
nie dokonuje się automatycznie, tylko każdorazowo wymaga ona decyzji Zarządu.
Obserwując historię zmian oprocentowania Kredytu „starego portfela” Klienta Multibanku w ciągu ostatnich 3 lat, widać
wyraźnie jak Zarząd szybko reagował na wzrost wskaźnika LIBOR i podwyższał oprocentowanie. W przypadku
gwałtownego spadku LIBORu (jesień 2008) – bank nie obniżył oprocentowania do dnia dzisiejszego!
Różnica pomiędzy wskaźnikiem LIBOR 3M a oprocentowaniem kredytu Klienta to zysk dla banku. W przypadku
Klientów ze „starego portfela” jest on blisko 3-4 krotnie wyższy niż w przypadku Klientów z „nowego portfela” (patrz
4
wysokość strzałek na wykresie).
4
* wysokość wskaźnika LIBOR 3M dla CHF: na podstawie danych SNB (Swiss National Bank) – Narodowego Banku Szwajcarii

5. O ile więcej zapłacił już przeciętny Kredytobiorca
„starego portfela” w 2009?
Ile dodatkowo zarobił bank w ciągu tylko pierwszych czterech miesięcy 2009 roku na przeciętnym Kliencie, poprzez to
że nie obniżył mu oprocentowania?
Zakładamy że: Styczeń 2009 2,91 PLN
Luty 2009 3,21 PLN
Średni kurs 1 CHF*: 3,15 PLN
Okres kredytowania: 30 lat
Marzec 2009
Kwiecień 2009 3,00 PLN
Data podpisania 220 000
umowy: 24 maja 2006 Kwota kredytu: PLN
(93 000 CHF)
Różnica pomiędzy ratą kredytu "starego" i "nowego" portfela
Różnica
w 2009 roku
1 600,00 zl
Styczeń 2009 368,26 zl
1 400,00 zl
1 200,00 zl 429,71 zl 421,68 zl
368,26 zl 379,72 zl Luty 2009 429,71 zl
1 000,00 zl
800,00 zl Marzec 2009 421,68 zl
600,00 zl
Kwiecień 2009 379,72 zl
400,00 zl
200,00 zl 1 599,38 zl
0,00 zl
sty-09 lut-09 mar-09 kwi-09
Tyle dodatkowo zarobił bank w ciągu 4
sty-09 lut-09 mar-09 kwi-09 pierwszych miesięcy 2009 roku, na
Rata "nowy portfel" 1 005,19 zl 1 085,33 zl 1 065,04 zl 997,73 zl przeciętnym Kliencie „starego portfela”.
Rata "stary portfel" 1 373,45 zl 1 515,04 zl 1 486,72 zl 1 377,45 zl
5
* kurs sprzedaży CHF według tabeli BRE BANK

6. Dlaczego dodatkowo działania Zarządu BRE BANKu
są wyjątkowo dotkliwe dla Klientów „starego portfela”?
Bezprecedensowym obniżkom stóp procentowych w Szwajcarii od października 2008 roku (które spowodowały spadek
wskaźnika LIBOR 3M dla CHF), towarzyszyło niezwykle silne umocnienie się szwajcarskiej waluty CHF względem
innych walut, w tym polskiego złotego (PLN). Bank wykorzystał tą sytuację aby podnieść spread z 8-9 groszy do ponad
18 groszy na jednym franku szwajcarskim!
Oprocentowanie kredytów Klientów "starego portfela"
a wskaźnik LIBOR 3M i kurs CHF*
5,0 3,60
Oprocentowanie Kredytu , LIBOR 3M
4,5 3,40
4,0 3,20
3,5
Kurs CHF/PLN
3,00
3,0
2,80
[%]
2,5
2,60
2,0
2,40
1,5
1,0 2,20
0,5 2,00
0,0 1,80
2006-05-23
2006-06-23
2006-07-25
2006-08-24
2006-09-26
2006-10-26
2006-11-27
2006-12-29
2007-01-31
2007-03-02
2007-04-03
2007-05-08
2007-06-08
2007-07-10
2007-08-09
2007-09-11
2007-10-11
2008-01-02
2008-02-01
2008-03-04
2008-04-03
2008-05-05
2008-06-04
2008-07-04
2008-08-05
2008-09-04
2008-10-06
2008-11-05
2008-12-05
2009-01-02
2009-02-03
2009-03-05
2009-04-06
2009-05-06
KURS CHF OPROCENTOWANIE KREDYTU ("stary portfel") LIBOR 3M CHF
Klienci „starego portfela” hipotecznego mBanku i MultiBanku muszą
spłacać kredyty nie tylko z zawyżonym oprocentowaniem
ale i po bardzo wysokim kursie !!!
6
* kurs sprzedaży CHF według tabeli BRE BANK za okres 25.05.2006 – 25.05.2009

7. Ilu Klientów BRE BANKU dotyczy problem wysokiego
oprocentowania „starego portfela”?
Problem „starego portfela” dotyczył początkowo blisko 26 tys. Klientów BRE BANKu. Od kilku miesięcy banki namawiają
swoich Klientów na przejście na system „LIBOR+marża”, jednak odzew z ich strony jest znikomy.
Początkowa liczba starych planów Liczba podpisanych aneksów Obecna liczba starych planów
mBank 9 tys. m 2 tys. 22,2 %
7 tys.
MultiBank 17 tys. multi 1 tys. 5,8 %
16 tys.
BRE Bank
26 tys. bre 3 tys. 11,5 % 23 tys.
Dlaczego oferta banków przejścia na system „nowego portfela”, opierający oprocentowanie na wskaźniku LIBOR i stałej
marży nie spotkała się z akceptacją Klientów?
5,0
Przyczyną niepodpisywania aneksów jest wysokość Propozycja
marży, jaką oba banki proponują Klientom. 4,5 Propozycja marży banków
Oprocentowanie Kredytu , LIBOR 3M [%]
4,0 marży Klientów
Propozycja Klientów Propozycja banków 3,5
3,0
Banki proponują wyliczenie 2,5
Klienci proponują
wysokości marży jako różnicy
wyliczenie wysokości 2,0
obecnego oprocentowania i
marży jako różnicy 1,5
LIBORU z dnia dzisiejszego.
oprocentowania i OPROCENTOWANIE KREDYTU ("stary portfel")
Tak wyliczona marża jest 3- 1,0
LIBORU z dnia LIBOR 3M CHF
krotnie wyższa niż marża z 0,5
podpisania umowy.
dnia umowy, dlatego że bank
umowy 0,0
nie obniżył oprocentowania po
2006-07-06
2006-10-03
2007-02-14
2007-05-16
2007-09-26
2008-06-20
2008-10-29
2009-01-21
2006-05-23
2006-08-18
2006-11-15
2007-01-02
2007-03-29
2007-06-29
2007-08-13
2007-12-31
2008-02-12
2008-03-26
2008-05-08
2008-08-04
2008-09-16
2008-12-11
2009-03-05
2009-04-17
spadku wskaźnika LIBOR na
jesienii 2008 roku!!!
7
* Źródło: Rzeczpospolita z dnia: 23.05.2009

8. Ile bank mógł dodatkowo zarobić?
Kwartalne zyski BRE BANKU, w ostatnich miesiącach 2008 roku uległy znacznemu pogorszeniu. Specjaliści
podkreślają, że oprócz kryzysu, na wynik banku wpłynęły również błędy w zarządzaniu. W ostatnich miesiącach
media przypominały o udziale banku w aferze Interbrok, olbrzymich kłopotach właściciela BRE BANKU –
niemieckiego Commerzbanku (m.in. z powodu „toksycznych aktywów”), czy pozwie do sądu z ramienia Urzędu
Ochronny Konsumenta i Konkurencji w sprawie kredytów „starego portfela” hipotecznego.
O ile wyniki banku za 4 kwartał 2008 roku, był rozczarowaniem, o tyle wynik 1 kwartału 2009 był dla wielu analityków
pozytywnym zaskoczeniem.
Spróbujmy oszacować, jaki wpływ na wynik banku za pierwsze 3 miesiące br. mogła mieć decyzja Zarządu o nie
obniżaniu oprocentowania Klientom „starego portfelu” kredytowego.
Porównanie zysku kwartalnego
350
BRE BANKU w 2008 i 2009 roku* Liczba Klientów „starego portfela”: 23 tys.
[w mln PLN]
289,5
300 Miesięczna wysokość „nadpłaconej” raty
BRE Bank przeciętnego Klienta: 400 zł
250
202,5
200
150
(23 000 x 400 zł) x 3 miesiące =
100 77,2 27 600 000 zł czyli 27,6 mln zł
50 35,2 Ponad 33% wypracowanych przez bank
zysków za 1 kwartał 2009 może być wynikiem
0
nie obniżenia przez bank oprocentowania
2Q 2008 3Q 2008 4Q 2008 1Q 2009
Klientom „starego portfela”!
8
* Źródło: Puls Biznesu

9. www.nabiciwbrebank.pl
www.mstop.pl
Kontakt: dzida@nabiciwbrebank.pl
Autor jest analitykiem w jednej z największych spółek giełdowych w Polsce
9