calistay2010.org,fatab.org

1. FUTBOLDA ŞİDDET, IRKÇILIK , AYRIMCILIK, AŞAĞILAMA, VE YABANCI DÜŞMANLIĞI FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ - FATAB ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ŞAİRLER VE YAZARLAR DERNEĞİ Çanakkale, 11.12.2010

2. Spor, kitleleri birleştirici ve sivil toplum kuruluşlarının ilgi alanına girmesi ve uluslar arası toplumsal kaynaştırıcı özelliğinden dolayı da özel bir önemdedir. Ulusal sınırları aşan popülaritesi, birçok birlikteliğe olan katkılarından dolayı Avrupa Parlamentosunca, Avrupa Entegrasyon sürecine katkıları dikkate alınarak politik yönden desteklenmektedir (Tokarski, 2001: 5-6). Spor, toplumsal hayatta en yüksek seviyede yaşanmakta ve birçok pozitif hale (Faszination) yaymaktadır. Hiçbir toplumsal alan bu kadar geniş bir potansiyele sahip olamadığı söylenebilir. Boş zamanların değerlendirilmesinde; eğlence , sohbet , keyiflenme , hoşça vakit geçirme , gerilim , rekabet , tatmin gibi insani gereksinimler kategorisinde spordan başkaca bir uğraşı bulmak olası değildir (Hermanns, 2001: 125-126). AB Spor komisyonunca Roma bildirisinde; sporun toplum için oynadığı rol açıkça vurgulanmakta; toplumsal yaşamda, iletişimde, entegrasyonda, ortak yaşamı teşvik edici yönü ile sağlık, eğitim, çevre alanlarında etkin bir değer olarak tanımlanmaktadır (De Keper, 2001:12-13). FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ AVRUPA’DA SPOR

3. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ AVRUPA’DA ENTELEKTÜEL STK‘LAR

4. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARSI ARENEDA YENİ BİR STK; FATAB Sporda hızlı ticarileşme; sportif müsabakalarda “her ne pahasına olursa olsun kazanma” düşüncesini yerleştirdi. Profesyonel spor dallarında artık normal karşılanan bu durum amatör sporun da kabul alanına girdiği, yetişkin sporculara yönelik "Fair Play" anlayışının yerleştirilmesinde yoğun bilinçlendirme kampanyalarının dahi yetersiz kalmaktadır (Yıldıran, 2004). Futbolda ticarileşme karşıtlığı ve Irkçılık, Ayrımcılık, Aşağılama ve Yabancı Düşmanlığı ile mücadele etmek üzere kurulan STK’lar pek yaygın değildir. Taraftarın haklarını korumayı hedefleyen ve ortak kazanımlarını korumak / geliştirmek konseptinde anlayışlar ve STK’lar henüz yaygın değildir. Anılan eksiklikleri gidermek ve bilinçlendirmelerde bulunmak, futbol kültürüne katkı sağlamak amacıyla Futbolda Aktif Taraftarlar Birliği (FATAB) Ocak 2010 yılında kuruldu.

5. Manifesto: FATAB; ideolojik yaklaşımlardan uzak, sosyal ve bilimsel konuları kendisine ilgi alanı olarak belirlemiş, yerel – bölgesel – ulusal – küresel anlamda futbolun sorunlarına odaklanmış, entelektüel yaklaşımları anahtar olarak gören bir sivil toplum yapılanmasıdır. Hedefler: 21. Yüzyıl sürecinde tüm dünya genelinde bir "hastalık" olan "ırkçılık“, "ayrımcılık“, "aşağılamak" gibi toplumsal sorunlarla mücadele etmek, kamuoyu oluşturmak ve bilinçlendirmeler yapmak. Hızla ticarileşen futbolda sermayenin kontrolsüz hücumları karşısında taraftarın tarihten gelen bir takım hakları yok sayılmakta ve gelişen süreçte futbol gösterisinin merkezindeki kalabalıklar değersizleşmekte, sadece kendisine biçilen rolü kabullenmeleri beklenmektedir. Sinerji: Avrupa Birliği ülkelerinde taraftarlar; futbolda ticarileşmeyi ve futbolun etrafında oluşan sosyal sorunları en yoğun yaşayan ve örgütlü reaksiyon grupları oluşturabilen bilinç düzeyi yüksek örnek STK yapılanmaları gözlemlenmektedir. FARE gibi kurumsal yapıya dönüştürülmüş gönüllü birliktelikler güzel örnekler sunmuştur. FATAB bu benzeri yapılanmalarla birlikte ortak aktivite, aksiyon ve kampanyalar düzenleyerek, bilinçli, duyarlı ve sosyal bir Futbol Taraftarlığı hedeflemektedir. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARSI ARENEDA YENİ BİR STK; FATAB

6. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ FATAB ETKİNLİKLERİ

8. Alıcı Bilet Adeti Yüzde Oranı (%) Serbest Pazarlanan 913.000 31,2 Sponsorlar 555.000 19,0 Turnuvaya katılan Federasyonlar 468.000 16,0 Alman Futbol Federasyonu (DFB) 389.000 13,3 VIP-Davetlileri 347.000 11,9 Turnuvaya katılamayan Federasyonlar 191.000 6,5 TV-Yayın Hakları Sahipleri 64,000 2,2 Genel Toplam 2.927.000 100,0 ( Kaynak: Kicker vom 04.02.2005 ) FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ WM 2006 PAZARLANAN TÜM BİLETLERİN DAĞILIMI

9. Taraftarların ticaretleşme karşıtı hareketleri sermayeyi de hedef almaktadır. 2005 yılında Borsada kötü günler yaşayan Almanya’nın ünlü kulüplerinden BVL-Borussia Dortmund ’un hisselerini satın alan işadamı Stefan Sadettin Saran taraftarların yoğun muhalefeti ve kamuoyu baskısı sonucu hisse oranını yükseltmeyi planlarken, elindeki hisseleri devrederek kulüple bağlantısını sonlandırmıştır. Bu olayın benzeri medyada büyük yankı ile İngiltere’de 1998 yılında yaşanmıştı. Manchester United Kulübünü satın almak için teklif veren uluslararası medya imparatoru Murdoch’ un girişimi, oluşturulan bir taraftar hareketi, gönüllülük esasına göre çalışılarak engellemiştir. Bir kampanya dâhilinde sürdürülen çalışmalarda; birçok tanınmış kişinin katkıları ve şehrin işadamlarının desteği sağlanmış, başarı ile sonuçlanmıştır. Satış, dünyanın çeşitli yerlerinden ‘takımları kendi istekleri dışında sermaye guruplarınca satıl alınmış’ kulüp taraftarlarının özverileri ile durdurulmuştur FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARSI ARENEDA YENİ BİR STK; FATAB KULÜPLERİN SATILMASI

10. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARSI ARENEDA YENİ BİR STK; FATAB KULÜPLERİN SATILMASI

11. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARSI ARENEDA YENİ BİR STK; FATAB KULÜPLERİN SATILMASI

12. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYE’DE FUTBOLDA ŞİDDET TÜRKİYE’DE AYRIMCILIK İŞARETLERİ

13. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYE’DE AYRIMCILIK İŞARETLERİ

14. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ BEŞİKTAŞ-BURSA TARAFTARLAR ARBEDESİ DÜNYA MEDYASINDA

15. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ BEŞİKTAŞ-BURSA TARAFTARLAR ARBEDESİ DÜNYA MEDYASINDA 4 kişinin yaralandığı Beşiktaş-Bursaspor olayları dünya basınında da yer buldu. Beşiktaş Bursaspor maçı öncesinde çıkan olaylar özellikle de İspanyol basınında yer aldı. Birçok yabancı gazete ve internet sitesi Beşiktaş Bursaspor olaylarını sayfalarına ve sitelerine taşıdı. Schuster, Guti ve Quaresma transferlerinin ardından Beşiktaş’a ilgisi artan İspanyol basını olaylara da geniş yer ayırdı. Ülkenin en önemli spor gazetesi Marca ile Diario AS, olayları internet sitesinden ilk haber olarak geçti. İngilizlerin dünyaca ünlü haber ajansı Reuters da Beşiktaş Bursaspor olaylarını “bin 200 güvenlik gücü, taraftarları durduramadı. İstanbul’da Beşiktaş ile Bursaspor taraftarları birbirlerine girdi” ifadeleriyle duyurdu. İngiliz The Sun gazetesi de Bursasporlu taraftarların çıkardıkları olaylar nedeniyle Salı günü Bursa’ya gelen 650 Glasgow Rangers taraftarını uyardı. Bursa Atatürk Stadı’nda Rangers’lı taraftarları düşmanca bir ortamın beklediğini iddia eden gazete Glasgow Rangers güvenlik patronu David Martin’in “Pazartesi günü sabahı yetkililerle toplantı yapıp duruma bakacağız” sözlerine de yer verdi.

16. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYE’DE TAŞKIN DAVRANIŞLAR Çarşı karıştı! Takımına verdiği destek nedeniyle gıptayla bakılan Beşiktaş'ın ünlü taraftar grubu Çarşı dün tam anlamıyla birbirine girdi. Tribün lideri Alen Markaryan’ı, grubun bir diğer önemli ismi Harun Dulkara sol dizinden ve sağ ayak bileğinden vurdu. İkili arasındaki gerilimin, Ankara’daki Gençlerbirliği maçı öncesinde başladığı bildirildi. Alınan bilgiye göre; Dulkara’nın, Markaryan hakkındaki yorumları teybe alınıp tribün liderine dinletildi. Sonrasında Çarşı’nın önde gelenleri Dulkara’yı Konyaspor maçı için tribüne girmemesi konusunda uyardı. Bundan rahatsız olan Dulkara, Markaryan’ı iki yerinden yaraladı. Olaydan sonra Kadıköy Acıbadem Hastanesi’ne kaldırılan Alen Markaryan’ın hayati tehlikesinin olmadığı öğrenilirken, zanlı Harun Dulkara ise kaçtı. Dulkara olay sonrası Fatih'te yakalanarak Asayiş Şube Müdürlüğüne götürüldü.

17. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ BEYAZ KİTAP (2007) Irkçılık ve şiddeti önleme ve bunlarla mücadeleyi güçlendirme; (18) Komisyon, ırkçı ve yabancı düşmanlığı içeren tutumlarla ilgili olarak, Avrupa'da Irkçılığa Karşı Futbol Ağı (FARE) gibi var olan işbirliği çerçevelerindeki diyalogu ve en iyi uygulama değişimini geliştirmeye devam edecektir. (19) Uygulanabilir ulusal kurallar ve AB kuralları uyarınca, işlevsel bilgi ile pratik uzmanlık bilgisi paylaşımını geliştirecektir ve kanun uygulama hizmetleri ile spor organizasyonları arasındaki şiddet içeren ve ırkçı vakaların önlenmesini teşvik edecektir; (20) Spor olaylarındaki halk hareketlerini önlemek üzere yeni yasal araçlar ve diğer AB çapındaki standartlar için olanakları analiz edecektir; (21) Taraftar eğitmenliği (olumlu ve şiddet içermeyen bir tutum geliştirmek için taraftarlarla uzun süreli çalışma) gibi sosyal/eğitsel eylemlere verilen özel bir önemle, anti-sosyal davranışları önlemek için çok disiplinli bir yaklaşım geliştirecektir; (22) Emniyet güçleri, spor organizasyonları ve diğer taraflar arasındaki düzenli ve yapısallaştırılmış işbirliğini güçlendirecektir; (23) Sporda şiddet ve ırkçılığı önlemeye ve bunlarla mücadele etmeye katkı sağlamak için aşağıdaki programların kullanımını teşvik edecektir: Gençlik Harekete Geçti, Vatandaşlar için Avrupa, DAPHNE III, Temel Haklar ve Vatandaşlık ve Suça Karşı Önleme ve Mücadele; (24) Spor olaylarında şiddet ve ırkçılığı önlemek ve bunlarla mücadele etmek amacıyla yetkililerle tartışmak için yüksek seviyede bir konferans düzenleyecektir. Komisyon, mevcut girişimlere dayanarak, spor federasyonlarına maç süresince ırkçı suiistimallerle baş etmek için yöntem geliştirmesini tavsiye etmektedir. Komisyon ayrıca, kulüplerin lisans sistemlerindeki ayrımcılıkla ilgili hükümleri güçlendirmeyi de tavsiye etmektedir (bkz. Böl. 4.7). http://ec.europa.eu/sport/white-paper/index_en.htm

18. FUTBOLDA AKTİF TARAFTARLAR BİRLİĞİ – FATAB www.fatab.org Dr. Necati Cerrahoğlu ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ YENİ BİR STK; FATAB PROJE PARTNERLERİMİZ VE DESTEKÇİLERİMİZ SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM "Bu çalışmalar AB-MFİB Sivil Toplum Diyaloğu-II: Mikro Hibe Programı kapsamında CFCU/TR0703.01-03 (EuropeAid/129804/D/ACT/TR) programında (REF.NO: TR0703.01-036) sunulan hibe katkısıyla gerçekleştirilmektedir"