2. Hiçbir şey
imkansız
değildir…!
www.nazmihoca.com

3. 5th
www.nazmihoca.com

4. www.nazmihoca.com

5. 4th
www.nazmihoca.com

6. www.nazmihoca.com

7. 3rd
www.nazmihoca.com

8. www.nazmihoca.com

9. 2nd
www.nazmihoca.com

10. www.nazmihoca.com

11. 1st
www.nazmihoca.com

12. www.nazmihoca.com

13. www.nazmihoca.com

14. www.nazmihoca.com

15. www.nazmihoca.com

16. DUYU ORGANLARI

19. Beş çeşit duyu organı vardır
Göz
Kulak
Burun
Dil
Deri

20. GÖZ VE GÖRME DUYUSU
 Göz; görme olayını gerçekleştiren özelleşmiş bir
organdır.
 Göz görmeyi sağlayan kısımlarla, bunları koruyan
kaş, göz kapakları, kirpikler, göz yaşı bezleri, yağ
bezleri ile göz yuvarlağını göz çukuruna bağlayan ve
hareketini sağlayan kaslardan meydana gelmiştir.
 Gözün görmeyi sağlayan kısımları; duyu hücreleri,
mercek, ve uyarıları beyne ileten sinirlerdir.

22. GÖZÜN KISIMLARI
Göz dıştan içe doğru;
Sert tabaka
Damar tabaka
Ağ tabaka
olmak üzere üç ana tabakadan oluşmuştur.

28. SERT TABAKA
 Göz yuvarlağını en dıştan saran beyaz renkli
koruyucu tabakadır. İçteki dokuları korur. Göz
yuvarlağına dayanıklılık kazandırır.
 Sert tabaka göz yuvarlağının ön kısmında
incelerek saydam bir yapı kazanır. Işığı kıran bu
saydam tabakaya kornea denir.
 Sert tabaka kan damarı içermez. Beslenmesi
hücreler arasında akan sıvı ile olur.

29. DAMAR TABAKA
 Kan damarı bakımından zengindir. Sert
tabakanın altında yer alır. Gözü besleyen
tabakadır. Göz bebeği, ve iris bu tabakada
bulunur.
 Damar tabaka merceğin ön kısmına doğru uzar
ve irisi oluşturur. İrisin tam ortasında bir delik
bulunur. Bu deliğe göz bebeği denir. Göz bebeği
ışığın göze girdiği yerdir. İris düz kaslardan
yapılmış olup, taşıdığı renk pigmentlerine göre
kahverengi, mavi, yeşil olabilir. İristeki kaslar
kasılıp gevşeyerek göze giren ışığın miktarını
ayarlar.

31. AĞ TABAKA (RETİNA)
 Göz küresinin en iç tabakasıdır. Çok sayıda
görme hücresi içerir. Göz merceği ve sarı leke bu
tabakada bulunur. Retinanın arka kısmında,
merceğin tam karşısında net görüntünün
oluştuğu yere sarı leke denir.
 Göz Merceği: Göz bebeğinin arkasında yer alır.
0ldukça elastik ince kenarlı bir mercektir.
 Göz merceği bakılan cismin uzaklığı ve
yakınlığına göre incelip kalınlaşır.Uzaktaki ve
yakındaki cisimleri net görebilmek için göz
merceğinin kalınlığının ayarlanmasına göz
uyumu denir.

32. AĞ TABAKA (RETİNA)
 Sarı lekede iki tip görme hücresi bulunur. Bunlar
cismin rengini algılayan hücreler ve cismin
şeklini algılayan hücrelerdir. Cismin şeklini
algılayan hücreler dışta, rengini algılayan
hücrelerde içte bulunur. Bu nedenle önce cismin
şeklini sonra rengini algılarız. Gözdeki üç
tabakayı delip göz küresinin arka kısmından
dışarı çıkan sinir demetine optik sinir denir.
Optik sinirlerin gözden çıktıkları bölgeye de kör
nokta denilir. Kör noktada görüntü oluşmaz.

34. AĞ TABAKA (RETİNA)
 Aydınlıkta cisimlerin renklerini ve ayrıntılarını
algılayan koni hücreleri ile az ışıkta siyah ve
beyaz renkleri algılayan çomak hücreler ağ
tabakada bulunur.
 Sarı benekte koni hücreler çok olduğundan
görüntü nettir.

35. GÖRME OLAYI:
 Göze gelen ışınlar korneadan kırılarak geçer. Göz
bebeğinden göze girer. Göz merceğinde kırılarak
retina üzerine düşer. Retinada sarı leke üzerinde
ters olarak görüntü oluşur. Gözden çıkıp beyne
giden görme sinirleri sarı lekede oluşan ters
görüntüyü uyartılar halinde, beyindeki görme
merkezine ileterek düz ve tek görüntünün
oluşmasına yardımcı olurlar.

36. GÖRME OLAYI:
 Cisimden gelen ışık ışını
 kornea
 Göz bebeği
 Göz merceği
 Camsı cisim
 Sarı leke
 Görme sinirleri
 Beyindeki Görme merkezi

44. GÖZ KUSURLARI:
 Göz kusurları doğuştan olabileceği gibi sonradan
da kazanılabilir. Doğuştan olan göz kusurları
renk körlüğü ve şaşılıktır.
 Sonradan kazanılan göz kusurlarında görüntü
sarı lekenin üzerine düşmez. Bu yüzden de
görüntü net değildir.

45. MİYOP (UZAĞI NET
GÖREMEME)
 Göz küresinin optik eksen doğrultusunda uzamasıyla
veya göz merceğinin fazla kırıcı olmasıyla meydana
gelen bir kusurdur.
 Görüntü sarı lekenin önünde oluşur.
 Kalın kenarlı mercekle düzeltilir.

46. HİPERMETROP (YAKINI NET
GÖREMEME)
 Göz küresinin optik eksene dik olarak
şişkinleşmesiyle veya merceğin az kırıcı olmasıyla
oluşan göz kusurudur.
 Görüntü sarı lekenin arkasında oluşur.
 İnce kenarlı mercekle düzeltilir.
21/04/13 OSMAN KALYONCU

47. ASTİGMAT (BULANIK GÖRME):
 Saydam tabaka veya mercek yüzeyinin
kavislenmesi ile oluşan göz kusurudur. Retina
üzerinde bir kaç noktada birden görüntü oluşur.
Cisimler bulanık görülür.
 Görüntüyü netleştirmek için özel yapılmış
silindirik mercek kullanılır.
 Yaşlılarda yakını görememe hastalığıdır.

48. PRESBİTLİK:
 Yaşlılarda yakını görememe hastalığıdır.
 Saydam tabakanın küreselliğinin bozulması ile
oluşur.
 Silindirik mercekle düzeltilir.

49. RENK KÖRLÜĞÜ
 Bazı renkleri ayırt edememe durumudur.
Kalıtsal bir hastalıktır. Genelde renk körleri
kırmızı ve yeşil rengi ayırt edemez.

50. RENK KÖRLÜĞÜ TESTİ
 Sol taraftaki X başlangıç noktasından
parmağınızla turuncu noktaları takip ederek sağ
yandaki X noktasına ulaşmaya çalışın.
 Eğer hedefe değil de başka bir yere ulaşıyorsanız
ve ya yolunuz kaybediyorsanız hemen bir göz
hekimine baş vurunuz, mesafenin önemi yoktur.

58. ŞAŞILIK
 Göz yuvarlağını hareket ettiren kasların
normalden uzun ya da kısa olmasından
kaynaklanır. Ameliyatla düzeltilebilir

59. KATARAKT
 Merceğin saydamlığını yitirmesiyle oluşur.
Ameliyatla düzeltilir.

61. KULAK VE İŞİTME DUYUSU
 Kulak, işitme organıdır. Başın iki yanında yer
almaları sesin yönünü bulmamızı sağlar. Kulağın
görünen kısmı, kulak kepçesi adını alır.
 Kulağın çok önemli iki görevi vardır.
 1. işitmeyi sağlamak.
 2. Yarım daire kanalları ile vücut hareketlerinde
dengeyi sağlamak.

65.  Dış kulak: Kulak kepçesi, kulak yolu ve kulak
zarından oluşur. Görevi; topladığı ses dalgalarını
titreşimlere çevirip orta kulağa iletmektir.Kulak
kepçesi ses dalgalarını toplar.
 Kulak yolundaki salgı hücreleri koyu sarı renkte
bir sıvı salarlar. Bu sıvı kulak zarını
yumuşatırken aynı zamanda kulak yoluna gelen
tozlarla birleşerek kulak kirini oluşturur.
 Kulak zarı; gelen ses dalgalarını titreşimlere
dönüştürür

67. ORTA KULAK:
 Dıştan kulak zarı ile, içten oval pencere ile
kapatılmıştır. Çekiç, örs, üzengi kemikleri ile
kulak zarına gelen ses titreşimlerini oval
pencereye ulaştırır. Bu üç kemiğe kemik köprü
adı verilir. Görevi, ses titreşimlerini
kuvvetlendirerek dış kulaktan iç kulağa
taşımaktır.
 Orta kulak östaki borusu ile yutağa bağlıdır.
Östaki borusu kulak zarının iki tarafındaki
basıncın dengelenmesini sağlar.

69. İÇ KULAK:
 Yarım daire kanalları, dalız ve salyangozdan
oluşur.
 Yarım daire kanalları, içindeki sıvı ve algılayıcı
hücrelerle vücut pozisyonunu algılar. Aldığı
uyarıları beyinciğe ileterek vücudun dengesini
sağlar.
 Dalız, oval pencereden gelen ses dalgalarını
salyangoza iletir.
 Salyangozda işitme sinirleri vardır.

71. KULAK ZARI

72. İŞİTME OLAYI:
 Kulak kepçesiyle toplanan ses dalgaları kulak
yolundan kulak zarına gelir ve kulak zarını
titreştirir. Zarın titreşimleri kulak kemikçikleri
tarafından kuvvetlendirilip oval pencereye
iletilir.
 Oval penceredeki ses titreşimleri dalız içindeki
sıvı ile salyangozdaki sıvıya geçer.
 Ses titreşimleri salyangozdaki sıvıdan işitme
duyu hücrelerine oradan da sinirlere aktarılırlar.
 Sinirler tarafından alınan ses beyne iletilir ve
işitme sağlanmış olur.

73. İŞİTME OLAYI:
 İşitme Yolu: Kulak kepçesi Kulak yolu Kulak
zarıÖrs, çekiç,ÜzengiOval pencere Dalız
Salyangozİşitme sinirleriBeyindeki işitme
merkezi
 Kulak Sağlığı
 Östaki borusu ile ağızdan ve burundan giren
mikroplar orta kulak iltihabı denen tehlikeli
bir hastalığa yol açar. Kulakta çınlama, uğultu
ve ağrı oluşturur. Kulak zarının delinmesine yol
açar.

75. BURUN VE KOKU ALMA DUYUSU
 Burun koku alma ve solunum organıdır. Burnun
uç kısmı kıkırdaktan, arka kısmı ise kemikten
yapılmıştır. Burun boşluğu bir kemikle ikiye
ayrılır. Boşluklardan ortaya doğru üç kemik
çıkıntı (boynuzcuk kemikleri) uzanır. Bu
kemiklerin arasındaki boşluklara sinüs denir.

77. BURUN VE KOKU ALMA DUYUSU
 Sinüsler toz ve mikropları tutan sümüksü sıvı
(mukus) ile kaplıdır. Toz ve mikropları tutmada
burun kılları da rol oynar. Dışarıdan alınan
havanın ısıtılıp nemlendirildiği kısım da yine
sinüs boşluklarıdır. Havayı ısıtan sinüs
boşluklarındaki kılcal damarlardır. Sinüzit
sinüslerin iltihaplanmasıdır.

78. BURUN VE KOKU ALMA DUYUSU
 Burun boşluğunun üst tarafında koku alma
sinirleri bulunur. Koku alma sinirlerinin
yoğunlaştığı bölgeye sarı bölge denir. Koku
zerrecikleri sarı bölgede mukus sıvısında
çözünerek sinirleri uyarır, uyartılar sinirler
yardımıyla beynin koklama merkezine iletilir

81. DİL VE TAT ALMA DUYUSU
 Dil, üzerindeki tat alma cisimcikleri (tat alma
memecikleri) ile tat almada, kaslı yapısı ile
sindirim ve konuşmada rol oynayan bir
organımızdır.
 Tat alma cisimcikleri tat alma hücreleri ve
sinirlerden oluşur.

82. DİL VE TAT ALMA DUYUSU
 Suda çözünen tat maddeleri tat alma
cisimciklerindeki tat alma hücrelerini uyarır.
Oluşan uyarı sinirler ile beynin tat alma
merkezine iletilir.
 Böylece tat almış oluruz.

83. DİL VE TAT ALMA DUYUSU
 Dilimizin her bölgesi her tadı alır. Ama bazı
tatları alan tat tomurcukları bazı bölgelerde
daha fazladır.
 Dilin ucu tatlı, orta kenarları tuzlu, arka
kenarları ekşi ve arkası acı tatları algılamamızı
sağlar.

88. DİLİN TAT ALMA BÖLGELERİ

94. DERİ
 Deri vücudumuzu dıştan örter.Yapısında ter
bezleri kıllar, kan damarları, sinir uçları, yağ
bezleri vardır.
 Bu yapılar deride birçok değişik görevler
yapılmasını sağlar.
 Deri iki tabakadan oluşur.

97. ÜST DERİ (EPİDERMİS):
 Üst kısmında ölü hücrelerden oluşan KORUN
tabakası,
 Onun altında canlı hücrelerden oluşan ve deriye
rengini veren MALPİGİ tabakası bulunur.
 Malpigi tabakası deriye renk veren MELANİN
pigmentlerini içerir.

98. ALT DERİ (DERMİS):
 Burada kılcal damarlar, kıl kökleri, yağ ve ter
bezleri ve kıl kasları vardır.
 Ayrıca alt deride bulunan sinir uçları ile soğuk,
sıcak, dokunma, ağrı, basınç gibi duyular
algılanarak beyne iletilir.

100. DERİNİN GÖREVLERİ
 Vücudu dış etkilere karşı koruma, su kaybını
önleme ve mikropların vücuda girmesini önleme
 Dokunma, acı ve ısıyı algılayarak beyne
ulaştırma
 Terleme ile zehirli maddelerin bir kısmını
vücuttan atma
 Solunum yapma (gaz alışverişi)
 Vücut sıcaklığının ayarlanmasına yardımcı olma

108. DERİNİN SAĞLIĞI
 Deri sağlığını korumak için ezilme, kesilme ve
yanmalardan korumak gerekir.
 Derinin üstündeki kir ve ölü hücrelerin sık sık
yıkanma ile uzaklaştırılması gerekir. Temiz
deride mikroplar üreyemez.

109. DUYU ORGANLARININ SAĞLIĞI
 Duyu organlarının sağlıklı çalışması için her bir
duyu organına has temizliğe dikkat etmek
gerekir.
 Hastalık ve yaralanmalarda vakit geçirilmeden
tedavi olunmalıdır.
 Aksi halde, tedavi olmayan hastalıklar kronik
hale gelir. Bu durumda duyu organları görevini
yapamaz.

110. SORU: 1
İç Kulakta :
I.Çekiç
II. Örs
III. Üzengi
IV. Salyangoz
hangileri bulunur?
A) Yalnız l
B) Yalnız IV
C) II - III
D) I-II

111. SORU:2
I. Görüntü retinanın arkasına düşer.
II. Yakını iyi göremez.
III. İnce kenarlı mercekle düzeltilir.
Özellikleri verilen göz kusuru
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Astigmat B) Hipermetrop
C) Miyop D) Renkkörlüğü

112. SORU:3
Aşağıdakilerden hangisi alt derinin yapısında
bulunmaz?
A) Ter bezi
B) Yağ bezi
C) Duyu sinirleri
D) Renk maddeleri

113. SORU:4
Işık uyartıları gözde hangi yolu izleyerek beyne
gelir?
A) Göz merceği  Sarı benekGörme sinirleri
B) Kör noktaSarı benekGörme sinirleri
C) Sarı benekGöz merceğiKör nokta
D) Göz merceğiKör noktaGörme sinirleri

114. SORU:5
Kulağımızın yapısında olduğu halde işitme-de
etkili olmayan yapı hangisidir?
A) Yarım daire kanaları
B) Salyangoz
C) Örs ve üzengi kemikleri
D) Kulak zarı

115. SORU:6
Kulağımızın hangi kısmı, oval pencere
yoluyla gelen ses dalgalarını salyangoza
iletir? (1992-FL)
A) Yarım daire kanalları
B) Östaki borusu
C) Üzengi
D) Dalız

116. SORU:7
Aşağıdakilerden hangisi kulakta bulunan
kemik dolambacın kısımlarından değildir?
(1994-FL)
A) Yarım daire kanalları
B) Salyangoz
C) Dalız
D) Örs

117. SORU:8
I.Göz ekseninin normalden uzun olması
II.Göz merceğinin kırma indisinin büyük olması
III.Göz merceği yüzeyinin pürüzlü olması
(1995-FL/AÖL)
Yukarıdakilerden hangileri miyopluğa
sebep olur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I – II
D) II – III

118. SORU:9
Aşağıdakilerden hangilerinin meydana getirdiği
rahatsızlık giderilebilir?(1996-FL/AÖL)
I.Kulak zarındaki yırtılmanın
II.Ortakulaktaki kemiklerin birbirine kaynamasının
III.İşitme sinirlerinin görev yapmamasının
A) Yalnız I
B) I – II
C) II – III
D) I – II – III

119. SORU:10
Aşağıdaki durumlardan hangisi sağırlık
meydana getirir? (1997-FL/AÖL)
A) Kulak zarının yırtılması
B)Kulak kepçesinin kopması
C)Yarım daire kanallarının görev yapamaması
D)İşitme sinirlerinin fonksiyonunu yitirmesi

120. SORU:11
Aşağıdakilerden hangisi orta kulakta yer
alır? (1995-DPY)
A) Yarım daire kanalları
B) Üzengi
C) İşitme sinirleri
D) Salyangoz

121. SORU:12
Cisimler hangi özelliklerinden dolayı görülebilirler?
(1997-DPY)
I.Kendiliğinden ışık yayma
II.Işığı yansıtabilme
III.Işığı soğurabilme
A) Yalnız II
B) I – II
C) I – III
D) II – III

122. SORU:13
Aşağıdakilerden hangisi ışınların göz
bebeğinde toplanmasını sağlar? (1997-DPY)
A) Saydam tabaka
B) Göz merceği
C) Kör nokta
D) İris

123. SORU:14
Aşağıdakilerden hangisi, göz yuvarlağını
hareket ettiren kasların normalden uzun
veya kısa olması sonucu meydana gelir? (1999-
DPY)
A) Astigmatlık
B) Şaşılık
C) Presbitlik
D) Miyopluk

124. SORU:15
I.İris
II.Kornea
III.Sarı benek
IV.Kör nokta
Yukarıdakilerden hangileri gözün ağ tabakasında
bulunur?(1999-DPY)
A) I – II
B) I – III
C) II – IV
D) III – IV

125. SORU:16
Kulağın dengemizi sağlamada görevli kısmı
aşağıdakilerden hangisidir? (1990-ATEML)
A) Salyangoz
B) Kemik köprü
C) Yarım daire kanalları
D) Kulak zarı

126. SORU:17
Östaki borusu hangisinde verilenlerle
bağlantılıdır? (1995-ATEML)
A) Yutak – İç kulak
B) Orta kulak – Yutak
C) Dış kulak – Orta kulak
D) Salyangoz – Yarım daire kanalları

127. SORU:18
Aşağıdakilerden hangisine kornea adı
verilir? (1997-ATML)
A) Damar tabaka
B) Saydam tabaka
C)Sert tabaka
D) Ağ tabaka

128. SORU:19
Aşağıdakilerden hangisi derimizin
görevlerinden değildir? (1998-ML)
A) Basınç ve sıcaklık duyularını almak
B)Beynin verdiği emirleri kaslara iletmek
C)Vücut sıcaklığının ayarlanmasında rol
oynamak
D)Solunuma yardımcı olmak

129. SORU:20
Bütün duyu organlarının merkezleri nerede
bulunur?
A) Beyinde
B) Omurilik soğanında
C) Her organın kendinde
D)Beyincikte

130. SORU:21
Aşağıdakilerden hangisi duyu organı
değildir?
A) Göz
B) Böbrek
C)Deri
D)Burun

131. SORU:22
Aşağıdakilerden hangisi göz merceği ile
saydam tabakanın ortak özelliğidir?
A) Gözü dış etkilerden korumak
B) Göze giren ışık miktarını ayarlamak
C)Göze gelen ışığı kırmak
D)Odak uzaklığını ayarlayarak, göz uyumunu
sağlamak

132. SORU:23
Aşağıdakilerden hangisi alt deride
bulunmaz?
A) Derimize rengini veren renk tanecikler
B) Kıl kökleri
C)Serbest sinir uçları
D)Duyu cisimcikleri

133. SORU:24
Dilimizin ucunu kurutma kâğıdı ile kurulayarak şeker
sürdüğümüzde tadını alamayız.
Yukarıdaki deney aşağıdakilerden hangisini anlamak
için yapılmıştır?
A) Dilimizin tat alma organı olduğunu anlama
B) Dilimizin konuşmayı nasıl sağladığı
C) Dilimizin ancak suda çözünen maddelerin tadını
alabildiğini anlama
D)Dilimizin sindirimdeki rolünü anlama

134. SORU:25
Nezle olduğumuzda, besinlerin tadını da alamayız.
Yukarıdaki bilgiye dayanarak aşağıdaki sonuçlardan
hangisine ulaşılabilir?
A) Koku duyusu ile tat duyusunun birbiriyle bağlantısı
yoktur.
B) Koku ve tat duyuları birbiriyle bağlantılı çalışır.
C) Nezle mikrobik bir hastalıktır
D) Nezle olan kişinin duyu organları iyi çalışmaz

135. SORU:26
Karanlıktan birden aydınlığa çıktığımızda, ya da
aydınlıktan az ışıklı ortama girdiğimizde
cisimleri bir süre seçemeyiz.
Yukarıda verilen gözlem, aşağıdaki göz
kısımlarının hangisinin çalışması ile
ilgilidir?
A) İris
B) Sarı leke
C)Göz merceği
D)Saydam tabaka

136. SORU:27
Elimizi soğuk sudan çıkarıp, ılık suya soktuğumuzda
suyu “sıcak” olarak algılarız. Aynı şekilde sıcak
sudan çıkarıp ılık suya soktuğumuzda bu defa “soğuk”
olarak algılarız. Bu durumun aşağıdaki özelliklerden
hangisi ile açıklanabilir?
A) Bazı duyu organlarımız çabuk yorulur
B) Bazı duyu organlarımız diğerlerinden daha geniş
yüzeylidir.
C) Duyu organlarımızı uyaran etkenler birbirinden
farklıdır
D) Duyu organlarımız aldığı uyartıyı sinirlerle beyne iletir

137. SORU:28
Gözümüzün ağ tabakasında kör nokta
bulunmasına rağmen, belirli bir noktaya
bakan normal bir insanın görme alanı
içindeki her şeyi görmesini sağlayan nedir?
A) Göz merceğinin uyum yapması
B) İki gözün birlikte kullanılması
C) Göz bebeğinin büyüyüp küçülebilmesi
D) Cisimlere dikkatli bakılması

138. SORU:29
Kulağın dengeyle ilgili kısmı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Korti organı
B) Dalız
C) Yarım daire kanalları
D) Kemik köprü

139. SORU:30
Boğaz enfeksiyonu görülen kişilerde, aynı
zamanda ortakulak iltihabının da yaygın
görülmesi aşağıdakilerden hangisi ile
açıklanabilir?
A) Orta kulak ile yutağın östaki borusu ile
birbirine bağlantılı olması
B) Enfeksiyona mikropların yol açması
C) Önce enfeksiyonun kulakta başlayıp, sonra
yutağa geçmesi
D)Kişinin sağlığına dikkat etmemesi

140. FEN VE TEKNOLOJİ
ÖĞRETMENİ
NAZMİ
DELİGÖZOĞLU
ANKARA - 2013