YAYGIN EĞİTİMDE BİLGİSAYAR EĞİTİMİNE DEVAM EDEN KURSİYERLERİN EĞİTİM SÜRECİNİ DEĞERLENDİRİLMESİ - THE EVALUATION OF THE PROCESS OF IT EDUCATION IN INFORMAL EDUCATION
Türkçe
Günümüzde bilgi teknolojileri iş hayatından sosyal yaşama kadar her alanda vazgeçilmez bir unsur olmuştur. Bireylerin bilgi teknolojilerini verimli kullanabilmesi, kişisel ve toplumsal bir zorunluluk haline gelmiştir. Bundan dolayı örgün eğitimin dışına çıkmış bireyler bu gelişmelere ayak uydurabilmek için çeşitli kurslara katılmaktadırlar. Türkiye’de kurs olanakları genelde özel teşebbüsler, belediyeler ve devlet halk eğitimi aracılığı ile sunmaktadırlar. Tüm il ve ilçe merkezlerinde olan hatta çoğu kez belde ve köylerde çeşitli paydaşlarla bilgi teknolojileri kursları açan halk eğitimi merkezleri bu kursları veren en yaygın eğitim kurumlarıdır. Bilgi teknolojileri kursları içinde bilgisayar destekli çizim, bilgisayar destekli tasarım, bilgisayar kullanımı, programcılık, web tasarımı gibi onlarca farklı bilgisayar kurs programları vardır.
Türkiye’nin en büyük halk eğitimi İstanbul ilinde olan Kadıköy Halk Eğitimi Merkezidir. Bu merkezde yılda ortalama 80 adet bilgisayar kursu açılmaktadır. İşte bu araştırma açılan bu kurs programları eğitim sürecinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.Kadıköy Halk Eğitimi Merkezinde bilgisayar eğitimine devam eden 302 kursiyere anket uygulanmıştır. Anket 46 sorudan (demografik:8, kazanımlar:8, program içeriği:6, yeterlilikler:14, fiziksel nitelikler:10) oluşmaktadır. Verilerin frekans ve yüzdeleri hesapları, demografik bilgilere göre t-test ve anaova ile analizler yapılmıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen veriler şöyledir: Bilgisayar eğitime genelde bayanlar , 30-44 yaş arasındaki bireyler ve orta öğretim mezunları ağırlıklı olarak katılmaktadır. 60 yaş üstü kursiyer grubu konuların kendi istek ve ihtiyaçlarına göre düzenlendiğini daha fazla belirtmiştir. Sınıfın büyüklüğünün yeterli orta öğretim mezunlarına göre daha olumlu ifade edilmiştir. Dul ve boşanmışlar kurs programın içeriğini daha fazla beğendikleri belirtmiştir. Lisans mezunları öğretmenlerin yetersizliğini daha fazla belirtmiştir.
---ENGLISH--
Nowadays, Information Technology has been an indispensablecompononent of businessorsociallife.Thus, Manyindividualswhohavebeenawayfromformaleducationareattandingthesecorsestocopewiththethetechnologicaldevelopments in modern life. InTurkey, Information Technology Courses aregenerally done by privite enterprises, municipalitiesand public education centers. Public Education Centers are definetely the most wide spreadones in allcities, town seven villages which are in collabration with many stake holders. IT Courses in the computer-aideddrafting, computer-aideddesign, computer use, programming, web designcourcesprograms as therearedozens of differentcomputer.
The biggest Public Education Center in Turkey is Kadıkoy Halk Eğitimi Merkezi in İstanbul. The avarage number of the IT courses in thiscenter is 80. The que
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
YAYGIN EĞİTİMDE BİLGİSAYAR EĞİTİMİNE DEVAM EDEN KURSİYERLERİN EĞİTİM SÜRECİNİ DEĞERLENDİRİLMESİ - THE EVALUATION OF THE PROCESS OF IT EDUCATION IN INFORMAL EDUCATION
1. i
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
YAYGIN EĞİTİMDE BİLGİSAYAR EĞİTİMİNE DEVAM EDEN
KURSİYERLERİN EĞİTİM SÜRECİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Abdullah KARATAŞ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
TEKNOLOJİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI
DANIŞMAN
Prof. Dr. Semra ÜNAL
İSTANBUL, 2013
3. iii
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
YAYGIN EĞİTİMDE BİLGİSAYAR EĞİTİMİNE DEVAM EDEN
KURSİYERLERİN EĞİTİM SÜRECİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Abdullah KARATAŞ
(522710981)
YÜKSEK LİSANS TEZİ
TEKNOLOJİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI
DANIŞMAN
Prof. Dr. Semra ÜNAL
İSTANBUL, 2013
5. v
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi Abdullah
KARATAŞ’ın “Yaygın eğitimde bilgisayar eğitimine devam edenkursiyerlerin eğitim
sürecinin değerlendirilmesi” başlıklı tez çalışması, 11Kasım 2013 tarihinde savunulmuş
ve jüri üyeleri tarafından başarılı bulunmuştur.
Jüri Üyeleri
Prof.Dr. Semra ÜNAL (Danışman)
Marmara Üniversitesi ...............(İMZA)..................
Yrd.Doç.Dr. Mustafa MERAL (Üye)
Marmara Üniversitesi ...............(İMZA)..................
Yrd.Doç.Dr. Buket DOĞAN (Üye)
Marmara Üniversitesi ...............(İMZA)..................
ONAY
Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulu’nun …………….. tarih
ve …………… sayılı kararı ile Abdullah KARATAŞ’ın Teknoloji Eğitimi Anabilim
Dalı Teknoloji Eğitimi Programında Yüksek Lisans derecesi alması onanmıştır.
Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü
Prof. Dr. Abdülkerim KAR
7. vii
ÖNSÖZ
Halk Eğitimi Merkezinde 7 yıllık çalışma sürecimde bilgisayar kursiyerlerin
eğitim sürecini olumlu ve olumsuz eleştirdiğini birçok kez şahit oldum. Bu sürecin
bilimsel olarak kursiyerlerin gözünden değerlendirilmesini ve bu değerlendirme ışığında
yetkili mercilerce eğitim sürecinde iyileştirmeler yapılabilmesi için bu konu tez
çalışması olarak belirlenmiştir.
Çalışma sonucunda halk eğitimi merkezi kursiyerlerinin eğitim sürecini
kazanımlar, program içeriği, yeterlilikler ve fiziksel nitelikler faktörleri açısından
bulgular ele edilmiş ve eksik görülen yanların iyileştirilmesi için öneriler ortaya
konulmuştur.
Yüksek lisans ve tez çalışmalarım boyunca biliminden faydalandığım,ahlaki ve
insani değerleri ile örnek edindiğim, Marmara Üniversitesi’ne, ülkemize ve bilim
dünyasına çok büyük katkılar sağlayan, tez danışmanım olmasından onur duyduğum
ayrıca tecrübelerinden yararlanırken göstermiş olduğu hoşgörü ve sabırdan dolayı
değerli hocam büyük bilim insanı Prof.Dr. Semra ÜNAL’a sonsuz teşekkürlerimive
saygılarımısunarım.Teknoloji Eğitimi bölümündeki tüm hocalarıma ve lisans eğitimdeki
emeği geçen bütün hocalarıma sonsuz teşekkürlerimi sunarım.
Anketlerin uygulanmasında yardımcı olan çok değerli ve sevgili Kadıköy Halk
Eğitimi Merkezi bilgisayar öğretmenleri arkadaşlarıma, ingilizce konusunda destek
veren Kadıköy Halk Eğitimi ingilizce öğretmeni Ezgi AĞCİHAN arkadaşıma, değerli
öğrencilerime ve Kadıköy Halk Eğitimi kursiyerlerine teşekkür ederim.
Anketlerin uygulanmasında yardımcı olan çok sevgili çok değerli arkadaşımÖğr.
Gör. Tuğrul AKTAŞ’a, sonsuz teşekkür ederim.
Destekleri ile her zaman yanımda olan kardeşlerim Emine KARATAŞ ve
EniseKARATAŞ’aayrıca tüm maddi ve manevi imkanlarını zorlayarak çocuklarının ve
ülkesinin geleceği için her zaman her türlü fedakarlığı yapan annem Selime KARATAŞ
ve babam Yusuf KARATAŞ’ a minnetle teşekkür ederim.
Başöğretmen Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, Cumhuriyet öğretmenlerine ve
Ulusumuzun yükselmesine katkıda bulunan herkese sonsuz teşekkürlerimle…
Haziran, 2013 Abdullah KARATAŞ
9. ix
İÇİNDEKİLER
SAYFA
ÖNSÖZ.......................................................................................................vii
İÇİNDEKİLER...........................................................................................ix
ABSTRACT ..............................................................................................xiii
KISALTMALAR.......................................................................................xv
TABLOLAR ............................................................................................xvii
BÖLÜM I ..................................................................................................... 1
I. GİRİŞ ............................................................................................................................1
I.1. PROBLEM DURUMU .............................................................................................1
I.2. PROBLEM CÜMLESİ.............................................................................................3
I.3. ALT PROBLEMLER...............................................................................................3
I.4. SAYILTILAR............................................................................................................3
I.5. SINIRLILIKLAR .....................................................................................................4
I.6. ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ................................................................4
BÖLÜM II.................................................................................................... 5
GİRİŞ............................................................................................................ 5
EĞİTİM VE YAYGIN EĞİTİM....................................................................................5
Örgün ve Yaygın Eğitim .........................................................................................5
Yaygın Eğitimin Amacı...........................................................................................6
Yaygın Eğitimin Faydaları ......................................................................................8
Yaygın Eğitimi Kurumları.......................................................................................9
Halk Eğitimi Merkezleri........................................................................................11
YAYGIN EĞİTİMDEKİ TEKNOLOJİ VE BİLGİSAYAR KURSLARI...............13
Genel Bilgisayar Kursları......................................................................................14
Mesleki Bilgisayar Kursları...................................................................................14
Bilgisayar Kurslarının Önemi................................................................................15
İdeal Bir Bilgisayar Eğitimi Nasıl Olmalıdır.........................................................16
10. x
Kadıköy Halk Eğitimi Merkezi .............................................................................17
Bu Araştırma Hakkında ...............................................................................................19
BÖLÜM III ................................................................................................20
III. METODOLOJİ.......................................................................................................20
III.1. YÖNTEM .............................................................................................................20
III.2. EVREN VE ÖRNEKLEM..................................................................................20
III.3. VERİLERİN TOPLANMASI.............................................................................20
III.4. VERİLERİN ANALİZİ.......................................................................................21
BÖLÜM IV ................................................................................................23
IV. BULGULAR............................................................................................................23
IV.1. Kursiyer Deneklere İlişkin Bulgular ............................................................23
IV.2. Kursiyerlerin Katıldıkları Kurs Programındaki Kazanımlarına İlişkin
Bulgular .................................................................................................................27
IV.3. Kursiyer Katıldıkları Kurs Programındaki İçeriğine Görüşlerine İlişkin
Bulgular .................................................................................................................28
IV.4. Kursiyer Katıldıkları Kurs Programındaki Öğretmenin Yeterliliğine İlişkin
Bulgular .................................................................................................................29
IV.5. Kursiyer Katıldıkları Kurs Programındaki Fiziksel Niteliklere İlişkin
Bulgular .................................................................................................................32
IV.6. Kursiyerlerin Bağımsız Değişkenlerine Göre Bağımlı Sorulara Verdiği
Cevaplara İlişkin Bulgular.....................................................................................34
BÖLÜM V................................................................................................128
TARTIŞMALAR, SONUÇLAR VE ÖNERİLER ...............................128
V.1. SONUÇLAR.........................................................................................................128
V.2. TARTIŞMALAR .................................................................................................140
V.3. ÖNERİLER..........................................................................................................157
KAYNAKLAR..........................................................................................163
EKLER..................................................................................................... 167
EK-1 KURSİYER ANKETİ .......................................................................................167
ÖZGEÇMİŞ............................................................................................. 171
11. xi
ÖZET
YAYGIN EĞİTİMDE BİLGİSAYAR EĞİTİMİNE DEVAM
EDEN KURSİYERLERİN EĞİTİM SÜRECİNİ
DEĞERLENDİRİLMESİ
Günümüzde bilgi teknolojileri iş hayatından sosyal yaşama kadar her alanda
vazgeçilmez bir unsur olmuştur. Bireylerin bilgi teknolojilerini verimli kullanabilmesi,
kişisel ve toplumsal bir zorunluluk haline gelmiştir. Bundan dolayı örgün eğitimin
dışına çıkmış bireyler bu gelişmelere ayak uydurabilmek için çeşitli kurslara
katılmaktadırlar. Türkiye’de kurs olanakları genelde özel teşebbüsler, belediyeler ve
devlet halk eğitimi aracılığı ile sunmaktadırlar. Tüm il ve ilçe merkezlerinde olan hatta
çoğu kez belde ve köylerde çeşitli paydaşlarla bilgi teknolojileri kursları açan halk
eğitimi merkezleri bu kursları veren en yaygın eğitim kurumlarıdır. Bilgi teknolojileri
kursları içinde bilgisayar destekli çizim, bilgisayar destekli tasarım, bilgisayar
kullanımı, programcılık, web tasarımı gibi onlarca farklı bilgisayar kurs programları
vardır.
Türkiye’nin en büyük halk eğitimi İstanbul ilinde olan Kadıköy Halk Eğitimi
Merkezidir. Bu merkezde yılda ortalama 80 adet bilgisayar kursu açılmaktadır. İşte bu
araştırma açılan bu kurs programları eğitim sürecinin değerlendirilmesi amacıyla
yapılmıştır.Kadıköy Halk Eğitimi Merkezinde bilgisayar eğitimine devam eden 302
kursiyere anket uygulanmıştır. Anket 46 sorudan (demografik:8, kazanımlar:8, program
içeriği:6, yeterlilikler:14, fiziksel nitelikler:10) oluşmaktadır. Verilerin frekans ve
yüzdeleri hesapları, demografik bilgilere göre t-test ve anaova ile analizler yapılmıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen veriler şöyledir: Bilgisayar eğitime genelde
bayanlar , 30-44 yaş arasındaki bireyler ve orta öğretim mezunları ağırlıklı olarak
katılmaktadır. 60 yaş üstü kursiyer grubu konuların kendi istek ve ihtiyaçlarına göre
düzenlendiğini daha fazla belirtmiştir. Sınıfın büyüklüğünün yeterli orta öğretim
mezunlarına göre daha olumlu ifade edilmiştir. Dul ve boşanmışlar kurs programın
içeriğini daha fazla beğendikleri belirtmiştir. Lisans mezunları öğretmenlerin
yetersizliğini daha fazla belirtmiştir.
Haziran, 2013 Abdullah KARATAŞ
13. xiii
ABSTRACT
THE EVALUATION OF THE PROCESS OF IT
EDUCATION IN INFORMAL EDUCATION
Nowadays, Information Technology has been an indispensablecompononent of
businessorsociallife.Thus,
Manyindividualswhohavebeenawayfromformaleducationareattandingthesecorsestocope
withthethetechnologicaldevelopments in modern life. InTurkey, Information
Technology Courses aregenerally done by privite enterprises, municipalitiesand public
education centers. Public Education Centers are definetely the most wide spreadones in
allcities, town seven villages which are in collabration with many stake holders. IT
Courses in the computer-aideddrafting, computer-aideddesign, computer use,
programming, web designcourcesprograms as therearedozens of differentcomputer.
The biggest Public Education Center in Turkey is Kadıkoy Halk Eğitimi
Merkezi in İstanbul. The avarage number of the IT courses in thiscenter is 80. The
questionnaire has beenans wered by 302 cursier at ongoing courses. The question naire
comprises of 46 question (demographic :8, educational attaintment:8, program
contains:6, sufficiency:14, physical qualifications:10) The data frequency and the
persentage of sumsareanalysed by democraphic factsaccordingto t-test andannova.
At theEnd of the Research, There sultsareliket hat; IT cursiers are generally
women between the ages of30-44 who have finished secondary school. Senior Citizens (
the individualsover 60) declares more frequently that the courses have been
modifiedaccording to the irneeds. The attitute of secondary school grads on efficiency
of class size has been found positively. Divorcedor Wido wonesstates more frequently
that they have been pleased with the program conent. Post graduatesremarked the
unsufficiecy of teachersmore.
June, 2013 Abdullah KARATAŞ
15. xv
KISALTMALAR
N : Frekans
X : Ortalama
Ss : Standart Sapma
p : Anlamlılık Derecesi
F : Varyans
Ort : Ortalama
Sd: Serbestlik Derecesi
Sh : Standart Hata
SPSS : StatisticalPackageForSocialSciences
S : Soru
17. xvii
TABLOLAR
SAYFA
Tablo III.1 Güvenilirlik İstatistiği................................................................................. 21
Tablo III.2 Aritmetik Ortalamalar Değerlendirilirken Kullanılan Aralıklar................. 22
Tablo IV.1.1. Kursiyerlerin “Cinsiyet” Değişkenine Göre Dağılımı ............................ 23
Tablo IV.1.2. Kursiyerlerin “Yaş“ Değişkenine Göre Dağılımı ................................... 23
Tablo IV.1.3. Kursiyerlerin “ Eğitim Durumu “ Değişkenine Göre Dağılımı .............. 24
Tablo IV.1.4. Kursiyerlerin “ İş “ Değişkenine Göre Dağılımı..................................... 24
Tablo IV.1.5. Kursiyerlerin “Medeni Durum“ Değişkenine Göre Dağılımı................. 25
Tablo IV.1.6. Kursiyerlerin “Kendinizi Hissettiğiniz Ekonomik Düzeyiniz”
Değişkenine Göre Dağılımı............................................................................................ 25
Tablo IV.1.7. Kursiyerlerin “Kurslara Katılma Nedeni “ Değişkenine Göre Dağılımı 26
Tablo IV.1.8. Kursiyerlerin “Kendinize ait Bilgisayarınız var mı?” Değişkenine Göre
Dağılımı.......................................................................................................................... 26
Tablo IV.2.1. Kursiyerlerin Bağımlı Sorulara Verdiği Cevapların Frekans, Yüzde,
Ortalama Ve Standart Sapmasına Göre Dağılımı........................................................... 27
Tablo IV.3.1. Kursiyerlerin Bağımlı Sorulara Verdiği Cevapların Frekans, Yüzde,
Ortalama Ve Standart Sapmasına Göre Dağılımı........................................................... 28
Tablo IV.4.1. Kursiyerlerin Bağımlı Sorulara Verdiği Cevapların Frekans, Yüzde,
Ortalama Ve Standart Sapmasına Göre Dağılımı........................................................... 29
Tablo IV.5.1. Kursiyerlerin Bağımlı Sorulara Verdiği Cevapların Frekans, Yüzde,
Ortalama Ve Standart Sapmasına Göre Dağılımı........................................................... 32
Tablo IV.6.1.1. Kursiyerlerin Cinsiyet Değişkenine Göre “Hayatıma Katkı
Sağlamıştır.” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ......................................................... 34
Tablo IV.6.1.2. Kursiyerlerin Cinsiyet Değişkenine Göre “Kurs Programında Yer Alan
İçerik, Amaçları Gerçekleştirebilecek Bir Biçimde Düzenlenmiştir” ifadesine İlişkin
Görüş Farklılıkları .......................................................................................................... 34
Tablo IV.6.1.3. Kursiyerlerin Cinsiyet Değişkenine Göre “Öğretmen ders saatlerini
gerektiği gibi kullanmaktadır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları.............................. 35
Tablo IV.6.1.4. Kursiyerlerin Cinsiyet Değişkenine Göre “Öğretmen kursiyerleri derse
pasif(dinleyici) olarak katmaktadır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları..................... 35
Tablo IV.6.1.5. Kursiyerlerin Cinsiyet Değişkenine Göre “Öğretmen kursiyerlere
sürekli rehberlik etmektedir” ifadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ................................ 36
18. xviii
Tablo IV.6.1.6. Kursiyerlerin Cinsiyet Değişkenine Göre “Öğretmen genelde
kursiyerlere, okuldaki öğrenci gibi davranmaktadır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları
........................................................................................................................................ 36
Tablo IV.6.1.7. Kursiyerlerin Cinsiyet Değişkenine Göre “Sınıfın yerleşim planı diğer
kursiyer arkadaşlarımla ve öğretmenimle iletişimimde sorun oluşturmaktadır” İfadesine
İlişkin Görüş Farklılıkları............................................................................................... 37
Tablo IV.6.1.8. Kursiyerlerin Cinsiyet Değişkenine Göre “Kurs binasındaki
tuvalet/lavabo temizliğine önem verilmektedir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları... 37
Tablo IV.6.1.9. Kursiyerlerin Cinsiyet Değişkenine Göre “Sınıfın temizliğine yeterli
özen gösterilmektedir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları.......................................... 38
Tablo IV.6.2.1. Kursiyerlerin Kişisel Bilgisayara Sahip Olma Değişkenine Göre “Artık
hazır program ve belgeleri kullanabiliyorum” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları...... 39
Tablo IV.6.2.2. Kursiyerlerin Kişisel Bilgisayara Sahip Olma Değişkenine Göre
“Öğrendiğim bilgileri uygulamaya dönüştürebiliyorum” İfadesine İlişkin Görüş
Farklılıkları..................................................................................................................... 40
Tablo IV.6.3.1.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Katılımcılar programda
öğrendiklerini günlük hayatta (derslerde) kullanırlar” İfadesine İlişkin Görüş
Farklılıkları..................................................................................................................... 41
Tablo IV.6.3.1.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Katılımcılar programda
öğrendiklerini günlük hayatta (derslerde) kullanırlar” İfadesine Tukey Test Sonuçları 42
Tablo IV.6.3.2.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Katıldığım eğitim programı
sade ve anlaşılır bir tarzda hazırlanmıştır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ........... 43
Tablo IV.6.3.2.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Katıldığım eğitim programı
sade ve anlaşılır bir tarzda hazırlanmıştır” İfadesine Tukey Test Sonuçları .................. 44
Tablo IV.6.3.3.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Katıldığım kurs öğrenmek
istediğim bilgi ve becerileri kazandırmıştır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ........ 45
Tablo IV.6.3.3.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Katıldığım kurs öğrenmek
istediğim bilgi ve becerileri kazandırmıştır” İfadesine Tukey Test Sonuçları............... 46
Tablo IV.6.3.4.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Artık hazır program ve
belgeleri kullanabiliyorum” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları.................................. 47
Tablo IV.6.3.4.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Artık hazır program ve
belgeleri kullanabiliyorum” İfadesine Tukey Test Sonuçları......................................... 48
Tablo IV.6.3.5.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Yeteneklerimi geliştirme fırsatı
bulmamı sağlamıştır.” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları........................................... 49
Tablo IV.6.3.5.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Yeteneklerimi geliştirme fırsatı
bulmamı sağlamıştır.” İfadesine Tukey Test Sonuçları.................................................. 50
Tablo IV.6.3.6.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğrendiğim bilgileri
19. xix
uygulamaya dönüştürebiliyorum” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları......................... 51
Tablo IV.6.3.6.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğrendiğim bilgileri
uygulamaya dönüştürebiliyorum.” İfadesine Tukey Test Sonuçları .............................. 52
Tablo IV.6.3.7.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs programında yer alan
içerik, amaçları gerçekleştirebilecek bir biçimde düzenlenmiştir” İfadesine İlişkin Görüş
Farklılıkları..................................................................................................................... 53
Tablo IV.6.3.7.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs programında yer alan
içerik, amaçları gerçekleştirebilecek bir biçimde düzenlenmiştir.” İfadesine Tukey Test
Sonuçları......................................................................................................................... 54
Tablo IV.6.3.8.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Katıldığım programın
hazırlanmasında kursiyerlerin yaşları, ihtiyaçları, eğitim ve kültürel düzeyleri dikkate
alınmıştır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ............................................................. 55
Tablo IV.6.3.8.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Katıldığım programın
hazırlanmasında kursiyerlerin yaşları, ihtiyaçları, eğitim ve kültürel düzeyleri dikkate
alınmıştır” İfadesine Tukey Test Sonuçları.................................................................... 56
Tablo IV.6.3.9.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs programının içeriğinin
belirlenmesinde kursiyerlerin kapasiteleri dikkate alınmıştır” İfadesine İlişkin Görüş
Farklılıkları..................................................................................................................... 57
Tablo IV.6.3.9.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs programının içeriğinin
belirlenmesinde kursiyerlerin kapasiteleri dikkate alınmıştır” İfadesine Tukey Test
Sonuçları......................................................................................................................... 58
Tablo IV.6.3.10.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs programının içeriğinin
belirlenmesinde toplumun istihdam ihtiyaçları dikkate alınmıştır” İfadesine İlişkin
Görüş Farklılıkları .......................................................................................................... 58
Tablo IV.6.3.10.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs programının içeriğinin
belirlenmesinde toplumun istihdam ihtiyaçları dikkate alınmıştır” ifadesine Tukey Test
Sonuçları......................................................................................................................... 60
Tablo IV.6.3.11.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs programı güncel
gelişmelere paralel hazırlanmıştır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları....................... 61
Tablo IV.6.3.11.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs programı güncel
gelişmelere paralel hazırlanmıştır.” İfadesine Tukey Test Sonuçları............................. 62
Tablo IV.6.3.12.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmen konusunda yeterli
bilgi ve donanıma sahiptir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları................................... 63
Tablo IV.6.3.12.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmen konusunda yeterli
bilgi ve donanıma sahiptir.” İfadesine Tukey Test Sonuçları ........................................ 64
Tablo IV.6.3.13.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmen bilgisini aktarmakta
yeterince başarılıdır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları............................................. 65
20. xx
Tablo IV.6.3.13.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmen bilgisini aktarmakta
yeterince başarılıdır” İfadesine Tukey Test Sonuçları ................................................... 66
Tablo IV.6.3.14.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmenin ders esnasında
kursiyerlere genel yaklaşımı ve iletişimi iyidir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları... 67
Tablo IV.6.3.14.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmenin ders esnasında
kursiyerlere genel yaklaşımı ve iletişimi iyidir” İfadesine Tukey Test Sonuçları ......... 68
Tablo IV.6.3.15.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmen ders saatlerini
gerektiği gibi kullanmaktadır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları.............................. 69
Tablo IV.6.3.15.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmen ders saatlerini
gerektiği gibi kullanmaktadır” İfadesine Tukey Test Sonuçları..................................... 70
Tablo IV.6.3.16.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmen kursiyerlere sürekli
rehberlik etmektedir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları............................................ 71
Tablo IV.6.3.16.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmen kursiyerlere sürekli
rehberlik etmektedir” İfadesine Tukey Test Sonuçları................................................... 72
Tablo IV.6.3.17.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmenimiz, fikirlerimizi
ve düşüncelerimizi ifade etmemize imkan sağlar” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları73
Tablo IV.6.3.17.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Öğretmenimiz, fikirlerimizi
ve düşüncelerimizi ifade etmemize imkan sağlar” İfadesine Tukey Test Sonuçları...... 74
Tablo IV.6.3.18.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs öğretmenimiz eğitim ve
öğretim tekniklerinden gösteri tekniğinin ağırlıklı olarak kullanmaktadır” İfadesine
İlişkin Görüş Farklılıkları............................................................................................... 75
Tablo IV.6.3.18.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs öğretmenimiz eğitim ve
öğretim tekniklerinden gösteri tekniğinin ağırlıklı olarak kullanmaktadır” İfadesine
Tukey Test Sonuçları...................................................................................................... 76
Tablo IV.6.3.19.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs öğretmenimiz pratiklik
kazanmamız için uygulama eğitimine ağırlık verir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları
........................................................................................................................................ 77
Tablo IV.6.3.19.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs öğretmenimiz pratiklik
kazanmamız için uygulama eğitimine ağırlık verir” İfadesine Tukey Test Sonuçları ... 78
Tablo IV.6.3.20.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Sınıfın ısıtma sistemi
yeterlidir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları.............................................................. 79
Tablo IV.6.3.20.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Sınıfın ısıtma sistemi
yeterlidir” İfadesine Tukey Test Sonuçları..................................................................... 80
Tablo IV.6.3.21.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Sınıfın temizliğine yeterli
özen gösterilmektedir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları.......................................... 81
Tablo IV.6.3.21.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Sınıfın temizliğine yeterli
özen gösterilmektedir” İfadesine Tukey Test Sonuçları................................................. 82
21. xxi
Tablo IV.6.3.22.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs binasındaki
tuvalet/lavabo temizliğine önem verilmektedir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları... 83
Tablo IV.6.3.22.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs binasındaki
tuvalet/lavabo temizliğine önem verilmektedir” İfadesine Tukey Test Sonuçları ......... 84
Tablo IV.6.3.23.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs binasındaki dinlenme
alanları (kantin ve benzeri) yeterlidir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları.................. 85
Tablo IV.6.3.23.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Kurs binasındaki dinlenme
alanları (kantin ve benzeri) yeterlidir” İfadesine Tukey Test Sonuçları ........................ 86
Tablo IV.6.3.24.1. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Ders araç gereçleri gelişen
teknolojiye uygun olduğunu düşünüyorum” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ........ 87
Tablo IV.6.3.24.2. Kursiyerlerin Yaş Değişkenine Göre “Ders araç gereçleri gelişen
teknolojiye uygun olduğunu düşünüyorum” İfadesine Tukey Test Sonuçları ............... 88
Tablo IV.6.4.1.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Hayatıma katkı
sağlamıştır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları........................................................... 89
Tablo IV.6.4.1.2. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Hayatıma katkı
sağlamıştır” İfadesine Tukey Test Sonuçları................................................................. 90
Tablo IV.6.4.2.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Öğrendiğim
bilgileri uygulamaya dönüştürebiliyorum” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları........... 90
Tablo IV.6.4.2.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre
“Öğrendiğim bilgileri uygulamaya dönüştürebiliyorum” İfadesine Tukey Test Sonuçları
........................................................................................................................................ 91
Tablo IV.6.4.3.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Katıldığım
programın hazırlanmasında kursiyerlerin yaşları, ihtiyaçları, eğitim ve kültürel düzeyleri
dikkate alınmıştır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları................................................. 91
Tablo IV.6.4.3.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre
“Katıldığım programın hazırlanmasında kursiyerlerin yaşları, ihtiyaçları, eğitim ve
kültürel düzeyleri dikkate alınmıştır” İfadesine Tukey Test Sonuçları.......................... 92
Tablo IV.6.4.4.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Kurs programının
içeriğinin belirlenmesinde kursiyerlerin kapasiteleri dikkate alınmıştır” İfadesine İlişkin
Görüş Farklılıkları .......................................................................................................... 93
Tablo IV.6.4.4.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Kurs
programının içeriğinin belirlenmesinde kursiyerlerin kapasiteleri dikkate alınmıştır”
İfadesine Tukey Test Sonuçları...................................................................................... 93
Tablo IV.6.4.5.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Kurs programının
haftalık ders saati öğrenmek için yeterlidir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları......... 94
Tablo IV.6.4.5.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Kurs
programının haftalık ders saati öğrenmek için yeterlidir” İfadesine Tukey Test Sonuçları
22. xxii
........................................................................................................................................ 94
Tablo IV.6.4.6.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Öğretmen
konusunda yeterli bilgi ve donanıma sahiptir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ..... 95
Tablo IV.6.4.6.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre
“Öğretmen konusunda yeterli bilgi ve donanıma sahiptir” İfadesine Tukey Test
Sonuçları......................................................................................................................... 95
Tablo IV.6.4.7.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Öğretmenin ders
esnasında kursiyerlere genel yaklaşımı ve iletişimi iyidir” İfadesine İlişkin Görüş
Farklılıkları..................................................................................................................... 96
Tablo IV.6.4.7.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre
“Öğretmenin ders esnasında kursiyerlere genel yaklaşımı ve iletişimi iyidir” İfadesine
Tukey Test Sonuçları...................................................................................................... 96
Tablo IV.6.4.8.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Öğretmen ders
saatlerini gerektiği gibi kullanmaktadır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları .............. 97
Tablo IV.6.4.8.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre
“Öğretmenin Öğretmen ders saatlerini gerektiği gibi kullanmaktadır” İfadesine Tukey
Test Sonuçları................................................................................................................. 97
Tablo IV.6.4.9.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Kurs öğretmenimiz
eğitim ve öğretim tekniklerinden soru-cevap tekniğinin ağırlıklı olarak kullanmaktadır”
İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ............................................................................... 98
Tablo IV.6.4.10.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Sınıfın ısıtma
sistemi yeterlidir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları.................................................. 99
Tablo IV.6.4.10.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre
“Sınıfın ısıtma sistemi yeterlidir” İfadesine Tukey Test Sonuçları.............................. 100
Tablo IV.6.4.11.1. Kursiyerlerin Medeni Durum Değişkenine Göre “Kurs binasındaki
tuvalet/lavabo temizliğine önem verilmektedir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları. 100
Tablo IV.6.5.1.1. Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre “Katılımcılar
programda öğrendiklerini günlük hayatta (derslerde) kullanırlar” İfadesine İlişkin
Görüş Farklılıkları ........................................................................................................ 102
Tablo IV.6.5.1.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre
“Katılımcılar programda öğrendiklerini günlük hayatta (derslerde) kullanırlar”
İfadesine Tukey Test Sonuçları.................................................................................... 103
Tablo IV.6.5.2.1. Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre “Artık hazır
program ve belgeleri kullanabiliyorum” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları............. 104
Tablo IV.6.5.2.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre
“Artık hazır program ve belgeleri kullanabiliyorum” İfadesine Tukey Test Sonuçları105
Tablo IV.6.5.3.1. Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre “Katıldığım
23. xxiii
programın hazırlanmasında kursiyerlerin yaşları, ihtiyaçları, eğitim ve kültürel düzeyleri
dikkate alınmıştır” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları............................................... 106
Tablo IV.6.5.3.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre
“Katıldığım programın hazırlanmasında kursiyerlerin yaşları, ihtiyaçları, eğitim ve
kültürel düzeyleri dikkate alınmıştır” İfadesine Tukey Test Sonuçları........................ 107
Tablo IV.6.5.4.1. Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre “Öğretmen
konusunda yeterli bilgi ve donanıma sahiptir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ... 108
Tablo IV.6.5.4.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre
“Öğretmen konusunda yeterli bilgi ve donanıma sahiptir” ifadesine Tukey Test
Sonuçları....................................................................................................................... 109
Tablo IV.6.5.5.1. Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre “Öğretmen konuları
anlatırken kursiyerlerin istek ve ihtiyaçlarına göre içeriği düzenlemektedir” İfadesine
İlişkin Görüş Farklılıkları............................................................................................. 110
Tablo IV.6.5.5.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre
“Öğretmen konuları anlatırken kursiyerlerin istek ve ihtiyaçlarına göre içeriği
düzenlemektedir” İfadesine Tukey Test Sonuçları....................................................... 111
Tablo IV.6.5.6.1. Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre “Öğretmenimiz,
fikirlerimizi ve düşüncelerimizi ifade etmemize imkan sağlar” İfadesine İlişkin Görüş
Farklılıkları................................................................................................................... 112
Tablo IV.6.5.6.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre
“Öğretmenimiz, fikirlerimizi ve düşüncelerimizi ifade etmemize imkan sağlar”
İfadesine Tukey Test Sonuçları.................................................................................... 113
Tablo IV.6.5.7.1. Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre “Sınıfın
havalandırması yeterlidir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları................................... 114
Tablo IV.6.5.7.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre
“Sınıfın havalandırması yeterlidir” İfadesine Tukey Test Sonuçları ........................... 115
Tablo IV.6.5.8.1. Kursiyerlerin Eğitim Durumu Değişkenine Göre “Sınıfın büyüklüğü
eğitim öğretim için uygundur” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları............................ 116
Tablo IV.6.6.1.1. Kursiyerlerin Kurslara Katılma Nedeni Değişkenine Göre
“Öğrendiğim bilgileri uygulamaya dönüştürebiliyorum” İfadesine İlişkin Görüş
Farklılıkları................................................................................................................... 118
Tablo IV.6.6.1.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Kurslara Katılma Nedeni Değişkenine
Göre “Öğrendiğim bilgileri uygulamaya dönüştürebiliyorum” İfadesine Tukey Test
Sonuçları....................................................................................................................... 119
Tablo IV.6.6.2.1. Kursiyerlerin Kurslara Katılma Nedeni Değişkenine Göre “Öğretmen
genelde kursiyerlere, okuldaki öğrenci gibi davranmaktadır” İfadesine İlişkin Görüş
Farklılıkları................................................................................................................... 120
24. xxiv
Tablo IV.6.6.2.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Katılma Nedeni Değişkenine Göre
“Öğretmen genelde kursiyerlere, okuldaki öğrenci gibi davranmaktadır” İfadesine
Tukey Test Sonuçları.................................................................................................... 121
Tablo IV.6.6.3.1. Kursiyerlerin Kurslara Katılma Nedeni Değişkenine Göre “Sınıfın
ısıtma sistemi yeterlidir” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları..................................... 122
Tablo IV.6.6.3.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Katılma Nedeni Değişkenine Göre
“Sınıfın ısıtma sistemi yeterlidir” İfadesine Tukey Test Sonuçları.............................. 123
Tablo IV.6.7.1.1. Kendilerini Hissettikleri Ekonomik Seviye Değişkenine Göre
“Öğretmenin ders esnasında kursiyerlere genel yaklaşımı ve iletişimi iyidir.” İfadesine
İlişkin Görüş Farklılıkları............................................................................................. 124
Tablo IV.6.7.1.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Kendilerini Hissettikleri Ekonomik
Seviye Değişkenine Göre “Öğretmenin ders esnasında kursiyerlere genel yaklaşımı ve
iletişimi iyidir.” İfadesine Tukey Test Sonuçları.......................................................... 125
Tablo IV.6.7.2.1. Kendilerini Hissettikleri Ekonomik Seviye Değişkenine Göre “Sınıfın
yerleşim planı diğer kursiyer arkadaşlarımla ve öğretmenimle iletişimimde sorun
oluşturmaktadır.” İfadesine İlişkin Görüş Farklılıkları ................................................ 126
Tablo IV.6.7.2.2. incelendiğinde Kursiyerlerin Kendilerini Hissettikleri Ekonomik
Seviye Değişkenine Göre “Sınıfın yerleşim planı diğer kursiyer arkadaşlarımla ve
öğretmenimle iletişimimde sorun oluşturmaktadır.” İfadesine Tukey Test Sonuçları. 127
25. 1
BÖLÜM I
I. GİRİŞ
Bu bölümde problem durumu, problem cümlesi, alt problemler, sayıltılar,
sınırlılıklar, araştırmanın amacı, araştırmanın önemi ve tanımlar yer almaktadır.
I.1. PROBLEM DURUMU
Eğitim hayattır; sadece bilinmeyen gelecekteki bir yaşayışa hazırlık değildir.
Böylece öğrenme sürecini gençlik çağına özgü sayan statik eğitim kavramları terk
edilmektedir. Bütün hayat öğrenmedir. Onun için eğitimin sonu yoktur. Bu yeni
maceranın adı da yetişkin eğitimidir (Lindeman, 1969; Çev.: Şentürk:10).
Zamanın en önemli unsur olarak karşımıza çıktığı yüzyılımızda bireyler, çağı
ve teknolojiyi yakalamakta geç kalmamalıdır. Bu uyum sürecinin çabuk ve kolay
geçirilmesi ise bireylerin alacakları eğitimlerle mümkündür. Bu da gerçekleştirilecek
eğitimlerde, eğitim teknolojisinin sunduğu olanaklardan yararlanılması ve eğitimde
yeni teknolojilerin işe koşulması ile sağlanabilir (Hotomaroğlu, 2002:27).
Ülkelerin kalkınmasında yetişkinlerin eğitimi önemli rol
oynamaktadır.Yetişkinlerin yetkinlik kazanması sosyal ve ekonomik olarak topluma
hemen adapte olması ve hayatını daim etmesi peşi sıra gelen bir süreçtir. Gelişmiş
ülkeler bilgi ve teknolojiyi üretirken, gelişmekte olan ülkeler büyük paralar
karşılığında bunları ithal etmekte, gelişmemiş ülkeler ise maddi kaynakları
olmadığından bu kavramlara diğerlerine nazaran çok uzak durmaktadırlar. Bilgisayar
eğitimi ile bireyin değişen ve gelişen toplum hayatına uyum sağlanması
hedeflenmektedir (Aras, 1996:3).
Toplumsal açıdan eğitime düşen en önemli görevlerden biri de toplumsal
bütünleşmeyi sağlamaktır. Eğitim, herkesi belli bir düzeye getirmek, eğitim
görmemiş olanlara eğitim vermek yoluyla toplumsal bütünleşmeye katkıda bulunur
(Haberal, 2002:6).
Bilimsel ve teknolojideki gelişme ve değişme her alanda sürekli değişim
yaratmakta ve yeni talepler ortaya çıkarmaktadır. Değişme ve gelişme kaçınılmaz
olduğuna göre, bir toplumun buna ayak uydurabilmesi, yeni davranışların
26. 2
geliştirilmesi sadece okul dönemlerinde edinilen bilgilerle mümkün olmadığından,
yaşam boyu devam eden öğrenme isteklerini karşılayacak yaygın eğitime zorunlu
ihtiyaç duyulmaktadır (Haberal, 2002:5).
Okul dışı eğitim anlamında kullanılan yaygın eğitim, insanlığın doğuşundan
bugüne değin süre giden bir eğitim türünü yansıtmaktadır (Okçabol, 1996:6). Yaygın
eğitim; örgün eğitimin dışında planlı, programlı ve sistemli olarak yürütülen bir
eğitimdir. Amacı, örgün eğitime gidemeyenlere ikinci bir şans vermek, bir mesleğe
hazırlamak, çeşitli nedenlerle eğitimden yoksun olanlara, kalkınma programları
çerçevesinde geniş bir eğitim yelpazesi sunmak, yararlı ve kaliteli bilgiler vermektir
(Güneş, 1996:44).
Yaygın eğitim, sadece eğitim kurumları aracılığıyla yürütülmemektedir.
Ekonomik, politik, sosyal amaçlı çeşitli kurumlar tarafından da yaygın eğitim
hizmeti verilmektedir. Örneğin, tarım, sağlık, köy işleri, adalet gibi bakanlıklar,
fabrikalar, sendikalar, kooperatifler, dini kurumlar ve gönüllü kuruluşlar da yaygın
eğitim çalışmaları yapmaktadır (Güneş,1996:4).
Ülkemizde yetişkin eğitim programlarını çok sayıda özel ve devlet kurumu
kendi personeline veya diğer yetişkinlere uygulamaktadır. Bu kuruluşlar arasında,
ülkemizde devlet kesiminde en yaygın bir şekilde hizmet veren yetişkin eğitimi
kurumu Halk Eğitimi Merkezleri’dir(Ural,1999:519).
Elüstü’nün İstanbul ili Kadıköy ilçesinde yapmış olduğu araştırma verilerine bakacak
olursak bireylerin heryaş, gelir, cinsiyet ve eğitim seviyelerinde iş bulmak için veya
kendilerini geliştirmek için eğitime ihtiyaç duyduklarını ve çok büyük bir kısmının
ilk ihtiyaç olarak hissettiği eğitimin bilgisayar eğitimi olduğunu görmekteyiz.
Toplumumuzu oluşturan bireylerin bu farkındalık düzeyini göz önüne alırsak, yaygın
eğitim kurumlarındaki bilgisayar eğitimi talebinin çeşitlenerek ve artarak devam
edeceğini görmekteyiz (Elüstü, 2007:57-58).
Bu tip kursların artarak devam edeceği görüldüğü gibi bilgisayar eğitimlerinde
önemli olan eğitimin nitelikli olmasıdır. Eğitimin başarılı olması konulan hedeflere
ulaşılması bunun içinde kurum ve kuruluşların sunmuş oldukları eğitimde, araç
gereçlerden fiziki ortamlara, programın esnekliğinden eğitmene kadar tüm
unsurlarda kaliteyi yakalamış olması gerekmektedir. Var olan eğitimlere bakarak
durum tespitinin yapılması, iyileştirmeye açık alanların tespiti ve iyileştirme
çalışmaların planlanıp uygulanması şeklinde yürütülmesi gereken sürecin ilk aşaması
durum tespitinin yapılmasıdır. Bu açıdan bakıldığında yaygın eğitim
27. 3
kurumlarınınvermiş oldukları bilgisayar eğitimininkimler tarafından talep
gördüğünü, kursiyerlerin program içeriği hakkındaki düşünceleri, kurstaki fiziki ve
araç gereç olanakları, kurslarda görev alan usta öğreticilerin yetkinliği ve uyguladığı
eğitim öğretim teknikleri gibi konularda analiz yapılması, bu sonuçlara göre
eğitimlerin daha etkinleşmesi için gerekli tedbirlerin ve geliştirme işlemlerinin
yapılması amaçlanmıştır. Bu gerçeklere dayalı olarak, Kadıköy Halk Eğitimi
Merkezi’nde bilgisayar eğitimlerinin kursiyerlerce değerlendirilmesi bu araştırmanın
problemini oluşturmaktadır.
I.2. PROBLEM CÜMLESİ
Yaygın eğitimde bilgisayar eğitimine devam eden kursiyerlereğitim sürecini
nasıl değerlendirmektedir?
I.3. ALT PROBLEMLER
Araştırmanın amacını gerçekleştirebilmek için aşağıda yazılı olan sorulara
cevap aranmıştır.
Yaygın eğitim merkezlerindeki bilgisayar eğitimlerinin değerlendirilmesi;
1. Cinsiyete göre farklılık göstermekte midir?
2. Yaşına göre farklılık göstermekte midir?
3. İşine göre farklılık göstermekte midir?
4. Medeni durumuna göre farklılık göstermekte midir?
5. Eğitim durumuna göre farklılık göstermekte midir?
6. Ekonomik düzeye göre farklılık göstermekte midir?
7. Kurslara katılma nedenine göre farklılık göstermekte midir?
8. Evinde bilgisayar sahip olma durumuna göre bir farklılık göstermekte midir?
I.4. SAYILTILAR
1) Halk eğitim merkezinde anket uygulanan kursiyerlerin maddeleri tarafsız, doğru,
içten ve hiçbir etki altında kalmadan, objektif olarak cevapladıkları düşünülmektedir.
2) Seçilen örneklem evreni temsil edebilecek büyüklüktedir.
3) Bu konuda yapılanliteratür taraması ve uzman görüşleri, araştırmanın geçerliği ve
güvenirliği açısından yeterlidir.
4) Kullanılan ölçme araçları ve yöntemleri ile araştırmanın amaçlarına ulaşılabilir.
28. 4
I.5. SINIRLILIKLAR
1) Araştırma İstanbul ili Kadıköy ilçesi Kadıköy Halk Eğitimi Merkezi 2011 –
2012 eğitim-öğretim yılında halk eğitimi merkezindedevam eden kursiyerlerin
görüşleriyle sınırlandırılmıştır.
2) Araştırmaya katılan kursiyerler; bilişim teknolojisi alanlarıyla sınırlandırılmıştır.
3) Elde edilen bilgiler geliştirilen anket formundaki bilgilerle sınırlıdır.
4) Araştırma veri toplama aracının istatistiklerinden elde edilen bilgilerle sınırlı
tutulmuştur.
I.6. ARAŞTIRMANIN AMACIVE ÖNEMİ
Bu araştırmanın amacı; “Yaygın eğitimde bilgisayar eğitimine devam eden
kursiyerlerin eğitim sürecini değerlendirilmesi.”bu bilgiler ışığında eğitim
sürecindeki olumsuz eleştirileri dikkate alarak yetkilerin iyileştirme çalışmalarına
rehber olmaktır.Ulaşılan bulgular ileride yapılacak rehberlik hizmetlerinde, mesleki
teknik eğitimdeki planlamalarda, yaygın eğitim geliştirilmesinde kullanılabilir.
29. 5
BÖLÜM II
GİRİŞ
EĞİTİM VE YAYGIN EĞİTİM
Eğitim, bireyin doğumundan ölümüne süregelen bir olgu olduğundan ve politik,
sosyal, kültürel ve bireysel boyutları aynı anda içinde bulundurduğundan, tanımının yapılması
zor bir kavramdır. Bireylerin toplumun standartlarını, inançlarını ve yaşama yollarını
kazanmasında etkili olan tüm sosyal süreçlerdir. Kişinin yaşadığı toplum içinde değeri olan,
yetenek, tutum ve diğer davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tümüdür. Seçilmiş ve
kontrollü bir çevrenin (özellikle okulun) etkisi altında sosyal yeterlilik ve optimum bireysel
gelişmeyi sağlayan sosyal bir süreçtir. Eğitim, önceden saptanmış esaslara göre insanların
davranışlarında belli gelişmeler sağlamaya yarayan planlı etkiler
dizesidir(http://tr.wikipedia.org/wiki/Eğitim). Eğitim, “bireyin davranışlarında kendi yaşantısı
yoluyla kasıtlı olarak istedik değişme meydana getirme” sürecidir(Ertürk,1972:12.). Eğitim,
toplumun yaratıcı gücü ve verimini artıran, bireye yeteneklerini geliştirme olanağı veren,
sosyal adalet fırsat ve olanak eşitliği ilkelerini gerçekleştiren en etkili araçtır. Çağımızda
eğitim yalnızca bilgi aktarmak değil aynı zamanda yaşam biçimi oluşturmak için yapılan tüm
faaliyetleri kapsamaktadır. Bireylere yeteneklerini geliştirmek için ortam eğitimle sağlanır. Bu
ortamda bireyler birbirlerinin haklarına saygı göstermeyi öğrenirler, uzlaşmayı benimser ve
demokratik olarak yaşamayı öğrenirler. Eğitim sürecinde bireylerde değişkenliğin istenilen
yönde olması beklenir. Yaratıcı ve üretici davranışlar kazandırmak amaçlanır(Türkoğlu, 1997:
2-3).
Örgün ve Yaygın Eğitim
1973 tarihli ve 1739 sayılı Milli Eğitim Kanunu’na göre, “Türk Milli Eğitim Sistemi,
örgün eğitim ve yaygın eğitim olmak üzere iki ana bölümden kurulur. Örgün eğitim, okul
öncesi öğretimi,ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarını kapsar. Yaygın eğitim,
örgün eğitim yanında veya dışında düzenlenen eğitim etkinliklerinin tümünü kapsar”
(Başaran, 1993:102). Örgüneğitim, belli
biryaşgrubundakibireylereMilliEğitiminamaçlarınagörehazırlanmışeğitimprogramlarıylaokulç
30. 6
atısıaltındadüzenliolarakyapılaneğitimdir(Fidan,Erden,1998:13).
Zihinsel, bedensel gelişimini tamamlamış ve psikolojik olgunluğa erişmiş, ekonomik
bağımsızlığını kazanmış ve toplumda bir sorumluluküstlenmiş bireylere yetişkin
denilmektedir(Celep, 2003: 40).Yetişkin eğitimiise yetişkin denen kesime yönelik eğitim
sürecini tanımlamaktadır. OECDtarafından yapılan tanıma göre, yetişkin eğitimi, “zorunlu
öğrenim çağı dışına çıkmış ve asıl uğraşısıartık okula gitmek olmayan kimselerin, hayatlarının
herhangi bir aşamasında duyacakları öğrenmegereksinimi ve isteğini karşılamak üzere
düzenlenen etkinlikleri ya da programları kapsamaktadır”(Güneş, 1996:12). Demirel’in
Eğitim Sözlüğü’nde yaygın eğitim “örgün eğitim imkânlarındanhiç yararlanmamış durumda
olanlara, gittikleri okullardan erken ayrılanlara ya daörgün eğitim kurumlarında okumakta
olanlara ve meslek dallarında daha yeterliduruma gelmek isteyenlere uygulanan eğitim”
şeklinde tanımlanmaktadır (Demirel,2001: 96.)
Toplumsal açıdan eğitime düşen en önemli görevlerden biri de toplumsal
bütünleşmeyi sağlamaktır. Eğitim, herkesi belli bir düzeye getirmek, eğitim görmemiş
olanlara eğitim vermek yoluyla toplumsal bütünleşmeye katkıda bulunulur (Haberal, 2002:
6).Yetişkin eğitimi açısından önemli olan nokta, yetişkini öğrenmeye yönelten güdülerin
öğretici tarafından bilinmesidir. Bu durum, öğrenmeyi kolaylaştıran ve verimi artıran bir
etkendir (Geray,1978:23).
Bilimsel ve teknolojideki gelişme ve değişme her alanda sürekli değişim yaratmakta
ve yeni talepler ortaya çıkarmaktadır. Değişme ve gelişme kaçınılmaz olduğuna göre, bir
toplumun buna ayak uydurabilmesi, yeni davranışların geliştirilmesi sadece okul
dönemlerinde edinilen bilgilerle mümkün olmadığından, yaşam boyu devam eden öğrenme
isteklerini karşılayacak yaygın eğitime zorunlu ihtiyaç duyulmaktadır (Haberal, 2002:5).
Yaygın EğitiminAmacı
Yaygın eğitimin amacı, milli eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun
olarak, örgün eğitim sistemine hiç girmemiş yahut herhangi bir kademesinde bulunan veya bu
kademeden çıkmış vatandaşlara, örgün eğitimin yanında veya dışında,
1. Okuma - yazma öğretmek, eksik eğitimlerini tamamlamaları için sürekli eğitim
imkanları hazırlamak,
2. Çağımızın bilimsel, teknolojik, iktisadi, sosyal ve kültürel gelişmelerine uymalarını
sağlayıcı eğitim imkânları hazırlamak,
3. Milli kültür değerlerimizi koruyucu, geliştirici, tanıtıcı, benimsetici nitelikte eğitim
31. 7
yapmak,
4. Toplu yaşama, dayanışma, yardımlaşma, birlikte çalışma ve örgütlenme anlayış ve
alışkanlıkları kazandırmak,
5. İktisadi gücün arttırılması için gerekli beslenme ve sağlıklı yaşama şekil ve
usullerini benimsetmek,
6. Boş zamanları iyi bir şekilde değerlendirme ve kullanma alışkanlıkları kazandırmak,
7. Kısa süreli ve kademeli eğitim uygulayarak ekonomimizin gelişmesi doğrultusunda
ve istihdam politikasına uygun meslekleri edinmelerini sağlayıcı imkânlar hazırlamak,
8. Çeşitli mesleklerde çalışmakta olanların hizmet içinde ve mesleklerinde gelişmeleri
için gerekli bilgi ve becerileri kazandırmaktır.
İnsanlar, özellikle yetişkinler kendilerine hoşnutluk veren, doyum sağlayan, bir
merakını gideren ve ilgilerini çeken konuları öğrenme eğilimindedirler. Bunun karşıtı bir
durumda, öğrenme isteği ortadan kalkar. Bu nedenle, bir yetişkin eğitiminin başarısı; eğitimin
yetişkinin ilgi, istek, gereksinimini karşılamaya yönelik olması veya sorununu çözmedeki etki
derecesine bağlıdır(Celep, 2003: 55).
Yaygın eğitimin hedef kitlesi, çocuk, genç ve yetişkin tüm vatandaşlardır. Bunlar,
örgün eğitim hizmetlerinden hiç yararlanmamış, hali hazırda öğrenci veya herhangi bir eğitim
kademesinden mezun durumunda, bir işte çalışıyor ya da işsiz olabilirler( Fidan; Erden,
1998:226-227).Yetişkin eğitimi araştırmalarının verileri ağırlıklı olarak betimselistatistiksel
teknikler kullanılarak analiz edilmiştir (Yıldız, 2002:11).
Bir yetişkinin sosyal-ekonomik ve eğitim düzeyi yükseldikçe, yetişkin eğitimine
katılma olasılığı yükselir. Bu olasılılık yaş ilerledikçe düşmektedir. Eğitim düzeyi düşük bir
yetişkinin eğitim istemi ve eğitime katılımı düşmektedir. Ne kadar fazla eğitim görmüşse,
eğitime olan isteği de o oranda artmaktadır. Bu nedenle, yetişkinin eğitime katılımı, eğitim
gereksinimi ile ters orantılıdır. Eğitim düzeyi yüksek olan bir bireyin, eğitim gereksinimi az,
fakat eğitim istemi fazla olur. Çünkü bilgi ve becerideki artış, bireyi yeni öğrenmelere
güdüler(Celep, 2003: 54–55).
Yetişkin eğitimini gerekli kılan nedenler; bilimsel ve teknolojik gelişmeler, ekonomik
ve toplumsal gelişmenin getirdiği zorluklar, insanın ortalama ömrününuzaması, çalışma
sürelerinin kısalması, bilgi birikimindeki ve teknolojideki baş döndürücü gelişmeler ve bunun
için yeni bilgi ve becerilerin sürekli olarakkazanılması gereği, mesleksel hareketlilik, iletişim
ve kitle iletişim araçlarınınetkilerinin ve uluslar arası ilişkilerde uyumluluk isteminin artması
olarak belirtilebilir(Duman, 2000:38).
32. 8
Her yetişkinin kişisel gereksinimleri vardır. Uygun olan yerlerde ara vermek,
havalandırma ve ışıklandırmanın yeterli olmasını sağlamak için ortamı dikkatidağıtacak
nesnelerden arındırmak gerginliği azalttığı gibi olumlu bir eğitim iklimi oluşturulmasına da
katkıda bulunmaktadır(Celep, 2003:51). Yetişkinin etkin bir eğitim-öğretim süreci
geçirebilmesi için kişisel gereksinimlerinin giderilmesi gerekmektedir.
Yetişkin eğitiminde yetişkinin, diğer bir anlatımla eğitime katılanın öğrenmesinde
temel rol oynayan en önemli etmen yetişkinin öğrenmeye yöneliktutumlarıdır. Eğitim
sürecinin dinamikleri büyük ölçüde öğrenen ile öğretenin birbirlerini anlamalarına bağlıdır.
Eğitici, katılımcıların beklenti ve gereksinimlerini,katılımcılarda neden orada bulunduklarını
net bir biçimde anlamış olmalıdırlar. Yeni bilgiler, tutumlar ve beceriler edinmek için
etkinliğe katılan yetişkinler(Celep, 2003:48-49).
Eğitimin kendi konularıyla bağlantılı olmasını ister,
Eğitim kendi konularıyla ilgiliyse öğrenmeye karşı istekli olurlar, güdülenirler,
Eğitime etkin olarak katılmak isterler,
Eğitimde çeşitlilik isterler,
Olumlu geribildirim verilmesini isterler,
Kişisel kaygıları vardır ve güvenli bir öğrenme ortamına gereksinim duyarlar,
Herkesten farklı bilgi, görgü ve deneyime sahip, özgür birey olarak görülmek
isterler,
Özgüvenlerini korumak gerekir,
Kendileri ve eğitmenleri için beklenti düzeyleri yüksektir,
Bireysel gereksinimleri dikkate alınmalıdır.
Yetişkin eğitiminde amaç not vermek değil, öğretmektir. Bunun için öğretmen,
yetişkinin kendi başarı düzeyini kendisinin değerlendirmesine olanaksağlamalıdır. Yetişkine
kendi başarısını değerlendirmek için ölçüt verilebilirse, hem onun küçük düşmesi önlenmiş
hem de bu değerlendirme yoluyla öğrenmesine katkıda bulunmuş olabilir(Celep, 2003:56).
Yaygın EğitiminFaydaları
Her insan diğerinden farklıdır ve yaşama farklı bakabilir. Ayrıca herkes için gerçeğe
ulaşmada, bilgi edinmede genel geçer bir yol, yöntem ve teknik de yoktur.Her insan farklı
yollar, yöntemler, stratejiler, teknikler ve taktikler kullanarak farklı bilgiler elde edilebilir. Bu
gerçeği ve doğruyu yok saymak anlamına gelmez; tersine gerçek ve doğru vardır ve onlara,
33. 9
her kişi geçirdiği yaşantılara bakıp ulaşabilir. Her seferinde onları yeniden oluşturabilir. Bu,
yaşam boyu sürer. O nedenle eğitim yaşam boyudur. Yalnız okullarda biten bir iş
değildir(Sönmez, 2005:330).Hayat boyu eğitim, erken dönemdeki programlı örgün eğitimin
bir alternatifi olmaktan çok örgün eğitimle eksik kalanların veya yetersiz verilenlerin daha
sonra bireylerin kendi istekleri ile yeniden kazanılması olarak düşünülebilir. Belirli bir yaşın
üzerindeki insanların genç ve orta yaşlı olarak algılanmaları onlardan beklentilerimizi de
önemli ölçüde değiştirmektedir. Bu insanların beklentiler ölçüsünde üretici ve yaratıcı
olmaları ise ancak onlara yaşamlarının çeşitli dönemlerinde kendilerini yetiştirebilme ve
geliştirebilme olanaklarının sağlanması ile mümkün olabilir. Ancak her şeyden önce
insanların mevcut olanaklardan haberdar edilebilmeleri ve bu olanakları kullanabilecek
yeterlilikleri daha önce kazanmış olmaları gerekmektedir(Oktay, 2001:24).
Yaygın Eğitimi Kurumları
Eğitim kurumların temel görevlerinden biri de bireyleri, toplumun ve çağın
gereksinimleri doğrultusunda yaşama hazırlamak, çağa uygun, çağın gerektirdiği özelliklere
sahip bireyler yetiştirmektir. Eğitim kurumlarının bu görevi yerine getirirken bireyleri hem
yeni teknolojiden haberdar etmesi hem de bunlardan öğretme-öğrenme sürecinde
yararlanması kaçınılmazdır. Bu özellikleri ile eğitim kurumları teknolojik gelişmeleri izlemek,
bu teknolojileri kullanmak ve bunların nasıl kullanıldığını öğretmekle yükümlüdür
(Akkoyunlu, 2003:50).
Türkiye’de yetişkin eğitimi yasal olarak, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde bulunan
Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü aracılığı ile koordine edilmektedir. Ülkemizde
yetişkin eğitimi veren eğitim kurumları denildiğinde ise Millet Mektepleri, Halkevleri ve Halk
Odaları, Akşam Sanat Okulları, Halk Eğitim Merkezleri, Olgunlaşma Enstitüleri, Akşam
Liseleri, Çıraklık Eğitim Merkezleri’nin yanı sıra dernekler ve vakıflar gibi sivil toplum
kuruluşları, üniversiteler ile belediyelerin kursları akla gelmektedir.(Yapıcı, 2010:4).
Ülkemizde yaygın eğitim hizmetleri veren kurum ve kuruluşlardan Milli Eğitim
Bakanlığı yaygın eğitim kurumları şunlardır.
Halk Eğitimi Merkezleri
Çıraklık Eğitim Merkezleri
Pratik Kız Sanat Okulları
Olgunlaşma Enstitüleri
Yetişkinler Teknik Eğitim Merkezleri
34. 10
Türk-Alman Mesleki Eğitim Merkezleri
Özel Kurslar
Özel Dershaneler
Eğitim ve Uygulama Okulları(özel eğitim)
Meslek Okulları (özel eğitim)
Mesleki Eğitim Merkezleri(özel eğitim)
Bilim ve Sanat Merkezleri
Açık İlköğretim Okulu
Açıköğretim Lisesi
Meslek Kursları (3308 s.k. göre açılan)(Yıldırım, 1996:57).
Erol’a göre Belediyeler, “Yerinden yönetimin en iyi örgütlenmiş, toplumu oluşturan
bireylere en yakın yerel yönetim birimidir”. Ülkemizde özellikle “sosyal belediyecilik”
kavramının gelişmesini müteakip 1990’lı yılların ortalarından itibaren yerel yönetimler eğitim
hizmetlerine ağırlık vermeye başlamışlar, bu anlamda pek çok faaliyete imza atmışlardır
(Erol, 2007:70).Türkiye’de belediyelerin, yaygın eğitim alanındaki görev ve faaliyetleri
incelendiğinde, on yıl öncesine kadar bu alanda kayda değer bir faaliyetleri bulunmadığı,
bununla beraber, son on yıl içerisinde özellikle Büyükşehir Belediyelerinin bu yönde önemli
mesafeler kaydettikleri görülmektedir. Son yıllarda özellikle yerel yönetimler yetişkinlere
yönelik yaygın eğitim kurumları açmakta ve bu kapsamda bilgisayar eğitimi vermektedirler
(Yapıcı, 2010:4).
Üniversiteler dünyadaki hızlı değişime ayak uydurabilmek için hem kendi
öğrencilerinin yararlanabileceği hem de çevre halkın yararlanabileceği kurslar düzenlemek
için “Sürekli Eğitim Merkezleri” kurmaktadırlar. Bu merkezlerde çok çeşitli alanlarda eğitim
verilmektedir. Bilgisayar alanında da verilen eğitimler bilgisayar okur-yazarlığından ziyade
spesifik alanlarda uzmanlaşma kurslarından oluşmaktadır. Sürekli Eğitim Merkezlerinin
üniversiteler tarafından yeni yeni kurulup fazla bir geçmişe sahip olmamasından dolayı
yaygın eğitim kurumlarının arasında henüz göze çarpacak kadar öne çıkmamıştır lakin devlet
ve vakıf üniversitelerinin ciddi yatırımlar yaptığı bu merkezler, çok kısa bir süre sonra
isminden söz ettirir hale geleceklerdir (Aktaş, 2007:7).
Bugün ülkemizde, çeşitli bakanlıklar, mahallî idareler, üniversiteler, meslekkuruluşları
vakıflar ve dernekler tarafından yetişkin eğitimi faaliyetleri düzenlenmektedir(Aktaş,
2007:33-34).Çeşitli vakıflar (Meksa, Elginkan…) kişilere ücretsiz eğitimvermektedirler. Özel
35. 11
Eğitim Kurumları ülkemizde pek yaygındır. Her ilde özelikle dil ve teknoloji kullanımı
konusunda çokça eğitim faaliyetleri ücretli bir şekilde bu kuruluşlar tarafından yapılmaktadır.
Ayrıcagenelde büyük şehir belediyeleri ve ilçe belediyeleri ücretsiz kurslar açmakta ve
buralara da yoğun ilgi olmaktadır.(Aktaş, 2007:39-40).
Örgüneğitim yoluyla bu değişikliklerin gerektirdiği bilgi ve beceri bireylere ancak
belli bir yaşa kadar aktarılmaktadır. Bireyin örgün eğitim sonrası yaşantısında ve örgün
eğitimden yararlanamayan bireylerin bu değişikliklerin gerektirdiği bilgi ve beceriyi
edinebilmesi, örgün eğitim sonrası eğitimle olanaklıdır. Bu nedenle halk eğitiminin eğitim
sistemi içinde önemi büyüktür. Halk eğitimi etkinlikleri başlangıçta gönüllü kuruluşlarca
yürütülürken günümüzde devlet desteği de artmıştır. Bu desteğinyeterli olmamasına karşın,
halk eğitimi artık toplumun büyük bölümüne hizmet vermektedir (Celep,1995:3).
Halk Eğitimi Merkezleri
Bir toplumdaki bireylerin gereksinimleri ve beklentileri farklılık gösterdiğinden,
eğitim gereksinimlerinin saptanması kolay olmamaktadır. Sorun yalnızca güncel
gereksinmeler değil; aynı zamanda fiziksel ve sosyal çevredeki değişmelere bağlı olarak yeni
gereksinmeleri kestirebilmektir. Günümüzde gereksinmeler, ya hiç fark edilememekte ya da
belirgin hale getirildiğinde fark edilmektedir. Bunun için, ulusal düzeydeki eğitim
gereksinmelerinin saptanması; ancak ekonomik ve sosyal göstergelere dayalı olarak merkezi
bir birim tarafından yürütülmesine gereksinme vardır. Ülkemizde bu görevi üstlenmiş olan
kuruluş MEB bünyesinde yer alan Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü’dür. Yerel
düzeyde ise bu Genel Müdürlüğe bağlı olarak hizmet veren Halk Eğitimi
Merkezleri’dir(Celep, 2003:59–60).
Örgün eğitim kurumları dışında düzenlenen sürekli eğitim faaliyetleri büyük ölçüde
ülke genelindeki Halk Eğitimi Merkezleri (HEM)’nde yerine getirilmektedir. Halk Eğitim
Merkezleri yaygın eğitim faaliyetlerini; okuma-yazma kursları, meslek kursları ve sosyal-
kültürel kurslar aracılığı ile gerçekleştirir. Bunların dışında zamanında örgün eğitim
kurumlarından yararlanamayanlar için meslek edinme, ilköğretimi tamamlama ve üst
öğrenime devam edebilmeye yönelik uzaktan eğitim kurumları mevcuttur. 2008-2009 eğitim
yılı itibarıyla düzenlenen kurslara katılan kursiyer sayısı 7.062.429 (bu sayının 3.725.436'nı
erkek katılımcılar oluştururken, 3.336.993 kadın katılımcılar oluşturmuştur)
olmuştur(http://www.yurtdisiegitimmerkezi.net/dosyalar/avrupa_egitim_ve_ogretim_sistemle
rinin_yapisi.pdf). Halk eğitimi temelde bireyle örgün eğitimle verilemeyen veya örgün eğitim
sonrasında bilim ve teknolojideki gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan yeni bilgi ve becerileri
36. 12
kazandırmaya dayanır. Ulusal bütünlüğün korunması ve bilimsel, demokratik, özgür düşünme
gücünün bir toplumda yerleşmesi, yetişkinlere verilecek yaşam boyu eğitimle olanaklıdır. Bu
bağlamda halk eğitim, toplumun kalkınmasında ve demokratik değerlerin kazandırılmasında
önemli role sahiptir(Celep, 2003: 25).
Halk eğitimi merkezlerince düzenlenen faaliyetlere eğitim ve kültür düzeyi düşük
kişiler katılabilecekleri gibi, yönetici, öğretmen ve öğreticiden daha yüksek bilgi, deneyim ve
kültüre sahip kişilerin de katılabilecekleri unutulmamalıdır. Bu nedenle halk eğitimcinin geniş
dünya görüşüne sahip, hoşgörülü, başkalarının duygu, düşünce ve ihtiyaçlarını anlayabilen,
eleştiriye açık, geniş kültür birikimi olan, kendini sürekli yenileyen ve geliştiren,
elemanlarının yetişmesi yönünde gayret gösteren, önderlik yeteneğine sahip bir kimse olması
beklenmektedir(Yıldırım, 1996:14).
Bir ülkenin eğitim sistemini ekonomik, siyasi, toplumsal ve kültürel yapısından
soyutlamak olası değildir. Bugünkü eğitim sistemimiz, bir yandan tarihi gelişim süreci
içerisindeki değişkenlerin, bir yandan da toplumsal, ekonomik, kültürel ve siyasi yapılarlar
ilgili değişkenlerin bir sonucudur. Halk eğitimi etkinliklerinin tarihsel gelişimi örgün eğitime
paralel bir gelişme göstermiştir(Celep,2003:87).
Halk eğitimin tarihsel gelişimi cumhuriyet öncesi dönem ve cumhuriyet dönemi olmak
üzere iki bölümde incelenebilmektedir(Celep, 2003:89).
Halk eğitimi, yaygın eğitim ya da yetişkin eğitimi örgün eğitimden faydalanamayan,
bu eğitimin bir kademesinden ayrılan veya okul eğitimini tamamlayan yetişkinlerin genel ve
mesleki bilgi ve becerilerini devamlı olarak geliştirmeyi amaçlayan bir eğitimdir. Bu şekilde
yetişkinlere bir iş ve meslek kazandırılmakta, yetişkinin işini ve mesleğini ilerletmesi
sağlanmakta, serbest zamanlarını değerlendirme imkânı hazırlanmaktadır(Kurt, 2000:8).
Halk eğitimin hedef kitlesi; yaş, eğitim düzeyi, öğrenme isteği, cinsiyeti ve farklı
gereksinimleri olan bireylerden oluşur. Böylesine çok farklı değişkenleri içeren hedef kitle,
heterojen bir özellik gösterir. Diğer taraftan, toplumun farklı katmanlarında yer alan köylü,
kentli, işçi, işveren, çiftçi, esnaf, ev kadını ve serbest meslek sahibi gibi farklı beklentisi olan
hedef kitlenin gereksinimlerini karşılamaya yönelik halk eğitimi etkinlikleri çok geniş bir
alanı içermektedir(Celep, 2003:7).
Ülkemizde halk eğitimi kurumları, bir yandan öncelikle bir meslek ve işbecerisi
edinmek, iş ve toplum yaşamında üstlenecekleri yeni rollere hazırlanmakihtiyacında olan okul
dışındaki gençlerin; bir yandan örgün eğitime hiç girmemiş yada herhangi bir kademesinden
ayrılmış olan ve eğitim düzeyini yükseltmekihtiyacındaki gençlerin ve yetişkinlerin, bir
yandan da zamanla değişen ekonomik,toplumsal ve kültürel yaşam koşullarının etkisiyle
37. 13
potansiyel olarak çok daha genişbir yetişkin nüfusun sürekli eğitim ihtiyaçlarını karşılamak
gibi, toplumumuzbakımından önemli bir görevle karşı karşıyadır ( Elüstü, 2007:45
).Toplumun ihtiyacı olan insan profiline uygun bireyler yetiştirme sorumluluğu üstlenmiş olan
eğitim kurumlarında bilgi becerileriyle donatılmış teknolojiyi kullanabilenve kendi kendisine
öğrenebilen bireyler yetiştirmeleri beklenmektedir (Tekinarslan, 2008:187).Yaş, fiziksel,
soysa-ekonomik, toplumsal yapı açısından farklılıklar taşıyan bu geniş kitleyi oluşturan
bireylerin halk eğitimi açısından önemli özelliği, okuldışında bulunmalarıdır(Celep, 2003:7).
YAYGIN EĞİTİMDEKİ TEKNOLOJİ VE BİLGİSAYAR KURSLARI
Teknoloji insan ile başlar. İnsanın olduğu her yerde teknoloji vardır. Teknoloji insan
tarafından insan için üretilir (Yazıcıoğlu,1993:15).Başka bir değişle teknoloji, yararlı ürünler
üretmeye ve yeni ürünler tasarlamaya yarayan bilgiler bütünüdür (Ayhan, 2002:2).
20. yüzyılın ikinci yarısında teknolojideki hızlı gelişmeler ve ileri teknolojilerin insan
hayatına girmesiyle birlikte sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş gerçekleşmiştir(Şeker
2005: 378).2000’li yıllarla birlikte insanlık bir çağın sonu olduğu kadar bir toplumsal modelin
de sonuna gelmiş bulunmaktadır (Nartgün,2002: 131).
21.yüzyılda da her gün yeni bir teknolojik ürün insanların kullanımına sunulmakta, bu
ürünler insan hayatını kolaylaştırmaktadır (Şeker 2005: 378).21. yüzyılda teknoloji; insan
hayatını, uluslar arasındaki ekonomik ilişkileri vetoplumların sosyal refah düzeylerini
belirlemede en önemli faktörlerden biri halinegelmiştir(Sarıhan,1998:17).21. yüzyılda
doğanın bize dayattığı çeşitli unsurlar insan tarafından önlenmekte,değiştirilmekte ve işe yarar
bir hale çevrilmektedir.
Bütün bunlar insanın sahip olduğuteknik kültür sayesinde mümkün olmaktadır.Başka
bir değişle insanın üretim faaliyetlerinde bulunurkenbaşvurduğu tekniklerin
bütünüdür(Demir,1970: 2).O halde teknoloji, insanihtiyaçlarını ve isteklerini yerine getirmek
için doğal dünyanın değiştirilmesidir. (Garmire ve Pearson,2006:19).
Teknolojik gelişmeler son yüzyılda hızlı bir değişim geçirmiş ve toplumun birçok
alanında fark edilir değişikliklere neden olmuştur. Her üç yılda bilginin kendini ikiye
katladığı, her gün 7000 bilimsel ve teknik makale yayınlandığı ve son on yılda, geçen 300
yıldan daha fazla gelişmenin gerçekleştiği göz önüne alınırsa, teknolojinin değişim hızı daha
iyi görülür (Türkhan, 2009:32).
Bu değişim sonucu, toplumun ihtiyaç duyduğu birey tipi, öğrenme ve öğretme
teknikleri ve bilginin dağıtımı, eğitimden beklentiler değişmiş ve artmıştır. Bu yüzden eğitim
sisteminin teknolojiyle bütünleşmesi kaçınılmaz olmuştur (Türkhan, 2009:32).
38. 14
Bilimsel ve teknolojideki gelişme ve değişme her alanda sürekli değişim yaratmakta
ve yeni talepler ortaya çıkarmaktadır. Değişme ve gelişme kaçınılmaz olduğuna göre, bir
toplumun buna ayak uydurabilmesi, yeni davranışların geliştirilmesi sadece okul
dönemlerinde edinilen bilgilerle mümkün olmadığından, yaşam boyu devam eden öğrenme
isteklerini karşılayacak yaygın eğitime zorunlu ihtiyaç duyulmaktadır (Haberal, 2002:16).
Bu aşamada daha önceleri yalnızca gençler ve okullarla sınırlı olarak tanımlananeğitim
kavramının ve örgün eğitime bağlanan değerlerin de temel bir dönüşüm geçirdiğisöylenebilir.
Giderek eğitimde, bireylerin ömürleri boyu gelişimlerini biçimlendiren bütüntoplumsal
kurumları ve etkileşimleri dikkate alan yeni kavram ve uygulamalar ortayaçıkmaktadır.
Örneğin; eğitimin gerçekte farklı ortam ve çevrelerde “yaşam boyu” devam edenbir süreç
olduğu kabul edilmekte ve bir toplumdaki “eğitici gizilgüce” sahip bütün
kurumlarınkaynaklarının bu amaçla harekete geçirilmesi istenmektedir. “Yaşam boyu eğitim
yaklaşımında” eğitim, yalnızca yaşam için hazırlanmak olarak değil, yaşamın bütünleyici
birparçası olarak görülmektedir. Bu nedenle, eğitim sistemlerinin amaçlarının ve yapılarının
dabireylerin farklı gelişme aşamalarındaki ihtiyaçlarına uyarlanması gerektiği
ilerisürülmektedir(Ayhan ,1988:3-4).
Eğitim alanında ortaya çıkan bu yeni kavram ve uygulamalarla birlikte
sürdürüleneğitimi yenileştirme ve yaygınlaştırma hareketi, özellikle yetişkin eğitimi
üzerindekidüşünceleri ve uygulamaları derinden etkilemiştir. Artık yetişkin eğitimine, eskiden
olduğugibi, örgün eğitimin eksikliklerini giderme işlevini yerine getiren, kenardaki bir hizmet
olarakbakılmamaktadır(Ayhan ,1988:4-5).
Yaygın eğitim genel ve mesleki teknik yaygın eğitim çalışmaları olmak üzere iki temel
bölümden oluşmaktadır.
Genel Bilgisayar Kursları
Elüstü’nün İstanbul ili Kadıköy ilçesinde yapmış olduğu araştırma verilerine bakacak
olursak bireylerin her yaş, gelir, cinsiyet ve eğitim seviyelerinde iş bulmak için veya
kendilerini geliştirmek için eğitime ihtiyaç duyduklarını ve çok büyük bir kısmının ilk ihtiyaç
olarak hissettiği eğitimin bilgisayar eğitimi olduğunu görmekteyiz. Toplumumuzu oluşturan
bireylerin bu farkındalık düzeyini göz önüne alırsak, yaygın eğitim kurumlarındaki bilgisayar
eğitimi talebinin çeşitlenerek ve artarak devam edeceğini görmekteyiz(Elüstü, 2007:57-58).
Mesleki Bilgisayar Kursları
Bilimveteknolojikgelişmelerilearaştırma-geliştirmelerdekiilerlemelersonucunda,
39. 15
bilgisürekliartmışveartanbilgilerindüzenlenmesi,
bilgiüretimiveüretilenbilgiyiihraçetmeönemkazanmış,
bilgialınırvesatılırbirmetahalinegelmiştir.
Bilgininekonomikalandaüretiminartmasınaveekonominingelişmesinekatkısağlaması,
bilgitoplumununözelliklerindenbiridir (Aras, 1996:1).Bilim ve teknolojideki hızlı ve kapsamlı
gelişmeler, fert ve toplum hayatını önemliölçüde etkilemektedir. Günümüzde sosyal hayattan,
iş hayatına kadar her alandaalışkanlıklarımız hızlı bir şekilde değişmiş ve değişmeye devam
etmektedir. Aynıhızlı değişimler mesleklerimizde de yaşanmaktadır. Bilgisayar teknolojisi
çalışmahayatının her alanına, tüm bilim dallarına ve toplumun tüm kesimlerine
girmiştir.“bilgisayar destekli öğretim, bilgisayarlı dizgi, bilgisayarlı tasarım,
bilgisayarlıüretim” bunlar arasındadır (Erkan, 1992:74).
Bilgisayar Kurslarının Önemi
Bilgisayar; eğitim, sanat, teknoloji alanlarının içine nüfuz etmiştir. Aslında genel
olarak bilişim teknolojisi, işlerimizi ve iş ortamlarımızı, sanayimizi, bilgiye ve pazara
erişimimizi, banka ve bürokrasi işlemlerimizi değiştirmiş, tıp, kimya, biyoloji bilimlerinin
hızla gelişmelerine sebep olmuştur ve olmaya devam edecektir (Aktaş, 2009:21).Günümüz
insanlarının yirmi yıl sonraki uçuk hayalleri belki de yirmi yıl geçmeden gerçekleşecektir.
Hatta büyük bir olasılıkla son teknoloji dediğimiz araç gereçlerimiz yirmi yıl sonra antikalar
arasında yerini alacaktır (Aktaş, 2007:50).
Ülkemizde de bilgisayar eğitimine son yıllarda büyük önem verilmeye başlanmıştır.
Bilgisayar ve bilgisayar eğitimine karşı ilgiyi doğal olarak iletişim araçları da artırmaktadır.
Türkiye'de bugün bilgisayarları ve bilgisayar eğitimini konu alarak yayın yapan süreli aylık
dergilerdeki artış da bunu kanıtlamaktadır (Yıldırım, 2009:19).
Mili Eğitim Bakanlığı bilgisayar eğitimi konusunda son yıllarda büyük bir atılım
içerisindedir. Milli Eğitim Bakanlığının Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankası ve Intel ile
bir dizi yapmış olduğu çalışmalar sonucunda 150 milyon dolarlık bütçe ile 4400 ilköğretim
okuluna Bilişim Teknolojileri Sınıfları (BTS) kurmaya başlamıştır. Yine Eğitime %100
Destek Kampanyası çerçevesince ilköğretim okullarına BTS sınıfları kurulmaktadır. Orta
Öğretimde bu yılki düzenlemeyle yazılım ve donanım dallarını içeren bilgisayar bölümleri
kaldırılarak yerine, Bilişim Teknolojileri bölümü kurulmuş olup; Donanım, Programcılık, Ağ
işletmenliği, Web Tasarımı dalları açılmıştır. Tabi kimi zaman da yanlış kararlar alan Milli
Eğitim Bakanlığı umarım kısa sürede; ilköğretimde bilgisayar derslerinin haftalık ders saatini
bir derse düşürülmesi, dersin seçmeli ders statüsüne konulması ve dersin not ile
40. 16
değerlendirilmesi uygulamasından vazgeçecektir (Aktaş, 2007:5).
İdeal Bir Bilgisayar Eğitimi Nasıl Olmalıdır
Toplumumuzun bilgisayar okuryazarı olup, bilgisayar teknolojisini etkin şekilde
kullanabilmesi için, eğitim çalışmaları da ciddi, programlı yapılmalı ve hedefi tam olarak
gerçekleştirecek şekilde düzenlenmelidir. O halde ideal bilgisayar eğitimi nasıl olmalıdır?
Sorusuna yanıt olarak; Etkili bir öğretme-öğrenme, iyi bir iletişim sonucu gerçekleşir.
Eğiticinin iletişim yeteneği iyi olması gerektiği gibi, sınıfın fiziki yapısı iletişime engel teşkil
etmemelidir. Öğretimde araç-gereçlerden yararlanma, konunun daha etkili olarak sunulması,
öğrenmeye açıklık getirilmesi, gözlem olanaklarının artırılması ve öğrencilerin birkaç duyu
organına bir anda hitap edilmesi gibi fırsatları yaratmaktadır. Bu yüzden araç gereçlerin
laboratuarlarda eksiksiz olması gerektiği gibi herkes bu olanaklardan eşit yararlanmalıdır.
Sınıf ortamında kişiler araç gereçleri tek başına kullanmalı, aynı bilgisayara birden fazla kişi
oturmamalıdır. Yine bilgisayar eğitiminde çoklu ortamın sağlanması zaruridir. Kişi eğitim
esnasında konu hakkında tüm multimedya imkânlarından birebir yararlanmalıdır. Eğitmenin
kişilerle birebir ilgilenebilmesi için sınıf mevcudu 10 kişi düzeyinde tutulmalı daha kalabalık
sınıflarda birden fazla eğitmen derse girmelidir. Kişilerin serbest zamanlarda uygulama
yapabilmesi için ders dışında da laboratuarların açık olması gerekmektedir. Program hakkında
video gösterileri hazırlanmalı ve kişilerin bu ders notlarını evde ya da farklı ortamlarda
izleyerek öğrenmelerini pekiştirmeleri gerekmektedir. Bilgisayar başında fazla uygulama
olanağı olmayanlar için ve kurs sonunda bilgilerin kalıcı alması için video cdlerin yanı sıra
görsel içeriği iyi olan kitaplarla eğitime destek verilmelidir. Ders anlatımında
mutlakaprojeksiyonaleti kullanılmalı olanak yoksa netsupportgibi programlarladers
anlatılmalıdır. Kurumlar web siteleri hazırlayarak buradan öğrencilerin ulaşabileceği ve
izleyebileceği sorular, videolar koymalıdır. Ders esnasında uygulama örnekleri kişilerin varsa
meslek dallarına göre seçilmeli, meslekleri yoksa ilgilerine göre seçilmelidir. Kişilere mutlaka
program sonunda hedefler önceden belirtilmeli farklı, hayali hedefler taşıyan kişilerde hayal
kırıklılığına sebep verilmemelidir. Sınıfın fiziki yapısının iyi olmasıyla birlikte kantin, lavabo,
dinlenme alanı ve saatleri gibi unsurlara da dikkat edilmelidir. Eğitmen süreç içinde tek bir
eğitim öğretim tekniği değil konuya göre uygun yöntemi/yöntemleri seçmeli ve herkese hitap
edebilmelidir. Eğitmen öğretenden ziyade danışman rolünde olmalı ve kişilere temel konular
verildikten sonra gerisini kendilerince öğrenmeleri sağlanmalıdır. Böylece kendi kendine
öğrenen insan yetiştirmede ilk adım atılmalıdır. Programın içeriği şayet grup belli bir özelliğe
sahipse o gruba göre ayarlanmalıdır. Bunun içinde program kısmi olarak esnek yapılmalıdır.
41. 17
Laboratuarlarda kişilerin not alabileceği, defter kitaplarını koyup onlarla dersini işleyebileceği
şekilde bilgisayarlarının yanında masalarında boşluk alanları olması gerekmektedir.
Şu ana kadar verilen bilgilere dayanarak, teknolojideki gelişim ve değişimin sonucu
olarak piyasanın vasıfsız insan gücünün yerine nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyduğu katidir.
Artık bilgisayar bilgisinin hemen hemen her iş için olmazsa olmaz yetkinliklerin içine girmesi
ve hatta en baş maddesi haline gelmesi, bilgisayar teknolojisinin sosyal hayatta kullandığımız
tüm cihazların içine girmesi herkesin bilgisayar öğrenmesini kaçınılmaz hale getirmiştir. Bilgi
edinimini çocuklar örgün eğitimden yapmasına karşın yetişkinler yaygın eğitimden
faydalanmaktadır. Kimisi özel kursları tercih ederken, kimi vakıfların, kimi derneklerin, kimi
belediyelerin, kimide halk eğitimi merkezlerinin bilgisayar kurslarını tercih etmektedir. Bu
yaygın eğitim kurum ve kuruluşlarındaki bilgisayar eğitiminin etkinliğinin araştırılması bu
çalışmanın nedenini oluşturmaktadır.(Aktaş, 2007:50-51)
Kadıköy Halk Eğitimi Merkezi
Kadıköy Halkevi için özel bir bina inşası yönünde ilk düşünce Atatürk döneminde
ortaya çıkmış olmakla birlikte, yeni binanın çalışmalarının büyük kısmı ve bitirilmesi Ata’ nın
ölümünden sonra gerçekleştirilmiştir. Üstelik bu bina savaş yılları ve savaşın getirdiği
zorluklar içinde yapılmıştır. Kadıköy Halkevinin yeni binasının temel atma töreni 10 Temmuz
1939 tarihinde yapılmıştır. 23 Şubat 1943 de yeni binasına taşınmış ve faaliyetlerine burada
devam etmiştir (http://kadikoyhem.meb.k12.tr/tarihce). 1935 yılından beri çalışmalarına
devam eden Kadıköy Halk Eğitimi Merkezi bu bölgede yaşamış ve yaşayan yüz binlerce
kişinin hayatını etkileyen önemli bir kültür ve eğitim merkezi durumuna
gelmiştir(http://kadikoyhem.meb.k12.tr/genelbilgiler).
Merkezimizde 2009-2010 Eğitim-Öğretim Yılında 103 farklı branşta toplam 1093 kurs
açılmış, bu kurslarda 14126’ sı Kadın 5087’ si erkek olmak üzere 19213 vatandaşımız
katılmıştır. 2010-2011 Eğitim-Öğretim Yılında bu rakamın %15 arttırılması planlanmıştır.
Merkezimizde 13 derslik, 1 Spor Salonu, 545 Seyirci kapasiteli Tiyatro Salonu, 1 Kütüphane,
3 İdare Odası, 1 Büro bulunmakta olup bu haliyle mevcut kurs ve kursiyer taleplerinin ancak
bir kısmını kapsayabilmektedir. Bu nedenle bina kiralayarak şubeler oluşturma yoluna
gidilmiştir. Kısmen de olsa ihtiyaca verilmeye çalışılmış ancak talebi karşılamak mümkün
olmamıştır(http://kadikoyhem.meb.k12.tr/genelbilgiler).
Kadıköy Halk Eğitimi Merkezi, çalışma alanını “Uzay kadar sonsuz” biçiminde
özetlemektedir.
42. 18
• Kurumuzun Moda’daki bina ve tesisinde
• Mahalle ve köylerde sağlanan kurs yerlerinde
• Eğitim odalarında
• Ceza ve ıslah evlerinde
• Rehabilitasyon gerektiren hastanelerde
• Kamu ve özel kuruluşlara ait binalarda
• Örgün eğitim kurumlarının binalarında
Kısacası İHTİYAÇ DUYULAN HER YERDE kurslarımız gerçekleşmektedir.
(http://kadikoyhem.meb.k12.tr/subeler)
43. 19
Bu Araştırma Hakkında
Halk Eğitimlerdeki bilgisayar kurslarının kursiyerler tarafından
değerlendirilmesini araştıracaktır. Bu çerçevede örneklem 2011-2012 eğitimdeki
Türkiye’nin en büyük halk eğitimi merkezi olan Kadıköy Halk Eğitimi
Merkezi(KAHEM) bilgisayar kursları incelenecektir.
44. 20
BÖLÜM III
III. METODOLOJİ
Bu bölümde araştırmanın yöntemi ele alınmış; araştırmada kullanılan, evren ve
örneklem; verilerin toplanması, verilerin analizi, analizlerin yorumlanması ve
çözümlenmesi işlemleri yer almaktadır.
III.1. YÖNTEM
Bu araştırmada; halk eğitim merkezlerinde bilgisayar derslerine devam
edenkursiyerlerin görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırma tarama
modelli bir araştırmadır. İlişkisel tarama modeli kullanılarak değişkenler arasında
birlikte değişim varlığı veya derecesi belirlenmeye çalışılmıştır.
III.2. EVREN VE ÖRNEKLEM
Araştırmanın evreni, İstanbul ili, Kadıköy ilçesi sınırları içinde yer alan
Kadıköy Halk Eğitimi Merkezinde2011-2012 eğitim öğretim yılındaki bilgisayar
kurslarına devam etmekte olan kursiyerlerden oluşmaktadır. Araştırmanın
örneklemi küme örnekleme metodu ile rastgele seçilerek 302 kursiyerden
oluşmuştur.
III.3. VERİLERİN TOPLANMASI
Araştırmanın veri kaynağını anketlerle toplanan veriler oluşturmaktadır. Anket
geliştirilmeden önce gerekli literatür taraması yapılarak, elde edilmek istenen bilgiler
oluşturulmuş, uzman kişilerin görüşleri doğrultusunda anket hazırlanmıştır.
Verilerin toplanması aşamasında kursiyerlerin görüşleri için 1 anket formu
geliştirilmiştir. Anket formu da beş bölümden oluşmaktadır. Anketin birinci
bölümünde kursiyerin kişisel bilgi ve özellikleri ile ilgili 8 soru bulunmakta, ikinci
bölümde kursiyerlerin kazanımları ile ilgili 8 soru, üçünü bölümde program içeriği
ile ilgili 7 soru, dördüncü bölümde yeterliliklerle ilgili 14 soru, beşinci bölümde
fiziksel niteliklerle ilgili 10 soru vardır. Anketin ikinci, üçünü, dördüncü ve beşinci
bölümlerinde dörtlü dereceleme ölçeği şeklinde düzenlenmiş olup, her sorunun
45. 21
karşısına cevap seçeneği olarak; 4= “ Her Zaman ”, 3= “Zaman Zaman”, 2= “ Çok
Az”, 1= “Hiçbir Zaman” anlamını taşıyan değerleri konulmuştur. Anketin
sonundakursiyerlerin konuyla ilgili eklemek istedikleri görüş ve öneriler için
ayrılmıştır.
Anket SPSS programında güvenirlik analizi sınamasına sokulmuş 46
maddeden oluşan ölçme aracımızın Cronbach’s Alpha değeri 0,826 çıkmıştır. Buda
anketin oldukça güvenilir olduğunu göstermektedir. Bununla beraber her
sorununCronbach’s Alpha değerlerine bakılmış olup bu değerlerinden iş değişkeni
ile ilgili soru çıkartıldığında Cronbach’s Alpha değeri 0,866 olduğu görülmüştür.
Uzman kişiden görüş alınarak bu değişken anketten çıkartılmıştır.
Tablo III.1Güvenilirlik İstatistiği
Cronbach’s Alpha N
0,866 45
III.4. VERİLERİN ANALİZİ
Kursiyerlere uygulanan anketlerden elde edilen bilgiler kodlanarak
bilgisayara yüklenmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS (Statistical
PackageForSocialSciences) istatistik programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde
bilimsel istatistiklerden frekans ( N ), yüzde ( % ), aritmetik ortalama ( X ), Standart
sapma (Ss), ortalamalar arası farkın anlamlılığını test etmek üzere “T” testi ve çoklu
değişkenlerde tek yönlü varyans analizi (anova), varyans analizinde f anlamlı
bulunduğu durumlarda farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için
“Tukey testi” kullanılmıştır. Yapılan tüm istatistiksel çalışmalarda anlamlılık düzeyi
0,05 olarak kabul edilmiştir. Elde edilen verilerin kolay yorumlanabilmesi için
ankette toplanan veriler 1-4aralığında kodlanmış ve bilgisayara girilmiştir.
Araştırmada kullanılan ölçeğe uygun olarak elde edilen görüşlerin aritmetik
ortalamaları değerlendirilirken şu aralıklar göz önünde bulundurulmuştur:
46. 22
Tablo III.2Aritmetik Ortalamalar Değerlendirilirken Kullanılan Aralıklar
Verilen Ağırlık Seçenekler Sınırı
1 Hiçbir zaman 1.00 - 1.74
2 Çok Az 1.75 - 2.49
3 Zaman Zaman 2.50 - 3.24
4 Her Zaman 3.25 - 4.00
47. 23
BÖLÜM IV
IV. BULGULAR
Bu bölümde;Halk eğitimi merkezindebilgisayarderslerine devam eden
kursiyerlere uygulanan anket sonuçlarından elde edilen bulgular yer almaktadır.
Tabloların daha iyi anlaşılması için veriler sonucunda elde edilen bulgular tabloların
altında açıklanmıştır.
IV.1. Kursiyer Deneklere İlişkin Bulgular
IV.1.1. Kursiyer Kişisel Bilgilerine İlişkin Bulgular
Bu bölümde kursiyer kişisel bilgilerine ilişkin bulgular yer almıştır.
Tablo IV.1.1.Kursiyerlerin “Cinsiyet” Değişkenine Göre Dağılımı
Cinsiyet Frekans (N) Yüzde (%)
Kadın 188 62,3
Erkek 114 37,7
Toplam 302 100,0
Tablo IV.1.1. incelendiğinde araştırmaya katılan kursiyerlerin 188’sının
(%62,3) bayankursiyerlerden oluştuğu, 114’ünün (%37,7) erkek kursiyerlerden
oluştuğu görülmüştür.
Tablo IV.1.2.Kursiyerlerin “Yaş“ Değişkenine Göre Dağılımı
Yaş Frekans (N) Yüzde (%)
18 yaş altı 5 1,7
18-29 yaş arası 83 27,5
30-44 yaş arası 85 28,1
45-60 yaş arası 93 30,8
60 yaş üstü 19 9,5
Toplam 302 100,0
Tablo IV.1.2. incelendiğinde araştırmaya katılan kursiyerlerin 5’inin (%1,7)
48. 24
18 yaş altı, 83’ünün (%27,5) 18-29 yaş arası, 85’inin (%28,1) 30-44 yaş arası,
93’ünün (%30,8) 45-60 yaş arası, 19’unun (%9,5) 60 yaş üstükursiyerlerdenoluştuğu
görülmüştür.
Tablo IV.1.3.Kursiyerlerin “ Eğitim Durumu “ Değişkenine Göre Dağılımı
Eğitim Durumu Frekans (N) Yüzde (%)
İlköğretim 8 2,6
Ortaöğretim 84 27,8
Yüksek okul (2 yıllık) 83 27,5
Lisans (4 yıllık) 109 36,1
Lisansüstü 18 6,0
Toplam 302 100,0
Tablo IV.1.3. incelendiğinde; araştırmaya katılan kursiyerlerin, 8’inin (%2,6)
ilköğretim, 84’ünün (%27,8) ortaöğretim, 83’ünün (%27,5) yüksek okul (2 yıllık),
109’unun (%36,1) lisans (4 yıllık),18’inin (%6,0) Lisansüstü eğitim düzeyine sahip
olduğu görülmüştür.
Tablo IV.1.4.Kursiyerlerin “ İş “ Değişkenine Göre Dağılımı
İş Frekans (N) Yüzde (%)
İşçi 28 9,3
Memur 18 6,0
Serbest Meslek
(Esnaf+İşveren+Serbest M.)
32 10,6
Emekli 97 32,1
Teknik eleman 23 7,6
Öğrenci 40 13,2
Ev hanımı 36 11,9
İşsiz 28 9,3
Toplam 302 100,0
Tablo IV.1.4. incelendiğinde; araştırmaya katılan kursiyerlerin, 28’inin
(%9,3) işçi, 18’inin (%6,0) memur, 32’sinin (%10,6) serbest meslek,97’sinin
(%32,1) emekli,23’ünün (%7,6) teknik eleman, 40’ının (%13,2) öğrenci, 36’sının
(%11,9) ev hanımı, 28’inin (%9,3) işsiz olarakiş bilgilerine sahip olduğu
49. 25
görülmüştür.
Tablo IV.1.5.Kursiyerlerin “Medeni Durum“ Değişkenine Göre Dağılımı
Medeni Durum Frekans (N) Yüzde (%)
Evli 150 49,7
Bekar 116 38,4
Dul yada Boşanmış 36 11,9
Toplam 302 100,0
Tablo IV.1.5. incelendiğinde araştırmaya katılan kursiyerlerin 150’sinin ( %
49,7) evlikursiyerlerden oluştuğu, 116’sının (%38,4 ) bekar kursiyerlerden oluştuğu,
36’sının (%11,9 ) dul yada boşanmışkursiyerlerden oluştuğu görülmüştür.
TabloIV.1.6.Kursiyerlerin “Kendinizi Hissettiğiniz Ekonomik Düzeyiniz”
Değişkenine Göre Dağılımı
Kendinizi Hissettiğiniz
Ekonomik Düzeyiniz
Frekans (N) Yüzde (%)
Dar Gelirli 20 6,6
Ortanın Altı 53 17,5
Orta Gelirli 228 75,5
Zengin 1 0,3
Toplam 302 100,0
Tablo IV.1.6. incelendiğinde araştırmaya katılan kursiyerlerin 20’sinin
(%6,6) dar gelirlikursiyerlerden oluştuğu, 53’ünün (%17,5) ortanın altı gelirli
kursiyerlerden oluştuğu, 228’inin (%75,5) orta gelirlikursiyerlerden oluştuğu
görülmüştür.İncelemeye katılan 1 (%0,3) kursiyer zengin olarak görülmüştür.
50. 26
Tablo IV.1.7.Kursiyerlerin “Kurslara Katılma Nedeni “ Değişkenine Göre Dağılımı
Tablo IV.1.7. incelendiğinde araştırmaya katılan kursiyerlerin 62’sinin
(%20,5) boş vakitlerini değerlendirmek isteyenkursiyerlerden oluştuğu, 47’sinin
(%5,6) meslek edinmek isteyen kursiyerlerden oluştuğu, 67’sinin (%22,2) branşta
uzmanlaşmak isteyen kursiyerlerden oluştuğu, 73’ünün (%24,2) sertifika almak
isteyen kursiyerlerden oluştuğu, 53’ünün (%17,5) diğer nedenlerle kursa
katılankursiyerlerden oluştuğu görülmüştür.
Tablo IV.1.8.Kursiyerlerin “Kendinize ait Bilgisayarınız varmı?” Değişkenine Göre
Dağılımı
Kendinize ait bilgisayarınız var mı? Frekans (N) Yüzde (%)
Evet 277 91,7
Hayır 25 8,3
Toplam 302 100,0
Tablo IV.1.8. incelendiğinde araştırmaya katılan kursiyerlerin 277’sinin
(%91,7) kendine ait bilgisayarı sahip olankursiyerlerden oluştuğu, 25’inin (%8,3)
kendilerine ait bilgisayar’a sahip olmadığı oluştuğu görülmüştür.
Kurslara katılma Nedeni Frekans (N) Yüzde (%)
Boş Vakitleri Değerlendirmek 62 20,5
Meslek Edinmek 47 15,6
Branşta Uzmanlaşmak 67 22,2
Sertifika Almak 73 24,2
Diğer 53 17,5
Toplam 302 100,0
51. 27
IV.2.KursiyerlerinKatıldıkları Kurs Programındaki Kazanımlarına İlişkin
Bulgular
Tablo IV.2.1.Kursiyerlerin Bağımlı Sorulara Verdiği Cevapların Frekans, Yüzde,
Ortalama Ve Standart Sapmasına Göre Dağılımı
SORULAR
Her
Zaman
Zaman
Zaman
Çok Az
Hiçbir
Zaman
F % F % F % F % X Ss
9) Katılımcılar programda
öğrendiklerini günlük hayatta
(derslerde) kullanırlar.
137 45,4 141 46,7 18 6,0 6 2,0 3,35 ,685
10) Katıldığım eğitim programı
faydalı olmuştur.
217 71,9 82 27,2 3 1 0 0 3,71 ,477
11) Katıldığım eğitim programı sade
ve anlaşılır bir tarzda
hazırlanmıştır.
225 74,5 73 24,2 4 1,3 0 0 3,73 ,473
12) Katıldığım kurs öğrenmek
istediğim bilgi ve becerileri
kazandırmıştır.
203 67,2 88 29,1 11 3,6 0 0 3,64 ,553
13) Hayatıma katkı sağlamıştır. 183 60,6 102 33,8 15 5,0 2 0,7 3,54 ,623
14) Artık hazır program ve belgeleri
kullanabiliyorum.
143 47,4 118 39,1 39 12,9 2 0,7 3,33 ,722
15) Yeteneklerimi geliştirme fırsatı
bulmamı sağlamıştır.
176 58,3 107 35,4 17 5,6 2 0,7 3,51 ,635
16) Öğrendiğim bilgileri
uygulamaya
dönüştürebiliyorum.
162 53,6 117 38,7 22 7,3 1 0,3 3,46 ,644
Kursiyerlerin “kazanımlar” bölümünde işaretlemiş olduğu ifadeler analiz
edildiğinde “katılımcılar programda öğrendiklerini günlük hayatta (derslerde)
kullanırlar” ifadesini %45,4 her zaman %46,7 ile zaman zaman olarak
değerlendikleri görülmüştür.
Kursiyerlerin işaretlemiş olduğu ifadeler analiz edildiğinde “Katıldığım
eğitim programı faydalı olmuştur” ifadesini %71,9 her zaman %27,2 ile
zaman zaman olarak değerlendikleri görülmüştür.
Kursiyerlerin işaretlemiş olduğu ifadeler analiz edildiğinde “Katıldığım
eğitim programı sade ve anlaşılır bir tarzda hazırlanmıştır” ifadesini %74,5
her zaman %24,2 ile zaman zaman olarak değerlendikleri görülmüştür.
Kursiyerlerin işaretlemiş olduğu ifadeler analiz edildiğinde “Katıldığım kurs
öğrenmek istediğim bilgi ve becerileri kazandırmıştır” ifadesini %67,2 her
zaman %29,1 ile zaman zaman olarak değerlendikleri görülmüştür.
Kursiyerlerin işaretlemiş olduğu ifadeler analiz edildiğinde “Hayatıma katkı
sağlamıştır” ifadesini %60,6 her zaman %33,8 ile zaman zaman olarak
değerlendikleri görülmüştür.
52. 28
Kursiyerlerin işaretlemiş olduğu ifadeler analiz edildiğinde “Artık hazır
program ve belgeleri kullanabiliyorum” ifadesini %47,4 her zaman %39,1 ile
zaman zaman olarak değerlendikleri görülmüştür.
Kursiyerlerin işaretlemiş olduğu ifadeler analiz edildiğinde “Yeteneklerimi
geliştirme fırsatı bulmamı sağlamıştır” ifadesini %58,3 her zaman %35,4 ile
zaman zaman olarak değerlendikleri görülmüştür.
Kursiyerlerin işaretlemiş olduğu ifadeler analiz edildiğinde “Öğrendiğim
bilgileri uygulamaya dönüştürebiliyorum” ifadesini %53,6 her zaman %38,7
ile zaman zaman olarak değerlendikleri görülmüştür.
IV.3. KursiyerKatıldıkları Kurs Programındaki İçeriğine Görüşlerine İlişkin
Bulgular
Tablo IV.3.1.Kursiyerlerin Bağımlı Sorulara Verdiği Cevapların Frekans, Yüzde,
Ortalama Ve Standart Sapmasına Göre Dağılımı
SORULAR
Her
Zaman
Zaman
Zaman
Çok Az
Hiçbir
zaman
F % F % F % F % X Ss
17) Kurs programında yer alan
içerik, amaçları
gerçekleştirebilecek bir biçimde
düzenlenmiştir.
199 65,9 96 31,8 5 1,7 2 0,7 3,63 ,554
18) Katıldığım programın
hazırlanmasında kursiyerlerin
yaşları, ihtiyaçları, eğitim ve
kültürel düzeyleri dikkate
alınmıştır.
154 51,0 94 31,1 39 12,9 15 5 3,28 ,872
19) Kurs programının içeriğinin
belirlenmesinde kursiyerlerin
kapasiteleri dikkate alınmıştır.
143 47,4 98 32,5 39 12,9 22 7,3 3,20 ,926
20) Kurs programının içeriğinin
belirlenmesinde toplumun
istihdam ihtiyaçları dikkate
alınmıştır.
156 51,7 110 36,4 28 9,3 8 2,6 3,37 ,761
21) Kurs programının haftalık ders
saati öğrenmek için yeterlidir.
145 48,0 106 35,1 46 15,2 5 1,7 3,29 ,783
22) Kurs programı güncel
gelişmelere paralel
hazırlanmıştır.
188 62,3 102 33,8 10 3,3 2 0,7 3,58 ,593
Kursiyerlerin “program içeriği” bölümünde işaretlemiş olduğu ifadeler
analiz edildiğinde “Kurs programında yer alan içerik, amaçları
gerçekleştirebilecek bir biçimde düzenlenmiştir” ifadesini %65,9 her zaman
%31,8 ile zaman zaman olarak değerlendikleri görülmüştür.
Kursiyerlerin işaretlemiş olduğu ifadeler analiz edildiğinde “Katıldığım