1. Kinderen en jongeren
zijn hun eigen idool
Jeugd-
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002
Kwalitatief onderzoek door IPM KidWise in opdracht van
2. Agenda
Het onderzoek: wie, wanneer, waarom, hoe
Algemeen: sociale leefomgevingen en ontwikkelingsfasen
Thuisomgeving: belangrijk in identiteitsontwikkeling
Schoolomgeving: grote invloed leeftijdgenoten
Mediaomgeving: inspiratiebron
Conclusies: kinderen en jongeren zijn hun eigen idool
Leerpunten: conclusies om rekening mee te houden
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
3. Het onderzoek
Uitvoering: IPM KidWise, in opdracht van
Sanoma Uitgevers
Periode: augustus 2002
Doelstelling: inzicht verkrijgen in de interactie
van kinderen en jongeren met
hun sociale omgeving
Aanpak: kwalitatief onderzoek
groepsdiscussies met 6-18-jarigen
en met ouders van 0-18-jarigen
thuisopdrachten
gekoppeld aan deskresearch en
opgebouwde kennis IPM KidWise
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
7. ALGEMEEN
Sociale ontwikkelingsfasen
Behoeften ten aanzien van sociale omgeving
verschillen per levensfase:
Differentiëren
Gevoel van individualiteit
Deel van de groep
Eigen ik
Thuis
0 4 8 12 15 18
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
8. Van imitatie en identificatie tot
ALGEMEEN
inspiratie en identity-shopping
Kinderen/jongeren als centrale held met gehomogeniseerde
leefomgevingen:
thuisomgeving
samen ‘fan’ zijn
schoolomgeving mediaomgeving
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
9. DE THUISOMGEVING
Fundamentele rol in eerste jaren,
maar ook daarna belangrijk
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
10. THUISOMGEVING
Jezelf zijn: centrale
credo in opvoeding (1)
Eigen smaak en mening (‘jezelf zijn’) wordt gewaardeerd
en gestimuleerd door ouders
Ruimte om eigen voorkeuren te ontplooien specifieke
wensen/behoeften vaker vervuld
Gezinsteam vervangt gezagscultuur openheid, begrip,
gelijkwaardigheid, compromissen en minder regels
Overstap naar de basisschool heeft grote impact en gaat
gepaard met meer vrijheden
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
11. THUISOMGEVING
Jezelf zijn: centrale
credo in opvoeding (2)
Voldoende vrijgelaten bewustzijn en waardering
Zelfstandigheid verwerven is geen prominent streven
Zelf later strenger
Zelfvertrouwen en geloof in eigen kunnen
Keerzijde vrijheid en vertrouwen buiten thuissituatie
wel strakke regels en hard werken
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
12. THUISOMGEVING
Opgroeien met de
dagelijkse realiteit
Kinderen niet afgeschermd van het ‘echte leven’
Kennismaken met producten, media en activiteiten
zoals die van volwassenen
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
13. THUISOMGEVING
Ouders als rolmodel
dichtbij hun kinderen
Eerste rolmodel voor kinderen
Als rolmodel dichtbij kind
homogenisatie
Integratie vrienden-ouders
Imitatiegedrag (tot 8 jaar)
Harmonie op het thuisfront
Ouders blijven het belangrijkst
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
14. Mirrin (9): “Ik ben nergens
[Thuisopdracht] wie ben ik? fan van en hou van lezen.”
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
15. Micky (11): “Ik haat ballet
[Thuisopdracht] wie ben ik? en babyprogramma´s.”
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
26. DE SCHOOLOMGEVING
Steeds grotere invloed
leeftijdgenoten
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
27. SCHOOLOMGEVING
Hoe ouder, hoe groter de
invloed van leeftijdgenoten
Al op jonge leeftijd beïnvloed door peergroup
Vrienden vormen een belangrijk referentiekader
Kinderen/jongeren willen zichzelf zijn en
verwachten dat ook van anderen
Beperkte invloed docenten (na 6 jaar)
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
28. SCHOOLOMGEVING
Verschillende fasen
invloed peergroup
Vriendschap Omgang met
peergroup
Tot 6 jaar gestimuleerd door egocentrisch
ouders denken
6-8 jaar activiteiten delen focus op sekse-
identiteit
8-12 jaar interesses delen aversie tegen
kinderachtigheid
12-15 jaar veiligheid en niet buiten de boot
geborgenheid vallen
15-18 jaar vertrouwen eigen keuze
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
29. Charlotte (10): “Geheimen kun je mij
[Thuisopdracht] wie ben ik? vertellen want ik ben heel betrouwbaar.”
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
30. Caïne: “Ik heb een hekel
[Thuisopdracht] vriendinnenboekje aan gepest worden.”
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
31. Richella: “Als ik groot ben, wil ik
[Thuisopdracht] vriendinnenboekje graag prinses en moeder worden.”
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
39. “Mijn beste vriend, omdat hij op voetbal zit en
[Thuisopdracht] foto omdat ik goed met hem om kan gaan.” (7 jaar)
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
40. “Ik ben al 10 jaar vriendinnen
[Thuisopdracht] foto met haar, duzzz...” (13 jaar)
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
42. DE MEDIAOMGEVING
Media, idolen en merken
als inspiratiebron
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
43. MEDIAOMGEVING
Idolen van nu: ‘could be me’
Al op jonge leeftijd veel mogelijke idolen om eigen
identiteit vorm te geven
Idolen staan dichtbij
• ‘Could be me’
• ‘Identity shopping’
• Autoriteit = uit
• Dichterbij en schijnbaar bereikbaar door media
• Gemarkete idolen kleinere psychologische afstand
• Internet verkleint fysieke afstand
• Grote keuzemogelijkheid
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
44. MEDIAOMGEVING
Functie van idolen voor
0-8-jarigen
Krachtige fantasiehelden voor jongens, mooie
fantasiehelden voor meisjes
Fantasie boven realiteit
Behoefte aan identificatie met krachtige en
machtige superhelden
Bij jongens gaat het om vaardigheden (krachten
meten), bij meisjes om uiterlijkheden en aardig
gevonden willen worden
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
45. MEDIAOMGEVING
Functie van idolen voor
8-12-jarigen
Echte personen als rolmodellen die ouder zijn dan zijzelf
Van fantasie naar realiteit
Jongens nog aangesproken door fantasiefiguren,
meisjes geïnteresseerd in verzorging, relaties tussen
mensen en uiterlijkheden
Fan van verschillende mooie, maakbare en realistische
dichtbij-idolen…
…maar het liefste zichzelf willen zijn en blijven
Dieren zijn geliefde identificatiemodellen
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
46. MEDIAOMGEVING
Functie van idolen voor
12-18-jarigen
Realistische idolen
Aantrekkelijke idolen zijn zichzelf en staan dichtbij
15-plussers:
• Niet ‘mainstream’, maar eigen identiteit vormgeven
• Van het woord ‘idool’ afgekeerd
• Doorzettingsvermogen gewaardeerd
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
47. MEDIAOMGEVING
Hoe ouder, hoe
merkbewuster
Merkbewustzijn Functie
0-7 jaar Geen Imitatiefunctie
7-9 jaar Begint zich te Imitatiefunctie
ontwikkelen
9-12 jaar Ontwikkeld Sociale functie
12-15 jaar Symbolische waarden Conformeren, met
worden begrepen mode mee, sociale
functie
15-18 jaar Differentiëren,
expressieve functie
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
48. MEDIAOMGEVING
“Mijn blad begrijpt hoe
uniek ik ben”
Persoonlijke binding, persoonlijke
keuze, persoonlijke invulling
Zelf bepalen wanneer, waar en hoe
lang gelezen; hoge bewaarwaarde
Interactie met lezers
Inhoud sluit aan bij belevingswereld
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
57. “Ik heb niet echt een favoriet merk,
[Thuisopdracht] foto maar Kappa is wel relaxed.” (17 jaar)
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
60. “Sita omdat ze een leuke meid
[Thuisopdracht] foto is die goed zingt.” (13 jaar)
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
61. “Tara (8) vond deze poster
[Thuisopdracht] foto wel in haar kamer passen.”
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
63. Conclusies
Kinderen en jongeren zijn hun eigen idool
Thuisomgeving jezelf zijn is credo in hedendaagse
opvoeding
Schoolomgeving belangrijk: jezelf zijn onder vrienden
en vrienden die zichzelf zijn
Mediaomgeving kinderen hebben meer mogelijkheden om
identiteit te ontwikkelen dankzij groot
aanbod van media en merken
idolen lijken meer dichtbij en bereikbaar
(‘could-be-me’ belofte)
succesvolle merken balanceren tussen
erbij horen en individualiteit
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
64. Leerpunten (1)
Niet langer imiteren en identificeren, maar
inspireren
Niet één idool, maar keuze uit helden
Op zoek naar gewone idolen met iets extra's
‘One happy family’. ‘Sharing’ is in
Kinderen identificeren zich al op zeer jonge
leeftijd met characters
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers
65. Leerpunten (2)
Fenomeen hartsvriendin bij meisjes tot volle bloei
vanaf 8 jaar
Expliciete kindermerken zijn not done onder tweens
Dieren zijn geliefde identificatiefiguren voor 8-12-
jarigen
12-14 jarigen voelen zich aangetrokken tot grote,
machtige merken
15+-jongeren willen niet ‘mainstream’ zijn maar
laten zich voorstaan op hun eigen unieke ik
Jeugd- en Jongerenonderzoek 2002, IPM KidWise i.o.v. Sanoma Uitgevers