Nederland loopt achter als het gaat om hightech zorgontwikkelingen, wordt wel gezegd. Maar is dat ook zo? We missen misschien de onderzoekschaal en –power van een land als de Verenigde Staten en ook Duitsland, maar er gebeuren wel degelijk spannende dingen. Welke ontwikkelingen schudden de zorg de komende jaren op? Lees het interview met collega Douwe Jippes dat verscheen in Excellent Business Magazine (maart 2014).

1. Publicatie in Excellent Business Magazine (maart 2014) – Tekst Koos Plegt
Douwe Jippes, Digital Health Strategist en Business Developer bij full-service internetbureau Virtual Affairs
Medisch ‘hightech’ verbetert handwerk
‘Alles in de zorg is te digitaliseren’
Nederland loopt achter als het gaat om hightech zorgontwikkelingen, wordt wel gezegd. Maar is dat
ook zo? We missen misschien de onderzoekschaal en –power van een land als de Verenigde Staten en
ook Duitsland, maar er gebeuren wel degelijk spannende dingen. Welke ontwikkelingen schudden de
zorg de komende jaren op?
Vergrijzing en duurdere behandelingen leiden tot steeds verder stijgende zorgkosten. In 1972 gaven
we 8 procent van ons nationaal inkomen (BBP) uit aan zorg, in 2012 was dit opgelopen tot 15 procent.
Tegelijkertijd wordt er een aanzienlijk tekort aan personeel voorspeld en is het type zorg dat de
moderne cliënt vraagt aan verandering onderhevig. Innovaties, vooral op het gebied van digitalisering
en eHealth brengen de kosten van zorg omlaag én verbeteren de kwaliteit. Veel bedrijven zijn
wereldwijd, met name in Amerika maar ook elders, bezig met innovatie in de zorg.
Onderzoekspower
Douwe Jippes, digital health strategist bij Virtual Affairs, dat online oplossingen ontwikkelt voor onder
meer de zorg, kan zich maar moeilijk vinden in de stelling dat Nederland achterloopt. “Ik vind dat je
dat niet zomaar kan zeggen”, aldus Jippes. “We zijn een klein land en we hebben niet de
onderzoekschaal en –power van andere landen. Voor veel specialismen moeten we daarom naar het
buitenland kijken.” Maar de Nederlandse zorgsector is zelf op enkele gebieden juist toonaangevend,
bijvoorbeeld in het bedenken van oplossingen voor verticale zorgstructuren. “Binnen de GGZ bestaat
in Nederland een heel sterk profiel. En met een bedrijf als Philips zijn we eveneens heel sterk in
medische apparatuur.”
Als Nederland al ‘achterloopt’ in zorgvernieuwing, dan zijn daarvoor volgens Jippes enkele duidelijke
oorzaken aan te wijzen. De eerste daarvan is de wet van de remmende voorsprong: “In een land als
Zuid-Afrika gaat het introduceren van digitale innovaties veel sneller, bijvoorbeeld de inzet van
telemonitoring voor de controle van patiënten. Maar wij hebben gewoon een heel goed bestaand
systeem.” De tweede oorzaak is het gegeven dat Nederland de benodigde schaalgrootte mist. “In
Nederland werk je met patiëntengroepen van 10.000 tot 100.000 mensen, maar in de VS zijn dat dan
een miljoen tot tien miljoen patiënten. Dat maakt innovatie een stuk efficiënter.” Een derde reden is
dat de zorgsector nog veel te leren heeft qua effectiviteit. Medisch specialisten krijgen tegenwoordig
goed voorbereide patiënten op bezoek, die informatie hebben opgezocht met ‘dr. Google’. “Als je je
van 15 minuten spreektijd de helft van de tijd met de arts niet-essentiële informatie bespreekt, heb je
een probleem. We moeten leren hoe we daarmee effectief omgaan.”

2. Publicatie in Excellent Business Magazine (maart 2014) – Tekst Koos Plegt
Douwe Jippes, Digital Health Strategist en Business Developer bij full-service internetbureau Virtual Affairs
Applied games
De zorg beet enkele jaren terug de spits af met zogenoemde applied games. Artsen leren via deze
‘spellen’ opereren of scan- en echoapparaten bedienen. Iets dat flink in opleidingskosten scheelt.
“Artsen, specialisten en ook verpleegkundigen kunnen volop oefenen in risicovolle ingrepen”, zegt
Audrey Wilschut, marktmanager Zorg & ICT bij VNU Exhibitions, dat van 25 tot 27 maart de vakbeurs
Zorg & ICT organiseert in de Jaarbeurs Utrecht. Op deze beurs passeren een groot aantal noviteiten en
innovaties de revue. “Veel van deze games zijn overigens afkomstig uit Nederland. Uit onderzoek is
gebleken dat artsen die veel gamen veel minder fouten maken.” Inmiddels zijn ook voor patiënten tal
van games ontwikkeld. “Patiënten krijgen meer inzicht in hun ziekte. Ook leren ze op gezette tijden
hun medicijnen in te nemen.”
Baas over je eigen leefomgeving
Ontwikkelingen in domotica maakt hulp van derden deels overbodig. “De cliënt van nu wil zo veel
mogelijk de regie in eigen handen houden”, zegt Wilschut. “Dankzij ICT-oplossingen zijn mensen langer
zelfstandig, of dat nu thuis is of in een zorginstelling.” Binnen het domein van domotica wordt sterk
gebruikgemaakt van state-of-the art ontwikkelingen, zoals robotica. In de komende jaren zal het
daarbij vooral gaan om het steeds meer combineren en toepassen van deze ontwikkelingen.
Wearables
Door middel van sensortechniek worden patiënten steeds meer in staat gesteld data door te geven
waar zij vroeger niet de beschikking over hadden. Vooral ontwikkelingen in ‘wearables’, zoals de
smartwatch, spelen daarin een belangrijke rol. “Dergelijke devices kunnen meten hoe actief je bent,
hoe je hebt geslapen, of je intensieve activiteiten hebt ondernomen en waar je bent”, zegt Jippes.
“Maar er komt meer aan. De Scanadu bijvoorbeeld, een geavanceerde thermometer waarvan de Belg
Walter de Brouwer de ontwikkeling financierde via een Indiegogo-project. “Deze kan diagnoses stellen
bij verschillende symptomen en signaleert virussen als griep en infecties.”
Een gebied waarin vooral in Nederland stappen worden gemaakt, zijn de zogenaamde ‘shared decision
making tools’. Jippes werkt bij Virtual Affairs aan het implementeren van deze tools, die patiënt en
specialist helpen met het maken van een gezamenlijke keuze voor een behandeling. “Mensen willen
niet alleen meer varen op het oordeel van een specialist alleen, maar willen ook de richtlijnen kennen
en weten welke rol zij zelf kunnen spelen.” Een tool waar momenteel veel aandacht voor is, is een
shared decision making platform voor IVF-behandelingen. “In een site waar je doorheen loopt met
allerlei interactiemodellen, word je tot een beter geïnformeerde keuze gebracht. Het resultaat is een
betere behandeling, maar ook kostenbesparing. Want het blijkt nu nog heel vaak dat mensen onnodig
beginnen aan IVF-behandelingen en zij mogelijk nog binnen een half jaar op natuurlijke wijze zwanger
worden.”

3. Publicatie in Excellent Business Magazine (maart 2014) – Tekst Koos Plegt
Douwe Jippes, Digital Health Strategist en Business Developer bij full-service internetbureau Virtual Affairs
Innovaties
Tijdens het congres Zorg & ICT wordt de Innovatie Award uitgereikt, waarvoor een dertiental
inzendingen zijn. De award laat zien dat er wel degelijk interessante innovaties bij Nederlandse
bedrijven ontstaan. Zo heeft ICT-bedrijf Centric het product Key2Systems ontwikkeld, een product dat
senioren de oplossing biedt om langer thuis te wonen. Het is een smartphone-app, die hen via een
portaal koppelt aan mantelzorgers. Wilschut: “Bij een val of wanneer een oudere verdwaald is, kan
deze een waarschuwing sturen naar mantelzorgers.” En MetroSecure RX MD heeft Formex Medical
een oplossing bedacht die medicijnuitgifte in ziekenhuizen veiliger en efficiënter laat verlopen. “De
patiënt heeft een polsbandje dat gescand wordt bij uitgifte, waardoor uit het medicijnkastje de juiste
medicijnen worden uitgegeven. Er is geen logboek nodig, een centraal systeem houdt de uitgifte bij.
En doordat er geen fouten gemaakt kunnen worden is het ook een veilig systeem. De patiënt wordt
hier beter van.”
Douwe Jippes, Virtual Affairs
Sinds 2012 werkt Douwe voor Virtual Affairs. In de rol van Digital Health Strategist en Business
Developer ontwikkelt hij specifieke online producten voor zorginstellingen en verzekeraars.
Alles om een goede zorg en online ervaring voor de cliënt te bieden.
Samen met zorginstellingen en zorgverzekeraars werkt Douwe graag aan het continue
verbeteren van de online ervaring van de cliënt. Douwes innovatie ervaring in de zorg strekt
zich van de GGZ, Ziekenhuizen tot aan Intramurale zorg. De online mogelijkheden van nu zijn
volgens Douwe ook toe te passen in de zorg.