SlideShare a Scribd company logo
1 of 25
Download to read offline
ενεργών
Αξιόπιστη και ασφαλής μεταφορά
ηλεκτρικής ενέργειας
Καλωδιακά
συστήματα
υψηλής
και υπερυψηλής
τάσης
12
τεύχος 1
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
2015
Οι άνθρωποι
του ΑΔΜΗΕ
Εναερίτες,
γραμμών
μεταφοράς
6
Διασύνδεση
των Κυκλάδων
Ένα έργο
στρατηγικής
σημασίας
26
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
2
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
3
Εμμανουήλ
Κορωνιωτάκης
Πρόεδρος &
Αναπληρωτής
Διευθύνων
Σύμβουλος
Ο σημαντικός ρόλος του ΑΔΜΗΕ επιβεβαιώνεται από
την απρόσκοπτη και αξιόπιστη τροφοδοσία της χώρας
με ηλεκτρική ενέργεια, συμβάλλοντας καθοριστικά στην
ομαλήλειτουργίατηςαγοράς
ΤοπεριοδικότουΑΔΜΗΕπουκρατάτεσταχέριασας,είναιγεγονόςκαιείναιαποτέλεσμασυλ-
λογικής,γόνιμηςκιεποικοδομητικήςσυνεργασίαςκαισυμμετοχής.
Το περιοδικό μας αισιοδοξούμε να γίνει ο χώρος μας για «κουβέντα» σε όλα τα θέματα που
μας ενώνουν ενώ παράλληλα θα μας κρατά ενήμερους για τις δραστηριότητες και την ανά-
πτυξησεόλουςτουςτομείςτηςεταιρείας.
Κι επειδή η εταιρεία μας ασχολείται με πολλά διαφορετικά έργα, υπηρεσίες και δραστηριότη-
τεςβαφτίσαμετοnewsletterΕνεργών.ΌληηυπόστασητουΑΔΜΗΕσεμίαλέξη.Δραστήριος,
δραστικός, ενεργητικός, επιδραστικός, αυτός που βρίσκεται σε συνεχή δράση, ροή και ΕΝΕΡ-
ΓΕΙΑ!
Το Ενεργών θα εκδίδεται κάθε τρίμηνο και θα αναρτάται και στην ιστοσελίδα μας σε μορφή
pdfαρχείου.
Θαθέλαμενασαςευχηθούμεκαλήανάγνωσηκαιτασχόλιάσαςπάνταευπρόσδεκτα.
Αγαπητοί
συνάδελφοι,
φίλοι
αναγνώστες
Ησυντακτικήομάδα
ΔιεύθυνσηςΑνθρώπινου
Δυναμικού&Υποστήριξης
Αγαπητέ αναγνώστη,
Τρία χρόνια επιτυχούς λειτουργίας συμπληρώνει
ο ΑΔΜΗΕ μετά το θεσμικό διαχωρισμό του από τη
ΔΕΗ και την ανάδειξή του ως Ανεξάρτητου Διαχει-
ριστή και Ιδιοκτήτη του Ελληνικού Συστήματος Με-
ταφοράς με ενσωματωμένες τις δραστηριότητες
των πρώην ΔΕΣΜΗΕ και της Γενικής Διεύθυνσης
ΜεταφοράςτηςΔ.Ε.Η.
Βιώνουμε μία περίοδο δύσκολη για την Ελληνική
Οικονομία και παράλληλα μια περίοδο σημαντικών
προκλήσεων σε όλα τα πεδία των δραστηριοτήτων
τηςεταιρείαςμας.
Πιοσυγκεκριμένα:
• στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη του Συστήματος
σεόλητηχώρα
• στην υποστήριξη των στόχων που έχει θέσει η
Πολιτεία για καθαρή ενέργεια από Ανανεώσιμες
Πηγές,
• στην ασφαλή λειτουργία, συντήρηση και τον εκ-
συγχρονισμότουεξοπλισμού,
• στην εύρυθμη λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής
Ενέργειας,
• στην προώθηση των εθνικών στόχων στον τομέα
ΗλεκτρικήςΕνέργειαςκαιτηνουσιαστικήπαρουσία
τουΑΔΜΗΕσεΔιεθνείςΦορείςκαιΟργανισμούς.
Ο σημαντικός ρόλος του ΑΔΜΗΕ στην εγχώρια
αγορά ηλεκτρικής ενέργειας επιβεβαιώνεται από
τοναπρόσκοπτοκαιασφαλήεφοδιασμότηςχώρας,
συμβάλλοντας καθοριστικά στην ομαλή λειτουργία
της αγοράς, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι αρχές της
ΔιαφάνειαςκαιτουΕλεύθερουΑνταγωνισμού.
Στο πλαίσιο αυτό, ο ΑΔΜΗΕ επένδυσε και συνε-
χίζει να επενδύει προωθώντας έργα σημαντικά,
καθοριστικά για την εδραίωση της ανάπτυξης στην
Ελλάδα. Η ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων
αποτελείέναχαρακτηριστικόπαράδειγμα,έργοτελ-
ματωμένο για πολλά χρόνια, ξεκίνησε και ανοίγει
νέες προοπτικές για την ολοκληρωμένη ηλεκτρική
διασύνδεση της χώρας προς όφελος των κατανα-
λωτώνκαιτηςχώραςενγένει.
Μέσα από τις σελίδες που ακολουθούν μας δίνεται
η ευκαιρία να γνωρίσουμε την ιστορία και τον ρόλο
του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρι-
κής Ενέργειας και σε κάθε τεύχος θα παρακολου-
θούμε τηνεξέλιξηκαιπρόοδοτωνέργωνπουσχε-
τίζονταιμεαυτόν.
Μεσυναδελφικούςχαιρετισμούς
ΕμμανουήλΚορωνιωτάκης
ΙωάννηςΜπλάνας
Ιωάννης
Μπλάνας
Διευθύνων
Σύμβουλος
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
4
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
5
Μειδιαίτερηικανοποίησηχαιρετίζωτηνέκδοσητουπεριο-
δικούΕνεργώντοοποίοέρχεταινασυμβάλλειτόσοστην
αμφίδρομηεπικοινωνίαγιατοέργοκαιτιςδραστηριότητεςτων
διαφόρωνΔιευθύνσεων,όσοκαιστηνενημέρωσητουπροσω-
πικούγιατατρέχονταθέματα.
ΘαήθελαναευχαριστήσωόλεςτιςΔιευθύνσειςκαιτους
εργαζομένουςπουσυμμετείχανσεαυτήτηνπρωτοβουλία
διότιχωρίςτηνπολύτιμησυνεργασίακαισυμβολήτουςδενθα
μπορούσεναυλοποιηθεί.
Επίσηςθαήθελαναευχηθώοισυμμετοχέςσυνεργατώνμας
νααυξάνονταισυνεχώςκαθώςστατεύχηπουέπονταιθαανα-
πτύξουμεσημαντικάκιενδιαφέρονταθέματααπότηνεπικαιρό-
τητακαιτιςδράσειςόλωντωνΔιευθύνσεων.
Καλήμαςανάγνωση,
Μεφιλικούςχαιρετισμούς
ΝικόλαοςΔασκαλάκης
ΔιευθυντήςΔιεύθυνσης ΑνθρώπινουΔυναμικού&Υποστήριξης
Μετηνευκαιρίατηςκυκλοφορίαςτουπρώτουτεύχουςτου
Ενεργών,θαήθελαναχαιρετίσωμειδιαίτεροενθουσιασμό
τηναξιέπαινηπρωτοβουλίατωνσυντακτώντης.
Είμαιβέβαιοςότιαυτήηαξιόλογηεκδοτικήπροσπάθειαθα
βοηθήσειτόσοστηνεσωτερικήεπικοινωνίακιενημέρωσήμας
γιατατρέχονταθέματαόσοκαιστηνπεραιτέρωπροώθησητης
ελεύθερηςανταλλαγήςιδεώνκαιπληροφοριών.
ΣεόλουςτουςσυντελεστέςτηςπρώτηςέκδοσηςτουΕνερ-
γών,εύχομαιολόψυχακάθεεπιτυχίακαικαλήσυνέχειαστα
τεύχηπουέπονται.
Φιλικά,
ΦώτηςΝικολόπουλος
ΕκπρόσωποςεργαζομένωνστοΔΣτουΑΔΜΗΕ
Φίλοι
καιφίλες,
Αγαπητοί
συνάδελφοι,
Περιεχόμενα
Λόγιατηςσύνταξης,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,2
ΧαιρετισμόςΠροέδρουτουΑΔΜΗΕ @ΔιευθύνοντοςΣυμβούλου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,3
ΧαιρετισμόςτουΔιευθυντήτηςΔΑΔΥκαιτουεκπροσώπουεργαζομένων,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,4
ΟιάνθρωποιτουΑΔΜΗΕ:Εναερίτες ΓραμμώνΜεταφοράς,τουΣτέλιουΑγγελή,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,6
Καλωδιακάσυστήματαυψηλήςκαιυπερυψηλήςτάσης,τουΘανάσηΜελισσάρη,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,12
ΙστορικόΤομέαΚατασκευώνΕναερίωνΓραμμώνΜεταφοράς,τουΑργύρηΠατσιαντά,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,18
Κέντραελέγχουενέργειας,τουΒασίληΖιώγα,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,21
ΗδιασύνδεσητωνΚυκλάδωνμετοηπειρωτικόδιασυνδεδεμένοσύστημαμεταφοράς,τηςΕιρήνηςΓιαννικάκη,,,,,,,,,,,,,,,,,,26
ΔεκαετέςΠρόγραμμαΑνάπτυξης,τουΚώσταΤσιρέκη,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,30
ΕπαγγελματικόςΠροσανατολισμός,τηςΧριστίναςΤσικογιαννοπούλου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,32
ΣύγχρονοςρόλοςκαιμεθοδολογίαεκτέλεσηςτουελεγκτικούέργουτουΕσωτερικούΕλέγχου,τηςΑναστασίαςΣώκου,,,,,,,,34
Επισκευήυποβρυχίουκαλωδίουλαδιούυψηλήςτάσης,τουΚώσταΜαυρόματου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,36
ΟΥποτομέαςΜεταφορώνΤΑΠ/ΔΑΠΜ,τουΧαράλαμπουΜαρίνου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,40
ΟΑΔΜΗΕστηΒόρειαΕλλάδα,τουΑναγνώστηΤαουκτσή,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,41
ΠρότασηαπόδρασηςΣαββατοκύριακου,τηςΣοφίαςΦλαμουρτζόγλου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,42
ΦεστιβάλDesignΛονδίνου2015,ομάδασύνταξης,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,46
Επίκαιρα:ΠροετοιμασίαμαςγιατηνοργάνωσηCIGRE,τουΔημήτρηΜίχου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,47
ΟΑΔΜΗΕσταγήπεδα,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,47
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
6
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
7
ΟιΆνθρωποι
τουΑΔΜΗΕ:
Εναερίτες
Γραμμών
Μεταφοράς
Του ΣΤΕΛΙΟΥ ΑΓΓΕΛΗ
Επειδή πιστεύω ακρά-
δαντα ότι ο ΑΔΜΗΕ είναι
κυρίως οι άνθρωποί του,
ιδίως οι άνθρωποι της
«πρώτης γραμμής», θα
ήθελα να γράψω λίγες
λέξεις για την πιο «μάχι-
μη», κατά την άποψή μου,
ειδικότητα της Εταιρείας,
τους Εναερίτες Γραμμών
Μεταφοράς (ΓΜ), παρου-
σιάζοντάς τους μέσα από
την καταγραφή πραγ-
ματικών γεγονότων και
περιστατικών, τα οποία
γνωρίζω προσωπικά,
αφού για εικοσιπέντε
χρόνια είχα την τιμή να
ανήκω στις ομάδες τους.
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
8
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
9
Αρχές
Δεκέμβριου,
έργα
συνεργείων
συντήρησης
Γραμμών
Μεταφοράς.
Ο καιρός είναι πολύ κακός, βρέχει ασταμάτητα και φυσάει λυσσασμένα.
Το συνεργείο βάρδιας ειδοποιείται ότι «η Άνδρος είναι εκτός και δεν έχει
καθόλου ηλεκτρικό ρεύμα. Υπάρχει μόνιμο τριφασικό σφάλμα προς γη στη
γραμμή Κάρυστος Άνδρος Τήνος, στην περιοχή της Καρύστου», γεγονός που
συνήθως σημαίνει ότι είναι πεσμένος πυλώνας της Γραμμής Μεταφοράς.
Το συνεργείο ετοιμάζεται, εξοπλίζει και επανδρώνει ένα «διπλοκάμπινο»
UNIMOG και ένα LAND ROVER και ξεκινάει άμεσα: Ατομικά μέσα προστασίας
από το κρύο, κιάλια, ατομικοί ασύρματοι και μπότες, καθώς και τα κατάλληλα
εργαλεία για άμεση αποκατάσταση πιθανής σχετικά μικρής έκτασης βλάβης:
κρίκοι, σαμπάνια, ψαλίδες,
Το συνεργείο ειδοποιεί άμεσα τη βάση για τη ζημιά. Στο μεταξύ έχει ήδη σου-
ρουπώσει, τα μέλη του αποσύρονται για να ανακτήσουν δυνάμεις, η αυριανή
ημέρα προβλέπεται δύσκολη για όλους. Οι υπόλοιποι εναερίτες, εφοδιασμέ-
νοι με τα κατάλληλα εργαλεία και μηχανήματα, αύριο το πρωί θα ξεκινήσουν
από το Ρουφ.
Την επόμενη ημέρα ο καιρός είναι καλύτερος, έτσι αποκαλύπτεται η έκταση
της ζημιάς: Άλλοι δύο πύργοι, ένας τέρματος (αμάρο) και ένας ακόμα ευθυ-
γραμμίας, είναι σχεδόν κατεστραμμένοι.
καιτοέργοαρχίζει:
Τανέατμήματα,
κατασκευασμέναήδη
στοέδαφοςαπότους
συνάδελφουςεναερίτες
περιμένουν,τησειράτους
γιαναενωθούνμετονπυλώνα.
Η ζημιά είναι μεγάλη, η αποκατάστασή της όμως
πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατόν. Εκτός από
τα συνεργεία των εναεριτών της Διεύθυνσης
Συντήρησης Συστήματος Μεταφοράς (ΔΣΣΜ),
ειδοποιούνται να συνδράμουν και τα συνεργεία της
Διεύθυνσης Νέων Έργων Μεταφοράς (ΔΝΕΜ). Οι
συνάδελφοι του πρώτου συνεργείου ήδη προσπα-
θούν, σε συνεργασία με τοπικά σκαπτικά μηχανή-
ματα, να αποκαταστήσουν, όσο αυτό είναι δυνατόν,
την πρόσβαση στους πεσμένους πύργους, ενώ
παράλληλα έχουν ειδοποιήσει τις οικογένειές τους
να τους στείλουν ρούχα, αφού όπως προβλέπεται
«θα φάμε πολλές μέρες εδώ». Ο στόχος απλός:
«Ας τελειώνουμε όσον το δυνατόν γρηγορότερα
για να ηλεκτροδοτηθούν οι περιοχές στις οποίες
έχει διακοπεί η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας.».
Τα συνεργεία δουλεύουν όσο
υπάρχει φως, «νύχτα με νύ-
χτα»όπωςλένεοιίδιοι,μεςτα
χιόνιακαιτιςλάσπες.Κάποιοι,
οι περισσότεροι, κατασκευά-
ζουν στο έδαφος τα τμήματα
των πύργων που θα αντικα-
ταστήσουν τα κατεστραμμένα.
Οιγερανοί,μετάαπόμίαπε-
ριπέτεια δύο ημερών, στή-
νονταισταπόστατους.Είναι
η στιγμή για τους εναερίτες
να ανέβουν στους πύργους,
πραγματικά με κίνδυνο της
ζωής τους για να τους απε-
λευθερώσουν από αγω-
γούς και μονωτήρες.
Και ήρθε η ώρα να δουλέψουν
αρμονικά άνθρωποι και μηχα-
νήματα: Τα κατεστραμμένα τμή-
ματατουπύργου,αγκαλιασμένα
από μεγάλα συρματόσκοινα
(σαμπάνια), εγκαταλείπουν τον
πληγωμένο γίγαντα και οδεύ-
ουν προς το έδαφος.
Τα κατεστραμμένα τμήματα των πυλώνων πρέπει
να κατέβουν για να αντικατασταθούν. Λόγω της ζη-
μιάς που έχουν, τρόπος να αποσυναρμολογηθούν
δεν υπάρχει. Ο μόνος δρόμος που μένει είναι να
κοπούν με οξυγονοκόφτη, μία δουλειά δύσκολη
και πολύ επικίνδυνη: ποτέ δεν ξέρεις τι δυνάμεις
επικρατούν και τι φορτία υπάρχουν σε έναν όρθιο
μισοκατεστραμμένο πυλώνα, ειδικά όταν κόβεις τα
τσακισμένα του σίδερα.
Κάποιοι άλλοι προσπα-
θούν να φέρουν τα κα-
τάλληλαγιατηνανύψωση
των πύργων μηχανήματα
στη θέση που πρέπει, δια-
δικασία δύσκολη σε κάθε
της στιγμή, που δοκιμάζει
τις αντοχές των μηχανη-
μάτων.
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
10
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
11
Kαιεπιτέλους,μετησυνεργασίατωνσυνεργείωντωνεναεριτών
τηςΔΣΣΜκαιτηςΔΝΕΜ,τοέργοολοκληρώθηκε,σεχρόνοπολύ
μικρότεροαπότοναναμενόμενο.Καιρόςναπάμεεπιτέλουςσπίτια
μας,καιρόςναδούμετιςοικογένειέςμαςκαινακάνουμεγιορτές
μαζίτους!!
Ακολουθεί η τελική φάση αποκατάστασης των πύργων, αρχίζει λοιπόν η λε-
γόμενη ανύψωση: τα νέα τμήματα είναι έτοιμα να ενωθούν στους κορμούς
τωνπυλώνων.Οιεναερίτεςείναιεκεί,μετοφορτίονακρέμεταιπάνωαπότο
κεφάλι τους, με τα βαριά κλειδιά στα χέρια, έτοιμοι να ευθυγραμμίσουν τις
τρύπες που θα μπουν οι κεντρικές βίδες που ενώνουν τα τμήματα των πύρ-
γων.
Έναςαπόαυτούς,οεμπειρότερος,είναιαυτόςπουδίνειτιςαπαραίτητεςοδη-
γίες στον χειριστή του γερανού, ώστε το «πλεκτό» να πάρει την ακριβή του
θέση. Οι χειρισμοί είναι λεπτοί: ένα – δύο εκατοστά λάθος στον υπολογισμό
μπορούν να στοιχίσουν, πέρα από τον επιπλέον κόπο και χρόνο, ακόμα και
σοβαρό τραυματισμό των τεχνιτών
Ηανύψωσηολοκληρώνεταιμεεπιτυχία.Οιπύρ-
γοιείναιπλέονκαιπάλιστηθέσητους,«γυμνοί»
όμως ακόμα. Για να επιτελέσουν τη λειτουργία
τους, την απρόσκοπτη μεταφορά ηλεκτρικής
ενέργειας υψηλής τάσης, πρέπει να φορτωθούν
με μονωτήρες και αγωγούς, κατάλληλα τοποθε-
τημένους, ανά περίπτωση, για τον σκοπό αυτό. Η
φάση αυτή της εργασίας, η «συρμάτωση», αυτή
που απαιτεί τις περισσότερες τεχνικές γνώσεις,
είναι και η τελική φάση πριν παραδοθεί το έργο
και πριν μπει η γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικής
ενέργειας σε πλήρη λειτουργία. Ο καιρός έχει
χαλάσει ξανά, ο Δεκέμβρης δείχνει τα δόντια
του, όμως οι εναερίτες είναι και πάλι εκεί, ανε-
βασμένοι πάνω στις πυλώνες, έτοιμοι να ολο-
κληρώσουν και τη συρμάτωση με επιτυχία, το
συντομότερο δυνατόν
Όλα όσα γράφονται πιο πάνω, είναι μία αληθινή
καταγραφή μίας από τις πολλές εργασίες αποκα-
τάστασης βλάβης σε Γραμμή Μεταφοράς. Μπορεί
να ακούγονται «απλά» και «εύκολα», μπορεί να
φαντάζουν «ιδανικά», όμως, εννοείται, δεν είναι
καθόλου έτσι! Εύκολα τα κάνουν να φαίνονται οι
συνάδελφοι εναερίτες με τις συνεχείς υπερπρο-
σπάθειες που καταβάλουν. Λίγοι πλέον στον αριθ-
μό και σχετικά μεγάλοι σε ηλικία, φροντίζουν για
την καλή λειτουργία των Γραμμών Μεταφοράς,
συντηρώντας συνεχώς το δίκτυο μεταφοράς και
αποκαθιστώντας άμεσα την όποια δυσλειτουργία
προκύψει.
Λίγοι, μάλλον ελάχιστοι, θα καταλάβουν τι σημαίνει να πετάς τη ζώνη σου τη φορτω-
μένη με τα βαριά κλειδιά μόλις πατάς στο έδαφος μετά από τρεις-τέσσερεις ώρες συ-
νεχούς δουλειάς ανεβασμένος σε πυλώνα και να πέφτεις, άδειος από δυνάμεις, στο
μουσαμά που είναι απλωμένες οι βίδες του πύργου. Ελάχιστοι θα κατανοήσουν τι ση-
μαίνει να προσπαθείς να κεντράρεις τη βίδα που ενώνει την «πιάστρα» του κορμού με
το«100»,ενώκυριολεκτικάδενοιώθειςταχέριασουαπότοκρύο.Ίσωςκάποιοικατα-
νοήσουνπωςνοιώθειςότανστέκεσαισεσκέτοορθοστάτηπατώνταςμόνοπάνωσεδύο
12αριακλειδιάπουείναιπερασμέναμέσαστιςτρύπεςτουχάλυβα,τεντωμένος όσοδεν
παίρνει άλλο, για να καταφέρεις να πιάσεις την «τραβέρσα» που κρέμεται πάνω από το
κεφάλι σου… Οι λέξεις φτωχαίνουν, δεν είναι πάντα ικανές να αποδώσουν πρόσωπα
καταστάσεις και γεγονότα….
ΑυτήείναιηπρώτηγραμμήτωνανθρώπωντουΑΔΜΗΕ.Αυτοίείναιοισυνάδελφοίμας
εναερίτες, πρόσωπα ταλαιπωρημένα και μαυρισμένα, λόγια σκληρά στο στόμα, χέρια
σημαδεμένα σε κάθε τους σπιθαμή, μα ψυχή βαθιά, έτοιμοι κάθε στιγμή να τα δώσουν
όλα για την εύρυθμη λειτουργία των Γραμμών Μεταφοράς και για τον τεχνίτη που στέ-
κεται δίπλα τους στη μύτη του ακρογεφυρίου. Ήμουν και εγώ ένας από αυτούς, μέσα
μου παραμένω εναερίτης και πάντα, μα πάντα, νοιώθω ότι βρίσκομαι μαζί τους.
Υ.Γ.: Το άρθρο αυτό αποτελεί έναν φόρο τιμής στους εναερίτες των Γραμμών Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, με τους οποίους επί εικοσιπέντε έτη μοιράστηκα
κοινές εμπειρίες και αγωνίες. Και επειδή οι άνθρωποι δεν είναι ανώνυμοι, θα αναφέρω, ενδεικτικά και μόνο, κάποιους από αυτούς, τις «σειρές» μου στη σχολή
ταχύρυθμηςεκπαίδευσηςτηςΔΕΗ(ΣΤΕΔΕΗΦλώρινας,έτη1985-1986):ΤονΒαγγέλη(Βάγια), τονΑνδρέα(Κύπριον),τονΗλία(Νννίου)καιτονΘανάση(Θανασάκη).
Επιπλέον, αφιερώνεται εξαιρετικά στο Σάκη τον Μπιστιντζάνο (Σάκιας), ο οποίος πριν μερικά χρόνια έχασε τη ζωή του πέφτοντας, από άγνωστη αιτία, από πυλώνα,
κάπουστηνΑιτωλοακαρνανία.Τοαίματου,οδήγησεστηναναβάθμισητωναπολύτωςαναγκαίωνμέσωνατομικήςπροστασίαςκαιμαςέκανενααναθεωρήσουμετις
απόψεις μας για τη χρήση τους, εντάσσοντας τα απόλυτα και όχι μόνο περιστασιακά στον τρόπο της εργασίας μας.
Στέλιος Α. (πρύτανης ή κάβουρας)
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
12
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
13
Του ΘΑΝΑΣΗ ΜΕΛΙΣΣΑΡΗ
Σε τμήματα των εναέριων γραμμών 150 και
400kVτουΕθνικούΣυστήματοςΜεταφοράς,
για λόγους περιβαλλοντικούς ή δυσκολίας
τοποθέτησης πυλώνων (όδευση πλησίον
οικιστικών περιοχών) γίνεται χρήση υπόγει-
ων καλωδιακών συστημάτων (γραμμών).
Επιπλέον, εντός οικιστικών ιστών πόλεων
γίνεταιαποκλειστικάχρήσηυπόγειωνκαλω-
διακών γραμμών.
Εκτός από τις παραπάνω περιπτώσεις, κα-
λωδιακά συστήματα υψηλής τάσης με συν-
δυασμό υποβρυχίου και υπογείου τμήματος
χρησιμοποιούνται για την διασύνδεση νήσων
με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς, για την
βελτίωση της αξιοπιστίας της τροφοδότησης
τωνενλόγωνήσων,τηνμείωσητουκόστους
ενέργειας και την αδιάλειπτη παροχή ισχύος.
Οι παλαιότερες υποβρύχιες διασυνδέσεις
υψηλής τάσης υλοποιούντο με καλώδια
ελαίου, όμως η τεχνολογική πρόοδος έφε-
ρε στο προσκήνιο καλώδια με συνθετική
μόνωση (XLPE - δικτυωμένο πολυαιθυλέ-
νιο), γεγονός που επέτρεψε, μετά τα υπόγεια
καλωδιακά συστήματα, την χρήση τους και
σε υποβρύχιες εφαρμογές, επιτυγχάνοντας,
πέρααπότιςτεχνικέςβελτιώσειςκαικαλύτε-
ρη ’’περιβαλλοντική συμπεριφορά’’ (έλλειψη
διαρροών σε περίπτωση βλάβης).
Το έργο του σχεδιασμού, μελέτης, οργάνω-
σης και ελέγχου της κατασκευής ενός κα-
λωδιακού συστήματος το οποίο πρόκειται να
ενσωματωθεί στο ΕΣΜ, αναλαμβάνει η Διεύ-
θυνση Νέων Έργων Μεταφοράς του ΑΔΜΗΕ
και συγκεκριμένα ο Τομέας Καλωδιακών
Γραμμών Μεταφοράς.
Παρακάτω παραθέτουμε μικρό δείγμα από το
φωτογραφικό υλικό που υπάρχει για τα έργα
που έχουν ολοκληρωθεί κατά τα τελευταία
δώδεκα χρόνια της λειτουργίας του Τομέα
Καλωδιακών Γ.Μ.
Έμφαση δίνεται στην προσπάθεια
αποκατάστασης του φυσικού περι-
βάλλοντος στην κατάσταση που ήταν
πριν την παρέμβαση, με στόχο η μόνη
ενόχληση να είναι κατά την διάρκεια
της κατασκευής, καταβάλλοντας όμως
κάθε δυνατή προσπάθεια για την ελα-
χιστοποίηση της.
Α.Διασυνδέσειςνήσων
μευποβρύχιακαλώδια
υψηλήςτάσης150kV
Πόντιση κεφαλής καλωδίων
Βύθιση ROV
(Remote operated Vehicle)
Πόντιση υποβρυχίων καλωδίων Υψηλής Τάσης
Καλωδιακό πλοίο
Πλατό φόρτωσης καλωδίου
Καλωδιακάσυστήματα υψηλής(150kV)
καιυπερυψηλής(400kV)τάσης.
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
14
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
15
Έργα 150 kV
Β.Έργαυπόγειωνκαλωδιακών
συστημάτων150και400kV
Πυλώνας ΤΖ4.
Ο σχεδιασμός, η μελέτη και η κατασκευή του με συνδυασμέ-
νες και επίπονες προσπάθειες της ηγεσίας της ΔΝΕΜ και
των Τομέων Σχεδιασμού και Προδιαγραφών Εναέριων Γ.Μ.,
ΜελετώνΕναέριωνΓ.Μ.,ΚατασκευώνΕναέριωνΓ.Μ.,Καλω-
διακών Γ.Μ., Προδιαγραφών και Εξοπλισμού Υ/Σ – ΚΥΤ και
Σχεδιασμού και Περιβάλλοντος Υ/Σ - ΚΥΤ συνέβαλε στην ση-
μαντική μείωση του απαραίτητου χώρου για υπογειοποιήσεις
(σταθμούς μετάβασης) και στη μείωση εξοπλισμού και ΕΠΜ
με αποτέλεσμα την μείωση του κόστους και του χρόνου σε
σχέση με επίγεια εγκατάσταση σταθμού μετάβασης.
Μεταλλική κατασκευή διέλευσης από ρέμα
Μεταλλική κατασκευή δίπλα από γέφυρα στην περιοχή Αλιβερίου
Έλξη καλωδίων σε χαντάκι επί δημοτικής οδού
Συναρμολόγηση συνδέσμων καλωδίων
Εργασίες
προσαιγιάλωσης
στη Νέα Μάκρη
Αποκατάσταση
στην προηγούμενη
κατάσταση
Εργασίες προσαιγιάλωσης
στην Κέρκυρα
Πριν την εκτέλεση εργασιών
Μετά την αποκατάστασηΚατά την εκτέλεση εργασιών
Κατά την εκτέλεση εργασιών (συναρμολόγηση συνδέσμων) Μετά την αποκατάσταση
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
16
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
17
Τοποθέτηση ακροκιβωτίων εσωτερικού χώρου σε πύλη GIS (ΚΥΤ
Αλιβερίου GIS 150 kV).
Έργα 400 kV
Όρυγμα υπογείου κυκλώματος 400 kV.
Τα καλώδια τοποθετούνται σε εγκιβωτισμένους σωλήνες σε τριγωνική ή επίπεδη διάταξη.
Έλξη καλωδίων 400 kV στην περιοχή Χαλκίδας επί της ΕΟ Χαλκίδας - Βασιλικού.
Στα υπόγεια καλωδιακά έργα υπάρχει πάντοτε κυκλοφοριακή μελέτη όπου λαμβάνεται μέριμνα
για την διευκόλυνση της κυκλοφορίας των οχημάτων στο εναπομένον πλάτος της οδού με την
κατάλληλη σηματοδότηση και προστασία.
Αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή Αλιβερίου.
Συχνά κατά τις εκσκαφές για ένα έργο υπογειοποίησης, εντοπίζονται
αρχαιολογικάευρήματα,ταοποίαπρέπειναδιερευνηθούνωςπροςτην
σπουδαιότητά τους και εφόσον απαιτηθεί, να γίνουν εργασίες αποτύ-
πωσης και απομάκρυνσής τους.
Τοκόστοςτωνεργασιών,όπωςκαιαυτότηςαρχαιολογικήςεπίβλεψης
των εκσκαφών, σύμφωνα με το υπάρχον νομικό πλαίσιο καλύπτεται
από τον ΑΔΜΗΕ. Παρότι η ανακάλυψη τέτοιων ευρημάτων αυξάνει το
κόστος και προκαλεί σημαντικές καθυστερήσεις στο έργο, η πρόθεση
της Επιχείρησης είναι να συμβάλει όσον το δυνατόν για την ανάδειξη
της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας.
Ανάρτηση ακροκιβωτίων επί πυλώνα ΤΖ4.
Ακροκιβώτια εξωτερικού χώρου για ανάρτηση σε πυλώνα ΤΖ4.
Συναρμολογούνται στο έδαφος και στη συνέχεια αναρτώνται στον
πυλώνα με την χρήση γερανού (επόμενη φωτογραφία).
Αποκατάσταση οδών μετά από εγκατάσταση υπογείων καλωδίων.
αν όχι καλύτερη, στην οποία ήταν πριν την επέμβαση για την
τοποθέτηση των υπόγειων καλωδίων.
Σκοπός είναι η επαναφορά του οδοστρώματος στην ίδια κατάσταση
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
18
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
19
στευμένη αρχή στη χώρα για μέτρηση χαμηλόσυχνων μαγνητικών
και ηλεκτρικών πεδίων όπως είναι αυτά των Γραμμών Μεταφοράς
Ηλεκτρικής Ενέργειας, τα οποία καταδεικνύουν ότι είμαστε καθημε-
ρινά εκτεθειμένοι, σε πεδία από οικιακές συσκευές κάποιες εκ των
οποίωνδιαθέτουν μαγνητικόπεδίομεγαλύτεροαπόαυτότωνεναέ-
ριων γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Θα μπορούσες να μας περιγράψεις πώς “σηκώνεται” με λίγα
λόγιαέναςπυλώνας;
Ένας πυλώνας, μέρος μιας Γραμμής Μεταφοράς που έχει σχεδια-
στεί για να ενταχτεί στο Σύστημα έχει συγκεκριμένη διαδικασία κα-
τασκευής που επαναλαμβάνεται σχεδόν για όλους τους τύπους των
πυλώνων.
Αφού αδειοδοτηθεί η Γ.Μ. (χρονοβόρα διαδικασία και αρκετά δύ-
σκολη...) εξασφαλίζονται τα υλικά και μας παραδίδει ο Τ.Μ.Γ.Μ στο
έδαφος υλοποιημένα τα κέντρα των πύργων και τους άξονες της
Γραμμής. Για την ιστορία τέσσερεις είναι οι τύποι των πυλώνων πα-
νεύκολοι και απλοί να τους μάθεις. Όταν επισκεφτείς ένα έργο θα
τους μάθεις για να τους ξεχωρίζεις κιόλας.
Κατάλαβαπρέπεινααρχίσωδιάβασμα!
Δενείναιαπαραίτητο.Γρήγοραθατουςγνωρίζεις.Ξεκινούμελοιπόν
τηνεκσκαφήγιατηθεμελίωση τουπυλώνα.Να“πατήσουν”ταποδα-
ρικά του. Διάσταση και βάθος της εκσκαφής εξαρτάται από τον τύπο
τουπυλώνα(έναςαπότουςτέσσερεις)καθώςκαιτηντάσηεδάφους.
Γιατηνεξασφάλισητηςθεμελίωσηςκάνουμεγεωτρήσειςμέσαστην
εκσκαφή του και εδώ ο αριθμός, διατομή και βάθος των γεωτρήσε-
ων εξαρτάται πάλι από τον τύπο του πύργου. (Εδώ ο Τ. Υποστήριξης
και Προδιαγραφών μας κατευθύνει με τις ήδη τυποποιημένες θεμε-
λιώσεις που έχει μελετήσει)
Τοποθετούμε λοιπόν τα τέσσερα ποδαρικά του πυλώνα μέσα στις
εκσκαφέςκαι“ρυθμίζουμε”όλητηβάσηπλέον.Διςμετοτοπογραφι-
κό όργανο φροντίζουμε να είναι οριζόντια δηλαδή σωστή στα υψό-
μετρά της και στις διαγώνιες της. Θέλει τεχνική η συγκεκριμένη ερ-
γασία. Όταν “έρθει” η βάση σωστά, σκυροδετείται αφού πρώτα έχει
τοποθετηθεί ο σωστός οπλισμός στις γεωτρήσεις και στα πέδιλα.
Όσο χρονικό διάστημα το σκυρόδεμα “πιάνει” τις αντοχές του (του-
λάχιστον7-10ημέρες),αρχίζειηδιαδικασίατου“πλεξίματοςτουπυ-
λώνα”δηλαδήτομοντάρισμάτουγιατηνανέγερσήτουμετογερανό.
(Προαναφέραμεότιαυτόγινότανκάποτεμεταχέριααλλάμπορείκαι
σήμερα να γίνει με τα χέρια) Η τεχνογνωσία όμως υπάρχει, απλώς
τα μέσα άλλαξαν αλλά εάν παραστεί ανάγκη, η εργασία μπορεί να
εκτελεσθεί και σήμερα με τα χέρια παρά την έλλειψη προσωπικού.
Μετά το μοντάρισμα αρχίζει η ανέγερση του πυλώνα με τη σειρά
τους τα στοιχεία σύμφωνα με το κατασκευαστικό σχέδιο του. Στο
τέλος αφού απλωθούν τα ασύστροφα συρματόσχοινα (κουρτίνα
- οδηγοί για την εκτύλιξη των αγωγών) εκτυλίσσονται οι ηλεκτρο-
φόροι αγωγοί και ο αγωγός ή αγωγοί προστασίας. Μετά ακολουθεί
η “πρόσδεση” των αγωγών για να πάρει πλέον ο πυλώνας και κατ’
επέκταση η Γ.Μ. την τελική μορφή.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι στο “άπλωμα” της “κουρτίνας”
από το 2008 χρησιμοποιούμε ελικόπτερο (πρώτη φόρα στη Ρόδο).
Αυτό ξεκίνησε από τις ευαισθησίες της Υπηρεσίας μας όσον αφορά
το περιβάλλον και εφαρμόζουμε πρακτικές στην κατασκευή με τις
μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στη Ρόδο λοιπόν,
απόμιαυπόσχεσητουεπιβλέποντοςμηχανικούστηΔασάρχητουνη-
σιού ότι δε θα “κόψει δέντρα” για την εκτύλιξη της κουρτίνας (και θα
έπρεπε να κοπούν πάρα πολλά) αναζητήθηκε κάποια λύση. Οι Ιταλοί
λοιπόν έτυχε εκείνη την εποχή να χρησιμοποιούν τη μέθοδο με το
ελικόπτερο σε μια Γ.Μ. 400kV που κατασκεύαζαν στη Β. Ελλάδα.
Αυτό ήταν. Έγινε μια αναγνωριστική επίσκεψη από το μηχανικό του
Εκσκαφήειδικήςθεμελίωσης(special)
λόγωυψηλούυδροφόρουορίζοντα
«Άπλωμακουρτίνας»μεχρήσηελικοπτέρου
Θεμελίωσηπύργουσεεξέλιξη
Ποια είναι η ιστορία λοιπόν πίσω από την
κατασκευή του δικτύου μεταφοράς ηλε-
κτρικήςενέργειας;
Το τμήμα αυτό δημιουργήθηκε το 1977 από
κάποιους θαρραλέους, ρομαντικούς και θρα-
σύτατους συναδέλφους. Γιατί θέλει θράσος
ναξεκινήσειςνακατασκευάζειςμεπολύλίγα
μέσα,μόνοςσου,τέτοιαέργαμετεχνογνωσία
“τότε” πρωτόγνωρη για εμάς τους Έλληνες.
Την κατασκευή απ’ αρχής είχαν εισαγάγει οι
Ιταλοί και κοντά σε αυτούς “κάποιοι” έμαθαν
τη δουλειά. Ενδεικτικό είναι ότι ακόμη και
σήμερα στα συνεργεία μας χρησιμοποιούμε
ευρύτατα τεχνικούς ορούς στα ιταλικά. Εν
συνεχεία σιγά – σιγά τους εκτοπίσαμε και
αναλάβαμε την κατασκευή μόνοι μας. Εξο-
πλισμόςκαιμηχανικάμέσατότε;Τίποτα!!Όλα
με τα χέρια. Πλήρης κατασκευή με τα χέρια.
Από την εκσκαφή έως και την ενσυρμάτω-
ση!!! Ακόμα και σήμερα υπάρχουν τεχνίτες
μας που “ξέρουν” να κάνουν ανέγερση πύρ-
γων με τα χέρια χρησιμοποιώντας μόνον ένα
είδος σκάλας (φαλκόνι ανέγερσης).
Σήμερα… αύριο;;!! Δυστυχώς η τεχνογνωσία
μας(χωρίςνέοκόσμο-προσλήψεις)θαχαθεί.
Μεπολύζήλολοιπόν,μεράκιπολύαγώνακαι
προπάντωνπολύκαλήσχέσημεταξύπροσω-
πικού – μόνο με ομάδα επιτυγχάνεις- χτίσθη-
κε αυτός ο Τομέας δηλαδή, ο Τομέας Κατα-
σκευώνΕναέριωνΓραμμώνΜεταφοράς(ΓΜ
150 kV και 400 kV) . Να επισημάνουμε ότι το
εργατικό δυναμικό ήταν πολύ περισσότερο
σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση που έχει
αποδυναμωθεί… Όμως, είμαστε εδώ ακόμη
και το πολεμάμε.
Συναντάτεπροβλήματαπουενδεχομένως
ναεμποδίζουντηνεξέλιξηενόςέργου;
Φυσικά!Τελευταίααυτήηεσφαλμένηάποψη
του κόσμου για τα μαγνητικά πεδία για την
έντασή τους, προκαλούν αντιδράσεις κατοί-
κων περιοχών που διέρχονται οι Γραμμές
Μεταφοράς.
Βεβαίως τηρούνται όλοι οι απαραίτητοι κα-
νονισμοί στη μελέτη και σχεδιασμό τους.
Όλοι οι κανονισμοί προβλέπονται από τη Δι-
εθνή Επιτροπή Προστασίας από μη Ιοντίζου-
σες Ακτινοβολίες (ICNIRP) και τον Παγκό-
σμιο Οργανισμό Υγείας για την έκθεση του
ανθρώπου στα πεδία.
Αποτέλεσμα των αντιδράσεων και των κα-
ταγγελιών ήταν και είναι η προσαγωγή μας
στα αυτόφωρα, στα δικαστήρια, ο προπη-
λακισμός μας σε δημοτικά και νομαρχιακά
συμβούλια. Μέχρι τουφέκια έχουν κάνει την
εμφάνισή τους (από πολύ θερμόαιμους) και
δεν μιλάμε για τους πετροβολισμούς. Ακού-
γονται αστεία και όμως έχουν συμβεί.
Τέλος, είναι μεγάλο το μέτωπο και οι ανά-
γκες της κατασκευής των Γ.Μ και είναι πολύ
λίγο το προσωπικό, οι τεχνίτες και άλλες
ειδικότητες που απαιτούνται. Αν θέλουμε να
συνεχίσουμε να υπάρχουμε, να συνεχίσει η
αυτεπιστασία, δηλαδή η κατασκευή των έρ-
γων με τα ίδια μέσα, χρειαζόμαστε σύντομα
προσωπικό.
Υπάρχουν τεκμηριωμένα στοιχεία σε παγκό-
σμιο επίπεδο και τα οποία παρουσιάζονται σε
εγχειρίδιο της Ελληνικής Επιτροπής Ατομι-
κής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), η οποία είναι η διαπι-
Ιστορικό
Τομέα
Κατασκευών
Εναερίων
Γραμμών
Μεταφοράς
Βλέποντας τους τεράστιους, πανύψηλους πυλώνες δεν γίνεται να μην αναρωτηθείς πώς στήνονται και κατασκευάζονται
αυτοί οι γίγαντες… Με αυτή λοιπόν την απορία και ρωτώντας έφτασα στο τμήμα του κυρίου Αργύρη Πατσιαντά, που είναι
επικεφαλής σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και δημιουργικά «κύτταρα» της εταιρείας. Ο κύριος Πατσιαντάς ευγενέστατος
αφιέρωσεαρκετόχρόνογιανααπαντήσεισταερωτήματάμουκιέλυσεόλεςμουτιςαπορίες.
Οιεναερίτεςσαννότεςστο«πεντάγραμμο»τουδικτύουμεταφοράς
Συνέντευξη του Αργύρη Πατσιαντά στη Σοφία Φλαμουρτζόγλου
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
20
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
21
εργοταξίου και δυο συναδέλφων μηχανικών από τα κεντρικά γρα-
φεία και ξεσηκώθηκε η μέθοδος μέσω ενός DVD που παρέλαβαν
από τον Ιταλό πιλότο.
Τοκέρδοςτεράστιο.Παραγωγικότατηημέθοδοςέναπροςδεκαεπτά
(1/17). Σε μια ημέρα μπορούμε να απλώσουμε “κουρτίνα” σε 12km
γραμμής. Με τα χέρια σε δεκαεπτά ημέρες. Θεωρώντας ότι υπάρ-
χουν και εμπόδια όπως σπίτια, δάση, ποτάμια, δρόμοι, γέφυρες κλπ.
βέβαια σε κάποιο ποσοστό. Και φυσικά την “τάνυση”. Δυσκολότατη
– ότι χειρότερο! Αξίζει βέβαια να σημειώσουμε ότι η Υπηρεσία μας
στα πλαίσια των περιβαλλοντικών της ευαισθησιών -κατά καιρούς-
και σε κάποιες περιπτώσεις έχει βάψει πυλώνες ούτως ώστε να μη
φαίνονται όταν προβάλλουν επάνω στο υπόβαθρο της περιοχής. Συ-
νήθως σε πράσινο χρώμα σε κάποιες περιπτώσεις δένει καλύτερα
με το υπόβαθρο της περιοχής. Ακόμη και όλοι εμείς που κατασκευ-
άζουμε τις Γ.Μ. δυσκολευόμαστε να τους διακρίνουμε. (περιοχή Άμ-
φισσας και άλλες).
Επίσης, πάλι για τις προαναφερόμενες ευαισθησίες της ΔΝΕΜ, ο Τ.
Σχεδιασμού και Προδιαγραφών Εναερίων Γ.Μ. έχει “εισάγει” εναλ-
λακτικά αντί των πυλώνων τους ιστούς. Οι ιστοί είναι συγκριτικά με
τους πυλώνες πιο φιλικοί στο περιβάλλον αφού καταλαμβάνουν
μικρότερο εμβαδόν έδρασης, και έχουν μικρότερη δουλειά. Οι ιστοί
είναι για κυρίως χρήση μέσα σε οικιστικούς χώρους ή πλησίον οικι-
στικών ιστών.
Τέλος, πάντα γίνονται και θα γίνονται προσπάθειες αναβάθμισης
των τρόπων κατασκευής των Γραμμών Μεταφοράς. Λίγο η ανάγκη
(λίγο το προσωπικό), λίγο η ανησυχία και η εφευρετικότητα των
μηχανικών, τεχνιτών και όλου του προσωπικού προσπαθούμε να
βρούμε νέες μεθόδους στην κατασκευή. Όπως το σύστημα V-block,
την εκτύλιξη του αγωγού προστασίας απευθείας με ελικόπτερο (στα
150kV), και άλλες πατέντες των εργοδηγών και των τεχνιτών που
θα αναφέρουμε σε επόμενο τεύχος.
Θα ήθελα πάρα πολύ να επισκεφτείτε τα εργοτάξια μας. Να αποκτήσετε
άποψη για όλα αυτά που αναφέραμε και το σημαντικότερο να γνωρίσετε
τι σημαίνει “ΟΜΑΔΑ”. Είμαι τυχερός που συνεργάζομαι καθημερινά με
αυτές τις μικρές, άλλα σπουδαίες “ομάδες”. Πρέπει να φροντίσουμε όλοι
μας ώστε να μη χαθούν και μαζί τους χαθεί και η γνώση τόσων ετών.
Υπάρχουν πολλές ιστορίες ακόμη που περιμένουν να ακου-
στούν και σε κάθε τεύχος θα εξιστορούμε και από μια νέα έτσι
ώστε να αποκτήσουμε μια μικρή εμπειρία της διαδικασίας κα-
τασκευήςπυλώνων.
Ιστορικό
Τομέα
Κατασκευών
Εναερίων
Γραμμών
Μεταφοράς
Κατασκευήπυλώνωνσεπλήρηαρμονίαμετοφυσικόπεριβάλλον
ΑνέγερσηΙστούδιπλούκυκλώματοςσεπεριοχήτηςΘεσσαλονίκης
1.ΓΕΝΙΚΑ
Όπως στον κάθε ανθρώπινο οργανισμό, ο ρόλος του εγκεφάλου είναι
αναγκαίοςκαικαθοριστικόςγιατηλειτουργίατουοργανισμού,έτσικαι
τοΕθνικόΚέντρο,σεσυνεργασίαμεταΠεριφερειακάΚέντραΕλέγχου
Ενέργειας, είναι αναγκαία για την ορθή και ευσταθή λειτουργία του
Συστήματος καθώς και για τη διαχείριση της ασφαλούς μεταφοράς
της ηλεκτρικής ενέργειας από τα εργοστάσια παραγωγής, στους κα-
ταναλωτές που την έχουν ανάγκη. Στην Εικ. 1 αποδίδουμε με γραφικό
τρόπο, αυτή τη σχέση λειτουργίας.
Κέντρα
ΕλέγχουΕνέργειας
Στον ΆγιοΣτέφανοΑττικήςλειτουργεί
ο“εγκέφαλος”τουΗλεκτρικούΕνεργειακού
ΣυστήματοςτηςΧώρας
Του ΒΑΣΙΛΗ ΖΙΩΓΑ
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
22
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
23
Οι βασικές λειτουργίες που αφορούν το Σύστημα και εφαρμόζονται από τις υπηρεσίες του ΑΔΜΗΕ που έχουν την έδρα τους στο Άγ. Στέ-
φανο, μέσω των Κέντρων Ελέγχου, είναι :
- Εποπτεία και έλεγχος της Λειτουργίας του Συστήματος σε επίπεδο σχεδιασμού και σε Πραγματικό Χρόνο.
- Σχεδιασμός Λειτουργίας και έλεγχος ασφαλούς λειτουργίας του Συστήματος, σε ετήσιο και ημερήσιο επίπεδο.
- Προγραμματισμός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας σε προημερήσιο και ενδοημερήσιο επίπεδο.
- Εποπτεία και Λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Πραγματικό Χρόνο.
- Αντιμετώπιση διαταραχών και εκτέλεση κατάλληλων χειρισμών για τη συντήρηση των στοιχείων του Συστήματος.
2.ΚΕΝΤΡΑΕΛΕΓΧΟΥΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΟΑΔΜΗΕ,σταπλαίσιατηςευθύνηςτουγιατηδιασφάλισητηςλειτουργίαςτουΣυστήματοςκαιτηςεύρυθμηςλειτουργίαςτηςΑγοράςΗλεκτρικής
Ενέργειας έχει αναθέσει στα Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας το ρόλο της εφαρμογής, διαχείρισης και ελέγχου της ηλεκτρικής ενέργειας από την πα-
ραγωγή, τη μεταφορά και την ασφαλή παράδοσή της στα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης.
Διευκρινίζοντας αναφέρουμε οτι υπάρχουν τέσσερα (4) Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας που συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους.
Ένα Εθνικό Κέντρο (Ε.Κ.Ε.Ε)1
και τρία (3) Περιφερειακά (Π.Κ.Ε.Ε)2
.
Το Εθνικό το οποίο συντονίζει και τη λειτουργία των Περιφερειακών, βρίσκεται στον Άγ. Στέφανο Αττικής, ενώ τα δύο Βόρεια Περιφερειακά Κέ-
ντρα βρίσκονται το μεν ένα στην Πτολεμαΐδα, το δε άλλο στη Θεσσαλονίκη. Το τρίτο Περιφερειακό κέντρο συστεγάζεται μαζί με το Εθνικό Κέντρο
στον Άγ. Στέφανο Αττικής.
Τα Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας, διαθέτουν εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, αξιοποιούν την πολύχρονη εμπειρία του και διαχειρίζονται
ειδικές σύγχρονες εφαρμογές προκειμένου να διεκπεραιώσουν το σκοπό τους, ενώ βασίζονται σε πολύ καλές υποδομές.
Έχουν σαν κύριο αντικείμενο να «μεταφέρουν» και να εφαρμόζουν στο φυσικό πεδίο, τους σχεδιασμούς που προκύπτουν από τις απαιτήσεις των
τεχνικώνκανόνωνκαιτωνκωδίκωνκαιαφορούντηλειτουργίατωνμονάδωνπαραγωγής,σταπλαίσιαλειτουργίαςτηςαγοράςηλεκτρικήςενέρ-
γειας την βέλτιστη οικονομοτεχνική χρήση του Συστήματος μεταφοράς και την ασφαλή παράδοση αξιόπιστου προϊόντος ηλεκτρικής ενέργειας
στους καταναλωτές, επιδιώκοντας τη βελτιστοποίηση του κοινωνικού πλεονάσματος. Στις Εικ. 2 και 3 παρουσιάζονται σχηματικά οι θέσεις των
Κέντρων Ελέγχου Ενέργειας και οι ζώνες ευθύνης τους, με διαφορετικά χρώματα.
2.1ΤΟΕΘΝΙΚΟΚΕΝΤΡΟΕΛΕΓΧΟΥΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας (Ε.Κ.Ε.Ε), σε συντονισμένη συνεργασία με τα Περιφερειακά Κέντρα, κάθε στιγμή
προσπαθεί να κρατά ισορροπημένο το Σύστημα, δηλαδή οι μονάδες παραγωγής να μπορούν να παράγουν ενέργεια όση
ακριβώς χρειάζεται ο καταναλωτής. Κάθε απόκλιση από αυτή την ισορροπία είναι ανεπιθύμητη και ανάλογα με το μέγεθός
της, κατά περίπτωση, επικίνδυνη. Το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας με την συμβολή του προσωπικού βάρδιας εργάζε-
ται αδιάλειπτα όλες τις ώρες του 24 ωρου και όλες τις ημέρες του χρόνου για το σκοπό αυτό.
Αυτή η προσπάθεια ισορροπίας του Συστήματος, εικονίζεται σχηματικά στην Εικ.4.
Οι εγχύσεις στο Σύστημα (παραγωγή μονάδων – εισαγωγές) θα πρέπει κάθε στιγμή να είναι ίσες με τις απομαστεύσεις
από το Σύστημα (φορτία – εξαγωγές), ώστε η συχνότητα του Συστήματος να διατηρείται στα 50 Hz. Παράλληλα πρέπει το
σύνολο εισαγωγών και εξαγωγών να είναι ίσο με το προγραμματισμένο από την αγορά.
1Ε.Κ.Ε.Ε:ΕθνικόΚέντροΕλέγχουΕνέργειας.
2Π.Κ.Ε.Ε:ΠεριφερειακάΚέντραΕλέγχουΕνέργειας.
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
24
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
25
Οι στιγμιαίες αποκλίσεις στο ισοζύγιο αυτό διορθώνονται με μονάδες ευέλικτες που επιλέγονται και μπορούν να προσφέρουν τη βοηθητική αυτή
υπηρεσία(ρύθμιση)έναντιαμοιβήςσταπλαίσιατηςαγοράςβοηθητικώνυπηρεσιών.ΟιμονάδεςαυτέςδέχονταιαπόκεντρικόρυθμιστήτουΕ.Κ.Ε.Ε
εντολέςανά8secγιατηνμεταβολήτουφορτίουτους.Τοφορτίολειτουργίαςτωνμονάδωνπαραγωγήςπροσδιορίζεταισυνεχώςμετάαπόκεντρι-
κή βελτιστοποίηση η οποία βασίζεται στις τεχνικοοικονομικές προσφορές των μονάδων και στα χαρακτηριστικά και τις απαιτήσεις του Συστήμα-
τος. Οι μονάδες αυτές δέχονται από κεντρικό υπολογιστή του Ε.Κ.Ε.Ε εντολές ανά 5 λεπτά για την μεταβολή του φορτίου τους.
Οι μονάδες που τίθεται εκτός λειτουργίας, λόγω ανωμαλίας, αντικαθίστανται με άλλες εφεδρικές οι οποίες είναι δεσμευμένες από τον προγραμ-
ματισμό βάσει των τεχνικοοικονομικών τους προσφορών στην αγορά Ενέργειας και Επικουρικών Υπηρεσιών.
2.2ΤΑΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑΚΕΝΤΡΑΕΛΕΓΧΟΥΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΑπόταΠ.Κ.Ε.Εελέγχονταιοιτάσειςσεόλοτοδίκτυο,οιοποίεςπρέπεισυνεχώςναείναιμέσασταεπιτρεπτάόριάτουςσύμφωναμετονΚΔΕΣΜΗΕ.
Για την ρύθμιση της τάσης χρησιμοποιούνται οι διεγέρσεις των σταθμών παραγωγής, συσκευές παραγωγής ή κατανάλωσης αέργων (πυκνωτές
ή πηνία) και τα taps των αυτομετασχηματιστών.
Από τα Π.Κ.Ε.Ε, καταρτίζεται ο ημερήσιος προγραμματισμός συντηρήσεων Δικτύου Μεταφοράς. Ελέγχονται όλες οι πιθανές επιπτώσεις στην
λειτουργία του Συστήματος σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση. Εφαρμόζεται αυστηρά ο Κανονισμός ΚΕΕ όσον αφορά τις εντολές χειρισμών,
τους κανόνες ασφαλείας, τις σημάνσεις των ορίων απομόνωσης και τις εκδόσεις αδειών εργασίας, κατά την απομόνωση και την επαναφορά του
Δικτύου.
Επίσης μέριμνα των Π.Κ.Ε.Ε (καθένα εποπτεύει τη ζώνη ευθύνης του, Εικ.2 και 3) είναι και ο εντοπισμός της προέλευσης, της μορφής και της
έκτασης της εκάστοτε ανωμαλίας του Συστήματος. Εκδίδονται εντολές χειρισμών για την απομόνωση της αιτίας ή σφάλματος, την επαναφορά σε
κανονική λειτουργία του Συστήματος και την επανατροφοδότηση τυχόν περικοπέντων καταναλωτών.
Τα Π.Κ.Ε.Ε φροντίζουν για την ενημέρωση των σχετικών συνεργείων για την κατά περίπτωση ταχεία αποκατάσταση της εκάστοτε ανωμαλίας.
Καταγράφεται χρονολογικά η σειρά εξέλιξης της ανωμαλίας για περαιτέρω ανάλυση.
ΤαΚέντραΕλεγχουΕνέργειαςέχουναυτονομία.Σύνθετεςκτηριακέςεγκαταστάσειςγιατηνασφαλήκαιαξιόπιστηλειτουργίατωνυπολογιστικών
συστημάτων και για την ασφάλεια πρόσβασης στα κτήρια:
- Συστήματα θέρμανσης και κλιματισμού.
- Συστήματα αδιάλειπτου τροφοδοσίας των υπολογιστών (UPS).
- Ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος.
- Συστήματα πυρανίχνευσης / πυρόσβεσης.
- Συστήματα ασφάλειας πρόσβασης στους χώρους.
Συνεπώς τα Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας σε καμία περίπτωση ανωμαλιών, ακόμα και σε πλήρη σβέση του Συστήματος (Black out), δεν
πρόκειται να τεθούν εκτός λειτουργίας λόγω έλλειψης τροφοδοσίας.
Η διασυνδεδεμένη λειτουργία του Ελληνικού Συστήματος με τα Βαλκανικά Συστήματα και μέσω αυτών με το ευρύτερο Ευρωπαϊκό Σύστημα,
ενσωματώνει το Ελληνικό Σύστημα με το Ευρωπαϊκό και το κάνει ισχυρότερο απέναντι στις διαταραχές και προσφέρει τη δυνατότητα βελτίωσης
των ποιοτικών στοιχείων της παρεχόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές.
ΟιμονάδεςπαραγωγήςοιοποίεςείναιεγκατεστημένεςκαιλειτουργούνστοΕλληνικόΣύστημασυμμετέχουνστηλειτουργίατηςαγοράςμεδιαδι-
κασίες που είναι καθορισμένες από τον Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΔΕΣΜΗΕ).
Στην ανωτέρω διαδικασία δεν συμμετέχουν οι Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, των οποίων η παραγωγή εγχύεται στο Σύστημα στο σύνολό της
όπως αυτή παράγεται χωρίς κεντρικό έλεγχο.
Οι κατανεμόμενες4
μονάδες παραγωγής καθώς και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με βάση το καύσιμό τους παρουσιάζονται στην Εικ.6.
ΤοΕθνικόΚέντροΕλέγχουΕνέργειαςμετηνσυνεχήσυνεργασίαμεταΠεριφερειακάΚέντρα,
μετηναδιάλειπτηλειτουργίακάθεστιγμήτου24-ωρου,όλοτοέτος,ημέρακαινύχτα,εργά-
σιμες ημέρες και αργίες, διασφαλίζει την ευσταθή λειτουργία του Συστήματος, την συνεχή
τροφοδοσία των καταναλωτών και βεβαίως την απρόσκοπτη λειτουργία της Αγοράς Ηλε-
κτρικήςΕνέργειας.
Εκεί χτυπά και η καρδιά του Ηλεκτρικού Ενεργειακού Συστήματος της Ελλάδος.
3.ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΤΟΥΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Το διασυνδεδεμένο δίκτυο μεταφοράς αποτελείται από τα Δίκτυα
Υπερυψηλήςτάσεως(400KV)&Υψηλήςτάσεως(150KV).Ταδύο
Δίκτυα συνδέονται μεταξύ τους με Αυτομετασχηματιστές στα Κέ-
ντραΥπερυψηλήςΤάσεως(ΚΥΤ)καιαποτελούνέναενιαίοδίκτυο.
Στα Κέντρα Ελέγχου γίνεται και ο Βραχυχρόνιος Προγραμμα-
τισμός Συντηρήσεων Δικτύου Μεταφοράς, ενώ ελέγχεται και
εγκρίνεται και ο μακροχρόνιος προγραμματισμός. Καταρτίζεται,
εποπτεύεται και το ετήσιο πρόγραμμα συντήρησης των μονάδων
παραγωγής.
Βασικό στοιχείο του Συστήματος αποτελούν και οι διασυνδέσεις
δηλαδήοιγραμμέςμεταφοράςπουσυνδέουντοΕλληνικόΣύστη-
μα με τα γειτονικά συστήματα.
Οι διασυνδέσεις συμβάλλουν στην ενίσχυση της ασφαλούς λει-
τουργίας του Συστήματος και στη λειτουργία του διασυνοριακού
εμπορίου.
Στην Εικ.5 φαίνονται οι διασυνδέσεις του Ελληνικού Συστήματος.
Οι διασυνδέσεις με τα ενεργειακά συστήματα των βορείων γει-
τόνων είναι σε επίπεδο εναλλασσόμενου ρεύματος 400KV (AC),
ενώ η μοναδική διασύνδεση με Ιταλία είναι με υποθαλάσσιο κα-
λώδιο συνεχούς ρεύματος 400KV (DC).
Επίσης στην Εικ.5 φαίνονται σχηματικά οι διασυνδέσεις των γει-
τονικών συστημάτων με το Ελληνικό, καθώς και τα ΚΥΤ3
στα
οποία συνδέονται αυτές οι διασυνδέσεις εντός του Ελληνικού
Συστήματος.
3ΚΥΤ:ΚέντραΥπερυψηλήςΤάσης.
4Κατανεμόμενημονάδα:ημονάδατηςοποίαςελέγχεταιηπαραγωγήτηςαπότοΕΚΕΕκαισυμμετέχειστηναγοράηλεκτρικήςενέργειας
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
26
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
27
Διασύνδεση
τωνΚυκλάδων
μετοΗπειρωτικό
διασυνδεδεμένο
σύστημα
μεταφοράς
Το έργο της διασύνδεσης των Κυκλάδων είναι ένα τεχνικά σύνθετο έργο, το
οποίο θα εξασφαλίσει την αξιόπιστη και επαρκή τροφοδότηση των νησιών Σύ-
ρου, Πάρου, Μυκόνου και Νάξου µε ηλεκτρική ενέργεια για τα προσεχή 30-40
χρόνια.
Πρόκειται για έργο στρατηγικής εθνικής σημασίας με
μεγάλη προστιθέμενη αξία απόλυτα συνυφασμένο με
την αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας.
Με τη διασύνδεση στοχεύουμε επίσης στη μείωση της επιβάρυνσης που προ-
καλείται στο περιβάλλον από τους πετρελαϊκούς σταθμούς παραγωγής, την
αύξηση της δυνατότητας εκμετάλλευσης του αυξημένου αιολικού και ηλιακού
δυναμικού της περιοχής και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της τουρι-
στικής δραστηριότητας στα νησιά αυτά.
Με το έργο εκτιμάται ότι θα υπάρξει μείωση του κόστους των Υπηρεσιών Κοι-
νής Ωφέλειας (ΥΚΩ), που επιμερίζεται σε όλους τους καταναλωτές, κατά του-
λάχιστον 70-80 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση.
Τοέργοολοκληρώνεταιστηνπλήρηέκτασήτουσετρειςφάσειςοιοποίεςείναι
διακριτές και λειτουργικές.
Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΓΙΑΝΝΙΚΑΚΗ
Φωτογραφία: Θανάσης Μελισσάρης
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
28
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
29
Η A΄Φάσηαναμένεται να ολοκληρωθεί το έτος 2016
και να τεθεί σε λειτουργία κατά το έτος 2017, σύμφωνα και
με το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) Συστήματος
Μεταφοράς 2014-2023. Έως τότε και με βάση τις προβλέ-
ψεις σχετικά με την ανάπτυξη των Αυτόνομων Σταθμών
Παραγωγής (ΑΣΠ) και την εξέλιξη της ζήτησης στα προς
διασύνδεση νησιά των Κυκλάδων, η υφιστάμενη και προ-
γραμματισμένη νέα παραγωγή στους ΑΣΠ των Κυκλάδων
θεωρείται ότι επαρκεί για να καλύψει με ασφάλεια τη ζήτη-
ση ισχύος στα προς διασύνδεση νησιά.
Η Α΄ Φάση περιλαμβάνει τη σύνδεση της Σύρου με το Λαύ-
ριοκαθώςκαιμετανησιάΠάρο,ΜύκονοκαιΤήνο.Μετάτην
ολοκλήρωσήτηςπουπροβλέπεταιεντόςτουέτους2016,οι
μονάδεςτωνΑΣΠτίθενταισεψυχρήεφεδρείακαιταφορτία
των νησιών τροφοδοτούνται πλέον από το Εθνικό Σύστημα
Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Η B΄ΦάσητηςδιασύνδεσηςτωνΚυκλάδωνθεωρείται
ότι ολοκληρώνεται και τίθεται σε λειτουργία κατά το έτος
2018 και περιλαμβάνει την ολοκλήρωση του βρόχου των
ΚυκλάδωνμετησύνδεσητηςΠάρουμετηΝάξοκαιτηςΝά-
ξου με τη Μύκονο. Η φάση αυτή θεωρείται ότι συμβάλλει
αποφασιστικά στην ενίσχυση της αξιοπιστίας του διασυνδε-
τικού σχήματος των Κυκλάδων, καθώς εξασφαλίζει διπλή
τροφοδότηση και για τα νησιά Πάρο, Μύκονο και Νάξο.
Oμάδα Α:Υπόγεια και υποβρύχια καλωδιακή διασύνδεση
150 kV Λαυρίου – Σύρου συνολικού μήκους 108 km.
ΑνάδοχοςτουέργουείναιηεταιρείαPRYSMIANPOWERLINK
S.r.l.
Ομάδα B: Υπόγειες και υποβρύχιες καλωδιακές διασυν-
δέσεις 150 kV Σύρου – Μυκόνου μήκους 35 km., Σύρου -
Πάρου μήκους 46 km , Σύρου –Τήνου μήκους 33 km καθώς
και μία (1) εγκατάσταση τερματισμού καλωδίων 150 kV, σε
υφιστάμενο χώρο τερματικού στη νήσο Τήνο.
ΑνάδοχοςτουέργουείναιηεταιρείαΕλληνικάΚαλώδιαΑ.Ε.
Ομάδα Γ: Ένας (1) Υ/Σ Ζεύξης 150 kV στο Λαύριο, υπαί-
θριεςδιατάξειςσύνδεσηςμετοΚΥΤ400kVΛαυρίουκαθώς
καιτρεις(3)Y/ΣΥποβιβασμού150kV/ΜΤστιςνήσουςΣύρο,
Μύκονο και Πάρο.
Ανάδοχος του έργου επιλέχθηκε o Όμιλος Επιχειρήσεων
ΑLSTOMGridSpA.-ΑLSTOMGridΗellasA.E.
Ομάδα Δ: Ένα (1) συγκρότημα αυτόματης αντιστάθμισης
αέργου ισχύος +/-100 MVAr «SVC» στη νήσο Σύρο.
Ανάδοχος του έργου επιλέχθηκε η Σύμπραξη Επιχειρήσεων
ABB AB.-ABB AE
Η Γ΄Φάση τηςδιασύνδεσηςτωνΚυκλάδωνθεωρείται
ότι ολοκληρώνεται και τίθεται σε λειτουργία κατά το έτος
2019 και περιλαμβάνει δεύτερη σύνδεση της Σύρου με το
Λαύριο. Η τρίτη φάση του έργου εξασφαλίζει πλήρη αξιοπι-
στία τροφοδότησης του συγκροτήματος των Κυκλάδων για
το χρονικό ορίζοντα που εξετάζεται.
Η Α’ Φάση η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη περιλαμβάνει τέσ-
σερις (4) Ομάδες έργων.
Το σύνολο και των 3 Φάσεων του έργου
εκτιμάται περίπου στα 400 εκατ. ευρώ
απόταοποίατα258εκατ.ευρώαφορούν
την Α’ Φάση μαζί με τις προκαταρκτικές
εργασίες.
Για την Α’ Φάση υπάρχει πιστωτική χρη-
ματοδοτική γραμμή από την Ευρωπαϊκή
Τράπεζα Επενδύσεων με την οποία έχει
υπογραφεί Δανειακή Σύμβαση.
Το έργο επίσης έχει εγκριθεί από την Ε.Ε.
ως συμβατή Κρατική Ενίσχυση και ανα-
μένεται η χρηματοδότηση μέρους της Α’
ΦάσηςαπότηντρέχουσαΠρογραμματική
Περίοδο ΕΣΠΑ 2007-2013 και του υπο-
λοίπου από το ΣΕΣ 2014-2020.
Το έργο είναι σε πλήρη εξέλιξη
και μάλιστα έχει ποντιστεί και το
υποβρύχιο καλώδιο της Διασύν-
δεσης Σύρου – Μυκόνου.
A΄ Φάση
B΄ Φάση
Γ΄ Φάση
ενεργώνΑξιόπιστηκαι
ασφαλήςμεταφορά
ηλεκτρικήςενέργειας
τεύχος1
30
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015
31
Τοδεκαετές
πρόγραμμα
ανάπτυξης
τουΕλληνικού
συστήματος
μεταφοράς
ενέργειας
(ΔΠΑ)
Σύμφωνα με το Ν. 4001/20111
, ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής
του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας
(ΑΔΜΗΕ) είναι επιφορτισμένος με τη λειτουργία, την εκμετάλλευ-
ση, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του Ελληνικού Συστήματος Με-
ταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), ώστε να διασφαλίζεται
ο εφοδιασμός της χώρας με ηλεκτρική ενέργεια με τρόπο επαρκή,
ασφαλή, αποδοτικό και αξιόπιστο.
Η ανάπτυξη του Συστήματος περιλαμβάνει το σχεδιασμό και την
υλοποίηση των απαραίτητων επενδύσεων, ώστε να διασφαλίζε-
ται η μακροχρόνια ικανότητα του Συστήματος να ανταποκρίνεται
σε εύλογες ανάγκες για μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, υπό οι-
κονομικά βιώσιμες συνθήκες και την ελάχιστη περιβαλλοντική
όχληση. Θεμελιώδες όχημα σχεδιασμού και προγραμματισμού των
επενδύσεων αυτών αποτελεί το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης
(ΔΠΑ) του ΕΣΜΗΕ, όπως αυτό προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή
Οδηγία 2009/722
, το Ν. 4001/20113
και τον Κώδικα Διαχείρισης
του ΕΣΜΗΕ (ΚΔΣ)4
. Το ΔΠΑ αποτελεί το κυριότερο στέλεχος του
επενδυτικούπλάνουτουΑΔΜΗΕγιατηνεπίτευξητωνστρατηγικών
του στόχων.
Το ΔΠΑ εκπονείται και δημοσιεύεται από τον ΑΔΜΗΕ σε ετήσια
βάση, έχοντας κυλιόμενο χαρακτήρα, κατόπιν εκτεταμένης διαβού-
λευσης με όλους τους ενδιαφερόμενους και το ευρύ κοινό.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας και του ρυθμι-
στικού πλαισίου5
, έως την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους ο ΑΔΜΗΕ
συντάσσειΠροκαταρκτικόΣχέδιοτουΔΠΑπουαφοράστηνπερίοδο
με έναρξη την 1η Ιανουαρίου του μεθεπόμενου έτους και το θέτει
σεδημόσιαδιαβούλευσηγιαδιάστημαενός(1)μηνός,προκειμένου
οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν τις απόψεις και παρατηρήσεις
τους. Στη συνέχεια, ο ΑΔΜΗΕ, αφού επεξεργαστεί τα αποτελέσμα-
τα της δημόσιας διαβούλευσης, υποβάλλει το επίσημο Σχέδιο ΔΠΑ
της υπόψη χρονικής περιόδου στη ΡΑΕ προς έγκριση έως την 31η
Μαρτίου.
Του ΚΩΣΤΑ ΤΣΙΡΕΚΗ
Η ΡΑΕ θέτει εκ νέου σε δημόσια διαβούλευση το υποβληθέν Σχέδιο
ΔΠΑ, για διάστημα ενός (1) μηνός. Η ΡΑΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα απο-
τελέσματατηςδιαβούλευσης,δύναταιναπροτείνειτεκμηριωμέναστον
ΑΔΜΗΕ τις τροποποιήσεις και συμπληρώσεις του Σχεδίου ΔΠΑ που
κρίνει αναγκαίες. Λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις της ΡΑΕ, ο
ΑΔΜΗΕεκπονείΤελικόΣχέδιοΔΠΑ,τοοποίουποβάλλεταιεκνέουστη
ΡΑΕγιαέγκριση,συνοδευόμενοαπότεκμηρίωσητουΑΔΜΗΕπερίτων
λόγων τυχόν διαφοροποιήσεων του Τελικού Σχεδίου από τις παρατη-
ρήσεις της ΡΑΕ επί του αρχικού Σχεδίου.
Επισημαίνεται ότι το πρόγραμμα έργων του ΔΠΑ είναι δεσμευτικό για
την πρώτη τριετία της περιόδου αναφοράς6
.
Οι διαδικασίες σύνταξης, διαβούλευσης και έγκρισης του ΔΠΑ περι-
γράφεται αναλυτικά στην «Πολιτική Σύνταξης Δεκαετούς Προγράμμα-
τος Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς7
» .
Ο σχεδιασμός ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς απο-
σκοπεί8
:
- στη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας τροφοδοσίας, την αύξηση
της ικανότητας Μεταφοράς και του ορίου ευστάθειας
του Συστήματος, καθώς και τεχνολογικές βελτιώσεις,
- την άρση των τεχνικών περιορισμών που τίθενται στην
ολοκλήρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την αύξηση
της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της Χώρας,
- την παροχή πρόσβασης στο Σύστημα σε νέους Χρήστες,
- την ανάπτυξη νέων, αλλά και την ενίσχυση της ικανότητας
Μεταφοράς των υφιστάμενων διασυνδέσεων, καθώς και
- τη μείωση των απωλειών Μεταφοράς στο Σύστημα.
Το ΔΠΑ περιλαμβάνει τα προγραμματισμένα έργα ανάπτυξης του Συ-
στήματος και λεπτομερή χρονοπρογραμματισμό υλοποίησής τους, κα-
θώς και τις εκτιμώμενες αντίστοιχες ετήσιες χρηματικές ροές για τα
έργα αυτά. Τα έργα ανάπτυξης του Συστήματος αφορούν
- τις αναγκαίες σε βάθος ενισχύσεις του Συστήματος, όπως νέες
Γραμμές Μεταφοράς (Γ.Μ.), αναβαθμίσεις Γ.Μ., νέα Κέντρα
Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) και Υποσταθμών (Υ/Σ), καθώς και
επεκτάσεις υφισταμένων ΚΥΤ ή Υ/Σ που απαιτούνται για την
ασφαλή διακίνηση ισχύος που προβλέπεται για την υπόψη χρονική
περίοδο.
- τα αναγκαία έργα βελτίωσης της λειτουργίας και της οικονομικό-
τητας του Συστήματος, όπως ενισχύσεις των υφισταμένων ΚΥΤ
και κατασκευή νέων Γ.Μ. για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των
αναγκών των Χρηστών του Συστήματος.
- την ένταξη στο Σύστημα ή/και την αναβάθμιση νέων διασυνδετικών
Γ.Μ. με γειτονικές χώρες.
- τα έργα σύνδεσης στο Σύστημα (Γ.Μ. και Υποσταθμοί) που
απαιτούνται για την ένταξη των νέων Σταθμών Παραγωγής (ΔΕΗ ή
ιδιωτών) και των νέων Καταναλωτών Υ.Τ. (Πελάτες Υ.Τ. και
Διαχειριστής Δικτύου), για τα οποία έχουν ήδη εκπονηθεί σχετικές
μελέτες σύνδεσης.
Τα έργα ανάπτυξης του Συστήματος χωρίζονται σε δύο μεγά-
λες κατηγορίες:
- Έργα ενίσχυσης του Συστήματος: Περιλαμβάνουν τα έργα που
αφορούν συνολικά στο Σύστημα (αναγκαίες σε βάθος
ενισχύσεις, έργα βελτίωσης της λειτουργίας του Συστήματος,
διασυνδετικές Γ.Μ. με γειτονικές χώρες) και τα οποία
υλοποιούνται από τον ΑΔΜΗΕ με δαπάνες του. Το κόστος των
έργων αυτών ανακτάται από τον ΑΔΜΗΕ μέσω των χρεώσεων
για τη χρήση του Συστήματος.
- Έργα επέκτασης του Συστήματος για τη σύνδεση Χρηστών:
Περιλαμβάνουν τα έργα που απαιτούνται για τη σύνδεση Χρηστών
(Παραγωγών, Πελατών Υ.Τ.) και Δικτύου με το Σύστημα. Το κόστος
των έργων αυτών αναλαμβάνεται από τον εκάστοτε Χρήστη.
Στις τρέχουσες συνθήκες (σημαντική μείωση φορτίων λόγω
της οικονομικής κρίσης περαιτέρω μείωση αναγκών Μετα-
φοράς ηλεκτρικής ισχύος λόγω διείσδυσης διεσπαρμένης
παραγωγής, κυρίως από Φ/Β), οδηγοί παράμετροι για την
ανάπτυξη του Συστήματος αποτελούν τα εξής:
- Η ανάγκη εξυπηρέτησης της μεγάλης διείσδυσης ΑΠΕ στο πλαίσιο
της εκπλήρωσης των εθνικών στόχων, σύμφωνα με τους
οποίους η συμμετοχή των ΑΠΕ στον τομέα του ηλεκτρισμού το
2020 θα ανέλθει στο 40%9
.
- Η διασύνδεση νησιών του Αιγαίου με το Ηπειρωτικό Σύστημα.
Με τις συνδέσεις αυτές αυξάνεται η αξιοπιστία τροφοδότησης,
μειώνεται το κόστος παραγωγής ενέργειας και η περιβαλλοντική
όχληση, αξιοποιείται το υψηλό δυναμικό ΑΠΕ των μη διασυνδεδε-
μένων νησιών και διευρύνεται η ενιαία εσωτερική αγορά
ενέργειας.
Το ισχύον σήμερα ΔΠΑ είναι το ΔΠΑ περιόδου 2014-202310
που εγκρίθηκε11
και δημοσιεύθηκε12
με διαδοχικές Αποφά-
σεις της ΡΑΕ. Το εν λόγω ΔΠΑ προβλέπει την κατασκευή 7
νέων ΚΥΤ, 16 νέων Υ/Σ του ΔΕΔΔΗΕ, 840 km νέων εναερί-
ων Γ.Μ., 900 km αναβαθμίσεων υφιστάμενων Γ.Μ., καθώς
και 400 km νέων υπόγειων και υποβρυχίων καλωδίων 400
kV και 150 kV. Τα κυριότερα έργα που περιλαμβάνει το εν
λόγω ΔΠΑ είναι τα εξής:
- Η διασύνδεση της Κρήτης με το Ηπειρωτικό Σύστημα.
- Η διασύνδεση των Κυκλάδων με το Ηπειρωτικό Σύστημα.
- Η ανάπτυξη Συστήματος 400 kV στην Πελοπόννησο,
η σύνδεση με τον υπόλοιπο κορμό 400 kV και η κατασκευή
νέου ΚΥΤ στην Κόρινθο.
- Η νέα σύνδεση 400 kV μεταξύ ΚΥΤ Λαγκαδά – Φιλίππων.
- Η καλωδιακή σύνδεση 150 kV της Εύβοιας με την Αττική
(Νέα Μάκρη) για την υποδοχή Α/Π.
- Η κατασκευή νέου ΚΥΤ στο Ρουφ και η σύνδεσή του με το Σύστημα.
Πρέπει τέλος να επισημανθεί, ότι πέραν των προσπαθειών που κα-
ταβάλλονται από τον ΑΔΜΗΕ, η έγκαιρη υλοποίηση των έργων που
περιλαμβάνονται στο ΔΠΑ και το τελικό κόστος αυτών συναρτώνται
και από την αποδοχή του κοινού. Πανευρωπαϊκά, τα έργα Μεταφοράς,
ακόμη και μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των μακρόχρονων διαδικα-
σιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης, συναντούν μεγάλες αντιδράσεις
οι οποίες οδηγούν σε ανασχεδιασμό, σημαντικές καθυστερήσεις λόγω
τοπικών αντιδράσεων και δικαστικών αγώνων και συνακόλουθη αύ-
ξηση του κόστους κατασκευής.
1 Άρθρο 94 του Ν. 4001/2011.
2 Άρθρο 22 της Οδηγίας 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
και του Συμβουλίου.
3 Άρθρο 94 παρ. 2(ιγ) και 108 του Ν. 4001/2011.
4 Άρθρο 229 παρ. 1 του ΚΔΣ (ΦΕΚ Β’ 103/31.01.12, όπως ανανεώθηκε και ισχύει).
5 Άρθρο 108 του Ν. 4001/2011 και Άρθρο 229 του ΚΔΣ.
6 Άρθρο 108 του Ν. 4001/2011.
7 Απόφαση ΔΣ ΑΔΜΗΕ 37/28.3.2012.
8 Άρθρο 229 παρ. 7 του ΚΔΣ.
9 Σε εναρμόνιση με το ‘Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την επίτευξη της συμβολής
των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας σε ποσοστό 20% έως το 2020’,
ΥΠΕΚΑ, Ιούλιος 2010.
10 http://www.admie.gr/to-systima-metaforas/anaptyxi-systimatos/
dekaetes-programma-anaptyxis-systimatos-metaforas-dpa/.
11 Απόφαση ΡΑΕ 560/2013, ΦΕΚ Β’ 3297/24.12.13.
12 Απόφαση ΡΑΕ 77Α
/2014, ΦΕΚ Β’ 556/5.3.14.
newsletter.salonia
newsletter.salonia
newsletter.salonia
newsletter.salonia
newsletter.salonia
newsletter.salonia
newsletter.salonia
newsletter.salonia
newsletter.salonia

More Related Content

Similar to newsletter.salonia

Κοινωνικά Οφέλη και επιπ_2016-02-14 19-22-25009.PPTX
Κοινωνικά Οφέλη και επιπ_2016-02-14 19-22-25009.PPTXΚοινωνικά Οφέλη και επιπ_2016-02-14 19-22-25009.PPTX
Κοινωνικά Οφέλη και επιπ_2016-02-14 19-22-25009.PPTXVassia Kouremenou
 
Optimism on the plane has a name: Renewable Energy Sources
Optimism on the plane has a name: Renewable Energy Sources Optimism on the plane has a name: Renewable Energy Sources
Optimism on the plane has a name: Renewable Energy Sources Dimitrios Kanellopoulos
 
Σαχπάζης Πλεονεκτήματα και Προκλήσεις της Αιολικής Ενέργειας
Σαχπάζης Πλεονεκτήματα και Προκλήσεις της Αιολικής ΕνέργειαςΣαχπάζης Πλεονεκτήματα και Προκλήσεις της Αιολικής Ενέργειας
Σαχπάζης Πλεονεκτήματα και Προκλήσεις της Αιολικής ΕνέργειαςDr.Costas Sachpazis
 
ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ
ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ
ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟArgolikes Eidiseis
 
17ο ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ – ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡ...
17ο ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ – ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ -  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡ...17ο ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ – ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ -  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡ...
17ο ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ – ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡ...Voula Zisopoulou
 
Brochure didsolit pb-greek
Brochure didsolit pb-greekBrochure didsolit pb-greek
Brochure didsolit pb-greekDIDSOLIT
 
«Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας»
«Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας»«Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας»
«Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας»Argolikes Eidiseis
 
Παρέμβαση του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Φ. Σπανού στην επέλαση ανεμογεννη...
Παρέμβαση του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Φ. Σπανού στην επέλαση ανεμογεννη...Παρέμβαση του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Φ. Σπανού στην επέλαση ανεμογεννη...
Παρέμβαση του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Φ. Σπανού στην επέλαση ανεμογεννη...Notios evoikos
 
Ανυψωτικά μηχανήματα και ασφάλεια
Ανυψωτικά μηχανήματα και ασφάλειαΑνυψωτικά μηχανήματα και ασφάλεια
Ανυψωτικά μηχανήματα και ασφάλειαΆνεργος Μηχανικός
 
Xarakthristika lyshs
Xarakthristika lyshsXarakthristika lyshs
Xarakthristika lyshsthessmetro
 
Εισπραξιμότητα των ΔΕΥΑ και οι σχέσεις τους με την Κοινωνία στα χρόνια της οι...
Εισπραξιμότητα των ΔΕΥΑ και οι σχέσεις τους με την Κοινωνία στα χρόνια της οι...Εισπραξιμότητα των ΔΕΥΑ και οι σχέσεις τους με την Κοινωνία στα χρόνια της οι...
Εισπραξιμότητα των ΔΕΥΑ και οι σχέσεις τους με την Κοινωνία στα χρόνια της οι...OTS SA
 
«Vamvakies a Social Green Project»: Μία στρατηγική συνεργασία για την Κοζάνη
  «Vamvakies a Social Green Project»: Μία στρατηγική συνεργασία για την Κοζάνη  «Vamvakies a Social Green Project»: Μία στρατηγική συνεργασία για την Κοζάνη
«Vamvakies a Social Green Project»: Μία στρατηγική συνεργασία για την ΚοζάνηVoula Zisopoulou
 

Similar to newsletter.salonia (18)

Protergia Company Profile
Protergia Company ProfileProtergia Company Profile
Protergia Company Profile
 
Σχέδιο «Ήλιος»
Σχέδιο «Ήλιος»Σχέδιο «Ήλιος»
Σχέδιο «Ήλιος»
 
Aiolos
AiolosAiolos
Aiolos
 
Κοινωνικά Οφέλη και επιπ_2016-02-14 19-22-25009.PPTX
Κοινωνικά Οφέλη και επιπ_2016-02-14 19-22-25009.PPTXΚοινωνικά Οφέλη και επιπ_2016-02-14 19-22-25009.PPTX
Κοινωνικά Οφέλη και επιπ_2016-02-14 19-22-25009.PPTX
 
Optimism on the plane has a name: Renewable Energy Sources
Optimism on the plane has a name: Renewable Energy Sources Optimism on the plane has a name: Renewable Energy Sources
Optimism on the plane has a name: Renewable Energy Sources
 
Nicolas Charalambous-Off-Shore Wind Turbines Floating Platforms: Alternative ...
Nicolas Charalambous-Off-Shore Wind Turbines Floating Platforms: Alternative ...Nicolas Charalambous-Off-Shore Wind Turbines Floating Platforms: Alternative ...
Nicolas Charalambous-Off-Shore Wind Turbines Floating Platforms: Alternative ...
 
Αιολική Ενεργεία
Αιολική ΕνεργείαΑιολική Ενεργεία
Αιολική Ενεργεία
 
Σαχπάζης Πλεονεκτήματα και Προκλήσεις της Αιολικής Ενέργειας
Σαχπάζης Πλεονεκτήματα και Προκλήσεις της Αιολικής ΕνέργειαςΣαχπάζης Πλεονεκτήματα και Προκλήσεις της Αιολικής Ενέργειας
Σαχπάζης Πλεονεκτήματα και Προκλήσεις της Αιολικής Ενέργειας
 
ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ
ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ
ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ
 
17ο ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ – ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡ...
17ο ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ – ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ -  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡ...17ο ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ – ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ -  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡ...
17ο ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ – ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡ...
 
Brochure didsolit pb-greek
Brochure didsolit pb-greekBrochure didsolit pb-greek
Brochure didsolit pb-greek
 
Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας
Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακαςΧτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας
Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας
 
«Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας»
«Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας»«Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας»
«Χτίζοντας το Μέλλον – Παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας»
 
Παρέμβαση του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Φ. Σπανού στην επέλαση ανεμογεννη...
Παρέμβαση του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Φ. Σπανού στην επέλαση ανεμογεννη...Παρέμβαση του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Φ. Σπανού στην επέλαση ανεμογεννη...
Παρέμβαση του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Φ. Σπανού στην επέλαση ανεμογεννη...
 
Ανυψωτικά μηχανήματα και ασφάλεια
Ανυψωτικά μηχανήματα και ασφάλειαΑνυψωτικά μηχανήματα και ασφάλεια
Ανυψωτικά μηχανήματα και ασφάλεια
 
Xarakthristika lyshs
Xarakthristika lyshsXarakthristika lyshs
Xarakthristika lyshs
 
Εισπραξιμότητα των ΔΕΥΑ και οι σχέσεις τους με την Κοινωνία στα χρόνια της οι...
Εισπραξιμότητα των ΔΕΥΑ και οι σχέσεις τους με την Κοινωνία στα χρόνια της οι...Εισπραξιμότητα των ΔΕΥΑ και οι σχέσεις τους με την Κοινωνία στα χρόνια της οι...
Εισπραξιμότητα των ΔΕΥΑ και οι σχέσεις τους με την Κοινωνία στα χρόνια της οι...
 
«Vamvakies a Social Green Project»: Μία στρατηγική συνεργασία για την Κοζάνη
  «Vamvakies a Social Green Project»: Μία στρατηγική συνεργασία για την Κοζάνη  «Vamvakies a Social Green Project»: Μία στρατηγική συνεργασία για την Κοζάνη
«Vamvakies a Social Green Project»: Μία στρατηγική συνεργασία για την Κοζάνη
 

newsletter.salonia

  • 1. ενεργών Αξιόπιστη και ασφαλής μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας Καλωδιακά συστήματα υψηλής και υπερυψηλής τάσης 12 τεύχος 1 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2015 Οι άνθρωποι του ΑΔΜΗΕ Εναερίτες, γραμμών μεταφοράς 6 Διασύνδεση των Κυκλάδων Ένα έργο στρατηγικής σημασίας 26
  • 2. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 2 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 3 Εμμανουήλ Κορωνιωτάκης Πρόεδρος & Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος Ο σημαντικός ρόλος του ΑΔΜΗΕ επιβεβαιώνεται από την απρόσκοπτη και αξιόπιστη τροφοδοσία της χώρας με ηλεκτρική ενέργεια, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ομαλήλειτουργίατηςαγοράς ΤοπεριοδικότουΑΔΜΗΕπουκρατάτεσταχέριασας,είναιγεγονόςκαιείναιαποτέλεσμασυλ- λογικής,γόνιμηςκιεποικοδομητικήςσυνεργασίαςκαισυμμετοχής. Το περιοδικό μας αισιοδοξούμε να γίνει ο χώρος μας για «κουβέντα» σε όλα τα θέματα που μας ενώνουν ενώ παράλληλα θα μας κρατά ενήμερους για τις δραστηριότητες και την ανά- πτυξησεόλουςτουςτομείςτηςεταιρείας. Κι επειδή η εταιρεία μας ασχολείται με πολλά διαφορετικά έργα, υπηρεσίες και δραστηριότη- τεςβαφτίσαμετοnewsletterΕνεργών.ΌληηυπόστασητουΑΔΜΗΕσεμίαλέξη.Δραστήριος, δραστικός, ενεργητικός, επιδραστικός, αυτός που βρίσκεται σε συνεχή δράση, ροή και ΕΝΕΡ- ΓΕΙΑ! Το Ενεργών θα εκδίδεται κάθε τρίμηνο και θα αναρτάται και στην ιστοσελίδα μας σε μορφή pdfαρχείου. Θαθέλαμενασαςευχηθούμεκαλήανάγνωσηκαιτασχόλιάσαςπάνταευπρόσδεκτα. Αγαπητοί συνάδελφοι, φίλοι αναγνώστες Ησυντακτικήομάδα ΔιεύθυνσηςΑνθρώπινου Δυναμικού&Υποστήριξης Αγαπητέ αναγνώστη, Τρία χρόνια επιτυχούς λειτουργίας συμπληρώνει ο ΑΔΜΗΕ μετά το θεσμικό διαχωρισμό του από τη ΔΕΗ και την ανάδειξή του ως Ανεξάρτητου Διαχει- ριστή και Ιδιοκτήτη του Ελληνικού Συστήματος Με- ταφοράς με ενσωματωμένες τις δραστηριότητες των πρώην ΔΕΣΜΗΕ και της Γενικής Διεύθυνσης ΜεταφοράςτηςΔ.Ε.Η. Βιώνουμε μία περίοδο δύσκολη για την Ελληνική Οικονομία και παράλληλα μια περίοδο σημαντικών προκλήσεων σε όλα τα πεδία των δραστηριοτήτων τηςεταιρείαςμας. Πιοσυγκεκριμένα: • στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη του Συστήματος σεόλητηχώρα • στην υποστήριξη των στόχων που έχει θέσει η Πολιτεία για καθαρή ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές, • στην ασφαλή λειτουργία, συντήρηση και τον εκ- συγχρονισμότουεξοπλισμού, • στην εύρυθμη λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, • στην προώθηση των εθνικών στόχων στον τομέα ΗλεκτρικήςΕνέργειαςκαιτηνουσιαστικήπαρουσία τουΑΔΜΗΕσεΔιεθνείςΦορείςκαιΟργανισμούς. Ο σημαντικός ρόλος του ΑΔΜΗΕ στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας επιβεβαιώνεται από τοναπρόσκοπτοκαιασφαλήεφοδιασμότηςχώρας, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ομαλή λειτουργία της αγοράς, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι αρχές της ΔιαφάνειαςκαιτουΕλεύθερουΑνταγωνισμού. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΑΔΜΗΕ επένδυσε και συνε- χίζει να επενδύει προωθώντας έργα σημαντικά, καθοριστικά για την εδραίωση της ανάπτυξης στην Ελλάδα. Η ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων αποτελείέναχαρακτηριστικόπαράδειγμα,έργοτελ- ματωμένο για πολλά χρόνια, ξεκίνησε και ανοίγει νέες προοπτικές για την ολοκληρωμένη ηλεκτρική διασύνδεση της χώρας προς όφελος των κατανα- λωτώνκαιτηςχώραςενγένει. Μέσα από τις σελίδες που ακολουθούν μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε την ιστορία και τον ρόλο του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρι- κής Ενέργειας και σε κάθε τεύχος θα παρακολου- θούμε τηνεξέλιξηκαιπρόοδοτωνέργωνπουσχε- τίζονταιμεαυτόν. Μεσυναδελφικούςχαιρετισμούς ΕμμανουήλΚορωνιωτάκης ΙωάννηςΜπλάνας Ιωάννης Μπλάνας Διευθύνων Σύμβουλος
  • 3. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 4 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 5 Μειδιαίτερηικανοποίησηχαιρετίζωτηνέκδοσητουπεριο- δικούΕνεργώντοοποίοέρχεταινασυμβάλλειτόσοστην αμφίδρομηεπικοινωνίαγιατοέργοκαιτιςδραστηριότητεςτων διαφόρωνΔιευθύνσεων,όσοκαιστηνενημέρωσητουπροσω- πικούγιατατρέχονταθέματα. ΘαήθελαναευχαριστήσωόλεςτιςΔιευθύνσειςκαιτους εργαζομένουςπουσυμμετείχανσεαυτήτηνπρωτοβουλία διότιχωρίςτηνπολύτιμησυνεργασίακαισυμβολήτουςδενθα μπορούσεναυλοποιηθεί. Επίσηςθαήθελαναευχηθώοισυμμετοχέςσυνεργατώνμας νααυξάνονταισυνεχώςκαθώςστατεύχηπουέπονταιθαανα- πτύξουμεσημαντικάκιενδιαφέρονταθέματααπότηνεπικαιρό- τητακαιτιςδράσειςόλωντωνΔιευθύνσεων. Καλήμαςανάγνωση, Μεφιλικούςχαιρετισμούς ΝικόλαοςΔασκαλάκης ΔιευθυντήςΔιεύθυνσης ΑνθρώπινουΔυναμικού&Υποστήριξης Μετηνευκαιρίατηςκυκλοφορίαςτουπρώτουτεύχουςτου Ενεργών,θαήθελαναχαιρετίσωμειδιαίτεροενθουσιασμό τηναξιέπαινηπρωτοβουλίατωνσυντακτώντης. Είμαιβέβαιοςότιαυτήηαξιόλογηεκδοτικήπροσπάθειαθα βοηθήσειτόσοστηνεσωτερικήεπικοινωνίακιενημέρωσήμας γιατατρέχονταθέματαόσοκαιστηνπεραιτέρωπροώθησητης ελεύθερηςανταλλαγήςιδεώνκαιπληροφοριών. ΣεόλουςτουςσυντελεστέςτηςπρώτηςέκδοσηςτουΕνερ- γών,εύχομαιολόψυχακάθεεπιτυχίακαικαλήσυνέχειαστα τεύχηπουέπονται. Φιλικά, ΦώτηςΝικολόπουλος ΕκπρόσωποςεργαζομένωνστοΔΣτουΑΔΜΗΕ Φίλοι καιφίλες, Αγαπητοί συνάδελφοι, Περιεχόμενα Λόγιατηςσύνταξης,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,2 ΧαιρετισμόςΠροέδρουτουΑΔΜΗΕ @ΔιευθύνοντοςΣυμβούλου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,3 ΧαιρετισμόςτουΔιευθυντήτηςΔΑΔΥκαιτουεκπροσώπουεργαζομένων,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,4 ΟιάνθρωποιτουΑΔΜΗΕ:Εναερίτες ΓραμμώνΜεταφοράς,τουΣτέλιουΑγγελή,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,6 Καλωδιακάσυστήματαυψηλήςκαιυπερυψηλήςτάσης,τουΘανάσηΜελισσάρη,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,12 ΙστορικόΤομέαΚατασκευώνΕναερίωνΓραμμώνΜεταφοράς,τουΑργύρηΠατσιαντά,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,18 Κέντραελέγχουενέργειας,τουΒασίληΖιώγα,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,21 ΗδιασύνδεσητωνΚυκλάδωνμετοηπειρωτικόδιασυνδεδεμένοσύστημαμεταφοράς,τηςΕιρήνηςΓιαννικάκη,,,,,,,,,,,,,,,,,,26 ΔεκαετέςΠρόγραμμαΑνάπτυξης,τουΚώσταΤσιρέκη,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,30 ΕπαγγελματικόςΠροσανατολισμός,τηςΧριστίναςΤσικογιαννοπούλου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,32 ΣύγχρονοςρόλοςκαιμεθοδολογίαεκτέλεσηςτουελεγκτικούέργουτουΕσωτερικούΕλέγχου,τηςΑναστασίαςΣώκου,,,,,,,,34 Επισκευήυποβρυχίουκαλωδίουλαδιούυψηλήςτάσης,τουΚώσταΜαυρόματου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,36 ΟΥποτομέαςΜεταφορώνΤΑΠ/ΔΑΠΜ,τουΧαράλαμπουΜαρίνου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,40 ΟΑΔΜΗΕστηΒόρειαΕλλάδα,τουΑναγνώστηΤαουκτσή,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,41 ΠρότασηαπόδρασηςΣαββατοκύριακου,τηςΣοφίαςΦλαμουρτζόγλου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,42 ΦεστιβάλDesignΛονδίνου2015,ομάδασύνταξης,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,46 Επίκαιρα:ΠροετοιμασίαμαςγιατηνοργάνωσηCIGRE,τουΔημήτρηΜίχου,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,47 ΟΑΔΜΗΕσταγήπεδα,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,47
  • 4. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 6 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 7 ΟιΆνθρωποι τουΑΔΜΗΕ: Εναερίτες Γραμμών Μεταφοράς Του ΣΤΕΛΙΟΥ ΑΓΓΕΛΗ Επειδή πιστεύω ακρά- δαντα ότι ο ΑΔΜΗΕ είναι κυρίως οι άνθρωποί του, ιδίως οι άνθρωποι της «πρώτης γραμμής», θα ήθελα να γράψω λίγες λέξεις για την πιο «μάχι- μη», κατά την άποψή μου, ειδικότητα της Εταιρείας, τους Εναερίτες Γραμμών Μεταφοράς (ΓΜ), παρου- σιάζοντάς τους μέσα από την καταγραφή πραγ- ματικών γεγονότων και περιστατικών, τα οποία γνωρίζω προσωπικά, αφού για εικοσιπέντε χρόνια είχα την τιμή να ανήκω στις ομάδες τους.
  • 5. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 9 Αρχές Δεκέμβριου, έργα συνεργείων συντήρησης Γραμμών Μεταφοράς. Ο καιρός είναι πολύ κακός, βρέχει ασταμάτητα και φυσάει λυσσασμένα. Το συνεργείο βάρδιας ειδοποιείται ότι «η Άνδρος είναι εκτός και δεν έχει καθόλου ηλεκτρικό ρεύμα. Υπάρχει μόνιμο τριφασικό σφάλμα προς γη στη γραμμή Κάρυστος Άνδρος Τήνος, στην περιοχή της Καρύστου», γεγονός που συνήθως σημαίνει ότι είναι πεσμένος πυλώνας της Γραμμής Μεταφοράς. Το συνεργείο ετοιμάζεται, εξοπλίζει και επανδρώνει ένα «διπλοκάμπινο» UNIMOG και ένα LAND ROVER και ξεκινάει άμεσα: Ατομικά μέσα προστασίας από το κρύο, κιάλια, ατομικοί ασύρματοι και μπότες, καθώς και τα κατάλληλα εργαλεία για άμεση αποκατάσταση πιθανής σχετικά μικρής έκτασης βλάβης: κρίκοι, σαμπάνια, ψαλίδες, Το συνεργείο ειδοποιεί άμεσα τη βάση για τη ζημιά. Στο μεταξύ έχει ήδη σου- ρουπώσει, τα μέλη του αποσύρονται για να ανακτήσουν δυνάμεις, η αυριανή ημέρα προβλέπεται δύσκολη για όλους. Οι υπόλοιποι εναερίτες, εφοδιασμέ- νοι με τα κατάλληλα εργαλεία και μηχανήματα, αύριο το πρωί θα ξεκινήσουν από το Ρουφ. Την επόμενη ημέρα ο καιρός είναι καλύτερος, έτσι αποκαλύπτεται η έκταση της ζημιάς: Άλλοι δύο πύργοι, ένας τέρματος (αμάρο) και ένας ακόμα ευθυ- γραμμίας, είναι σχεδόν κατεστραμμένοι. καιτοέργοαρχίζει: Τανέατμήματα, κατασκευασμέναήδη στοέδαφοςαπότους συνάδελφουςεναερίτες περιμένουν,τησειράτους γιαναενωθούνμετονπυλώνα. Η ζημιά είναι μεγάλη, η αποκατάστασή της όμως πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατόν. Εκτός από τα συνεργεία των εναεριτών της Διεύθυνσης Συντήρησης Συστήματος Μεταφοράς (ΔΣΣΜ), ειδοποιούνται να συνδράμουν και τα συνεργεία της Διεύθυνσης Νέων Έργων Μεταφοράς (ΔΝΕΜ). Οι συνάδελφοι του πρώτου συνεργείου ήδη προσπα- θούν, σε συνεργασία με τοπικά σκαπτικά μηχανή- ματα, να αποκαταστήσουν, όσο αυτό είναι δυνατόν, την πρόσβαση στους πεσμένους πύργους, ενώ παράλληλα έχουν ειδοποιήσει τις οικογένειές τους να τους στείλουν ρούχα, αφού όπως προβλέπεται «θα φάμε πολλές μέρες εδώ». Ο στόχος απλός: «Ας τελειώνουμε όσον το δυνατόν γρηγορότερα για να ηλεκτροδοτηθούν οι περιοχές στις οποίες έχει διακοπεί η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας.». Τα συνεργεία δουλεύουν όσο υπάρχει φως, «νύχτα με νύ- χτα»όπωςλένεοιίδιοι,μεςτα χιόνιακαιτιςλάσπες.Κάποιοι, οι περισσότεροι, κατασκευά- ζουν στο έδαφος τα τμήματα των πύργων που θα αντικα- ταστήσουν τα κατεστραμμένα. Οιγερανοί,μετάαπόμίαπε- ριπέτεια δύο ημερών, στή- νονταισταπόστατους.Είναι η στιγμή για τους εναερίτες να ανέβουν στους πύργους, πραγματικά με κίνδυνο της ζωής τους για να τους απε- λευθερώσουν από αγω- γούς και μονωτήρες. Και ήρθε η ώρα να δουλέψουν αρμονικά άνθρωποι και μηχα- νήματα: Τα κατεστραμμένα τμή- ματατουπύργου,αγκαλιασμένα από μεγάλα συρματόσκοινα (σαμπάνια), εγκαταλείπουν τον πληγωμένο γίγαντα και οδεύ- ουν προς το έδαφος. Τα κατεστραμμένα τμήματα των πυλώνων πρέπει να κατέβουν για να αντικατασταθούν. Λόγω της ζη- μιάς που έχουν, τρόπος να αποσυναρμολογηθούν δεν υπάρχει. Ο μόνος δρόμος που μένει είναι να κοπούν με οξυγονοκόφτη, μία δουλειά δύσκολη και πολύ επικίνδυνη: ποτέ δεν ξέρεις τι δυνάμεις επικρατούν και τι φορτία υπάρχουν σε έναν όρθιο μισοκατεστραμμένο πυλώνα, ειδικά όταν κόβεις τα τσακισμένα του σίδερα. Κάποιοι άλλοι προσπα- θούν να φέρουν τα κα- τάλληλαγιατηνανύψωση των πύργων μηχανήματα στη θέση που πρέπει, δια- δικασία δύσκολη σε κάθε της στιγμή, που δοκιμάζει τις αντοχές των μηχανη- μάτων.
  • 6. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 11 Kαιεπιτέλους,μετησυνεργασίατωνσυνεργείωντωνεναεριτών τηςΔΣΣΜκαιτηςΔΝΕΜ,τοέργοολοκληρώθηκε,σεχρόνοπολύ μικρότεροαπότοναναμενόμενο.Καιρόςναπάμεεπιτέλουςσπίτια μας,καιρόςναδούμετιςοικογένειέςμαςκαινακάνουμεγιορτές μαζίτους!! Ακολουθεί η τελική φάση αποκατάστασης των πύργων, αρχίζει λοιπόν η λε- γόμενη ανύψωση: τα νέα τμήματα είναι έτοιμα να ενωθούν στους κορμούς τωνπυλώνων.Οιεναερίτεςείναιεκεί,μετοφορτίονακρέμεταιπάνωαπότο κεφάλι τους, με τα βαριά κλειδιά στα χέρια, έτοιμοι να ευθυγραμμίσουν τις τρύπες που θα μπουν οι κεντρικές βίδες που ενώνουν τα τμήματα των πύρ- γων. Έναςαπόαυτούς,οεμπειρότερος,είναιαυτόςπουδίνειτιςαπαραίτητεςοδη- γίες στον χειριστή του γερανού, ώστε το «πλεκτό» να πάρει την ακριβή του θέση. Οι χειρισμοί είναι λεπτοί: ένα – δύο εκατοστά λάθος στον υπολογισμό μπορούν να στοιχίσουν, πέρα από τον επιπλέον κόπο και χρόνο, ακόμα και σοβαρό τραυματισμό των τεχνιτών Ηανύψωσηολοκληρώνεταιμεεπιτυχία.Οιπύρ- γοιείναιπλέονκαιπάλιστηθέσητους,«γυμνοί» όμως ακόμα. Για να επιτελέσουν τη λειτουργία τους, την απρόσκοπτη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης, πρέπει να φορτωθούν με μονωτήρες και αγωγούς, κατάλληλα τοποθε- τημένους, ανά περίπτωση, για τον σκοπό αυτό. Η φάση αυτή της εργασίας, η «συρμάτωση», αυτή που απαιτεί τις περισσότερες τεχνικές γνώσεις, είναι και η τελική φάση πριν παραδοθεί το έργο και πριν μπει η γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε πλήρη λειτουργία. Ο καιρός έχει χαλάσει ξανά, ο Δεκέμβρης δείχνει τα δόντια του, όμως οι εναερίτες είναι και πάλι εκεί, ανε- βασμένοι πάνω στις πυλώνες, έτοιμοι να ολο- κληρώσουν και τη συρμάτωση με επιτυχία, το συντομότερο δυνατόν Όλα όσα γράφονται πιο πάνω, είναι μία αληθινή καταγραφή μίας από τις πολλές εργασίες αποκα- τάστασης βλάβης σε Γραμμή Μεταφοράς. Μπορεί να ακούγονται «απλά» και «εύκολα», μπορεί να φαντάζουν «ιδανικά», όμως, εννοείται, δεν είναι καθόλου έτσι! Εύκολα τα κάνουν να φαίνονται οι συνάδελφοι εναερίτες με τις συνεχείς υπερπρο- σπάθειες που καταβάλουν. Λίγοι πλέον στον αριθ- μό και σχετικά μεγάλοι σε ηλικία, φροντίζουν για την καλή λειτουργία των Γραμμών Μεταφοράς, συντηρώντας συνεχώς το δίκτυο μεταφοράς και αποκαθιστώντας άμεσα την όποια δυσλειτουργία προκύψει. Λίγοι, μάλλον ελάχιστοι, θα καταλάβουν τι σημαίνει να πετάς τη ζώνη σου τη φορτω- μένη με τα βαριά κλειδιά μόλις πατάς στο έδαφος μετά από τρεις-τέσσερεις ώρες συ- νεχούς δουλειάς ανεβασμένος σε πυλώνα και να πέφτεις, άδειος από δυνάμεις, στο μουσαμά που είναι απλωμένες οι βίδες του πύργου. Ελάχιστοι θα κατανοήσουν τι ση- μαίνει να προσπαθείς να κεντράρεις τη βίδα που ενώνει την «πιάστρα» του κορμού με το«100»,ενώκυριολεκτικάδενοιώθειςταχέριασουαπότοκρύο.Ίσωςκάποιοικατα- νοήσουνπωςνοιώθειςότανστέκεσαισεσκέτοορθοστάτηπατώνταςμόνοπάνωσεδύο 12αριακλειδιάπουείναιπερασμέναμέσαστιςτρύπεςτουχάλυβα,τεντωμένος όσοδεν παίρνει άλλο, για να καταφέρεις να πιάσεις την «τραβέρσα» που κρέμεται πάνω από το κεφάλι σου… Οι λέξεις φτωχαίνουν, δεν είναι πάντα ικανές να αποδώσουν πρόσωπα καταστάσεις και γεγονότα…. ΑυτήείναιηπρώτηγραμμήτωνανθρώπωντουΑΔΜΗΕ.Αυτοίείναιοισυνάδελφοίμας εναερίτες, πρόσωπα ταλαιπωρημένα και μαυρισμένα, λόγια σκληρά στο στόμα, χέρια σημαδεμένα σε κάθε τους σπιθαμή, μα ψυχή βαθιά, έτοιμοι κάθε στιγμή να τα δώσουν όλα για την εύρυθμη λειτουργία των Γραμμών Μεταφοράς και για τον τεχνίτη που στέ- κεται δίπλα τους στη μύτη του ακρογεφυρίου. Ήμουν και εγώ ένας από αυτούς, μέσα μου παραμένω εναερίτης και πάντα, μα πάντα, νοιώθω ότι βρίσκομαι μαζί τους. Υ.Γ.: Το άρθρο αυτό αποτελεί έναν φόρο τιμής στους εναερίτες των Γραμμών Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, με τους οποίους επί εικοσιπέντε έτη μοιράστηκα κοινές εμπειρίες και αγωνίες. Και επειδή οι άνθρωποι δεν είναι ανώνυμοι, θα αναφέρω, ενδεικτικά και μόνο, κάποιους από αυτούς, τις «σειρές» μου στη σχολή ταχύρυθμηςεκπαίδευσηςτηςΔΕΗ(ΣΤΕΔΕΗΦλώρινας,έτη1985-1986):ΤονΒαγγέλη(Βάγια), τονΑνδρέα(Κύπριον),τονΗλία(Νννίου)καιτονΘανάση(Θανασάκη). Επιπλέον, αφιερώνεται εξαιρετικά στο Σάκη τον Μπιστιντζάνο (Σάκιας), ο οποίος πριν μερικά χρόνια έχασε τη ζωή του πέφτοντας, από άγνωστη αιτία, από πυλώνα, κάπουστηνΑιτωλοακαρνανία.Τοαίματου,οδήγησεστηναναβάθμισητωναπολύτωςαναγκαίωνμέσωνατομικήςπροστασίαςκαιμαςέκανενααναθεωρήσουμετις απόψεις μας για τη χρήση τους, εντάσσοντας τα απόλυτα και όχι μόνο περιστασιακά στον τρόπο της εργασίας μας. Στέλιος Α. (πρύτανης ή κάβουρας)
  • 7. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 13 Του ΘΑΝΑΣΗ ΜΕΛΙΣΣΑΡΗ Σε τμήματα των εναέριων γραμμών 150 και 400kVτουΕθνικούΣυστήματοςΜεταφοράς, για λόγους περιβαλλοντικούς ή δυσκολίας τοποθέτησης πυλώνων (όδευση πλησίον οικιστικών περιοχών) γίνεται χρήση υπόγει- ων καλωδιακών συστημάτων (γραμμών). Επιπλέον, εντός οικιστικών ιστών πόλεων γίνεταιαποκλειστικάχρήσηυπόγειωνκαλω- διακών γραμμών. Εκτός από τις παραπάνω περιπτώσεις, κα- λωδιακά συστήματα υψηλής τάσης με συν- δυασμό υποβρυχίου και υπογείου τμήματος χρησιμοποιούνται για την διασύνδεση νήσων με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς, για την βελτίωση της αξιοπιστίας της τροφοδότησης τωνενλόγωνήσων,τηνμείωσητουκόστους ενέργειας και την αδιάλειπτη παροχή ισχύος. Οι παλαιότερες υποβρύχιες διασυνδέσεις υψηλής τάσης υλοποιούντο με καλώδια ελαίου, όμως η τεχνολογική πρόοδος έφε- ρε στο προσκήνιο καλώδια με συνθετική μόνωση (XLPE - δικτυωμένο πολυαιθυλέ- νιο), γεγονός που επέτρεψε, μετά τα υπόγεια καλωδιακά συστήματα, την χρήση τους και σε υποβρύχιες εφαρμογές, επιτυγχάνοντας, πέρααπότιςτεχνικέςβελτιώσειςκαικαλύτε- ρη ’’περιβαλλοντική συμπεριφορά’’ (έλλειψη διαρροών σε περίπτωση βλάβης). Το έργο του σχεδιασμού, μελέτης, οργάνω- σης και ελέγχου της κατασκευής ενός κα- λωδιακού συστήματος το οποίο πρόκειται να ενσωματωθεί στο ΕΣΜ, αναλαμβάνει η Διεύ- θυνση Νέων Έργων Μεταφοράς του ΑΔΜΗΕ και συγκεκριμένα ο Τομέας Καλωδιακών Γραμμών Μεταφοράς. Παρακάτω παραθέτουμε μικρό δείγμα από το φωτογραφικό υλικό που υπάρχει για τα έργα που έχουν ολοκληρωθεί κατά τα τελευταία δώδεκα χρόνια της λειτουργίας του Τομέα Καλωδιακών Γ.Μ. Έμφαση δίνεται στην προσπάθεια αποκατάστασης του φυσικού περι- βάλλοντος στην κατάσταση που ήταν πριν την παρέμβαση, με στόχο η μόνη ενόχληση να είναι κατά την διάρκεια της κατασκευής, καταβάλλοντας όμως κάθε δυνατή προσπάθεια για την ελα- χιστοποίηση της. Α.Διασυνδέσειςνήσων μευποβρύχιακαλώδια υψηλήςτάσης150kV Πόντιση κεφαλής καλωδίων Βύθιση ROV (Remote operated Vehicle) Πόντιση υποβρυχίων καλωδίων Υψηλής Τάσης Καλωδιακό πλοίο Πλατό φόρτωσης καλωδίου Καλωδιακάσυστήματα υψηλής(150kV) καιυπερυψηλής(400kV)τάσης.
  • 8. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 15 Έργα 150 kV Β.Έργαυπόγειωνκαλωδιακών συστημάτων150και400kV Πυλώνας ΤΖ4. Ο σχεδιασμός, η μελέτη και η κατασκευή του με συνδυασμέ- νες και επίπονες προσπάθειες της ηγεσίας της ΔΝΕΜ και των Τομέων Σχεδιασμού και Προδιαγραφών Εναέριων Γ.Μ., ΜελετώνΕναέριωνΓ.Μ.,ΚατασκευώνΕναέριωνΓ.Μ.,Καλω- διακών Γ.Μ., Προδιαγραφών και Εξοπλισμού Υ/Σ – ΚΥΤ και Σχεδιασμού και Περιβάλλοντος Υ/Σ - ΚΥΤ συνέβαλε στην ση- μαντική μείωση του απαραίτητου χώρου για υπογειοποιήσεις (σταθμούς μετάβασης) και στη μείωση εξοπλισμού και ΕΠΜ με αποτέλεσμα την μείωση του κόστους και του χρόνου σε σχέση με επίγεια εγκατάσταση σταθμού μετάβασης. Μεταλλική κατασκευή διέλευσης από ρέμα Μεταλλική κατασκευή δίπλα από γέφυρα στην περιοχή Αλιβερίου Έλξη καλωδίων σε χαντάκι επί δημοτικής οδού Συναρμολόγηση συνδέσμων καλωδίων Εργασίες προσαιγιάλωσης στη Νέα Μάκρη Αποκατάσταση στην προηγούμενη κατάσταση Εργασίες προσαιγιάλωσης στην Κέρκυρα Πριν την εκτέλεση εργασιών Μετά την αποκατάστασηΚατά την εκτέλεση εργασιών Κατά την εκτέλεση εργασιών (συναρμολόγηση συνδέσμων) Μετά την αποκατάσταση
  • 9. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 16 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 17 Τοποθέτηση ακροκιβωτίων εσωτερικού χώρου σε πύλη GIS (ΚΥΤ Αλιβερίου GIS 150 kV). Έργα 400 kV Όρυγμα υπογείου κυκλώματος 400 kV. Τα καλώδια τοποθετούνται σε εγκιβωτισμένους σωλήνες σε τριγωνική ή επίπεδη διάταξη. Έλξη καλωδίων 400 kV στην περιοχή Χαλκίδας επί της ΕΟ Χαλκίδας - Βασιλικού. Στα υπόγεια καλωδιακά έργα υπάρχει πάντοτε κυκλοφοριακή μελέτη όπου λαμβάνεται μέριμνα για την διευκόλυνση της κυκλοφορίας των οχημάτων στο εναπομένον πλάτος της οδού με την κατάλληλη σηματοδότηση και προστασία. Αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή Αλιβερίου. Συχνά κατά τις εκσκαφές για ένα έργο υπογειοποίησης, εντοπίζονται αρχαιολογικάευρήματα,ταοποίαπρέπειναδιερευνηθούνωςπροςτην σπουδαιότητά τους και εφόσον απαιτηθεί, να γίνουν εργασίες αποτύ- πωσης και απομάκρυνσής τους. Τοκόστοςτωνεργασιών,όπωςκαιαυτότηςαρχαιολογικήςεπίβλεψης των εκσκαφών, σύμφωνα με το υπάρχον νομικό πλαίσιο καλύπτεται από τον ΑΔΜΗΕ. Παρότι η ανακάλυψη τέτοιων ευρημάτων αυξάνει το κόστος και προκαλεί σημαντικές καθυστερήσεις στο έργο, η πρόθεση της Επιχείρησης είναι να συμβάλει όσον το δυνατόν για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας. Ανάρτηση ακροκιβωτίων επί πυλώνα ΤΖ4. Ακροκιβώτια εξωτερικού χώρου για ανάρτηση σε πυλώνα ΤΖ4. Συναρμολογούνται στο έδαφος και στη συνέχεια αναρτώνται στον πυλώνα με την χρήση γερανού (επόμενη φωτογραφία). Αποκατάσταση οδών μετά από εγκατάσταση υπογείων καλωδίων. αν όχι καλύτερη, στην οποία ήταν πριν την επέμβαση για την τοποθέτηση των υπόγειων καλωδίων. Σκοπός είναι η επαναφορά του οδοστρώματος στην ίδια κατάσταση
  • 10. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 19 στευμένη αρχή στη χώρα για μέτρηση χαμηλόσυχνων μαγνητικών και ηλεκτρικών πεδίων όπως είναι αυτά των Γραμμών Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, τα οποία καταδεικνύουν ότι είμαστε καθημε- ρινά εκτεθειμένοι, σε πεδία από οικιακές συσκευές κάποιες εκ των οποίωνδιαθέτουν μαγνητικόπεδίομεγαλύτεροαπόαυτότωνεναέ- ριων γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Θα μπορούσες να μας περιγράψεις πώς “σηκώνεται” με λίγα λόγιαέναςπυλώνας; Ένας πυλώνας, μέρος μιας Γραμμής Μεταφοράς που έχει σχεδια- στεί για να ενταχτεί στο Σύστημα έχει συγκεκριμένη διαδικασία κα- τασκευής που επαναλαμβάνεται σχεδόν για όλους τους τύπους των πυλώνων. Αφού αδειοδοτηθεί η Γ.Μ. (χρονοβόρα διαδικασία και αρκετά δύ- σκολη...) εξασφαλίζονται τα υλικά και μας παραδίδει ο Τ.Μ.Γ.Μ στο έδαφος υλοποιημένα τα κέντρα των πύργων και τους άξονες της Γραμμής. Για την ιστορία τέσσερεις είναι οι τύποι των πυλώνων πα- νεύκολοι και απλοί να τους μάθεις. Όταν επισκεφτείς ένα έργο θα τους μάθεις για να τους ξεχωρίζεις κιόλας. Κατάλαβαπρέπεινααρχίσωδιάβασμα! Δενείναιαπαραίτητο.Γρήγοραθατουςγνωρίζεις.Ξεκινούμελοιπόν τηνεκσκαφήγιατηθεμελίωση τουπυλώνα.Να“πατήσουν”ταποδα- ρικά του. Διάσταση και βάθος της εκσκαφής εξαρτάται από τον τύπο τουπυλώνα(έναςαπότουςτέσσερεις)καθώςκαιτηντάσηεδάφους. Γιατηνεξασφάλισητηςθεμελίωσηςκάνουμεγεωτρήσειςμέσαστην εκσκαφή του και εδώ ο αριθμός, διατομή και βάθος των γεωτρήσε- ων εξαρτάται πάλι από τον τύπο του πύργου. (Εδώ ο Τ. Υποστήριξης και Προδιαγραφών μας κατευθύνει με τις ήδη τυποποιημένες θεμε- λιώσεις που έχει μελετήσει) Τοποθετούμε λοιπόν τα τέσσερα ποδαρικά του πυλώνα μέσα στις εκσκαφέςκαι“ρυθμίζουμε”όλητηβάσηπλέον.Διςμετοτοπογραφι- κό όργανο φροντίζουμε να είναι οριζόντια δηλαδή σωστή στα υψό- μετρά της και στις διαγώνιες της. Θέλει τεχνική η συγκεκριμένη ερ- γασία. Όταν “έρθει” η βάση σωστά, σκυροδετείται αφού πρώτα έχει τοποθετηθεί ο σωστός οπλισμός στις γεωτρήσεις και στα πέδιλα. Όσο χρονικό διάστημα το σκυρόδεμα “πιάνει” τις αντοχές του (του- λάχιστον7-10ημέρες),αρχίζειηδιαδικασίατου“πλεξίματοςτουπυ- λώνα”δηλαδήτομοντάρισμάτουγιατηνανέγερσήτουμετογερανό. (Προαναφέραμεότιαυτόγινότανκάποτεμεταχέριααλλάμπορείκαι σήμερα να γίνει με τα χέρια) Η τεχνογνωσία όμως υπάρχει, απλώς τα μέσα άλλαξαν αλλά εάν παραστεί ανάγκη, η εργασία μπορεί να εκτελεσθεί και σήμερα με τα χέρια παρά την έλλειψη προσωπικού. Μετά το μοντάρισμα αρχίζει η ανέγερση του πυλώνα με τη σειρά τους τα στοιχεία σύμφωνα με το κατασκευαστικό σχέδιο του. Στο τέλος αφού απλωθούν τα ασύστροφα συρματόσχοινα (κουρτίνα - οδηγοί για την εκτύλιξη των αγωγών) εκτυλίσσονται οι ηλεκτρο- φόροι αγωγοί και ο αγωγός ή αγωγοί προστασίας. Μετά ακολουθεί η “πρόσδεση” των αγωγών για να πάρει πλέον ο πυλώνας και κατ’ επέκταση η Γ.Μ. την τελική μορφή. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι στο “άπλωμα” της “κουρτίνας” από το 2008 χρησιμοποιούμε ελικόπτερο (πρώτη φόρα στη Ρόδο). Αυτό ξεκίνησε από τις ευαισθησίες της Υπηρεσίας μας όσον αφορά το περιβάλλον και εφαρμόζουμε πρακτικές στην κατασκευή με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στη Ρόδο λοιπόν, απόμιαυπόσχεσητουεπιβλέποντοςμηχανικούστηΔασάρχητουνη- σιού ότι δε θα “κόψει δέντρα” για την εκτύλιξη της κουρτίνας (και θα έπρεπε να κοπούν πάρα πολλά) αναζητήθηκε κάποια λύση. Οι Ιταλοί λοιπόν έτυχε εκείνη την εποχή να χρησιμοποιούν τη μέθοδο με το ελικόπτερο σε μια Γ.Μ. 400kV που κατασκεύαζαν στη Β. Ελλάδα. Αυτό ήταν. Έγινε μια αναγνωριστική επίσκεψη από το μηχανικό του Εκσκαφήειδικήςθεμελίωσης(special) λόγωυψηλούυδροφόρουορίζοντα «Άπλωμακουρτίνας»μεχρήσηελικοπτέρου Θεμελίωσηπύργουσεεξέλιξη Ποια είναι η ιστορία λοιπόν πίσω από την κατασκευή του δικτύου μεταφοράς ηλε- κτρικήςενέργειας; Το τμήμα αυτό δημιουργήθηκε το 1977 από κάποιους θαρραλέους, ρομαντικούς και θρα- σύτατους συναδέλφους. Γιατί θέλει θράσος ναξεκινήσειςνακατασκευάζειςμεπολύλίγα μέσα,μόνοςσου,τέτοιαέργαμετεχνογνωσία “τότε” πρωτόγνωρη για εμάς τους Έλληνες. Την κατασκευή απ’ αρχής είχαν εισαγάγει οι Ιταλοί και κοντά σε αυτούς “κάποιοι” έμαθαν τη δουλειά. Ενδεικτικό είναι ότι ακόμη και σήμερα στα συνεργεία μας χρησιμοποιούμε ευρύτατα τεχνικούς ορούς στα ιταλικά. Εν συνεχεία σιγά – σιγά τους εκτοπίσαμε και αναλάβαμε την κατασκευή μόνοι μας. Εξο- πλισμόςκαιμηχανικάμέσατότε;Τίποτα!!Όλα με τα χέρια. Πλήρης κατασκευή με τα χέρια. Από την εκσκαφή έως και την ενσυρμάτω- ση!!! Ακόμα και σήμερα υπάρχουν τεχνίτες μας που “ξέρουν” να κάνουν ανέγερση πύρ- γων με τα χέρια χρησιμοποιώντας μόνον ένα είδος σκάλας (φαλκόνι ανέγερσης). Σήμερα… αύριο;;!! Δυστυχώς η τεχνογνωσία μας(χωρίςνέοκόσμο-προσλήψεις)θαχαθεί. Μεπολύζήλολοιπόν,μεράκιπολύαγώνακαι προπάντωνπολύκαλήσχέσημεταξύπροσω- πικού – μόνο με ομάδα επιτυγχάνεις- χτίσθη- κε αυτός ο Τομέας δηλαδή, ο Τομέας Κατα- σκευώνΕναέριωνΓραμμώνΜεταφοράς(ΓΜ 150 kV και 400 kV) . Να επισημάνουμε ότι το εργατικό δυναμικό ήταν πολύ περισσότερο σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση που έχει αποδυναμωθεί… Όμως, είμαστε εδώ ακόμη και το πολεμάμε. Συναντάτεπροβλήματαπουενδεχομένως ναεμποδίζουντηνεξέλιξηενόςέργου; Φυσικά!Τελευταίααυτήηεσφαλμένηάποψη του κόσμου για τα μαγνητικά πεδία για την έντασή τους, προκαλούν αντιδράσεις κατοί- κων περιοχών που διέρχονται οι Γραμμές Μεταφοράς. Βεβαίως τηρούνται όλοι οι απαραίτητοι κα- νονισμοί στη μελέτη και σχεδιασμό τους. Όλοι οι κανονισμοί προβλέπονται από τη Δι- εθνή Επιτροπή Προστασίας από μη Ιοντίζου- σες Ακτινοβολίες (ICNIRP) και τον Παγκό- σμιο Οργανισμό Υγείας για την έκθεση του ανθρώπου στα πεδία. Αποτέλεσμα των αντιδράσεων και των κα- ταγγελιών ήταν και είναι η προσαγωγή μας στα αυτόφωρα, στα δικαστήρια, ο προπη- λακισμός μας σε δημοτικά και νομαρχιακά συμβούλια. Μέχρι τουφέκια έχουν κάνει την εμφάνισή τους (από πολύ θερμόαιμους) και δεν μιλάμε για τους πετροβολισμούς. Ακού- γονται αστεία και όμως έχουν συμβεί. Τέλος, είναι μεγάλο το μέτωπο και οι ανά- γκες της κατασκευής των Γ.Μ και είναι πολύ λίγο το προσωπικό, οι τεχνίτες και άλλες ειδικότητες που απαιτούνται. Αν θέλουμε να συνεχίσουμε να υπάρχουμε, να συνεχίσει η αυτεπιστασία, δηλαδή η κατασκευή των έρ- γων με τα ίδια μέσα, χρειαζόμαστε σύντομα προσωπικό. Υπάρχουν τεκμηριωμένα στοιχεία σε παγκό- σμιο επίπεδο και τα οποία παρουσιάζονται σε εγχειρίδιο της Ελληνικής Επιτροπής Ατομι- κής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), η οποία είναι η διαπι- Ιστορικό Τομέα Κατασκευών Εναερίων Γραμμών Μεταφοράς Βλέποντας τους τεράστιους, πανύψηλους πυλώνες δεν γίνεται να μην αναρωτηθείς πώς στήνονται και κατασκευάζονται αυτοί οι γίγαντες… Με αυτή λοιπόν την απορία και ρωτώντας έφτασα στο τμήμα του κυρίου Αργύρη Πατσιαντά, που είναι επικεφαλής σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και δημιουργικά «κύτταρα» της εταιρείας. Ο κύριος Πατσιαντάς ευγενέστατος αφιέρωσεαρκετόχρόνογιανααπαντήσεισταερωτήματάμουκιέλυσεόλεςμουτιςαπορίες. Οιεναερίτεςσαννότεςστο«πεντάγραμμο»τουδικτύουμεταφοράς Συνέντευξη του Αργύρη Πατσιαντά στη Σοφία Φλαμουρτζόγλου
  • 11. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 21 εργοταξίου και δυο συναδέλφων μηχανικών από τα κεντρικά γρα- φεία και ξεσηκώθηκε η μέθοδος μέσω ενός DVD που παρέλαβαν από τον Ιταλό πιλότο. Τοκέρδοςτεράστιο.Παραγωγικότατηημέθοδοςέναπροςδεκαεπτά (1/17). Σε μια ημέρα μπορούμε να απλώσουμε “κουρτίνα” σε 12km γραμμής. Με τα χέρια σε δεκαεπτά ημέρες. Θεωρώντας ότι υπάρ- χουν και εμπόδια όπως σπίτια, δάση, ποτάμια, δρόμοι, γέφυρες κλπ. βέβαια σε κάποιο ποσοστό. Και φυσικά την “τάνυση”. Δυσκολότατη – ότι χειρότερο! Αξίζει βέβαια να σημειώσουμε ότι η Υπηρεσία μας στα πλαίσια των περιβαλλοντικών της ευαισθησιών -κατά καιρούς- και σε κάποιες περιπτώσεις έχει βάψει πυλώνες ούτως ώστε να μη φαίνονται όταν προβάλλουν επάνω στο υπόβαθρο της περιοχής. Συ- νήθως σε πράσινο χρώμα σε κάποιες περιπτώσεις δένει καλύτερα με το υπόβαθρο της περιοχής. Ακόμη και όλοι εμείς που κατασκευ- άζουμε τις Γ.Μ. δυσκολευόμαστε να τους διακρίνουμε. (περιοχή Άμ- φισσας και άλλες). Επίσης, πάλι για τις προαναφερόμενες ευαισθησίες της ΔΝΕΜ, ο Τ. Σχεδιασμού και Προδιαγραφών Εναερίων Γ.Μ. έχει “εισάγει” εναλ- λακτικά αντί των πυλώνων τους ιστούς. Οι ιστοί είναι συγκριτικά με τους πυλώνες πιο φιλικοί στο περιβάλλον αφού καταλαμβάνουν μικρότερο εμβαδόν έδρασης, και έχουν μικρότερη δουλειά. Οι ιστοί είναι για κυρίως χρήση μέσα σε οικιστικούς χώρους ή πλησίον οικι- στικών ιστών. Τέλος, πάντα γίνονται και θα γίνονται προσπάθειες αναβάθμισης των τρόπων κατασκευής των Γραμμών Μεταφοράς. Λίγο η ανάγκη (λίγο το προσωπικό), λίγο η ανησυχία και η εφευρετικότητα των μηχανικών, τεχνιτών και όλου του προσωπικού προσπαθούμε να βρούμε νέες μεθόδους στην κατασκευή. Όπως το σύστημα V-block, την εκτύλιξη του αγωγού προστασίας απευθείας με ελικόπτερο (στα 150kV), και άλλες πατέντες των εργοδηγών και των τεχνιτών που θα αναφέρουμε σε επόμενο τεύχος. Θα ήθελα πάρα πολύ να επισκεφτείτε τα εργοτάξια μας. Να αποκτήσετε άποψη για όλα αυτά που αναφέραμε και το σημαντικότερο να γνωρίσετε τι σημαίνει “ΟΜΑΔΑ”. Είμαι τυχερός που συνεργάζομαι καθημερινά με αυτές τις μικρές, άλλα σπουδαίες “ομάδες”. Πρέπει να φροντίσουμε όλοι μας ώστε να μη χαθούν και μαζί τους χαθεί και η γνώση τόσων ετών. Υπάρχουν πολλές ιστορίες ακόμη που περιμένουν να ακου- στούν και σε κάθε τεύχος θα εξιστορούμε και από μια νέα έτσι ώστε να αποκτήσουμε μια μικρή εμπειρία της διαδικασίας κα- τασκευήςπυλώνων. Ιστορικό Τομέα Κατασκευών Εναερίων Γραμμών Μεταφοράς Κατασκευήπυλώνωνσεπλήρηαρμονίαμετοφυσικόπεριβάλλον ΑνέγερσηΙστούδιπλούκυκλώματοςσεπεριοχήτηςΘεσσαλονίκης 1.ΓΕΝΙΚΑ Όπως στον κάθε ανθρώπινο οργανισμό, ο ρόλος του εγκεφάλου είναι αναγκαίοςκαικαθοριστικόςγιατηλειτουργίατουοργανισμού,έτσικαι τοΕθνικόΚέντρο,σεσυνεργασίαμεταΠεριφερειακάΚέντραΕλέγχου Ενέργειας, είναι αναγκαία για την ορθή και ευσταθή λειτουργία του Συστήματος καθώς και για τη διαχείριση της ασφαλούς μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από τα εργοστάσια παραγωγής, στους κα- ταναλωτές που την έχουν ανάγκη. Στην Εικ. 1 αποδίδουμε με γραφικό τρόπο, αυτή τη σχέση λειτουργίας. Κέντρα ΕλέγχουΕνέργειας Στον ΆγιοΣτέφανοΑττικήςλειτουργεί ο“εγκέφαλος”τουΗλεκτρικούΕνεργειακού ΣυστήματοςτηςΧώρας Του ΒΑΣΙΛΗ ΖΙΩΓΑ
  • 12. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 23 Οι βασικές λειτουργίες που αφορούν το Σύστημα και εφαρμόζονται από τις υπηρεσίες του ΑΔΜΗΕ που έχουν την έδρα τους στο Άγ. Στέ- φανο, μέσω των Κέντρων Ελέγχου, είναι : - Εποπτεία και έλεγχος της Λειτουργίας του Συστήματος σε επίπεδο σχεδιασμού και σε Πραγματικό Χρόνο. - Σχεδιασμός Λειτουργίας και έλεγχος ασφαλούς λειτουργίας του Συστήματος, σε ετήσιο και ημερήσιο επίπεδο. - Προγραμματισμός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας σε προημερήσιο και ενδοημερήσιο επίπεδο. - Εποπτεία και Λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Πραγματικό Χρόνο. - Αντιμετώπιση διαταραχών και εκτέλεση κατάλληλων χειρισμών για τη συντήρηση των στοιχείων του Συστήματος. 2.ΚΕΝΤΡΑΕΛΕΓΧΟΥΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΟΑΔΜΗΕ,σταπλαίσιατηςευθύνηςτουγιατηδιασφάλισητηςλειτουργίαςτουΣυστήματοςκαιτηςεύρυθμηςλειτουργίαςτηςΑγοράςΗλεκτρικής Ενέργειας έχει αναθέσει στα Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας το ρόλο της εφαρμογής, διαχείρισης και ελέγχου της ηλεκτρικής ενέργειας από την πα- ραγωγή, τη μεταφορά και την ασφαλή παράδοσή της στα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης. Διευκρινίζοντας αναφέρουμε οτι υπάρχουν τέσσερα (4) Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας που συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους. Ένα Εθνικό Κέντρο (Ε.Κ.Ε.Ε)1 και τρία (3) Περιφερειακά (Π.Κ.Ε.Ε)2 . Το Εθνικό το οποίο συντονίζει και τη λειτουργία των Περιφερειακών, βρίσκεται στον Άγ. Στέφανο Αττικής, ενώ τα δύο Βόρεια Περιφερειακά Κέ- ντρα βρίσκονται το μεν ένα στην Πτολεμαΐδα, το δε άλλο στη Θεσσαλονίκη. Το τρίτο Περιφερειακό κέντρο συστεγάζεται μαζί με το Εθνικό Κέντρο στον Άγ. Στέφανο Αττικής. Τα Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας, διαθέτουν εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, αξιοποιούν την πολύχρονη εμπειρία του και διαχειρίζονται ειδικές σύγχρονες εφαρμογές προκειμένου να διεκπεραιώσουν το σκοπό τους, ενώ βασίζονται σε πολύ καλές υποδομές. Έχουν σαν κύριο αντικείμενο να «μεταφέρουν» και να εφαρμόζουν στο φυσικό πεδίο, τους σχεδιασμούς που προκύπτουν από τις απαιτήσεις των τεχνικώνκανόνωνκαιτωνκωδίκωνκαιαφορούντηλειτουργίατωνμονάδωνπαραγωγής,σταπλαίσιαλειτουργίαςτηςαγοράςηλεκτρικήςενέρ- γειας την βέλτιστη οικονομοτεχνική χρήση του Συστήματος μεταφοράς και την ασφαλή παράδοση αξιόπιστου προϊόντος ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές, επιδιώκοντας τη βελτιστοποίηση του κοινωνικού πλεονάσματος. Στις Εικ. 2 και 3 παρουσιάζονται σχηματικά οι θέσεις των Κέντρων Ελέγχου Ενέργειας και οι ζώνες ευθύνης τους, με διαφορετικά χρώματα. 2.1ΤΟΕΘΝΙΚΟΚΕΝΤΡΟΕΛΕΓΧΟΥΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας (Ε.Κ.Ε.Ε), σε συντονισμένη συνεργασία με τα Περιφερειακά Κέντρα, κάθε στιγμή προσπαθεί να κρατά ισορροπημένο το Σύστημα, δηλαδή οι μονάδες παραγωγής να μπορούν να παράγουν ενέργεια όση ακριβώς χρειάζεται ο καταναλωτής. Κάθε απόκλιση από αυτή την ισορροπία είναι ανεπιθύμητη και ανάλογα με το μέγεθός της, κατά περίπτωση, επικίνδυνη. Το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας με την συμβολή του προσωπικού βάρδιας εργάζε- ται αδιάλειπτα όλες τις ώρες του 24 ωρου και όλες τις ημέρες του χρόνου για το σκοπό αυτό. Αυτή η προσπάθεια ισορροπίας του Συστήματος, εικονίζεται σχηματικά στην Εικ.4. Οι εγχύσεις στο Σύστημα (παραγωγή μονάδων – εισαγωγές) θα πρέπει κάθε στιγμή να είναι ίσες με τις απομαστεύσεις από το Σύστημα (φορτία – εξαγωγές), ώστε η συχνότητα του Συστήματος να διατηρείται στα 50 Hz. Παράλληλα πρέπει το σύνολο εισαγωγών και εξαγωγών να είναι ίσο με το προγραμματισμένο από την αγορά. 1Ε.Κ.Ε.Ε:ΕθνικόΚέντροΕλέγχουΕνέργειας. 2Π.Κ.Ε.Ε:ΠεριφερειακάΚέντραΕλέγχουΕνέργειας.
  • 13. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 25 Οι στιγμιαίες αποκλίσεις στο ισοζύγιο αυτό διορθώνονται με μονάδες ευέλικτες που επιλέγονται και μπορούν να προσφέρουν τη βοηθητική αυτή υπηρεσία(ρύθμιση)έναντιαμοιβήςσταπλαίσιατηςαγοράςβοηθητικώνυπηρεσιών.ΟιμονάδεςαυτέςδέχονταιαπόκεντρικόρυθμιστήτουΕ.Κ.Ε.Ε εντολέςανά8secγιατηνμεταβολήτουφορτίουτους.Τοφορτίολειτουργίαςτωνμονάδωνπαραγωγήςπροσδιορίζεταισυνεχώςμετάαπόκεντρι- κή βελτιστοποίηση η οποία βασίζεται στις τεχνικοοικονομικές προσφορές των μονάδων και στα χαρακτηριστικά και τις απαιτήσεις του Συστήμα- τος. Οι μονάδες αυτές δέχονται από κεντρικό υπολογιστή του Ε.Κ.Ε.Ε εντολές ανά 5 λεπτά για την μεταβολή του φορτίου τους. Οι μονάδες που τίθεται εκτός λειτουργίας, λόγω ανωμαλίας, αντικαθίστανται με άλλες εφεδρικές οι οποίες είναι δεσμευμένες από τον προγραμ- ματισμό βάσει των τεχνικοοικονομικών τους προσφορών στην αγορά Ενέργειας και Επικουρικών Υπηρεσιών. 2.2ΤΑΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑΚΕΝΤΡΑΕΛΕΓΧΟΥΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑπόταΠ.Κ.Ε.Εελέγχονταιοιτάσειςσεόλοτοδίκτυο,οιοποίεςπρέπεισυνεχώςναείναιμέσασταεπιτρεπτάόριάτουςσύμφωναμετονΚΔΕΣΜΗΕ. Για την ρύθμιση της τάσης χρησιμοποιούνται οι διεγέρσεις των σταθμών παραγωγής, συσκευές παραγωγής ή κατανάλωσης αέργων (πυκνωτές ή πηνία) και τα taps των αυτομετασχηματιστών. Από τα Π.Κ.Ε.Ε, καταρτίζεται ο ημερήσιος προγραμματισμός συντηρήσεων Δικτύου Μεταφοράς. Ελέγχονται όλες οι πιθανές επιπτώσεις στην λειτουργία του Συστήματος σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση. Εφαρμόζεται αυστηρά ο Κανονισμός ΚΕΕ όσον αφορά τις εντολές χειρισμών, τους κανόνες ασφαλείας, τις σημάνσεις των ορίων απομόνωσης και τις εκδόσεις αδειών εργασίας, κατά την απομόνωση και την επαναφορά του Δικτύου. Επίσης μέριμνα των Π.Κ.Ε.Ε (καθένα εποπτεύει τη ζώνη ευθύνης του, Εικ.2 και 3) είναι και ο εντοπισμός της προέλευσης, της μορφής και της έκτασης της εκάστοτε ανωμαλίας του Συστήματος. Εκδίδονται εντολές χειρισμών για την απομόνωση της αιτίας ή σφάλματος, την επαναφορά σε κανονική λειτουργία του Συστήματος και την επανατροφοδότηση τυχόν περικοπέντων καταναλωτών. Τα Π.Κ.Ε.Ε φροντίζουν για την ενημέρωση των σχετικών συνεργείων για την κατά περίπτωση ταχεία αποκατάσταση της εκάστοτε ανωμαλίας. Καταγράφεται χρονολογικά η σειρά εξέλιξης της ανωμαλίας για περαιτέρω ανάλυση. ΤαΚέντραΕλεγχουΕνέργειαςέχουναυτονομία.Σύνθετεςκτηριακέςεγκαταστάσειςγιατηνασφαλήκαιαξιόπιστηλειτουργίατωνυπολογιστικών συστημάτων και για την ασφάλεια πρόσβασης στα κτήρια: - Συστήματα θέρμανσης και κλιματισμού. - Συστήματα αδιάλειπτου τροφοδοσίας των υπολογιστών (UPS). - Ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος. - Συστήματα πυρανίχνευσης / πυρόσβεσης. - Συστήματα ασφάλειας πρόσβασης στους χώρους. Συνεπώς τα Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας σε καμία περίπτωση ανωμαλιών, ακόμα και σε πλήρη σβέση του Συστήματος (Black out), δεν πρόκειται να τεθούν εκτός λειτουργίας λόγω έλλειψης τροφοδοσίας. Η διασυνδεδεμένη λειτουργία του Ελληνικού Συστήματος με τα Βαλκανικά Συστήματα και μέσω αυτών με το ευρύτερο Ευρωπαϊκό Σύστημα, ενσωματώνει το Ελληνικό Σύστημα με το Ευρωπαϊκό και το κάνει ισχυρότερο απέναντι στις διαταραχές και προσφέρει τη δυνατότητα βελτίωσης των ποιοτικών στοιχείων της παρεχόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές. ΟιμονάδεςπαραγωγήςοιοποίεςείναιεγκατεστημένεςκαιλειτουργούνστοΕλληνικόΣύστημασυμμετέχουνστηλειτουργίατηςαγοράςμεδιαδι- κασίες που είναι καθορισμένες από τον Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΔΕΣΜΗΕ). Στην ανωτέρω διαδικασία δεν συμμετέχουν οι Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, των οποίων η παραγωγή εγχύεται στο Σύστημα στο σύνολό της όπως αυτή παράγεται χωρίς κεντρικό έλεγχο. Οι κατανεμόμενες4 μονάδες παραγωγής καθώς και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με βάση το καύσιμό τους παρουσιάζονται στην Εικ.6. ΤοΕθνικόΚέντροΕλέγχουΕνέργειαςμετηνσυνεχήσυνεργασίαμεταΠεριφερειακάΚέντρα, μετηναδιάλειπτηλειτουργίακάθεστιγμήτου24-ωρου,όλοτοέτος,ημέρακαινύχτα,εργά- σιμες ημέρες και αργίες, διασφαλίζει την ευσταθή λειτουργία του Συστήματος, την συνεχή τροφοδοσία των καταναλωτών και βεβαίως την απρόσκοπτη λειτουργία της Αγοράς Ηλε- κτρικήςΕνέργειας. Εκεί χτυπά και η καρδιά του Ηλεκτρικού Ενεργειακού Συστήματος της Ελλάδος. 3.ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Το διασυνδεδεμένο δίκτυο μεταφοράς αποτελείται από τα Δίκτυα Υπερυψηλήςτάσεως(400KV)&Υψηλήςτάσεως(150KV).Ταδύο Δίκτυα συνδέονται μεταξύ τους με Αυτομετασχηματιστές στα Κέ- ντραΥπερυψηλήςΤάσεως(ΚΥΤ)καιαποτελούνέναενιαίοδίκτυο. Στα Κέντρα Ελέγχου γίνεται και ο Βραχυχρόνιος Προγραμμα- τισμός Συντηρήσεων Δικτύου Μεταφοράς, ενώ ελέγχεται και εγκρίνεται και ο μακροχρόνιος προγραμματισμός. Καταρτίζεται, εποπτεύεται και το ετήσιο πρόγραμμα συντήρησης των μονάδων παραγωγής. Βασικό στοιχείο του Συστήματος αποτελούν και οι διασυνδέσεις δηλαδήοιγραμμέςμεταφοράςπουσυνδέουντοΕλληνικόΣύστη- μα με τα γειτονικά συστήματα. Οι διασυνδέσεις συμβάλλουν στην ενίσχυση της ασφαλούς λει- τουργίας του Συστήματος και στη λειτουργία του διασυνοριακού εμπορίου. Στην Εικ.5 φαίνονται οι διασυνδέσεις του Ελληνικού Συστήματος. Οι διασυνδέσεις με τα ενεργειακά συστήματα των βορείων γει- τόνων είναι σε επίπεδο εναλλασσόμενου ρεύματος 400KV (AC), ενώ η μοναδική διασύνδεση με Ιταλία είναι με υποθαλάσσιο κα- λώδιο συνεχούς ρεύματος 400KV (DC). Επίσης στην Εικ.5 φαίνονται σχηματικά οι διασυνδέσεις των γει- τονικών συστημάτων με το Ελληνικό, καθώς και τα ΚΥΤ3 στα οποία συνδέονται αυτές οι διασυνδέσεις εντός του Ελληνικού Συστήματος. 3ΚΥΤ:ΚέντραΥπερυψηλήςΤάσης. 4Κατανεμόμενημονάδα:ημονάδατηςοποίαςελέγχεταιηπαραγωγήτηςαπότοΕΚΕΕκαισυμμετέχειστηναγοράηλεκτρικήςενέργειας
  • 14. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 27 Διασύνδεση τωνΚυκλάδων μετοΗπειρωτικό διασυνδεδεμένο σύστημα μεταφοράς Το έργο της διασύνδεσης των Κυκλάδων είναι ένα τεχνικά σύνθετο έργο, το οποίο θα εξασφαλίσει την αξιόπιστη και επαρκή τροφοδότηση των νησιών Σύ- ρου, Πάρου, Μυκόνου και Νάξου µε ηλεκτρική ενέργεια για τα προσεχή 30-40 χρόνια. Πρόκειται για έργο στρατηγικής εθνικής σημασίας με μεγάλη προστιθέμενη αξία απόλυτα συνυφασμένο με την αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας. Με τη διασύνδεση στοχεύουμε επίσης στη μείωση της επιβάρυνσης που προ- καλείται στο περιβάλλον από τους πετρελαϊκούς σταθμούς παραγωγής, την αύξηση της δυνατότητας εκμετάλλευσης του αυξημένου αιολικού και ηλιακού δυναμικού της περιοχής και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της τουρι- στικής δραστηριότητας στα νησιά αυτά. Με το έργο εκτιμάται ότι θα υπάρξει μείωση του κόστους των Υπηρεσιών Κοι- νής Ωφέλειας (ΥΚΩ), που επιμερίζεται σε όλους τους καταναλωτές, κατά του- λάχιστον 70-80 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση. Τοέργοολοκληρώνεταιστηνπλήρηέκτασήτουσετρειςφάσειςοιοποίεςείναι διακριτές και λειτουργικές. Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΓΙΑΝΝΙΚΑΚΗ Φωτογραφία: Θανάσης Μελισσάρης
  • 15. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 29 Η A΄Φάσηαναμένεται να ολοκληρωθεί το έτος 2016 και να τεθεί σε λειτουργία κατά το έτος 2017, σύμφωνα και με το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) Συστήματος Μεταφοράς 2014-2023. Έως τότε και με βάση τις προβλέ- ψεις σχετικά με την ανάπτυξη των Αυτόνομων Σταθμών Παραγωγής (ΑΣΠ) και την εξέλιξη της ζήτησης στα προς διασύνδεση νησιά των Κυκλάδων, η υφιστάμενη και προ- γραμματισμένη νέα παραγωγή στους ΑΣΠ των Κυκλάδων θεωρείται ότι επαρκεί για να καλύψει με ασφάλεια τη ζήτη- ση ισχύος στα προς διασύνδεση νησιά. Η Α΄ Φάση περιλαμβάνει τη σύνδεση της Σύρου με το Λαύ- ριοκαθώςκαιμετανησιάΠάρο,ΜύκονοκαιΤήνο.Μετάτην ολοκλήρωσήτηςπουπροβλέπεταιεντόςτουέτους2016,οι μονάδεςτωνΑΣΠτίθενταισεψυχρήεφεδρείακαιταφορτία των νησιών τροφοδοτούνται πλέον από το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Η B΄ΦάσητηςδιασύνδεσηςτωνΚυκλάδωνθεωρείται ότι ολοκληρώνεται και τίθεται σε λειτουργία κατά το έτος 2018 και περιλαμβάνει την ολοκλήρωση του βρόχου των ΚυκλάδωνμετησύνδεσητηςΠάρουμετηΝάξοκαιτηςΝά- ξου με τη Μύκονο. Η φάση αυτή θεωρείται ότι συμβάλλει αποφασιστικά στην ενίσχυση της αξιοπιστίας του διασυνδε- τικού σχήματος των Κυκλάδων, καθώς εξασφαλίζει διπλή τροφοδότηση και για τα νησιά Πάρο, Μύκονο και Νάξο. Oμάδα Α:Υπόγεια και υποβρύχια καλωδιακή διασύνδεση 150 kV Λαυρίου – Σύρου συνολικού μήκους 108 km. ΑνάδοχοςτουέργουείναιηεταιρείαPRYSMIANPOWERLINK S.r.l. Ομάδα B: Υπόγειες και υποβρύχιες καλωδιακές διασυν- δέσεις 150 kV Σύρου – Μυκόνου μήκους 35 km., Σύρου - Πάρου μήκους 46 km , Σύρου –Τήνου μήκους 33 km καθώς και μία (1) εγκατάσταση τερματισμού καλωδίων 150 kV, σε υφιστάμενο χώρο τερματικού στη νήσο Τήνο. ΑνάδοχοςτουέργουείναιηεταιρείαΕλληνικάΚαλώδιαΑ.Ε. Ομάδα Γ: Ένας (1) Υ/Σ Ζεύξης 150 kV στο Λαύριο, υπαί- θριεςδιατάξειςσύνδεσηςμετοΚΥΤ400kVΛαυρίουκαθώς καιτρεις(3)Y/ΣΥποβιβασμού150kV/ΜΤστιςνήσουςΣύρο, Μύκονο και Πάρο. Ανάδοχος του έργου επιλέχθηκε o Όμιλος Επιχειρήσεων ΑLSTOMGridSpA.-ΑLSTOMGridΗellasA.E. Ομάδα Δ: Ένα (1) συγκρότημα αυτόματης αντιστάθμισης αέργου ισχύος +/-100 MVAr «SVC» στη νήσο Σύρο. Ανάδοχος του έργου επιλέχθηκε η Σύμπραξη Επιχειρήσεων ABB AB.-ABB AE Η Γ΄Φάση τηςδιασύνδεσηςτωνΚυκλάδωνθεωρείται ότι ολοκληρώνεται και τίθεται σε λειτουργία κατά το έτος 2019 και περιλαμβάνει δεύτερη σύνδεση της Σύρου με το Λαύριο. Η τρίτη φάση του έργου εξασφαλίζει πλήρη αξιοπι- στία τροφοδότησης του συγκροτήματος των Κυκλάδων για το χρονικό ορίζοντα που εξετάζεται. Η Α’ Φάση η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη περιλαμβάνει τέσ- σερις (4) Ομάδες έργων. Το σύνολο και των 3 Φάσεων του έργου εκτιμάται περίπου στα 400 εκατ. ευρώ απόταοποίατα258εκατ.ευρώαφορούν την Α’ Φάση μαζί με τις προκαταρκτικές εργασίες. Για την Α’ Φάση υπάρχει πιστωτική χρη- ματοδοτική γραμμή από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με την οποία έχει υπογραφεί Δανειακή Σύμβαση. Το έργο επίσης έχει εγκριθεί από την Ε.Ε. ως συμβατή Κρατική Ενίσχυση και ανα- μένεται η χρηματοδότηση μέρους της Α’ ΦάσηςαπότηντρέχουσαΠρογραμματική Περίοδο ΕΣΠΑ 2007-2013 και του υπο- λοίπου από το ΣΕΣ 2014-2020. Το έργο είναι σε πλήρη εξέλιξη και μάλιστα έχει ποντιστεί και το υποβρύχιο καλώδιο της Διασύν- δεσης Σύρου – Μυκόνου. A΄ Φάση B΄ Φάση Γ΄ Φάση
  • 16. ενεργώνΑξιόπιστηκαι ασφαλήςμεταφορά ηλεκτρικήςενέργειας τεύχος1 30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2015 31 Τοδεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης τουΕλληνικού συστήματος μεταφοράς ενέργειας (ΔΠΑ) Σύμφωνα με το Ν. 4001/20111 , ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) είναι επιφορτισμένος με τη λειτουργία, την εκμετάλλευ- ση, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του Ελληνικού Συστήματος Με- ταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), ώστε να διασφαλίζεται ο εφοδιασμός της χώρας με ηλεκτρική ενέργεια με τρόπο επαρκή, ασφαλή, αποδοτικό και αξιόπιστο. Η ανάπτυξη του Συστήματος περιλαμβάνει το σχεδιασμό και την υλοποίηση των απαραίτητων επενδύσεων, ώστε να διασφαλίζε- ται η μακροχρόνια ικανότητα του Συστήματος να ανταποκρίνεται σε εύλογες ανάγκες για μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, υπό οι- κονομικά βιώσιμες συνθήκες και την ελάχιστη περιβαλλοντική όχληση. Θεμελιώδες όχημα σχεδιασμού και προγραμματισμού των επενδύσεων αυτών αποτελεί το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) του ΕΣΜΗΕ, όπως αυτό προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/722 , το Ν. 4001/20113 και τον Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΜΗΕ (ΚΔΣ)4 . Το ΔΠΑ αποτελεί το κυριότερο στέλεχος του επενδυτικούπλάνουτουΑΔΜΗΕγιατηνεπίτευξητωνστρατηγικών του στόχων. Το ΔΠΑ εκπονείται και δημοσιεύεται από τον ΑΔΜΗΕ σε ετήσια βάση, έχοντας κυλιόμενο χαρακτήρα, κατόπιν εκτεταμένης διαβού- λευσης με όλους τους ενδιαφερόμενους και το ευρύ κοινό. Σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας και του ρυθμι- στικού πλαισίου5 , έως την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους ο ΑΔΜΗΕ συντάσσειΠροκαταρκτικόΣχέδιοτουΔΠΑπουαφοράστηνπερίοδο με έναρξη την 1η Ιανουαρίου του μεθεπόμενου έτους και το θέτει σεδημόσιαδιαβούλευσηγιαδιάστημαενός(1)μηνός,προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν τις απόψεις και παρατηρήσεις τους. Στη συνέχεια, ο ΑΔΜΗΕ, αφού επεξεργαστεί τα αποτελέσμα- τα της δημόσιας διαβούλευσης, υποβάλλει το επίσημο Σχέδιο ΔΠΑ της υπόψη χρονικής περιόδου στη ΡΑΕ προς έγκριση έως την 31η Μαρτίου. Του ΚΩΣΤΑ ΤΣΙΡΕΚΗ Η ΡΑΕ θέτει εκ νέου σε δημόσια διαβούλευση το υποβληθέν Σχέδιο ΔΠΑ, για διάστημα ενός (1) μηνός. Η ΡΑΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα απο- τελέσματατηςδιαβούλευσης,δύναταιναπροτείνειτεκμηριωμέναστον ΑΔΜΗΕ τις τροποποιήσεις και συμπληρώσεις του Σχεδίου ΔΠΑ που κρίνει αναγκαίες. Λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις της ΡΑΕ, ο ΑΔΜΗΕεκπονείΤελικόΣχέδιοΔΠΑ,τοοποίουποβάλλεταιεκνέουστη ΡΑΕγιαέγκριση,συνοδευόμενοαπότεκμηρίωσητουΑΔΜΗΕπερίτων λόγων τυχόν διαφοροποιήσεων του Τελικού Σχεδίου από τις παρατη- ρήσεις της ΡΑΕ επί του αρχικού Σχεδίου. Επισημαίνεται ότι το πρόγραμμα έργων του ΔΠΑ είναι δεσμευτικό για την πρώτη τριετία της περιόδου αναφοράς6 . Οι διαδικασίες σύνταξης, διαβούλευσης και έγκρισης του ΔΠΑ περι- γράφεται αναλυτικά στην «Πολιτική Σύνταξης Δεκαετούς Προγράμμα- τος Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς7 » . Ο σχεδιασμός ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς απο- σκοπεί8 : - στη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας τροφοδοσίας, την αύξηση της ικανότητας Μεταφοράς και του ορίου ευστάθειας του Συστήματος, καθώς και τεχνολογικές βελτιώσεις, - την άρση των τεχνικών περιορισμών που τίθενται στην ολοκλήρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της Χώρας, - την παροχή πρόσβασης στο Σύστημα σε νέους Χρήστες, - την ανάπτυξη νέων, αλλά και την ενίσχυση της ικανότητας Μεταφοράς των υφιστάμενων διασυνδέσεων, καθώς και - τη μείωση των απωλειών Μεταφοράς στο Σύστημα. Το ΔΠΑ περιλαμβάνει τα προγραμματισμένα έργα ανάπτυξης του Συ- στήματος και λεπτομερή χρονοπρογραμματισμό υλοποίησής τους, κα- θώς και τις εκτιμώμενες αντίστοιχες ετήσιες χρηματικές ροές για τα έργα αυτά. Τα έργα ανάπτυξης του Συστήματος αφορούν - τις αναγκαίες σε βάθος ενισχύσεις του Συστήματος, όπως νέες Γραμμές Μεταφοράς (Γ.Μ.), αναβαθμίσεις Γ.Μ., νέα Κέντρα Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) και Υποσταθμών (Υ/Σ), καθώς και επεκτάσεις υφισταμένων ΚΥΤ ή Υ/Σ που απαιτούνται για την ασφαλή διακίνηση ισχύος που προβλέπεται για την υπόψη χρονική περίοδο. - τα αναγκαία έργα βελτίωσης της λειτουργίας και της οικονομικό- τητας του Συστήματος, όπως ενισχύσεις των υφισταμένων ΚΥΤ και κατασκευή νέων Γ.Μ. για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των αναγκών των Χρηστών του Συστήματος. - την ένταξη στο Σύστημα ή/και την αναβάθμιση νέων διασυνδετικών Γ.Μ. με γειτονικές χώρες. - τα έργα σύνδεσης στο Σύστημα (Γ.Μ. και Υποσταθμοί) που απαιτούνται για την ένταξη των νέων Σταθμών Παραγωγής (ΔΕΗ ή ιδιωτών) και των νέων Καταναλωτών Υ.Τ. (Πελάτες Υ.Τ. και Διαχειριστής Δικτύου), για τα οποία έχουν ήδη εκπονηθεί σχετικές μελέτες σύνδεσης. Τα έργα ανάπτυξης του Συστήματος χωρίζονται σε δύο μεγά- λες κατηγορίες: - Έργα ενίσχυσης του Συστήματος: Περιλαμβάνουν τα έργα που αφορούν συνολικά στο Σύστημα (αναγκαίες σε βάθος ενισχύσεις, έργα βελτίωσης της λειτουργίας του Συστήματος, διασυνδετικές Γ.Μ. με γειτονικές χώρες) και τα οποία υλοποιούνται από τον ΑΔΜΗΕ με δαπάνες του. Το κόστος των έργων αυτών ανακτάται από τον ΑΔΜΗΕ μέσω των χρεώσεων για τη χρήση του Συστήματος. - Έργα επέκτασης του Συστήματος για τη σύνδεση Χρηστών: Περιλαμβάνουν τα έργα που απαιτούνται για τη σύνδεση Χρηστών (Παραγωγών, Πελατών Υ.Τ.) και Δικτύου με το Σύστημα. Το κόστος των έργων αυτών αναλαμβάνεται από τον εκάστοτε Χρήστη. Στις τρέχουσες συνθήκες (σημαντική μείωση φορτίων λόγω της οικονομικής κρίσης περαιτέρω μείωση αναγκών Μετα- φοράς ηλεκτρικής ισχύος λόγω διείσδυσης διεσπαρμένης παραγωγής, κυρίως από Φ/Β), οδηγοί παράμετροι για την ανάπτυξη του Συστήματος αποτελούν τα εξής: - Η ανάγκη εξυπηρέτησης της μεγάλης διείσδυσης ΑΠΕ στο πλαίσιο της εκπλήρωσης των εθνικών στόχων, σύμφωνα με τους οποίους η συμμετοχή των ΑΠΕ στον τομέα του ηλεκτρισμού το 2020 θα ανέλθει στο 40%9 . - Η διασύνδεση νησιών του Αιγαίου με το Ηπειρωτικό Σύστημα. Με τις συνδέσεις αυτές αυξάνεται η αξιοπιστία τροφοδότησης, μειώνεται το κόστος παραγωγής ενέργειας και η περιβαλλοντική όχληση, αξιοποιείται το υψηλό δυναμικό ΑΠΕ των μη διασυνδεδε- μένων νησιών και διευρύνεται η ενιαία εσωτερική αγορά ενέργειας. Το ισχύον σήμερα ΔΠΑ είναι το ΔΠΑ περιόδου 2014-202310 που εγκρίθηκε11 και δημοσιεύθηκε12 με διαδοχικές Αποφά- σεις της ΡΑΕ. Το εν λόγω ΔΠΑ προβλέπει την κατασκευή 7 νέων ΚΥΤ, 16 νέων Υ/Σ του ΔΕΔΔΗΕ, 840 km νέων εναερί- ων Γ.Μ., 900 km αναβαθμίσεων υφιστάμενων Γ.Μ., καθώς και 400 km νέων υπόγειων και υποβρυχίων καλωδίων 400 kV και 150 kV. Τα κυριότερα έργα που περιλαμβάνει το εν λόγω ΔΠΑ είναι τα εξής: - Η διασύνδεση της Κρήτης με το Ηπειρωτικό Σύστημα. - Η διασύνδεση των Κυκλάδων με το Ηπειρωτικό Σύστημα. - Η ανάπτυξη Συστήματος 400 kV στην Πελοπόννησο, η σύνδεση με τον υπόλοιπο κορμό 400 kV και η κατασκευή νέου ΚΥΤ στην Κόρινθο. - Η νέα σύνδεση 400 kV μεταξύ ΚΥΤ Λαγκαδά – Φιλίππων. - Η καλωδιακή σύνδεση 150 kV της Εύβοιας με την Αττική (Νέα Μάκρη) για την υποδοχή Α/Π. - Η κατασκευή νέου ΚΥΤ στο Ρουφ και η σύνδεσή του με το Σύστημα. Πρέπει τέλος να επισημανθεί, ότι πέραν των προσπαθειών που κα- ταβάλλονται από τον ΑΔΜΗΕ, η έγκαιρη υλοποίηση των έργων που περιλαμβάνονται στο ΔΠΑ και το τελικό κόστος αυτών συναρτώνται και από την αποδοχή του κοινού. Πανευρωπαϊκά, τα έργα Μεταφοράς, ακόμη και μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των μακρόχρονων διαδικα- σιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης, συναντούν μεγάλες αντιδράσεις οι οποίες οδηγούν σε ανασχεδιασμό, σημαντικές καθυστερήσεις λόγω τοπικών αντιδράσεων και δικαστικών αγώνων και συνακόλουθη αύ- ξηση του κόστους κατασκευής. 1 Άρθρο 94 του Ν. 4001/2011. 2 Άρθρο 22 της Οδηγίας 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 3 Άρθρο 94 παρ. 2(ιγ) και 108 του Ν. 4001/2011. 4 Άρθρο 229 παρ. 1 του ΚΔΣ (ΦΕΚ Β’ 103/31.01.12, όπως ανανεώθηκε και ισχύει). 5 Άρθρο 108 του Ν. 4001/2011 και Άρθρο 229 του ΚΔΣ. 6 Άρθρο 108 του Ν. 4001/2011. 7 Απόφαση ΔΣ ΑΔΜΗΕ 37/28.3.2012. 8 Άρθρο 229 παρ. 7 του ΚΔΣ. 9 Σε εναρμόνιση με το ‘Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την επίτευξη της συμβολής των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας σε ποσοστό 20% έως το 2020’, ΥΠΕΚΑ, Ιούλιος 2010. 10 http://www.admie.gr/to-systima-metaforas/anaptyxi-systimatos/ dekaetes-programma-anaptyxis-systimatos-metaforas-dpa/. 11 Απόφαση ΡΑΕ 560/2013, ΦΕΚ Β’ 3297/24.12.13. 12 Απόφαση ΡΑΕ 77Α /2014, ΦΕΚ Β’ 556/5.3.14.