Les dementie behorende bij de branche geriatrische zorgvrager (VVTZ)

1. 10-04-13
M.Hoek-Kemna
VVTZ
1 De psychogeriatrische zorgvrager
Hfst 10.3
Marije Hoek-Kemna

2. INHOUD
10-04-13
 Hoofdstuk 10
 10.3 De psychogeriatrische zorgvrager
M.Hoek-Kemna
2

3. ZORGVRAGER MET DEMENTIE
10-04-13
M.Hoek-Kemna
3

4. DEMENTIE BETEKENT
LETTERLIJK
‘ONTGEESTELIJKING’
10-04-13
 verlies van cognitieve functies, waardoor men
M.Hoek-Kemna
niet meer in staat is de normale dagelijkse
bezigheden uit te voeren/oefenen.
 Als problemen samen voorkomen en zo ernstig
zijn dat functioneren in het dagelijks leven
wordt belemmert
4

5. DEMENTIE IS EEN VERZAMELNAAM
10-04-13
M.Hoek-Kemna
 Cognitieve functies zoals  Psychische functies als,
waarnemen, spraak, emoties, oriëntatie en
geheugen en denken karakter raken verstoord
raken verstoord of veranderen
Dankzij deze cognitieve functies kunnen we bijvoorbeeld een
route uitstippelen, een telefoonnummer onthouden, een
gezicht herkennen, hoofdrekenen, autorijden, pianospelen of
gewoon lezen! 5
Deze functies ondersteunen dus het denken, het handelen
en de communicatie.

6. ONDER COGNITIEVE
FUNCTIES VERSTAAN WE:
10-04-13
Alle functies die te maken hebben met:
M.Hoek-Kemna
 Denken
 Intelligentie
 Geheugen
 Aandacht
 Oriëntatie.
6

7. APRAXIE-AFASIE-AGNOSIE
(DENK AAN DE POWERPOINT VAN CVA!)
10-04-13
 Afasie: taalstoornis waarbij de oudere niet meer
begrijpt wat er gezegd wordt.
M.Hoek-Kemna
 Apraxie: verminderd vermogen om motorische
handelingen uit te voeren.
 Agnosie: het onvermogen om objecten te
herkennen.
7

8. KENMERKEN DEMENTIE
10-04-13
 Achteruitgang kortetermijngeheugen.
 Achteruitgang langetermijngeheugen.
M.Hoek-Kemna
 Desoriëntatie in tijd: zich niet herinneren welke
dag, week, maand of jaar het is.
 Desoriëntatie in plaats: zich niet herinneren
waar iemand is, woont enzovoort.
 Desoriëntatie in persoon: zich niet herinneren
wie iemand is, ook familie en naasten niet.
 Verstoord denkvermogen: de zorgvrager kan niet
meer lezen, schrijven, beslissingen nemen.
 Decorumverlies: geen besef meer van waarden en
normen. 8

9. REGULATIESTOORNISSEN
10-04-13
 Verstoord hongergevoel
 Speekselvloed – Slikstoornissen
M.Hoek-Kemna
 Ongevoeligheid voor temperatuur
 Stoornissen in het pijngevoel
 Incontinentie
9

10. OORZAKEN VAN DEMENTIE
10-04-13
 Door verschillende oorzaken zie je ook
verschillende ziektebeelden en verschijnselen.
M.Hoek-Kemna
 Dementie is dus niet één ziekte maar een
syndroom met verschillende oorzaken.
 Voorbeeld Koorts:
 Kan verschillende oorzaken hebben;
10

11. VORMEN VAN DEMENTIE
10-04-13
 Ziekte van Alzheimer kent twee vormen;
M.Hoek-Kemna
op jonge leeftijd (50 jaar) en op oudere leeftijd
 Vasculaire dementie of multi-infarctdementie
 Lewy Body dementie
 Ziekte van Pick
 Mengvormen van de bovenste twee
 Overige vormen van dementie
(ziekte van Alzheimer is het meest voorkomend)
De wondere wereld van dementie (17 min.)
11

12. 10-04-13
 Ziekte van Alzheimer en Vasculaire dementie
behandelen we kort.
M.Hoek-Kemna
 De oorzaken
 De stoornissen
12

13. DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER
 De meest voorkomende vorm van dementie is de
ziekte van Alzheimer. 60-70% van de dementerende
10-04-13
mensen heeft de ziekte van Alzheimer.
 Cellen in bepaalde delen van de hersenen niet meer
functioneren. De hersencellen worden geleidelijk
M.Hoek-Kemna
vernietigt
 Meestal begint de ziekte na het 70e levensjaar. In
sommige gevallen openbaart de ziekte zich al op
jongere leeftijd.
 Geleidelijke achteruitgang. In eerste instantie zijn
er alleen denk- en geheugenstoornissen, na verloop
van tijd worden de symptomen echter erger.
 De ziekte van Alzheimer is nog niet te genezen.
Definitieve diagnose is pas na overlijden te stellen
13

14. VERSCHIJNSELEN VAN DE
ZIEKTE VAN ALZHEIMER
10-04-13
M.Hoek-Kemna
 Stoornissen van het recente geheugen
begint met iets niet kunnen terugvinden
en later ook afspraken vergeten
 Eenvoudige handelingen zoals aankleden en
telefoneren worden moeilijk
 Het benoemen van voorwerpen of herkennen van
personen lukt niet goed
14

15. VASCULAIRE DEMENTIE
10-04-13
Afsluiting van de bloedvaten in de hersenen.
De hersenen krijgen te weinig zuurstof
M.Hoek-Kemna
waardoor ze beschadigd raken.
 Het begin is acuut, in tegenstelling tot de ziekte
van Alzheimer die eerder een sluipend begin
kent.
 Het plotselinge wegvallen van functies wijst dus
op vasculaire dementie. (bijv .na een CVA)
15

16. ANDERE OORZAKEN
10-04-13
 Andere lichamelijke oorzaken van dementie
kunnen liggen in
M.Hoek-Kemna
 overmatig alcoholgebruik,
 een verstoorde schildklierwerking,
 verkeerd of overmatig medicijngebruik.
In sommige gevallen kunnen de oorzaken worden
weggenomen en kunnen de dementie-
verschijnselen verminderen.
16

17. DE STADIA VAN DEMENTIE
10-04-13
 Stadium 1: lichte verwarring
 Stadium 2: verwardheid in tijd en lichte
M.Hoek-Kemna
geheugenstoornissen
 Stadium 3: opvallende stoornissen in
het geheugen, ADL neemt af
 Stadium 4: desoriëntatie wordt duidelijk
gevoelsleven neemt af
 Stadium 5: geestelijk volledig
onbereikbaar
17

18. 10-04-13
 Fase 1 De begeleidingsbehoeftige zorgvrager
 Fase 2 De verzorgingsbehoeftige zorgvrager
M.Hoek-Kemna
 Fase 3 De verplegingsbehoeftige zorgvrager
 De voorbeelden op p 210 /211
18

19. AANDACHTSPUNTEN
10-04-13
 Ondersteunend corrigeren
 Zelfzorgactiviteiten
M.Hoek-Kemna
 Niet testen
 Vast dagritme
 Theater Veder (5 min.)
19

20. 10-04-13 M.Hoek-Kemna
20

21. BOPZ
10-04-13
 De wet BOPZ is van kracht bij zorgvragers die
onvrijwillig opgenomen worden (via Rechterlijke
Macht)
M.Hoek-Kemna
 Of die semi vrijwillig (noch bereid – noch
bezwaard) zijn opgenomen.
 Deze wet regelt de interne rechtspositie van de
zorgvrager:
 - er moet een zorgplan op worden gesteld
 - middelen en maatregelen moeten geregistreerd
 - klachtenregistratie over bovenstaande 21

22. OPDRACHT
Een week geleden is meneer Bogaard in het verpleeghuis
opgenomen. De eerste twee nachten sliep hij niet en heeft
10-04-13
hij lopend doorgebracht. De nachtdienst heeft hem de
derde nacht gefixeerd in bed. Hij vond dat niet prettig,
maar na een half uur viel hij toch in slaap. Jij hebt een late
M.Hoek-Kemna
dienst en je ziet dat meneer erg moe is, dus bied je aan
hem naar bed te helpen. ‘O nee, dat doe ik niet, dan bind je
me weer vast’, is zijn reactie als hij de fixatieband ziet.
 In welke opzichten voldoet dit fixatiebeleid niet aan de wet
BOPZ?
 Wat vind je ervan dat de nachtdienst meneer heeft
gefixeerd?
 Bespreek je antwoorden met twee andere studenten.
Bedenk argumenten voor en tegen de fixatie.
22

23. MEER INFO OVER MIDDELEN EN
MAATREGELEN
10-04-13
 http://www.mondriaanzorggroep.nl/sites/default/files/MofM
M.Hoek-Kemna
23