Sách: Bão lửa và cuồng nộ Tác giả: Michael Wolff

4. Ghi chép và bình luận

5. BÃO LỬA VÀ CUỒNG NỘ
Nguyên tác: FIRE AND FURY
Tác giả: Michael Wolff
Copyright © 2018, Michael Wolff
All rights reserved.
Xuất bản theo hợp đồng chuyển giao bản quyền với Nhà xuất bản Burnrate LLC
c/o The Wylie Agency (UK).
Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ. Mọi hình thức sử dụng, sao chụp, in ấn dưới dạng
sách in hoặc sách điện tử mà không có sự cho phép bằng văn bản của công ty Phanbook
và tác giả đều vi phạm pháp luật và vi phạm quyền sở hữu tác giả tác phẩm theo
Luật Sở hữu trí tuệ và Công ước quốc tế Berne.

6. NHỮNG NHẬN XÉT VỀ TÁC PHẨM
BÃO LỬA VÀ CUỒNG NỘ
Ấn tượng mà Bão lửa và cuồng nộ truyền tải cho bạn đọc là đúng
cho cả Tổng thống và những gì chúng ta đã trải nghiệm cùng nhau,
từ khi Trump vận động tranh cử rồi đắc cử. Nó phác họa nên một
bức tranh cho thấy chẳng có sự kiện và lời giải thích nào trong tương
lai có thể lấp đầy các nghi ngờ, vì thế chúng ta lại càng cần phải đọc
cuốn sách này.
- CNN
Những điều tồi tệ nhất Wolff nói đã có hết trên YouTube. Điều mà
cuốn sách của ông làm được là buộc bạn phải chú ý.
- The Guardian
Khả năng truy tìm dấu vết của Wolff, sự nham hiểm, hoài nghi
và cảm giác về sự yếu đuối của con người, đặc biệt là những người
giàu có và nổi tiếng, giúp ông có đủ điều kiện để hoàn thành công
việc. Cách ông mô tả về sự ganh tị giữa các cố vấn của Trump thật tàn
nhẫn. Sự thấu hiểu của ông về mối quan hệ nghèo nàn giữa Trump
với giới truyền thông, rằng Trump khao khát được truyền thông khen
ngợi và chú ý mặc dù ông tỏ vẻ kịch liệt chống đối họ, thật sắc sảo.
V

7. Xuyên suốt tác phẩm, ông truyền tải một cảm giác khinh thị phù
hợp với những nỗ lực của Trump, pha trộn với những sự mê hoặc mà
Tổng thống luôn luôn gợi lên. Hãy quên đi cái được cho là chủ nghĩa
dân túy của các tay trùm tư bản, Wolff gợi ý rằng điều đó “là bản chất
căn nguyên và hay thay đổi trong nhiệm kỳ tổng thống của Trump: nó
khiến mọi người luôn chú ý”. Cũng có thể nói về cuốn sách này như
vậy. Đây không phải là một cuốn biên niên sử chính trị vĩ đại. Nhưng
đó là cách xử lý mà chính quyền Trump đáng phải hưởng.
- The Economist
Các trang trong cuốn sách của Wolff ngồn ngộn những lời sỉ nhục và
âm mưu, những điều gây hủy hoại thanh danh và rối loạn chức năng.
- The Washington Post
Cuốn sách là một nguồn an ủi với sự thật rằng chúng ta có thể
hiểu được nhiệm kỳ tổng thống của Trump thông qua các cố vấn của
ông, dù là Bannon hay Javanka, và rằng các quyết định được thực hiện
nhờ thúc đẩy được Trump bằng cách này hay cách khác. Điều đó chỉ
quan trọng chừng nào ông còn có các cố vấn. Khi Trump là của riêng
mình, vào tối muộn, ăn McDonald và xem ti-vi, thì liệu có phải chỉ
toàn những chuyện ngu ngốc và hỗn loạn như nghe có vẻ như vậy?
- Independent
Chỉ có những kẻ xu nịnh mới tồn tại được.
- GQ Magazine
Thành tựu lâu dài của Wolff ở đây không phải là những tiết lộ táo
bạo của ông, mà là sự khéo léo, say mê và cực kỳ đáng sợ của ông khi
mô tả những nhân vật hoàn toàn bất thường, không đủ trình độ và
không hề sẵn sàng có thể thấy nhan nhản ở Nhà Trắng suốt nửa đầu
năm 2017, cũng như các cuộc xung đột gần như đẫm máu của họ.
- Entertainment Weekly
VI

8. Bão lửa và cuồng nộ là một cuốn sách hoàn toàn xứng đáng
cho Tổng thống.
- The New Yorker
May mắn thay, bão lửa và cuồng nộ ở đây chủ yếu là những lời lừa
phỉnh và hăm dọa, Wolff nghĩ rằng chúng ta thích chết chìm trong
những lời ngớ ngẩn của Trump hơn là khai hỏa một vụ oanh tạc hạt
nhân mà Tổng thống có thể bất thần yêu cầu như một trong hàng chục
lon coca diet ông ấy vẫn nốc mỗi ngày.
- The Guardian
VII

9. MỤC LỤC
NHỮNG NHẬN XÉT VỀ TÁC PHẨM BÃO LỬA VÀ CUỒNG NỘ V
GHI CHÚ CỦA TÁC GIẢ XIII
LỜI NÓI ĐẦU: AILES VÀ BANNON 1
1. NGÀY BẦU CỬ 13
2. TÒA THÁP TRUMP 26
3. NGÀY THỨ NHẤT 54
4. BANNON 70
5. JARVANKA 90
6. Ở NHÀ 112
7. NƯỚC NGA 127
8. SƠ ĐỒ TỔ CHỨC 145
9. CPAC 168
10. GOLDMAN 186
11. NGHE LÉN 198

10. 12. HỦY BỎ VÀ THAY THẾ 211
13. NHỮNG LO ÂU CỦA BANNON 226
14. PHÒNG TÌNH HUỐNG 240
15. TRUYỀN THÔNG 255
16. COMEY 275
17. Ở NƯỚC NGOÀI VÀ Ở TRONG NƯỚC 289
18. BANNON TRỞ LẠI 305
19. MIKA NÀO? 321
20. MCMASTER VÀ SCARAMUCCI 341
21. BANNON VÀ SCARAMUCCI 355
22. TƯỚNG KELLY 369
VĨ THANH: BANNON VÀ TRUMP 386
LỜI CẢM ƠN 398

11. 1
NGÀY BẦU CỬ
Vào buổi chiều ngày 8-11-2016, Kellyanne Conway – giám đốc
chiến dịch của Donald Trump và là một nhân vật trung tâm, thật
ra phải nói là ngôi sao, trong thế giới của Trump – ngồi xuống văn
phòng của bà trong Tòa tháp Trump. Ngay trong những tuần lễ cuối
cùng của cuộc đua, trụ sở chiến dịch của Trump vẫn là một nơi xơ xác.
Tất cả những gì khả dĩ có thể phân biệt nó với văn phòng hậu cần cho
một doanh nghiệp là vài tấm áp-phích với các khẩu hiệu cánh hữu.
Conway lúc này đang trong trạng thái phấn khích đặc biệt bởi bà
chuẩn bị trải nghiệm một thất bại vang dội, nếu không muốn nói là kỳ
vĩ. Donald Trump sẽ thất cử – điều này thì bà chắc chắn – nhưng ông
sẽ đứng vững để chỉ thua dưới 6 điểm. Đó thực ra là một chiến thắng
lớn. Còn về thất bại thật sự đang tới gần, bà chỉ nhún vai: Đó là lỗi của
Reince Priebus, không phải của bà.
Bà đã dành phần lớn ngày hôm đó gọi điện cho bạn bè và các đồng
minh trong giới chính trị để đổ lỗi cho Priebus. Giờ bà đang thông báo
ngắn gọn lại cho một số nhà sản xuất và người dẫn chương trình truyền
hình mà bà đã xây dựng quan hệ vững vàng, cũng như với những người

12. 14 BÃO LỬA VÀ CUỒNG NỘ
mà, sau các cuộc phỏng vấn tích cực vài tuần qua, bà hy vọng sẽ kiếm
được một công việc phát sóng lâu dài sau cuộc bầu cử. Bà đã cẩn thận
lấy lòng họ kể từ khi gia nhập chiến dịch của Trump vào giữa tháng
Tám và trở thành tiếng nói hiếu chiến đáng tin cậy của chiến dịch, với
nụ cười cứng ngắc và sự kết hợp lạ lùng của vẻ bị tổn thương với sự
điềm tĩnh nơi bà, trên khuôn mặt cực kỳ ăn ảnh.
Vượt xa những sai lầm ngu xuẩn tồi tệ của cả chiến dịch, theo bà,
vấn đề thực sự là con quỷ mà họ không kiểm soát được: Ủy ban Toàn
quốc Đảng Cộng hòa (RNC), được điều hành bởi Priebus, người trợ tá
của ông ta – nhân vật ba mươi hai tuổi Katie Walsh, cùng với chuyên
viên báo chí của họ – Sean Spicer. Thay vì đặt tất tay, RNC, rốt cuộc là
công cụ của giới máu mặt bên phe Cộng hòa, đã chơi kiểu phòng ngừa
rủi ro kể từ khi Trump giành quyền ứng cử vào đầu mùa hè. Khi Trump
cần sự ủng hộ, đơn giản là ông không có gì cả.
Đó là phần đầu với cơn đau đầu của Conway. Phần tiếp theo là bất
chấp mọi chuyện, chiến dịch tranh cử đã thực sự leo lên lại được từ
đáy vực sâu. Một nhóm với nguồn lực cực kỳ nghèo nàn, thành thực
mà nói, ứng viên tệ hại nhất trong lịch sử chính trị hiện đại – Conway
cứ đơn giản làm điệu bộ đảo mắt liên tục hay nhìn vào khoảng không
vô định mỗi khi tên Trump được nhắc tới – và cách đó tỏ ra rất hiệu
quả. Conway, chưa bao giờ tham gia một chiến dịch tranh cử toàn quốc
nào. Trước Trump, bà chỉ điều hành một công ty thăm dò dư luận tầm
thường cho các cuộc bầu cử ở những vị trí thấp. Conway hiểu rõ rằng
sau chiến dịch, bà sẽ là một trong những tiếng nói bảo thủ hàng đầu
trên sóng truyền hình cáp.
Thật vậy, một trong những người chuyên về thăm dò dư luận cho
chiến dịch của Trump – John McLaughlin, trong khoảng một tuần vừa
qua, đã cho rằng một số bang chủ chốt, trước giờ có cục diện u ám, thật
ra có thể thay đổi theo hướng có lợi cho Trump. Nhưng cả Conway và
Trump lẫn con rể ông là Jared Kushner – người lãnh đạo chiến dịch trên

13. MICHAEL WOLFF 15
thực tế, hay người được gia đình cử giám sát chiến dịch – đều nao núng:
Cuộc phiêu lưu không mong đợi của họ hẳn sẽ sớm kết thúc.
Chỉ riêng Steve Bannon, với quan điểm lạ lùng của ông, cứ khăng
khăng rằng các con số sẽ chuyển sang có lợi cho họ. Nhưng đấy là quan
điểm của Bannon – gã Steve điên – tức là trái ngược với một góc nhìn
chắc chắn.
Gần như tất cả mọi người trong chiến dịch, vẫn chỉ là một nhóm
cực nhỏ, nghĩ rằng họ có tầm nhìn rõ ràng, thực tế về triển vọng của họ
như bất kỳ ai khác trong lĩnh vực chính trị. Thỏa thuận ngầm của họ
là: Donald Trump không chỉ sẽ không trở thành tổng thống, ông ấy có
lẽ còn không nên làm tổng thống. Thật thuận tiện, niềm tin thứ nhất
khiến cho không ai phải xử lý vấn đề thứ hai.
Khi chiến dịch đi tới hồi kết, bản thân Trump vẫn tin tưởng. Ông
đã sống sót qua vụ công bố băng ghi âm Billy Bush dù RNC đã cay đắng
gây áp lực buộc ông rời cuộc đua trong cơn cuồng nộ kéo theo. Thế rồi
Giám đốc FBI James Comey lại đẩy Hillary vào rắc rối một cách lạ lùng
bằng cách tuyên bố sẽ mở lại cuộc điều tra với thư điện tử của bà mười
một ngày trước ngày bầu cử, điều này đã giúp đảo ngược một lợi thế rất
lớn cho Clinton.
“Tôi có thể là người nổi tiếng nhất thế giới”, Trump nói với tay trợ
lý lúc làm lúc nghỉ của ông – Sam Nunberg – khi bắt đầu chiến dịch.
“Nhưng ông có muốn làm tổng thống không?” Nunberg hỏi (một
câu hỏi khác về mặt định tính so với câu hỏi trắc nghiệm mang tính
hiện sinh thông thường với các ứng viên: “Tại sao bạn muốn trở thành
tổng thống?”). Nunberg không nhận được câu trả lời.
Vấn đề là câu hỏi đó không cần trả lời, vì Trump sẽ không trở thành
tổng thống.
Người bạn lâu năm của Trump, Roger Ailes, thích nói rằng nếu
bạn muốn một sự nghiệp trong ngành truyền hình, thì trước hết hãy
chạy đua tranh cử tổng thống. Giờ thì Trump, được Ailes khuyến khích,

14. 16 BÃO LỬA VÀ CUỒNG NỘ
đang loan đi những tin đồn về một mạng truyền hình Trump. Tương
lai thật tươi đẹp.
Trump đảm bảo với Ailes rằng ông sẽ bước ra từ chiến dịch tranh
cử này với một thương hiệu mạnh mẽ hơn nhiều và những cơ hội không
thể nói hết. “Điều này lớn hơn bất cứ thứ gì tôi có thể mơ tới”, ông nói
với Ailes trong cuộc trò chuyện một tuần trước khi bầu cử. “Tôi không
nghĩ tới việc thất cử vì đây không phải là thất bại. Chúng ta chắc chắn
đã thắng”. Còn hơn thế nữa, ông đã chuẩn bị sẵn sàng lời giải thích với
dư luận về việc thất cử: Gian lận!
Donald Trump và nhóm nhỏ xíu các chiến binh tranh cử của ông
đã sẵn sàng thua cuộc với bão lửa và cuồng nộ. Họ không sẵn sàng cho
chiến thắng.
* * *
Trong chính trị phải có người thua, nhưng ai cũng nghĩ là họ có thể
thắng. Và bạn có lẽ không thể thắng trừ phi bạn tin rằng bạn sẽ thắng –
nhưng chiến dịch của Trump là ngoại lệ.
Nét chủ đạo với Trump về chiến dịch của chính ông là nó tệ hại như
thế nào và tất cả những người liên quan là những kẻ thất bại ra sao. Ông
cũng tin tưởng ở mức độ tương đương rằng người bên phía Clinton là
những người chiến thắng xuất sắc – “Họ có những người giỏi nhất và
chúng tôi có những người dở nhất”, ông thường xuyên nói vậy. Khoảng
thời gian ở cùng Trump trên chuyến bay tranh cử của ông thường là
một trải nghiệm chửi bới kỳ dị: Tất cả mọi người xung quanh ông đều
là đồ ngu.
Corey Lewandowski, có thể coi là giám đốc tranh cử đầu tiên của
Trump, thường bị ứng viên này chửi bới. Trong nhiều tháng liền, Trump
gọi ông là “kẻ tệ hại nhất” và vào tháng 6-2016, cuối cùng ông này đã bị
sa thải. Vậy mà sau đó, Trump tuyên bố chiến dịch của ông thật bi đát
vì thiếu Lewandowski. “Chúng tôi đều là những kẻ thua cuộc”, ông nói

15. MICHAEL WOLFF 17
như vậy. “Tất cả người của chúng tôi đều tệ hại, không ai biết họ đang
làm gì… Ước gì Corey trở lại”. Trump cũng nhanh chóng trở nên chua
cay với giám đốc chiến dịch thứ hai của ông, Paul Manafort.
Tới tháng Tám, bị Clinton dẫn trước từ 12 tới 17 điểm và đối mặt
với những cơn bão lửa mỗi ngày từ giới truyền thông moi móc kinh
khủng, Trump không thể hình dung nổi ngay cả một viễn cảnh xa vời
của việc giành chiến thắng bằng phiếu đại cử tri. Ở thời điểm gian nan
này, Trump về cơ bản chỉ rao bán chiến dịch thất bại của ông. Tỷ phú
cánh hữu Bob Mercer, một người ủng hộ của Ted Cruz, đã chuyển sang
ủng hộ Trump với một khoản tiền 5 triệu đô-la Mỹ. Tin rằng chiến dịch
đang đổ vỡ, Mercer và con gái ông là Rebekah đi trực thăng từ khu bất
động sản của họ ở Long Island tới một buổi gây quỹ có trong lịch –
trong khi nhiều nhà tài trợ triển vọng khác đang rút lui hàng loạt – ở
căn nhà nghỉ mùa hè tại Hamptons của ông chủ New York Jets và người
thừa kế hãng Johnson & Johnson, Woody Johnson.
Trump không có quan hệ thực sự gì với cả hai cha con này. Ông
mới nói chuyện vài lần với Bob Mercer, vốn cũng rất kiệm lời; toàn bộ
quá khứ của Rebekah Mercer với Trump chỉ bao gồm một bức ảnh “tự
sướng” chụp chung ở Tòa tháp Trump. Nhưng khi nhà Mercer trình bày
kế hoạch của họ để đảm nhận lại chiến dịch và bố trí tay chân của họ,
Steve Bannon và Kellyanne Conway, Trump không phản kháng. Ông
chỉ tỏ ra cực kỳ khó hiểu vì sao có người lại muốn làm thế. “Chuyện
này”, ông nói với nhà Mercer, “thật rối beng”.
Theo mọi chỉ dấu có ý nghĩa, điều mà Steve Bannon gọi là “chiến
dịch què quặt” bị phủ bóng đen bởi một cảm giác không chỉ là thất bại
– đó là một cảm giác bất khả có hệ thống.
Tay ứng cử viên tự xưng là một tỷ phú – gấp mười lần như thế – đã
từ chối bỏ tiền túi cho chiến dịch. Bannon nói với Jared Kushner –
người mà khi Bannon bắt đầu tham gia chiến dịch, đang đi nghỉ mát
với vợ ở Croatia, cùng kẻ thù của Trump, David Geffen – sau cuộc tranh

16. 18 BÃO LỬA VÀ CUỒNG NỘ
luận chạy đua vào ghế tổng thống lần thứ nhất vào tháng Chín, rằng họ
sẽ cần thêm 50 triệu đô-la Mỹ để chi tiêu cho tới ngày bầu cử.
“Chúng ta không thể có được năm mươi triệu trừ khi chúng ta đảm
bảo với ông ấy là sẽ chiến thắng”, Kushner nói, không hề ảo tưởng.
“Hai mươi lăm triệu thì sao?” Bannon khích lệ.
“Nếu chúng ta có thể nói rằng khả năng chiến thắng là rất cao”.
Cuối cùng, điều tốt nhất Trump làm được là cho chiến dịch mượn
10 triệu đô-la Mỹ, với điều kiện là ông sẽ lấy lại được tiền ngay khi họ có
thể huy động tiền từ nguồn khác. (Steve Mnuchin, khi đó là giám đốc
tài chính của chiến dịch, đã tới lấy khoản tiền mượn với điện chuyển
khoản ngân hàng chuẩn bị sẵn, nên Trump không thể vờ vịt quên gửi
tiền được.)
Nói đúng ra là không có chiến dịch thực sự nào cả vì không có tổ
chức thực sự nào, cao lắm cũng chỉ là một tổ chức cực kỳ lộn xộn. Roger
Stone, giám đốc chiến dịch trên thực tế ban đầu, xin nghỉ hay bị Trump
sa thải gì đó, cả hai bên đều tuyên bố với dư luận rằng họ mới là người
từ chối người kia. Sam Nunberg, một trợ lý của Trump từng làm việc
cho Stone, bị Lewandowski tống cổ một cách ồn ào, rồi Trump lại làm
tăng gấp bội màn vạch áo cho người xem lưng bằng cách kiện Nunberg.
Lewandowski và Hope Hicks, trợ lý quan hệ công chúng được Ivanka
Trump đưa vào chiến dịch, trải qua một màn yêu đương và kết thúc
bằng trận ẩu đả công khai ngoài phố – một sự cố được Nunberg nói tới
khi đáp trả lại vụ kiện của Trump. Thật rõ ràng, chiến dịch này chẳng
phải là để chiến thắng.
Ngay cả khi Trump đã loại được mười sáu ứng viên Cộng hòa khác,
dù chuyện đó có vẻ xa vời đến đâu, thì mục tiêu tối thượng của ông là
giành lấy ghế tổng thống vẫn chẳng kém phi lý đi chút nào.
Và nếu trong mùa thu, chiến thắng có vẻ còn chút ít khả thi, thì hy
vọng đó đã bốc hơi cùng vụ bê bối Billy Bush. “Tôi tự động bị cái đẹp hấp

17. MICHAEL WOLFF 19
dẫn – tôi đơn giản là bắt đầu hôn họ”, Trump vô tình nói với người dẫn
chương trình của NBC Billy Bush khi micro chưa tắt, giữa cuộc tranh
luận đang diễn ra trên toàn quốc về quấy rối tình dục. “Giống như một
cục nam châm thôi. Cứ nhảy vào hôn. Tôi thậm chí còn không đợi. Và
khi bạn là một ngôi sao, họ để cho bạn làm gì thì làm. Bạn có thể làm bất
cứ chuyện gì… Cứ vồ lấy bướm họ thôi. Bạn có thể làm bất cứ chuyện gì”.
Đó là một tiết lộ kịch tính. Diễn biến này gây sốc tới mức khi Reince
Priebus, người đứng đầu RNC, được gọi từ Washington tới New York
để họp khẩn ở Tòa tháp Trump, ông không thể tự mình rời nhà ga Penn.
Phải mất hai tiếng, nhóm của Trump mới vời được ông đi qua phía bên
kia thành phố.
“Người anh em”, Bannon tuyệt vọng phỉnh phờ Priebus trên điện
thoại, “tôi có thể không bao giờ gặp lại anh nữa sau ngày hôm nay,
nhưng anh phải tới tòa nhà đó và anh phải đi qua cửa chính”.
* * *
Cái may trong cái rủi của nỗi nhục nhã mà Melania Trump phải
chịu đựng sau vụ ghi âm Billy Bush là giờ không cách nào chồng bà có
thể trở thành tổng thống được.
Cuộc hôn nhân của Donald Trump thật khó hiểu với gần như tất
cả mọi người xung quanh ông – và đằng nào thì nó cũng khó hiểu với
những ai không có máy bay riêng và rất nhiều nhà cửa. Ông và Melania
ở với nhau tương đối ít. Họ có thể trải qua nhiều ngày liền không liên
lạc gì với nhau, ngay cả khi họ đều ở trong Tòa tháp Trump. Thường thì
bà không biết ông ở đâu, hay cũng không chú ý nhiều tới chuyện đó.
Chồng bà qua lại giữa các nơi ở cũng như ông qua lại các căn phòng.
Cùng với việc không biết ông ở đâu, bà biết rất ít về việc làm ăn của ông,
nhiều lắm cũng chỉ quan tâm chút ít tới chuyện đó. Là một người cha
vắng mặt với bốn đứa con đầu, Trump còn vắng mặt nhiều hơn nữa với
đứa con thứ năm, Barron, con trai của ông với Melania. Giờ đã bước