Ауыл шаруашылығының дамуы. тың игеру

2.  Білімділік: Отан тарихының тың игеру жолдарына
тереңірек, толығырақ талдау жасауға баулу. ХХ
ғасырдың 50-жылдары жүргізілген кеңестік
жоспарлы экономикалық саясаттың маңызын ашу.
 Дамытушылық: Оқушыларға тың игеру саясатының
жалпы бағыттарын көрсете отырып, олардың өзіндік
ойлау қабілеттерін дамыту, өз ой-пікірлерін жеткізе
білуге бағыттау.
 Тәрбиелік: Тарихи терминдерді қолдана отырып,
сабақты меңгерту. Халықтың әдет-ғұрпы мен салт-
дәстүрлерін құрметтейтін, өз Отанын сүйетін саналы
патриот азамат тәрбиелеу.

3. «Иә» «жоқ» тесті.
1949 жылғы Қазақстан К(б)П Орталық Комитетінің
бірінші хатшысы болып Н.С.Хрущев сайланды.
1940-1950 жылдардың басында биология, медицина және
геология ғылымдары салаларында жемісті еңбек етіп
жүрген көптеген ғалымдарға «космополит» деген айдар
тағылды.
Қазақ КСР Жоғарғы сотының қылмысты істер жөніндегі
коллегиясының укімімен Е.Бекмаханов 20 жыл мерзімге
бас еркіндігінен айырылып, алыс лагерьлердің біріне
айдалды.
Сталиннің жеке басына табынушылықты айыптаған
партия БК(б)П болды.
«Хрущев жылымығы» Республика өнеркәсібін қайта
құрудан және одан әрі дамытудан көрініс тапты.

4. Үй тапсырмасын бекіту сұрақтары
1. 1940 жылдардың екінші жартысында халықтың
тұрмыс жағдайын жақсартуда қандай
ілгерілеушіліктер болды?
2. Ол ілгерілеушіліктер халық тұрмысы
жақсарғандығының белгісі бола алды ма?
3. 1950 жылдардағы тұрмыстағы оңды бетбұрыстарды
атаңдар.

5. Жаңа сабақ. Тың игеру
Жоспар:
1.Тың игеру саясаты.
2.Тың игеруге жаппай кірісу.
3.Сандар сөйлейді.
4.Жетістіктер.
5.Кемшіліктер.
6.Терминдер.
7. Тың игерудің тарихи маңызы.

6. Саясаты
1954 жылдың көктемінде
Елімізде астық өндіруді арттыру
туралы, тың және тыңайған
жерлерді игеру туралы қаулы.

7. Жерлер
КСРО Қазақстан
Қазақстан, Қостанай, Ақмола,
Сібір, Солтүстік Қазақстан,
Солтүстік Кавказ, Көкшетау, Торғай,
Орал, Павлодар
Еділ бойы.

8. Сырттан келушілерге жасалған материалдық
ынталандыру шаралары:
• Дүние –мүлкі тегін көшірілді.
• Әр отбасы басшысына 500-1000 сом, отбасы
мүшелеріне 150-200 сом бір реттік көмек көрсетілді.
• 10 жыл мерзімге үй салу үшін 10 мың сом несие
берілді.
• Азық-түлік көмегі ретінде 1,5 центнер ұн берілді.
• 2-5 жылға дейін ауыл шаруашылық салығынан
босатылды.
• 1954 жылы наурызда Қазақстанға 250 мың әскер
қатарындағы солдаттар келді.

9. Сандар сөйлейді:
КСРО Қазақстан
1954-1955 жж 1954 ж 1-жартысында
1100-1200 млн пұт Ақмолаға 20 мың адам келді.
астық алу 1954-55жж Солтүстік Қаз-ға
белгіленді. 650 мың адам келді.
18 млн га жер игерілді.
1955жылы 120-дан астам
совхоз құрылды.

10. • 1954-59 жж. Тың жерлерді игеруге 20 млрд сом жұмсалды.
• 1954-62жж. Қазақстанға 2млн адам келді.
• Тың игеру жылдары Қазақстанда 25 млн гектар жер
жыртылды.
• 1956 жылы республика 16 млн т астық жинады
• 1940-1950жылдар ішінде Қазақстанда 15 жаңа қала, 86 қала
тұрпатты поселке, жүздеген шағын елді мекенде пайда
болды.
• 1959-1965жж. Республика бойынша жалпы өнім өндіруді
70%-ға арттыру көзделгенімен, іс жүзінде ол 15 %-ға ғана
артты.
• Қала халқының үлесі 1939ж 28%-дан 1959 жылы 44%-ға
дейін артты.
• 1959 жылы қазақтың саны 2млн 700 мың болды.

11. Жетістіктер:
1. Қала саны өсті.
2. Халықтың өсуі артты.
3. Халықтар ынтымағы артты.
4. Астық өндіру жолға қойылды.
5. Совхоздар көбейді.
6. Қазақстан КСРО-ның астықты аймағына
айналды.
7. Қазақстан көп ұлтты республика болды.
8. Жаңа елді мекендер көбейді.
9. Еңбекшілер еңбек ерлігінің үлгісін көрсетті.

12. Кемшіліктер:
1. Ұлттық ерекшеліктері ескерілмеді.
2. Қазақ мектептері жабылды.
3. Қазақ тілінде баспасөз жабылды.
4. Демографиялық тілдік ахуал өзгерді.
5. Жер-су аттары орысшаланды.
6. Тың игеру экстенсивті тәсілмен жүргізілді.
7. Экологиялық жағдай ауырлады.
8. Мал шаруашылығы төмендеді.
9. Қазақстан жерін бөлшектеуге тырысты.

13. Тың игерудің тарихи маңызы:
• Республика экономикасы дами бастады.
• Мамандар қатары көбейді.
• Ғылым, мәдениет өркендей бастады.
• Техника дамыды.
• Қазақстан КСРО-ның негізгі астықты
аймағына айналды

14. Сабақты бекіту:
• Сөйлемдерді толықтыр.
1.Тың және тыңайған жерлерді игеру туралы шешім
_ _ _ _ _ _ _жылдың көктемінде қабылданды.
2. Орталықтың нұсқауы бойынша Қазақстан КП Орталық
Комитетінің бірінші хатшысы болып _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
сайланды.
3. Тың игеру жылдары Қызылорда обл Шиелі ауданы «Қызыл
ту» ұжымшарының звено жетекшісі Ыбырай Жақаев _ _ _ _ _ _ _
_ рекордты өнім алуға қол жеткізді.
4. 1954-1962жж Қазақстанға сырттан _ _ _ _ _ _ _ _ адам келді.
5. Сырттан келушілерге материалдық көмек ретінде әр отбасы
басшысына _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _бір реттік көмек көрсетілді.

15. Терминдер
1. Демобилизация
2. Мобилизация
3. Бюрократия
4. Субъективтілік
5. Волюнтаризм
6. Шовинизм
7. Авантюрист
8. Демография
9. Экстенсивті даму
10.Интенсивті даму
11.Экология

16. Сабақты қорытындылау.
1. Нарықтық экономикаға негізделген
Тәуелсіз Қазақстанның ауыл
шаруашылық реформасына
сипаттама беру.
2. «Жекешелендіру» реформасының
нәтижелеріне сипаттама.

17. Үйге тапсырма : § Тың және тыңайған
жерлерді игеру саясаты. 5 сұрақтан тұратын тест
құрастыру.