1. Interne bijscholing ICT Vormingplus Midden Zuid-West Vlaanderen

2. Overzicht presentatie Interne bijscholing ICT 'Software' jargon geschiedenis anno 2008 Google Besturingssytemen PC's Servers GSM / PDA Surfen browsers aandachtspunten E-mail mailclients aandachtspunten Kantoor suites bestandsformaten Server: bestandsnamen Veiligheid & Ergonomie

3. 'Software' jargon Vele namen voor hetzelfde... software applicatie / toepassing programma 'client' Software onderverdeeld: besturingssysteem (onderlaag, zie verder) hulpprogramma's, systeemservices, ... gebruikerstoepassingen

4. 'Software' geschiedenis

5. 'Software' geschiedenis Beginjaren computertijdperk (50s & 70s): gigantische machine (server) met TTY-terminal(s) zaak van universiteiten onderzoekscentra grote hardwarefabricanten (zoals Sun Microsystems & HP) software UNIX: multiprocess + multiuser, draaide 'op het netwerk' vrije en open broncode (~ 'alle hens aan dek')

6. 'Software' geschiedenis Doorbraak desktop-computer (80s en 90s) IBM: brengt eerste PC uit, maar hardwaremarkt is open voor andere spelers ('generische' PC's) Microsoft speelt ze tegen elkaar uit en wordt als softwareleverancier reusachtig rijk eigendomssoftware op elke PC (EULA: end user license agreement) nadelen quasi monopolie + strakke verbodsbepalingen werken verlammend op innovatie/creativiteit (vb explorer 6.0) plaatsgebonden, lastig onderhoud véél overbodige capaciteit (cfr [email_address] )

7. 'Software' geschiedenis Opkomst Vrije & Open Source Software Tijdens de eerste ontwikkelingsfase van computertechnologie (in de 50s, 60s & 70s) was zo ongeveer alle software vrij Gaandeweg veranderde het klimaat o.a. 'Brief aan hobbyisten' van Bill Gates in 1976 Toenemend belang van intellectueel eigendom (commerciële beweegredenen, zeker geen technische drijfveer)‏ Reactie: in 1984 start Richard M. Stallman met GNU-project GNU = GNU is Not Unix (recursief acroniem)‏ Streefdoel: een volledig vrij computersysteem GNU General Public License (GPL)‏

8. 'Software' geschiedenis GNU General Public License 0. De software mag door iedereen gebruikt worden, voor welk doel dan ook 1. De software mag door iedereen bestudeerd en aangepast worden 2. Om deze vrijheid in de praktijk mogelijk te maken moet iedereen toegang hebben tot de broncode van het programma 3. De software mag door iedereen verder verspreid worden, zowel gratis als tegen vergoeding. Ook gewijzigde versies mogen verspreid worden, zodat de gemeenschap baat heeft bij de verbeteringen.

9. 'Software' anno 2008 Machtsverschuiving ... Microsoft imperium onder druk Google is de nieuwe reus ... weerspiegelt verschuiving in technologie krimpend belang van besturingssyteem tout court meer en meer toepassingen draaien op (web)servers - vaak LAMP omgeving (Linux Apache MySQL & PHP) toepassingen worden benaderd vanuit een 'browser' – onderliggend besturingssysteem maakt niet uit (vb: Scarabee, Group-Office) nieuwe hype: 'cloud computing'

10. Het fenomeen Google Google werd groot door geniale zoekalgoritmes van Larry Page en Sergey Brin Google leeft van advertenties kleine niet-obstructieve 'text ads' worden op alle mogelijke manieren 'aan de man gebracht' via de zoekresultaten van de Google-zoekmachine via Google's eigen gratis webprogramma's (Gmail, Google Docs, Maps, Calendar, Blogger, ...) via Google AdSense (PPC - Pay Per Click) 3 rd party webmasters kunnen een deel van de koek (reclameinkomsten) krijgen

11. Het fenomeen Google Google's reclameinkomsten creëren 'luxe-positie' ontwikkelen top-toepassingen gratis (vb Picasa) sponsoren open source software GSOC – Google Summer Of Code tot voor kort Mozilla Firefox Google duwt de technologische innovatie verder in de richting van webgebaseerde toepassingen lancering eigen webbrowser Google Chrome Google Gears: webtoepassingen binnenkort ook offline Androïd: eigen besturingssysteem voor mobieltjes ifv incorporeren internetverkeer

12. Besturingssystemen OS = operating system (zie diagram) Windows: hét besturingssysteem? Op de desktop wél (94 %) maar... Windows is 'buitenbeentje' UNIX-familie: veel vruchtbaarder Linux BSD OpenSolaris MacOS: gesloten grafische laag bovenop open BSD-besturingssysteem

13. Besturingssytemen: GSM / PDA enorme markt ongeveer 10 keer zoveel mobieltjes als PC's ontwikkelingslanden kunnen 'leapfroggen' titanenstrijd Symbian (Nokia, Sony Ericsson, ...) wordt open source, zie ook overname Qt (Trolltech) Windows Mobile MacOS X (Apple) iPhone, applicaties draaien in Safari-browser Android (Google) PalmOS

14. Surfen: browsers Netscape Communicator (zaliger) Internet Explorer (Microsoft) Microsoft had eerst de internetboot gemist gebundeld met Windows > veroordeling koppelverkoop IE 6: dinosaurus, veel te lang in leven gebleven huidige versie IE 7, o.a. tabbed browsing (eindelijk) Safari (MacOS) & Opera (Noors) Firefox (Mozilla, vrij & open source) Chrome (Google, vrij & open source)

15. Surfen: aandachtspunten De ideale browser: gebruiksgemak intuïtieve bediening functioneel tabbed browsing quick search (rechtsboven) favorieten/bladwijzers rss-nieuwsfeeds ('dynamische bladwijzers') wachtwoord geheugen zoekhistoriek uitbreidbaar snelheid webstandaarden conform W3C standaarden usability / accessability veiligheid anti-virus blokkering pop-ups anti-phishing adblock, noscript privé-gegevens opkuisen

16. E-mail: mailclients Windows Mail (voorheen Outlook Express) light versie van Outlook, gebundeld met Windows Outlook (PIM of 'Personal Information Manager') 'killer-app' van Microsoft, onderdeel van Office-suite is zelf ook een suite van mail/agenda/taken/ sterk duo met MS Exchange (situatie bij V+) Alternatieven voor Outlook Mozilla Thunderbird (+ Lightning / Sunbird) Webmail (vb Gmail + Google Calendar)

17. E-mail: aandachtspunten analogie gewone post (snail mail): elk postkantoor (tussenstap) zet stempel bij in de header enveloppe wordt bij elke tussenstap vernietigd header velden Aan, CC & BCC (~netiquette) bulk mail: onderscheid tussen gewone mail met x aantal adressen in BCC of Aan distributielijst (lokaal, vb in Windows Mail) bulk mailer (lokaal, vb Worldcast) mail group (server, MS Exchange) mailing list (server, vb Scarabee, GNU MailMan)

18. Kantoor: suites MS Office zeer degelijk pakket een goudmijn geweest voor Microsoft nadelen dure licentie versies niet altijd 'backwards compatibel' (commerciële reden) 'old school' software Alternatieven OpenOffice.org, Symphony (lokale toepassingen) Google Docs, Zoho, ... (webbased)

19. Kantoor: bestandsformaten MS Office gesloten formaten (*.doc *.xls *.ppt) vendor lock-in & data lock-in de facto standaard Open bestandsformaten ODF - Open Document Format (*.odw *.ods *.odp) OOXML - Office Open XML (*.docx *.xlsx *.pptx) (van Microsoft, onder aanhoudende druk van overheden) Hoe openen? Converteren met Zamzar ( http://www.zamzar.com ) OpenOffice.org 3.0 installeren

20. Server: bestandsnamen Bestanden bewaren en naam geven gebruik geen vreemde tekens (@, ?, !, -, |, #, ...) leesbaarheid verhogen gebruik liggend streepje (underscore = '_') eventueel kleine letters & hoofdletters afwisselen data vooraan plaatsen omgekeerd noteren vb '20081104_verslag_team.doc'

21. Veiligheid webbased toepassingen zoals Scarabee altijd via het web bereikbaar ook voor malafide personen / wachtwoordkrakers / bots kies daarom een STERK wachtwoord minimaal 6 karakters mix van hoofdletters,en kleine letters, cijfers geen bestaande of gemakkelijk te raden woorden wees 'creatief' [email_address] w8watchR less!sm0re

22. Ergonomie RSI preventie zithouding pauzes (Workrave) schermen CRT (Cathode Ray Tube) kathodestraalbuis verniewingsfrequentie van 85 Hz of hoger TFT LCD (Thin Film Transistor) 'platte schermen' last van 'halftonen' > maximale resolutie gebruiken