Əsas Məzmun (Contents)  Proloq (Prolog) → Milli İnformasiya Cəmiyyət Agentliyi (About NIA) → SW Framework e-Hökumət üçün çox önəmlidir (SW framework is essential for e-Gov) → Aktual problemlər və məsələlər (Challenges and Issues) → E-Hökumət tətbiqi proqram yaradılmasının yenidən formalaşdırıması (Reforming e-Gov. Application Development)  eGovFrame Giriş (Introduction to eGovFrame) → eGovFrame nədir? (What is eGovFrame?) → eGovFrame-in məqsədi (Vision of eGovFrame) → eGovFrame-in açıq kodları (Open sourcing of eGovFrame) → eGovFrame-in təkmilləşdirilməsi üçün açıq diskussiyalar (Open discussion for developing eGovFrame) → eGovFrame-in açıq innovasiyaları (Open innovation of eGovFrame)  eGovFrame Tərkib (Environments for eGovFrame) → eGovFrame (e-Hökumət Standart Framework) (eGovFrame (e-Government Standard Framework)) → Nümunə: eGovFrame-in yaradılma ətraf mühiti (Example: Development Environment of eGovFrame) → eGovFrame-in ümumi komponentləri (Common Components of eGovFrame) → Mobil eGovFrame variantı (Mobile eGovFrame Version) → Mobil eGovFrame-in nümunəsi (Example of Mobile eGovFrame)  eGovFrame-in Faydaları (Benefit of eGovFrame) → Təsdiq edilmiş arxitektura (Verified Architecture) → Yaradılma məhsuldarlığı (Development Productivity) → Standartlaşdırılma (Standardization) → Yoxlama / Debugging (Testing / Debugging)  eGovFrame-in Tətbiqi (Applications of eGovFrame) → eGovFrame ilə e-Hökümət sistemi (e-Government systems with eGovFrame) → eGovframe-in qlobal mənbələri (Global References of eGovFrame) → Nəticə və nailiyyətlər (Outcome and Achievement) → Əvvəl və hazırkı vaxt arasında fərqlər nədir? (What are the differences before and now?) → OEİ-nin hansı faydaları var? (What kinds of benefit OEI have?)

1. ELEKTRON HÖKUMƏT
FRAMEWORK
NRF: Milli Elmi Tədqiqatlar
Fondu (National Research
Foundation)

2. Əsas
Məzmun
NRF, Korea 2
• tərif
• açıqlıq
• innovasiya
1. Giriş
• ətraf mühit
• modullar
• mobil variant
2. Tərkib
• arxitektura
• məhsuldarlıq
• standartlar
• yoxlama
3. Faydalılıq
• layihələr
• qlobal mənbələr
• nailiyyətlər
• Qarşılıqlı uzlaşma
qabiliyyəti
4. Tətbiq

3. Milli İnformasiya Cəmiyyət Agentliyi
§ Milli informasiya texnologiyaları siyasəti və e-Hökumət
(elektron Hökumət) layihələrində peşəkarlığı təmin etmək
üçün 1987-ci ildə yaradılan agentlik
§ Əsas rol
• Milli telekomunikasiya və şəbəkə planlaşdırılması
• E-Hökumət layihələri və m-Hökumət xidmətləri
• Layihə informasiya sistemlərinin auditi
• Informasiya mədəniyyəti & e-Qabiliyyət təhsili
• Hökumətin təşkilat arxitekturası və platforması
§ Hökumət milli informasiya texnologiya xidmətlərinin inkişafı
üçün maliyyə ayırmışdır
• 260 milyon dollarlıq illik büdcə (2010), 357 tədqiqatçı (2011)
NIA (National Information Society Agency): www.nia.or.kr
3NRF, Korea

4. SW Framework e-Hökumət üçün çox
önəmlidir
SW (SoftWare)
platforması proqram
təminatı
kitabxanasının xüsusi
halıdır, onlar yaxşı
təyin olunmuş APİ ilə
örtülmüş təkrar
istifadəyə yararlı kod
abstraksiyalarıdır.
[Wikipedia]
SW framework ilə yaradılma məhsuldarlığını 20-30% təkmiləşdirmək
və e-Hökumət xidmətinin keyfiyyətini artırmaq olar
SW framework olmadan İS-in yaradılmaSW framework ilə İS-in yaradılma
4NRF, Korea
API: Tətbiq Proqram İnterfeysi
İS: İnformasiya Xidməti
Biznes tələbləri?
Arxitektura siyasətiArxitektura siyasəti
Ümumi texniki xidmətÜmumi texniki xidmət
Ümumi biznes xidmətiÜmumi biznes xidməti
SW Framework

5. NRF, Korea 5
Aktual problemlər və məsələlər
SW platforması e-Hökumət üçün əsas alətə çevrilib
† Koreyada 2004-cu ildən 2007-ci ilə kimi e-Hökumət sisteminin 71%-i
Framework unused
Framework used
71%
29%
Samsung(SYSTEMiER),
LG(LAF/J),
SK(Jgarnet),
HP(Instant/On enterprise),
IBM(Application Framework),
MS(.NET)
E-Hökümət sistemində bəzi maneələr
müəyyən edilmişdir
Framework istifadə olunmamışdır
Framework istifadə olunmuşdur

6. NRF, Korea 6
E-Hökumət tətbiqi proqram
yaradılmasının yenidən formalaşdırıması
İstehsalçı platformaları ilə yaradılma Standart platforma ilə yaradılma
Istehsalçı
A
Istehsalçı
B
Istehsalçı
C
Istehsalçı
D
Tətbiq 1 Tətbiq 2 Tətbiq 1
Platforma 1 Platforma 2 Platforma 3
Müştəri
RFP
Aparat proqram,
arxitektura və
tətbiqi proqram
yaradılmağı üçün
təklif
Istehsalçı
A
Istehsalçı
B
Istehsalçı
C
Istehsalçı
D
Tətbiq 1 Tətbiq 2 Tətbiq 1
Standart Platforma
Müştəri
RFP
Tətbiq programun
yaradılması üçün
təklif
RFP: Təklif üçün sorğu

7. eGovFrame GirişeGovFrame Giriş1
7NRF, Korea
•tərif
•açıqlıq
•innovasiya

8. NRF, Korea 8
eGovFrame nədir?
eGovFrame
E-Hökumətin
standart Platforma
e-Hökumət
sisteminin
yaradılması və idarə
edilməsi üçündür

9. NRF, Korea 9
eGovFrame-in məqsədi
Standartlaşdırma
• E-Hökumət üçün SW
platforma standartını
yaratmaq
• Stabil texniki infrastrukturu
təmin etmək
Açıqlıq
• eGovFrame-in neytrallığına
zəmanət vermək
• Aktivləri ictimaiyyətə açmaq
və onları iştiraka
həvəsləndirmək
Cəmiyyət
• Təlimlə SW alətlərini və
texnologiyalarını
paylaşmaq
• eGovFrame-dən istifadəni
inkişaf etdirmək
Baxışlar
Obyektlər
İstiqamət
E-Hökumət xidmətlərinin keyfiyyətini və İKT
investisiyalarının effektivliyini yaxşılaşdırmaq
KOM-ın rəqabətə
dözümlülüyünü
artırmaq
İstehsalçı
asılılığını aradan
qaldırmaq
Müasir İKT
meylləri
Qarşılıqlı
uzlaşmanı
yaxşılaşdırmaq
Ümumi
funksionallıqları
yenidən istifadə
etmək
KOM : Kiçik və Orta
Müəssisələr

10. NRF, Korea 10
eGovFrame-in açıq kodları
[Əsas Open Source-lər]
• Biz. transaction : Spring & 22
• Data : ibatis, Hibernate &1
• Development tool : Eclipse & 3
• Test tool : Junit & 5
• Distribution tool : Maven & 1
• Configuration Management tool :
Subversion & 1
§ Açıq kodları seçim siyasətini müəyyən etmə
ü Açıq kodları qiymətləndirmə prosesi
ü Paylaşma və istifadə etmədə məhdudiyyətsiz
lisenziya
§ Açıq kodlar namizədini qiymətləndirmə (175)
ü Funksional/qeyri-funksional tələblər
ü İnteqrasiya və interfeyslər üçün məhdudiyyətlər
§ Açıq kodlarlərin namizədini fiziki yoxlama (85)
ü Əsas funksiyalar
ü Qeyri-funksional tələblər (SW keyifiyyəti)
Ənyaxşıaçıqkodlarlərinseçimi
Yekun Nəticə
Seçilmiş 40 açıq kodlar
Siyasətin
təşkili
Siyasətin
təşkili
Məntiqi
test
Məntiqi
test
Fiziki
test
Fiziki
test
§ Əsas funksiyaları və arxitekturanı müəyyən
etmə
ü 2004 – 2007-ci illərdə 3 böyük şirkətin platformalarını
və e-Hökumətin Layihələrini analiz etmə
ü 54 funksiya və 219 ümumi komponent
Funksiya
dizaynı
Funksiya
dizaynı
open sourcing:
kodlaması

11. NRF, Korea 11
eGovFrame-in təkmilləşdirilməsi üçün
açıq diskussiyalar
Böyük
şirkətlər
KOMlar
Hökümət
Tərtibatçılar
İctimai
təşkilatlar
Müxtəlif tərəfdaşlar tərəfindən çoxlu mülahizələr və suallar

12. NRF, Korea 12
eGovFrame-in açıq innovasiyaları
† Açıq kodlar
† Açıq proses
† Açıq nəticələr
† Açıq ekosistem
IPR: İntellektual Mülkiyyət Hüququ

13. eGovFrame TərkibeGovFrame Tərkib2
13NRF, Korea
•ətraf mühit
•modullar
•mobil variantı

14. NRF, Korea 14
eGovFrame
(e-Hökumət Standart Framework)
Mühit İzahlar
Yaradılması
mühiti
eGovFrame həyata keçirmə mühitinə əsaslanan tətbiqlərin səmərəli
yaradılması üçün yerinə yetirmə (kodlama, debugging), sınaq, quraşdırma,
konfiqurasiya idarəetmə alətləri ilə təmin edir
İcra mühiti SW tətbiqlərini yerinə yetirmək üçün ümumi icra modulları təmin edir
İstismar mühiti
eGovFrame-ə əsaslanan SW tətbiq proqramlarının monitorinqi və istismarı
üçün əməliyyat alətləri təmin edir
İdarəetmə
mühiti
eGovFrame-in səmərəli təkmilləşdirilməsi və inkişafı üçün nəzarət alətlərini
təmin edir
Yaradılma
mühiti
İstismar
mühiti
SW Tərtibatçılar
İdarəetmə
mühiti
Platforma
menecerləri
Tətbiqi proqram
Operatorları
İcra mühiti
SW Tətbiqləri
Dörd mühit
† yaradılma
† yerinə yetirmə
† Istismar
† Idarəetmə

15. NRF, Korea 15
Nümunə:
eGovFrame-in
yaradılma ətraf
mühiti
Redaktə, sazlama, yaradılma prosedurları,
şablonlar
• Redaktə, modelləşdirmə, kopilyasiya üçün mühit
• Tətbiq proqramın yaradılması üçün bələdçi
• Medellə idarə edilən şablonlar əsasında kodun avtomatik yaradılması
• İlkin kodun tamlığı üçün kod yoxlanışı
Yoxlama, hesabat və əhatə analizi üçün mühit
• Junit-ə əsaslanan Support Unit Test
• Yoxlama nəticəsinin HTML/XML/EXCEL formatında məruzə edilməsi
• Yoxlama halının kod sahəsi və əhatə dəyərlərinin təminatı
Build / Build avtomatlaşdırma funksiyası
• Maven əsasında Build
• Nexus Repository-dan istifadə etməklə Kitabxana idarəçiliyi
• Hudson-dan istifadə edən Build avtomatlaşdırılması və Build nəticəsi
haqqında rəy bildirməsi
Sürət/dəyişməyə nəzarət funksiyası
• Subversion əsasının və istehsal olunan məhsula nəzarəti
• Nəzarəti haqqında əsas detallar və bildiriş funksiyasına kömək
Icra alətlər
paneli
Yoxlama &
hesabat vermə
alətlər paneli
Bölüşdürmə
alətlər paneli
Konfiqurasiya
aləti

16. NRF, Korea 16
eGovFrame-in ümumi komponentləri
Yenidən istifadəyə
yararlı proqram
modullarının 219
ümumi komponenti
Kateqoriyalar Komponentlər
Təhlükəsizlik
8 xidmət, Real adın təsdiqi və hüquqlara
nəzarət daxil olmaqla
Istifadəçi təsdiqi 3 xidmət, Ümumi Login və Sertifikatlə Login daxil olmaqla
Istifadəçi dəstəyi
56 xidmət, istifadəçi İdarəçiliyi, məsləhət İdarəçiliyi,
müşahidə İdarəçiliyi, FAQ və Q&A daxil olmaqla
Əməkdaşlıq
28 xidmət, Heyət, Klub İdarəçiliyi və Cəmiyyət
İdarəçiliyi daxil olmaqla
Sistem idarəsi
25 xidmət, Ümumi kod nəzarəti,menyu nəzarəti və
qeydiyyat nəzarəti daxil olmaqla
Sistem/Xidmət interfeysi
4 xidmət, İnterfeys Statistikası,İnterfeys Təşkilinin
İdarəçiliyi daxil olmaqla
Statistika / Həsabat 5 xidmət, məqalə və əlaqə statistikası daxil olmaqla
90 xidmət, Təqvim və Format Dəyişimi daxil olmaqla
Utilizasiya ümumi komponentləri
(90 komponent)
Teknikiümumikomponentlər(129komponent)

17. NRF, Korea 17
Mobil eGovFrame variantı
Hazırkı
eGovFrame
Hazırkı
eGovFrame
Mobil eGovFrame
Mobil
User eXperience(UX)
Ümumi mobil
komponentlər
Növbəti variant
eGovFrame
Növbəti variant
eGovFrame
Mobil veb-in icra mühitiMobil veb-in icra mühiti
Mobil Veb-in yaradılma
mühiti
Mobil Veb-in yaradılma
mühiti
Mobil Veb-in ümumi
Komponentləri
Mobil Veb-in ümumi
Komponentləri
Mobil eGovFrame
mobil veb xidməti
təmin etmək üçün
User eXperience(UX)-
in funksionallığının və
mobil komponentlərin
əlavə edildiyi
eGovFrame-ə
əsaslanır

18. NRF, Korea 18
Mobil
eGovFrame
-in
nümunəsi Footer bars
Header barsNavbars
Form element gallery Footer bars
Footer bars
Header bars
Icons list
icon
Basic list
Inline buttons
Button icons
Popup event
Button icons
Grouped buttons
bar

19. eGovFrame-in FaydalarıeGovFrame-in Faydaları3
19NRF, Korea
•arxitektura
•məhsuldarlıq
•standartlar
•yoxlama

20. NRF, Korea 20
Təsdiq edilmiş arxitektura
eGovFrame
Funksionallıq
Arxitektura
Səmərəlilik
Daha çox
funksiya
yaradılması
AnyFrame
LAF/J
NEXCORE
Tələbləri təyin
etmə
Open source
namizədinin
yaradılması
Qiymətləndirmə
üçün open source
SW seçimi
Kriteria
müəyyən etmə
iş qiymətləndirilməsi
(1-ci və 2-ci)
Analiz,
qiymətləndirmə
nəticələri
Təsdiq prosesi
(İSO 14598 ilə birləşmiş PECA metodologiyasından istifadə edərək)
•Ilk qiymətləndirmə:qiymətləndirmə lisenziyası,arxitektura məhdudiyyəti,mühit
•Ikinci qiymətləndirmə:7 kriteri qiymətləndirilməsi,funksionallıq,etibarlılıq və s.
AnalizDünya miqyasında JAVA yaradıcılarının
50 %-i və FORTUNE 500 şirkətlərinin
80%-i Spring platforması istifadəçisidir

21. NRF, Korea 21
Yaradılma məhsuldarlığı
(SW platforması ilə IS)
Aparat təminatı
Əməliyyat sistemi
Middleware
Xidmət tətbiqi
Yaradılma sahəsi
(100% yaradıcılar tərəfindən
edilir)
Yaradılma sahəsi
(100% yaradıcılar tərəfindən
edilir)
Aparat təminatı
Əməliyyat sistemi
Middleware
Xidmət tətbiqi
SW platforması istifadı edir
(təxminən 20-30%)
SW platforması istifadı edir
(təxminən 20-30%)
Yaradılma sahəsi
(təxminən 70-80%)
Yaradılma sahəsi
(təxminən 70-80%)
(SW platforması olmadan IS)
Proqram təminatı
yaradıcıları öz
fikirlərini yalnız
biznes məntiqində
cəmləşdirirlər, bütün
texniki problemlər
isə SW platforması
tərəfindən həll edilir

22. NRF, Korea 22
Standartlaşdırılma
Müntəzəm yaradılma standartlarının təminatı
Yaradılma məhsulları üçün
standartlaşdırılmış formalar
Avtomatik ilkin kod
şablonlarının yaradılması
İlkin kodunun
oxunaqlığını yaxşılaşdırmaq
Sintaktik səhvlərin
qarşısının alınması

23. NRF, Korea 23
Yoxlama / Debugging
v Yoxlamanın vacibliyi
• Səhvlərin tapılması və düzəldilməsi ən bahalı proqram təminatı fəaliyyətidir
• Proqram təminatına nisbətən yoxlama hallarında daha çox səhv var
• Yoxlamanın bir çox formaları səhvlərin tapılmasında 30% daha az effektivdir
- Capers Jones 'Estimating Software Costs' -
Create
Test Case
Report
the Results
Inspection
Reporting

24. eGovFrame-in TətbiqieGovFrame-in Tətbiqi4
24NRF, Korea
• layihələr
• qlobal mənbələr
• nailiyyətlər
• Qarşılıqlı uzlaşma
qabiliyyəti

25. NRF, Korea 25
eGovFrame ilə e-Hökümət sistemi
Bölmə eGovframe ilə layihələr Təşkilat
Dövlət İdarəçiliyi
Dövlət mülki xidmətlər portal sistemi Dövlət İdarəçiliyi və Təhlükəsizlik Nazirliyi
Birləşmiş təstiqləmə sistemi Dövlət İdarəçiliyi və Təhlükəsizlik Nazirliyi
Nəqliyyat
Seul Metropoliteni dəmiryol tranziti idarəetmə
sistemi
Seul Metropoliteni Sürətli Tranzit
Korporasiyası
Sürücülük vəsiqələrinin analizi sistemi Koreya Nəqliyyat Təhlükəsizliyi Orqanı
Şəhər
idarəetməsi
Nəqliyyat təhlükəsizliyi avadanlıqlarının
idarəetmə sistemi
Seul şəhəri
Smart biznes mərkəzinin yaradılması Buçon şəhəri
Təhsil
İnformasiya idarəçilik sistemi universiteti Çunqnam Dövlət Universiteti
İnformasiya idarəçilik sistemi universiteti Koreya Dövlət Açıq Universiteti

26. NRF, Korea 26
eGovframe-in qlobal mənbələri
eGovFrame

27. NRF, Korea 27
Nəticə və nailiyyətlər
Beynəlxalq
tanınma
Beynəlxalq
tanınma
İT SMEs-in İKT rəqabətə
dözümlülüyü
İT SMEs-in İKT rəqabətə
dözümlülüyü
KOM-lar onların
arasından 64 %
qazanmışdır Standart platforması yayılmasıStandart platforması yayılması

28. NRF, Korea 28
Əvvəl və hazırkı vaxt arasında fərqlər
nədir ?
Əvvəl
Hər informasiyalaşdırılmasında eyni
funksiyaların təkrar yaradılması
Qara qutu kimi alınmış platforma
sayəsində istehsalşıdan asılılıq
Platformaya sahib ola bilməyən KOM-
ların rəqabət mümkünsüzlüyü
Yaradılma standartınn olmaması
səbəbindən sistemə xidmətin çətinliyi
Platformaların müxtəlifliyi səbəbindən
sistemlərin əlaqələndirilməsin daha çox
zaman və əmək sərfi
Hazırda
219 ümumi komponentin yenidən
istifadəsilə təkrar yaradılmasının
azalması
Açıq kodlu platformadan istifadə etməklə
istehsalçı asılılığından qurtuluş
Standart platformanın paylaşımı ilə KOM-
ların rəqabət gücünün yaradılma
etdirilməsi
Sübut olunmuş yaradılma standartının
köməyi ilə sistemin istismarının
rahatlaşdırılması
Standırılmış platformaya əsaslanan
sistemlər arasındakı qarşılıqlı uzlaşma
qabiliyyətinin artırılması

29. NRF, Korea 29
OEİ-nin hansı faydaları var ?
Açıq
innovasiya
Açıq
e-Hökümət

30. NRF, Korea 30
Bu təqdimat NRF-in yardımilə yaradılmışdır və
içindəki məzmun hüququ NİA və NRF-ə məxsusdur.
Layihənin məsul şəxsi : Tae Woon Kang 1)
Tərcümə edən : Young Hyo Jo 2) (briqadir)
İlahə Haqverdiyeva 3)
Gülər Vəliyeva 3)
Dəyərləndirən məsləhətçi şəxs : Yadigar İmamverdiyev 4)
1) Professor / Consultant: AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu / Koreya Milli Elmi Tədqiqatlar Fondu (NRF)
2) Professor: Baku Dövlət Universiteti, Koreya dili və ədəbiyyatı fakültəsi
3) Tələbə: Baku Dövlət Universiteti, Koreya dili və ədəbiyyatı fakültəsi
4) Professor / Şöbə müdiri: AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu
프로젝트 책임자 : 강 태 운
번역 : 조 영 효 (리더)
조언 및 검토 :
본 발표 자료는 NRF 지원으로 제작되었고
모든 내용에 대한 권리는 NIA와 NRF에 있습니다.