SIÊU ÂM BẤT THƯỜNG ĐƯỜNG BÀI TIẾT
- 2. KYÕ THUAÄT KHAÛO SAÙT
1.Sieâu aâm: -Ñaùnh giaù toaøn boä ñöôøng nieäu
-Möùc ñoä öù nöôùc, BQ, NQ
2.Cystography:
-Ñgiaù ñöôøng tieåu döôùi
-Choïc doø treân xöông mu
3.UIV: -Ñgiaù: .hình daïng vaø chuû moâ
.ñöôøng baøi tieát
4.Khaùc: -Chuïp ñöôøng nieäu qua ngaõ choïc doø
-Xaï hình thaän
- 3. TAÀM SOAÙT DÒ DAÏNG HEÄ NIEÄU
TRÖÔÙC VAØ SAU SINH
*Thöïc hieän thöôøng qui trong thai kyø
*Taát caõ dò daïng ñöôïc phaùt hieän:
-> Kieåm tra laïi
-> Thôøi ñieåm
*Echo-> Cystography hay UIV
- 4. I.BAÁT THÖÔØNG VEÀ
SOÁ LÖÔÏNGVAØ KÍCH THÖÔÙC THAÄN
1.Baát saûn thaän (Agenesie)
-Khoâng coù maàm chuû moâ
-Hai beân: hieám-> Echo tieàn saûn: .Thieåu oái
.Boä maët Potter
->TKMP do thieåu saûn phoåi
-Moät beân: 1/1000
.Keøm nhöõng baát thöôøng nieäu duïc cuøng beân
.Duplex boä maùy sd, thieåu saûn TC-buoàng tr
- 5. 1.Baát saûn thaän (Agenesie)
ASP:
-> Khoâng thaáy boùng thaän
Echo:
->Khoâng coù caáu truùc thaän trong vuøng hoá
thaän
->Thaän coøn laïi to buø tröø
- 6. 2.Aplasie
-Toàn taïi maàm thaän xô hoaù-xô hoaù daïng nang
toån thöông vieâm mm vaø nhöõng ñaûo suïn
-Ñm thaän kt nhoû
-Ñöôøng baøi tieát (+), coù loå nieäu quaûn
-NQ coù theå thoâng hay ñaàu tòt , xô
- 7. 3.Thieåu saûn thaän:
-Ñôn thuaàn =“Thaän buùp beâ”
.Moät hay 2 beân
.Chöùc naêng thaän bình thöôøng
.Echo: coøn phaân bieät tuûy-voû
-Oligomeùganeùphronique:
2. thaän nhoû haøi hoaø, khoang thaän bình thöôøng
.Giaûm ñôn vò thaän, taêng kt caàu thaän,
.Trai>gaùi, -> suy thaän luùc tröôûng thaønh
- 8. 3.Thieåu saûn thaän:
-Segmenaire:
. Giaûm kt thaän keøm khuyeát voû thaän-daõn ñaøi thaän
. OÁng thaän daõn hay teo, khoâng coù caàu thaän
. Vieâm bít Ñm cung vaø Ñm gian thuøy
. Gaùi>>trai + cao huyeát aùp
Echo: ->toån thöông khu truù
Beänh lyù thaän do traøo ngöôïc (hay keát hôïp)
-> moâ hoïc
- 9. 4.LOAÏN SAÛN THAÄN
-Ngöøng phaùt trieån trong gñ phoâi thai
thieåu saûn, teo
-NTT, giaû tieåu khoâng töï chuû
-Echo:
*Thaän nhoû, maát phaân bieät tuûy-voû,
ñoä echo>gan, micro-macrokystes
*Khoâng nhìn thaáy thaän
- 11. 4.LOAÏN SAÛN THAÄN
*Loaïn saûn ña nang:
-Thaän thöôøng to
-Nhieàu nang, ñoäc laäp hoaëc thoâng vôùi
nhöõng caáu truùc oáng
-Moâ xô chöùa nhöõng tp loaïn saûn
-NQ: teo, thoâng hoaëc thoâng vôùi nang
-Thöôøng 1 beân, keøm dò daïng ñoái beân
- 15. II.BAÁT THÖÔØNG VEÀ VÒ TRÍ THAÄN
1.Baát thöôøng xoay thaän:
-Khoâng xoay: beå thaän naèm phía tröôùc
-Xoay quaù möùc: beå thaän naèm phía sau
-Xoay ngöôïc chieàu: beå thaän naèm phía ngoaøi
. Moät hay 2 beân keøm laïc choå
. Keøm baát thöôøng choå noái NQ-beå thaän
. UIV-> beå thaän to, bieán daïng
- 16. 2.THAÄN LAÏC CHOÅ
*Thaän trong loàng ngöïc:
-Thöôøng beân traùi
-Echo, UIV
*Thaän naèm trong vuøng tieåu khung
-Moät hay 2 beân, 1 thaän ñôn
-Thöôøng keøm baát thöôøng xoay
-Phaùt hieän tình côø hay h/c mass
-Nguy cô chaán thöông
- 19. 2.THAÄN LAÏC CHOÅ
*Thaän hình moùng ngöïa:
-Dính nhau bôûi eo tröôùc coät soáng hay Mm
moâ xô, chuû moâ, cöïc döôùi.
-Baát thöôøng xoay: beå thaän tröôùc hay ngoaøi
-Loå nieäu quaûn bình thöôøng
.NTT, h/c noái, soûi, ñau buïng
.H/c dò daïng: Turner, Down
*Thaän laïc choå giao nhau:
-2 thaän naèm cuøng beân
-NQ baét cheùo tröôùc coät soáng
- 21. III.BAÁT THÖÔØNG TRONG THAÄN
-Tuùi thöøa ñaøi thaän:
-ÖÙ nöôùc ñaøi thaän: .Daõn ñôn thuaàn ñaøi thaän
.Do heïp : noäi- ngoaïi taïi
-Ñaøi thaän to: do thieåu saûn ñôn thuaàn tuûy
thaän
- 22. IV.HOÄI CHÖÙNG NOÁI
BEÅ THAÄN-NIEÄU QUAÛN
-Gaây ra hoäi chöùng taéc ngheõn
.50% baát thöôøng moâ hoïc lôùp cô
.20% xô heïp, gaäp goùc, Ñm baét cheùo (20%)
-Thöôøng gaëp beân traùi, 10-20% 2 beân
-Phaùt hieän:
.Coù theå trong töû cung
.NTT, ñau buïng, tieåu maùu sau chaán thöông
nheï, mass...
- 23. HOÄI CHÖÙNG NOÁI
BEÅ THAÄN-NIEÄU QUAÛN
*Echo:
-Daõn to beå thaän vaø caùc ñaøi thaän
-Khoâng nhìn thaáy nieäu quaûn
-Ño: . Kt beå thaän (caét ngang)
. Kt thaän, beà daøy chuû moâ
-Doppler: IR ôû Ñm gian thuøy vaø Ñm cung
- 28. HOÄI CHÖÙNG NOÁI
BEÅ THAÄN-NIEÄU QUAÛN
*Chuïp Cystography-> Traøo ngöôïc keát hôïp
*Chuïp UIV:
.Daïng naëng coøn baøi tieát:
.Daïng trung gian
.Daïng nheï
->SS: nheï trung gian : td hình aûnh
naëng: ngoaïi khoa hay DL taïm thôøi
- 29. V.BAÁT THÖÔØNG NIEÄU QUAÛN
1.NQ naèm sau TMC döôùi:
-NQ phaûi ñoaïn TL: sau-trong VCI
-UIV: “J” ngöôïc
2.Heïp vaø van NQ
-Thöôøng ñoaïn TL
- 30. V.BAÁT THÖÔØNG NIEÄU QUAÛN
3.Mega-ureter nguyeân phaùt:
-Daõn to NQ baåm sinh treân ñoaïn taän bò taéc
.Daøi 15mm
.Taêng saõn moâ LK, baát thöôøng sôïi cô
-Choå caém NQ-BQ bình thöôøng
-Coù 3 type: .Type I: Mega-ureter ñoaïn chaäu
.Type II:daõn to, khoâng ngoaèn ngoeøo
.Type III:daõn to, daøi, ngoaèn ngoeøo
- 33. VI.BAÁT THÖÔØNG ÑOÂI
1. NQ ñoâi baùn phaàn:
-2 NQ noái nhau : . Beå thaän
. TL, chaäu, tieåu khung,
-Ñoaïn taän chung, 1 loå NQ vò trí bình thöôøng
2. NQ ñoâi toaøn phaàn:
-2 NQ ->BQ 2 vò trí gaàn nhau, cuøng 1 Ñm
.NQ beå thaän treân->BQ vò trí thaáp nhaát
.NQ beå thaän döôùi->BQ vò trí cao hôn
- 34. 2. NQ ñoâi toaøn phaàn:
*Beänh lyù cuûa heä thoáng treân:
-ÖÙ nöôùc: .Loå caém NQ vaøo Trigone, coå BQ
->Taéc cô naêng-Megaureter tieân phaùt
->Keøm ureterocele trong thaønh BQ
. NQ caém laïc choå: treân döôùi cô
voøng, tuùi tinh hay aâm hoä, aâm ñaïo
-Loaïn saûn chuû moâ thaän cöïc treân, daïng ña
nang, ít hay khoâng chöùc naêng
- 37. 2. NQ ñoâi toaøn phaàn:
*Beänh lyù cuûa heä thoáng döôùi:
-Traøo ngöôïc BQ-NQ
->BL thaän do traøo ngöôïc,
->Teo thaän cöïc döôùi
-Baát thöôøng choå noái NQ-beå thaän
.Coù theå keøm Traøo ngöôïc BQ-NQ
- 39. 1.2. Nang NQ laïc choå:
.Loå NQ laïc choå
->Treân hay döôùi coå BQ
->NÑ, döôùi coå BQ, treân cô
voøng
.Daõn ñöôøng baøi tieát
.Loaïn saõn chuû moâ thaän, chöùc
naêng keùm
- 41. NANG NIEÄU QUAÛN
2. Tình huoáng phaùt hieän:
- NTT
- Tieåu khoù
-Chaån ñoaùn tröôùc sinh:
.Daõn ñöôøng tieåu treân
.Bilan sau sinh ->ureterocele
- 42. NANG NIEÄU QUAÛN
3.Chaån ñoaùn hình aûnh:
3.1.Nang NQ trong thaønh BQ:
-Echo: .Daõn trong thaønh NQ ñoaïn taän
.Ngaên caùch thaønh BQ bôûi lôùp echo moõng
.Khoù xñ vò trí so vôùi coå BQ
.Co thaét nang nQ
.Tìm daáu hieäu NQ ñoâi
-UIV:
-Cystography:
- 43. NANG NIEÄU QUAÛN
3.2. Nang NQ laïc choå:
*Echo:
-Nang ñöôïc ngaên caùch vôùi BQ bôûi 1 ñöôøng echo
-Chaân nang roäng, keùo daøi ñeán coå BQ
-Khoâng coù söï co thaét
-Daõn öù nöôùc thaän cöïc treân hay toaøn boä thaän
-Loaïn saõn chuû moâ thaän (töông öùng vôùi nang)
*UIV:
*Cystography
- 47. NIEÄU QUAÛN CAÉM LAÏC CHOÅ
1.Hình aûnh giaûi phaãu-laâm saøng:
*Beù gaùi: F/ M 5-6 laàn
.75-80% NQ ñoâi toaøn phaàn
.35% nieäu ñaïo, 30% aâm hoä, 20% AÂÑ
->döôùi cô voøng NÑ : chaûy NT, giaû tieåu khoâng töï chuû,
vieâm aâm hoä-AÂÑ lieân tuïc.
*Beù trai: hieám
.NQ ñoâi toaøn phaàn
.NÑ sau treân cô voøng:55%
.OÁng nieäu duïc: 45% (tuùi tinh, maøo tinh, oáng daãn
tinh)
- 48. NIEÄU QUAÛN CAÉM LAÏC CHOÅ
2.Chaån ñoaùn:
-Chuû moâ thaän: loaïn saõn, kt nhoû, khoâng btieát
-Echo: .Vuøng chaäu->caáu truùc oáng, giaû nang,
Nang nieäu quaûn
->NQ daõn, tuùi tinh to, nang oáng Garner
.Tìm daáu duplex
-UIV: .Daáu Duplex
-Cystography:->traøo ngöôïc luùc ñi tieåu
- 49. TRAØO NGÖÔÏC BAØNG QUANG-NQ
*Beänh lyù nieäu thöôøng gaëp nhaát ôû treû em:
-Vaán ñeà NTT
-Chæ thaáy qua chuïp cystography
-Cystography->. Hình daïng BQ, NÑ
.Nhöõng baát thöôøng phoái hôïp
-Möùc ñoä naëng tuøy öù nöôùc
- 51. *Heä thoáng choáng traøo ngöôïc:
-Chieàu daøi ñoaïn NQ noäi thaønh vaø TLC
*Cô cheá traøo ngöôïc:
1.Traøo ngöôïc tieân phaùt:
-NQ noäi thaønh ngaén, roäng, TLC keùm
-Caém laïc choå
2.Traøo ngöôïc thöù phaùt:
-Taéc ngheõn döôùi BQ, nang NQ cuøng hay ñoái
beân, NQ ñoâi, BQ thaàn kinh
-Sau noäi soi...
- 52. *Söï keát hôïp traøo ngöôïc -NTT
-NTT coù 30-50% bò traøo ngöôïc BQ-NQ
-NTT khoâng gaây traøo ngöôïc
*Aûnh höôûng cuûa traøo ngöôïc:
-Vieâm ñaøi beå thaän khu truù hoaëc thuøy
- 53. Chaån ñoaùn hình aûnh
1.Echo: -Ñaùnh giaù kt thaän, ñaøi beå thaän
-Nieäu quaûn chaäu
2.Cystography:
-Xaùc ñònh traøo ngöôïc
-Ñaùnh giaù BQ-NÑ
3.UIV: -Ñaùnh giaù ñöôøng baøi tieát
.Seïo, heä thoáng ñoâi
.Söï keát hôïp hoäi chöùng noái
- 54. VII.BAÁT THÖÔØNG BAØNG QUANG
1.Tuùi thöøa BQ:
Tuùi thöøa “Hutch”
2.Dò daïng ouraque(nang roán nieäu)
Söï thoaùi trieån khoâng hoaøn toaøn oáng roán-nieäu
Toàn taïi oáng roán-nieäu:
Nang roán nieäu, khoâng thoâng, naèm treân BQ
Tuùi thöøa roán-nieäu:sau roán hay sau BQ
- 55. VIII. BAÁT THÖÔØNG NIEÄU ÑAÏO
1.Tình huoáng laâm saøng:
-Tieåu khoù, khoâng thaønh tia
-Tieåu khoâng töï chuû
-NTT taùi phaùt...
- 56. VIII. BAÁT THÖÔØNG NIEÄU ÑAÏO
1.Van nieäu ñaïo sau:
-Neáp maøng baåm sinh gaây bít taéc
-Theo PL “YOUNG”:
.TypeI: phaùt xuaát töø phaàn döôùi uï nuùi caém
vaøo thaønh tröôùc beân NÑ
.TypeII: 2 neáp xp töø phaàn treân cuûa uï nuùi
.Type III: maøng coù loå thuûng trung taâm
beân döôùi uï nuùi
- 57. 2.Beänh caûnh laâm saøng:
-Baøo thai: thieåu oái, BQ to, daõn ñaøi beå thaän
2 beân, ascite nieäu
-Sô sinh-nhuõ nhi:BQ to, TKMP
-Treû lôùn: tieåu khoù, nhoû gioït, tieåu raét
-Treû lôùn hôn: tieåu khoâng kieåm soaùt, ñaùi
daàm, baát thöôøng tia nöôùc tieåu, suy thaän...
