 Судасны ханын нэвчих чанар
 Цусны даралт буюу гидростатик
даралт
 Эсийн гаднах шингэний онкос болон
осмос даралт
 Эсийн доторх шингэний коллойд осмос
даралт
 Эрхтэн эдийн гидрофил чанар
 Лимфийн шингэний төлөв байдал
Усны
солилцооны
хямрал
Гипогидратаци
Анхдагч буюу
туйлын ус
хомсдол
Биеиын шингэн
дэх эрдэс
дуталаас
Гипергидратаци
Дегидратац
Эсийн гаднах дегидратац, эсийн доторхи
гипергидратац
Эсийн гаднах Эсийн доторх дегидратац дегидратац
эсийн доторхи эснйнгаднах гнпергидратац
гипергидратац
Эсийн доторхи дегидратац, эсийнгаднах
гипергедратац
 Эрдэс бодис нь усны солицлооны хэвийн явц,
хүчил шүлтийн тэнцвэрт байдлыг нөхцөлдүүлж
байдаг.
Эрдэс Эсийн доторх
шингэн мэкв/л
Эсийн гаднах
шингэн мэкв/л
1 Натри 10 137-147
2 Кали 141 3,5-5,5
3 Кальци 1 4,5-5,3
4 Магни 58 1,5-2,5
5 Хлорид 4 100-106
6 Бикарбонат 10 24-31
7 фосфат 75 1,7-3,6
Шалтгаан
1. Хүнд явцтай суулгалт, бөөлжилт
2. Бөөрний үйл ажилгааны дутагдалт өвчин
3. Түлэгдэлт
4. Дотоод шүүрлийн эмгэг
5. Зүрхний дутагдал
6. Шээлгэх эм удаан хэрэглэх
 Эсийн гаднах ба эсийн шингэний ионы
тэнцэл алдагдаж эсээс калийн ион эсийн
гаднах шингэнд шилжиж гиперкалиеми
үүснэ.
 Үүнээс үүдэн зүрнхний үйл ажилгаа
хямарч СЦД хүргэн хүндэрнэ.
 Цусны плазмын натрийн ионы агууламж
150-200 мекв/л –с дээш болох
Шалтгаан:
Гипертоник уусмал ихээр сэлбэх
Альдостероны ялгаралт ихсэх
Бөөрний сувганцарт натрийн эргэн
шимэгдэлт ихэссэн байна.
 Цусны осмос даралт ихсэх
 Биед шингэн хуримтлагдаж хаван үүсэх
 Судасны эндотель хөөж хавагнаж
 Судас агшиж сүв нь нарийсдаг учир цусны
даралт ихсэнэ.
 Хоол хүнсний хамт хэрэглэх калийн
хэмжээ багасах
 Шээсээр кали их хэмжээгээр гадагшлах
 Ходоод гэдэсний шүүсэнд агуулагдах учир
бөөлжилт суулгалтын үед үүснэ.
 Эсийн мембраны үйлийн потенциал
багасаж, сэрэх чанар буурч, зүрхний
булчинд сөргөөр нөлөөлж АРИТМИ
үүсгэнэ. Үүнээс үүдэн цусн даралт
багасах
 Хоол хүнсээр өдөрт 2-4 гр авах ёстой
 Бөөрний үйл ажилгааны дутагдал
 Бөөрний дээд булчирхайн дутагдал
Энэ тохиолдолд биеээс кали ялгарах үйл
явц саатдаг.
 Мэдрэл булчингийн үйл ажилгааны
хямрал давамгайлж илэрнэ.
 Сэрэл үүсэх дамжих үйл явц
саатаж,хөдөлгөөн багасаж идэвхигүй
болно.
 Гэдэсний хөдөлгөөн багасаж булчин нь
АТОНИ болж хоол боловсруулах үйл
явцын хямрал
 Сийвэнгийн кальцийн агууламж 8,8 мг,%-с
доош болох
 Бамбайн дэргэдэх булчирхайн үйл
ажилгааны дутагдал
 Кальцитонин дааврын ялгаралт ихсэхэд
 Бөөрний дутагдал цочмог архаг хэлбэр
 Мэдрэл булчингийн сэрэх чанар дамжилт
ихсэж булчин агшиж таталт үүснэ.
 Са антогонист учир гиперкалисеми үүснэ.
Үүнээс эсийн мембраны нэвчилт ихсэж са
чөлөөт ион эсэд нэвтэрч...
 Сийвэнгийн са агууламж 2.5 ммоль/л –с
дээш нэмэгдэх үед
 Бамбайн дэргэдэх булчирхайн хоргүй
хавдар Паратгормоны ялгаралт ихсэнэ
 Кальцитонин дааврын ялгаралт буурах
 Мэдрэл булчингийн сэрэх чанар багасаж
саа саажилт үүсэж болно.
 Ам цангах, хоногийн шээсний гарц
ихсэх,өтгөн хатах,хоолонд дургүй болох
шинж
 Булчингийн тонус суларснаас даралт
багасах
 Удаан хугацаагаар үргэлжилбэл зөөлөн
эдэд са хуримтлагдах,бөөр шээс ялгарах
замд чулуу үүснэ.
 Нүүрс төрөгчийн
давхар исэл
 Аммонийн ион NH4
 Дигидрофосфатын
анион
H2PO4,HCO3,OH,NH3  Сүүний хүчил
 Өөхний хүчил
(Кето хүчил)
Тохируулга
Химийн Физиологийн
Бикарбонат,
фосфатын уураг,
гемоглобины буфер
оролцож явагддаг.
Амьсгал
Бөөрний
зохицуулга
Хүний биеийн цусны рН нь маш нарийн буфферийн
тогтолцоогоор зохицуулагдаж, 7.35-7.45 хооронд буюу
усаар ярьвал бага зэрэг шүлтлэг тал руугаа байдаг.
Цусны рН 7.35-аас буурвал бодисын солилцооны
хүчилшил үүсэх ба энэ нь төв мэдрэлийн тогтолцооны
дарангуйлалд хүргэдэг. Хүнд хэлбэрийн хүчилшил буюу
рН 7.00-оос буурвал кома, үхэлд ч хүргэх аюултай
байдаг.
Харин рН 7.45-аас ихэсвэл бодисын солилцооны
шүлтшил үүсч, мэдрэлийн тогтолцооны хэт мэдрэгжилт
үүсч, булчингийн агшилт, таталт, хүнд үед амь насанд
аюултай болдог.
 Уушги нь бие махбодод явагдах хийн
солилцоог тохируулж С02-ыг ялгаруулна.
С02-ыг ялгаруулах ажиллагаа удааширвал
цусны идэвхт чанар хүчиллэг болох ба
хурдасвал шүлтлэг болно.
 Бөөр нь илүүдэл устөрөгчийн ионыг шээсээр
ялгаруулж бикарбонатын буферийг
тогтвортой байлгах ба бикарбонатын буцаж
шимэгдэх ажиллагааг зохицуулна. Энэ нь
фосфатын буферийн оролцоотойгоор
явагдана.
Амьсгалын шалтгаант Ацидоз
• Бодисын солилцооны Ацидоз
Амьсгалын шалтгаант Алкалоз
• Бодисын солилцооны Алкалоз
1. Цусны PH 7.35-7.45
2. CO2 35-45
3. O2 80-100
4. HCO3 22-26
PH CO2 O2 HCO3 Амьсгалын шалтгаант
Ацидоз
PH CO2 O2 HCO3 Амьсгалын шалтгаант Алкалоз
PH CO2 O2 HCO3 Бодисын солилцооны
Ацидоз
PH CO2 O2 HCO3 Бодисын солилцооны
Алкалоз
 Шээсний PH үзэх (Хэвийн 4.5-8.5)
 Аммиак
 Титрлэгддэг хүчил
 Бикарбонат үзэх
 Хлорт аммонийн сорил
Сорилын өмнө 30 мин зайтай 3 удаа шээс авна.
Дараа нь 0.1 гр/кг хлорт аммонийг 700-1000 мл
усаар даруулан 8 цагийн турш цаг тутам
шээлгэж шинжлэхэд 5 дахь цагийн шээсний
өөрчлөлт дээд цэгтээ хүрч PH 5,3-С багасаж,
хүчлийн ялгарал 25мкмоль/мин, аммоны
ялгарал 35 мкмоль/мин их байх нь хүчил
ялгаруулах бөөрний үйл ажиллагаа хэвийн
байгааг илтгэнэ.

ус эрдэсийн-солилцоо-алдагдал

  • 6.
     Судасны ханыннэвчих чанар  Цусны даралт буюу гидростатик даралт  Эсийн гаднах шингэний онкос болон осмос даралт  Эсийн доторх шингэний коллойд осмос даралт  Эрхтэн эдийн гидрофил чанар  Лимфийн шингэний төлөв байдал
  • 7.
  • 8.
    Дегидратац Эсийн гаднах дегидратац,эсийн доторхи гипергидратац Эсийн гаднах Эсийн доторх дегидратац дегидратац эсийн доторхи эснйнгаднах гнпергидратац гипергидратац Эсийн доторхи дегидратац, эсийнгаднах гипергедратац
  • 9.
     Эрдэс бодиснь усны солицлооны хэвийн явц, хүчил шүлтийн тэнцвэрт байдлыг нөхцөлдүүлж байдаг. Эрдэс Эсийн доторх шингэн мэкв/л Эсийн гаднах шингэн мэкв/л 1 Натри 10 137-147 2 Кали 141 3,5-5,5 3 Кальци 1 4,5-5,3 4 Магни 58 1,5-2,5 5 Хлорид 4 100-106 6 Бикарбонат 10 24-31 7 фосфат 75 1,7-3,6
  • 10.
    Шалтгаан 1. Хүнд явцтайсуулгалт, бөөлжилт 2. Бөөрний үйл ажилгааны дутагдалт өвчин 3. Түлэгдэлт 4. Дотоод шүүрлийн эмгэг 5. Зүрхний дутагдал 6. Шээлгэх эм удаан хэрэглэх
  • 11.
     Эсийн гаднахба эсийн шингэний ионы тэнцэл алдагдаж эсээс калийн ион эсийн гаднах шингэнд шилжиж гиперкалиеми үүснэ.  Үүнээс үүдэн зүрнхний үйл ажилгаа хямарч СЦД хүргэн хүндэрнэ.
  • 12.
     Цусны плазмыннатрийн ионы агууламж 150-200 мекв/л –с дээш болох Шалтгаан: Гипертоник уусмал ихээр сэлбэх Альдостероны ялгаралт ихсэх Бөөрний сувганцарт натрийн эргэн шимэгдэлт ихэссэн байна.
  • 13.
     Цусны осмосдаралт ихсэх  Биед шингэн хуримтлагдаж хаван үүсэх  Судасны эндотель хөөж хавагнаж  Судас агшиж сүв нь нарийсдаг учир цусны даралт ихсэнэ.
  • 15.
     Хоол хүнснийхамт хэрэглэх калийн хэмжээ багасах  Шээсээр кали их хэмжээгээр гадагшлах  Ходоод гэдэсний шүүсэнд агуулагдах учир бөөлжилт суулгалтын үед үүснэ.
  • 16.
     Эсийн мембраныүйлийн потенциал багасаж, сэрэх чанар буурч, зүрхний булчинд сөргөөр нөлөөлж АРИТМИ үүсгэнэ. Үүнээс үүдэн цусн даралт багасах
  • 17.
     Хоол хүнсээрөдөрт 2-4 гр авах ёстой  Бөөрний үйл ажилгааны дутагдал  Бөөрний дээд булчирхайн дутагдал Энэ тохиолдолд биеээс кали ялгарах үйл явц саатдаг.
  • 18.
     Мэдрэл булчингийнүйл ажилгааны хямрал давамгайлж илэрнэ.  Сэрэл үүсэх дамжих үйл явц саатаж,хөдөлгөөн багасаж идэвхигүй болно.  Гэдэсний хөдөлгөөн багасаж булчин нь АТОНИ болж хоол боловсруулах үйл явцын хямрал
  • 19.
     Сийвэнгийн кальцийнагууламж 8,8 мг,%-с доош болох  Бамбайн дэргэдэх булчирхайн үйл ажилгааны дутагдал  Кальцитонин дааврын ялгаралт ихсэхэд  Бөөрний дутагдал цочмог архаг хэлбэр
  • 20.
     Мэдрэл булчингийнсэрэх чанар дамжилт ихсэж булчин агшиж таталт үүснэ.  Са антогонист учир гиперкалисеми үүснэ. Үүнээс эсийн мембраны нэвчилт ихсэж са чөлөөт ион эсэд нэвтэрч...
  • 21.
     Сийвэнгийн саагууламж 2.5 ммоль/л –с дээш нэмэгдэх үед  Бамбайн дэргэдэх булчирхайн хоргүй хавдар Паратгормоны ялгаралт ихсэнэ  Кальцитонин дааврын ялгаралт буурах
  • 22.
     Мэдрэл булчингийнсэрэх чанар багасаж саа саажилт үүсэж болно.  Ам цангах, хоногийн шээсний гарц ихсэх,өтгөн хатах,хоолонд дургүй болох шинж  Булчингийн тонус суларснаас даралт багасах  Удаан хугацаагаар үргэлжилбэл зөөлөн эдэд са хуримтлагдах,бөөр шээс ялгарах замд чулуу үүснэ.
  • 24.
     Нүүрс төрөгчийн давхарисэл  Аммонийн ион NH4  Дигидрофосфатын анион H2PO4,HCO3,OH,NH3  Сүүний хүчил  Өөхний хүчил (Кето хүчил)
  • 25.
    Тохируулга Химийн Физиологийн Бикарбонат, фосфатын уураг, гемоглобиныбуфер оролцож явагддаг. Амьсгал Бөөрний зохицуулга
  • 26.
    Хүний биеийн цуснырН нь маш нарийн буфферийн тогтолцоогоор зохицуулагдаж, 7.35-7.45 хооронд буюу усаар ярьвал бага зэрэг шүлтлэг тал руугаа байдаг. Цусны рН 7.35-аас буурвал бодисын солилцооны хүчилшил үүсэх ба энэ нь төв мэдрэлийн тогтолцооны дарангуйлалд хүргэдэг. Хүнд хэлбэрийн хүчилшил буюу рН 7.00-оос буурвал кома, үхэлд ч хүргэх аюултай байдаг. Харин рН 7.45-аас ихэсвэл бодисын солилцооны шүлтшил үүсч, мэдрэлийн тогтолцооны хэт мэдрэгжилт үүсч, булчингийн агшилт, таталт, хүнд үед амь насанд аюултай болдог.
  • 27.
     Уушги ньбие махбодод явагдах хийн солилцоог тохируулж С02-ыг ялгаруулна. С02-ыг ялгаруулах ажиллагаа удааширвал цусны идэвхт чанар хүчиллэг болох ба хурдасвал шүлтлэг болно.  Бөөр нь илүүдэл устөрөгчийн ионыг шээсээр ялгаруулж бикарбонатын буферийг тогтвортой байлгах ба бикарбонатын буцаж шимэгдэх ажиллагааг зохицуулна. Энэ нь фосфатын буферийн оролцоотойгоор явагдана.
  • 28.
    Амьсгалын шалтгаант Ацидоз •Бодисын солилцооны Ацидоз Амьсгалын шалтгаант Алкалоз • Бодисын солилцооны Алкалоз
  • 30.
    1. Цусны PH7.35-7.45 2. CO2 35-45 3. O2 80-100 4. HCO3 22-26
  • 31.
    PH CO2 O2HCO3 Амьсгалын шалтгаант Ацидоз PH CO2 O2 HCO3 Амьсгалын шалтгаант Алкалоз PH CO2 O2 HCO3 Бодисын солилцооны Ацидоз PH CO2 O2 HCO3 Бодисын солилцооны Алкалоз
  • 32.
     Шээсний PHүзэх (Хэвийн 4.5-8.5)  Аммиак  Титрлэгддэг хүчил  Бикарбонат үзэх
  • 33.
     Хлорт аммонийнсорил Сорилын өмнө 30 мин зайтай 3 удаа шээс авна. Дараа нь 0.1 гр/кг хлорт аммонийг 700-1000 мл усаар даруулан 8 цагийн турш цаг тутам шээлгэж шинжлэхэд 5 дахь цагийн шээсний өөрчлөлт дээд цэгтээ хүрч PH 5,3-С багасаж, хүчлийн ялгарал 25мкмоль/мин, аммоны ялгарал 35 мкмоль/мин их байх нь хүчил ялгаруулах бөөрний үйл ажиллагаа хэвийн байгааг илтгэнэ.