რეფერატი ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს შესახებ

1. ადამიანის უფლებათა
ევროპული სასამართლო
(განცხადების წარდგენა
სასამართლოში)

2. შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
პრეზენტატორი: დავით სირაბიძე
სპეციალობა: სამართალმცოდნეობა
კურსი: I კურსი

3. განაცხადის შეტანა
ყველა განსასჯელსა თუ მისჯილ პირს, ვინც კონვენციით გარანტირებული უფლების
დარღვევას ჩივის, აქვს განაცხადის წარდგენის უფლება (კონვენციის 34-ე მუხლი).
როგორც წესი, არ შეიძლება სხვისი სახელით განაცხადის შეტანა, თუმცა
შესაძლებელია განაცხადების წარდგენა ადვოკატთა მიერ მათი კლიენტების
სახელით. სასამართლოს მიმართვის თავისებური წესები გააჩნია, კერძოდ
განმცხადებელს შეუძლია სასამართლოს მიმართოს ორი გზით:
* სპეციალური განაცხადის ფორმით
* წერილობით

4. სპეციალური განაცხადის ფორმა
განმცხადებელს ძირითადად ამ ფორმის გამოყენება მოეთხოვება, თუ შესაბამისი
სექციის პრეზიდენტი არ გადაწყვეტს სხვაგვარად. განაცხადი შეიძლება იყოს
როგორც ნაბეჭდი, ისევე ნაწერი. ის აუცილებლად უნდა შეიცავდეს შემდეგ
ინფორმაციას:
* სახელი, დაბადების თარიღი, მოქალაქეობა, სქესი, საქმიანობა და განმცხადებლის
მისამართი
*წარმომადგენლის სახელი, საქმიანობა და მისამართი, თუ ასეთი არსებობს
*მოპასუხე მთავრობის სახელი, რომლის წინააღმდეგაც კეთდება განაცხადი
*ფაქტების მოკლე აღწერა
*კონვენციის შესაძლო დარღვევების მოკლე აღწერა და შესაბამისი არგუმენტები
* განმცხადებლის მიერ კონვენციის 35(1)-ე მუხლში მოცემული დასაშვებობის
კრიტერიუმების (შიდასამართლებრივი დაცვის საშუალებების ამოწურვა და ექვსი
თვის ტესტი) შესრულების მოკლე აღწერა
*განაცხადის საგანი
ასევე სასამართლო მოითხოვს, რომ როდესაც განაცხადი აღემატება 10 გვერდს,
მას უნდა ახლდეს მოკლე შეჯამებაც. განმცხადებლებმა განაცხადში აგრეთვე უნდა
მიუთითონ, ხომ არ წარუდგენიათ მათ თავიანთი საჩივრები საერთაშორისო
მოკვლევის ან მოგვარების სხვა რომელიმე ინსტანციაში (რეგლამენტის მუხლი 47.2.ბ)

5. წერილობითი ფორმა
პრაქტიკოსები, რომლებიც საჩივარს აღძრავენ წერილის მეშვეობით, მასში უნდა
განსაზღვრავდნენ: განმცხადებლის ვინაობას, ფაქტების მოკლე აღწერას(რომლებიც
რელევანტურია სასამართლოს წინაშე დაყენებული საკითხისათვის), უნდა
მიუთითებდნენ შიდა სამართალწარმოებაზე(რასაც ეწეოდა განმცხადებელი ან რაც
სხვა მიზეზით მნიშვნელოვანი იყო განმცხადებლის კონკრეტული საქმისთვის) და
უნდა გამოყოფდნენ კონვენციის მუხლებს, რომელთა დარღვევის გამოც ჩივის
განმცხადებელი; დამატებით
უნდა იქნეს მითითებული სასამართლო განაცხადის საგანი.
თუ ამ ეტაპზე საკმარისი ინფორმაცია არ იქნება შეტანილი წერილში, ამან
მოგვიანებით შეიძლება გამოიწვიოს საქმის დაუშვებლად გამოცხადება
ექვსთვიანი ხანდაზმულობის ვადის დარღვევის გამო.
რეკომენდებულია, რომ წერილი, რამდენადაც შესაძლებელი იქნება, ფართოდ
ჩამოყალიბდეს; სხვაგვარად, თუ განმცხადებლის საჩივრის რომელიმე ელემენტი
არ იქნება ხსენებული, საქმის ეს ასპექტი შეიძლება დაუშვებლად გამოცხადდეს
ექვსთვიან ხანდაზმულობის ვადასთან შეუთავსებლობის მოტივით.

6. ენები
თუმცაღა, სასამართლოს ოფიციალური ენებია ინგლისური და
ფრანგული, შესავალი წერილი შეიძლება იქნეს წარდგენილი
კონვენციის ხელშემკვრელი სახელმწიფოების ნებისმიერ ოფიციალურ
ენაზე.
ხარჯები
განაცხადის წარდგენა უფასოა, თუმცა განმცხადებელმა უნდა
დაფაროს თავისი პირადი ხარჯები, როგორიცაა, მაგალითად,
ადვოკატის ჰონორარი. იმ შემთხვევაში, თუ სასამართლო დაადგენს
დარღვევას, შეიძლება სახელმწიფოს მოეთხოვოს ამგვარი ხარჯების
ანაზღაურება.

7. საქმის წარმოება მიმდინარეობს წერილობითი ფორმით და გამონაკლის
შემთხვევებში ადგილი აქვს ზეპირ მოსმენას. სასამართლო, პირველ რიგში,
განაცხადის დასაშვებობის საკითხს განიხილავს. იმ შემთხვევაში, თუ
დასაშვებობის კრიტერიუმები არ იქნება დაკმაყოფილებული ან განაცხადი
მიიჩნევა “აშკარად დაუსაბუთებლად”, განაცხადი გამოცხადდება დაუშვებლად
(35-ე მუხლი). თუ სასამართლო გამოაცხადებს საქმეს დასაშვებად, იგი
განმცხადებელსა და სახელმწიფოს საქმეზე მეგობრული მოგვარების მიღწევას
შესთავაზებს. სასამართლო განაცხადს უგზავნის მხარე სახემწიფოს შესაბამისი
შეკითხვებით და სახელმწიფოს მიერ გაკეთებულ კომენტარებს შემდგომ
უგზავნის მხარეს. თუ მხარეები ვერ მორიგდებიან, სასამართლო განსაზღვრავს
ჰქონდა თუ არა ადგილი კონვენციის დარღვევას.
სასამართლოს გადაწყვეტილება გამოაქვს განაცხადის შეტანიდან, სულ მცირე,
ერთი წლის შემდგომ. თუ საქმე სასწრაფო განხილვას მოითხოვს, მხარეს
შეუძლია სასამართლოს მოსთხოვოს დროებითი ღონისძიების გამოყენება
სასამართლოს რეგლამენტის 39-ე მუხლის მიხედვით
განაცხადის დაშვება/დაუშვებლობა

8. 1)ფ. ლაჩი. როგორ მივმართოთ ადამიანის უფლებათა
ევროპულ სასამართლოს, მესამე გამოცემა, თბილისი, 2013 წელი,
19–34 გვ
2) https://mimomxilveli.wordpress.com/ ,უკანასკნელად იქნა
გადამოწმებული 04.04.2016
გამოყენებული ლიტერატურა: