Эрх мэдэл гэж юуг хэлэх
вэ?
Дархан-Уул аймаг Наран сургууль
Түүх-Нийгмийн ухааны багш
Л.Баярбат
Зорилго:
Нийгэм улс төрийн амьдрал
бүлэг сэдвийн хүрээнд эрх
мэдэл гэж юу болох түүнийг
хэрхэн хэрэгжүүлэх арга замыг
тодорхойлох.
Зорилт
 Эрх мэдэл гэж юу вэ?
 Түүнийг тодорхойлсон олон янзын
хандлага
 Эрх мэдлийн ангилал
 Эрх мэдлийн хэлбэрүүдийг тус тус
мэдэх
Та нарт эрх мэдлийг бэлэглэвэл......
Теологи грек хэлний телос- зорилго гэсэн
үгнээс гаралтай Английн философич Б.Рассел
“Тавьсан зорилгоо хэрэгжүүлэх чадвар, М.Вебер:
Эсэргүүцлийг ялан давж тухайн нийгмийн
хүрээнд өөрийн хүсэл зоргийг хэрэгжүүлэх
чадвар”
Биховерист Behavior-үйл байдал гэсэн англи
гаралтай үг. АНУ-ын улс төр судлаач
Г.Лассуэл “ Улс төрийн хүч чадлыг эзэмших
гэсэн хүний хүсэл зориг бөгөөд баялаг, нэр хүнд,
эрх чөлөө зэргийг олж авч улмаар амьдралаа
сайжруулах арга хэрэгсэл”
Эрдэмтдийн тодорхойлсноор
Сэтгэл зүйн онол
Австрийн сэтгэл зүйч, эмч
З.Фрейд
Реляцианист
Тогтолцоо чиг үүргийн онол
Америкийн судлаач Т.Парсонс
Ардчилсан, Ардчилсан бус
Эрх мэдлийн ангилал
Бага -  гэр бүлийн ,Дунд - төрийн, өргөн- улс
төрийн
Эдийн засгийн, мэдээллийн, албадлагын
Хууль тогтоох, гүйцэтгэх, шүүх
Гэр бүлийн, цэргийн, намын, үйлдвэрчний, төрийн
Багтаамжаар
нь
Тулгуурлаж буй
эх сурвалжаар нь
Хэрэгжүүлж буй
аргаар нь
Гүйцэтгэж буй
чиг үүргээр нь
Субъектээр
нь
Эрх мэдэл гэдэг нь
Эрх мэдлийн мөн чанарыг
тодорхойлох гол ойлголт
бол ХҮСЭЛ зориг мөн.
Хүсэл зориг нь А субъектын
хүсээгүй зүйлийг Б субъект
хийлгэхийг хэлнэ. Энэ нөхцөлд
Б субъектийн хүсэл зориг
ЗАХИРАХ хүч болон хувирдаг.
Эрх мэдэл гэдэг нь:
Эрх мэдэл
гэдэг нь хүсэл
зоригоо
хэрэгжүүлэх
арга чадвар,
боломж мөн.
Энэ хоёр хүн дээр жишээ тат
Монгол Улсын 3 дахь
ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр
Монгол улсын 4 дэхь
ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж
Эрх мэдэл гэдэг нь эцсийн
дүндээ
Тайлбаргүй
.
Тайлбаргүй
Эрх мэдлийн хэлбэрүүд
Хэлбэр Хүч хэрэглэх Наймаалцах Үүрэг үүсгэх
Харилцааны
төрөл
Албадлагын
хүчээр
Ашигтай
солилцоогоор
Хамтын
харилцаагаар
Захирагдах
сэдэл
Айдас Хожоо Зүтгэх хүсэл
Байгууламж
институт
Цэрэг цагдаа,
шүүхийн
Эдийн засгийн Нийгмийн
Хүч хэрэглэх эрх мэдэл
ХҮЧ төрийн эрх мэдлийн суурь
бөгөөд улс төрййн олон
харилцааг зохицуулах үүргийг
гүйцэтгэнэ. Тухайлбал
лтатвараа төлөхгүй, цэрэгт
дайчлагдахгүй, хэн нэгэн олон
нийтийн амгалан тайван
байдлынг алдагдуулах зэрэг
хууль дүрэм зөрчсөн
тохиолдолд хүчний
байгууллага ашиглан төр
иргэний эрх чөлөөг хязгаарлаж
болно.
Наймалцах
Энэ нь хүч хэрэглэхээс илүү
түгээмэл мөгөөд илүү үр
дүнтэй. Төр иргэн хоёрын
хоорондох харилцаа нь
солилцоо контракт-ны
хэлбэрээр илэрхийлэгдэх нь
бий. Иргэд нь төрийн эрх
мэдэл, нэр хүндэд захирагдахыг
зөвшөөрнө, оронд нь төр
хамгаалалтын шүхэр олгоно.
Энэ нь эрх мэдлийн
эзний үнэн ч зүтгэл
хүндэтгэл төрүүлэх
чадвартай
холбоотой.
Үүрэг үүсгэх эрх мэдэл
Эцэст нь
дүгнэхэд
Хүч
хэрэглэх
Наймаалцах Үүрэг
үүсгэх
Эрх мэдэл гэдэг нь хүсэл
зоригоо хэрэгжүүлэх арга,
чадвар, боломж мөн.
Бид өөрсдийгөө юуг байнга
хийж байна гэдгээр
илэрхийлэгдэнэ. Ийм
учраас төгс боловсронгуй
байна гэдэг нь үйлдэл бус
харин хэвшил юм.
АристотельХүс, Хий , Хүр
Мэргэн үг
Тийм биш
байгаасай
Монгол хүн
жар хүрч
ухаан сууж
жаран
нэгтэйдээ
нас бардаг.

эрх мэдэл гэж юуг хэлэх вэ

  • 1.
    Эрх мэдэл гэжюуг хэлэх вэ? Дархан-Уул аймаг Наран сургууль Түүх-Нийгмийн ухааны багш Л.Баярбат
  • 2.
    Зорилго: Нийгэм улс төрийнамьдрал бүлэг сэдвийн хүрээнд эрх мэдэл гэж юу болох түүнийг хэрхэн хэрэгжүүлэх арга замыг тодорхойлох.
  • 3.
    Зорилт  Эрх мэдэлгэж юу вэ?  Түүнийг тодорхойлсон олон янзын хандлага  Эрх мэдлийн ангилал  Эрх мэдлийн хэлбэрүүдийг тус тус мэдэх
  • 4.
    Та нарт эрхмэдлийг бэлэглэвэл......
  • 5.
    Теологи грек хэлнийтелос- зорилго гэсэн үгнээс гаралтай Английн философич Б.Рассел “Тавьсан зорилгоо хэрэгжүүлэх чадвар, М.Вебер: Эсэргүүцлийг ялан давж тухайн нийгмийн хүрээнд өөрийн хүсэл зоргийг хэрэгжүүлэх чадвар” Биховерист Behavior-үйл байдал гэсэн англи гаралтай үг. АНУ-ын улс төр судлаач Г.Лассуэл “ Улс төрийн хүч чадлыг эзэмших гэсэн хүний хүсэл зориг бөгөөд баялаг, нэр хүнд, эрх чөлөө зэргийг олж авч улмаар амьдралаа сайжруулах арга хэрэгсэл” Эрдэмтдийн тодорхойлсноор
  • 6.
    Сэтгэл зүйн онол Австрийнсэтгэл зүйч, эмч З.Фрейд Реляцианист Тогтолцоо чиг үүргийн онол Америкийн судлаач Т.Парсонс
  • 7.
    Ардчилсан, Ардчилсан бус Эрхмэдлийн ангилал Бага - гэр бүлийн ,Дунд - төрийн, өргөн- улс төрийн Эдийн засгийн, мэдээллийн, албадлагын Хууль тогтоох, гүйцэтгэх, шүүх Гэр бүлийн, цэргийн, намын, үйлдвэрчний, төрийн Багтаамжаар нь Тулгуурлаж буй эх сурвалжаар нь Хэрэгжүүлж буй аргаар нь Гүйцэтгэж буй чиг үүргээр нь Субъектээр нь
  • 8.
    Эрх мэдэл гэдэгнь Эрх мэдлийн мөн чанарыг тодорхойлох гол ойлголт бол ХҮСЭЛ зориг мөн. Хүсэл зориг нь А субъектын хүсээгүй зүйлийг Б субъект хийлгэхийг хэлнэ. Энэ нөхцөлд Б субъектийн хүсэл зориг ЗАХИРАХ хүч болон хувирдаг. Эрх мэдэл гэдэг нь: Эрх мэдэл гэдэг нь хүсэл зоригоо хэрэгжүүлэх арга чадвар, боломж мөн.
  • 9.
    Энэ хоёр хүндээр жишээ тат Монгол Улсын 3 дахь ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр Монгол улсын 4 дэхь ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж
  • 10.
    Эрх мэдэл гэдэгнь эцсийн дүндээ Тайлбаргүй . Тайлбаргүй
  • 11.
    Эрх мэдлийн хэлбэрүүд ХэлбэрХүч хэрэглэх Наймаалцах Үүрэг үүсгэх Харилцааны төрөл Албадлагын хүчээр Ашигтай солилцоогоор Хамтын харилцаагаар Захирагдах сэдэл Айдас Хожоо Зүтгэх хүсэл Байгууламж институт Цэрэг цагдаа, шүүхийн Эдийн засгийн Нийгмийн
  • 12.
    Хүч хэрэглэх эрхмэдэл ХҮЧ төрийн эрх мэдлийн суурь бөгөөд улс төрййн олон харилцааг зохицуулах үүргийг гүйцэтгэнэ. Тухайлбал лтатвараа төлөхгүй, цэрэгт дайчлагдахгүй, хэн нэгэн олон нийтийн амгалан тайван байдлынг алдагдуулах зэрэг хууль дүрэм зөрчсөн тохиолдолд хүчний байгууллага ашиглан төр иргэний эрх чөлөөг хязгаарлаж болно. Наймалцах Энэ нь хүч хэрэглэхээс илүү түгээмэл мөгөөд илүү үр дүнтэй. Төр иргэн хоёрын хоорондох харилцаа нь солилцоо контракт-ны хэлбэрээр илэрхийлэгдэх нь бий. Иргэд нь төрийн эрх мэдэл, нэр хүндэд захирагдахыг зөвшөөрнө, оронд нь төр хамгаалалтын шүхэр олгоно.
  • 13.
    Энэ нь эрхмэдлийн эзний үнэн ч зүтгэл хүндэтгэл төрүүлэх чадвартай холбоотой. Үүрэг үүсгэх эрх мэдэл
  • 14.
  • 15.
    Хүч хэрэглэх Наймаалцах Үүрэг үүсгэх Эрх мэдэлгэдэг нь хүсэл зоригоо хэрэгжүүлэх арга, чадвар, боломж мөн.
  • 16.
    Бид өөрсдийгөө юугбайнга хийж байна гэдгээр илэрхийлэгдэнэ. Ийм учраас төгс боловсронгуй байна гэдэг нь үйлдэл бус харин хэвшил юм. АристотельХүс, Хий , Хүр Мэргэн үг
  • 17.
    Тийм биш байгаасай Монгол хүн жархүрч ухаан сууж жаран нэгтэйдээ нас бардаг.