Raport z badania opinii Polaków na temat obronności Polski.

1. Polacy o obronności
Raport z badania
Warszawa, listopad 2016

2. Polacy o obronności
Aż 30 proc. dorosłych Polaków stanęłoby do walki w obronie kraju w
organizacjach wojskowych, paramilitarnych lub sanitarnych, gdyby nasz
kraj stał się obiektem ataku ze strony innego państwa. Jednak przeliczenie
tych danych wskazuje, że chęć obrony kraju deklaruje obecnie ok. 2,7 mln
Polaków w wieku 18-50 lat w tym 1,6 mln mężczyzn i 1,1 mln kobiet.
We wrześniu Instytut Badań Rynkowych i Społecznych po raz drugi zapytał
Polaków o ich postawy wobec obronności kraju, obowiązku wojskowego i
zachowania w obliczu zagrożenia bezpieczeństwa. Pierwszy sondaż
przeprowadzono w marcu 2015 roku – po roku trwania wojny na Ukrainie i
w obliczu narastającego kryzysu imigracyjnego.

3. Działania w obliczu
agresji na Polskę

4. Działania w obliczu agresji na Polskę
W sytuacji ataku obcego państwa
na Polskę najwięcej badanych
w pierwszej kolejności starałoby
się zabezpieczyć bliskich w
miejscu zamieszkania (41 proc.)
lub schronić z najbliższymi w
bezpiecznym miejscu na terenie
kraju (37 proc.). Całkiem spory
odsetek obywateli szukałby
schronienia poza granicami Polski
(23 proc.).
Odpowiedzi nie sumują się do
100 proc., gdyż ankietowani mogli
wybrać do trzech zachowań w
obliczu agresji na nasz kraj.
7.9%
11.3%
22.8%
25.1%
29.9%
36.5%
41.1%
Nic bym nie robił(a)
Czekał(a)bym na powołanie…
Starał(a)bym się schronić…
Zabezpieczył(a)bym swój…
Sam(a) zgłosił(a)bym się do…
Starał(a)bym się schronić…
Starał(a)bym się…
Jakie działanie najpierw podjął(a)by
Pan(i) w przypadku, gdyby Polska
została zaatakowana przez obce
Państwo?

5. 30 proc. Polaków samemu zgłosiłoby się do
walki w formacjach wojskowych,
paramilitarnych lub sanitarnych, a 11
proc. zadeklarowało oczekiwanie na powołanie
do wojska. Ogółem zatem 41 proc. badanych
dopuściło w jakiejś formie zorganizowaną formę
stawiania oporu najeźdźcy. To zbliżona wartość
do 44 proc. deklarujących poświęcenie dla
ojczyzny zdrowia lub życia w innym pytaniu tego
badania.
Jednocześnie 30-procentowy odsetek obywateli
zapowiadających dobrowolny akces do formacji
wojskowych we wrześniowym sondażu jest na
niemal identycznym poziomie jak w poprzednim
badaniu IBRiS z marca 2015 r. (29 proc.).
Kobiety częściej niż mężczyźni wskazują na
potrzebę schronienia wraz z bliskimi w miejscu
zamieszkania lub na terenie kraju. Mężczyźni z
kolei chętniej zgłaszaliby się do walki w
organizacjach wojskowych, choć odnotowana
przewaga deklaracji z bronią w ręku nie jest
przytłaczająca (36 proc. mężczyzn i 25 proc.
kobiet). Chętniej niż ogół badanych na front
wybraliby się najmłodsi (18-24 lat), osoby o
niższych dochodach, mieszkańcy dużych miast.
Gotowość do walki najczęściej deklarują
wyborcy PIS i PSL a najrzadziej sympatycy partii
lewicowych i liberalnych - SLD i
Nowoczesnej.
Działania w obliczu agresji na Polskę

6. Co Polacy są gotowi
poświęcić dla Ojczyzny?

7. Co Polacy są gotowi poświęcić dla
Ojczyzny?Polacy zapytani o to, co są w stanie poświęcić dla
ojczyzny najczęściej wskazywali drobne sumy
pieniężne (37 proc.) oraz pracę (22 proc.).
Dopiero na trzecim miejscu znalazło się zdrowie
lub życie (18 proc.). Duże ilości pieniędzy
poświęciłoby dla kraju 11 proc. badanych,
podobnie dom lub mieszkanie (10 proc.).
Najrzadziej ankietowani byliby skłonni poświęcić
zdrowie lub życie swoich najbliższych (3 proc.).
Ogółem na wsparcie kraju niewielką kwotą
pieniędzy zdecydowałoby się 88 proc. Polaków.
Prawie 53 proc. badanych zrezygnowałaby z
pracy, jeśli wymagałaby tego sytuacja państwa.
Poświęcenie życia lub zdrowia dla Polski bierze
pod uwagę 44 proc. obywateli. Ok. 1/4 Polaków
nie wahałaby się poświęcić własnego domu czy
większej gotówki. Zaledwie 6 proc. dopuszcza
możliwość poświęcenia dla kraju zdrowia lub życia
najbliższych im osób.
2.6%
9.8%
10.8%
18.2%
22.0%
36.5%
Zdrowie lub życie
bliskich
Dom/mieszkanie lub
inne zgromadzone…
Znaczne sumy
pieniężne
Własne zdrowie lub
życie
Pracę
Drobne sumy pieniężne
Czy był(a)by Pan(i) w stanie
poświęcić dla ojczyzny:

8. Co Polacy są gotowi poświęcić dla
Ojczyzny?Nie jest zaskoczeniem, że wyraźnie więcej
mężczyzn (56 proc.) niż kobiet (33 proc.) jest
gotowych ryzykować własnym zdrowiem lub
życiem w obronie kraju. Do największych
poświęceń skłaniają się najbardziej Polacy w
wieku 35-44 i 55-64 lat (po ok. 50 proc.). Najmniej
ofiarni są najstarsi (65+) oraz najmłodsi (18-24
lat) – tylko ok. 40 proc. z nich oddałoby zdrowie
lub życie dla dobra kraju. W przypadku młodych
mamy do czynienia z pewnym paradoksem, jest
to bowiem grupa która w badaniu IBRiS
najchętniej deklarowała zgłoszenie się do
oddziałów wojskowych na wypadek ataku na
Polskę. Najmłodsi zatem, w przeciwieństwie
do starszych, nie łączą zatem automatycznie
zgłoszenia do wojska z możliwością poniesienia
w trakcie walk śmierci lub uszczerbku na zdrowiu.
Bardzo istotnie gotowość do poświęcenia życia
jest skorelowana z dochodami: im lepsza sytuacja
materialna, tym mniejsza chęć do największych
wyrzeczeń. Zdrowie lub życie poświęciłoby dla
Polski 58 proc. mieszkańców średnich miast (50-
250 tys.) i tylko 26 proc. mieszkańców wsi. Polacy
z największych metropolii uplasowali się w środku
stawki (41 proc.). Duże zróżnicowanie
obserwujemy ze względu na preferencje
partyjne. Oddanie zdrowia lub życia dla
kraju najczęściej deklarują sympatycy Kukiz’15
(78 proc.) i PO (53 proc.) – najrzadziej wyborcy
Nowoczesnej (25 proc.) i Razem (34 proc.). Co
ciekawe, ten rodzaj patriotyzmu bliższy jest
zwolennikom partii G. Schetyny niż PIS (45 proc).

9. Kim jest współczesny
patriota?

10. Kim jest współczesny polski patriota?
Poproszeni o wybranie z listy trzech cech
najlepiej określających polskiego patriotę
ankietowani wskazywali najczęściej na:
wychowanie dzieci w duchu patriotyzmu
(49 proc.), płacenie podatków w kraju (37
proc.) i dopiero na trzecim miejscu –
gotowość do poświęcenia zdrowia / życia
dla kraju (ogółem tę odpowiedź wskazało
31 proc. uczestników sondażu). Podobny
odsetek wskazał zresztą na udział w
wyborach (30 proc.). Zdecydowanie
najmniejszą popularnością cieszyły się
takie cechy jak „deklarowanie miłości do
ojczyzny” (12 proc.) czy „deklarowanie
patriotyzmu” (10 proc.), co wskazuje że
większość Polaków przedkłada konkretne
zachowania czy działania nad słowa.
.5%
4.2%
5.1%
5.8%
6.9%
9.4%
9.5%
12.0%
12.4%
14.9%
19.7%
Trudno powiedzieć
Deklaruje, że jest patriotą
Deklaruje miłość do ojczyzny
Gotowy jest na poświecenie…
Nie wyjechał z kraju
Udziela się społecznie
Pomaga innym
Głosuje w wyborach
Gotowy jest na poświecenie…
Płaci w kraju podatki
Wychowuje dzieci w duchu…
Z podanych wyrażeń, proszę wybrać do 3 cech
najtrafniej opisujące Pana(i) zdaniem, kim
obecnie jest polski patriota.

11. Poparcie dla przywrócenia
obowiązkowej służby
wojskowej

12. Poparcie dla przywrócenia obowiązkowej służby
wojskowej
W badaniu zapytano również o stosunek do
przywrócenia obowiązkowej służby wojskowej. Polacy
są w tym względzie podzieleni na dwa niemal równe
obozy: zwolennikami takiego kroku jest 50 proc.,
a przeciwnikami 45 proc. badanych. Największe różnice
w tej kwestii obserwujemy ze względu na sympatie
polityczne. Za obowiązkową służbą wojskową
opowiada się ponad 90 proc. zwolenników Kukiz’15,
ponad 60 proc. elektoratu PIS i tylko ok. 1/3
sympatyków PO i Nowoczesnej.
W porównaniu do badania z marca 2015 roku poparcie
dla przywrócenia powszechnej służby wojskowej
spadło aż o 10 punktów proc. Jednocześnie odsetek
przeciwników wzrósł o 12 punktów proc. Nastroje
społeczne wyraźnie więc się uspokoiły, co można
tłumaczyć mniejszą ilością czasu poświęcaną
konfliktowi na wschodzie Ukrainy w polskich mediach,
a także pewną stabilizacją sytuacji w tym kraju.
Zdecydowanie
tak
33%
Raczej tak
18%
Raczej nie
26%
Zdecydowanie
nie
19%
Trudno
powiedzieć
4%
Czy w Polsce powinno
przywrócić się powszechny
obowiązek służby wojskowej
wśród mężczyzn?

13. Poparcie dla realizacji
zobowiązań sojuszniczych
wobec Estonii, Łotwy i Litwy

14. Poparcie dla realizacji zobowiązań sojuszniczych
wobec Estonii, Łotwy i Litwy
Polacy jednoznacznie opowiadają się za
wypełnieniem zobowiązań sojuszniczych w
ramach NATO. W przypadku ataku na państwa
bałtyckie – Litwę, Łotwę lub Estonię – aż 71 proc.
badanych uważa, że nasz kraj powinien podjąć się
ich obrony. Przeciwników zaangażowania
militarnego jest trzykrotnie mniej – 22 proc.
Największe poparcie dla pomocy państwom
bałtyckim odnotowano wśród elektoratu PO i
Nowoczesnej – po 83 proc. Z największą
rezerwą polskie wsparcie dla Litwy, Łotwy i
Estonii spotyka się wśród zwolenników PSL i
Razem (60 i 67 proc. popierających pomoc).
O ile poparcie dla przywrócenia służby wojskowej
w ciągu minionych 18 miesięcy spadło, o tyle
wzrosła aprobata dla wypełniania zobowiązań
sojuszniczych wobec państw bałtyckich. W marcu
2015 roku za obroną Litwy, Łotwy i Estonii
opowiadało się 63 proc. Polaków (8 punktów proc.
mniej niż obecnie), a przeciwnych było
70.9
21.7
7.4
Tak, zgodnie ze zobowiązaniami
sojuszniczymi
Nie, pomimo zobowiązań
sojuszniczych Polska powinna
unikać zaangażowania w konflikt
zbrojny
Trudno powiedzieć
Litwa, Łotwa i Estonia są sojusznikami
Polski w ramach NATO. Czy w przypadku,
gdyby zostały zaatakowane Polska
powinna podjąć się ich obrony?

15. Nota metodologiczna
Czas realizacji badania: 10 - 17 września 2016r.
Miejsce realizacji: badanie ogólnopolskie
Próba: Losowo-kwotowa, stanowiąca liczebną reprezentację cech demograficznych dla ogółu pełnoletnich mieszkańców
Polski z zachowaniem rozkładów terytorialnych (dane wg GUS).
Operatem losowania jednostek badania jest baza teleadresowa jednostek będąca powszechnie uznanym spisem
zawierającym niezbędne punkty adresowe i spełniający następujące metodologicznie konieczne warunki: aktualności,
kompletności, wyłączności i dostępności. Techniką pozyskiwania numerów telefonicznych respondentów jest
Random Digit Dialing, polega ona na losowaniu numerów telefonów z bazy powstałej przez generowanie numerów
telefonów na podstawie przydziałów prefixów telefonicznych poszczególnym operatorom telefonii stacjonarnej przez
Urząd Komunikacji Elektronicznej.
Wielkość próby: n= 1100; błąd oszacowania = 3 proc.; poziom ufności 0,95
Technika badawcza: badanie zrealizowane metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych
wspomaganych komputerowo (CATI).