De workshop EMC geeft aan de hand van een industriële installatieopstelling inzicht in de elektromagnetische aspecten van deze installatie. Hierbij worden veldmetingen uitgevoerd om de elektrische en magnetische veldsterkte te meten. Daarna worden de stoorstromen in de installatie in beeld gebracht. Aan de hand van diverse optimaliseringsmaatregelen worden, met behulp van vergelijkbare metingen, verbeteringen zichtbaar gemaakt.
2. 1
Powered by
EMC Workshop
Jentje Bootsma
- opgericht in 1978
- 280 werknemers in de Benelux
- omzet:> € 120 mln.
- financieel-,automatiserings en personeelsmanagement
- logistiek- en kwaliteitsmanagement
- education
Cito Benelux
1/106
3. Cito Benelux
Efficiënt Engineering
• Process Consulting
• Service & Support
• Software Solutions
• Training & Learning
Cito Benelux
Efficiënt Engineering
• Process Consulting
• Service & Support
• Software Solutions
• Training & Learning
2/106
4. Cito Benelux
• Process
• Mechanisch
• Elektrotechnisch
• Software
Efficiënt Engineering
• Process Consulting
• Service & Support
• Software Solutions
• Training & Learning
Cito Benelux
Efficiënt Engineering
• Process Consulting
• Service & Support
• Software Solutions
• Training & Learning
3/106
10. 17
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Social Media Slideshare
Presentatie downloaden
Branches
Chemie Energie Olie- en gas TelecommunicatieAutomobiel
Water Machinebouw Electronica UtiliteitInfratechniek
ElektroMagnetische Compatibiliteit
18
9/106
13. Richtlijnen: Bescherming van mens en milieu
• Machinerichtlijn
• 2006/42/EG
• Laagspanningsrichtlijn
• 2006/95/EG
• ATEX richtlijn
• 1999/92/EG (ATEX 95)
• 94/9/EG (ATEX 137)
• EMC richtlijn
• 2004/108/EG
23
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Europese richtlijnen
ElektroMagnetische Compatibiliteit
EMC richtlijn
Richtlijn 2004/108/EG Algemeen:
• Europese richtlijn
• wetgevend instrument Europese unie
• NL Telecommunicatie wet
• Agentschap Telecom
• nationale rechtsorders op elkaar afstemmen
• Geharmoniseerde Europese normen
• essentiële eisen m.b.t. EMC
• naleving vermoeden van overeenstemming
• Praktijk richtlijn
• praktische uitwerking
24
12/106
14. (12) Deze richtlijn is gebaseerd op de beginselen die
vervat zijn in de resolutie van de Raad van 7 mei 1985
betreffende een nieuwe aanpak op het gebied van de
technische harmonisatie en de
normalisatie (1). Volgens deze aanpak moet
uitrusting worden ontworpen en
gefabriceerd in overeenstemming met
essentiële eisen inzake elektromagnetische
compatibiliteit. Deze eisen krijgen technisch gestalte door
geharmoniseerde Europese normen
die moeten worden aangenomen door de verschillende
Europese normalisatieorganisaties
ElektroMagnetische Compatibiliteit
EMC richtlijn
Richtlijn 2004/108/EG: algemeen
25
ElektroMagnetische Compatibiliteit
EMC richtlijn
Richtlijn 2004/108/EG: algemeen
Vaste installaties, waaronder grote machines en netwerken,
kunnen elektromagnetische storingen
veroorzaken of daardoor worden beïnvloed.
Voor de elektromagnetische compatibiliteit is het
niet belangrijk of de elektromagnetische storingen worden
veroorzaakt door apparaten, dan wel door een vaste installatie.
Daarom dient op vaste installaties en apparaten een
samenhangend en alomvattend geheel van
essentiële eisen van toepassing te zijn.
26
13/106
15. ElektroMagnetische Compatibiliteit
EMC richtlijn
EMC Normen: Publicatieblad van de Europese Unie
• Product-/productgroep normen
Regelbare elektrische aandrijfsystemen
• EN 61800-3
UPS
• EN 62040-2
Voedingen
• EN 61204-3
• Generieke normen
Algemene normen (omgeving)
• EN 61000-6-1 (immuniteit residentieel)
• EN 61000-6-2 (immuniteit industrieel)
• EN 61000-6-3 (emissie residentieel)
• EN 61000-6-4 (emissie industrieel)
EMC Normen: Industrie voorbeelden
27
ElektroMagnetische Compatibiliteit
EMC richtlijn
EMC Normen: Publicatieblad van de Europese Unie
EMC Normen: Industrie voorbeelden
28
14/106
16. EMC =
het vermogen van elektrische apparaten, systemen en
installaties om in elkaars omgeving (het elektromagnetisch milieu)
volgens specificatie te functioneren, zonder elkaar ongewenst te
beïnvloeden.
Immuniteit
vermogen om stoorspanning/
stoorveld van andere
apparatuur/systemen te
weerstaan
Emissie
(productie van
stoorspanning en
stoorveld)
EM-omgeving
EMI = ElektroMagnetische Interferentie
Ongewenste beïnvloeding
ElektroMagnetische Compatibiliteit
29
EMC =
het vermogen van elektrische apparaten, systemen en installaties
om in elkaars omgeving (het elektromagnetisch milieu) volgens
specificatie te functioneren, zonder elkaar ongewenst te beïnvloeden.
Immuniteit
vermogen om stoorspanning/
stoorveld van andere
apparatuur/systemen te
weerstaan
Emissie
(productie van
stoorspanning en
stoorveld)
EM-omgeving
EMI = ElektroMagnetische Interferentie
Ongewenste beïnvloeding
ElektroMagnetische Compatibiliteit
30
15/106
20. M1 FM Band
M2 TV Band
M3 Portofoon Band
M4 GSM 900 Band
M5 GSM 1800 Band
M6 WLAN Band
M1 M2
M4
M5
M6
Frequentiespektrum
1MHz-3GHz
M3
dBm
Freq.
37
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Het elektromagnetische spectrum
Straling E-H velden
U/I
Tijd
38
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Het elektrische spectum
Stoorstromen en stoorspanningen
19/106
21. Niveau Beschrijving omgeving Typische apparatuur Kenmerken
1 Medische ruimten,
laboratoria of gevoelige
telecom-ruimten
Diagnose-apparatuur,
EEG/ECG-apparatuur
Goed beschermde omgeving / gevoelige omgeving
Afgeschermde ruimten d.m.v. staalconstructies of
betonwapening. Er zijn (filter)maatregelen genomen
t.a.v. de voedingsspanning (b.v. UPS,
scheidingstransformator).
2 Kantoorruimten en
ruimten voor
huishoudelijk gebruik.
Openbare ruimte
PC’s, netwerk-
apparatuur, HUB’s,
switches, printers,
audio- en video-
apparatuur
Beschermde omgeving. Hoge concentratie aan
(residentiële) kantoor- en netwerkapparatuur.
Geen sterke stoorbronnen aanwezig.
3 Industriële omgeving,
technische ruimten,
MCC’s
PLC’s, magneet-
schakelaars,
frequentieregelaars,
motoren, kleppen,
portofoons 2-5W,
detectiepoortjes
Min of meer onbeschermde omgeving waar
industriële stoorbronnen zijn te vinden zoals
vermogenselektronica (frequentieregelaars),
relatief sterke zenders.
4 Zwaar industriële
omgeving
Frequentieregelaars
zonder RFI-filters,
grote UPS-systemen,
sterke RF-zenders
(bijv. UMTS), lineaire
motor BASS
Omgeving met sterke stoorbronnen zoals
hoogspannings(schakel)apparatuur, industriële
apparatuur die niet voldoet aan niveau 3
specificaties. Omgeving dicht bij antennes van
sterke radiocommunicatie zenders.
OPMERKING: Niveau 2 komt overeen met dat van de residentiële- en licht industriële omgeving volgens de generieke
normen EN50081-1 (IEC61000-6-3) en EN50082-1 (IEC61000-6-1), terwijl niveau 3 overeen komt met het
industriële niveau volgens de generieke normen EN50081-2 (IEC61000-6-4) en EN50082-2 (IEC61000-6-2).
ElektroMagnetische Compatibiliteit
EM-niveaus volgens IEC 61000-2-5
Classificatie elektromagnetische omgevingen
Residentieel
Industrieel
39
ElektroMagnetische Compatibiliteit
EMC richtlijn
Classificatie elektromagnetische omgevingen
EMC Normen: NEN-EN-IEC 61439-1
40
Omgeving A: Gevoed door hoog- of middenspanningstransformator
Omgeving B: Gevoed door openbaar laagspanningsnet
• Industriële, wetenschappelijke en medische uitrusting.
• Zware inductieve of capacitieve belastingen die frequent worden geschakeld
• Sterke stromen en bijbehorende krachtige magneetvelden
• Woonomgevingen
• Omgeving detailhandel
• Zakelijke gebouwen
20/106
22. CE-markering
ElektroMagnetische Compatibiliteit
EM-niveaus volgens IEC 61000-2-5
Welke richtlijn?
Welke omgeving?
Raadpleeg documentatie fabrikant
Zone 2Zone 3Zone 4
4
HS-omgeving
kantoren
magazijnhal
productiehal
mengtoren
glasoventrafohuis
ElektroMagnetische Compatibiliteit
EM-zonering
42
Interfacing tussen EM-zones via kabels en straling!
Discrete Industrie
Zone 3
21/106
30. 62
Omgeving A: Gevoed door hoog- of middenspanningstransformator
Omgeving B: Gevoed door openbaar laagspanningsnet
• Algemene norm IEC 61000-6-1
• Algemene norm IEC 61000-6-3
• Algemene norm IEC 61000-6-2
• Algemene norm IEC 61000-6-4
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Elektromagnetische omgevingen
Generieke normen
EMC Normen: NEN-EN-IEC 61439-1
EMC Normen: NEN-EN-IEC 61439-1
63
Aan de beproeving te stellen eisen.
• De geïntegreerde toestellen en componenten zijn conform de EMC-eisen voor
de opgegeven omgeving
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Elektromagnetische omgevingen
Generieke normen
• De inwendige installatie en bedrading zijn uitgevoerd volgens de aanwijzingen
van de fabrikant van de componenten.
Er zijn geen immuniteits- of emissieproeven vereist als:
In alle andere gevallen moet de conformiteit aan de EMC-eisen
worden geverifieerd door beproeving.
29/106
31. EMC Normen: NEN-EN-IEC 61439-1
64
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Elektromagnetische omgevingen
Generieke normen
Indien een SCHAKELINRICHTING die specifiek bestemd is voor
toepassing in omgeving A, gaat worden toegepast in omgeving B,
moet de volgende waarschuwing in de bedieningsvoorschriften zijn
opgenomen.
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Productspecificatie’s
IEC 61000-6-2
Immuniteit Industrie
IEC 61000-6-4
Emissie Industrie
Industriële toepassing
ILC 170 ETH 2TX
PLC
65
30/106
39. ElektroMagnetische Compatibiliteit
De installatie
Motor Control Cabinet
84
85
Frequentie regelaar
• Toerental regelen
• Snelheid regelen
• Energie besparing
ElektroMagnetische Compatibiliteit
De installatie
Motor Control Cabinet
38/106
41. 88
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Productspecificatie’s
EMC Normen: Regelbare elektrische aandrijfsystemen
EN 61800-3: Algemeen
Documentatie voor de gebruiker
• max. en min. impedantie voedingssysteem
• toepassen van afgeschermde of speciaal kabel
• eisen kabelscherm aansluiting
• max. toegestane kabellengte
• kabelscheiding
• gebruik van externe apparaten (b.v. filters)
• juiste verbinding met aarde
89
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Productspecificatie’s
EMC Normen: Regelbare elektrische aandrijfsystemen
EN 61800-3: Immuniteit
Overeenkomstig met residentieel/industrieel
40/106
42. ElektroMagnetische Compatibiliteit
Productspecificatie’s
90
EMC Normen: Regelbare elektrische aandrijfsystemen
EN 61800-3: Emissie
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Productspecificatie’s
EMC Normen: Regelbare elektrische aandrijfsystemen
EN 61800-3: Emissie
91
f 0 f 3 f 5 f 7 f 9 f 11 f 13 f 15
I
Laagfrequent
Harmonischen
Hoogfrequent
Frequentieregelaar
41/106
47. Power interface
Motorkabel
100
EN 61800-3: Emissie
hoogfrequent
Frequentieregelaar
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Productspecificatie’s
• Leidingen afschermen of ferrietkernen
• “Aarding” geschikt voor HF
• “Aard” afscherming aan beide zijden
• Ongelakte montageplaat van de schakelkast
101
EN 61800-3: Emissie
hoogfrequent
Frequentieregelaar
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Productspecificatie’s
46/106
48. U inverter
hoogfrequent
lekstroom
I = C. D U/ D t
Motorcircuit
102
EN 61800-3: Emissie
hoogfrequent
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Motorcircuit (Burst)
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Motorcircuit (Burst)
stroommeting
stroomtang
stroommeting
stroomtang
103 Rohde&Schwarz EZ 17
47/106
60. 126
ElektroMagnetische Compatibiliteit
De installatie
Motor Control Cabinet
Mechanische beschadiging
127
ElektroMagnetische Compatibiliteit
De installatie
Motor Control Cabinet
Mechanische beschadiging
Elektrische erosie
• putvorming
• wasbordpatroon
Zwartgeblakerd smeermiddel
• verbranding
• uitharding
59/106
61. 128
ElektroMagnetische Compatibiliteit
De installatie
Motor Control Cabinet
Mechanische beschadiging
129
ElektroMagnetische Compatibiliteit
De installatie
Motor Control Cabinet
Mechanische beschadiging
Kogellagers:
• Geïsoleerde coating
• Keramische kogels/cilinders
As-aardring
60/106
66. Beïnvloeding meet - en regelleiding door 50 Hz vereffeningsstroom
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Voedingssystemen
L1
L2
L3
PEN
TN-C-Systeem
I/O
station
Besturing
DV
DV
DA
138
ElektroMagnetische Compatibiliteit
Voedingssystemen
L1
L2
L3
N
TN-S-Systeem
I/O
station
Besturing
PE
DV
DV
139
Beïnvloeding meet - en regelleiding door 50 Hz vereffeningsstroom
65/106
67. P
L
C
FO
MOMO
M
temperatuurmeting
50 MHz
temperatuurmeting
50 Hz
PE PEl
ElektroMagnetische Compatibiliteit
M&R / datacircuit (Burst)
50 Hz inkoppeling
140
P
L
C
FO
MOMO
M
temperatuurmeting
50 MHz
temperatuurmeting
50 Hz
PE PE
ElektroMagnetische Compatibiliteit
M&R / datacircuit (Burst)
141
50 Hz inkoppeling
• LF potentiaalvereffening
66/106
68. P
L
C
FO
MOMO
M
temperatuurmeting
50 MHz
temperatuurmeting
50 Hz
PE PE
ElektroMagnetische Compatibiliteit
M&R / datacircuit (Burst)
142
50 Hz inkoppeling
• LF potentiaalvereffening
temperatuurmeting
temperatuurmeting
P
L
C
FO
MOMO
M
50 MHz
50 Hz
+ - + + + +- - -
temperatuurmeting
ElektroMagnetische Compatibiliteit
M&R / datacircuit (Burst)
143
50 Hz inkoppeling
• LF potentiaalvereffening
• Getwist aderpaar
67/106
69. P
L
C
FO
MOMO
M
temperatuurmeting
50 MHz
temperatuurmeting
50 Hz
PE PE
ElektroMagnetische Compatibiliteit
M&R / datacircuit (Burst)
144
50 Hz inkoppeling
• LF potentiaalvereffening
• Aansluiting via capaciteit
• Getwist aderpaar
P
L
C
FO
MOMO
M
temperatuurmeting
50 MHz
temperatuurmetingPE PE
ElektroMagnetische Compatibiliteit
M&R / datacircuit (Burst)
145
50 Hz inkoppeling
• LF potentiaalvereffening
• Aansluiting via capaciteit
• Getwist aderpaar
68/106