De toekomst begint vandaag! 16 richtingaanwijzers voor de strategische personeelsprognose van de nationale politie 7 december 2012 kwartiermaker HRM

De toekomst begint vandaag!
16 richtingaanwijzers
voor de strategische personeelsprognose
van de nationale politie
7 december 2012
kwartiermaker HRM Nationale Politie

It is always wise to look ahead,
but difficult to look further than you can see
Winston Churchill

Inhoudsopgave
Voorwoord ................................................................................................................................................................7
De toekomst begint vandaag! .................................................................................................................................9
Managementsamenvatting ....................................................................................................................................11
Deel 1 Wat gebeurt er in de samenleving? ............................................................................................17
1. We gaan naar een netwerksamenleving ...............................................................................18
2. We worden ouder en zitten in een economische crisis .........................................................24
3. Wat zijn de thema’s voor de politie? ......................................................................................28
4. Wat betekent dit voor de strategische personeelsprognose? ..............................................32
Deel 2 Wat verwacht de politie van medewerkers in 2020-2024? ........................................................35
5. Dit is de ambitie van de politie ...............................................................................................36
6. De medewerker Intake in 2020 ...............................................................................................38
7. De wijkagent en agent op straat in 2020 ...............................................................................42
8. De rechercheur in 2020 ...........................................................................................................51
9. De informatiemedewerker in 2020 ........................................................................................57
10. Wat betekent dit voor de strategische personeelsprognose? .............................................62
Deel 3 Vier scenario’s voor 2020-2024......................................................................................................65
11. Eerst twee kernonzekerheden ...............................................................................................66
12. Vier toekomstbeelden ............................................................................................................68
13. Hoeveel politiemedewerkers zijn er nodig? .........................................................................73
Deel 4 Wat verwachten medewerkers in 2020-2024 van de politie? ....................................................83
15. De arbeidsmarkt is onzeker ...................................................................................................84
16. Wat verwachten de verschillende generaties? .....................................................................87
17. Wat verwachten de persona’s? ..............................................................................................92
Dankwoord .............................................................................................................................................................98
Bijlagen ..................................................................................................................................................................100
Bronnen .................................................................................................................................................................104

7De toekomst begint vandaag!
Voorwoord
Ik ben iemand die graag vooruitkijkt. Dat is één van de redenen dat ik blij ben met de nota die u voor
u heeft. Met ‘De toekomst begint vandaag!’ worden de eerste stappen gezet naar een strategische
personeelsprognose. Dat is belangrijk, zeker in deze tijd, nu we bezig zijn met de vorming van de nationale
politie.
De nationale politie staat voor een veiliger samenleving. Dat is een mooie ambitie. Maar om die waar te
kunnen maken, zullen wij ervoor moeten zorgen dat we nu en in de toekomst kunnen beschikken over goed
gekwalificeerde medewerkers, medewerkers die met veel plezier bij de politie werken. Dit is het vraagstuk
van de strategische personeelsprognose.
Wat voor soort politie heeft Nederland nodig, gezien de maatschappelijke processen en ontwikkelingen
die in onze samenleving gaande zijn? Die vraag vind ik cruciaal. Ik merk dat deze vraag veel medewerkers
inspireert. Velen zijn bereid geweest om over deze vraag mee te denken. Dat is fijn, want juist door vanuit
veel verschillende invalshoeken naar de toekomst te kijken, krijgen we een goed beeld.
Dit proces is nog niet af. Maar met deze nota wordt wel een mooie basis gelegd die we verder gaan
uitwerken en onderbouwen. De visie op de toekomst zal uiteindelijk resulteren in een concrete strategische
personeelsprognose waarmee we gericht gaan sturen op de in-, door- en uitstroom van medewerkers. Zodat
we nu én straks de ambitie van de nationale politie waar te maken.
Ik wens u veel leesplezier en inspiratie!
Leon Kuijs
lid beoogde korpsleiding Nationale Politie

De toekomst begint
vandaag!
De nationale politie wil dat de politie ook in de toekomst kan beschikken over voldoende
mensen met de juiste kwaliteiten. Deze nota bevat een visie op de toekomst. U vindt
hierin vier toekomstscenario’s en zestien richtingaanwijzers voor de strategische
personeelsprognose 2020-2024.
Twee sporen
De ontwikkeling van de strategische personeelsprognose verloopt via twee sporen: een kwalitatief spoor en
een kwantitatief spoor.
Het eerste resultaat van het kwalitatieve spoor ligt voor u. Dit spoor gaat over de ontwikkeling van de
visie op de toekomst. U ziet hoe het politievak zich op de korte en lange termijn zal ontwikkelen. Wat
hebben deze ontwikkelingen te betekenen voor de politiemedewerkers in de verschillende werkprocessen?
Over welke kwaliteiten moeten zij beschikken om het werk goed te doen? In dit rapport wordt verslag
gedaan van dit kwalitatieve spoor. Een project dat we hebben vormgegeven onder de naam ‘Het Politievak
2020-2024’. In enkele kaders in de tekst informeren wij u over de drie onderdelen van het proces: de
expertmeetings, interviews en papers. Het gehele proces staat beschreven in bijlage 1.
Het kwantitatieve spoor heeft als doel om deze ontwikkelde visie te vertalen in concrete aantallen. Het gaat
er hierbij om, ondersteund door een prognosemodel, meerdere varianten van de toekomst kwantitatief in
kaart te brengen en de personele en financiële consequenties van keuzes door te rekenen. Met behulp van
het model kan gerichte sturing op de in-, door- en uitstroom plaatsvinden en kunnen de effecten continu
worden gemonitord.
Beide resulteren in 2013 in de concrete strategische personeelsprognose. Een document waarin visie,
prognoses en beleidsvoorstellen bij elkaar komen. Het zal de start zijn van een jaarlijks terugkerend proces.
Over wie hebben we het?
De strategische personeelsprognose beslaat vanzelfsprekend het totale personeelsbestand van de politie.
In deze nota hebben we ons in eerste instantie beperkt tot de politiemedewerkers in de basispolitiezorg:
de wijkagent, de agent op straat, de rechercheur, de medewerker Intake en de informatiemedewerker. De
volgende stap is om een visie te ontwikkelen op de kwaliteiten die specialisten in de regionale eenheden
en Landelijke Eenheid, de leidinggevenden en de medewerkers in de bedrijfsvoering in de toekomst nodig
hebben.
Hoe verder?
We gaan de in deze nota gepresenteerde visie en scenario’s verder uitwerken, onderbouwen en uitbreiden
naar andere doelgroepen van de politie, zoals de specialisten, leidinggevenden en bedrijfsvoering. We
maken een overzicht van verwachte consequenties bij ongewijzigd beleid en berekenen de financiële
en personele consequenties van de verschillende scenario’s om uiteindelijk in 2013 de daadwerkelijke
strategische personeelsprognose, inclusief beleidsmaatregelen op te leveren.

10 De toekomst begint vandaag!

Managementsamenvatting
‘De toekomst begint vandaag!’ is een nota met een visie op de toekomstige
politiemedewerker van de nationale politie. De nota bevat belangrijke ingrediënten
voor een strategische personeelsprognose voor 2020-2024. Concreet vindt u hierin vier
toekomstscenario’s en zestien richtingaanwijzers. Het doel hiervan is dat de nationale
politie ook in de toekomst beschikt over voldoende en goed gekwaliﬁceerd personeel.
Deel 1: Wat gebeurt er in de samenleving?
In deel 1 vindt u een beschrijving van de maatschappelijke ontwikkelingen die invloed hebben op de
politie. De belangrijkste ontwikkeling is dat de samenleving verandert in een netwerksamenleving. Grenzen
vervagen, de virtuele wereld biedt oneindig veel mogelijkheden en mensen hebben steeds meer de behoefte
om eigen keuzes te maken. Andere ontwikkelingen zijn: de vergrijzing, de economische crisis en politieke
keuzes zoals uitbreiding van het strafrecht. Deze ontwikkelingen zijn vertaald in tien thema’s waar de
politie in de toekomst mee te maken heeft, zoals een toenemend gevoel van onveiligheid bij burgers en een
groeiend aantal private ondernemingen die taken van de politie overnemen. Dit betekent dat het politievak
in 2020-2024 complexer is geworden. Een hoger opleidingsniveau zal soms nodig zijn.
Deel 2: Wat verwacht de politie van medewerkers in 2020-2024?
In deel 2 ziet u wat de ontwikkelingen concreet betekenen voor het politievak. U maakt kennis met
vijf politiemedewerkers van de toekomst: de medewerker Intake, de wijkagent, de agent op straat, de
rechercheur en de informatiemedewerker. Over welke kwaliteiten moeten zij beschikken in 2020-2024? Het
blijken kwaliteiten die feitelijk ook nu al van belang zijn, maar nog niet over de hele linie in de praktijk
zichtbaar zijn. Dit zal de opgave zijn voor de nationale politie in de komende jaren. Voor de langere termijn
is de verwachting dat deze kwaliteiten onverminderd van belang blijven en mogelijk nog belangrijker
worden gezien de complexiteit van de samenleving en de daarmee samenhangende veiligheidsvraagstukken.
Opvallend is dat het werk in de verschillende werkprocessen een aantal gemeenschappelijke kenmerken
heeft. We noemen: informatiegestuurd, probleemgericht/contextgerichte werken, netwerken, het
virtuele aspect en de internationale component. We schetsen daarom ook een algemeen beeld van de
politiemedewerker van de toekomst.

Deel 3: Vier scenario’s voor 2020-2024
In deel 3 kunt u zien welke vier toekomstscenario’s er denkbaar zijn als het gaat om de
personeelsontwikkeling bij de politie. U vindt hier een beschrijving van vier ‘werelden’: de particuliere
wereld, de collectieve wereld, de polariserende wereld en de uitruilwereld. Per scenario is beschreven hoe
het veiligheidsvraagstuk eruit ziet en wat de rol van de politie is. Vervolgens wordt de lijn doorgetrokken en
een inschatting gemaakt van het aantal medewerkers dat de politieorganisatie nodig zal hebben in 2020-
2024. Heldere cijfers zijn er niet te geven, daarvoor zijn het toekomstschetsen. Wel is duidelijk dat in alle
scenario’s de functie van informatie en intelligence belangrijker wordt.
Deel 4: Wat verwachten medewerkers van de politie in 2020-2024?
De toekomst begint vandaag en daarom ziet u in deel 4 een verkenning van het toekomstig
personeelsaanbod. De politie heeft te maken met verschillende generaties die elk eigen kenmerken
hebben. Wat verwachten deze verschillende generaties van de politie en wat betekenen die verwachtingen
vervolgens voor de strategische personeelsprognose? We maken onderscheid tussen de heldere digi-
generatie, de authentieke generatie Y, de pragmatische generatie en de verbindende generatie X. Ook
ziet u de wensen en verwachtingen van de persona’s uit deel 2. Een van de conclusies is dat de wensen van
toekomstige medewerkers goed aansluiten bij de toekomstige vraag vanuit de politieorganisatie naar goed
gekwaliﬁceerd politiepersoneel.

16 richtingaanwijzers voor 2020-2024
1. Het politievak in 2020-2024 is complexer. Gemiddeld is een hoger opleidingsniveau
nodig. Nu al blijft het opleidingsniveau van de politie achter bij het gemiddelde
opleidingsniveau in Nederland.
De politieorganisatie staat in de periode naar 2020-2024 voor de opgave om zich te ontwikkelen van een
mbo-organisatie, waarin hbo’ers geleidelijk instromen, maar nog moeilijk een volwaardige plek verwerven,
naar een hbo-mbo-organisatie waarin hbo’ers en mbo’ers gelijkwaardig samenwerken.
2. De medewerker Intake is het visitekaartje van de politieorganisatie. Een mbo-niveau is
nodig plus een aantal persoonlijke kwaliteiten.
Intake is de frontoffice van de politieorganisatie. De medewerker Intake is het visitekaartje van de politie,
kent de werkprocessen van de politie en weet wie hij moet inschakelen om te zorgen voor een adequate
afhandeling van de aangifte of melding. De medewerker Intake moet kunnen inschatten welke manier van
aangifte doen in de gegeven situatie het meest passend is. Hij heeft een goed oordeelsvermogen nodig om
de meldingen en aangiftes op waarde te schatten. Daarnaast zijn specifieke persoonlijke eigenschappen en
vaardigheden nodig om afhandeling in goede banen te leiden en de (mondige) burger te woord te staan.
Denk aan: empathie, overwicht en mentale weerbaarheid. Hij zorgt ervoor dat hij het werk op straat goed
kent, vooral uit eigen ervaring.
3. Wijkagent en diender op straat ontwikkelen zich tot ‘veiligheidsfunctionaris’.
De wijkagent heeft een hbo-niveau en de agent op straat een mbo/hbo-niveau. Het handhaven en
bevorderen van de veiligheid en leefbaarheid is hun passie. Dit doen ze nu vanuit de politie, maar als
veiligheidsfunctionaris is een uitstap naar een andere organisatie in het veiligheidsdomein denkbaar.
4. Rechercheurs zijn in 2020-2024 van allerlei pluimage en niet per se blauw opgeleid.
Het vergroten van de slagkracht in de aanpak en opsporing van veelvoorkomende criminaliteit en high
impact crime vraagt de inzet van een breed palet van opsporingsmethoden en meervoudig kijken. Mensen
met verschillende achtergronden en opleidingen (mbo én hbo) zijn nodig. Zij werken in steeds wisselende,
multidisciplinaire teams, zijn flexibel en houden hun vak bij.
5. De informatiemedewerker is een voorbeeld van ‘ontblauwing’ van de operationele
sterkte.
De informatiemedewerker verbindt met zijn werk de verschillende politieprocessen. Als zij-instromer komt
hij met een bij zijn vakgebied passend HBO of WO diploma de politieorganisatie binnen en heeft hij een
korte, aanvullende politieopleiding gevolgd. Kennis hebbend van het politievak brengt hij zijn specialistische
kennis in. Met andere woorden: hij heeft een blauw hart, maakt onderdeel uit van de operationele sterkte,
maar is niet per se executief opgeleid.

6. Het politiewerk in de verschillende politieprocessen heeft een aantal
gemeenschappelijke kenmerken die verwijzen naar een andere manier van werken en
samenwerken.
Op basis van de gemeenschappelijke kenmerken van het werken in de verschillende politieprocessen kan
een algemeen beeld van de politiemedewerker van de toekomst worden geschetst. Deze politiemedewerker
van de toekomst zal op een andere manier werken en samenwerken. Hierdoor zal de politieorganisatie
zich naar verwachting verder ontwikkelen tot een burgergerichte, professionele organisatie waarin een
grote verscheidenheid aan medewerkers werkzaam is die ieder op eigen wijze invulling geven aan de
gemeenschappelijke eisen die worden gesteld. Samen bereiken zij goede resultaten op het gebied van
veiligheid en de bestrijding van criminaliteit.
7. De beschikbare financiële middelen, de inzet van arbeidsbesparende technologie
en de rolverdeling met private partijen zijn de draaiknoppen voor de politie om de
kwantitatieve en kwalitatieve vraag naar politiemedewerkers te bepalen.
Nadat de landelijke en lokale politiek de prioriteiten voor de inzet van politiecapaciteit hebben bepaald
op basis van de aard van de veiligheidsproblemen, is het aan de politieorganisatie om strategische
afwegingen te maken en te bepalen hoe zij de operationele sterkte verdeelt over de verschillende persona’s
(en specialisten). Daarbij keuzes makend ten aanzien van de inzet van arbeidsbesparende technologie en
uitbesteding van taken aan andere partijen.
8. Het aanbod op de arbeidsmarkt voor de nationale politie is voor 2020-2024 onzeker.
De nationale politie zal de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt goed moeten volgen om tijdig in te kunnen
spelen op de veranderingen in het aanbod. Op de korte termijn vraagt de werving van (hoger opgeleide)
niet-westerse allochtonen en vrouwen, alsmede het behoud van hen en van de groep hoger opgeleiden, al
aandacht. Voor alle groepen behoort de politie een aantrekkelijk werkgever te zijn.
9. Ken de energiebronnen van de vier generaties bij de nationale politie.
Er is meer kennis nodig om de kracht van elke generatie te kunnen benutten en elkaar ook te versterken.
Een eerste stap kan zijn om met de informele leiders op de werkvloer van elke generatie te verkennen wat
hen drijft en energie geeft. Dit biedt de mogelijkheid om generatieverschillen concreet te benoemen en
vervolgens ook te waarderen en te benutten.
10. Geef generatie Y de ruimte, maar begeleid ze wel.
Zowel de zelfredzamen als de structuurzoekers kunnen een belangrijke rol spelen bij de vormgeving van het
politiewerk in de toekomst. Vooral voor de zelfredzamen is het belangrijk dat zij dan wel de ruimte krijgen
om hieraan zelf invulling te geven met een baas als gesprekspartner en mentor. In de hiërarchische, gesloten
cultuur van de politie is dit een bijzondere opgave waarvoor veel aandacht nodig is. Zodra economisch
herstel intreedt en de werkgelegenheid weer aantrekt zullen zij anders de politieorganisatie verlaten of er
niet willen solliciteren.

11. Betrek de pragmatische generatie tijdig bij de werving en opleiding van de digi-
generatie.
De pragmatische generatie zijn de ouders van de nieuwe generatie jongeren die bij de politie in dienst
treedt. Zij kunnen hun ervaringskennis inzetten om te zorgen dat de nationale politie ook voor deze
generatie een aantrekkelijk werkgever is. Rond 2018 is hiervoor het moment aangebroken.
12. Ontregel HRM en flexibiliseer de rechtspositie en de arbeidsvoorwaarden tot op
individueel niveau.
Er is een trend naar minder regelgeving, minder bureaucratie en naar meer flexibiliteit. Deze sluit niet
alleen aan bij de wensen van huidige en toekomstige generatie jongeren, maar ook bij de voortdurende
veranderingen die er in het politiewerk zijn.
13. Experimenteer met nieuwe samenwerkingsvormen en talentmanagement. Geef
invulling aan medewerkersparticipatie.
Medewerkers van de toekomst willen graag zelf invulling geven aan het werk. Ze willen meebepalen welke
taken ze gaan doen en hoe ze die gaan aanpakken. Je talent kunnen inzetten en verder ontwikkelen, samen
een leuke werkomgeving creëren, zijn voor hen de nieuwe elementen in het HRM-beleid voor de toekomst.
Elementen die goed aansluiten bij het netwerkend samenwerken en talentmanagement.
Tegelijkertijd zal hiërarchie in de nationale politie een belangrijke functie blijven behouden. Kleinschalige
experimenten kunnen helpen om een juiste balans te vinden tussen sturing van bovenaf en zelfsturing en
tegelijkertijd te inventariseren welke eisen dit stelt aan de leidinggevenden en de medewerkers.
14. Zet onorthodoxe wervingsmethoden in en bied een breed palet aan arbeidsvormen
aan.
De deelnemers hebben allerlei onorthodoxe ideeën geopperd voor de instroom van expertise die de politie
in de toekomst nodig zal hebben. Het is inspirerend om op zoek te gaan naar nieuwe wervingsmethoden en
verschillende arbeidsvormen, om zo telkens over die expertise te beschikken die de politie nodig heeft.
15. Zoek naar vernieuwing, bespreek dilemma’s én behoud het goede.
Vernieuwing van HRM is voor de nationale politie een uitdaging voor de toekomst om ook in 2020-2024
een aantrekkelijk werkgever te zijn. Veranderingen zijn nodig, waarbij we ervoor zorgen dat we dilemma’s
bespreekbaar maken en het goede behouden.
16. Medewerkers creëren zelf de politieorganisatie van de toekomst.
De verschillende aanbevelingen raken diverse deelterreinen van HRM. Het is verstandig om bij de
uitwerking ervan gebruik te maken van de expertise en motivatie van medewerkers en te investeren in
medewerkersparticipatie. Zij creëren immers samen de politieorganisatie van de toekomst.
Zie ook:
http://www.worldofminds.com/projects/nationalepolitienota/index.html

1. We gaan naar een netwerksamenleving
2. We worden ouder en zitten in een economische crisis
3. Wat zijn de thema’s voor de politie?
4. Wat betekent dit voor de strategische personeelsprognose?
Deel 1
Wat gebeurt er in de samenleving?

1.We gaan naar een netwerksamenleving
Hieronder gaan we in navolging van Boutellier (2007) in op drie dominante processen
die onze samenleving veranderen in een netwerkmaatschappij. Deze processen zijn nu
al gaande en zetten zich naar verwachting de komende jaren door. Het zijn dominante
ontwikkelingen die onze maatschappij zullen veranderen en zo ook gevolgen hebben
voor het werk van de politie.
Drie dominante processen
Proces 1. Globalisering: grenzen vervagen
Globalisering verwijst naar het vervagen of zelfs wegvallen van grenzen: een proces van wereldwijde
economische, politieke en culturele integratie en verwevenheid van systemen. Bedrijven hebben
vestigingen overal in de wereld, er is sprake van wereldwijde concurrentie waarin nieuwe economieën
opkomen. Op politiek terrein is er de Europese eenwording die ondanks de toenemende Euroscepsis zal
doorzetten (Hazenberg, 2012). Ook cultureel vallen grenzen weg. De westerse cultuur is terug te vinden in
andere werelddelen, maar ook omgekeerd maken wij meer kennis met culturen in verre landen. Kortom,
globalisering maakt de wereld ‘kleiner’.
Gevolgen voor de politie?
De politie heeft te maken met de gevolgen van globalisering. Vanuit economisch perspectief kunnen we
constateren dat ook criminelen in toenemende mate mobiel zijn en zich onttrekken aan de (internationale)
gemeenschap. Internationale criminele organisaties opereren flexibel en maken opportunistisch gebruik van
kansen als het gaat om landen, routes, mensen e.d. (uit: nota ’Internationale politiesamenwerking: ready
for the next step’). Nelen merkt in zijn paper (zie kader) op dat criminele samenwerkingsverbanden er niet
primair op uit zijn om zich in Nederland te vestigen, maar vooral meeliften op de goederen- en geldstromen
in Nederland. Zie samenvatting van zijn paper op pagina 19.
Papers
Om onze visie op de toekomst te verdiepen hebben we hebben
negen wetenschappers gevraagd om een specifiek item voor
ons uit te werken en hierover een paper te schrijven. De negen
papers zijn onder dezelfde titel als dit rapport gebundeld
in een aparte publicatie. Om u een indruk te geven van de
inhoud van de papers hebben we verspreid in de tekst korte
samenvattingen van de papers opgenomen. In bijlage 1 vindt u
een overzicht van alle papers.
Naast de fysieke wereld is er door
de ontwikkeling van internet en
de opkomst van social media ook
een onbegrensde virtuele wereld
ontstaan. Cybercrime is voor de politie
een nieuwe vorm van onbegrensde
criminaliteit.
Vanuit politiek perspectief vinden we globalisering terug in verschillende Europese verdragen om de
grensoverschrijdende criminaliteit aan te pakken en waaraan ook de Nederlandse politie gehouden is. In de
verdragen zijn afspraken gemaakt over internationale informatie-uitwisseling en samenwerking in het kader
van opsporing en rechtshulpverlening. Zo is bijvoorbeeld in het Zweeds Kaderbesluit (2006) de afspraak
vastgelegd dat binnen de Europese Unie politiële instanties de bevoegdheid hebben om in elkaars bestanden
te kijken. Een ander voorbeeld is het verdrag van Senningen (2004) waarin de Benelux-landen afspraken
hebben gemaakt over wederzijdse politiesamenwerking, bijvoorbeeld als het gaat om het instellen
van gemengde patrouilles of controles (Joint Hit Teams) of de mogelijkheid van grensoverschrijdende
persoonsbeveiliging, achtervolging of observatie.

Interviews
We hebben 26 interviews afgenomen om
een zo’n breed mogelijke scope op de
toekomst te krijgen. We hebben gesproken
met politiemedewerkers, lectoren van de
Politieacademie en vertegenwoordigers van
organisaties die met de politie samenwerken
of meer indirect bij het werk van de politie
betrokken zijn. Van de interviews met de
personen van buiten hebben we verslag gedaan
in de eenmalige uitgave van de krant ‘Blik op
Blauw’. In bijlage 2 vindt u het overzicht van de
geïnterviewde personen.
Internationaal politiewerk in Nederland
Prof. dr. mr. Hans Nelen, hoogleraar criminologie verbonden aan de faculteit rechtsgeleerdheid van
Maastricht University.
Voor de internationale opsporing van georganiseerde criminaliteit zijn meer en complexere analyses
nodig.
Professor Nelen hebben wij gevraagd hoe de positie van de Nederlandse politie in Europa zich ontwikkelt
als het gaat om de aanpak van de georganiseerde criminaliteit en wat dit betekent voor de kwaliteiten
van politiemedewerkers. Hij laat zien dat de criminele samenwerkingsverbanden geen duurzame,
piramidale organisaties zijn, maar meer de kenmerken hebben van een netwerkorganisatie. Vanwege
deze wijze van organiseren en het grensoverschrijdende karakter van de georganiseerde criminaliteit
bepleit hij dat ook in internationaal verband meer invulling wordt gegeven aan concepten als nodal
governance en informatiegestuurde opsporing. Vooral voor informatiemedewerkers en rechercheurs
heeft dit pleidooi betekenis. Het veronderstelt bijvoorbeeld een bredere kennisbasis van geld-,
goederen-, mensen- en informatiestromen in een bepaalde markt. Welke bewegingen zijn gangbaar
en welke wijken af van reguliere handelspatronen? Ook adviseert hij een grotere rol van financieel en
forensische experts bij het bepalen van de te volgen strategie en tactiek in opsporingsonderzoeken.
De nodale oriëntatie impliceert dat steeds vaker data uit verschillende informatiebronnen aan elkaar
moeten worden geknoopt. Dit vraagt van analisten de vaardigheid om aan de hand van – bij voorkeur
wetenschappelijk onderbouwde – hypotheses verschillende datasystemen te bevragen. Tenslotte wijst
hij op de ontwikkelingen in cyberspace, waardoor aard en verschijningsvormen van de georganiseerde
criminaliteit zullen veranderen. Ook hierop zal de nationale politie moeten inspelen.
De samenwerking tussen de landen zal in de toekomst vanwege het grensoverschrijdende karakter van de
criminaliteit steeds belangrijker worden (paper Nelen). Bij de invoering van het onderzoeksbevel zullen de
politieorganisaties veel meer voor elkaar moeten werken. De locatie van het delict speelt steeds minder een
rol (interview Bruggeman).
Ten slotte is de multiculturele samenleving de ultieme
uiting van culturele globalisering, waarbij de politie
de opgave heeft om in verbinding te staan met de
verschillende bevolkingsgroepen. Dit veronderstelt
de nodige kennis en vaardigheden bij de
politiemedewerkers. De multiculturele samenleving
is immers niet alleen kleurrijk. Er kunnen zich ook
spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen
voordoen. Uit een onderzoek van de EU in 2009
blijkt dat van alle Europeanen Nederlanders hierover
het meest bezorgd zijn. Volgens een op de zes
Nederlanders bestaan er grote spanningen tussen
verschillende groepen en ervaart veertig procent
religieuze spanningen (artikel Elsevier.nl, 25 maart
2009).

Proces 2. Informatisering: de virtuele wereld kent geen grenzen
In de afgelopen vijftien jaar heeft onze samenleving een digitale dimensie gekregen en is er sprake van
een onbegrensde virtuele wereld. Via de digitale snelweg wisselen we informatie, geld, diensten en
goederen met elkaar uit. We boeken onze vakanties via internet, printen thuis onze tickets en checken zelf
onze bagage in. We werken thuis, vergaderen online en skypen met collega’s in het buitenland. We zijn
online met elkaar verbonden via internet en social media. Informatie is gemakkelijk vanaf elke locatie vrij
beschikbaar en verspreidt zich snel, waardoor een informatieoverload dreigt. Zomaar enkele voorbeelden
van de digitalisering van onze samenleving.
Digitalisering is een ontwikkeling waarin de innovaties elkaar razendsnel opvolgen en steeds sneller door
burgers en bedrijven worden geaccepteerd. Volgens de scenariostudie ‘Veiligheid en privacy in 2030, twee
toekomstscenario’s’ van de Universiteit Tilburg (2005) zijn voor 2030 de volgende vier ontwikkelingen op het
terrein van de informatietechnologie te verwachten. Onderstaande passages zijn aan deze Tilburgse studie
ontleend.
1. Datamining
Datamining is het gericht zoeken naar (statistische) verbanden in gegevensverzamelingen.
De onderzoekers voorspellen dat dataminingtechnieken een grote vlucht gaan nemen. Door
middel van kunstmatige intelligentietechnieken wordt het steeds beter mogelijk om ‘vervuilde’
databestanden aan elkaar te koppelen en problemen die ontstaan door verschillende
gegevensdefinities in bestanden op te lossen. Deze ontwikkeling wordt voor een belangrijk
deel vanuit de commerciële sector gestuurd, maar de overheid zal gretig aanhaken. De
onderzoekers verwachten een sterke consolidatie van aanbieders van informatie die behoefte
hebben aan gedegen inzicht in hun klanten.
Alle ICT is mobiel en de mobiele apparatuur is uitgerust met hogeresolutiebeeldschermen,
camera´s en locatiebepaling. In de verdere toekomst is er ook tactiele en wellicht olfactorische
(reuk) gegevensoverdracht mogelijk. De apparaten zijn in staat om spraak in tekst om
te zetten en omgekeerd. Zij verwachten dat chatten en sms’en de centrale vormen van
communicatie worden, waarbij de wijze waarop dit gebeurt zal veranderen door de
technologische vooruitgang. Zo worden nu bijvoorbeeld veel gratis sms’jes verstuurd via
Twitter en Whatsapp in plaats van via het abonnement van de provider.
2. Ambient intelligence
Ambient intelligence (AI) is het concept waarin de informatiesamenleving zodanig is ingericht
dat individuen in hun dagelijks leven worden omgeven door een breed scala aan intelligente
en intuïtieve technologie. Deze technologie is ingebed in een diversiteit aan objecten die ons
in het dagelijks leven omringen. Deze ‘intelligente’ omgeving zal dan in staat zijn het gedrag
van mensen te herkennen, daarop te reageren en daarop te anticiperen. Met behulp van
AI-technologie kan een grootschalig, op technologie gebaseerd collectief sociaal geheugen
worden gerealiseerd dat individuen in staat stelt direct commentaar te krijgen op hun (sociale)
handelen. Daarmee ontstaat een door intelligente en intuïtieve technologie ondersteund
‘social learning process’. Een dergelijk gedigitaliseerd collectief geheugen biedt, in combinatie
met sturingsmogelijkheden van de techniek, vele nieuwe mogelijkheden om mensen te
controleren, hun gedrag te beïnvloeden en daarop te anticiperen. De Tilburgse onderzoekers
verwachten dat ambient intelligence in 2030 gemeengoed is.

3. Virtual reality
Virtual reality is een aan ambient intelligence gerelateerde ontwikkeling, waardoor fysieke
contacten tussen mensen afnemen. Virtual reality biedt op termijn de mogelijkheid om
niet alleen geluid en beeld in steeds laagdrempeligere toepassingen over te dragen, maar
ook tastzin en reuk. In 2030 is het technisch mogelijk een ultralichte handschoen te dragen
waarmee je bij een telefoongesprek de hand kunt schudden: een tele-ontmoeting.
4. Lokalisering
Locatietechnologie zal een grote vlucht nemen. Aan de ene kant valt waar te nemen dat
mobiele apparatuur, zoals camera’s, uitgerust worden met GPS-ontvangers zodat de locatie
waar een bepaalde foto is gemaakt als metadata aan de foto worden toegevoegd. De
computer waarop de foto’s worden uitgelezen, is dan in staat aan te geven waar de foto
is gemaakt. Anderzijds neemt celgebaseerde communicatie (GSM, GPRS, Wifi, WMax) – nu
al – een grote vlucht. Deze technologie maakt locatiebepaling van de gebruikte apparatuur
mogelijk. Het gebruik van locatiebepaling zal (verder) toenemen.
Andere ontwikkelingen
Naast deze ontwikkelingen op het terrein van de informatietechnologie verwachten de onderzoekers
innovaties op het gebied van de nanotechnologie, biotechnologie en robotica.
De nanotechnologie zal over tien tot twintig jaar ‘slimme toepassingen’ mogelijk maken, zoals slimme
kleding. Soldatenpakken zitten dan vol met elektronica en sensoren waardoor de soldaat meer en meer
beschermd wordt tegen de gevaren in de strijd. Op het gebied van biotechnologie zijn er toenemende
mogelijkheden om van allerlei voorwerpen DNA-materiaal af te nemen, zoals van brieven, drinkglazen of de
binnenkant van handschoenen. Tenslotte verwachten de onderzoekers dat het gebruik van robots snel zal
toenemen. Niet alleen in industriële toepassingen, maar vooral ook in het dagelijkse leven. Het gaat dan om
robots als functionele apparaten die zelfstandig taken verrichten. Nu al zijn er dergelijke apparaten op de
markt. Denk aan grasmaairobots, stofzuigrobots en gezelschapsrobots. Maar in 2030 zullen dergelijke robots
gemeengoed zijn en een onopvallend onderdeel zijn van de huishouding.
Deze ontwikkelingen hebben gevolgen voor de veiligheid en de opsporing. Er ontstaan nieuwe vormen
van criminaliteit. Door niet gebonden te zijn aan plaats of tijd ontstaat de mogelijkheid voor mensen om te
netwerken of om netwerken te vormen met mensen die zij niet persoonlijk kennen. Zo ontstaan nieuwe,
virtuele, internationale netwerken van kinderporno, mensenhandel, phishing en digitale fraude (interview
Kop). De veelvoorkomende criminaliteit zal volgens Kop in de toekomst vrijwel altijd een digitale component
hebben. Nu al vinden bedreigingen of heling via internet plaats. Daarbij komt dat encryptie en anonimiteit
nog grotere problemen voor de opsporing worden dan nu al het geval is, terwijl deze werkmethoden wel
onmisbaar zijn.
De snelheid waarmee informatie zich verspreidt, heeft gevolgen voor het werk van de politie. De filmpjes
van een incident staan al op internet voordat de politie sporen veilig heeft kunnen stellen of getuigen heeft
kunnen horen.
Daarnaast ligt het handelen van de politie door het toenemend gebruik van social media onder een
vergrootglas. Een goed voorbeeld hiervan is de maatschappelijke verontwaardiging over de schoppende
politieagente in Rotterdam (juni 2012). Een voorval waarvan iedereen getuige kon zijn via het filmpje
dat een omstander van het voorval maakte en op internet plaatste. Nog voordat alle relevante feiten en
omstandigheden bekend waren, had het publiek al een oordeel over dit incident geveld.
Tegelijkertijd bieden de beschreven innovaties de politie ook nieuwe mogelijkheden in de handhaving en

opsporing. Denk bijvoorbeeld aan de kansen die ambient intelligence en lokalisering bieden. De intelligente
omgeving die door ambient intelligence ontstaat, kan immers veel gedragingen van mensen onthouden
en langdurig opslaan. Bovendien kan geanticipeerd worden op mogelijk riskant gedrag, bijvoorbeeld
doordat agressiedetectiesystemen (door de lokalisering) een waarschuwingssignaal geven (Onderzoek
Universiteit Tilburg). Tenslotte is te verwachten dat op de langere termijn robots fysieke veiligheidstaken
kunnen overnemen, daarbij ondersteund door zelflerende computersystemen die zelfstandig data kunnen
interpreteren.
Proces 3. Individualisering: mensen willen eigen keuzes maken
In onze samenleving zien we een proces van doorgaande individualisering. Dit is een historisch proces dat
kenmerkend is voor de ontwikkeling van onze westerse maatschappij. Individualisering verwijst naar de
grotere keuzevrijheid die individuen krijgen en in toenemende mate willen hebben. Hierdoor voelen mensen
zich bijvoorbeeld vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw minder verbonden met traditionele organisaties,
zoals kerken, politieke partijen en vakbonden. Liever bepalen we zelf onze mening en maken we onze
eigen keuzes dan dat we vanzelfsprekend doen wat de autoriteiten zeggen of dat we de traditie volgen.
De individualisering in combinatie met de economische welvaart heeft ook het werken leefpatroon
veranderd. Het traditionele gezin is niet meer de dominante levensvorm. In plaats daarvan is er een
variëteit aan samenlevingsvormen en is het aantal kleine huishoudens en alleenstaanden toegenomen.
Ook op andere terreinen, zoals vrijetijdsbesteding en het doen van aankopen, is de individualisering
zichtbaar. In het grote aanbod maken we onze eigen keuzes en is er steeds minder animo voor algemene,
collectieve arrangementen. Door de mogelijkheden van plaats- en tijdonafhankelijke communicatie heeft de
individualisering tenslotte een nieuwe dimensie gekregen.
In het Eindverslag Veiligheidsscenario’s van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
(2006) menen de onderzoekers echter dat individualisering als megatrend wordt overschat. Zij vinden dat
veel meer sprake is van kuddegedrag en wijzen erop dat na de ontzuiling dynamische, flexibele en vrijwillige
verbintenissen zijn ontstaan. In (online) netwerken gaan mensen relaties aan rond gedeelde interesses of
belangen.
Individualisering is een ontwikkeling die veel goeds heeft gebracht. Volgzaamheid en traditie hebben
bijvoorbeeld plaatsgemaakt voor individuele autonomie, persoonlijke keuzes en zelfontplooiing.
Tegelijkertijd wordt de politie geconfronteerd met de schaduwzijde ervan. De politie heeft niet meer het
vanzelfsprekende gezag. De mondige burger beroept zich op zijn rechten en heeft een mening over het
optreden van de politie. ‘Hij zal bijvoorbeeld van de politieagent een verklaring vragen waarom hij wordt
staande gehouden. Dan zal hij ook nog beoordelen of de politieman in deze juist heeft gehandeld en tijdens
zijn staande houding op zijn smartphone de laatste jurisprudentie raadplegen. Deze ontwikkeling betekent
dat de politieman zich telkens in een één op één situatie moet verantwoorden en dat niet langer het
uniform zijn werk doet’ (interview Leo Wilde).
Individualisering heeft ook gevolgen voor het buurtwerk van de politie. Onder invloed van de
individualisering verandert de vertrouwde sociale structuur. Bewoners zijn minder afhankelijk van elkaar
en van de traditionele instituties, waarbij tegelijkertijd de intensivering van het samenleven de kans op
uitsluiting vergroot (paper Davelaar). Zie pagina 23 voor een korte samenvatting van het paper.
Psycholoog Deenik van de verslavingskliniek Solutions wijst in het bijzonder op het vervagen van de grenzen
in de opvoeding en het ontbreken van structuren om jongeren in toom te houden die gewend zijn geraakt
aan directe behoeftebevrediging. Er komen zo veel meer mensen op straat die hun impulsen slecht onder

controle hebben en hierdoor snel opgefokt en normoverschrijdend gedrag vertonen. Hij verwacht voor de
toekomst eveneens een toename van het aantal verslaafden aan drugs, alcohol en seks (interview). Ook
Davelaar constateert dat problemen op het terrein van de openbare orde vaak een ‘zorg’-kant hebben.
Deenik pleit ervoor dat politiemedewerkers meer kennis hebben van groepsgedrag en van de gevolgen van
de verschillende soorten drugs op het gedrag van mensen. ‘Iedereen weet wel dat je bij te veel alcohol niet
meer recht over een lijn kan lopen. Maar dat je na het gebruik van cannabis heel slecht kunt bepalen of je
gas moet geven of moet remmen, is veel minder bekend’ (interview).
Geestelijke gezondheidszorg en maatschappelijk ondersteuning in tijden van bezuinigingen: wat zijn de
gevolgen voor de politie?
Maarten Davelaar, Inge Bakker, Ron van Wonderen, Hans Boutellier
Onderzoekers Hilde Verwey-Jonkerinstituut
De toename van het aantal kwetsbare burgers vraagt meer politiecapaciteit voor het signaleren en
adviseren.
Onze maatschappij is een complexe netwerkmaatschappij geworden. Wat betekent dit, in combinatie
met de slechte economische situatie voor de zwakke groepen in onze samenleving? In hun paper gaan
de auteurs nader op deze vraag in. Ze geven een schets van een vergrijzende netwerksamenleving
waarin het voor kwetsbare groepen moeilijk overleven is. Zij kunnen het tempo van de maatschappelijke
ontwikkelingen en van het dagelijks leven moeilijk bijhouden. Het aantal kwetsbare mensen neemt ook
toe. Zo is in de laatste jaren het aantal ouderen, laagopgeleiden en werklozen die niet of nauwelijks
participeren verdubbeld naar zo’n vier procent van de bevolking. Door de internationale migratie
ontstaat ook een groter potentieel aan kwetsbare burgers. Voor de politie zijn deze ontwikkelingen
merkbaar. Geschat wordt dat twintig tot dertig procent van het politiewerk ggz-gerelateerd is. In deze
sector spelen zich ook een aantal ontwikkelingen af die energie van de politieorganisatie blijven vragen,
zoals onder meer de nieuwe drempels om de groei van de ggz te remmen, waardoor ggz-gerelateerde
incidenten waarbij de politie in eerste instantie in beeld komt, zullen blijven toenemen. De auteurs
noemen specifiek vier risicogroepen die op de middellange termijn aandacht van de politie en haar
partners zullen vragen: buurtbewoners met psychiatrische problematiek, dak- en thuislozen, verslaafden,
lichtverstandelijk gehandicapten, solistische dreigers. De politie zal extra capaciteit moeten inzetten op
haar signalerende en adviserende functie en (nog) meer moeten investeren in samenwerking met de ggz
en andere partijen.

2.We worden ouder en zitten in een economische crisis
De processen richting netwerksamenleving vinden plaats in een maatschappij die
demografisch verandert en in een economische crisis verkeert. Onderstaande passages
zijn onder meer ontleend aan de quickscan van ontwikkelingen en trends die Bureau De
Ruijter Strategie heeft gemaakt ter voorbereiding van de scenario’s die we in deel drie
presenteren. De cijfers zijn afkomstig van het CBS en het ROA. Ter aanvulling is het dit
jaar (2012) verschenen rapport ‘Actief ouder worden in Nederland’ van het Nederlands
Interdisciplinair Demografisch Instituut (NiDi) geraadpleegd.
Demografische ontwikkelingen
Ruim vijftien procent van de Nederlandse bevolking is nu 65 jaar of ouder. Volgens recente CBS-prognoses
(CBS, Statline, 2012) loopt het aandeel 65-plussers in de bevolking op tot een vijfde in 2020 en tot een vierde
in 2035 (Nidi-rapport). Nederland heeft daarbij te maken met een dubbele vergrijzing: we worden niet
alleen steeds ouder, maar het aantal 75-plussers stijgt ook nog sneller dan het totale aantal ouderen.
Behalve van vergrijzing is er in Nederland ook sprake van ontgroening. Al meer dan honderd jaar daalt
het aandeel van de jongeren in de totale bevolking, omdat vrouwen minder kinderen krijgen en mensen
langer leven. Na het midden van de jaren zestig is het aantal geboortes fors gedaald. Verdergaande
individualisering, de emancipatie van vrouwen, een toenemende arbeidsparticipatie van vrouwen en
uitstel van het eerste kind dragen bij aan een lager kindertal per vrouw. Onderstaande grafiek geeft het
percentage ouderen ten opzichte van het percentage twintigplussers (CBS).
Figuur 1
Bron: CBS
Bevolking 65+ ten opzichte van 20+
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024
Bevolking 65+ ten opzichte van 20+

Naast vergrijzing en ontgroening is er een derde demografische trend: de ontwikkeling van het percentage
allochtonen in de bevolking. Tussen 2011 en 2024 stijgt dit percentage met circa drie procent, van bijna 21
naar bijna 24 procent. Deze stijging komt voor tweederde voor rekening van de niet-westerse allochtonen
(paper ROA). Deze groep niet-westerse allochtonen woont niet evenredig verspreid over Nederland, maar
is ruimtelijk geconcentreerd. Bijna veertig procent woont in het westen van het land, met name in de
vier grote steden. Binnen de grote steden wonen allochtonen vaak in specifieke wijken en buurten (CBS
2010:129). In Amsterdam was in 2011 de meerderheid van de inwoners allochtoon.
De werkloosheid naar herkomst laat aanzienlijke verschillen zien. Van de niet-westerse allochtonen in 2011
was ruim dertien procent van de beroepsbevolking werkloos. Bij autochtonen was dat ruim vier procent
(CBS.nl). Onder invloed van de economische crisis in grote delen van de wereld is het denkbaar dat de
internationale (arbeids)mobiliteit blijft toenemen. Nederland blijft immers voor velen een beter alternatief
dan het thuisland (interview dominee Koney).
Verbonden met de demografische ontwikkeling is er de verdergaande verstedelijking. Dit is een trend die
de komende jaren zal doorgaan. Demografen verwachten dat in 2050 tweederde van de wereldbevolking
in de steden zal wonen (Ode, mei 2012). Ook voor Nederland voorspelt het CBS (persbericht oktober 2011)
dat de groei van de bevolking in de Randstadprovincies onverminderd door zal zetten. Tussen 2010 en 2025
groeit de bevolking in de Randstadprovincies naar verwachting met zevenhonderdduizend, het aantal
huishoudens met ruim vierhonderdduizend. Een groot deel van de bevolkingsgroei vindt plaats in de grote
steden. Zo groeit Amsterdam met 110.000 inwoners.
Buiten de Randstadprovincies doet de groei zich vooral voor in steden met bovenregionale voorzieningen,
zoals hogere onderwijsinstellingen. Eenderde van de gemeenten in Nederland krijgt te maken met een
krimp van 2,5 procent of meer. ‘Voor de toekomst van Nederland is het belangrijk dat de Randstad haar
stedelijke functie kan vervullen en in staat is om de kansen die hier zijn te benutten en om de mensen mee
te nemen. Dit hangt af van de kracht van het regionaal stedelijk bestuur en het Rijk. Ik voel heel sterk die
opgave’ (interview Verkerk).
Bovenstaande ontwikkelingen leiden in de komende jaren tot een ander straatbeeld. De lokale
situatie in een regio, stad of dorp bepaalt welke demografische veranderingen van invloed zijn op de
veiligheidsproblematiek. In de grote steden kunnen bijvoorbeeld etnische spanningen toenemen door
toenemende polarisatie tussen jongeren. Uit een onderzoek van de gemeente Amsterdam in 2005 blijkt
bijvoorbeeld dat 53% van de leraren aangeeft dat leerlingen vaak of soms contact met ‘andere’ groepen
vermijden en zich terugtrekken met ‘gelijkgezinden’ (uit: Eindverslag Veiligheidsscenario’s, pag. 8).
Ook de grote bevolkingsdichtheid in de Randstadprovincies leidt tot andere veiligheidsproblemen dan in de
rest van Nederland. Naar de mening van de burgemeester van Delft zou in de toekomst bij de verdeling van
de politiesterkte met deze verschillen meer dan nu rekening moeten worden gehouden. ‘De politieverdeling
over gemeenten is niet evenwichtig’, aldus Verkerk in het interview dat wij met hem hadden.

Economische ontwikkeling
Sinds 2008 hebben diverse crises elkaar opgevolgd, we lijken te zijn beland in een neerwaartse spiraal.
Nederland bevindt zich in economisch mindere tijden en de werkloosheid stijgt. Door de financiële crisis is
een gat geslagen in de rijksbegroting (Bos en Teulings, 2010 in de Quickscan). De woningmarkt zit op slot
en de staatsrente loopt op. Terwijl de overheidsuitgaven onder druk staan, leiden structurele oorzaken zoals
vergrijzing ertoe dat de kosten voor bijvoorbeeld zorg en AOW stijgen. De afgelopen decennia hebben
we steeds te maken gehad met een golfbeweging in de wereldeconomie, waarbij hoge sectorale groei
werd afgewisseld met tragere groei. Onzeker is ook of de huidige economische neergang een tijdelijke
neerwaartse golf is of dat er eerder sprake is van een structurele, decennialang aanhoudende recessie.
Ben Vollaard van de Universiteit Tilburg heeft in zijn paper beschreven wat de invloed kan zijn van de
economische ontwikkeling en de mate van werkloosheid voor de criminaliteit. De kern van zijn verhaal
is hieronder te lezen. Zijn algemene conclusie is dat de relatie tussen de economische conjunctuur en de
criminaliteit veel complexer is dan vaak gedacht. Een inschatting hoe bij de huidige economische tegenwind
de criminaliteit zich zal ontwikkelen is daarom niet te geven.
Economische ontwikkelingen en criminaliteit in Nederland
Dr. Ben Vollaard, universitair docent aan de economische faculteit van de Universiteit Tilburg
Politieke keuzes zijn meer bepalend voor het politiewerk dan economische situatie.
Dit paper gaat over de relatie tussen de economische ontwikkelingen en de criminaliteit. Ben Vollaard
heeft voor ons de vraag beantwoord of daartussen een relatie bestaat en zo, ja welke invloed de
economische situatie dan heeft op de criminaliteit. Vollaard legt uit dat er een relatie tussen economie
en criminaliteit kan bestaan als je ervan uitgaat dat illegaal gedrag een keuze is en niet het resultaat
van ingeboren en vroeg aangeleerde eigenschappen. Empirisch onderzoek waarin is aangetoond dat
illegaal gedrag sterk van de omgeving afhangt en dat veel mensen weinig principieel zijn, ondersteunt
het economische perspectief. Hiervan uitgaande is de vervolgvraag of economische tegenspoed leidt tot
meer criminaliteit. Het antwoord op deze vraag blijkt zeer genuanceerd te zijn. Vollaard vertelt dat er
eigenlijk alleen bewijs bestaat voor een lichte toename van de veelvoorkomende criminaliteit, met name
diefstal, door economische tegenspoed. Diefstal die voornamelijk door jonge mannen wordt gepleegd en
waarbij sprake is van dalende lonen voor laagbetaald werk. Als het gaat om de witteboordencriminaliteit
en georganiseerde misdaad blijkt er geen bewijs te zijn om generieke uitspraken te kunnen doen. Er
zijn voorbeelden dat deze vormen van criminaliteit bij economische tegenwind toenemen, maar er zijn
ook voorbeelden van het tegendeel. Zo kan bijvoorbeeld de vraag naar drugs zowel positief als negatief
samenhangen met de economische activiteit. Voor drugs als uitvlucht is de relatie wellicht negatief, voor
prestatiebevorderende drugs als cocaïne en uitgaansdrugs als xtc is de relatie wellicht positief. Empirisch
onderzoek is heel beperkt, zodat feitelijk geen voorspellingen zijn te doen. Wel is te verwachten dat
de aanpak van witteboordencriminaliteit een grotere politieke prioriteit krijgt in een periode van
economische crisis. Ook op het gebied van de georganiseerde criminaliteit is de politiek meer bepalend
voor het werk van de politie dan de economische situatie, aldus Vollaard.

Politieke ontwikkelingen
In de afgelopen jaren heeft de politiek gekozen voor uitbreiding van de werkingssfeer van het strafrecht.
Zo is bijvoorbeeld sprake van meer strafbaarstellingen in de voorfase van strafwaardig handelen. Dat geldt
eveneens voor uitbreiding van opsporingsbevoegdheden, die steeds meer ook ten opzichte van onverdachte
burgers kan worden uitgeoefend. Denk aan aftappen, observatie en het opvragen van allerhande gegevens
over burgers (Scenariostudie ‘Veiligheid en privacy in 2030’, Universiteit van Tilburg, 2005). Ook in het
regeerakkoord van Rutte II (november 2012) worden maatregelen aangekondigd die passen in deze
ontwikkeling.
Een andere politieke keuze: de vergrote aandacht voor slachtoffers van misdrijven. In navolging van Rutte
I neemt ook het nieuwe kabinet maatregelen om de positie van slachtoffers te versterken. Zo krijgen zij
bijvoorbeeld meer spreekrecht in het strafproces.
In de aanpak van criminaliteit en veiligheid zoekt de overheid ook naar meer mogelijkheden en
bevoegdheden om informatie uit te wisselen. In de toekomst gaan bijvoorbeeld publieke en private
toezichthouders camerabeelden van delicten en incidenten direct doorsturen naar de meldkamer van de
politie (regeerakkoord Rutte II).
Ten slotte noemen we de wens van de politiek om zaken snel en efficiënt (met zo min mogelijk
administratieve lasten) af te handelen. Leliveld noemt als voorbeeld de doelstelling van het vorige kabinet
om vijftig tot zeventig procent van de zaken die nu nog bij de politierechter komen, straks af te doen op de
politiebureaus (interview Leliveld).
Deze politieke keuzes zijn een antwoord van de regering om ervoor te zorgen dat burgers zich veilig kunnen
voelen in de wijk en op straat (regeerakkoord Rutte II). Vanzelfsprekend zijn deze politieke keuzes direct
van invloed op het werk van de politie en de organisatie daarvan. De politie als zwaardmacht wordt immers
gecontroleerd door de politiek. Zo zullen bijvoorbeeld door het grotere aantal af te handelen strafzaken
op het politiebureau procesvernieuwingen en het sturen op efficiency in belang toenemen. Daarnaast
zal personele flexibiliteit nodig zijn om de wensen van de politiek concreet invulling te geven, zoals de
introductie van de dierenpolitie in 2011. In de strategische personeelsprognose zal hiermee rekening moeten
worden gehouden.

3.Wat zijn de thema’s voor de politie?
De politie is een instituut van de rechtsstaat en zal haar koers moeten bepalen hoe zij in
een veranderende samenleving invulling geeft aan haar rol en taken in deze samenleving.
Waar staat de politie in het veiligheidsdomein? Hoe verhoudt de politie zich tot de
samenleving waarin gezag niet langer vanzelfsprekend is? De antwoorden op deze
vragen zijn afhankelijk van de politieke opdracht en het maatschappelijk klimaat. Voor de
komende jaren is in het Ontwerp- en Inrichtingsplan van de nationale politie de richting
aangegeven.
Vier expertmeetings
In de periode mei-september 2012 hebben we vier verschillende
expertmeetings georganiseerd, waarin politiemedewerkers én externe
betrokkenen discussies voerden over de processen en trends die zich nu
in onze samenleving afspelen en de veranderingen in het politievak.
Telkens hebben we ons laten inspireren door boeiende sprekers, zoals
de trendwatcher Adjiedj Bakas, de socioloog en kritische denker Joop
Hazenberg en de filosoof Bas Haring. Daarnaast hebben Mirko Noordegraaf,
hoogleraar, Fiet van Beek, bestuurslid Eigen Kracht Centrale, en Wilfred
van Roy, directeur particulier recherchebureau, tijdens een levendig
Buitenhofdebat hun frisse blik van buiten ingebracht. Omdat de toekomst
moeilijk te voorspellen is, maar het wel belangrijk is om een voorstelling te
hebben van de toekomst hebben we een van de expertmeetings specifiek
besteed aan de ontwikkeling van vier scenario’s.
In totaal hebben ca. 230 personen aan een of meerdere expertmeetings
deelgenomen. Het waren leidinggevenden en medewerkers werkzaam in
een van de politieprocessen of op het terrein van HRM. Ook collega’s van
de Politieacademie, de vtsPN en het Ministerie van VenJ deden mee. Tijdens
twee bijeenkomsten waren ca. 20-30 personen van buiten aanwezig. Ze
vertegenwoordigden de gemeenten, het Openbaar Ministerie, advocatuur,
veiligheidsregio’s, verslavingszorg, bedrijven en Forum.
Tijdens de tweede
expertmeeting hebben
ook de deelnemers
zich gebogen over de
rol en positie op de
wat langere termijn en
de dilemma’s hierbij.
Antwoorden zijn toen
niet gegeven. Wel is
een aantal thema’s
gesondeerd. Het zijn
thema’s waartoe
de politie zich nu
en in de toekomst
moet verhouden en
die van invloed zijn
op het werk van de
politie en de eisen
waaraan politiemensen
moeten voldoen.
Geïnspireerd door
Terpstra in zijn boek
‘Het Veiligheidscomplex’
(2010) onderscheiden we
tien thema’s.
Thema 1: van criminaliteit naar onveiligheid
Het werk van de politie is de laatste decennia in een ander perspectief komen te staan. Naast het bestrijden
van concrete criminaliteitsvraagstukken heeft de politie in toenemende mate te maken met gevoelens van
onveiligheid, de subjectieve beleving van burgers van de veiligheid in hun wijk of directe woonomgeving.
De verwachtingen van de maatschappij zijn hoog. De politiek speelt hierop in. Sinds de jaren negentig is in
Nederland sprake van een sterke politisering van veiligheidsvraagstukken en handhaving (Terpstra, 2010).
De publicist Bart de Koning spreekt in zijn boek zelfs van een veiligheidsmythe waarin de politiek veel meer
belooft dan wat de politie in werkelijkheid kan doen (2012). Ook politiechefs durven zich te bezondigen aan
het uitzetten van te ambitieuze en soms irrealistische doelstellingen.

Thema 2: verwachtingen van burgers
Tegelijkertijd wijst Terpstra op de tegenstrijdigheden in de verwachtingen van burgers over de manier
waarop de politie zich gedraagt. ‘Enerzijds wil in Nederland een groot aantal burgers dat de overheid hard
en repressief optreedt, tenminste zolang het de Ander betreft, die als bedreigende buitenstaander wordt
ervaren. Gaat het echter om overlast of criminaliteit door personen die tot de eigen kring worden gerekend,
bijvoorbeeld de jeugd uit eigen straat of dorp, dan heeft men heel andere wensen ten aanzien van de
politie. Deze moet dan vooral bereikbaar en beschikbaar zijn. Men wil dan een herkenbare en benaderbare
‘agent’ die een open oor heeft voor de zaken die in de directe omgeving spelen en daar begrip voor heeft.’
Als tweede hiermee samenhangend verschijnsel noemt Terpstra de verwachtingen van burgers dat de politie
hard optreedt bij verstoring door groepen waarmee men zich niet kan identificeren, maar dat burgers voor
zichzelf het recht op vrijheid of avontuur claimen, ook als dat ten koste gaat van de veiligheid van een ander.
In het algemeen kan gesteld worden dat burgers enerzijds verwachten dat de politie optreedt en de
verantwoordelijkheid voor de veiligheid neemt. Tegelijkertijd neemt het ontzag voor de politie af en komt
het steeds vaker voor dat de politie in haar taak wordt gehinderd. Zo neemt het aantal geweldsincidenten
tegen de politie toe en worden deze tegelijkertijd steeds ernstiger (website: geweldtegenpolitie.nl).
Sprekend over het dilemma ‘afstand houden of verbinding leggen’ wijzen deelnemers tijdens één van de
expertmeetings op de verbindende rol van de politie. Hier ligt voor hen de kracht van de politie. Een van de
deelnemers noemt verbinding houden ‘de levensader van de politie’.
Thema 3: media
Ook de massamedia spelen een rol in de verwachtingen die burgers van de politie hebben. Terpstra noemt
de emotiecultuur waarin de ervaringen van slachtoffers in de media breed uitgemeten worden waardoor
een cultuur van angst wordt gecreëerd. In deze emotie- en angstcultuur verwachten de burgers dat de
politie de grens tussen goed en kwaad bewaakt en hen beschermt tegen het kwaad. Burgers verwachten ook
te mogen klagen als de politie in deze bescherming faalt. Omdat slachtofferschap vaak gepaard gaat met
emoties, is gedrag soms lastig te voorspellen.
Daarnaast spelen internet en de social media een rol in de relatie tussen burger en politie. Zo zoeken
jongeren hun informatie liever op internet dan dat zij de politie als autoriteit geloven. Ook de privacy van
daders en slachtoffers kan onder druk komen te staan door de grote beschikbaarheid van social media. Een
voorbeeld hiervan is het gebruik van filmpjes van een evenement als bewijsmateriaal, zoals recent is gebeurd
bij de afhandeling van de project X-rellen in Haren.
Thema 4: lokale veiligheidsnetwerken
Gemeenten organiseren (al dan niet in regionaal verband) meer gespecialiseerde en goed toegeruste
capaciteit voor gemeentelijk toezicht, bijzondere opsporing en handhaving (Tops, 2010). Gemeenten worden
hierdoor onafhankelijker van de politie, zonder terug te willen keren naar een gemeentepolitie (interview
Geuzinge, VNG). Wel pleiten ze voor ruimere bevoegdheid voor boa’s. In het Actieplan Criminaliteit (2012)
tegen bedrijven komt het Ministerie van Veiligheid en Justitie aan deze wens tegemoet met een proef in vijf
gemeenten, waarin boa’s de bevoegdheid krijgen om bij winkeldiefstal op de treden. Zij maken het proces-
verbaal van bevindingen op, kunnen getuigen horen en camerabeelden bekijken, fouilleren indien nodig en
ze vervoeren de verdachte naar het politiebureau.

Thema 5: privatisering
Het aantal private ondernemingen is enorm gegroeid. Volgens cijfers van de Nederlandse
Veiligheidsbranche, waarbij 97 procent van de bedrijven is aangesloten, werken er inmiddels 32.000 mensen
in de branche, rijden er 1200 mobiele surveillances rond en wordt een omzet gedraaid van 1,4 miljard. De
veiligheidsbedrijven spelen een steeds grotere rol bij grootschalige evenementen of toezicht op straat. De
branche heeft de ambitie om te groeien en is bereid om ook andere taken van de politie over te nemen,
zoals het bewaken van een plaats delict of het uitlezen van camera’s (interview bestuur Veiligheidsbranche).
Naast de private toezichthouders zijn er ruim vierhonderd gecertificeerde, particuliere recherchebureaus
die op het gebied van opsporing werken. Het WODC meldt dat bedrijven in de recherchediensten vorig jaar
4150 onderzoeken hebben uitgevoerd (Quickscan). Mei 2012 heeft het Ministerie van Veiligheid en Justitie
voor één jaar een pilot ingericht om na te gaan welke rol particuliere onderzoeksbureaus kunnen spelen bij
de opsporing in strafzaken. In 2013 worden de ervaringen geëvalueerd.
Ten slotte is er nog de ontwikkeling om taken uit te besteden aan specialistische private partijen, zoals ICT-
experts of specialisten op het gebied van de forensische accountancy.
Thema 6: betrokkenheid van burgers en bedrijven
Het besef groeit dat de politie niet alléén de veiligheidsproblemen kan oplossen. Daarom doet de politie
steeds vaker een beroep op burgers en bedrijven bij de aanpak van problemen in de wijk of bij het oplossen
van zaken. Projecten zoals ‘De Buurt bestuurt’ in Rotterdam en het landelijk uitrollen van Burgernet en
AMBER Alert zijn hier voorbeelden van. Ervaring leert dat burgers een grote bereidheid hebben om met de
politie samen te werken.
Thema 7: grensoverschrijdende samenwerking
Grensoverschrijdende criminaliteit vraagt om bovennationale samenwerking van de Nederlandse politie
met de grenslanden. Door Europese regelgeving zal deze bovennationale dimensie van het politiewerk
toenemen. Dit varieert van informatie-uitwisseling tot samenwerking op tactisch en operationeel niveau,
zoals bijvoorbeeld bij de aanpak van voetbalvandalisme of gezamenlijk opsporingsonderzoek (Joint
Investigation Teams). Internationale samenwerking wordt daarom in de toekomst nog belangrijker en vraagt
om gerichte sturing. Zeker nu er vanaf 1 januari 2014 een volwaardig Europees intelligencemodel komt
(ECIM/Harmony).
Speelveldmodel van Boutellier
De keeper staat in het doel en vertegenwoordigt het strafrecht.
In de achterhoede gaat het om risicobeheersing. Hier zijn verschillende
partijen mee bezig. De politie is hier de centrale spelverdeler.
In het middenveld staan organisaties met een andere doelstelling, maar die
toch van belang zijn voor de veiligheid. Zo zorgen scholen bijvoorbeeld voor
een diploma en woningbouwcorporaties voor een leefbare woonomgeving.
En dan is er nog de voorhoede die het spel bij voorkeur speelt. Dat zijn de
sociale verbanden van burgers in wijken, verenigingen en op internet.
Naast de gemeentelijke
boa’s en politie
hebben scholen,
buurtorganisaties en
woningbouwcorporaties
een rol in het
gemeentelijk
veiligheidsbeleid.
Boutellier beschouwt
het veiligheidsdomein
als een speelveld waarop
de spelers ieder vanuit
hun eigen positie een
bijdrage leveren aan de
veiligheid (interview).

Thema 8: naast straf worden ook andere waarden belangrijk
Terpstra merkt op dat door het toenemend belang van risicomanagement andere waarden dan alleen
strafrecht een grotere betekenis hebben gekregen in de reacties op criminaliteit en overlast. In het kader
van risicomanagement gaat het bijvoorbeeld om schadelastbeperking, om effectiviteit en efficiency,
om aandacht voor preventie en voorzorg. Het gaat niet in de eerste plaats om de dader (diens straf en
resocialisatie), maar om de daad. We willen de omstandigheden zo beïnvloeden dat de kans op crimineel
gedrag zo klein mogelijk wordt. Deze ontwikkeling is van invloed op de inzet van dwangmiddelen en van
opsporingsbevoegdheden.
Daarnaast neemt de positie van het slachtoffer in het denken over onveiligheid een steeds belangrijkere
plaats in. Deze ontwikkelingen betekenen niet dat het strafrecht minder belangrijk wordt, getuige de
belangstelling van de media voor strafzaken en de keuzes van de politiek. Terpstra duidt dit eerder als een
hernieuwde fascinatie voor straf en het kwaad.
Thema 9: technologie
Ook heeft de politie te maken met een breed scala aan nieuwe technologische mogelijkheden op het
gebied van onderzoek, preventie en toezicht. Deze ontwikkeling staat niet stil en het is aannemelijk dat
er nog vele nieuwe toepassingen zijn te verwachten. Belangrijk is om oog te houden voor onbedoelde
neveneffecten van het gebruik ervan en het belang van het fysieke contact met de burger niet uit het oog
te verliezen. Beunders noemt in zijn paper (zie pag.48 ) het gevaar dat de politie te zeer gaat vertrouwen
op computerinformatie en dat de werkwijze wordt aangepast aan de technologie in plaats van dat de
technologie wordt ingezet om het politiewerk efficiënter te maken.
Thema 10: nieuwe rechten van de burger
Binnen de EU worden de rechten van de burger steeds meer voorwerp van specifieke regelgeving. Dit heeft
direct impact op de politiewerking. Denk bijvoorbeeld aan de Salduz-wetgeving, het recht om behandeld te
worden in een voor de betrokkene begrijpbare taal, het recht op bescherming, et cetera.

4.Wat betekent dit voor de strategische personeelsprognose?
In het voorgaande las u de processen en ontwikkelingen die zich momenteel in onze
samenleving afspelen en de gevolgen die ze kunnen hebben voor het werk van de politie.
Wat betekenen de geschetste veranderingen voor de strategische personeelsprognose?
Dat staat in dit hoofdstuk in de vorm van een ‘eerste richtingaanwijzer voor de toekomst’.
Richtingaanwijzer 1 voor de toekomst
Het politievak in 2020-2024 is complexer. Gemiddeld is een hoger
opleidingsniveau nodig. Nu al blijft het opleidingsniveau van de politie
achter bij het gemiddelde opleidingsniveau in Nederland.
De politieorganisatie staat in de periode naar 2020-2024 voor de opgave
om zich te ontwikkelen van een mbo-organisatie, waarin hbo’ers geleidelijk
instromen, maar nog moeilijk een volwaardige plek verwerven, naar een
hbo-mbo-organisatie waarin hbo’ers en mbo’ers gelijkwaardig samenwerken.
We kunnen constateren dat de rol van de politie in het veiligheidsdomein verandert. Het politiewerk wordt
er niet eenvoudiger op, integendeel. Wij verwachten dat het werk veelzijdiger wordt, maar tegelijkertijd
ook complexer. Zo vraagt bijvoorbeeld de globalisering om meer kennis van de internationale verdragen,
vereist de informatisering dat politiemedewerkers zelf ook goed de weg weten op het internet en is voor de
opvang van de bijeffecten van de individualisering enige bekendheid met de achtergronden van afwijkend
(groeps)gedrag nodig.
De positie van de politie die in de netwerksamenleving in goede verbinding staat met de burgers en met
de andere partijen in het veiligheidsdomein, stelt hoge en andere eisen aan politiemedewerkers. Een open
houding, gesprekspartner kunnen zijn, verantwoording afleggen en netwerkvaardigheden zijn cruciaal.
Maar ook evenwichtigheid, moed en mentale weerbaarheid zijn van groot belang, gezien de agressie die
politiemedewerkers in hun werk kunnen ervaren.
Daarbij komt dat de ontwikkelingen niet stilstaan. Innovatie van het politievak zal blijvend nodig zijn.
Het OM verwacht nu al dat de politie vaker komt met voorstellen voor nieuwe opsporingsmethoden door
bijvoorbeeld toepassing van de technologie (interview Westerbeke).
Dit alles overziend is de stelling voor de toekomst dat gemiddeld genomen een hoger opleidingsniveau
nodig zal zijn om het complexere politiewerk in de moderne, goed opgeleide samenleving te kunnen doen.
Zeker ook, omdat het opleidingsniveau nu al achterblijft bij het gemiddelde opleidingsniveau van de burger
(paper Beunders). Volgens cijfers van het CBS heeft dertig procent van de Nederlandse beroepsbevolking in
2012 een opleiding gevolgd op hbo- of universitair niveau (Ministerie van OCW / CBS Statline).

5. Dit is de ambitie van de politie
6. De medewerker Intake in 2020
7. De wijkagent en agent op straat in 2020
8. De rechercheur in 2020
9. De informatiemedewerker in 2020
10. Wat betekent dit voor de strategische personeelsprognose?
Deel 2
Wat verwacht de politie van medewerkers
in 2020-2024?

5. Dit is de ambitie van de politie
De Nederlandse samenleving verandert van een hiërarchische, verzuilde maatschappij in
een meer open netwerksamenleving. We gaan ervan uit dat in deze nieuwe samenleving
de missie van de nationale politie ongewijzigd blijft: waakzaam en dienstbaar aan de
waarden van de rechtsstaat. Aannemelijk is dat ook in de netwerksamenleving van de
politie wordt gevraagd om te beschermen, te bekrachtigen of te begrenzen. De manier
waarop de politie dit doet, kan wel veranderen.
Wat verwachten anderen van de politie? Burgers en bedrijven verwachten service en gemak als zij
een aangifte willen doen of een voorval willen melden. Vervolgens stellen zij het op prijs te worden
geïnformeerd over de wijze van afhandeling. Ze zijn bereid om mee te denken over het vergroten van de
veiligheid in hun eigen wijk of om de politie te helpen in opsporingszaken. Ook de vele partners met wie de
politie samenwerkt, verwachten een gelijkwaardige rol. Zij zien bijvoorbeeld graag dat de politie niet alleen
informatie bij hen opvraagt, maar ook zelf informatie deelt. Met de visie en strategische thema’s, zoals
opgenomen in het Inrichtingsplan, speelt de nationale politie op deze verwachtingen in.
Gebiedsgebonden politiewerk
In 2020-2024 staat de nationale politie stevig op haar benen en hebben de plannen ruimschoots hun
vruchten afgeworpen. De nationale politie heeft zich dan ontwikkeld tot een meer naar buitengerichte
organisatie met slagkracht. Een organisatie die betere politieprestaties neerzet en zich dienstverlenend naar
de burger opstelt. Burgers hebben vertrouwen in de politie.
Gebiedsgebonden politiezorg is het uitgangspunt voor het werk op lokaal niveau. Dit strekt zich uit over
alle politieprocessen. Kern is dat de politie lokaal is ingebed en vanuit die positie samen met burgers en
partners werkt aan duurzame oplossingen van de veiligheidsvraagstukken die zich in de wijk voordoen.
De politiemedewerkers staan dicht bij de burgers. Kennen en gekend worden, is het adagium. Bij
gebiedsgebonden politiezorg is veiligheid het resultaat van lokale, integrale benadering, in samenhang met
regionale en nationale bundeling van krachten (Van Os, 2011).
De nationale politie kiest voor de doorontwikkeling van probleemgerichte, gebiedsgebonden politiezorg.
Daarin wordt ook rekening gehouden met het verschijnsel dat gemeenschappen vaak niet gebiedsgebonden
zijn, maar zich vormen rond scholen, sportclubs, uitgaansgelegenheden, en op internet rond discussiesites
en games (paper Winsemius, zie pagina ). Winsemius wijst in dit verband op succesvolle experimenten met
‘schoolagenten’ en ‘woonwagenagenten’. Deze functionele benadering zal ook volgens Bruggeman meer
nodig zijn (interview).
Intern betekent gebiedsgebonden politiewerk dat de schotten tussen de verschillende werkprocessen
verdwijnen. Het werkproces is niet meer leidend voor de organisatie van het werk en de taken van de
politiemedewerker. Hij is breed opgeleid. Binnen zijn bevoegdheden doet hij wat in een bepaalde context
nodig is. De indeling in hoofdprocessen wordt alleen nog gebruikt om de kwaliteit van het proces te
verbeteren. ‘Je werkt bij de politie en niet bij de opsporing, ook al ligt op dat terrein je expertise’ (interview
Van Griensven).

Dit alles overziend, schetsten we tijdens een van de expertmeetings voor 2020 het volgende beeld van de
politie als burgergerichte organisatie.
In 2020 is de nationale politie al enkele jaren één organisatie. En dat merken
de burgers en bedrijven. Overal kun je op dezelfde manier aangifte doen en
je hoeft je verhaal maar één keer te vertellen. En ook voor bedrijven is het
gemakkelijker geworden. Een afspraak met de politie in Groningen geldt
eveneens in Zierikzee.
Ze ervaren ook de flexibiliteit van de politie. Als zich een incident voordoet,
is de politie snel ter plaatse en schaalt makkelijk op en af, al naargelang dat
in die situatie nodig is.
Burgers en bedrijven zijn te spreken over de slagkracht van de agent op
straat. Ze ervaren de ruimte die hij heeft om adequaat een probleem aan te
pakken.
Burgers en politie kennen elkaar. Samen bepalen ze welke
veiligheidsproblemen in de wijk prioriteit hebben. Omgekeerd doet
de politie een beroep op de burger als het gaat om het oplossen van
opsporingszaken en nodigt hem uit om mee te denken.
Kortom, de burger en politie kennen elkaar. Zij werken samen met vele
andere partners aan duurzame oplossingen. Na jarenlange inspanningen is
de politie de burgergerichte organisatie geworden die ze al zo lang wilde
zijn.
En de politiemedewerkers? Zij zijn degenen die deze ambitie moeten waarmaken. Welke kwaliteiten hebben
ze hiervoor nodig? Aan de hand van de werkprocessen in de operaties: intake, noodhulp, handhaving,
opsporing en intelligence werken we deze vraag in de volgende hoofdstukken uit. Per proces geven we
een korte algemene beschrijving van de ontwikkelingen in het proces en van de ruggengraatfunctie in dat
proces, waarbij we handhaving en noodhulp samen nemen. Ter illustratie hebben wij hiervoor vijf persona’s
ontwikkeld, waarbij we ons realiseren dat met name de persona in de handhaving in de praktijk in elk
proces werkzaam is.
Een persona is een ideaaltypische beschrijving van de kernfunctie in het betreffende werkproces. Een
geabstraheerde figuur als handvat voor de ontwikkeling van de strategische personeelsprognose. In de
praktijk zullen de beschreven taken over meerdere personen verdeeld zijn.

6. De medewerker Intake in 2020
De intakefunctie is de frontoffice van de politieorganisatie. Hier vindt het eerste contact
met de burger plaats. Hoe ziet die functie er in de toekomst uit?
Medewerker Intake Tanja in 2020-2024
Tanja heeft het eerste contact met de burger en wekt vertrouwen door haar professioneel optreden.
Zij realiseert zich in houding en gedrag waar de politie voor staat en hoe belangrijk het contact met
de politie voor de burger is. Tegelijkertijd heeft de politie de burger ook nodig om goed politiewerk te
leveren: mensen in nood beschermen en tegelijk de mensen begrenzen die zich te veel in de publieke
ruimte permitteren of strafbare feiten plegen. Graag draagt ze haar steentje bij aan de rol die de politie
in de maatschappij als beschermer van de waarden van de rechtsstaat heeft.
o Tanja is het visitekaartje van de politie. Bij haar komen de meldingen, aangiftes en
informatieverzoeken binnen. Zij zorgt dat de burger goed en snel wordt bediend door de juiste collega
in te schakelen. Meldingen kunnen soms een incident lijken, maar ze weet maar al te goed dat een
incident ook heel betekenisvol kan zijn en kan verwijzen naar een structurele misstand. Ze is daarom
altijd alert en zorgt voor een goede mentale conditie.
o Tanja is een informatieverwerker. Zij zorgt voor een juiste vastlegging van gegevens in de
systemen. Zij leest ook de berichten van de wijkagenten, zodat zij weet wat er in haar gebied speelt. Zo
nodig zoekt zij gegevens op in de systemen van partnerorganisaties. Ze weet haar weg hierin goed te
vinden.
o Tanja is een snelle beslisser en heeft overwicht. Met de beschikbare informatie bepaalt zij
zelfbewust wat er moet gebeuren. Zeker als bij haar een spoedeisende melding binnenkomt. Dan
schakelt ze snel de meldkamer in.
o Tanja is een organisator. Ze schakelt tussen de verschillende aangiftes, meldingen en
informatieverzoeken die zich aandienen, zonder het overzicht en de voortgang van zaken uit het oog te
verliezen.
o Tanja is een dienstverlener. Zij maakt verbinding met de burger, informeert hen over het verloop
van de aangiftes en geeft informatie. Ze handelt integer en betrouwbaar.
o Tanja is een mensenkenner. Ze staat midden in de maatschappij en kan goed inschatten wat er
aan de hand is en doorschakelen naar de juiste kanalen in de eigen organisatie.
o Tanja is een ervaren collega. Zij informeert de wijkagent en rechercheur over de meldingen en
aangiftes die zijn binnengekomen en over het verloop daarvan. Samen bespreken ze hoe de zaken zijn
gegaan en leren hier samen van. Ze is een gelijkwaardige gesprekspartner en geeft haar indrukken
die zij in het contact met de melder heeft gekregen. Ze vormen een professioneel team met een open
oriëntatie, elkaar goed aanvullend en waarin het heel gewoon is elkaar feedback te geven.
o Tanja is mbo-opgeleid en kent het werk op straat uit eigen ervaring. Ze is erg gemotiveerd voor
het politiewerk en is zich bewust van de morele aspecten ervan.

Dienstverleningsconcept
Uit onderzoek van het CBS blijkt dat de tevredenheid van de burger over de politie sterk wordt bepaald
door de contacten die hij met de politie heeft opgedaan. Vooral de tevredenheid over contacten in het
kader van een aangifte, melding of een verzoek om hulp blijken van invloed te zijn op het oordeel over
het functioneren van de politie (CBS, Sociaaleconomische trends, tweede kwartaal 2012). Daarnaast draagt
ook een vriendelijke ontvangst, korte wachttijden en voorzieningen in de wachtruimte (koffie, leesvoer en
dergelijke) bij aan de tevredenheid van burgers (interview Goldsmits).
Om tegemoet te komen aan de hoge verwachtingen van de burgers voert de nationale politie het
dienstverleningsconcept in. Het dienstverleningsconcept houdt in dat de politie bereikbaar, betrokken en
beschikbaar is en fysiek of virtueel dicht bij de burger staat (Inrichtingsplan). Concreet uitgewerkt betekent
dit dat de burger in zijn directe contact met de politie een politieorganisatie ervaart die:
Bereikbaar is
o 24 uur per dag, zeven dagen in de week.
Service en gemak biedt
o Via meerdere kanalen kan de burger een melding of aangifte doen. Zo kan hij
kiezen wat voor hem het gemakkelijkst en snelst werkt.
o Ook een afspraak voor een melding, aangifte of gesprek is snel gemaakt.
Snel en adequaat handelt
o De politie handelt meldingen, aangiftes en vergunningen binnen afgesproken
termijnen af.
Informeert
o De burger weet wat hij van de politie kan verwachten. Ofwel, de
politiemedewerker informeert de burger over wat de politie met een melding
of aangifte gaat doen, heeft gedaan en wat het verloop en de uitkomsten van
de acties zijn.
Aanspreekbaar en toegankelijk is
o Een afspraak maken is niet altijd nodig.
o De burger weet bij wie hij moet zijn en bij wie hij terechtkan voor het vervolg.
o De burger kent de wijkagent en kan weten wat hij doet.
Adviseert
o De politieorganisatie geeft adviezen over het voorkomen van overlast en
criminaliteit.
o De politieorganisatie verwijst naar andere hulpinstanties, zoals slachtofferhulp
of jeugdzorg.
Vertrouwen van de burger heeft
o De politie opereert zichtbaar en met autoriteit in de publieke ruimte. Is
vriendelijk en verbindend, stevig en duidelijk. Al naar gelang in de situatie
nodig is.

Het dienstverleningsconcept is vanuit het intakeproces ontwikkeld1
en bij de vorming van de nationale
politie is dit concept leidend voor alle politiemedewerkers die in contact staan met burgers.
Kenmerken van de intakefunctie2
De intakefunctie is de frontoffice van de politieorganisatie. Hier vindt het eerste contact met de burger
plaats.
U ziet hieronder een aantal kenmerken van de functie van medewerker Intake. Ze zijn van betekenis voor
de kwaliteiten waarover iemand moet beschikken om de functie aan te kunnen. Het zijn kenmerken die nu
al actueel zijn, maar waaraan in de komende jaren bij de vorming van de nationale politie meer concreet
invulling wordt gegeven. Met andere woorden: het gaat om een doorontwikkeling van de intakefunctie.
Dit is overigens een proces dat steeds verder gaat door invloed van de veranderingen in de maatschappij. De
medewerker Intake zal hierop telkens moeten kunnen inspelen.
Kenmerk 1: Kwaliteit staat centraal
Kwaliteit staat in het intakeproces centraal. In de woorden van Marlies Goldsmits: ‘Het adagium is één keer
goed én volledig. Het is bijzonder slordig als bij de aangever verschillende keren zaken moeten worden
nagevraagd. Dit getuigt niet van professionaliteit. Ook empathie is belangrijk in het contact met de burger.
Zo kan de burger toch tevreden weggaan, ook als de politiemedewerker hem niet heeft kunnen helpen’
(interview Goldsmits).
Een burger belt de politie om
een gevonden voorwerp door te
geven. Bij doorvragen blijkt het
te gaan om een kinderfietsje dat
de burger heeft aangetroffen
aan de kant van het Amsterdam-
Rijnkanaal. De medewerker Intake
schakelde hierop de noodhulp in,
die constateerde dat er een klein
meisje was verdronken.
Een kernvaardigheid van de medewerker Intake is dan ook
dat hij een aangifte, melding of verzoek om informatie goed
op waarde weet te schatten. Is het doen van een aangifte wel
effectief of is het wellicht beter om de burger een alternatief aan
te bieden, omdat de politie niets voor hem kan betekenen? Of is
het beter om een wijkagent in te schakelen om het probleem op
te lossen? Tegelijkertijd kan een eenvoudige melding verwijzen
naar een ernstige, gecompliceerde zaak waarin snel en adequaat
politieoptreden is vereist (zie voorbeeld in kader). Een goed
oordeelsvermogen, alertheid en de vaardigheid om door te vragen
zijn daarom belangrijk.
Kenmerk 2: Intake als eerste schakel in proces
Voor een adequate afhandeling van de meldingen, aangiftes of informatieverzoeken heeft de medewerker
Intake zijn collega’s nodig. Hij werkt in de frontoffice, maar kent tegelijkertijd goed de weg in de
politieorganisatie. Hij kent de werkprocessen en weet wie hij moet inschakelen om ervoor te zorgen dat de
aangifte of melding goed wordt afgehandeld. De kwaliteit van de dienstverlening die de medewerker biedt,
kan dus niet los worden gezien van de wijze waarop meldingen en aangiftes door andere collega’s worden
opgevolgd. Samen bepalen zij het beeld dat burgers van de dienstverlening van de politie heeft. Een citaat
uit het onderzoek ‘De tweede frontlijn’ van de Politieacademie (Uden, e.a. 2012): ‘Voor de wijze waarop
de aangifte is opgenomen, wil ik nog wel een 7 geven. Maar de verdere afhandeling is voor mij nog geen
4 waard.’ Belangrijk is dan wel dat een aangifte of melding kwalitatief goed wordt opgenomen, zodat de
collega’s die de opvolging doen ook weten wat ze moeten doen.
Feitelijk gaat het om het sluitend organiseren van het gehele doorstroomproces, van intake tot en met
afhandeling, zodat de melding effectief en met een korte doorlooptijd wordt afgehandeld. De medewerker
Intake heeft daarin een regisserende rol. Ook waar het de samenwerking met de ketenpartners betreft en
de politie voor de afhandeling van een zaak van hen afhankelijk is.
2 Het betreft de werkzaamheden van het Regionaal Servicecentrum.
1 Het dienstverleningsconcept is op het moment van het schrijven van deze nota nog niet formeel vastgesteld.

Kenmerk 3: Toenemende mondigheid
De medewerker Intake heeft te maken met toenemende mondigheid van de burger en de toegenomen
verwachting dat de politie voor zijn veiligheid zorgt. De burger die als het ware zijn veiligheid claimt en
die ontevreden is als de politie dit niet kan waarmaken. Door de medewerker Intake kan deze mondigheid
ervaren worden als verbale agressie. Voor de medewerker Intake is het belangrijk om dit gedrag te begrijpen
en te onderscheiden van agressie door onmacht of onbegrip. Dit veronderstelt bij de medewerker Intake de
nodige mentale en morele weerbaarheid. De onderzoekers van de Politieacademie spreken om die reden
van de ‘tweede frontlijnfunctie’ (Uden, e.a. mei 2012).
Kenmerk 4: Ingewikkelder aangiftes
Er zijn verschillende kanalen waarlangs burgers aangifte kunnen doen: digitaal, telefonisch,
beeldschermaangifte (2D via skype of webcam, of 3D in speciaal ingerichte ruimtes) of fysiek op het
teambureau. Door deze mogelijkheden worden vooral de complexere aangiftes, fysiek, op het teambureau
gedaan. De medewerker Intake die onderdeel uitmaakt van het robuuste team krijgt daarbij steeds vaker te
maken met de mondige burger.
Kenmerk 5: Technologie
De digitalisering is ook van invloed op het werk van de medewerker Intake. Cybercrimeaangiftes opnemen
is een nieuw specialisme. Verwacht mag worden dat de medewerker Intake met deze ontwikkelingen
meegroeit en nu al goed zijn weg weet te vinden op de digitale snelweg en de social media.
Wat betekent dit voor de medewerker Intake?
Bovenstaande kenmerken hebben betekenis voor de kwaliteiten waarover een medewerker Intake moet
beschikken. De rol van de frontoffice als gezichtbepalende functie van de politie, de afhandeling van
zwaardere aangiftes en de regisserende rol in het gehele proces van afhandeling maken de functie zodanig
complex dat de medewerker Intake minimaal een mbo-niveau nodig heeft. Hij kent het werk op straat goed,
vooral uit eigen ervaring. Daarnaast zijn persoonlijke eigenschappen nodig zoals empathie, overwicht en
mentale weerbaarheid. Dit is dan ook onze tweede richtingaanwijzer voor de toekomst.
Richtingaanwijzer 2 voor de toekomst
De medewerker Intake is het visitekaartje van de politieorganisatie. Een
mbo-niveau is nodig plus een aantal persoonlijke eigenschappen.
Intake is de frontoffice van de politieorganisatie. De medewerker intake
is het visitekaartje van de politie, kent de werkprocessen van de politie en
weet wie hij moet inschakelen om te zorgen voor een adequate afhandeling
van de aangifte of melding. De medewerker Intake moet kunnen inschatten
welk manier van aangifte doen in de gegeven situatie het meest passend is.
Hij heeft een goed oordeelsvermogen nodig om de meldingen en aangiftes
op waarde te schatten. Daarnaast zijn specifieke persoonlijke eigenschappen
en vaardigheden nodig om afhandeling in goede banen te leiden en de
(mondige) burger te woord te staan. Denk aan: empathie, overwicht en
mentale weerbaarheid. Hij zorgt ervoor dat hij het werk op straat goed kent,
vooral uit eigen ervaring.

7. De wijkagent en agent op straat in 2020
Gebiedsgebonden politiezorg is voor de nationale politie het uitgangspunt voor het werk op lokaal niveau.
De nationale politie als burgergerichte organisatie kiest daarin voor een contextgedreven3
manier van
werken en maakt bij het toedelen van werk niet langer onderscheid in handhaving en noodhulp. Om tot
betere politieprestaties te komen en het vertrouwen in de politie te vergroten, is de opgave voor de korte en
lange termijn om het contextgedreven werken in de nationale politie vorm te geven. Wat betekent dit voor
de wijkagent en agent op straat?
3. Dit begrip is uitgewerkt door de werkgroep Sezen / Bascole: ‘Omdat de samenleving eraan toe is’, Augustus 2011

Agent op straat Sam in 2020-20241
Sam is gedreven om goed politiewerk te leveren, om betekenis te hebben voor de mensen in zijn wijk. Hij
is zich bewust van de rol en morele positie van de politie in de rechtsstaat. Hij wil van daaruit de mensen
beschermen die in de verdrukking dreigen te komen én paal en perk stellen aan de mensen die zich te
veel ruimte permitteren. Hij draagt actief bij aan de bevordering van de veiligheid in de wijk en wekt
vertrouwen door zijn zelfbewuste uitstraling en zijn professioneel, moedig en integer handelen. Sam is
mbo/hbo opgeleid aan de Politieacademie.
o Sam voelt zich verbonden met de burgers in de wijk waar hij werkt, kent de problematiek,
de bewoners, de bedrijven en instellingen. Hij werkt contextgedreven. Hij maakt gebruik van de
professionele standaarden en bepaalt telkens weer wat in een bepaalde situatie nodig is. Zo geeft hij
adequaat invulling aan zijn professionele ruimte. Hij is zich daarbij bewust van de morele aspecten van
de keuzes die hij maakt. En is hierop ook aanspreekbaar.
o Sam is een waarnemer. Hij werkt vanuit een open oriëntatie. Hij observeert situaties, herkent
normafwijkend gedrag in de gegeven context en heeft snel door wat er aan de hand is. Hij treedt
handelend op, zich baserend op realtime intelligence. Hij heeft geen barrières om iemand ongeacht
diens uiterlijk staande te houden. Hij is hiervoor goed toegerust. Spreekt goed Engels, weet zijn weg te
vinden in de internationale regelgeving en verschillende rechtssystemen.
o Sam is een snelle schakelaar. Hij komt op een dag in veel verschillende situaties en contexten
terecht en heeft dan ook een uitgebreid gedragsrepertoire. Hij verbindt zich met de mensen in de
situatie en doet wat nodig is: mensen beschermen, begrenzen of juist bekrachtigen. Handhaving en
opsporing gaan bij hem hand in hand. Hij heeft mentale veerkracht en een goed moreel kompas.
o Sam heeft een goede kennis van het (groeps)gedrag van mensen. Hij herkent psychologische
problematiek en weet daarnaar adequaat te handelen. Heeft overwicht en is evenwichtig.
o Sam is een stoere dienstverlener. Dit komt hem goed van pas als hij een noodhulpmelding krijgt.
Hij treedt stevig op én is sterk in de relatie met de burger, van welke bevolkingsgroep dan ook. Hij
handelt snel en adequaat, geeft informatie en koppelt terug. Hij heeft een stevige eigen kern. Een goede
mentale en fysieke conditie is voor hem de basis.
o Sam is een digitale voorloper. De virtuele wereld is hem net zo vertrouwd als de fysieke wereld.
Die werelden zijn verweven met elkaar. Actief communiceert hij via de sociale media met de burgers en
zijn collega´s. Ook de hardware heeft voor hem geen geheimen.
o Sam is informatieverwerker. Hij weet dat informatie de basis is van goed politiewerk. Hij kan
goed overweg met de informatie die hij van de meldkamer meekrijgt en zorgt ervoor dat zijn eigen
bevindingen goed in de systemen komen.
o Sam is een signaleerder. Hij is zich steeds bewust dat voorvallen of incidenten signalen kunnen
zijn van een dieper liggend structureel probleem.
o Sam is een collega. Hij wisselt informatie uit met zijn collega’s. Ze werken als team goed samen,
geven elkaar feedback en staan open voor veranderingen. Zo vormen ze samen een sterk team met veel
respect voor elkaars verschillen.
1. Tijdens de expertmeetings spraken we nog van medewerker noodhulp.

Wijkagent Robin in 2020-2024
Robin is gedreven om goed politiewerk te leveren, om betekenis te hebben voor de mensen in haar wijk.
Zij wil de mensen beschermen die in de verdrukking dreigen te komen én als handhaver paal en perk
stellen aan de mensen die zich te veel ruimte permitteren. Zij draagt haar steentje bij aan de opsporing
van zaken en is zich dagelijks bewust van de rol die de politie als beschermer van de waarden van de
rechtsstaat heeft. Zij zal er alles aan doen om de veiligheid in haar wijk te bevorderen.
o Robin is een netwerker en verbinder pur sang. Zij kent haar wijk door en door. Omdat ze het
merendeel van haar tijd in de wijk doorbrengt en toegankelijk is, kennen de burgers en bedrijven haar
ook goed. Zij volgen wat zij doet via de sociale media. Robin werkt contextgedreven en gebruikt de
professionele standaarden om haar werk te doen, gebruikmakend van de beschikbare ruimte wanneer
de situatie daar om vraagt. Ze heeft flexibele werktijden.
o Robin is het boegbeeld van de politie, een buurtregisseur. Als vertegenwoordiger van de politie
straalt zij zelfvertrouwen uit. Zo heeft zij het vertrouwen van burgers en bedrijven. Die weten haar
te vinden als er zich een incident voordoet of als zij relevante informatie hebben. Robin voelt zich,
maatschappelijk geëngageerd als ze is, thuis in haar wijk, tussen alle verschillende bevolkingsgroepen.
Zij heeft een groot gedragsrepertoire en weet vanuit een sterke eigen kern telkens passend te handelen,
al naar gelang in de context nodig is. Ze beschikt over de nodige emotionele veerkracht, is moedig en
integer, en heeft een goed moreel kompas.
o Robin is een initiator. Zij signaleert problemen en thema’s die om een structurele aanpak
vragen. Initiatieven van burgers bekrachtigt zij en brengt zij verder. Samen met de informatieanalist en
rechercheur stelt zij plannen van aanpak op en voert deze samen met hen én de burgers uit. Ook de
medewerkers van de intake en de agenten op straat betrekt zij erbij. Als sterk team werken ze goed
samen, zij spreken elkaar aan op gedrag en leren van elkaar.
o Robin is een teamplayer en verbinder. Zij werkt samen met de gemeente, burgers en bedrijven
aan de oplossing van actuele en veelvoorkomende problemen in de wijk op het gebied van leefbaarheid
en criminaliteit. In die contacten merkt ze dat ze veel profijt heeft van haar hbo-niveau en haar ervaring
bij andere bedrijven in de veiligheidssector, Ze voelt zich een gerespecteerd gesprekspartner. Ze opereert
transparant en open. Geeft en deelt informatie. Koppelt terug. Een betrouwbare, sociaal vaardige
partner met wie goede afspraken zijn te maken.
o Robin is een praktijkonderzoeker. Zij zoekt op basis van gegevens en informatie naar goede
oplossingen en kijkt wat binnen de gestelde grenzen mogelijk is. Heeft oog voor de internationale
aspecten van het politiewerk. Weet haar weg te vinden in de internationale regelgeving en de
verschillende rechtssystemen. Zij beschikt over de nodige talenkennis. Stelt zich nogal eens de vraag of
een incident niet verwijst naar meer complexe vraagstukken die om een andere aanpak vragen. Ze pikt
signalen op die kunnen verwijzen naar landelijke opsporingsprioriteiten.
o Robin is een fijne collega. Zij kent haar eigen organisatie goed en weet bij wie zij moet zijn om
problemen in de wijk te bespreken. Nauwe contacten heeft zij in elk geval met de rechercheurs van
het basisteam, de informatieanalist, de collega’s op straat en die van de meldkamer/intake. Maar ook
daarbuiten weet zij haar weg te vinden. Met name als zij experts wil inschakelen die haar verder kunnen
helpen bij de aanpak van de ingewikkelde problemen in haar wijk.

Contextgedreven werken
In de huidige praktijk van het politiewerk hebben systemen, protocollen en regels grote invloed op de
manier waarop de politiemedewerker zijn werk doet en hoeveel tijd hij beschikbaar heeft voor het werk op
straat. Door op lokaal niveau meer contextgedreven te werk te gaan, komt meer tijd vrij voor het werk op
straat en krijgen agenten hun vak weer terug. (Onderzoeksrapport ‘Omdat de samenleving er aan toe is’,
2011). Het betekent dat vragen en problemen die zich in de wijk voordoen leidend zijn voor de aanpak en
werkwijze die in die situatie nodig is – en dus niet de systemen, protocollen en regels. Politiemensen ervaren
hierdoor een herwaardering van hun vak. Zij vinden dat ze er weer meer voor de burger kunnen zijn.
Het verlenen van noodhulp aan burgers is de
kerntaak van alle politiemensen. Oftewel: prio1 is
voor iedereen.
Voor prio 2 doen de medewerkers van de
meldkamer een beroep op de wijkagenten en de
agenten op straat. Het systeem zal de medewerker
meldkamer aangeven welke auto het snelst bij het
incident kan zijn. Dit hoeft niet de auto te zijn die
het meest dichtbij is (interview Koopmans). Als
degene die wordt weggeroepen in gesprek is met
een burger of partner licht de politiemedewerker
toe waarom hij wordt weggeroepen en wanneer
hij het gesprek weer hervat. De overige meldingen
worden aan de agenten op straat en wijkagenten
ter beschikking gesteld. Zij handelen deze
meldingen af binnen hun reguliere werkzaamheden
en werken waar nodig onderling samen.
Contextgedreven werken vraagt om professionele ruimte die wordt ondersteund door professionele
standaarden. Standaarden waarvan zij zich mede-eigenaar voelen, die voor hen in de dagelijkse praktijk
betekenis hebben en praktisch hanteerbaar zijn. Passende standaarden waaraan politiemedewerkers
hun vakmanschap en hun kracht kunnen ontlenen. Vakmanschap dat hoge eisen stelt aan vakkennis,
houding en gedrag en waarbij de politiemedewerker weet wat hem te doen staat, juist als die standaarden
tekortschieten. (paper Noordegraaf zie pag. 56).
Contextgedreven werken betekent
ook dat de tegenstellingen tussen
openbare orde en opsporing vervagen.
De wijkagent en de agent op
straat verrichten het hele palet aan
werkzaamheden dat zich voordoet.
Dit kan het opnemen van een aangifte
zijn, het verhoren van een verdachte,
het verlenen van bijstand bij een
ernstig verkeersongeval in de wijk, het
beslechten van een burenruzie, het
doen van onderzoek naar verdachte
bewegingen rondom een woonhuis,
of het monitoren van het gedrag van
jongeren op hun hangplek. Zomaar
enkele voorbeelden uit de grote variëteit
van het dagelijkse politiewerk in de wijk,
waarin bovendien noodhulpverzoeken
een geïntegreerd onderdeel van het werk
zijn geworden (zie kader).

De toekomst begint vandaag! 16 richtingaanwijzers voor de strategische personeelsprognose van de nationale politie 7 december 2012 kwartiermaker HRM

De toekomst begint vandaag! 16 richtingaanwijzers voor de strategische personeelsprognose van de nationale politie 7 december 2012 kwartiermaker HRM

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to De toekomst begint vandaag! 16 richtingaanwijzers voor de strategische personeelsprognose van de nationale politie 7 december 2012 kwartiermaker HRM

Similar to De toekomst begint vandaag! 16 richtingaanwijzers voor de strategische personeelsprognose van de nationale politie 7 december 2012 kwartiermaker HRM (20)

More from Twittercrisis

More from Twittercrisis (20)

De toekomst begint vandaag! 16 richtingaanwijzers voor de strategische personeelsprognose van de nationale politie 7 december 2012 kwartiermaker HRM