1. 4.2 Manaxhimi i borxhit dhe ndikimi i levës financiare në kthimin e aksioneve
për investitorët.
Qëllimi kryesor i shoqërive është të maksimizojë çmimin e aksioneve të shoqërisë dhe jo të
maksiomizojë tregues të tillë kontabël si e ardhura neto apo EPS. Megjithatë, të dhënat kontabël
ndikojnë në çmimin e aksioneve dhe për të kuptuar si operon një shoqëri dhe për të parashikuar
drejtimin e saj. Fillimisht vlerësuam pozitën aktuale financiare të shoqërisë, por duhen trajtuar
dhe llojet e veprimtarive qe mund të ndërmarrin drejtuesit, nëpërmjet alternativave të financimit,
për të përmirësuar performancën e ardhshme dhe si rrjedhim për të rritur çmimin e aksioneve të
saj në treg.
Shkalla me të cilën shoqëria e përdor financimin e borxhit, ose levën financiare ka tre
implikime të rëndësishme
 Duke gjetur fonde nëpërmjet borxhit, aksionerët mund të mbajnë kontrollin e shoqërisë
ndërsa ulin investimet e tyre.
 Kreditorët e shohin kapitalin e pronarit ose fondet e siguruara nga pronarët si burim për të
siguruar një marzh të sigurt, kështu që sa më i lartë të jetë raporti i kapitalit gjithsej i
siguruar nga aksionerët. Aq më pak merret e përballohet nga kreditorët.
 Nëse shoqëria fiton më shumë nga investimi i financuar me para borxh sesa ajo paguan
interes, kthimi nga kapitali i pronarit është rritur.
Për të kuptuar më mirë si ndikon leva dhe në kthim, shohim dy situata . Në situatën e parë
shoqëria nuk përdor borxh dhe ndodhet në kushte të mira financiare, kurse në të dytën është e
njëjta shoqëri por ndodhet në kushte të këqija.
Situata 1.
Tabela 1 Viti 2011: Shoqëria nuk përdor borxh; në kushte të mira financiare.
Aktivi Pasivi
Totali i Aktiveve Afatshkurtra 2,292,856 Borxhi 0
Detyrime ndaj të tretëve 3,966,082
Titali i Aktiveve Afatgjata 2,873,226 Kapitali aksioner 1,200,000
Totali i Aktiveve 5,166,082 Totali i Pasiveve 5,166,082
PASH
Shitjet 4,028,724
-Shpenzimet 3,758,157
EBT 270,567
-Tatim Fitimi 30260
EAT 240,307
ROE= =
,
, ,
= 20.02%

2. Tabela 2 Viti 2011: Shoqëria përdor borxh; në kushte të mira financiare.
Aktivi Pasivi
Totali i Aktiveve Afatshkurtra 2,292,856 Borxhi 600,000
Detyrime ndaj të tretëve 3,966,082
Titali i Aktiveve Afatgjata 2,873,226 Kapitali aksioner 600,000
Totali i Aktiveve 5,166,082 Totali i Pasiveve 5,166,082
PASH
Shitjet 4,028,724
-Shpenzimet 3,758,157
EBIT 270,567
-Shpz. Interesi (15%) 90,000
EBT 180,567
-Tatimi 30,260
EAT 150,307
ROE= =
,
,
= 25.05%
Situata 2.
Tabela 3 Viti 2009: Shoqëria nuk përdor borxh; në kushte të këqija financiare.
Aktivi Pasivi
Totali i Aktiveve Afatshkurtra 1,203,143 Borxhi 0
Detyrime ndaj të tretëve 832,934
Titali i Aktiveve Afatgjata 829,791 Kapitali aksioner 1,200,000
Totali i Aktiveve 2,032,934 Totali i Pasiveve 2,032,934
PASH
Shitjet 1,498,937
-Shpenzimet 1,434,075
EBT 64,862
-Tatim Fitimi 6486
EAT 58,376
ROE= =
,
, ,
= 4.86%

3. Tabela 4 Viti 2009: Shoqëria përdor borxh; në kushte të këqija financiare.
Aktivi Pasivi
Totali i Aktiveve Afatshkurtra 1,203,143 Borxhi 600,000
Detyrime ndaj të tretëve 832,934
Titali i Aktiveve Afatgjata 829,791 Kapitali aksioner 600,000
Totali i Aktiveve 2,032,934 Totali i Pasiveve 2,032,934
ROE= =
,
,
= -5,27%
Edhe pse aktivet e shoqërisë, në të dy rastet në kushte normale, prodhojnë të njëjtin EBIT =
270,567, shoqëria në rastin kur merr borxh ka nje ROE=25.05% kundrejt rastit të parë që
siguron vetëm 20.02%. Ndryshimi vjen nga përdorimi i borxhit që sjell kthimin e pritur të
aksionerëve.
Ky quhet efekti levë. Ka dy arsye për shkaqet e rritjes:
 Përderisa interesat zbriten, përdorimi i levës e ul faturën e tatimeve dhe lë më shumë
të ardhura operative të shoqërisë për investitorët e saj.
 Nëse fitimi operativ si një përqindje mbi aktivet e tejkalon përqindjen e intersit të
borxhit siç bën ajo zakonisht atëherë shoqëria mund të përdori borxh për të blerë
aktive, të paguajë interesat mbi borxhin dhe t’i teprojë edhe një “bonus” për
aksionerët e saj. Për shoqërinë tonë hipotetike këto dy efekte kombionehen duke çuar
ROE e pritur shume her më lartë. Kështu që borxhi mun ta rrisë raportin e kthimit
mbi kapitalin.
Megjithatë leva financiare mund “të presë të dy këmbët”. Siç shihet në situatën 2, nëse shitjet
janë të ulta dhe kostot janë të larta, kthimi mbi aktivet është më i ulët. Në këto kushte, shoqëria
që përdor borxh humbet më shumë dhe bie në krizë kjo ndodh se shoqëria ka nevojë për para për
të shlyer detyrimet ndaj borxhit. Përderisa në periudhën e rënies veprimtaria e saj operative nuk
gjeneron fitime të mjaftueshme për të përballuar interesat, paratë që disponon ajo nuk do të
mjaftojnë dhe shoqëria me siguri ka nevojë për financime shtësë. Por meqë ajo është në humbje e
sipër, për të rritur kapitalin e saj i duhet të shesë apo të emetojë letra të tjera me vlerë. Drejtuesit
e saj, të detyruar nga humbja do të rrisin normat e interesit duke rritur njëkohësisht problemet e
shoqërisë akoma më shumë.
Vihet re se shoqëritë me raport borxhi më të lartë presin kthime më të larta në kushtet e
një ekonomie normale por ato ekspozohen ndaj një risku për humbje kur ekonomia
hyn në krizë. Për pasojë, vendimet në lidhje me borxhin e detyrojnë të kërkojnë kthime
më të larta kur ekspozohet ndaj një risku më të lartë. Megjithatë përcaktimi dhe
vlerësimi i raportit optimal të borxhit është një proçes i vështirë.
PASH
Shitjet 1,498,937
-Shpenzimet 1,434,075
EBIT 64,862
-Shpz. Interesi (15%) 90,000
EBT -25,138
-Tatimi 6,486
EAT -31,624