Drogi poszukiwania tożsamości nauki o polityceZbigniew Blok
Autor rozpoczyna analizę od istoty tożsamości po to, aby dojść do kategorii tożsamości dyscypliny naukowej. Punktem wyjściowym jest wybór takiej typologii tożsamości dyscypliny, która wydziela: tożsamość przedmiotów, tożsamość metodologiczną, tożsamość wynikającą z historii rozwoju dyscypliny. Główną uwagę koncentruje autor na analizie tożsamości przedmiotowej, natomiast bardziej skrótowo przedstawia tożsamość metodologiczną i tożsamość wynikającą z historii rozwoju nauki o polityce.
Autor przyjmuje Parsonsa koncepcję władzy oraz definiuje normatywny model suwe-rennej władzy państwowej i westfalski model państwa narodowego. Następnie wymienia czynniki modyfikujące zakres władzy państwowej i je analizuje. Do czynników tych zalicza: globalizację, inte-grację, decentralizację, samorządność, społeczeństwo obywatelskie, demokrację i biurokrację. Więk-szość tych czynników wpływa negatywnie na zakres suwerennej władzy państwowej. Dodatkowo zakres władzy państwa narodowego umniejsza postęp cywilizacyjny, który ułatwia przemieszczanie się ludzi i kapitału, przekazywanie informacji i obrazów, komunikowanie się władzy z obywatelami oraz bezpośrednio samych obywateli itd. Pod tym wpływem zmieniły się też wspólnoty polityczne, które współcześnie nie określają się wyłącznie według logiki terytorialnej. Dezintermediacja została rozciągnięta również na sferę polityczną, co oznacza, że władza państwowa traci monopol w zarzą-dzaniu interesem narodowym. W konkluzji autor stwierdza, że pod wpływem opisanych czynników, władzy państwowej już nie przysługują ani suwerenność, ani prawomocność. Jesteśmy świadkami erozji władzy formalnej oraz kreowania władzy nieformalnej, bezpodmiotowej, często niewidocznej, która nie zabiega o legitymizację, a koncentruje się wyłącznie na swej skuteczności. Uzasadnione jest zatem wprowadzenie nowego nazewnictwa: " władztwo " i " governance " dla określenia nowego charakteru władzy państwowej. Słowa kluczowe: westfalski model państwa, model suwerenności władzy państwowej, dezinterme-diacja polityczna, " władztwo " , " governance " Wprowadzenie Na wstępie poczynię kilka uwag ogólnych dotyczących założeń teoretyczno-metodologicznych oraz istoty państwa narodowego. Za T. Parsonsem przyjmuję, że władza w ogóle, a więc i władza państwowa jest cechą systemową, co oznacza między innymi, że jej kształt determinowany jest przez strukturę systemu, jego hie-rarchiczność itd. " Żadna relacja władzy nie może być wyłączona z systemu in-stytucjonalnego, z którego wyrasta " i dalej " Władzy jako pewnej właściwości nie można też przenieść do innego systemu ". W pierwszej kolejności odnosi się to do władzy państwowej, której udział w systemie politycznym czy państwowym jest najbardziej widoczny. Władza państwowa ma kompetencje i możliwości zmiany systemu, ale też może ona ulec likwidacji, gdy system ulegnie destrukcji bądź głę-bokiej zmianie. Z tych powodów, w tym artykule malejący zakres władzy państwowej analizo-wać będziemy w powiązaniu z systemem, który jest systemem państwa narodowego. Podam jego genezę oraz ewolucję, wskażę na czynniki wewnątrzsystemowe i usytu-owane w jego otoczeniu, które modyfikują istotę systemu, a zarazem doprowadzają do umniejszenia zakresu władzy państwowej.
Kultura polityczna – propozycja pomiaru pojęciaZbigniew Blok
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie możliwości pomiaru kultury politycznej. Na podstawie sformułowanej przez Zbigniewa Bloka teorii kultury politycznej dokonano próby wstępnej operacjonalizacji tego pojęcia oraz zaproponowano dalsze kierunki rozbudowy lub modyfikacji narzędzia, które mogłoby zostać wykorzystane w tego typu badaniach. Punktem wyjścia staje się krytyka dotychczasowych sposobów definiowania i badania kultury politycznej, które doprowadziły do zatarcia się znaczenia tego pojęcia, zbyt szeroko zazwyczaj ujmowanego, a w efekcie – do wyczerpania się możliwości jego zastosowania w badaniach empirycznych. Proponowane ujęcie jest więc z jednej strony wyrazem protestu wobec takiego stanu rzeczy, z drugiej zaś stanowi próbę przywrócenia tej niezwykle ważnej kategorii do badań politologicznych.
Drogi poszukiwania tożsamości nauki o polityceZbigniew Blok
Autor rozpoczyna analizę od istoty tożsamości po to, aby dojść do kategorii tożsamości dyscypliny naukowej. Punktem wyjściowym jest wybór takiej typologii tożsamości dyscypliny, która wydziela: tożsamość przedmiotów, tożsamość metodologiczną, tożsamość wynikającą z historii rozwoju dyscypliny. Główną uwagę koncentruje autor na analizie tożsamości przedmiotowej, natomiast bardziej skrótowo przedstawia tożsamość metodologiczną i tożsamość wynikającą z historii rozwoju nauki o polityce.
Autor przyjmuje Parsonsa koncepcję władzy oraz definiuje normatywny model suwe-rennej władzy państwowej i westfalski model państwa narodowego. Następnie wymienia czynniki modyfikujące zakres władzy państwowej i je analizuje. Do czynników tych zalicza: globalizację, inte-grację, decentralizację, samorządność, społeczeństwo obywatelskie, demokrację i biurokrację. Więk-szość tych czynników wpływa negatywnie na zakres suwerennej władzy państwowej. Dodatkowo zakres władzy państwa narodowego umniejsza postęp cywilizacyjny, który ułatwia przemieszczanie się ludzi i kapitału, przekazywanie informacji i obrazów, komunikowanie się władzy z obywatelami oraz bezpośrednio samych obywateli itd. Pod tym wpływem zmieniły się też wspólnoty polityczne, które współcześnie nie określają się wyłącznie według logiki terytorialnej. Dezintermediacja została rozciągnięta również na sferę polityczną, co oznacza, że władza państwowa traci monopol w zarzą-dzaniu interesem narodowym. W konkluzji autor stwierdza, że pod wpływem opisanych czynników, władzy państwowej już nie przysługują ani suwerenność, ani prawomocność. Jesteśmy świadkami erozji władzy formalnej oraz kreowania władzy nieformalnej, bezpodmiotowej, często niewidocznej, która nie zabiega o legitymizację, a koncentruje się wyłącznie na swej skuteczności. Uzasadnione jest zatem wprowadzenie nowego nazewnictwa: " władztwo " i " governance " dla określenia nowego charakteru władzy państwowej. Słowa kluczowe: westfalski model państwa, model suwerenności władzy państwowej, dezinterme-diacja polityczna, " władztwo " , " governance " Wprowadzenie Na wstępie poczynię kilka uwag ogólnych dotyczących założeń teoretyczno-metodologicznych oraz istoty państwa narodowego. Za T. Parsonsem przyjmuję, że władza w ogóle, a więc i władza państwowa jest cechą systemową, co oznacza między innymi, że jej kształt determinowany jest przez strukturę systemu, jego hie-rarchiczność itd. " Żadna relacja władzy nie może być wyłączona z systemu in-stytucjonalnego, z którego wyrasta " i dalej " Władzy jako pewnej właściwości nie można też przenieść do innego systemu ". W pierwszej kolejności odnosi się to do władzy państwowej, której udział w systemie politycznym czy państwowym jest najbardziej widoczny. Władza państwowa ma kompetencje i możliwości zmiany systemu, ale też może ona ulec likwidacji, gdy system ulegnie destrukcji bądź głę-bokiej zmianie. Z tych powodów, w tym artykule malejący zakres władzy państwowej analizo-wać będziemy w powiązaniu z systemem, który jest systemem państwa narodowego. Podam jego genezę oraz ewolucję, wskażę na czynniki wewnątrzsystemowe i usytu-owane w jego otoczeniu, które modyfikują istotę systemu, a zarazem doprowadzają do umniejszenia zakresu władzy państwowej.
Kultura polityczna – propozycja pomiaru pojęciaZbigniew Blok
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie możliwości pomiaru kultury politycznej. Na podstawie sformułowanej przez Zbigniewa Bloka teorii kultury politycznej dokonano próby wstępnej operacjonalizacji tego pojęcia oraz zaproponowano dalsze kierunki rozbudowy lub modyfikacji narzędzia, które mogłoby zostać wykorzystane w tego typu badaniach. Punktem wyjścia staje się krytyka dotychczasowych sposobów definiowania i badania kultury politycznej, które doprowadziły do zatarcia się znaczenia tego pojęcia, zbyt szeroko zazwyczaj ujmowanego, a w efekcie – do wyczerpania się możliwości jego zastosowania w badaniach empirycznych. Proponowane ujęcie jest więc z jednej strony wyrazem protestu wobec takiego stanu rzeczy, z drugiej zaś stanowi próbę przywrócenia tej niezwykle ważnej kategorii do badań politologicznych.