Luận Văn Hoàn Thiện Công Tác Kế Toán Vốn Bằng Tiền Tại Công Ty Cổ Phần Vạn Xuân.doc

Nhận viết đề tài trọn gói – ZL: 0909 23 26 20– Luanvanmaster.com
TẢI TÀI LIỆU KẾT BẠN ZALO : 0909 23 26 20
Hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty cổ phần Vạn Xuân
LỜI MỞ ĐẦU
Trong nền kinh tế thị trƣờng hiện nay, dƣới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà
nƣớc, kinh tế Việt Nam với những thay đổi mạnh mẽ đã có những bƣớc phát
triển vƣợt bậc. Song không phải không có những doanh nghiệp đã bị phá sản.
Muốn đững vững, tồn tại và phát triển thì mỗi doanh nghiệp phải có những biện
pháp riêng nhƣ thúc đẩy mối quan hệ với bạn hàng, kêu gọi sự đầu tƣ nƣớc
ngoài, cải tiến kỹ thuật, đào tạo đội ngũ cán bộ công nhân viên. Một trong số
những biện pháp mà doanh nghiệp áp dụng thì việc hoàn thiện công tác kế toán
nói chung và công tác kế toán vốn bằng tiền nói riêng là một trong số những
biện pháp hiệu quả mà doanh nghiệp đã và đang quan tâm.
Xuất phát từ nhận thức trên, trong thời gian thực tập tại công ty cổ phần
Vạn Xuân, em đã đi sâu tìm hiểu công tác kế toán vồn bằng tiền và chọn đề tài
cho khoá luận của mình là “Hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại công
ty cổ phần Vạn Xuân”.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, bài khoá luận của em gồm ba chƣơng:
Chƣơng 1: Lý luận chung về vốn bằng tiền và tổ chức kế toán vồn bằng tiền
trong các doanh nghiệp.
Chƣơng 2: Thực trạng công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty cổ phần Vạn
Xuân.
Chƣơng 3: Một số ý kiến nhằm góp phần hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng
tiền tại công ty cổ phần Vạn Xuân.
Bài khóa luận của em hoàn thành dƣới sự chỉ bảo, giúp đỡ tận tình của cô
giáo – CN - GVC Bùi Thị Chung và sự hƣớng dẫn của cán bộ kế toán tại công
ty. Do hạn chế về trình độ và thời gian thực tập tại công ty có hạn nên khóa luận
của em không thể tránh những thiếu sót. Em rất mong và chân thành tiếp thu
những ý kiến chỉ bảo của các thầy, cô, các bạn để hoàn thiện hơn bài Khóa luận.
Em xin chân thành cảm ơn !
Hải Phòng, ngày 26 tháng 6 năm 2011
Sinh viên
Trần Thị Hồng Nhung

Sinh viên: Trần Thị Hồng Nhung – Lớp QTL301K – ĐHDL Hải Phòng 1

CHƢƠNG 1:
LÝ LUẬN CHUNG VỀ VỐN BẰNG TIỀN VÀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN
VỐN BẰNG TIỀN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
1.1 Tổng quan về vốn bằng tiền và tổ chức kế toán vốn bằng tiền
1.1.1 Khái niệm vốn bằng tiền
Trong nền kinh tế thị trƣờng có sự điều tiết của Nhà nƣớc, một doanh
nghiệp muốn đứng vững trên thị trƣờng và làm ăn có hiệu quả thì nhất thiết phải
có một lƣợng vốn nhất định. Qua mỗi giai đoạn vận động không ngừng biến đổi
cả về hình thái biểu hiện lẫn quy mô.
Vốn bằng tiền là một bộ phận của Tài sản lƣu động, đƣợc biểu hiện dƣới
hình thái tiền tệ, tồn tại dƣới hình thái giá trị và thực hiện chức năng phƣơng
tiện thanh toán trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
1.1.2 Đặc điểm vốn bằng tiền
Vốn bằng tiền là một loại vốn đòi hỏi doanh nghiệp phải quản lý hết sức chặt
chẽ vì vốn bằng tiền có tính luân chuyển cao nên nó là đối tƣợng của sự gian lận
và ăn cắp. Vì thế trong quá trình hạch toán vốn bằng tiền, các thủ tục nhằm bảo
vệ vốn bằng tiền khỏi sự ăn cắp hoặc lạm dụng là rất quan trọng, đòi hỏi việc sử
dụng vốn bằng tiền cần phải tuân thủ các nguyên tắc chế độ quản lý tiền tệ thống
nhất của Nhà nƣớc.
1.1.3 Phân loại vốn bằng tiền
- Theo hình thức tồn tại vốn bằng tiền của doanh nghiệp đƣợc phân thành:
+ Tiền Việt Nam
+ Ngoại tệ
+ Vàng bạc, kim khí quý, đá quý
- Nếu phân loại theo hình thái tồn tại Vốn bằng tiền của doanh nghiệp bao
gồm:
+ Tiền tại quỹ: Gồm giấy bạc Việt Nam, ngoại tệ, vàng bạc, kim khí quý, đá
quý, ngân phiếu hiện đang đƣợc giữ tại két của doanh nghiệp, để phục vụ nhu
cầu chi tiêu trực tiếp hàng ngày trong sản xuất kinh doanh.

+ Tiền gửi ngân hàng: Là tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng bạc, kim khí quý đá quý
mà doanh nghiệp đang gửi tại ngân hàng.
+ Tiền đang chuyển: Là tiền trong quá trình vận động từ trạng thái này sang
trạng thái khác. Tiền đang chuyển bao gồm tiền Việt Nam và ngoại tệ của doanh
nghiệp đã nộp vào ngân hàng, kho bạc nhƣng chƣa nhận đƣợc giấy báo có của
ngân hàng, kho bạc hoặc đã làm thủ tục chuyển tiền qua bƣu điện để thanh toán
nhƣng chƣa nhận đƣợc giấy báo của đơn vị đƣợc hƣởng thụ.
1.1.4 Vị trí và vai trò của Vốn bằng tiền trong hoạt động sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp
- Vị trí: đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào, dù lớn hay nhỏ khi bƣớc vào
hoạt động sản xuất kinh doanh đều nhất thiết cần một lƣợng vốn bằng tiền nhất
định trên cơ sở tạo lập vốn kinh doanh của doanh nghiệp dùng vào việc mua sắm
tài sản cần thiết, phục vụ cho hoạt động sản suất kinh doanh. Do đó vốn bằng
tiền có một vị trí quan trọng, nó quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp.
- Vai trò: Trong quá trình kinh doanh, vốn bằng tiền vừa đƣợc sử dụng để
đáp ứng nhu cầu về thanh toán các khoản nợ của doanh nghiệp hoặc mua sắm
vật tƣ hàng hoá sản xuất kinh doanh, vừa là kết quả của việc mua bán hoặc thu
hồi các khoản nợ. Thiếu vốn là một trong những trở ngại và là một trong những
nguyên nhân kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp. Do đó vốn bằng tiền đóng
một vai trò rất quan trọng, đảm bảo cho công tác sản xuất kinh doanh đƣợc liên
tục, đem lại hiệu quả cho doanh nghiệp.
1.1.5 Những quy định chung về hạch toán kế toán vốn bằng tiền
- Hạch toán vốn bằng tiền phải sử dụng một đơn vị tiền tệ thống nhất là đồng
Việt Nam, trừ trƣờng hợp đƣợc phép sử dụng một đơn vị tiền tệ thông dụng
khác.
- Ở những doanh nghiệp có ngoại tệ nhập quỹ tiền mặt hoặc gửi vào ngân
hàng phải quy đổi ngoại tệ ra đồng Việt Nam theo tỷ giá hối đoái tại ngày giao
dịch (Tỷ giá hối đoái giao dịch thực tế hoặc tỷ giá giao dịch bình quân trên thị
trƣòng ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam công bố tại
thời điểm phát sinh) để ghi sổ kế toán.

Trƣờng hợp mua ngoại tệ về nhập quỹ tiền mặt, gửi vào ngân hàng hoặc
thanh toán công nợ ngoại tệ bằng đồng Việt Nam thì đƣợc quy đổi ngoại tệ ra
đồng Việt Nam theo tỷ giá mua hoặc tỷ giá thanh toán. Bên Có các tài khoản
1112, 1122 đƣợc quy đổi ngoại tệ ra đồng Việt Nam theo tỷ giá trên sổ kế toán
tài khoản 1112 hoặc tài khoản 1122 theo một trong các phƣơng pháp: Bình quân
gia quyền; Nhập trƣớc xuất trƣớc; Nhập sau xuất trƣớc; Giá thực tế đích danh
(nhƣ một loại hàng hoá đặc biệt).
Nhóm tài khoản vốn bằng tiền có nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ
phải quy đổi ngoại tệ ra đồng Việt Nam, đồng thời phải hạch toán chi tiết ngoại tệ
theo nguyên tệ. Nếu có chênh lệch tỷ giá hối đoái thì phải phản ánh số chênh lệch
này trên các tài khoản doanh thu tài chính, chi phí tài chính (nếu phát sinh trong
giai đoạn đầu tƣ sản xuất kinh doanh, kể cả doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có
hoạt động đầu tƣ xây dựng cơ bản) hoặc phản ánh vào tài khoản 413 (Nếu phát
sinh trong giai đoạn đầu tƣ xây dựng cơ bản - giai đoạn trƣớc hoạt động). Số dƣ
cuối kỳ của các tài khoản vốn bằng tiền có gốc ngoại tệ đƣợc đánh giá lại theo tỷ
giá giao dịch bình quân trên thị trƣờng ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà
nƣớc Việt Nam công bố tại thời điểm lập Báo cáo tài chính năm.
Ngoại tệ đƣợc kế toán chi tiết theo từng loại nguyên tệ trên tài khoản 007
“ngoại tệ các loại” (Tài khoản ngoài bảng cân đối).
- Đối với tài khoản vàng bạc, kim khí quý đá quý phản ánh ở nhóm tài khoản
Vốn bằng tiền chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp không đăng ký kinh doanh
vàng bạc, kim khí quý đá quý.
Vàng bạc, kim khí quý đá quý phải theo dõi số lƣợng, trọng lƣợng, quy
cách, phẩm chất và giá trị của từng thứ, từng loại. Giá trị vàng bạc, kim khí quý
đá quý đƣợc tính theo giá thực tế (Giá hoá đơn hoặc giá đƣợc thanh toán) khi
tính giá xuất vàng bạc, kim khí quý đá quý có thể áp dụng một trong bốn
phƣơng pháp tính giá hàng tồn kho.
Nhóm tài khoản 11 - Vốn bằng tiền có 3 tài khoản:
+ Tài khoản 111: Tiền mặt
+ Tài khoản 112: Tiền gửi ngân hàng

+ Tài khoản 113: Tiền đang chuyển
1.1.6 Vai trò và nhiệm vụ của kế toán vốn bằng tiền
* Vai trò của kế toán vốn bằng tiền
Trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, việc quản lý và
sử dụng vốn là một khâu quan trọng có tính quyết định tới mức độ tăng trƣởng
hay suy thoái của doanh nghiệp. Vốn bằng tiền là đối tƣợng có khả năng phát
sinh rủi ro hơn các tài sản khác, vì vậy cần đƣợc quản lý chặt chẽ, thƣờng
xuyên kiểm tra, kiểm soát các khoản thu chi bằng tiền là rất cần thiết. Trong
quản lý ngƣời ta sử dụng nhiều công cụ quản lý khác nhau nhƣ thống kê, phân
tích, các hoạt động kinh tế nhƣng kế toán luôn đƣợc coi là công cụ quản lý kinh
tế quan trọng nhất. Với chức năng ghi chép, tính toán, phản ánh giám sát thƣờng
xuyên liên tục sự biến động của vật tƣ, tiền vốn bằng các thƣớc đo giá trị và
hiện vật, kế toán cung cấp các tài liệu cần thiết về thu chi vốn bằng tiền đáp ứng
yêu cầu quản lý trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Các thông tin kinh tế tài chính do kế toán cung cấp giúp cho chủ doanh
nghiệp và những ngƣời quản lý doanh nghiệp nắm vững tình hình và kết quả
hoạt động kinh doanh cũng nhƣ việc sử dụng vốn để từ đó thấy đƣợc mặt mạnh,
mặt yếu để có những quyết định và chỉ đạo, sao cho quá trình kinh doanh đạt
đƣợc hiệu quả cao nhất.
* Nhiệm vụ của kế toán vốn bằng tiền
Xuất phát từ những đặc điểm trên kế toán vốn bằng tiền phải thực hiện các
nhiệm vụ sau:
Theo dõi tình hình thu, chi, tăng, giảm, thừa, thiếu và số hiện có của từng
loại vốn bằng tiền.
Giám đốc thƣờng xuyên và thực hiện chế độ quản lý tiền mặt, kỷ luật thanh
toán, kỷ luật tín dụng.
Hƣớng dẫn và kiểm tra việc ghi chép của thủ quỹ, thƣờng xuyên kiểm tra
đối chiếu số liệu của thủ quỹ và kế toán tiền mặt.
Tham gia vào công tác kiểm kê quỹ tiền mặt, phản ánh kết quả kiểm kê kịp
thời.

1.2 Kế toán tiền mặt tại quỹ
Mỗi doanh nghiệp đều có một lƣợng tiền mặt tại quỹ để phục vụ cho nhu
cầu chi tiêu trực tiếp hàng ngày trong sản xuất kinh doanh. Thông thƣờng tiền
mặt tại doanh nghiệp bao gồm: giấy bạc ngân hàng Việt Nam, các loại nguyên
tệ, ngân phiếu, vàng bạc, kim khí quý đá quý.
Để hạch toán chính xác tiền mặt, tiền mặt doanh nghiệp đƣợc tập trung tại
quỹ, mọi nghiệp vụ có liên quan đến thu, chi tiền mặt, quản lý và bảo quản tiền
mặt đều do thủ quỹ chịu trách nhiệm thực hiện.
1.2.1 Nguyên tắc kế toán tiền mặt
* Đối với tiền mặt là tiền Việt Nam
Chỉ phản ánh vào TK 111 “Tiền mặt” số tiền mặt, ngoại tệ thực tế nhập, xuất
quỹ tiền mặt. Đối với các khoản tiền thu đƣợc chuyển nộp ngay vào Ngân hàng
(không qua quỹ tiền mặt của đơn vị) thì không ghi vào bên Nợ TK 111 “Tiền
mặt” mà ghi vào bên Nợ TK 113 “Tiền đang chuyển”.
Các khoản tiền mặt do doanh nghiệp khác và cá nhân ký cƣợc, ký quỹ tại
doanh nghiệp đƣợc quản lý và hạch toán nhƣ các loại tài sản bằng tiền của đơn
vị.
Khi tiến hành nhập, xuất quỹ tiền mặt phải có phiếu thu, phiếu chi và có đủ
chữ ký của ngƣời nhận, ngƣời giao, ngƣời cho phép nhập, xuất quỹ theo quy
định của chế độ chứng từ kế toán. Một số trƣờng hợp đặc biệt phải có lệnh nhập
quỹ, xuất quỹ đính kèm.
Thủ quỹ chịu trách nhiệm quản lý và nhập, xuất quỹ tiền mặt. Hàng ngày thủ
quỹ phải kiểm kê số tồn quỹ tiền mặt thực tế, đối chiếu số liệu sổ quỹ tiền mặt
và sổ kế toán tiền mặt. Nếu có chênh lệch, kế toán và thủ quỹ phải kiểm tra lại
để xác định nguyên nhân và kiến nghị biện pháp xử lý chênh lệch.
* Đối với tiền mặt là ngoại tệ
Ở những doanh nghiệp có ngoại tệ nhập quỹ tiền mặt phải quy đổi ngoại tệ
ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế của nghiệp vụ kinh tế phát sinh,
hoặc tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trƣờng ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân

hàng Nhà nƣớc Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ kinh tế để
ghi số kế toán.
Trƣờng hợp mua ngoại tệ và nhập quỹ tiền mặt ngoại tệ bằng Đồng Việt
Nam thì đƣợc quy đổi ngoại tệ ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá mua hoặc tỷ giá
thanh toán. Bên Có TK 1112 đƣợc quy đổi ngoại tệ ra Đồng Việt Nam theo tỷ
giá trên sổ kế toán TK 1112 theo một trong các phƣơng pháp: Bình quân gia
quyền; Nhập trƣớc xuất trƣớc; Nhập sau xuất trƣớc; Giá thực tế đích danh (nhƣ
một loại hàng hoá đặc biệt).
Tiền mặt bằng ngoại tệ đƣợc hạch toán chi tiết theo từng loại nguyên tệ trên
Tài khoản 007 “Ngoại tệ các loại” (Tài khoản ngoài bảng cân đối kế toán).
Kết cấu tài khoản 007 - Ngoại tệ các loại nhƣ sau:
. Bên Nợ: Ngoại tệ tăng trong kỳ.
. Bên Có: Ngoại tệ giảm trong kỳ.
. Số dƣ bên Nợ: Ngoại tệ hiện có.

Khi phản ánh ngoại tệ đƣợc quy đổi ra tiền Đồng Việt Nam vào các tài
khoản có liên quan cần đảm bảo nguyên tắc:

Đối với các tài khoản phản ánh vật tƣ, hàng hoá, tài sản cố định, doanh thu,
chi phí khi có nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến ngoại tệ thì luôn luôn
đƣợc ghi sổ theo tỷ giá thực tế phát sinh.
Đối với các tài khoản phản ánh vốn bằng tiền, nợ phải thu, nợ phải trả thì có
thể sử dụng tỷ giá thực tế hoặc tỷ giá hạch toán để ghi sổ kế toán.
- Trƣờng hợp sử dụng tỷ giá thực tế
Đối với các doanh nghiệp có ít nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến
ngoại tệ thì có thể sử dụng ngay tỷ giá thực tế tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ
để ghi sổ kế toán. Cụ thể:
+ Ghi tăng vốn bằng tiền, nợ phải thu, nợ phải trả, theo tỷ giá thực tế tại thời
điểm phát sinh nghiệp vụ.
+ Ghi giảm vốn bằng tiền theo tỷ giá thực tế xuất (phƣơng pháp bình quân gia
quyền, nhập trƣớc - xuất trƣớc, nhập sau - xuất trƣớc, thực tế đích danh).
+ Ghi giảm nợ phải thu theo tỷ giá thực tế lúc ghi nhận nợ phải thu.

+ Ghi giảm nợ phải trả theo tỷ giá thực tế lúc ghi nhận nợ phải trả.
- Trƣờng hợp sử dụng tỷ giá hạch toán.
Đối với những doanh nghiệp có nhiều nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan
đến ngoại tệ, để đơn giản và thuận tiện cho việc ghi sổ kế toán hàng ngày, có thể
sử dụng tỷ giá hạch toán. Tỷ giá hạch toán là tỷ giá đƣợc sử dụng ổn định trong
một kỳ kế toán, có thể sử dụng tỷ giá thực tế ở cuối kỳ trƣớc làm tỷ giá hạch
toán cho kỳ này.
Khi sử dụng tỷ giá hạch toán thì các tài khoản vốn bằng tiền, nợ phải thu, nợ
phải trả đƣợc ghi theo tỷ giá hạch toán. Còn các tài khoản vật tƣ, hàng hoá, tài
sản cố định, chi phí vẫn phải ghi theo tỷ giá thực tế tại thời điểm phát sinh
nghiệp vụ. Chênh lệch giữa tỷ giá hạch toán và tỷ giá thực tế tại thời điểm phát
sinh nghiệp vụ đƣợc phản ánh vào tài khoản 515 – Doanh thu hoạt động tài
chính (nếu lãi) và đƣợc phản ánh vào tài khoản 635 – Chi phí tài chính (nếu lỗ).
Riêng trong các trƣờng hợp đầu tƣ xây dựng cơ bản, hợp nhất báo cáo tài chính,
đánh giá lại số dƣ cuối kỳ,… thì kế toán phản ánh vào tài khoản 413 - Chênh
lệch tỷ giá hối đoái.
Kết cấu tài khoản 413- Chênh lệch tỷ giá hối đoái nhƣ sau:
Bên Nợ:
. Chênh lệch tỷ giá phát sinh giảm của vốn bằng tiền, vật tƣ, hàng hoá, nợ
phải thu có gốc ngoại tệ.
. Chênh lệch tỷ giá phát sinh tăng của các khoản nợ phải trả có gốc ngoại tệ.
. Xử lý chênh lệch tỷ giá khi có quyết định xử lý.
Bên Có:
. Chênh lệch tỷ giá phát sinh tăng của vốn bằng tiền, vật tƣ, hàng hoá, nợ
phải thu có gốc ngoại tệ.
. Chênh lệch tỷ giá phát sinh giảm của các khoản nợ phải trả có gốc ngoại tệ.
. Xử lý chênh lệch tỷ giá khi có quyết định xử lý.
Tài khoản này cuối kỳ có thể có Số dƣ Có hoặc Số dƣ Nợ.
. Dƣ Nợ: Chênh lệch tỷ giá cần đƣợc xử lý.
. Dƣ Có: Chênh lệch tỷ giá còn lại.
Tài khoản 413 “Chênh lệch tỷ giá hối đoái” có 2 tài khoản cấp hai:

Tài khoản 4131 “Chênh lệch tỷ giá hối đoái đánh giá lại cuối năm tài chính”.
Tài khoản 4132 “Chênh lệch tỷ giá hối đoái trong giai đoạn đầu tƣ XDCB”.
Cuối năm tài chính, doanh nghiệp phải đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có
gốc ngoại tệ (đơn vị tiền tệ khác với đơn vị tiền tệ chính thức sử dụng trong kế
toán) theo tỷ giá hối đoái bình quân liên Ngân hàng do Ngân hàng Nhà
nƣớcViệt Nam công bố tại thời điểm cuối năm tài chính, có thể có phát sinh
chênh lệch tỷ giá hối đoái (lãi hoặc lỗ). Doanh nghiệp phải chi tiết khoản chênh
lệch tỷ giá hối đoái này phát sinh do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ của hoạt
động đầu tƣ xây dựng cơ bản (giai đoạn trƣớc hoạt động) vào tài khoản 4132 và
của hoạt động sản xuất kinh doanh vào tài khoản 4131.
* Đối với tiền mặt là vàng, bạc, kim khí quý, đá quý
Đối với vàng, bạc, kim khí quý, đá quý phản ánh ở tài khoản tiền mặt chỉ áp
dụng cho các doanh nghiệp không đăng ký kinh doanh vàng, bạc, kim khí quý,
đá quý.
Khi có nghiệp vụ phát sinh liên quan đến vàng, bạc, kim khí quý, đá quý thì
sử dụng tài khoản 111 (TK 1113) để phản ánh số hiện có và sự biến động của
vàng, bạc, kim khí quý, đá quý. Trừ một số doanh nghiệp kinh doanh vàng, bạc,
kim khí quý, đá quý thì hạch toán vào tài khoản 156.
Do vàng, bạc, kim khí quý, đá quý có giá trị cao nên khi mua cần có đầy đủ
các thông tin nhƣ ngƣời mua, bán, mẫu mã, độ tuổi, giá thanh toán… Các loại
vàng, bạc, kim khí quý, đá quý đƣợc ghi sổ theo giá thực tế, khi xuất có thể sử
dụng một trong các phƣơng pháp tính giá thực tế nhƣ Bình quân gia quyền hoặc
giá đích danh. Song từng loại vàng, bạc, kim khí quý, đá quý lại có những đặc
điểm riêng và giá trị khác nhau, nên sử dụng phƣơng pháp giá đích danh để tính
giá vàng, bạc, kim khí quý, đá quý xuất quỹ là chính xác nhất.
Nếu có chênh lệch giữa tỷ giá xuất và giá thanh toán tại thời điểm phát sinh
nghiệp vụ thì đƣợc phản ánh vào tài khoản 711 – Thu nhập khác và tài khoản
811- Chi phí khác.

Trƣờng hợp vàng, bạc, kim khí quý, đá quý nhận ký cƣợc, ký quỹ theo giá
nào thì khi hoàn trả ghi theo giá đó và phải đếm số lƣợng, cân trọng lƣợng và
giám định chất lƣợng trƣớc khi niêm phong.
Ở các doanh nghiệp có vàng, bạc, kim khí quý, đá quý nhập quỹ tiền mặt thì
việc nhập, xuất đƣợc hạch toán nhƣ các loại hàng tồn kho, khi sử dụng để thanh
toán chi trả đƣợc thanh toán nhƣ ngoại tệ.
1.2.2 Chứng từ hạch toán tiền mặt
Nhằm theo dõi tình hình thu, chi, tồn quỹ các loại tiền mặt, ngoại tệ, vàng
bạc, kim khí quý, đá quý… và các khoản tạm ứng, thanh toán tạm ứng của đơn
vị, cung cấp những thông tin cần thiết cho kế toán và ngƣời quản lý của đơn vị
trong lĩnh vực tiền tệ.
Việc thu chi tiền mặt tại quỹ phải có lệnh thu, chi, lệnh này phải có chữ ký
của Giám đốc (hoặc ngƣời có uỷ quyền) và kế toán trƣởng. Trên cơ sở các lệnh
thu, chi, kế toán tiến hành lập phiếu thu, phiếu chi.
Phiếu thu, phiếu chi do kế toán lập thành 3 liên (đặt giấy than viết một lần
hoặc in theo mẫu quy định- mẫu số 01-TT; 02-TT Ban hành theo QĐ số
15/2006/ QĐ - BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trƣởng BTC), sau khi ghi đầy đủ
nội dung trên phiếu và ký tên vào phiếu, kế toán chuyển cho kế toán trƣởng soát
xét và giám đốc ký duyệt. Một liên lƣu tại nơi lập, các liên còn lại chuyển cho
thủ quỹ để thu hoặc chi tiền, khi nhập hoặc xuất đủ số tiền, thủ quỹ phải ghi số
tiền thực tế nhập quỹ bằng chữ, đóng dấu “đã thu” hoặc “đã chi”, ký và ghi rõ họ
tên vào phiếu. Thủ quỹ giữ lại một liên để ghi sổ quỹ, một liên giao cho ngƣời
nhận hoặc ngƣời nộp tiền. Cuối ngày chuyển toàn bộ phiếu thu, phiếu chi kèm
theo chứng từ gốc chuyển cho kế toán ghi sổ.
Trƣờng hợp liên phiếu thu, phiếu chi gửi ra ngoài doanh nghiệp phải đóng
dấu. Nếu là thu ngoại tệ phải ghi rõ tỷ giá tại thời điểm nhập quỹ để tính ra tổng
số tiền theo đơn vị đồng để ghi sổ. Nếu là chi ngoại tệ phải ghi rõ tỷ giá tại thời
điểm xuất quỹ để tính ra tổng số tiền theo đơn vị đồng để ghi sổ. Phiếu thu,
phiếu chi đƣợc đóng thành quyển, phải ghi số từng quyển dùng trong một năm,

trong mỗi phiếu thu, phiếu chi số của từng phiếu thu, phiếu chi phải đƣợc đánh
liên tục trong một kỳ kế toán.
Ngoài phiếu thu, phiếu chi căn cứ để hạch toán vào tài khoản 111 còn các
chứng từ gốc liên quan kèm theo vào phiếu thu, phiếu chi nhƣ: Giấy đề ghị tạm
ứng (Mẫu số 03- TT); Giấy thanh toán tiền tạm ứng (Mẫu số 04-TT); Giấy đề
ghị thanh toán (Mẫu số 05-TT); Biên lai thu tiền (Mẫu số 06- TT); Bảng kê
vàng, bạc, kim khí quý, đá quý (Mẫu số 07- TT); Bảng kiểm kê quỹ - dùng cho
Việt Nam Đồng (Mẫu số 08a- TT); Bảng kiểm kê quỹ - dùng cho ngoại tệ, vàng
bạc, kim khí quý, đá quý (Mẫu số 08b- TT); Bảng kê chi tiền (Mẫu số 09-TT).
1.2.3 Tài khoản sử dụng
Hạch toán tiền mặt đƣợc thực hiện trên tài khoản 111 - Tiền mặt, kết cấu và
nội dung phản ánh của tài khoản này nhƣ sau:
Bên Nợ:
- Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý nhập quỹ.
- Số tiền mặt, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý thừa ở quỹ phát hiện
khi kiểm kê.
- Chênh lệch tăng tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dƣ ngoại tệ cuối kỳ (đối
với tiền mặt ngoại tệ).
Bên Có:
- Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý thiếu hụt ở
quỹ phát hiện khi kiểm kê.
- Chênh lệch giảm tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dƣ ngoại tệ cuối kỳ (đối
với tiền mặt ngoại tệ).
Số dƣ bên Nợ:
Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý, còn tồn quỹ
tiền mặt.
Tài khoản 111 - Tiền mặt, có 3 tài khoản cấp 2:
- Tài khoản 1111 - Tiền Việt Nam: Phản ánh tình hình thu, chi, tồn quỹ tiền
Việt Nam tại quỹ tiền mặt.

- Tài khoản 1112 - Ngoại tệ: Phản ánh tình hình thu, chi, tăng, giảm, tỷ giá
và tồn quỹ ngoại tệ tại quỹ tiền mặt theo giá trị quy đổi ra Đồng Việt Nam.
- Tài khoản 1113 - Vàng, bạc, kim khí quý, đá quý: Phản ánh giá trị vàng,
bạc, kim khí quý, đá quý nhập, xuất, tồn quỹ.
1.2.4 Phƣơng pháp hạch toán kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
1. Thu tiền mặt do bán sản phẩm, hàng hoá hoặc cung cấp lao vụ, dịch vụ
nhập quỹ tiền mặt của đơn vị:
- Trƣờng hợp bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ thuộc đối tƣợng
chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ và doanh nghiệp nộp thuế
GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ, kế toán phản ánh doanh thu bán hàng
và cung cấp dịch vụ theo giá bán chƣa có thuế GTGT, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (Tổng giá thanh toán) Có
TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp (33311)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Giá bán
chƣa có thuế GTGT)
Có TK 512 - Doanh thu bán hàng nội bộ (Giá bán chƣa có thuế
GTGT)
- Khi bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ không thuộc đối tƣợng
chịu thuế GTGT, hoặc thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT tính theo phƣơng
pháp trực tiếp, kế toán phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là
tổng giá thanh toán, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Tổng giá thanh
toán)
Có TK 512 - Doanh thu bán hàng nội bộ (Tổng giá thanh toán)
2. Khi nhận đƣợc tiền của Ngân sách Nhà nƣớc thanh toán về khoản
trợ cấp, trợ giá bằng tiền mặt, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt
Có TK 333 - Thuế và các khoản phải nộp Nhà nƣớc (3339)
3. Khi phát sinh các khoản doanh thu hoạt động tài chính, các khoản thu
nhập khác thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ và
doanh nghiệp nộp thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ (nhƣ: thu lãi đầu
tƣ ngắn hạn, dài hạn, thu về thanh lý, nhƣợng bán TSCĐ,…) bằng tiền mặt
nhập quỹ, ghi:
Nợ TK 111 – Tiền mặt (Tổng giá thanh toán)

Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (33311)
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (Giá chƣa có thuế GTGT)
Có TK 711 – Thu nhập khác (Giá chƣa có thuế GTGT)
4. Khi phát sinh các khoản doanh thu hoạt động tài chính, các khoản
thu nhập khác thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT và doanh nghiệp nộp thuế
GTGT tính theo phƣơng pháp trực tiếp hoặc không thuộc đối tƣợng chịu thuế
GTGT bằng tiền mặt, khi nhập quỹ, ghi:
Nợ TK 111 – Tiền mặt
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
Có TK 711 – Thu nhập khác
5. Rút tiền gửi Ngân hàng về nhập quỹ tiền mặt; vay dài hạn, ngắn hạn,
vay khác bằng tiền mặt (tiền Việt Nam hoặc ngoại tệ), ghi:
Nợ TK 111 – Tiền mặt (1111, 1112)
Có TK 112 – Tiền gửi Ngân hàng (1121, 1122)
Có TK 311, 341,…
6. Thu hồi các khoản nợ phải thu và nhập quỹ tiền mặt của doanh nghiệp,
ghi:
Nợ TK 111- Tiền mặt (1111, 1112)
Có TK 131 – Phải thu của khách hàng
Có TK 136 – Phải thu nội bộ
Có TK 138 – Phải thu khác (1388)
Có TK 141 – Tạm ứng
7. Thu hồi các khoản đầu tƣ ngắn hạn, các khoản ký cƣợc, ký quỹ
hoặc thu hồi các khoản tiền cho vay nhập quỹ tiền mặt, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111, 1112)
Có TK 121 – Đầu tƣ chứng khoán ngắn
hạn Có TK 128 – Đầu tƣ ngắn hạn khác
Có TK 138 – Phải thu khác
Có TK 144 – Cầm cố, ký quỹ, ký cƣợc ngắn
hạn Có TK 244 – Ký quỹ, ký cƣợc dài hạn
Có TK 228 – Đầu tƣ dài hạn khác
8. Nhận khoản ký quỹ, ký cƣợc của các đơn vị khác bằng tiền mặt, ngoại
tệ, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111, 1112)

Có TK 338 – Phải trả, phải nộp khác (Khoản ký quỹ, ký cƣợc ngắn
hạn)
Có TK 344 – Nhận ký quỹ, ký cƣợc dài hạn
9. Các khoản thừa quỹ tiền mặt phát hiện khi kiểm kê chƣa xác định
rõ nguyên nhân, ghi:
Nợ TK 111 – Tiền mặt
Có TK 338 – Phải trả, phải nộp khác (3381)
10. Khi nhận đƣợc vốn do đƣợc giao, nhận vốn góp bằng tiền mặt,
ghi: Nợ TK 111 – Tiền mặt
Có TK 411 – Nguồn vốn kinh doanh
11. Xuất quỹ tiền mặt gửi vào tài khoản tại Ngân hàng, ghi:
Nợ TK 112 – Tiền gửi Ngân hàng
Có TK 111 – Tiền mặt
12. Xuất quỹ tiền mặt mua chứng khoán ngắn hạn, dài hạn hoặc đầu
tƣ vào công ty con, đầu tƣ vào công ty liên kết, góp vốn liên doanh, ghi:
Nợ TK 121 – Đầu tƣ chứng khoán ngắn
hạn Nợ TK 221 – Đầu tƣ vào công ty con
Nợ TK 222 – Vốn góp liên doanh
Nợ TK 223 – Đầu tƣ vào công ty liên
kết Nợ TK 228 – Đầu tƣ dài hạn khác
13. Xuất quỹ tiền mặt đem đi ký quỹ, ký cƣợc, ghi:
Nợ TK 144 – Cầm cố, ký quỹ, ký cƣợc ngắn hạn
Nợ TK 244 – Ký quỹ, ký cƣợc dài hạn
14. Xuất quỹ tiền mặt mua TSCĐ đƣa ngay vào sử dụng:
- Trƣờng hợp mua TSCĐ về sử dụng cho sản xuất¸kinh doanh hàng hóa,
dịch vụ thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ, ghi:
Nợ TK 211 – Tài sản cố định hữu hình (Giá mua chƣa có thuế
GTGT) Nợ TK 213 – TSCĐ vô hình (Giá mua chƣa có thuế GTGT)
Nợ TK 133 – Thuế GTGT đƣợc khấu trừ
(1332) Có TK 111 – Tiền mặt

- Trƣờng hợp mua TSCĐ về sử dụng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa,
dịch vụ thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp trực tiếp hoặc
không thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT hoặc sử dụng cho hoạt động sự nghiệp, dự
án đƣợc trang trải bằng nguồn kinh phí sự nghiệp, dự án hoặc sử dụng cho hoạt
động văn hóa, phúc lợi đƣợc trang trải bằng quỹ khen thƣởng, phúc lợi, ghi:
Nợ các TK 211, 213,… (Tổng giá thanh toán)
Có TK 111 – Tiền mặt (Tổng giá thanh toán)
Nếu TSCĐ mua sắm bằng nguồn vốn đầu tƣ XDCB hoặc Quỹ Đầu tƣ
phát triển và đƣợc dùng vào sản xuất, kinh doanh, kế toán ghi tăng nguồn
vốn kinh doanh, khi quyết toán vốn đầu tƣ XDCB đƣợc duyệt, ghi:
Nợ các TK 441, 414,…
15. Xuất quỹ tiền mặt chi cho hoạt động đầu tƣ XDCB chi sửa chữa
lớn TSCĐ phải qua lắp đặt để dùng vào sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch
vụ thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT theo phƣơng pháp khấu trừ, ghi:
Nợ TK 241 – XDCB dở dang
16. Xuất quỹ tiền mặt mua nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ, hàng
hóa về nhập kho để dùng vào sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối
tƣợng chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ (Theo phƣơng pháp
kê khai thƣờng xuyên), ghi:
Nợ TK 152 – Nguyên liệu, vật liệu
Nợ TK 153 – Công cụ, dụng cụ
Nợ TK 156 – Hàng hóa (Giá mua chƣa có thuế
GTGT) Nợ TK 157 – Hàng gửi đi bán
17. Xuất quỹ tiền mặt mua vật tƣ, hàng hóa dùng vào sản xuất, kinh
doanh hàng hóa dịch vụ chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ (Theo
phƣơng pháp kê khai thƣờng xuyên), ghi:
Nợ TK 611 – Mua hàng (6111, 6112)
18. Xuất quỹ tiền mặt thanh toán các khoản nợ phải trả, ghi:

Nợ TK 311 – Vay ngắn hạn
Nợ TK 315 – Nợ dài hạn đến hạn trả
Nợ TK 331 – Phải trả cho ngƣời bán
Nợ TK 333 – Thuế và các khoản phải nộp Nhà nƣớc
Nợ TK 334 – Phải trả ngƣời lao động
Nợ TK 336 – Phải trả nội bộ
Nợ TK 338 – Phải trả, phải nộp khác
19. Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phƣơng pháp khấu trừ khi mua
nguyên vật liệu sử dụng ngay vào sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc
đối tƣợng chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ bằng tiền mặt phát
sinh trong kỳ, ghi:
Nợ các TK 621, 623, 627, 641, 642,…
20. Xuất quỹ tiền mặt sử dụng cho hoạt động tài chính, hoạt động khác,
ghi:
Nợ các TK 635, 811, …
Nợ TK 133 – Thuế GTGT đƣợc khấu trừ (nếu
có) Có TK 111 – Tiền mặt
21. Các khoản thiếu quỹ tiền mặt phát hiện khi kiểm kê chƣa xác đinh
rõ nguyên nhân, ghi:
Nợ TK 138 – Phải thu khác (1381)
22. Các nghiệp vụ kinh tế liên quan đến ngoại tệ:
22.1 Kế toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến ngoại tệ là tiền
mặt trong giai đoạn sản xuất, kinh doanh (Kể cả của hoạt động đầu tƣ xây dựng
cơ bản của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vừa có hoạt động đầu tƣ XDCB)
a) Khi mua hàng hóa, dịch vụ thanh toán bằng tiền mặt là ngoại tệ
- Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch mua ngoài vật tƣ,
hàng hóa, TSCĐ, dịch vụ, ghi:
Nợ các TK 151, 152, 153, 156, 157, 211, 213, 241, 623, 627, 641, 642,
133,… (Theo tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch)
Nợ TK 635 – Chi phí tài chính (Lỗ tỷ giá hối đoái)
Có TK 111 (1112) (Theo tỷ giá ghi sổ kế toán)

Đồng thời ghi đơn bên Có TK 007 – Ngoại tệ các loại (TK ngoài bảng
CĐKT)
- Nếu phát sinh lãi giá hối đoái trong giao dịch mua ngoài vật tƣ,
hàng hóa, TSCĐ, dịch vụ, ghi:
Nợ các TK 151, 152, 153, 156, 157, 211, 213, 241, 623, 627, 641, 642,
133,… (Theo tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch)
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (Lãi tỷ giá hói đoái)
CĐKT)
- Khi nhận vật tƣ, hàng hóa, TSCĐ, dịch vụ của nhà cung cấp, hoặc khi
vay ngắn hạn, vay dài hạn, nợ dài hạn hoặc nhận nợ nội bộ,… bằng ngoại tê,
căn cứ tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch, ghi:
Nợ các TK có liên quan (Theo tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch)
Có các TK 331, 311, 341, 342, 336,… (Theo tỷ giá hối đoái tại ngày giao
dịch)
b) Khi thanh toán nợ phải trả (Nợ phải trả ngƣời bán, nợ vay ngắn
hạn, vay dài hạn, nợ dài hạn, nợ nội bộ,…):
- Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải
trả, ghi:
Nợ các TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,… (Tỷ giá ghi sổ kế
toán) Nợ TK 635 – Chi phí tài chính (Lỗ tỷ giá hối đoái)
Có TK 111 (1112) (Tỷ giá ghi sổ kế toán)
Đồng thời ghi đơn bên Có K 007 – Ngoại tệ các loại (TK ngoài bảng
CĐKT)
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải trả,
ghi:
Nợ các TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,... (Tỷ giá ghi sổ kế toán)
Có Tk 515 – Chi phí tài chính (Lỗ tỷ giá hối đoái)
Đồng thời ghi đơn bên có TK 007 – Ngoại tệ các loại (TK ngoài bảng
CĐKT)
c) Khi phát sinh doanh thu, thu nhập khác bằng ngoại tệ là tiền mặt, ghi:
Nợ TK 111 (1112) (Tỷ giá giao dịch thực tế hoặc tỷ giá giao dịch
BQLNH)
Có các TK 511, 515, 711,... (Tỷ giá giao dịch thực tế hoặc tỷ giá giao dịch
BQLNH)
Đồng thời ghi đơn bên Nợ TK 007 – Ngoại tệ các loại (TK ngoài
bảng CĐKT)

d) Khi thu đƣợc tiền nợ phải thi bằng ngoại tệ (Phải thu của khách
hàng, phải thu nộ bộ,...):
- Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải thu
bằng ngoại tệ, ghi:
Nợ TK 111 (1112) (Tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch)
Có các TK 131, 136, 138,... (Tỷ giá ghi sổ kế toán)
bảng CĐKT)
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải
thu bằng ngoại tệ, ghi:
Nợ TK 111 (1112) (Tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch)
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (Lãi tỷ giá hối
đoái) Có các TK 131, 136, 138,… (Tỷ giá ghi sổ kế toán)
bảng CĐKT)
22.2 Kế toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong kỳ liên quan đến ngoại
tệ là tiền mặt của hoạt động đầu tƣ XDCB (Giai đoạn trƣớc hoạt động)
a) Khi mua ngoài vật tƣ, dịch vụ, TSCĐ, thiết bị, khối lƣợng xây
dựng, lắp đặt do ngƣời bán hoặc bên nhận thầu bàn giao:
- Nếu phát sinh lỗ chênh lệch tỷ giá trong giao dịch bằng ngoại tệ thanh
toán vật tƣ, dịch vụ, TSCĐ, thiết bị, khối lƣợng xây dựng, lắp đặt do ngƣời
bán hoặc bên nhận thầu bàn giao, ghi:
Nợ các TK 151, 152, 211, 213, 241,… (Tỷ giá hối đoái tại ngày giao
dịch) Nợ TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4132) (Lỗ tỷ giá hối đoái)
CĐKT)
- Nếu phát sinh lãi chênh lệch tỷ giá trong giao dịch bằng ngoại tệ thanh
toán vật tƣ, dịch vụ, TSCĐ, thiết bị, khối lƣợng xây dựng, lắp đặt do ngƣời
bán hoặc bên nhận thầu bàn giao, ghi:
Nợ các TK 151, 152, 211, 213, 241,… (Tỷ giá hối đoái tại ngày giao
dịch) Có TK 111 (1112) (Tỷ giá ghi sổ kế toán)
Có TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4132) (Lãi tỷ giá)
CĐKT)
b) Khi thanh toán nợ phải trả ằng ngoại tệ (nợ phải trả ngƣời bán, nợ
vay dài hạn, ngắn hạn, nợ nội bộ (nếu có),…):

- Nếu phát sinh lỗ chênh lệch tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán
nợ phải trả, ghi:
toán) Nợ TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4132) (Lỗ tỷ giá)
CĐKT)
- Nếu phát sinh lãi chênh lệch tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh
toán nợ phải trả, ghi:
toán) Có TK 111 (1112) (Tỷ giá ghi sổ kế toán)
Có TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4132) (Lãi tỷ giá hối đoái)
CĐKT)
c) Hằng năm, chênh lệch tỷ giá đã thực hiện phát sinh trong giai đoạn
đầu tƣ xây dựng (giai đoạn trƣớc hoạt động) đƣợc phản ánh lũy kế trên TK
413 “Chênh lệch tỷ giá hối đoái” (4132) cho đến khi hoàn thành đầu tƣ XDCB
và đƣợc xử lý, hạch toán theo quy định (Xem hƣớng dẫn TK 413 – Chênh lệch
tỷ giá hối đoái)
22.3 Kế toán chênh lệch tỷ giá hối đoái của các khoản ngoại tệ là tiền
mặt khi đánh giá lại ở cuối năm.
Ở thời điểm cuối năm hành chính, doanh nghiệp phải đánh giá lại số dƣ
TK 111 “Tiền mặt” có gốc ngoại tệ theo tỷ giá hối đoái ở thời điểm cuối năm
tài chính (Tỷ giá giao dịch bình quân liên ngân hàng do Ngân Hàng Nhà nƣớc
Việt Nam công bố tại thời điểm khóa sổ lập báo cáo tài chính), có thể phát sinh
chênh lệch tỷ giá hối đoái (lãi hoặc lỗ). Doanh nghiệp phải chi tiết khoản
chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh do đánh giá lại của hoạt động đầu tƣ xây
dựng cơ bản (giai đoạn trƣớc hoạt động) (TK 4132) và của hoạt động sản xuất,
kinh doanh (TK 4131):
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái,
ghi: Nợ TK 111 (1112)
Có TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4131,
4132) - Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái, ghi:
Nợ TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4131, 4132)
Có TK 111 (1112)

Sơ đồ 1.1: Hạch toán kế toán tiền mặt bằng tiền Việt Nam
TK112 (1121) TK111 (1111) TK112 (1121)
Rút TGNH nhập quỹ tiền mặt Gửi tiền mặt vào ngân hàng
TK131, 136, 138 TK141, 144, 244, 344
Thu hồi các khoản nợ phải thu Chi tạm ứng, ký cƣợc, ký
quỹ bằng tiền mặt
TK 141, 144, 244, 344 TK 121, 128, 221…
Thu hồi các khoản tạm ứng, Đầu tƣ ngắn hạn, dài
ký cƣợc, ký quỹ bằng tiền hạn… bằng tiền mặt
TK 121, 128, 221… TK 152, 153, 156, 211
Thu hồi các khoản đầu tƣ Mua vật tƣ, hàng hoá, CCDC,
TSCĐ bằng tiền mặt
TK TK 133
311, 341
Vay ngắn hạn, dài hạn nhập
Thuế GTGT
quỹ tiền mặt đƣợc khấu trừ
TK TK 627, 641, 642
411, 441
Nhận vốn góp, vốn cấp bằng Chi phí phát sinh
tiền mặt bằng tiền mặt
TK TK 311, 315, 331
511, 512, 515, 711
Doanh thu hoạt động SXKD và
hoạt động khác bằng tiền mặt Thanh toán nợ bằng tiền mặt
TK 3331
Thuế GTGT phải nộp

Sơ đồ 1.2: Hạch toán kế toán tiền mặt bằng ngoại tệ
TK 131, 136, 138 TK 111(1112) TK 311, 331, 336, 338
Thu nợ bằng ngoại tệ Thanh toán nợ bằng ngoại tệ
Tỷ giá ghi nhận
nợ phải thu
TK 515
Lãi
Tỷ giá thực tế
tại thời điểm
phát sinh
TK 635
Lỗ
Tỷ giá ghi sổ của
ngoại tệ xuất dùng
TK 515
Lãi
Tỷ giá ghi
nhận nợ phải
trả
TK 635
Lỗ
TK 511, 515, 711 TK 152,153,156,211,627…
Doanh thu, thu nhập tài chính,
thu nhập khác bằng ngoại tệ
Mua vật tƣ, hàng hoá, CCDC,
TSCĐ …bằng ngoại tệ
Tỷ giá thực tế hoặc tỷ giá
BQLNH tại thời điểm phát sinh
TK 515
Lãi
Tỷ giá thực
tế tại thời điểm
phát sinh
TK 635
Lỗ
TK 413
Chênh lệch tỷ giá tăng do đánh
giá lại số dƣ ngoại tệ cuối năm
TK 413
Chênh lệch tỷ giá giảm do đánh
Tất cả các nghiệp vụ trên phải đồng thời ghi đơn TK 007- Ngoại tệ các loại
TK 007
Thu nợ bằng ngoại tệ
Thanh toán nợ bằng ngoại tệ
TSCĐ… bằng ngoại tệ

1.3 Kế toán tiền gửi ngân hàng
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, các khoản thanh toán giữa doanh
nghiệp với các cơ quan, tổ chức, cá nhân kinh tế khác đƣợc thực hiện chủ yếu
qua ngân hàng, đảm bảo cho việc thanh toán vừa an toàn vừa thuận tiện, chấp
hành nghiêm chỉnh kỷ luật thanh toán.
Theo chế độ quản lý tiền mặt, toàn bộ số tiền của doanh nghiệp trừ số tiền
đƣợc giữ lại tại quỹ tiền mặt (theo thoả thuận của doanh nghiệp với ngân hàng)
đều phải gửi vào tài khoản tại ngân hàng. Các khoản tiền của doanh nghiệp tại
ngân hàng bao gồm tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý, trên
các tài khoản tiền gửi chính, tiền gửi chuyên dùng cho các hình thức thanh toán
không dùng tiền mặt nhƣ tiền lƣu ký, séc bảo chi, séc định mức, séc chuyển
tiền, thƣ tín dụng. Để chấp hành tốt kỷ luật thanh toán đòi hỏi doanh nghiệp
phải theo dõi chặt chẽ tình hình biến động và số dƣ của từng loại tiền gửi.
1.3.1 Nguyên tắc kế toán tiền gửi ngân hàng
* Đối với tiền gửi là tiền Việt Nam
Căn cứ để hạch toán trên tài khoản 112 “Tiền gửi ngân hàng” là giấy báo Có,
báo Nợ hoặc bản sao kê của Ngân hàng kèm theo các chứng từ gốc (Ủy nhiệm
thu, ủy nhiệm chi, séc chuyển khoản, séc bảo chi, …)
Khi nhận đƣợc chứng từ của Ngân hàng gửi đến, kế toán phải kiểm tra, đối
chiếu với chứng từ gốc kèm theo. Nếu có sự chênh lệch giữa số liệu trên sổ kế
toán của đơn vị, số liệu ở chứng từ gốc với số liệu trên chứng từ của Ngân hàng
thì đơn vị phải thông báo cho Ngân hàng để cùng đối chiếu, xác minh và xử lý
kịp thời. Cuối tháng, chƣa xác định đƣợc nguyên nhân chênh lệch thì kế toán
ghi sổ theo số liệu của Ngân hàng trên giấy báo Nợ, báo Có hoặc bản sao kê. Số
chênh lệch (nếu có) ghi vào bên Nợ TK 138 “Phải thu khác” (1388) (Nếu số liệu
của kế toán lớn hơn số liệu của Ngân hàng) hoặc ghi vào bên Có TK 338 “Phải
trả, phải nộp khác” (3388) (Nếu số liệu của kế toán nhỏ hơn số liệu của Ngân
hàng). Sang tháng sau, tiếp tục kiểm tra, đối chiếu, xác định nguyên nhân để
điều chỉnh số liệu ghi sổ.
Ở những đơn vị có các tổ chức, bộ phận phụ thuộc không tổ chức kế toán
riêng, có thể mở tài khoản chuyên thu, chuyên chi hoặc mở tài khoản thanh toán

phù hợp để thuận tiện cho việc giao dịch, thanh toán. Kế toán phải mở sổ chi tiết
theo từng loại tiền gửi (Đồng Việt Nam, ngoại tệ các loại).
Phải tổ chức hạch toán chi tiết theo từng loại tiền gửi và chi tiết theo từng
ngân hàng, số tiền gửi theo từng tài khoản ở Ngân hàng để thuận tiện cho việc
kiểm tra, đối chiếu.
* Đối với tiền gửi là ngoại tệ
Trƣờng hợp gửi tiền vào Ngân hàng bằng ngoại tệ thì phải đƣợc quy đổi ra
Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế hoặc tỷ giá giao dịch bình quân trên
thị trƣờng ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam công bố
tại thời điểm phát sinh (Sau đây gọi tắt là tỷ giá giao dịch BQLNH). Trƣờng hợp
mua ngoại tệ gửi vào Ngân hàng đƣợc phản ánh theo tỷ giá mua thực tế phải trả.
Trƣờng hợp rút tiền gửi Ngân hàng bằng ngoại tệ thì đƣợc quy đổi ra Đồng
Việt Nam theo tỷ giá phản ánh trên sổ kế toán TK 1122 theo một trong các
phƣơng pháp: Bình quân gia quyền; Nhập trƣớc, xuất trƣớc; Nhập sau, xuất
trƣớc; Giá thực tế đích danh.
Trong giai đoạn sản xuất, kinh doanh (Kể cả hoạt động đầu tƣ xây dựng cơ
bản của doanh nghiệp sản xuất kinh doanh vừa có hoạt động đầu tƣ xây dựng cơ
bản) các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đền tiền gửi ngoại tệ nếu có phát
sinh chênh lệch tỷ giá hối đoái thì các khoản chênh lệch này đƣợc hạch toán vào
bên Có TK 515 “Doanh thu hoạt động tài chính” (Lãi tỷ giá) hoặc vào bên Nợ
TK 635 “Chi phí tài chính” (Lỗ tỷ giá).
Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong giai đoạn đầu tƣ xây dựng cơ bản
(XDCB) (giai đoạn trƣớc hoạt động) nếu có phát sinh chênh lệch tỷ giá hối đoái
thì các khoản chênh lệch tỷ giá liên quan đến tiền gửi ngoại tệ này đƣợc hạch
toán vào TK 413 “Chênh lệch tỷ giá hối đoái” (4132).
Ngoài ra để theo dõi chi tiết các loại nguyên tệ kế toán mở sổ chi tiết TK 007
- Ngoại tệ các loại
Ở thời điểm cuối năm tài chính, doanh nghiệp phải đánh giá lại các khoản tiền
gửi ngoại tệ theo tỷ giá hối đoái ở thời điểm cuối năm tài chính là tỷ giá giao dịch
BQLNH do Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam công bố tại thời điểm cuối

năm tài chính. Doanh nghiệp phải hạch toán chi tiết khoản chênh lệch tỷ giá hối
đoái phát sinh do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ này của hoạt động đầu tƣ
XDCB (giai đoạn trƣớc hoạt động) vào tài khoản 4132 và của hoạt động sản
xuất kinh doanh vào tài khoản 4131.
* Đối với tiền gửi là vàng, bạc, kim khí quý, đá quý
Đối với tiền gửi ngân hàng là vàng, bạc, kim khí quý, đá quý thì nguyên tắc
hạch toán giống với nguyên tắc tiền mặt là vàng, bạc, kim khí quý, đá quý.
1.3.2 Chứng từ hạch toán tiền gửi ngân hàng
Chứng từ sử dụng để hạch toán các khoản tiền gửi là Giấy báo Có, giấy báo
Nợ hoặc bản sao kê của ngân hàng kèm theo các chứng từ gốc (ủy nhiệm chi, ủy
nhiệm thu, séc chuyển khoản, séc bảo chi, séc định mức…)
1.3.3 Tài khoản sử dụng
Hạch toán tiền gửi ngân hàng đƣợc thực hiện trên tài khoản 112 “Tiền gửi
Ngân hàng”. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản này nhƣ sau:
Bên Nợ:
- Các khoản tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý gửi vào
Ngân hàng.
- Chênh lệch tăng tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dƣ tiền gửi ngoại tệ cuối
kỳ.
Bên Có:
- Các khoản tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý rút ra từ
Ngân hàng.
- Chênh lệch giảm tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dƣ tiền gửi ngoại tệ cuối
kỳ.
Số dƣ bên Nợ:
Số tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý còn gửi tại ngân
hàng.
Tài khoản 112 - Tiền gửi ngân hàng, có 3 tài khoản cấp 2:
- Tài khoản 1121 - Tiền Việt Nam: Phản ánh số tiền gửi vào, rút ra và hiện
đang gửi tại Ngân hàng bằng Đồng Việt Nam.
- Tài khoản 1122 - Ngoại tệ: Phản ánh số tiền gửi vào, rút ra và hiện đang gửi
tại Ngân hàng bằng ngoại tệ các loại đã quy đổi ra Đồng Việt Nam.

- Tài khoản 1123 - Vàng, bạc, kim khí quý, đá quý: Phản ánh giá trị vàng,
bạc, kim khí quý, đá quý gửi vào, rút ra và hiện đang gửi tại Ngân hàng.
1.3.4 Phƣơng pháp hạch toán kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
1. Xuất quỹ tiền mặt gửi vào tài khoản tại Ngân hàng,
ghi: Nợ TK 112 – Tiền gửi Ngân hàng
2. Nhận giấy báo Có của Ngân hàng về số tiền đang chuyển đã vào
tài khoản của doanh nghiệp, ghi:
Có TK 113 – Tiền đang chuyển
3. Nhân đƣợc tiền ứng trƣớc hoặc khi khách hàng trả nợ bằng chuyển
khoản, căn cứ vào giấy báo Có của Ngân hàng, ghi:
Có TK 131 – Phải thu của khách hàng
4. Thu hồi các khoản tiền ký quỹ, ký cƣợc bằng tiền gửi Ngân hàng,
Có TK 144 – Cầm cố, ký quỹ, ký cƣợc ngắn
hạn Có TK 244 – Ký quỹ, ký cƣợc dài hạn
5. Nhận vốn góp liên doanh, vốn góp cổ phần do các thành viên góp vốn
chuyển đến bằng chuyển khoản, ghi:
6. Nhận ký quỹ, ký cƣợc ngắn hạn, dài hạn bằng tiền gửi Ngân hàng,
Có TK 344 – Nhận ký quỹ, ký cƣợc dài hạn
Có TK 338 – Phải trả, phải nộp khác (3388)
7. Thu hồi các khoản tiền ký quỹ, ký cƣợc bằng tiền gửi Ngân hàng,
Có TK 121 – Đầu tƣ chứng khoán ngắn hạn (Giá
vốn) Có TK 128 – Đầu tƣ ngắn hạn khác
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (lãi)
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (33311)

8. Thu tiền bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ hoặc thu từ hoạt
động tài chính, hoạt động khác bằng chuyển khoản
8.1 Đối với doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phƣơng pháp khấu trừ
thuế, khi bán sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và thu từ các hoạt động khác thuộc
đối tƣợng chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ bằng tiền gửi
ngân hàng, ghi:
Nợ TK 112 – Tiền gửi Ngân hàng (Tổng giá thanh toán)
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Giá bán
chƣa có thuế GTGT)
Có TK 512 – Doanh thu bán hàng nội bộ (Giá bán chƣa có thuế
GTGT)
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (Khoản thu chƣa có thuế
GTGT)
Có TK 711 – Thu nhập khác (Thu nhập chƣa có thuế
GTGT) Có TK 3331 – Thuế GTGT phỉa nộp (33311)
8.2 Thu tiền bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ và các khoản thu
từ hoạt động tài chính, hoạt động khác không thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT
hoặc thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp trực tiếp bằng
tiền gửi Ngân hàng, ghi:
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Tổng giá
thanh toán)
Có TK 512 – Doanh thu bán hàng nội bộ (Tổng giá thanh
toán) Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
Có TK 711 – Thu nhập khác
9. Thu lãi tiền gửi Ngân hàng, ghi:
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
10. Rút tiền gửi Ngân hàng về nhập quỹ tiền mặt,
ghi: Nợ TK 111 – Tiền mặt
Có TK 112 – Tiền gửi Ngân hàng
11. Chuyển tiền gửi Ngân hàng đi ký quỹ, ký cƣợc (dài hạn, ngắn hạn),
ghi:
Nợ TK 244 – Ký quỹ, ký cƣợc dài hạn
Nợ TK 144 – Cầm cố, ký quỹ, ký cƣợc ngắn hạn

12. Chuyển tiền gửi Ngân hàng đi đầu tƣ tài chính ngắn hạn,
ghi: Nợ TK 121 – Đầu tƣ chứng khoán ngắn hạn
Nợ TK 128 – Đầu tƣ ngắn hạn khác
13. Trả tiền mua vật tƣ, công cụ, hàng hóa về dùng vào hoạt động sản
xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT tính
theo phƣơng pháp khấu trừ bằng chuyển khoản, ủy nhiệm chi hoặc séc:
- Trƣờng hợp kế toán hàng tồn kho theo phƣơng pháp kê khai
thƣờng xuyên, khi phát sinh, ghi:
Nợ TK 152 – Nguyên liệu, vật liệu
Nợ TK 153 – Công cụ, dụng cụ
Nợ TK 156 – Hàng hóa
Nợ TK 157 – Hàng gửi đi bán
(1331) Có TK 112 – Tiền gửi Ngân hàng
- Trƣờng hợp kế toán hàng tồn kho theo phƣơng pháp kiểm kê định
kỳ, khi phát sinh, ghi:
Nợ TK 611 – Mua hàng
14. Trả tiền mua TSCĐ, BĐS đầu tƣ, đầu tƣ dài hạn, chi phí đầu tƣ
XDCB phục vụ cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tƣợng
chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ bằng chuyển khoản, ghi:
Nợ TK 211 – TSCĐ hữu hình
Nợ TK 213 – TSCĐ vô hình
Nợ TK 217 – Bất động sản đầu tƣ Nợ
TK 221 – Đầu tƣ vào công ty con Nợ
TK 222 – Vốn góp liên doanh
Nợ TK 223 – Đầu tƣ vào công ty liên
kết Nợ TK 228 – Đầu tƣ dài hạn khác
Nợ TK 241 – XDCB dở dang
Nợ TK 133 – Thuế GTGT đƣợc khấu trừ (1332 – nếu có)
…
15. Thanh toán các khoản nợ bằng chuyển khoản, ghi:
Nợ TK 311 – Vay ngắn hạn

Nợ TK 315 – Nợ dài hạn đến hạn trả
Nợ TK 331 – Phải trả ngƣời cho ngƣời bán
Nợ TK 333 – Thuế và các khoản phải nộp Nhà
nƣớc Nợ TK 336 – Phải trả nội bộ
Nợ TK 338 – Phải trả, phải nộp khác
Nợ TK 341 – Vay dài hạn
Nợ TK 342 – Nợ dài hạn
…
16. Trả vốn góp hoặc trả cổ tức, lợi nhuận cho các bên góp vốn, chi
các quỹ doanh nghiệp,… bằng tiền gửi Ngân hàng, ghi:
Nợ TK 411 – Nguồn vốn kinh doanh
Nợ TK 421 – Lợi nhuận chƣa phân
phối Nợ các TK 414, 415, 418,…
17. Thanh toán các khoản chiết khấu thƣơng mại, giảm giá hàng bán,
hàng bán bị trả lại, thuộc đối tƣợng chịu thuế GTGT tính theo phƣơng pháp
khấu trừ và doanh nghiệp nộp thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ
cho ngƣời mua bằng chuyển khoản, ghi:
Nợ TK 521 – Chiết khấu thƣơng
mại Nợ TK 531 – Hàng bán bị trả lại
Nợ TK 532 – Giảm giá hàng bán
Nợ TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (33311)
18. Chi bằng tiền gửi Ngân hàng liên quan đến các khoản chi phí sử
dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung, chi phí bán hàng, chi phí quản lý
doanh nghiệp, chi phí hoạt động tài chính, chi phí khác thuộc đối tƣợng chịu
thuế GTGT tính theo phƣơng pháp khấu trừ, ghi:
Nợ TK 623 – Chi phí sử dụng máy thi
công Nợ TK 627 – Chi phí sản xuất chung
Nợ TK 641 – Chi phí bán hàng
Nợ TK 642 – Chi phí quản lý doanh
nghiệp Nợ TK 635 – Chi phí tài chính
Nợ TK 811 – Chi phí khác

19. Các nghiệp vụ kinh tế liên quan đến ngoại tệ
tệ của hoạt động kinh doanh, kể cả hoạt động đàu tƣ XDCB của doanh nghiệp
sản xuất, kinh doanh:
a) Khi mua vật tƣ, hàng hóa, TSCĐ, dịch vụ thanh toán bằng tiền gửi
ngoại tệ
- Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch mua ngoài vật tƣ, hàng
hóa, TSCĐ, dịch vụ, ghi:
Nợ các TK 151, 152, 153, 156, 211, 213, 241, 623, 627, 641, 642, 133,…
(Theo tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch)
Nợ TK 635 – Chi phí tài chính (Lỗ tỷ giá hôi đoái)
CĐKT)
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái trong giao dịch mua ngoài vật tƣ, hàng
hóa, TSCĐ, dịch vụ, ghi:
Nợ các TK 151, 152, 153, 156, 211, 213, 241, 623, 627, 641, 642, 133,…
(Theo tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch)
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (Lãi tỷ giá hối đoái) Đồng
thời ghi đơn bên Có TK 007 – Ngoại tệ các loại (TK ngoài bảng
CĐKT)
- Khi thanh toán nợ phải trả (nợ phải trả ngƣời bán, nợ vay ngắn hạn, vay
dài hạn, nợ dài hạn, nợ nội bộ,…)
+) Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải trả
toán) Nợ TK 635 – Chi phí tài chính (Lỗ tỷ giá hối đoái)
CĐKT)
+) Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải trả
Nợ các TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,… (Tỷ giá ghi sổ kế toán)
Nợ TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (Lãi tỷ giá hối đoái)
CĐKT)

b) Khi phát sinh doanh thu, thu nhập khác bằng ngoại tệ, ghi:
Nợ TK 112 (1122) (Tỷ giá giao dịch thực tế hoặc tỷ giá giao dịch
BQLNH)
Có các TK 511, 515, 711,… (Tỷ giá giao dịch thực tế hoặc tỷ giá giao
dịch BQLNH)
Đồng thời ghi đơn bên Nợ TK 007 – Ngoại tệ các loại (TK ngoài bảng
CĐKT)
c) Khi thu đƣợc tiền nợ phải thu bằng ngoại tệ (Phải thu của khách hàng,
phải thu nội bộ…)
- Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải thu
Nợ TK 112 (1122) (Tỷ giá hối đoái ngày giao dịch)
Có các TK 131, 136, 138,… (Tỷ giá ghi sổ kế toán)
CĐKT)
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải thu
Nợ TK 112 (1122) (Tỷ giá hối đoái ngày giao dịch)
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (Lãi tỷ giá hối
đoái) Có các TK 131, 136, 138,… (Tỷ giá ghi sổ kế toán)
CĐKT)
tệ của hoạt động đầu tƣ XDCB (giai đoạn trƣớc hoạt động)
a) Khi mua ngoài hàng hóa, dịch vụ, TSCĐ, thiết bị, khối lƣợng xây
dựng, lắp đặt do ngƣời bán hoặc bên nhận thầu bàn giao:
- Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch bằng ngoại tệ thanh toán
mua vật tƣ, dịch vụ, TSCĐ, thiết bị, khối lƣợng xây dựng, lắp đặt do bên nhận
thầu bàn giao, ghi:
Nợ các TK 151, 152, 211, 213, 241,… (Tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch)
Nợ TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4132) (Lỗ tỷ giá hối đoái)
CĐKT)
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái trong giao dịch bằng ngoại tệ thanh toán
mua vật tƣ, dịch vụ, TSCĐ, thiết bị, khối lƣợng xây dựng, lắp đặt do bên nhận
thầu bàn giao, ghi:
Nợ các TK 151, 152, 211, 213, 241,… (Tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch)

Có TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4132) (Lãi tỷ giá hối đoái)
CĐKT)
b) Khi thanh toán nợ phải trả bằng ngoại tệ (Nợ phải trả ngƣời bán, nợ
vay dài hạn, ngắn hạn, nợ nội bộ (nếu có),…)
- Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải trả
Nợ các TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,… (Tỷ giá hối đoái ghi sổ kế
toán)
Nợ TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4132) (Lỗ tỷ giá)
CĐKT)
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải trả
Nợ các TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,… (Tỷ giá hối đoái ghi sổ kế
toán)
Có TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4132) (Lãi tỷ giá)
CĐKT)
c) Hằng năm chênh lệch tỷ giá đã thực hiện phát sinh trong giai đoạn đầu
tƣ xây dựng (giai đoạn trƣớc hoạt động) đƣợc phản ánh lũy kế trên TK 413 –
Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4132) cho đến khi hoàn thành đầu tƣ xây dựng cơ
bản và đƣợc xử lý theo quy đinh.
19.3 Kế toán đánh giá lại cuối năm các khoản tiền gửi ngoại tệ:
Ở thời điểm cuối năm tài chính, doanh nghiệp phải đánh giá lại các khoản
tiền gửi ngoại tệ theo tỷ giá hối đoái ở thời điểm cuối năm tài chính là tỷ giá
giao dịch bình quân liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam công bố
tại thời điểm cuối năm tài chính. Doanh nghiệp phải hạch toán chi tiết khoản
chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ này
của hoạt động đầu tƣ XDCB (giai đoạn trƣớc hoạt động) vào TK 4132 và của
hoạt động sản xuất, kinh doanh vào TK 4131.
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái,
ghi: Nợ TK 112 (1122)
Có TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4131,
4132) - Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái, ghi:
Nợ TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4131, 4132)

Có TK 112 (1122)
Sơ đồ 1.3: Hạch toán kế toán tiền gửi Ngân hàng bằng tiền Việt Nam
TK111 (1111) TK112 (1121) TK111 (1111)
Gửi tiền mặt vào ngân hàng Rút tiền gửi ngân hàng
nhập quỹ tiền mặt
TK131, 136, 138 TK141, 144, 244, 344
Thu hồi các khoản nợ phải thu Chi tạm ứng ký cƣợc, ký
bằng tiền gửi ngân hàng quỹ bằng tiền gửi ngân hàng
TK 141, 144, 244, 344 TK 121, 128, 221…
Thu hồi các khoản ký cƣợc , ký Đầu tƣ ngắn hạn, dài hạn
quỹ bằng tiền gửi ngân hàng bằng tiền gửi ngân hàng
TK 121, 128, 221 TK 152, 153, 156, 211
Thu hồi các khoản đầu tƣ Mua vật tƣ, hàng hoá, CCDC,
TK 311, 341
TSCĐ bằng tiền gửi NH TK 133
Vay ngắn hạn, dài hạn Thuế GTGT
gửi ngân hàng đƣợc khấu trừ
TK 411, 441 TK 627, 641, 642
Nhận vốn góp, vốn cấp
Chi phí phát sinh
bằng tiền gửi ngân hàng
TK 511, 512, 515, 711
bằng tiền gửi ngân hàng
TK 311, 315, 331
Doanh thu hoạt động SXKD và
hoạt động khác bằng TGNH Thanh toán nợ bằng tiền
gửi ngân hàng
TK 3331
Thuế GTGT phải nộp

Sơ đồ 1.4: Hạch toán kế toán tiền gửi Ngân hàng bằng ngoại tệ
TK 131, 136, 138 TK 112(1122) TK 311, 331, 336, 338
Thu nợ bằng ngoại tệ Thanh toán nợ bằng ngoại tệ
Tỷ giá ghi nhận
nợ phải thu
TK 515
Lãi
Tỷ giá thực tế
tại thời điểm
phát sinh
TK 635
Lỗ
TK 515
Lãi
Tỷ giá ghi
nhận nợ phải
trả
TK 635
Lỗ
TK 511, 515, 711
TK 152,153,156,211,627…
TSCĐ …bằng ngoại tệ
Tỷ giá thực tế hoặc tỷ giá
BQLNH tại thời điểm phát sinh
TK 413
TK 515
Lãi
Tỷ giá thực
tế tại thời điểm
phát sinh
TK 635
Lỗ
TK 413
Chênh lệch tỷ giá tăng do đánh
Chênh lệch tỷ giá giảm do đánh
Tất cả các nghiệp vụ trên phải đồng thời ghi đơn TK 007- Ngoại tệ các loại
TK 007
Thu nợ bằng ngoại tệ
Thanh toán nợ bằng ngoại tệ
TSCĐ… bằng ngoại tệ

1.4 Kế toán tiền đang chuyển
Tiền đang chuyển bao gồm tiền Việt Nam và ngoại tệ của doanh nghiệp đã
nộp vào ngân hàng, Kho bạc nhƣng chƣa nhận đƣợc giấy báo Có của Ngân
hàng, Kho bạc hoặc đã làm thủ tục chuyển tiền qua bƣu điện để thanh toán
nhƣng chƣa nhận đƣợc giấy báo của đơn vị đƣợc hƣởng thụ.
1.4.1 Nguyên tắc kế toán tiền đang chuyển
Tài khoản này dùng để phản ánh các khoản tiền của doanh nghiệp đã nộp
vào Ngân hàng, Kho bạc Nhà nƣớc, đã gửi bƣu điện để chuyển cho Ngân hàng
nhƣng chƣa nhận đƣợc giấy báo Có, trả cho đơn vị khác hay đã làm thủ tục
chuyển tiền từ tài khoản tại Ngân hàng để trả cho đơn vị khác nhƣng chƣa nhận
đƣợc giấy báo Nợ hay bản sao kê của Ngân hàng.
Tiền đang chuyển gồm tiền Việt Nam và ngoại tệ đang chuyển trong các
trƣờng hợp sau:
- Thu tiền mặt hoặc séc nộp thẳng vào Ngân hàng.
- Chuyển tiền qua bƣu điện để trả cho đơn vị khác.
- Thu tiền bán hàng nộp thuế vào Kho bạc (Giao tiền tay ba giữa doanh
nghiệp với ngƣời mua hàng và Kho bạc Nhà nƣớc).
- Các khoản tiền cấp phát, trích chuyển giữa đơn vị chính với đơn vị phụ
thuộc, giữa cấp trên với cấp dƣới giao dịch qua Ngân hàng nhƣng chƣa nhận
đƣợc giấy báo Nợ hoặc báo Có.
Kế toán theo dõi tiền đang chuyển cần lƣu ý:
- Séc bán hàng thu đƣợc phải nộp vào Ngân hàng trong phạm vi thời hạn giá
trị của séc.
- Các khoản tiền giao dịch giữa các đơn vị trong nội bộ qua ngân hàng phải
đối chiếu thƣờng xuyên để phát hiện sai lệch kịp thời.
- Tiền đang chuyển có thể cuối tháng mới phản ánh một lần sau khi đã đối
chiếu với Ngân hàng.
1.4.2 Chứng từ hạch toán tiền đang chuyển
Chứng từ sử dụng làm căn cứ hạch toán tiền đang chuyển gồm:
- Phiếu chi, giấy nộp tiền, biên lai thu tiền, phiếu chuyển tiền, bảng kê nộp
séc…

Luận Văn Hoàn Thiện Công Tác Kế Toán Vốn Bằng Tiền Tại Công Ty Cổ Phần Vạn Xuân.doc

Luận Văn Hoàn Thiện Công Tác Kế Toán Vốn Bằng Tiền Tại Công Ty Cổ Phần Vạn Xuân.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Luận Văn Hoàn Thiện Công Tác Kế Toán Vốn Bằng Tiền Tại Công Ty Cổ Phần Vạn Xuân.doc

Similar to Luận Văn Hoàn Thiện Công Tác Kế Toán Vốn Bằng Tiền Tại Công Ty Cổ Phần Vạn Xuân.doc (20)

More from tcoco3199

More from tcoco3199 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (10)

Luận Văn Hoàn Thiện Công Tác Kế Toán Vốn Bằng Tiền Tại Công Ty Cổ Phần Vạn Xuân.doc