2. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
AURKIBIDEA
1.- PICAXE sistema
1.1 Programak
1.2 Plaka
1. 3 Programa plakara bidaltzeko kableak
2.- PROGRAMAZIOA
2.1 Programming Editor
2.1.1 Konfigurazioa
2.1.2 Fluxu-diagramaren idazmahaia
2.1.3 Fluxu-diagrama sortzen
2.1.3.1.- Fluxu-diagrama lotu, aukeratu, handitu, mugitu...
2.1.3.2.- Fluxu-diagrama eraikitzeko aginduak
2.1.3.3.- Zer egin fluxu-diagramarekin
3.- ARIKETAK
3.1 Plaka PIC18 High Power
3.2 Ariketa zerrenda
3.3 Ariketa eginak
4.- SENTSORE ANALOGIKOAK
4.1 Jakin behar diren gauzak
4.2 Nola kalibratu sentsorea
4.3 Programa egitean
4.5 Sarreran seinale analogikoak. Ariketak
5.- ETENAK
6.- INFRAGORRIAK
7.- ERANSKINAK
7.1 BI ELIKATZE ITURRI konektatu nahi direnean
7.2 SARRERAK 0 eta 1 digital bezala erabiltzerakoan
7.3 MOTOR bat erabiltzen denean
7.4 ARIKETAK: TAULAK eta KONEXIO FISIKOAK
7.5 PROGRAMAZIOAREN OINARRIZKO ELEMENTUAK
J.A. teknologiabn@gmail.com 2/56
3. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
1.- PICAXE sistema
ERABILTZEN DIREN ELEMENTUAK:
1.1 Programak
a.- Programming Editor izeneko programa lortu
Bas805.exe
http://www.picaxe.com/Software
izeneko helbidean aurkituko dugu, momentuz azken bertsioa 5.3.3, eta
beste software batzuk ere ikus ditzakegu.
b.- Logicator for PIC® and PICAXE® micros
izeneko programa ere erabil daiteke fluxu-diagrama bidez lantzeko.
Programa hau ere helbide berdinean aurkitzen da. Momentuz azken
bertsioa 3.4.1 da.
1.2 Plakak
PICAXE izeneko plakak dira. Lehenengo bereizketa mikrokontroladorea da.
Plakan erabiltzen duten mikroa edo PICaren arabera zenbaki desberdina
daramate, PICAXE 08, 14, 18, 20, 28 edo 40 eta A, M edo X hizkia ondoren
eta horrela adierazten dute zein Basic agindu erabil daitezkeen txip
horrekin.
Teknologian proiektuekin lantzeko aukeran dauden PIC:
. “PICAXE 18 Placa Tutorial” oso ongi dago lanparak edo LED
diodoekin lantzeko, baina motor bat kargakin sartzen denean ez dauka
indarrik. Sarreran LDRa ere bertan dauka eta irteerak 7 segmentuko
DISPLAY batean ikus daitezke. Norberak ikasteko oso ondo dago.
. “PICAXE 18 Placa Alta Potencia” izenekoa oso interesgarria da,
irteeran bi motor konektatzeko aukera ematen duelako. 5V eta 24V tarteko
tentsioa erabil daiteke irteeretan, eta beste lau irteeretan FETak
erabiltzen ditu. 5 Sarrera dauzka eta horietatik 3 analogikoak izan
daitezke.
. PICAXE 8, 14, 18 eta 20 placa estandar ere ongi daude, bonbilla
edo LEDekin erabiltzeko. Gainera erreleak gehitzen bazaizkio aukera dago
edozein aktuadore konektatzeko. Desberdintasunetako bat sarrera
kopuruan dago. 20M izenekoak 8 sarrera dauzka, horien artean 4
J.A. teknologiabn@gmail.com 3/56
4. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
analogikoak dira eta besteek 5 dauzkate, eta horietatik 3 analogiko.
Kontuan izan behar da ere PIC zenbakiaren ondoren datozen hizkiak, 18,
18A, 18X, 18M2, 20M, 20X2, zeren honekin adierazten da zein agindu diren
erabilgarriak PIC horiekin.
. Picaxe-20X2 Microbot izeneko kotxea ere oso interesgarria izan
daiteke, nahiz eta gelan egindakoa hobeago izango litzatekeen. Sarrera
bezala erabil daitezke, infragorriak, argi sentsoreak, ultrasoinuak,… plaka
txikitan prestatuta daude kotxeari konektatzeko.
. Picaxe 28. Txip honek 12 sarrera dauzka. 8 sarrera
digital gehi 4 sarrera analogiko eta 8 irteera.
1.3 Programa plakara bidaltzeko kableak
. Serieko kablea. Ordenagailuko COM serieko
komunikaziorako atean konektatzen da. Ez daukat instalaziorik
egin beharrik.
. AXE027 USB kablea. Ordenagailuko USB ate
batean konektatzeko kablea da. Kable hau erabiltzeko informazioa
AXE027 izeneko dokumentuan dago http://www.rev-
ed.co.uk/docs/axe027.pdf
Kablea erabilgarria izateko deskargatu behar dira driver batzuk, eta
aurkitzeko helbide honetan, http://www.rev-ed.co.uk/picaxe/ ,
gaztelaniaz edo ingelesez aukeratu, informazioa ingelesez dago, eta gainera
bertsioak eguneratuagoak daude.
Softwarea aukeratuz, orrialdean behera joan “Additional resources:” aurkitu
arte eta ondoren “AXE027 PICAXE USB Download Cable” eta “USB Driver
(v2.06) for XP / 2000 / 2003 / Vista / Windows7 (32 and 64 bit)
deskargatu.
AXE027.pdf dokumentuan azaltzen da eman behar diren urratsak.
J.A. teknologiabn@gmail.com 4/56
5. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
2.- PROGRAMAZIOA
2.1 Programming editor
PICAXE plakak programatzeko balio du.
Programazioa bi eratara egin daiteke:
. Fluxu-Diagramak eginez
. Basic Programazio-Lengoaia erabiliz.
TENTSIO
SARRERA
SERIE KONEXIOA
S
A
R
R
E
R
A
K
IRTEERAK
Argazkiko plaka “PICAXE Tutoriala” da.
2.1.1- Konfigurazioa: Programan sartzerakoan lehenengo aldiz,
ingelesez azaltzen da dena. Automatikoki Options izeneko leiho bat
agertzen da; ez bada leiho hori zabaltzen, Menuan Options sakatu. Kolorea,
Serie portua eta abar konfigura daitezke. Norberaren gustura
konfiguratzea komeni da.
J.A. teknologiabn@gmail.com 5/56
6. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
Modo: Plakaren txipa aukeratzeko; kasu
honetan PICAXE 18.
Puerto Serie: Plakarekin komunikatzeko
zein lekutatik egin den COM1 edo COM2.
Normalki konektore bakarra egoten da.
Portatil berrietan ez dago eta USB-
serierako adaptadorea jarri behar da edo
bestela driver softwarea jaitsi webetik .
Organigrama: Fluxu-diagramak egiten direnean, simulazioa egiteko momenturako
aukera desberdinak.
Idioma: Hizkuntza aukeratzeko.
Color: Fluxu-diagrama ikurren eta atzealdearen koloreak aukeratzeko
Editor: Programa BASIC erabiliz egin bada eta frogatu nahi bada ondo dagoela,
simulazioa egin daiteke. Horretarako
azaltzen de leihoan “Colour Sintax”
markatu beharko da.
Horren ondorioz BASICen egindako
programazioan aginduak koloretan
jartzen dira eta simulazioa egin daiteke
. simulazioa egiteko
. ondo idatzia dagoen aztertzeko
J.A. teknologiabn@gmail.com 6/56
7. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
2.1.2 Fluxu-diagramen idazmahaia:
. Programan
sartzerakoan,
hasieran dagoen menua
Basic Lengoaian egiteko
eran dago eta idazlekua
zuriz agertzen da.
. Fluxu-diagramekin lantzeko, menu honetako bigarrena ziztatuz egiten da.
Goiko menua aldatzen da ORGANIGRAMA azaltzen da eta Simulate kendu.
eta pantailan idazmahaia beste era honetakoa da eta automatikoki Fluxu-
diagramaren hasierako Start jarria azaltzen da. Ezin da ezabatu.
Idazmahaia
Automatikoki atzealdea horiz eta puntu laukituz dago eta fluxu-diagrama
ikurren barrua zuriz. Noski kolore hauek ere alda daitezke.
. Konfigurazioan, aurreko orrialdean komentatu da koloreak non aldatu.
Baina menuko Organigrama ziztatzerakoan ateratzen den menu berri
honetan beste aukera batzuk daude:
. idazlekuan puntuak azaldu edo ez,
. fluxu-diagrama ikurrak puntu horietan
kokatzea edo ez
. Sarrera, Irteera eta aldagaien Izenak
beste eran idaztea ulergarriagoak izan
daitezen fluxu-diagrama irakurtzerakoan.
. Jarritako izen berriak ordezkatzeko
Fluxu-diagrametan
J.A. teknologiabn@gmail.com 7/56
8. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
2.1.3 Fluxu-diagramak sortzen
2.1.3.1.- Fluxu-diagrama lotu, aukeratu, handiagotu, mugitu, iradokizunak
jarri,...
Menu honetako edozein botoiren eginkizuna burutu ondoren, automatikoki
beti gezia aktibatzen da, beraz berriro aukeratu behar da errepikatzeko.
Ikurrak mugitzeko. Ikurraren gainean ziztatu eta mantendu
ziztatuta elementua eraman nahi den lekura heldu arte.
Ikur multzoa mugitzeko. Mugitu nahi diren ikurrak lauki batean
inguratu. Ondoren multzo osoa nahi den posiziora eraman.
Zona bat handiago ikusi. Sagua ziztatuz eta mantenduz, handiago
ikusi nahi den zonaldea lauki batean inguratu.
Fluxu-diagrama handiago/txikiago ikusi. Sagua ziztatuz eta
manteduz, dagoen lekutik gorantz eginez haundiagotu egiten du,
eta beherantz txikiagotu.
Idazmahaiko posizioa aldatu. Idazmahaia osatzen duen orri osoa
ez da ikusten, horregatik pantaila osatzen denean, ikur gehiago
sartzeko, edo orria mugitzeko balio du.
Ikurrak lotu. Flxu-diagramaren nondik norakoa adierazteko da.
Ikurrak lotzen dituen gezia jartzeko da. Sagua ziztatu gabe
mugituz, borobil gorriz adierazten dira nondik egin daitezkeen
loturak. Ziztatuz nondik lotu eta berriro ziztatu nora lotu.
Fluxu-diagrama konektoreak. Fluxu-diagrama moztu nahi bada
luzeragatik eta beste zutabean jarraitu, orduan botoi honetan
ziztatuz zenbaki berdineko bi ikur sortzen ditu. Bat zutabearen
bukaerara eraman eta bestea jarraitzen duen beste zutabearen
hasieran jarri.
Etiketa. Iradokizuna edo beste zerbait idatzi nahi denerako da.
Bukatzeko saguaren eskubiko botoia zapaldu.
J.A. teknologiabn@gmail.com 8/56
9. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
2.1.3.2.- Fluxu-diagramak eraikitzeko aginduak:
Menu honetako botoi bakoitzak azpimenu bat dauka, eta desberdinak dira
aukeratutako txiparen arabera
. high: Irteera bat (zenbakia 0...7) aktibatu
. low: Irteera bat (zenbakia 0...7) desaktibatu
. pins: Irteerak banan-banan agintzen ibili ordez, irteera
guztien egoera agindu batekin kontrolatu
Irteerak
(0...7)
. sound: soinua egin (irteera zenbakia, nota eta denbora)
. serout: Datuak bidaltzeko. (irteera, formatoa, datuak)
. : Basic aginduren bat idazteko
adibidez
. Pin: Sarrera bat (pin0...pin7) desaktibatua edo aktibatua
(0 edo 1) dagoen detektatu (y/n, bai/ez) eta erabaki
Sarrerak zein bidetik (y edo n) joan.
(0...7)
Aldagaiak
(b0...b13)
. Var: Aldagai baten balioa (b0...b13) konparatu (< = >)
beste aldagai batekin edo sarrera guztiekin edo
zenbaki konkretu batekin eta erabaki zein bidetik (y
edo n) joan.
Kasu honetan: b0 handiago bada b6 baino, (egia bada)
orduan erabakia “yes” bidetik joatea da
J.A. teknologiabn@gmail.com 9/56
10. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
. Pause: Denbora milisegundotan jartzeko.
Denbora . Wait: Denbora segundotan jartzeko.
. Sleep: “Lotan” edo kontsumo murriztuan gelditzen da
adierazten zaion denboran. Datu zuzena edo aldagaia erabil
daiteke.
. Nap: Periodo labur batzutan, milisegunduak, kontsumo
murriztuan jartzeko.
. Stop: Programa gelditu. Gero ezin da jarraitu. Reset egin
behar da
. Sub: Azpiprograma bat egiteko eta izena jartzeko
. Gosub: Azpiprogramara joateko. Zein azpiprogramara joan
izena jarri behar da.
. Int: Etenaren programa egiteko. Azpiprograma bezala da.
. Setint: Etena sortzeko baldintza jarri, hau da, zein sarrera
Azpiprogram aktibatzen denean eta sarrera horren egoera: 1 edo 0
a Adibidez: 00100000, 00100000
Kasu honetan 7…0 sarreretik, 6 sarrera aktibatzen denean
eta sarrera hori gainera “1” aktiboa denean
00100000 = 64
“6” sarrera “0” aktiboa nahi izanez, orduan: 64, 0
KONTUZ: Menu nagusiko hasieran jartzen da setint agindua
eta berriro etenaren azpiprogramako return aurretik
Oharra: Txip guztiak ez daukate etena eta INT eta SETINT
azalduko dira menuan txip egokia aukeratzen bada
(PIC18A badauka etena baina PIC18 ez)
. Return: Berriro programa nagusira itzuli, hau da,
azpiprograma burutu ondoren programa nagusiko
gousub aginduaren ondorengo agindua exekutatzera.
J.A. teknologiabn@gmail.com 10/56
11. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
. Let: Eragiketak egiteko balio du. Batuketa, kenketa,
biderketa,...
Balioren bat asignatu aldagai bati
. Readadc: Sarrera analogikoaren balioa aldagai batean gorde.
. Debug: Readadckin batera erabiltzen da. Ordenadorearen
pantailan sentsore analogikoaren balioa ikusteko.
. Random: Aleatorioki zenbaki bat sortzen du eta erabiltzen
den aldagaian gorde. Zero zenbakia (0) ez du
sortzen.
Sarrera
Analogikoa
Eragiketak
. Peek: Adierazten den Mikroaren Helbideko datua aldagaiara
pasa
. Poke: Gorde adierazten den Mikroaren helbidean, aldagaiak
daukan balioa edo datu konkretua bat
KONTUZ: Erabili daitezkeen Mikroaren helbideak:
80-127
. Read/ Write: EEPROM memoria erabiltzen denean
. Infra: Infragorriak aktibatzeko
. Setint: Etena aktibatzeko (Sub menuko agindu berdina da)
J.A. teknologiabn@gmail.com 11/56
12. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
Kotxea
agintzeko . Infragorri seinalea
Kotxea agintzeko: . Ultrasoinu sentsorea
aurrera (7,5), atzera . Abiadura
Irteerak (6,4), ezker (7,4) eta . Halt, gelditu.
7,6,5,4 eskuin (6,5)
2.1.3.3 Zer egin fluxu-diagramarekin
a.- Simulazioa egin
Fluxu-diagrama egin ondoren, simulazioa egin daiteke programa bertan.
Horretarako, menuan dagoen Simulate zapaldu.
Pantailan fluxu-diagrama exekutatzen hasten da eta momentu horretan egiten ari
den agindua kolore gorriz jartzen da. Bi menu agertzen dira baita
. Simulazioa egiteko
Sarrerak Irteerak Aldagaien balioak
Orain egiazta daitezke ondo edo
gaizki eginda dauden:
. fluxu-diagramaren konexioak
. ariketa bera ondo dagoen
diseinatua
b.- Bolkatu plakara
Lehenengo plaka konektatu ordenadorera eta ondoren Program zapaldu eta hasiko
da plakara bidaltzen. Txipa gaizki aukeratua badago abisua emango du zein
aldaketa egin behar den esanez.
Eta fluxu-diagrama Basic lengoaiara
itzuli nahi izanez, Menuan PICAXE
aukeratuz egiten da.
J.A. teknologiabn@gmail.com 12/56
13. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
2.2 Logicator for PIC and PICAXE
Shareware programa da. Ordaindu
behar da ikastetxean erabili nahi
bada.
Dena dela, OK sakatuz, baliogarria da
norberak erabiltzeko, bakarrik
eginkizun batzutan pantaila hau
azalduko da eta OK eman eta kitto.
Fluxu-diagrama bidez
programatzeko beste Software
bat da hau.
Beste softwarekin batera
PICAXE web orrialdean azaltzen
da dagoeneko.
Itxura politagoa da bestea
baino, eta aginduak ia berdinak
dira.
Programa honek menu hauek dauzka: goikoa eta eskubikoa
Maneiatzen errazak dira. Eskuliburua ingelesez goiko menuko
“Y ayuda” Manuals Logicator Manual.
.. Adibide bezala ezkerreko menuko Outputs nola egin ikusi:
Aktibatu nahi diren
irteerak “1” jarri eta
itzali nahi direnak “0”
Output izenaren ordez
beste zerbait idatz
daiteke eta iruzkina
idatzi ere.
Beste izen hauetan klikatuz menu berriak irekitzen dira
Izen bakoitzeko menuak doaz ondoren:
J.A. teknologiabn@gmail.com 13/56
14. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
Aurreko programarekin bezala
PICAXE txipa aukeratu behar da
gero plakara bolkatzerakoan arazoarik ez
izateko.
Horretarako programaren goiko menuko “Y
opciones”
Hizkuntza ere alda daiteke, baina
oso gutxi dago itzulita.
J.A. teknologiabn@gmail.com 14/56
15. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
Eta hemen ikus daiteke nola geldi daitekeen egindako fluxu-diagrama bat.
Kasu honetan ate bat edo barrera baten funtzionamendua egin da.
J.A. teknologiabn@gmail.com 15/56
17. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
3.1a Plaka PIC18 High Power 3.1- Erabiliko den plaka
OHAR OSO GARRANTZITSUA
. Bi elikatze iturri desberdin erabiltzen
direnean orduan KENDU BEHARRA DAGO
ERRESISTENTZIA HAU (ikus eranskina)
SARRERAK: -3 Analogiko, 0, 1 eta 2
- 2 Digital, 6 eta 7 SERIE konexioa
+V
+V
B
A
FET
0V
0V
RESET
TENTSIO konexioak: PIC elikatzeko,
IRTEERAK elikatzeko
IRTEERAK: 8 denera eta honela daude prestatuak:
. 4 bi motor konektatzeko prest: A (4, 5)
B (6, 7)
Hauek, aktibatzerakoan IRTEERAN POSITIBOA ematen dute.
. 4 FET erabiliz: (0, 1, 2 eta 3)
Hauek, aktibatzerakoan IRTEERAN NEGATIBOA ematen dute.
RESET: Hasieratzeko, edo reseteatzeko pultsadorea.
J.A. teknologiabn@gmail.com 17/56
18. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
3.1b Plaka PIC20M
Sarrerak konektatzerakoan kontuan hartzekoa:
. Digitalak badira: 1k erresistentzia jarri
serien (ikus ondorengo argazkian)
. Analogikoak badira ez da beharrezkoa
J.A. teknologiabn@gmail.com 18/56
19. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
ULN
Sarrerak
- + Irteerak
Positiboak
PIC
ULN
1k
Elikatze iturria 5V LK1
KONTUZ: Bi elikatze iturri erabiltzen badira, bata PICa
elikatzeko eta bestea ULN txipa elikatzeko orduan ULN
jartzen duen lekuan konektatu eta LK1 zubia EZ jarri.
J.A. teknologiabn@gmail.com 19/56
20. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
3.2 Ariketa zerrenda
(Beztutakoak daude eginak)
- Irteerak bakarrik erabiliz
1.- Lanpara bat(L1) piztu eta 5s-tara itzali.
1a.- L1 piztu , 2 segundo pasa ondoren itzali, 1 segundora piztu berriro eta 2
segundora itzali.
2.- Bi lanpara L1 eta L2 piztu eta 2s-tara L1 itzali eta beste 3 s-tara L2
itzali.
2a.- L1 piztu segundo bat pasa ondoren L2 piztu, segundo batera L1 itzali eta beste
segundo batera L2 itzali.
3.- Hiru lanpara L1, L2 eta L3 era honetan: L1 piztu eta 2s-tara L2 eta 3s-
tara L3 eta 5s-tara denak itzali.
3a.- L1 eta L2 piztu batera eta 2 segundora L1 itzali eta L3 piztu; beste 2 segundo
pasa ondoren L2 itzali eta beste 2 segundo ondoren L3 itzali.
3b.- Hirurak batera piztu eta ondoren 2 segundoero banaka itzaltzen joan.
4.- Semaforo bat nahi da kontrolatu. Semaforoak 3 lanpara dauzka
kotxeentzat: GORRIA, LARANJA eta BERDEA. Hasieran Gorria piztu, 8 s-
tara Laranja eta 2 s-ra Berdea eta 6 s-tara berriro Gorria
4a.- Semaforo bat nahi da kontrolatu. Semaforoak 3 lanpara dauzka kotxeentzat,
GORRIA, LARANJA eta BERDEA eta 2 lanpara oinezkoentzat, GORRIA eta
BERDEA. Hasieran Kotxeak Gorria izango du eta oinezkoak Berdea.
5.- Lau (4) irteera erabiliz lanparak banaka pizten joan eta aurrekoa
itzaltzen. Ariketa honetan argia mugitzen ikustea lortu nahi da.
5a.- Bost (5) irteera erabiliz aurreko ariketa bezala baina oraingoan bi egongo dira
piztuta beti. Bi argi ikusiko dira mugitzen .
- Sarrerak detektatzen
6.- Etengailu bati ematen zaionean L1 piztu eta 3s-tara itzali.
6a.- Etengailua eragitean L1 eta L2 piztu eta 2 s-ra L2 itzali eta beste 2 s-ra L1
itzali.
7.- Etengailu bat eragiten denean L1 eta L2 piztu batera bestela biak aldizka.
7a.- P1 Pultsadorea zapaltzerakoan L1 piztu eta itzaltzen egongo da aldizka
berriro P1 zapaldu arte.
8.- Semaforo bat nahi da kontrolatu. Semaforoak 3 lanpara dauzka
kotxeentzat, GORRIA, LARANJA eta BERDEA eta 2 lanpara oinezkoentzat,
GORRIA eta BERDEA. Hasieran Kotxeak Gorria izango du eta oinezkoak
Berdea.
Etengailu bat eraginda badago, orduan LARANJA BAKARRIK egongo da
KEINUKA.
8a.- Bi etengailu arruntez baliatuz, lanpara bat bi puntutatik piztu eta itzali,
konmutadoreen moduan.
J.A. teknologiabn@gmail.com 20/56
21. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
8b.- Hiru etengailu arruntez baliatuz, lanpara bat hiru puntutatik piztu eta itzali,
konmutadoreen eta gurutzatze-konmutadorearen moduan.
- Barne aldagaiak erabiltzen
9.- Lanpara bat (L1) piztu eta 5s-tara itzali. 4 aldiz egin ondoren itzali.
Lehenengo ariketa berdina da.
9a.- Bi lanpara L1 eta L2 piztu eta 2s-tara L1 itzali eta beste 3 s-tara L2 itzali.
Prozesu hau 6 aldiz errepikatu ondoren bukatu.
9b.- Pultsadoreari ematerakoan 5 aldiz errepikatu L1 argia piztu eta itzali aldizka
(intermitenteki) bestela L1 piztu.
9c.- P1 zapaltzerakoan L1 piztu eta segundo batera L2 piztu eta beste segundo
batera biak itzali, bestela lau aldiz errepikatu L1 eta L2 argiak aldizka.
- Irteera guztiak agindu baten bitartez eta Proiektuak
10.- Semaforo bat nahi da kontrolatu. Semaforoak 3 lanpara dauzka
kotxeentzat: GORRIA, LARANJA eta BERDEA. Hasieran Gorria piztu, 8 s-
tara Laranja eta 2 s-ra Berdea eta 6 s-tara berriro Gorria
10a.- Semaforo bat nahi da kontrolatu. Semaforoak 3 lanpara dauzka kotxeentzat,
GORRIA, LARANJA eta BERDEA eta 2 lanpara oinezkoentzat, GORRIA eta
BERDEA. Hasieran Kotxeak Gorria izango du eta oinezkoak Berdea.
11.- Irteera guztiak erabiliz zortzi bonbilla konektatuta dauzkagu. Egin nahi
dena zera da, gabonetako argien moduan simulazio desberdinak egin.
Horretarako etengailu bat erabiliko da joku bat edo bestea egiteko.
11a.- Oraingoan bi etengailu erabiliz hiru argi joku ( edo 4) desberdin egiteko
aukera ematen duen programa egin.
12.- Garaje bateko atea kontrolatu nahi da. Pultsadore bat, P1, dago atea
irekitzeko eta bi ibilbide amaitze daude, bata behekaldean IB1 eta bestea
goikaldean IB2, M1 Motorra agintzeko.
12.a - Aurreko ariketa, GARAJEArena , baina oraingoan seinalizazioa sartu, argi
GORRIA eta BERDEA erabili.
12b.- Berdina, baina orain atea zabaltzen denean ez da egongo denbora bat
itxoiten baizik eta kotxea pasa den edo ez kontrolatzen, kotxea pasa ondoren 5
segundotara ixten hasiko da.
- Azpiprogramak erabiliz
13.- IGOGAILUA kontrolatu nahi da. Bi solairukoa izango da. Sarrerak, bi
pultsagailu, P1 beheko solairura joateko eta P2 goikora, eta bi ibilbide
amaitze, IB1 beheko solairuan eta IB2 goikoa.
13a.- Azpiprogramak erabiliz 10etik 12ra bitarteko ariketak egin.
13b.- Hiru solairuko IGOGAILUA. Jakinez 5 sarrera bakarrik daudela plakan.
(Igogailuaren kaxan detektorea jarriz egin).
J.A. teknologiabn@gmail.com 21/56
22. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
- Kotxearekin ariketa batzuk
14.- Denbora guztian kotxeak egingo duena ondorengo hau da: aurreraka 3s
ibili ondoren geldituko da segundo batean, eta berriro atzera joan beste 3s.
15.- Kotxea eskuinera 2s ibili ondoren, aurreraka joango da beste 2s, gero
ezkerretara beste 2s eta azkenik atzera beste 2s. Ondoren berriro zikloa
hasiko du.
16.- Kotxea aurreraka ibiliko da aurrean daraman IB1 edo IB2 zapaldu arte;
hau gertatzen denean orduan atzeraka 2s eta ondoren berriro aurreraka
joango da berriro IB1 edo IB2 zapaldu arte.
17.- Aurreraka ibiliko da kotxea denbora guztian, baina IB1 aktibatzen bada
orduan segundo bat geldirik egon ondoren atzeraka ibiliko da 1s, gero 1s egongo da
eskuinera mugitzen eta azkenik berriro aurreraka mugitzen hasiko da, baina IB2
aktibatzen bada berdina egingo du bakarrik eskuinera ordez ezkerrera.
18.- Kotxeari LED diodoak eta Txirrina gehituz aurreko ariketak landu.
19.- Sentsore analogikoak konektatuz joan: LDR, Potentziometroa, NTC,…
Kotxea izan daiteke horrelako bat.
Norberak eraikitakoa
Edo komertzialak bestela.
Bata edo besteak erabili,
beti sentsore analogiko nahiz
digitalak gehi daitezke nahi
edo behar diren momentuan.
J.A. teknologiabn@gmail.com 22/56
23. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
3.3 Ariketa eginak
- Irteerak bakarrik erabiliz
1.- Bonbilla bat (L1) piztu eta 5s-tara itzali.
Ariketa01
L1 Lanpara
piztu
5 segundu itxaron
L1 Lanpara
Itzali
Bukatu
ZER ESAN NAHI DU: Fluxu-Diagrama PBASIC programazioan
nola idazten den ikusi.
High 7 : Aktibatu 7 Irteera Programa berak itzultzen du:
Low 7 : Desaktibatu 7 Irteera
Wait 5 : Itxaron 5 segundo main:
high 7
wait 5
low 7
PLAKAKO KONEXIOAK
end
L1 - Irteerako Pin 7
J.A. teknologiabn@gmail.com 23/56
24. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
2.- Bi bonbilla L1 eta L2 piztu eta 2s-tara L1 itzali eta
beste 3 s-tara L2 itzali.
Ariketa02
L1 Lanpara
piztu
L2 Lanpara
piztu Fluxu-Diagrama PBASIC
programazioan nola
idazten da:
2 segundu itxaron
L1 Itzali
3 segundu itxaron
L2 Itzali
Bukatu
ZER ESAN NAHI DU: PLAKAKO KONEXIOAK
High 6 : Aktibatu 6 Irteera
L1 - Irteerako Pin 6
Low 6 : Desaktibatu 6 Irteera
L2 - Irteerako Pin 7
High 7 : Aktibatu 7 Irteera
Low 7 : Desaktibatu 7 Irteera
Wait 3 : Itxaron 3 segundo
J.A. teknologiabn@gmail.com 24/56
25. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
3.- Hiru bonbilla L1, L2 eta L3 era honetan: L1 piztu eta
2s-tara L2 eta 3s-tara L3 eta 5s-tara denak itzali.
Ariketa3
L1 Lanpara
piztu
PLAKAKO KONEXIOAK
2 segundu itxaron L1 - Irteerako Pin 5
L2 - Irteerako Pin 6
L2 Lanpara
piztu
L3 - Irteerako Pin 7
3 segundu itxaron
L3 Lanpara
piztu
Fluxu-Diagrama PBASIC
5 segundu itxaron programazioan nola
idazten da:
L1 Itzali main:
high 5
wait 2
L2 Itzali high 6
wait 3
high 7
L3 Itzali wait 5
low 5
low 6
Bukatu low 7
end
J.A. teknologiabn@gmail.com 25/56
26. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
4.- Semaforo bat nahi da kontrolatu. Semaforoak 3 bonbilla
dauzka kotxeentzat, GORRIA, LARANJA eta BERDEA.
Hasieran Gorria piztu, 8 s-tara Laranja eta 2 s-ra Berdea
eta 6 s-tara berriro Gorria.
Semafora04
Piztu
GORRIA
8 segundu itxaron
Itzali
GORRIA
Piztu
LARANJA
2 segundu itxaron
Itzali
LARANJA
Piztu
BERDEA
6 segundu itxaron
Itzali
BERDEA
PLAKAKO KONEXIOAK: Gorria: Pin 0
Laranja: Pin 1
Berdea: Pin 2
JAR ITZAZU fluxu-diagrama egiterakoan zenbakien ordez dagokion kolorea
J.A. teknologiabn@gmail.com 26/56
27. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
5.- Lau (4) irteera erabiliz bonbillak banaka pizten joan eta
aurrekoa itzaltzen. Ariketa honetan argi bat mugitzen ikustea
lortu nahi da.
Lau bonbilla:
PLAKAKO
KONEXIOAK
L1 : Pin 0
L2 : Pin 1
L3 : Pin 2
L4 : Pin 3
J.A. teknologiabn@gmail.com 27/56
28. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
- Sarrerak detektatzen
6.- Etengailu bati ematen zaionean L1 piztu eta 3s-tara
itzali.
Etengailua06
Etengailua EZ
eraginda?
BAI
L1 Lanpara
piztu
3 segundu itxaron
L1 Lanpara
itzali
PLAKAKO KONEXIOAK
SARRERAK IRTEERAK
INPUT OUTPUT
Pultsadorea L1 - Pin 0
Pin 0
SINBOLOAK
Fluxu-diagraman Sarrera/Irteeren
izenak erabili
J.A. teknologiabn@gmail.com 28/56
29. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
7.- Etengailu bat eragiten denean L1 eta L2 piztu batera
bestela biak aldizka.
Etengailua07
Etengailua EZ
eraginda?
L1 Lanpara
BAI piztu
L1 Lanpara
3 segundu itxaron
piztu
L1 Itzali
L2 Lanpara
piztu
L2 Lanpara
piztu
3 segundu itxaron
L2 Itzali
Fluxu Diagrama BASIC programazioan
nola idazten da:
main:
label_6: if pin0=1 then label_11 PLAKAKO KONEXIOAK
high 0
wait 3
SARRERAK IRTEERAK
low 0
INPUT OUTPUT
high 1
wait 3
low 1 Etengailua L1 - Pin 0
goto label_6 Pin 0 L2 - Pin 1
label_11: high 0
high 1
goto label_6
J.A. teknologiabn@gmail.com 29/56
30. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
8.- Semaforo bat nahi da kontrolatu. Semaforoak 3 lanpara
dauzka kotxeentzat, GORRIA, LARANJA eta BERDEA eta 2
lanpara oinezkoentzat, GORRIA eta BERDEA. Hasieran
Kotxeak Gorria izango du eta oinezkoak Berdea.Etengailu bat
eraginda badago, orduan LARANJA BAKARRIK egongo da
INTERMITENTEKI.
Semaforoa08
BAI
Etengailua
eraginda?
Piztu
EZ LARANJA
Piztu Kotxeen
GORRIA eta 1 segundu itxaron
oinezkoen
BERDEA
Itzali
5 segundu itxaron LARANJA
1 segundu itxaron
Itzali kotxeen
GORRIA
PLAKAKO KONEXIOAK
Piztu
oinezkoen
argi GORRIA
- SARRERAK
Piztu
LARANJA
. Etengailua: Pin 0
1 segundu itxaron
Itzali
LARANJA - IRTEERAK
Piztu kotxeen
argi BERDEA Kotxeen argiak
4 segundu itxaron
. Gorria: Pin 0
. Laranja: Pin 1
Itzali kotxeen
argi BERDEA . Berdea: Pin 2
Itzali
oinezkoen argi Oinezkoenak
GORRIA
. Gorria: Pin 3
. Berdea: Pin 4
J.A. teknologiabn@gmail.com 30/56
31. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
- Barne aldagaiak erabiltzen
9.- Lanpara bat (L1) piztu eta 5s-tara itzali. 4 aldiz
egin ondoren itzali. Lehenengo ariketa berdina da.
Prozesu bat errepikatu nahi bada, orduan STOP jarri ordez (ikus 1, 2 eta 3
ariketak) gezia eramaten da nondik errepikatu adieraziz.
Baina errepikapen mugatua nahi izanez, hau da, kopuru konkretu bat, adibidez 4
aldiz, orduan BASICek erabiltzen du:
FOR Kontadorea = 4
.....
.....
NEXT.
Baina Fluxu-Diagrama bidez programatzen denean, ez dago agindu hau PICAXEn.
Irtenbidea badago ALDAGAIAK (b0, b1,...) eta LET agindua erabiliz.
Zer egin da Fluxu-diagrama
honetan:
Lau aldiz errepikatu nahi da, horretarako
b0 aldagaia 0 balioarekin kargatu da.
. Ondoren galdetzen da ea b0k 4 balioa
daukan, hau da, ea 4 aldiz egin duen,
horrela izango balitz bukatuko da.
. Eta, nola lortzen da b0 aldagaiak beste
balio bat izatea?
Kasu honetan b0ri batu egiten zaio 1
eta emaitza berriro b0n gordetzen da,
hau da b0 batean gehitzen da.
.Beraz lehenengo aldiz exekutatzen
hasten denean, bo “0” da (horrela jarri
delako hasieran), orduan bukaeran b0
= 0 + 1, era honetan orain b0 = 1
izango da.
Bigarren aldiz fluxuaren bukaerara
iristerakoan b0 = 1 + 1 izango da,
beraz b0 = 2.
J.A. teknologiabn@gmail.com 31/56
32. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
- Irteera guztiak agindu baten bitartez eta Proiektuak
10.- Semaforo bat nahi da kontrolatu. Semaforoak 3 bonbilla
dauzka kotxeentzat, GORRIA, LARANJA eta BERDEA.
Hasieran Gorria piztu, 8 s-tara Laranja eta 2 s-ra Berdea
eta 6 s-tara berriro Gorria.
Semafora10
Piztu
GORRIA
8 segundu itxaron
Itzali
GORRIA
Piztu
LARANJA
2 segundu itxaron
Itzali
LARANJA
Piztu
BERDEA
6 segundu itxaron
Itzali
BERDEA
PLAKAKO KONEXIOAK: Gorria: Pin 0
Laranja: Pin 1
Berdea: Pin 2
J.A. teknologiabn@gmail.com 32/56
33. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
11.- Irteera guztiak erabiliz zortzi bonbilla konektatuta
dauzkagu. Egin nahi dena zera da, gabonetako argien moduan
simulazio desberdinak egin. Horretarako etengailu bat
erabiliko da joku bat edo bestea egiteko.
ArgiJokua11
Etengailua BAI
eraginda?
Irteera
EZ guztiak
Piztu
Irteera
Bikoitiak
Piztu 1 segundu itxaron
Ezkerreko
1 segundu itxaron
biak Itzali
Irteera 1 segundu itxaron
bakoitiak
piztu
Ondorengo
biak itzali
1 segundu itxaron
1 segundu itxaron
Ondorengo
biak itzali
1 segundu itxaron
Azken biak
itzali
1 segundu itxaron
Ariketa honen adibide bezala 2 argi joku erabili dira eta ondoren azaltzen da zer nahi izan den
egin goian egindako programan:
ETENGAILUA BADAGO: Irteera guztiak (8) piztu, segundo bat itxaron eta ondoren binaka
itzaltzen joan segundo bakoitzeko.
BESTELA: Zortzi irteerak launaka piztu era honetan, lehenengo bikoitiak (0, 2, 4, 6) itxaron
denbora bat eta itzali eta beste lau irteerak piztu (1, 3, 5, 7), itxaron segundo bat eta itzali.
J.A. teknologiabn@gmail.com 33/56
34. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
12.- Garaje bateko atea kontrolatu nahi da. Pultsadore bat,
P1, dago atea irekitzeko eta bi ibilbide amaitze daude, bata
behekaldean IB1 eta bestea goikaldean IB2, M1 Motorra
agintzeko.
Ariketa12
Pultsadorea P1 EZ
eraginda?
BAI
Atea Zabaldu
(M1 ezkerrera)
Goiko Ibilbide EZ
Amaitzea IB2
eraginda?
BAI
M1 gelditu
10 segundu
itxaron
Atea Itxi
(M1 eskubira)
EZ
Beheko Ibilbide
Amaitzea IB1
eraginda?
BAI
M1 gelditu
J.A. teknologiabn@gmail.com 34/56
35. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
- Azpiprogramak erabiliz
13.- IGOGAILUA kontrolatu nahi da. Bi solairukoa izango
da. Sarrerak, bi pultsagailu, P1 beheko solairura joateko eta
P2 goikora, eta bi ibilbide amaitze, IB1 beheko solairuan eta
IB2 goikoan.
PULTSADOREAK
DETEKTATU ETA
ERABAKI NORA JOAN
BAI
P1
?
EZ BAI
IB1
?
EZ
BEHERA
BAI
P2
?
BAI
EZ IB2
?
EZ
GORA
J.A. teknologiabn@gmail.com 35/56
36. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
BEHERA GORA
M1 M1
EZ EZ
IB1 IB2
? ?
BAI BAI
M1 gelditu M1 gelditu
ITZULI ITZULI
PROGRAMAN: Seinalizazioa ere sartu da Programa egiterakoan.
Elementu bakoitza non konektatu den ere erraz ikus
daiteke.
J.A. teknologiabn@gmail.com 36/56
37. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
- Kotxearekin ariketa batzuk
Kontuan izan behar da zein kotxe mota daukagun eskutan. Horrela sarrerak eta
irteerak zein lekutan dauden konektatuak jakin beharko litzateke. Kasu honetan
komertziala erabiliko da. Eta dauzkan konexioak ondorengoak dira.
SARRERAK IRTEERAK
Pin2 Eskuineko Ibilbide Pin7 Pin6 Pin5 Pin4 Norabidea
Amaitzea 0 0 0 0 Geldirik
1 0 1 0 Aurrera
Pin6 Ezkerreko Ibilbide 1 0 0 1 Ezkerrera
Amaitzea 0 1 0 1 Atzera
0 1 1 0 Eskuinera
14.- Denbora guztian kotxeak egingo duena ondorengo hau da:
aurreraka 3s ibili ondoren geldituko da segundo batean, eta berriro
atzera joan beste 3s.
Kotxea1
Kotxea aurrera
Itxoin 3s
Kotxea gelditu
Itxoin 1s
Kotxea atzera
Itxoin 3s
J.A. teknologiabn@gmail.com 37/56
38. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
15.- Kotxea eskuinera 2s ibili ondoren, aurreraka joango da beste 2s,
gero ezkerretara beste 2s eta azkenik atzera beste 2s. Ondoren
berriro zikloa hasiko du.
Kotxea2
Kotxea
eskubira
Itxoin 2s
Kotxea aurrera
Itxoin 2s
Kotxea
ezkerrera
Itxoin 3s
Kotxea atzera
Itxoin 2s
J.A. teknologiabn@gmail.com 38/56
39. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
16.- Kotxea aurreraka ibiliko da aurrean daraman IB1 edo IB2 zapaldu
arte; hau gertatzen denean orduan atzeraka 2s eta ondoren berriro
aurreraka joango da berriro IB1 edo IB2 zapaldu arte.
3
Kotxea
Kotxea aurrera
BAI
1
IB
EZ
BAI
2
IB
EZ
Kotxea atzera
2s
Itxoin
J.A. teknologiabn@gmail.com 39/56
41. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
Mikrokontroladoreak digitalak dira, hau da, 0 eta 1 erabiltzen dute. Beraz seinale
analogikoak erabili nahi direnean aldez aurretik digitalizatu beharra dago, eta
horretarako ADC (Analog Digital Converter) txipak erabiltzen dira.
PIC batzuk integratua daukate digitalizatzekoa, hau da ADC. beste batzuk ordea,
ez. Horregatik kanpotik beste txip bat (ADC) erabili beharra daukate.
Irteeran berriro seinale analogikoa lortu nahi izango balitz, orduan beste txip bat
erabili behar da, DAC (Digital Analog Converter), hau da, berriro digitaletik
analogikora itzuli.
4.1.- Jakin behar diren gauzak
. Plakaren sarrera analogikoak zeintzuk diren
. Erabili behar den agindua:
.. READADC. Hau da “Irakurri Analogiko Digital Itzultzailea”.
. Sentsorearen irakurketaren balioa 0 eta 255 artekoa ematen du.
. Aurrekoaren ondorioz, interesatzen zaigu sentsorea kalibratzea, hau da,
zein neurritan dabilen praktika egiten den leku zehatzean. (Zer esan
nahi den ulertzeko, onena praktika egitea da).
. DEBUG agindua bakarrik ordenagailuarekin konektatuta erabiltzeko da,
horrela sentsorearen balioak ikusten dira monitorean. Hortik aparte ez
du baliorik programan.
Agindua horrela da: Readadc sarrera, aldagaia
Agindu honek sarrera irakurtzen du eta aldagai batean gordetzen du.
Adibidez:
Readadc 0, b0: “Input 0” sarrera irakurri eta emaitza “b0” aldagaian
gorde
4.2.- Nola kalibratu sentsorea
Plakan sentsore analogikoa konektatu “0” sarreran (Input 0), kasu honetan LDRa
erabiliko da detektatzeko argitasuna edo iluntasuna.
J.A. teknologiabn@gmail.com 41/56
42. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
Ondoren, ordenagailuko serieko kablea, programak bolkatzeko erabiltzen dena,
konektatu plakara eta ordenagailuan programa hau idatzi:
Programaren aginduak ezagunak dira:
Sarrera analogikoa irakurri eta digitalizatu
Denbora 200ms irakurketa zerbait moteltzeko, Ez da
beharrezkoa.
Ordenagailuaren monitorera ekarri “b0” aldagaiaren balioa
Hau egiaztatzeko, programa bolkatu plakara eta automatikoki
monitorean leiho bat zabaltzen da:
Aldagaien balioak ematen
duen leiho da.
Kasu honetan LDRaren
balioa 160 da “b0”
aldagaia erabili delako.
Zenbaki hau gero eta handiago izan, gero eta argitasun handiagoa dagoela
adierazten du.
Horrela jakingo da leku konkretu batean zenbateko argitasunaren arabera nahi
den piztea edo itzaltzea bonbilla.
Sentsore gehiago erabiltzen direnean, aldagai desberdinetan gordetzen joan behar
da, eta irakurketaren ondorioz lortzen den balioa beti 0 eta 255 tarteko zenbakia
izango da eta b0 – b13 aldagaietan adieraziko da.
Emaitza zenbait sentsorek 16 bitetan ematen dute (ultrasoinuak adibidez), eta
orduan aldagaiak binaka adierazteko “w0” ( b0 eta b1), “w1” erabiltzen ditu
4.3 Programa egitean
Irakurketa egin ondoren erabakia hartu beharra dago eta horretarako:
. Konparaketa egin: Sarreran lortutako emaitza aldagai
batean dagoenez, orain erabiliko den galdera hau da.
Kasu honetan adierazten ari da, sarreran LDR irakurri
ondoren lortzen den balioa 90 baino txikiago bada nondik joan, bestela
J.A. teknologiabn@gmail.com 42/56
43. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
4.5 Sarreran seinale analogikoak. Ariketak
Adibide bezala ikus ondorengo programa.
Egiten den gauza bakarra zera da, sarrera irakurri eta ondoren konparaketak
egiten hasi, eta balioaren arabera eginkizun desberdinak egin
Irakurri 0 Sarrera eta
b0 aldagaian gorde balioa
Sentsorearen balioaren arabera
erabakia hartzeko
ARIKETAK
1A.- Etxearen sarreran argia jarri da. Bonbilla piztuko da kanpoan iluna
dagoenean bestela itzalita egongo da.
Sentsorea kalibratzeko programa egin eta balioak ikusi
Saiatu fluxu-diagrama egiten
J.A. teknologiabn@gmail.com 43/56
44. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
2A.- Argi sentsore bat erabiltzen da. Egin nahi dena: Pultsadorea
eragin arte sentsorea irakurtzen egon eta argi laranja piztu.
Pultsadorea eragiten bada, eta iluna badago, orduan gorria piztu,
bestela berdea.
Plaka PCarekin konektatuta
sentsorearen balioak ikusteko,
gero ken daiteke
Sarrera: Irteerak:
Input 1 : LDR Out 0: Argi Gorria
Out 1: Argi Berdea
Out 7: Argi Laranja
J.A. teknologiabn@gmail.com 44/56
45. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
3A.- Aukera eman nahi da Kotxe baten argiak automatikoki edo eskuz
pizteko. LDR bat argi sentsore bezala erabiliko da. Iluntzen hasten
denean argi motzak piztuko dira eta oso iluna dagoenean luzeak.
Adibide bezala KOTXEA erabiltzen da, baina
beste edozein adibide egin daiteke:
. Negutegia
. Eguraldi datuak
. Domotika
. ...
J.A. teknologiabn@gmail.com 45/56
46. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
4A.- Kotxearen ariketa osatu beste sentsore analogikoa gehituz.
Argiarenaz aparte tenperaturarena ere erabiliko da. Horrela kotxearen
motorra berotzen denean automatikoki bentiladorea jarriko da martxan
motorra hozteko.
KOTXEA11
Irakurri argi
sentsorea
Irakurri
tenperatura
sentsorea
Refreskatzeko
denbora
Bero dago EZ
motorra?
BAI Itzali
Bentiladorea bentiladorea
martxan
Argiak EZ
automatikoki?
BAI
Argitasun EZ
Nahikoa?
BAI Argi oso BAI
Itzali argiak eskasa?
EZ
Piztu Argi
Argi motzak normalak
piztu
EGINKIZUNAK:
. Taula sarrera/irteeren konexiok adieraziz.
. Kotxearen planoa adieraziz non doazen sentsoreak eta beste sarrera/irteerak
. Sentsore analogikoen balioak irakurtzeko programa.
. PICAXEkin lantzeko Kotxearen Fluxu-diagrama atera.
J.A. teknologiabn@gmail.com 46/56
47. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
5.- ETENAK
Edozein prozesutan, seguritate sistemaren beharra dago.
Eginkizun edo prozesuren bat egiten ari dela zerbait inportantea gertatu
ezkero, berehalako erantzuna ematea komeni da.
Programa-Lengoaiak aginduak lerroz lerro joaten dira irakurtzen, eta
agindua burutu arte ez dute hurrengoa irakurtzen.
Horren ondorioz ETENA erabiltzea behar beharrezkoa da.
Baina ZER DA ETENA? Programa batean exekutatzen ari den
agindu-sekuentzia BAT-BATEAN MOZTEA .
Laburtuz:
. ETENA, mikrokontroladore batzuk ematen duten aukera bat da.
. Etena lortzen da sarrera konkretuak detektatuz.
. Etena sortzen denean egiten ari dena utzi egiten du eta etenari
dagokion programara doa. Momentu honetan baliogabetua gelditzen
da etena.
Programatzeko urratsak: ikus beheko adibidea
. Etena kontuan hartzeko, Programatu beharra dago. (1)
. Etenarentzako programa berezia egin beharra dago. (2)
. Etena berriro programatu beharra dago berraktibatzeko. (3)
. Etenari programatu zaion eginkizuna burutu ondoren berriro etena
aurretik egiten ari zen prozesura itzultzen da. (4)
PICAXE 18A eta PICAXE 28A eta Xek daukate etenen aukera.
Programa nagusia
Etenarentzako
programa (2)
Etena Programatu (1) Nahi dena
egin
Programaren
betiko .
eginbeharrak .
.
Berrio Etena
programatu (3)
???? ....
. Itzuli Etena sortu
. aurretik egiten ari zen (4)
. lekura
J.A. teknologiabn@gmail.com 47/56
48. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
ETENA AGINDUAREN ERABILERA
Setinit sarrera, maskara
. Sarrera: Sarrerako zein pin nahi diren kontuan hartu, eta gainera zein
egoeretan, hau da, 0 edo 1 direnean.
. Maskara: Sarreran dauden pin horietatik zeintzuk hartu kontutan.
0 ba da, sarrera hori ez da kontuan hartzen
1 ba da, kontuan hartzen da
Agindu hau erabiltzen den bakoitzean derrigorrez etenaren azpiprograma
egin beharra dago eta bukaeran Return agindua jarri. Ez ahaztu!!!!!
Adibideak:
. Setinit %01000000, %01000000 edo Setinit 64,64
Kasu honetan esan nahi du: pin6 sarrera 1ean jartzean etena sortzeko.
. Setinit %00000000, %01000000 edo Setinit 0,64
Kasu honetan esan nahi du: pin6 sarrera 0n jartzean etena sortzeko.
. Setinit %01000000, %11000000 edo Setinit 64, 192
Kasu honetan esan nahi du: pin7 sarrera 0n eta pin6 sarrera 1 izatean etena
sortzeko.
Programaren zati konkretu batean ez bada nahi etenari kasurik egin, orduan
derrigorrez maskaran 0 balioa jarri behar da: setinit 0,0
Adibide bezala ondoren azaltzen den programa aztertuko da:
Lehenengo eta behin konturatu beharra dago bi programa daudela, bata
programa nagusia eta bestea azpiprograma.
Azpiprograma da ETENAren programa. Programa hau exekutatuko da etena
egiteko aukeratu den sarrera aktibatzen den bakoitzean.
J.A. teknologiabn@gmail.com 48/56
49. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
Etena programatu eta 6
sarrera aktibatu: ETENAren
01000000 = 64 azpiprograma
Sarrera “0” Analogikoa
irakurri eta b0-n gorde
Erabakia hartu
Berriro
aktibatu
ETENA
Itzuli programa nagusira , ETENA suertatu
aurretik exekutatzea tokatzen zitzaion
agindura
EGITEKO ARIKETA
Denda batean jendea eskaparatea ikusten geldiarazteko atentzioa
emateko zerbait prestatu nahi dute. Inor ez dagoenean argi batzuk ari
dira era desberdinetan piztu eta itzaltzen, baina norbait hurbiltzen
denean orduan musika eta tiobiboa jartzen dira martxan.
(presentzia sentsorea erabil daiteke)
J.A. teknologiabn@gmail.com 49/56
50. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
6.- INFRAGORRIAK
Aginduak infragorrien bidez bidaltzeko aukera ere ematen du.
Horretarako plakari elementu
hauek gehitu behar zaizkio:
. infragorri hargailua
. R = 330 ohm
. R = 4K7
. Kondentsadorea = 4,7 uF
Infragorriak onartzen dituzten PICAXEk
PICAXE 18A/X: Bakarrik Input0 sarreran konektatzea onartzen du.
PICAXE 28A/X: Non kokatu elementuak. Hemen ere sarrera Input0 da.
Urrutiko agintea: Lehenengo urratsa programatzea da
Horretarako “Sony” kodera prestatu behar da ondorengo
prozesua eginez:
1. “C” tekla zapaldu: LED gorria piztuta
2. “2” zapaldu: LED gorria aldizka piztuta
3. “1” zapaldu: LED gorria aldizka piztuta
4. “2” zapaldu: LED gorria aldizka eta ondoren itzaliko da.
Urrutiko aginteko
teklen balioak ondoko
taulan adierazten dira.
J.A. teknologiabn@gmail.com 50/56
51. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
Infrain: Infragorri sarreratik seinaleren bat heldu arte itxaroten
gelditzen da.
Seinale bat bidaltzen denean, hau da, urrutiko aginteko tekla zapaltzen
denean, teklaren balioa (ikus taula) “b0” aldagaian gordetzen du.
Programaren exekuzioa gelditu egiten da
urrutiko aginteko tekla bat zapaldu arte.
Zanpatutako teklaren balioa b0
aldagaian gordetzen da
“5” tekla zapaltzen bada orduan “Y” bidetik doa
bestela “N” bidetik joango da
J.A. teknologiabn@gmail.com 51/56
52. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
Ariketa: Kotxe bat kontrolatu nahi da urrutiko agintearekin (mandoa).
Mando horretako teklak aginduko dute kotxea aurrera (2), atzera (8),
ezkerretara (4) edo eskuinetara (6) joatea, edo gelditzea (5)
Kotxearen ezkerreko gurpila mugitzeko motorra 7 eta 6 irteeretan konektatu da
eta eskuineko gurpila 5 eta 4 irteeretan, beraz horrela aktibatu dira:
. 7 eta 5 irteerak aurrera joateko
. 6 eta 4 atzera,
. 7 eskuinera
. 5 ezkerretara
J.A. teknologiabn@gmail.com 52/56
54. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
7.1.- BI ELIKATZE ITURRI konektatu nahi direnean DERRIGORREZ
EGIN BEHARREKOA DA:
“Programming Editor” programaren barruan laguntza eskatuz, “PICAXE-18
Project Boards (CHI030/35)” aukeratu eta ondorengo hau irakur daiteke:
If a higher voltage (e.g. 12V) is required to drive the FET or darlington outputs,
two separate power supplies may be used. In this case the second power supply
only powers the output devices. The 3-5V power supply is connected to V1+ and
the second 12V power supply is connected to V2+. When using two power supplies
the resistor shown must be cut off the board to separate the supplies.
Laburtuz, 2 ELIKATZE ITURRI erabiltzerakoan PLAKATIK KEEA ATERATZEN
EZ BADA NAHI IKUSI, markatuta dagoen erresistentzia mozteko edo kentzeko
esaten du.
7.2.- SARRERAK 0 eta 1 digital bezala erabiltzerakoan
Konturatu 3 zulo daudela. Analogiko eran funtzionatzeko jarrita daude.
Sarrera hauek digital eran erabili nahi izanez 10K edo 4K7 balioko erresistentzia
konektatu beharra dago, bestela ez du ondo funtzionatzen.
Note that input 5 does not exist. This is a characteristic of the microcontroller design.
The connections marked 3 and 4 should not be used with the PICAXE system. These are
used by the PICAXE chip as the ‘serial in’ and ‘serial out’ PC download connection. The
board is configured as supplied to use inputs 0 and 1 as analogue inputs. To use these
inputs as digital inputs instead, or to provide a pull down resistor for the analogue
potential divider, solder an appropriate resistor (e.g. 10k) into the positions marked R8
(input 0) and R7 (input 1).
J.A. teknologiabn@gmail.com 54/56
55. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
7.3.- MOTOR bat erabiltzen denean
Batzutan arazoak eman ditzake mootor batek proiektu batean. Erotu bezala egin
daiteke programa. Agian kontuan izan beharko da ondorengo mezua: 220nF-ko
Kondentsadorea konektatu motorraren bornetan.
Aipatu den dokumentu berdinean “PICAXE-18 Project Boards (CHI030/35)”
hau dio:
FET bakoitzak 1,5A eman ditzake irteeran eta L293D txiparen irteeran motor
bakoitzat 1A
J.A. teknologiabn@gmail.com 55/56
56. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
7.4.- ARIKETAK: TAULAK eta KONEXIO FISIKOAK
SARRERAK IRTEERAK
Izena Sarrera Zenb. Izena Irteera Zenb.
LDR 0 L1 Lanpara 0
Potentziometroa 1 Motor eskubi 6
Etengailua 6 Motor ezker 7
L1
1k
SARRERAK IRTEERAK
Izena S. Zenbakia Izena I. Zenbakia
Etengailua Pin 0 D1 Diodoa 0
D2 Diodoa 7
10K
D2
1k
1
1 5
5 0
D1
0
J.A. teknologiabn@gmail.com 56/56
57. Kontrol Programatua: Picaxe Sistema
7.5.- PROGRAMAZIOAREN OINARRIZKO ELEMENTUAK
Programa bat agindu multzo batez osatuta dago; agindu horiek adierazten dute zer
egin momentu bakoitzean:
Orokorrean ondorengo hauek erabiltzen dira:
. Aginduak: zer egin nahi den esateko: Sarrera irakurri, Irteera aktibatu,
Denbora bat itxaron, Aldagaia gehitu, Azpiprogramara joan, ...
. Aldagaiak: sistemaren kanpo aldera ez dauka eraginik. Matematikan bezala,
aldagaiari balio bat asignatu, gehitu, biderkatu,... egiten zaio.
. Azpiprogramak: programa bat luzeegia ez gertatzeko, eta hobeto ulertzeko
batez ere, programa txikiago batzuk egiten dira, eta ondoren
programa nagusi bat egiten da non bertatik deiak egiten diren beste
programa txiki hauetara.
. Kontrol-egiturak: programa bat normalki ez da izaten aginduen zerrenda
sekuentzia bakarra eginez, hau da, bat bestearen segidan bukatu
arte. Baldintza baten arabera, zerbait egin edo hartu,
errepikatu, ...
Fluxu-diagramak egiteko ikurrak
Programa hasieran izena jartzeko edo bukaera dela adierazteko.
Eragiketa bat egiten denean.
Barneko prozesu bat adieratzen du. Denbora, batuketa,...
Kanpo aldeko eragiketa egiten denean.
Normalki Irteerak aktibatu edo desaktibatzekoak.
Bi bide artean erabakia hartu behar denean. Sarrera baten egoera
begiratuz, konparaketa bat eginez bide bat hartu edo bestea.
Fluxu-diagramaren jarraipena adierazten du. Orrialde berdinean
1 jartzen da. Zenbakiak esaten du nondik jarraitu, zenbaki berdina
dagoen beste lekutik.
Fluxu-diagramaren jarraipena adierazten du. Orrialdez aldatzen
denean. Zenbaki batez adierazten da.
J.A. teknologiabn@gmail.com 57/56