Kamienne Piekło KL Gross-Rosen - to projekt rozbudowy muzeum na terenie byłego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego w Rogoźnicy k. Jawora. Gross-Rosen ma być drugim pod względem wielkości (po Oświęcimiu), muzeum ofiar II wojny światowej.

1. projekt konserwatorsko-budowlany i architektoniczno-przestrzenny Muzeum Gross-Rosen Rogoźnica województwo dolnośląskie

3. Wieś Rogoźnica (niemieckie Gross Rosen ) leży w gminie Strzegom, w województwie dolnośląskim. Rogoźnica leży 60 km od Wrocławia, 12 km od Strzegomia, przy trasie Strzegom Legnica (droga krajowa nr 374). Tereny poobozowe Muzeum Gross-Rosen położone są 3 km od trasy nr 374, pomiędzy Rogoźnicą a Kostrzą. Lokalizacja projektu

4. ROK 1940 W maju przedsiębiorstwo SS DESt za kwotę 500 tys. marek wykupuje od Margarety Hay kamieniołomy w Rogoźnicy (Granitwerk Gross-Rosen ) k. Strzegomia (Striegau). 2 sierpnia tego roku do Gross-Rosen dociera pierwszy transport 100 więźniów z KL Sachsenhausen. Rozpoczyna się budowa obozu. Pierwszym Lagerführerem w AL Gross-Rosen zostaje Anton Thumann. Krótka historia KL Gross-Rosen

5. ROK 1941 1 maja 1941 r. następuje wyłączenie Gross-Rosen spod administracji KL Sachsenhausen i podniesienie go do rangi samodzielnego obozu koncentracyjnego II kategorii. Pierwszym komendantem KL Gross-Rosen zostaje Arthur Rödl (1.05.1941 - 15.09.1942), po nim Wilhelm Gideon (15.09.1942 - 10.11.1943) i Johannes Hassebroek (10.11.1943 - 9.05.1945). Krótka historia KL Gross-Rosen

6. ROK 1944 Jesienią rozpoczyna się budowa tzw. części oświęcimskiej obozu w celu przejęcia więźniów m.in. z ewakuowanego już KL Auschwitz-Birkenau. ROK 1945 13 lutego na teren obozu wkraczają żołnierze Armii Sowieckiej. Krótka historia KL Gross-Rosen

7. Zakupiony przez SS w roku 1940 kamieniołom Gross-Rosen stanowił do 1945 roku miejsce katorżniczej pracy i męczeńskiej śmierci tysięcy więźniów KL Gross-Rosen . Był praprzyczyną utworzenia hitlerowskiego obozu koncentracyjnego i przez cały czas jego istnienia źródłem finansowego zysku dla SS. Więźniowie obozu, pochodzący prawie z całej Europy, wynajmowani byli odpłatnie przez SS do pracy w 209 firmach niemieckich, pracujących głównie na rzecz przemysłu zbrojeniowego III Rzeszy. Przez KL Gross-Rosen oraz jego ponad 100 podobozów przeszło ok. 120 000 więźniów. Zginęło 40 000 . Krótka historia KL Gross-Rosen

8. Wśród ofiar KL Gross-Rosen i jego podobozów znajdziemy: Polaków, Żydów, obywateli Związku Sowieckiego, Anglików, Austriaków, Belgów, Bułgarów, Chińczyków, Chorwatów, Czechów, Duńczyków, Francuzów, Greków, Hiszpanów, Holendrów, Luksemburczyków, Niemców, Rumunów, Serbów, Szwajcarów, Węgrów i Włochów… Krótka historia KL Gross-Rosen PODOBOZY – BYŁO ICH PONAD 100

9. W okresie powojennym przedsiębiorstwo państwowe prowadziło wydobycie granitu w historycznym kamieniołomie do roku 1968. Wówczas wskutek licznych protestów środowiska byłych więźniów KL Gross-Rosen , zaprzestano eksploatacji i przesunięto ją w kierunku obozu. Ostatecznie problem rozwiązano w roku 1996. Definitywnie zaprzestano prac wydobywczych w polu eksploatacyjnym Rogoźnica I. W roku 2003 dyrekcja Muzeum podpisała porozumienie o współpracy z Fundacją Kamieniołomy Gross-Rosen z Warszawy (jej członkami są m.in. byli więźniowie KL Gross-Rosen ). Głównym celem tego porozumienia było włączenie terenu historycznego i współczesnego kamieniołomu w obszar statutowej działalności Muzeum Gross-Rosen . 4 września 2004 roku prywatny właściciel (Borowskie Kopalnie Granitu) przekazał notarialnym aktem darowizny historyczny i współczesny kamieniołom Muzeum Gross-Rosen . Gross-Rosen po wojnie

10. Państwowe Muzeum Gross-Rosen utworzone zostało dopiero w roku 1983. Przez 38 powojennych lat, z powodu braku należytego nadzoru, historyczne obiekty budowlane ulegały postępującej dewastacji i destrukcji. Powołanie muzeum powstrzymało proces dewastacji, nie ograniczyło jednak w istotny sposób niszczącego wpływu czynników atmosferycznych (głównie wody i lodu) na pozostałe jeszcze, nieliczne budowlane obiekty kubaturowe i stanowiące ogromną większość - destrukty budowlane infrastruktury poobozowej. Muzeum Gross-Rosen

11. Dzień w dzień obserwujemy destrukcyjny wpływ wody i lodu w niekonserwowanych sukcesywnie obiektach budowlanych. Muzeum Gross-Rosen

12. Kolejnym problemem jest korozja prętów zbrojeniowych w betonie. Głównie narażone są stropy i słupy ogrodzeniowe. Muzeum Gross-Rosen Muzeum Gross-Rosen

13. Stropy parterów w dawnych budynkach obecnie pełnią funkcję dachów. Brak im spadu i odpływu wody. Muzeum Gross-Rosen łaźnia Blaupunkt barak francuski

14. Korozja dotyka obiekty metalowe, często najstraszniejsze fragmenty rzeczywistości obozowej… Muzeum Gross-Rosen

15. Przez kolejne 20 lat aż do roku 2003 nie prowadzono sukcesywnej wycinki krzewów i drzew samosiejek. W roku 2003 opracowany został plan strategiczny muzeum, w którym zagadnienia walki z inwazją zieleni i oczyszczenia ok. 50 proc. całego terenu muzeum umieszczono na pierwszym miejscu. Muzeum Gross-Rosen

16. „ Kamienne Piekło” to nazwa projektu konserwatorsko-budowlanego i architektoniczno-przestrzennego, który zamierza zrealizować na swoim terenie Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy. W sensie prawnym jak i merytorycznym projekt ten ma swoje, stosowne umocowania ustawowe. Składa się z dwóch realizowanych równolegle czasowo przedsięwzięć: 1/ wykonania prac rewaloryzacyjnych w zakresie konserwacji historycznych poobozowych obiektów budowlanych znajdujących się na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen w Rogoźnicy. 2/ realizacji rzeźbiarsko-architektonicznego projektu zagospodarowania przestrzeni muzealnej autorstwa NIZIO International Design na terenie kamieniołomu Gross-Rosen stanowiącego integralną część muzeum.

17. Widok ogólny kamieniołomu Gross-Rosen wg projektu NIZIO International Design