1. E-Newsletter issue 3
ประกาศใชมาตรฐานการจัดการพลังงาน ISO 50001:2011
องคกรระหวางประเทศวาดวยการมาตรฐาน (International Organization for Standardization: ISO) ไดประกาศใชมาตรฐานการ
จัดการพลังงาน หรือ ISO 50001:2011 เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2554 เพื่อเปนแรงขับเคลื่อนใหองคกรตางๆใหความใสใจตอการจัดการพลังง
งานมากขึ้น คาดการณวามาตรฐานดังกลาวจะสงผลในเชิงบวกตอการใชพลังงานของโลกประมาณ 60%
ISO 50001 เปนกลยุทธหนึ่งในการจัดการพลังงานใหมีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น ซึ่งจะชวยใหองคกรทั้งภาครัฐและเอกชน ลด
คาใชจายและพัฒนาศักยภาพของการใชพลังงานมากขึ้น เพราะวิกฤติดานพลังงานสงผลกระทบตอตนทุนของการดําเนินการขององคกร
ทั้งนี้มาตรฐาน ISO 50001 สามารถพิจาราณาการใชพลังงานตั้งแตกระบวนการนําวัตถุดิบมาใช ไปจนถึงการรีไซเคิล ที่สําคัญองคกรสวน
ใหญ ไมสามารถควบคุมในสวนของ ราคาของพลังงาน นโยบายของภาครัฐ หรือเศรษฐกิจของโลกได แตสามารถพัฒนาแนวทางในการจัด
การพลังงานได
การพัฒนาศักยภาพในการจัดการพลังงาน สามารถที่จะเพิ่มประโยชนใหกับองคกรไดอยางรวดเร็ว โดยการใชประโยชนจาก
แหลงพลังงาน และอุปกรณที่เกี่ยวของกับพลังงานใหมีประสิทธิภาพสูงสุด สิ่งนี้จะชวยลดคาใชจายดานพลังงานและลดการใชพลังงานลง
นอกจากนั้นแลวองคกรยังมีสวนรวมในการชวยเหลือสังคมดวยการลดการสิ้นเปลืองพลังงานซึ่งเกิดจากการใชพลังงาน และรักษา
สิ่งแวดลอม ดวยการลดการกอใหเกิดกาซเรือนกระจก
ISO 50001 หรือ ระบบการจัดการพลังงาน สามารถนําไปใชไดกับองคกรทุกขนาดและทุกประเภท อีกทั้งยังสามารถบูรณาการให
เขากับระบบอื่นๆ ได โดยเฉพาะมาตรฐานการจัดการสิ่งแวดลอมหรือ ISO 14001 และ OHSAS 18001 ซึ่งจะตองปฏิบัติอยางตอเนื่องตาม
หลักการ P-D-C-A (PLAN – DO – CHECK - ACT) โดย Plan โดยการวางแผนจะครอบคลุมเรื่องของการทบทวนดานพลังงาน การ
กําหนดดัชนีชี้วัดพลังงาน(EnPIs) วัตถุประสงคของการจัดการพลังงาน กําหนดเปาหมายและแผนการดําเนินงานที่สําคัญ เพื่อใหเกิด
ประโยชนตอนโยบายดานพลังงานและ พัฒนาศักยภาพดานพลังงานขององคกร
ในสวนของ Do จะเปนการดําเนินการตามแผนงานการจัดการพลังงานขององคกร สําหรับ Check เปนกระบวนการติดตามและ
วัดผล ที่เปนตัวกําหนดวาการปฏิบัติการดานพลังงานสอดคลองตามนโยบายพลังงาน และวัตถุประสงค พรอมทั้งรายงานผลที่เกิดขึ้น
สุดทาย ACT เปนการปฏิบัติจริงและมีการดําเนินการจัดการพลังงานอยางตอเนื่อง
นอกจากนี้ ISO 50001:2011 หลักการของมาตรฐานอยูที่ 1) การใชพลังงานอยางมีประสิทธิภาพ (Energy Efficiency) ซึ่งจะ
รวมทั้งมุมมองดานการใชเทคโนโลยี 2) การใชพลังงาน (Energy Use) ทั้งมุมมองเชิงคุณภาพ รวมทั้งกิจกรรมที่มนุษยมีสวนรวม และ 3)
การเผาผลาญพลังงาน (Energy Consumption) ซึ่งจะเนนมุมมองเชิงปริมาณ และดวยตัวมาตรฐานที่ใชโครงสรางของระบบการจัดการ
ดังนั้นหากองคกรจะนํามาตรฐานไปประยุกตใชจึงไมใชเรื่องยาก เพราะหลายองคกรตางก็มีการดําเนินระบบมาตรฐานคุณภาพอยูกอนแลว
>> ISO 50001 กับ พระราชบัญญัติการสงเสริมการอนุรักษพลังงาน ฉบับแกไขเพิ่มเติม พ.ศ.2550
หลายองคกรอาจจะรูจักพระราชบัญญัติการสงเสริมการอนุรักษพลังงาน พ.ศ. 2535 (ฉบับแกไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2550) ซึ่งไดมีการ
ใชบังคับเมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2551 เปนตนมา และตางก็มีการดําเนินการตามพรบ.ดังกลาว อีกทั้งจะตองจัดสงรายงานผลการตรวจสอบ
และรับรองการจัดการพลังงานใหกับกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษพลังงาน(พพ.) กระทรวงพลังงาน ภายในเดือนมีนาคมของทุก
ป

2. สําหรับเคาโครงการดําเนินการอนุรักษพลังงานของโรงงานควบคุมและอาคารควบคุมนั้น ไดกําหนดใหเจาของโรงงานควบคุม
และเจาของอาคารควบคุมดําเนินการจัดการพลังงานตามกฎกระทรวงกําหนดมาตรฐานหลักเกณฑและวิธีการจัดการพลังงานในโรงงาน
ควบคุมและอาคารควบคุม โดยพัฒนาวิธีการจัดการพลังงานซึ่งเปนการดําเนินการอนุรักษพลังงานทั้งทางดานพฤติกรรม จิตสํานึก วิธีการ
จัดการการใชพลังงาน รวมทั้งเทคนิคทางวิศวกรรม ที่ไดมีการบูรณาการอยางเปนระบบ ทั้งนี้กฎกระทรวงดังกลาวทีแนวทางกาจัดทําโดย
การอางอิงมาตรฐานสากล ทั้ง ISO 9001, ISO 14001 และระบบการจัดการพลังงานระดับสากล
สําหรับโรงงานควบคุม หรือ อาคารควบคุม จะเปนโรงงาน หรืออาคาร ที่มีการติดตั้งมิเตอรตัวเดียวหรือหลายตัวรวมกันมีขนาด
ตั้งแต 1,000 กิโลวัตตขึ้นไป หรือหมอแปลงไฟฟาขนาดตั้งแต 1,175 กิโลโวลทแอมแปร ขึ้นไป
นอกจากนี้พรบ.ดังกลาว กําหนดวิธีการจัดการพลังงานเพื่อใหเกิดการใชพลังงานอยางมีประสิทธิภาพสูงสุด วิธีการจัด
การพลังงานนั้นตองมีการปฏิบัติอยางเปนขั้นตอน รวมทั้งมีการวางแผนการดําเนินการที่ดีทีและเหมาะสมกับองคกร เพื่อใหบรรลุเปาหมาย
ของการจัดการพลังงาน โดยการดําเนินการสามารถแบงออกไดเปน 8 ขั้นตอน
1. ตั้งคณะทํางานดานการจัดการพลังงาน
2. การประเมินสถานภาพการจัดการพลังงานเบื้องตน
3. นโยบายอนุรักษพลังงาน
4. การประเมินศักยภาพการอนุรักษพลังงาน
5. การกําหนดเปาหมายและแผนอนุรักษพลังงาน และแผนการฝกอบรม และกิจกรรมสงเสริมการอนุรักษพลังงาน
6. การดําเนินการตามแผนอนุรักษพลังงาน และการตรวจสอบและวิเคราะหการปฏิบัติตามเปาหมายและแผนอนุรักษพลังงาน
7. การตรวจติดตามและประเมินการจัดการพลังงาน
8. การทบทวน วิเคราะหและแกไขขอบกพรองของการจัดการพลังงาน
หากดูขั้นตอนการจัดการพลังงานตาม พรบ. จะเห็นวามีความคลายคลึงกับขอกําหนดของมาตรฐานการจัดการพลังงาน หรือ ISO
50001:2011 โดยโครงสรางของ ISO 50001 ประกอบดวย
1. Management review
2. Energy Policy
3. Energy Planning
4. Implementation and operation
5. Internal Audit of the EnMS
6. Monitoring , measurement and analyses
7. Evaluation of legal/ other requirements
8. Nonconformities, correction, corrective and preventive action
ซึ่งหากองคกรมีการดําเนินการตาม พรบ.อนุรักษพลังงาน และมีการจัดทํารายงานการจัดการพลังงานอยูแลว ก็ไมใชเรื่องยากที่จะ
พัฒนาองคกรใหเปนที่ยอมรับในระดับสากลมากยิ่งขึ้น ดวยการประยุกตใชมาตรฐาน ISO 50001:2011 ในองคกร

3. ขั้นตอนการจัดการพลังงาน ตาม พรบ. อนุรักษพลังงาน
Energy Management System Model

4. >> ISO 50001:2011 จะชวยองคกรของทานไดอยางไร
1. เพิ่มประสิทธิภาพการจัดการพลังงานขององคกรโดยบูรณาการเขากับระบบการจัดการ ISO 14001 ที่องคกรทําอยู
2. ใหองคกรมีการดําเนินการดานการจัดการพลังงานที่เปนรูปธรรมนําไปปฏิบัติไดจริง ใหเกิดการปรับปรุงอยางตอเนื่อง
3. ใหองคกรปรับปรุงการใชทรัพยากรดานพลังงานใหคุมคาการลงทุน เพื่อลดคาใชจายและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต
4. สนับสนุนใหเกิดการใชเทคโนโลยีใหมๆ ดานประสิทธิภาพพลังงาน และมีความเปนรูปธรรมในการจัดการพลังงานมากขึ้น
5. ใหองคกรควบคุมผูสงมอบที่เกี่ยวของตลอดหวงโซการผลิตเพื่อสนับสนุนใหเกิดการใชพลังงานอยางมีประสิทธิภาพ
6. ใชเปนแนวทางปฏิบัติสําหรับเกณฑมาตรฐานอื่น การวัด การจัดทําระบบเอกสารและการรายงานผลการปรับปรุงดานการพลังงานและ
การจัดการโครงการที่เกี่ยวของกับการลดการปลดปลอยปริมาณกาซเรือนกระจก
7. ใหองคกรที่มีสาขามากกวา 1 ประเทศมีแนวทางการดําเนินการดานการจัดการพลังงานที่เปนรูปแบบเดียวกัน
8. สงเสริมและสนับสนุนใหเกิดพฤติกรรมที่ดีและการมีสวนรวมของผูปฏิบัติงานในการดําเนินการระบบการจัดการพลังงาน
9. กอใหเกิดความรับผิดชอบตอสังคมอยางยั่งยืน
สนใจติดตอเพื่อขอการรับรองมาตรฐานการจัดการพลังงาน โทร 02 670 4800 หรือ
sale.support@th.bureauveritas.com
CONTACT FOR MORE INFORMATION
For details about this service, please contact
Bureau Veritas Certification Thailand
By phone: +66(0)2 670 4800
By email: sale.support@th.bureauveritas.com
please visit:
www.bureauveritas.co.th