Preop CS

1. แนวทางการให้ข้อมูลหญิงผ่าตัดคลอด
ที่ระงับความรู้สึกโดยฉีดยาทางช่องน้าไขสันหลัง
เพื่อผ่าตัดท้องคลอดแบบนัดหมายล่วงหน้า
วัตถุประสงค์ เพื่อให้คุณแม่หรือญาติได้ทราบข้อมูลที่จ้าเป็นก่อนการให้ยาระงับ
ความรู้สึกหรือเพื่อใช้ช่วยในการร่วมตัดสินใจเลือกวิธีการให้ยาระงับความรู้สึก
ทราบการปฏิบัติตนก่อน ขณะ และหลังผ่าตัด

2. การปฏิบัติตนวันก่อนผ่าตัด
- 8 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด คุณแม่ต้องงดรับประทานอาหารและดื่มน้าทุกชนิด
(งดอาหารและน้าหลังเที่ยงคืน)

3. เช้าวันผ่าตัด
- ให้คุณแม่ท้าความสะอาดร่างกายทั่วไป อาบน้าและสระผม ตัดเล็บให้สัน เพื่อ
ช่วยลดอัตราการติดเชือแผลผ่าตัด
- แปรงฟันโดยไม่กลืนน้า
- ถอดและเก็บเครื่องประดับของมีค่าต่าง ๆ เช่น แหวน ต่างหู
- ไม่ใช้เครื่องส้าอาง โลชั่น ทาแป้ง น้าหอม สเปรย์ผม ล้างยาทาเล็บออก
- ควรถอดคอนแทกเลนส์ แว่นตา เก็บไว้ในที่เหมาะสม

4. เช้าวันผ่าตัด
- ถ้าคุณแม่ใช้ฟันปลอม เครื่องช่วยฟัง กรุณาแจ้งพยาบาลทราบ และถอด
เก็บไว้เมื่อไม่ได้ใช้
- แจ้งรายการยา ยาบ้ารุง สมุนไพร อาหารเสริม ให้พยาบาลทราบ
- เปลี่ยนเสือผ้าโดยใส่ชุดพี่โรงพยาบาลจัดให้
- จะมีการเปิดเส้นเลือดด้าที่แขนเพื่อให้สารน้า ยา ก่อนผ่าตัด ขณะผ่าตัดและ
ห้องพักฟื้น จนถึงหอผู้ป่วยหลังคลอด 24 ชั่วโมง
- อาจมีการตัดหรือเล็มขนที่บริเวณท้องน้อยและหัวเหน่าด้วยปัตตาเลี่ยน
(clipper)
- จะมีเจ้าหน้าที่มาพาคุณแม่ไปห้องรอผ่าตัด

5. ห้องรอผ่าตัด
- พยาบาลและวิสัญญีพยาบาลจะซักถามประวัติการใช้ยาเพราะยาที่คุณแม่ใช้
อาจมีผลต่อการระงับความรู้สึกและการผ่าตัด
- เพื่อความปลอดภัย คุณแม่ต้องไม่ถอดแถบข้อมือซึ่งใช้บ่งชีตัวของคุณแม่
ออก เพราะก่อนให้ยา เจาะเลือดและท้าหัตถการ โดยเจ้าหน้าที่จะถาม ชื่อ
สกุล และวันเดือนปีเกิดของคุณแม่ทุกครัง
- จะมีการวัดไข้ วัดความดันโลหิต อัตราการเต้นของหัวใจ อัตราการหายใจ
เป็นระยะ ๆ รวมทังการฟังอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์

6. การดูแลโดยทีมวิสัญญี
- คุณแม่จะได้รับการดูแลจากทีมวิสัญญีซึ่งประกอบด้วยวิสัญญีแพทย์และ
วิสัญญีพยาบาลซึ่งจะซักถามประวัติการใช้ยา การระงับความรู้สึกครังก่อน
(ถ้าเคยผ่าตัดมาก่อน)
- จะได้รับการระงับความรู้สึกโดยฉีดยาทางช่องน้าไขสันหลัง (ถ้าไม่สามารถ
ท้าได้ก็จะให้การระงับความรู้ โดย การดมยาตามความจ้าเป็น)
- ทีมวิสัญญีจะเฝ้าติดตามสัญญาณชีพ ได้แก่ ความดันโลหิต อัตรา
การเต้นของหัวใจ อัตราการหายใจ ตลอดระยะเวลาผ่าตัดและระหว่างพักฟื้น

7. ห้องผ่าตัด
- คุณแม่สามารถซักถามข้อสงสัยกับวิสัญญีพยาบาลหรือพยาบาลห้องผ่าตัด
ได้ตลอดเวลา
- ทีมวิสัญญีและทีมผ่าตัดจะใส่หมวกคลุมผมและหน้ากากอนามัย
- ห้องผ่าตัดจะมีไฟส่องสว่างจากเพดาน
- ทีมวิสัญญีจะจัดให้คุณแม่นอนตะแคงซ้าย งอเข่าชิดอกขดตัวเหมือนกุ้ง
- สัญญีแพทย์ฉีดยาทางช่องน้าไขสันหลัง เสร็จแล้วจึงให้คุณแม่นอนหงาย
- คุณแม่จะรู้สึกตัวตลอดเวลาแต่ไม่รู้สึกเจ็บ
- มีผ้าพันแขนเพื่อวัดและเฝ้าติดตามความดันโลหิต

8. ห้องผ่าตัด
- เตียงผ่าตัดมีสายรัดเพื่อป้องกันการตกเตียง
- จะมีผ้าคลุมเพื่อให้ความอบอุ่นแก่คุณแม่
- จะมีการติดแผ่นที่บริเวณหน้าอกเพื่อใช้เฝ้าติดตามการเต้นของหัวใจ
- มีผ้าพันแขนเพื่อวัดและเฝ้าติดตามความดันโลหิต
- มีอุปกรณ์ขนาดเล็กติดที่นิวมือเพื่อวัดและเฝ้าติดตามระดับของออกซิเจนใน
เลือด
- มีการคาสายสวนปัสสาวะเพื่อให้กระเพาะปัสสาวะว่างขณะผ่าตัด

9. ห้องผ่าตัด
- คุณแม่อาจได้รับยาฆ่าเชือ (ยาปฏิชีวนะ) เพื่อป้องกันการติดเชือแผลผ่าตัด
- มีการท้าความสะอาดบริเวณหน้าท้องด้วยน้ายาเฉพาะ เพื่อป้องกันการติดเชือ
- จะมีการให้ออกซิเจนผ่านทางหน้ากากที่คลุมจมูกและปาก
- จะมีการฟังเสียงหัวใจของทารกในครรภ์ก่อนผ่าตัด
- การผ่าตัดจะใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง ถึง 1 ชั่วโมงครึ่ง
- ทีมพยาบาลห้องคลอด (หรือกุมารแพทย์)จะมาดูแลทารกแรกคลอดทันที
-

10. ห้องผ่าตัด ขันตอนของการฉีดยาเข้าช่องน้าไขสันหลัง
- วิสัญญีพยาบาลจะให้น้าเกลือก่อนบล็อกหลัง เพราะการบล็อกหลังอาจท้าให้
ความดันโลหิตต่้าได้
- คุณแม่จะถูกจัดให้อยู่ในท่านอนตะแคง ก้มหน้าเอาคางชิดอก งอสะโพก งอเข่า
เอาเข่าชิดท้อง หลังงอเหมือนกุ้ง เพื่อที่จะให้ช่องระหว่างกระดูกสันหลังเปิด
กว้างที่สุด
- หลังจากจัดท่าแล้ว แพทย์จะท้าความสะอาดบริเวณหลัง
- วิสัญญีแพทย์จะแทงเข็มเข้าไปในช่องระหว่างกระดูกสันหลัง และขณะเดินยา
แพทย์จะขอความร่วมมือให้ คุณแม่อยู่นิ่งๆ
- วิสัญญีแพทย์จะฉีดยาเข้าช่องน้าไขสันหลัง แล้วจึงเอาเข็มออก

11. ห้องพักฟื้น
- หลังผ่าตัด พยาบาลจะพาคุณแม่ไปดูแลและเฝ้าระวังต่อที่ห้องพักฟื้น
- อาจจะยังต้องมีการให้ออกซิเจนผ่านทางหน้ากากที่คลุมจมูกและปาก
- ยังคงมีการให้สารน้าและยาที่แขน
- ยังคงมีสายสวนปัสสาวะคงอยู่โดยจะเอาออกในวันรุ่งขึน
- มีการเฝ้าติดตามสัญญาณชีพเป็นระยะ

12. การดูแลหลังผ่าตัด
- งดอาหารและน้า 24 ชั่วโมงหรือจนกว่าแพทย์อนุญาต
- นอนราบอย่างน้อย 6 ชั่วโมง
- ห้ามวางกระเป๋าน้าร้อนบริเวณร่างกายที่ความรู้สึกยังไม่ปกติ
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- ดื่มน้าให้มากและรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ผลไม้และผักจะช่วยลดอาการ
ท้องผูก
- อาหารของคุณแม่จะเปลี่ยนจากน้าเป็นอาหารเหลว อาหารปกติ ตามล้าดับ
- คุณแม่จะต้องอยู่โรงพยาบาลอีก 2 – 4 วัน หลังผ่าตัด
- ควรหลีกเลี่ยงการยกของหนัก (หนักกว่าทารก)
- ไม่ควรขับรถใน 2 สัปดาห์แรกหลังผ่าตัด

13. การจัดการความปวด
- พยาบาลจะช่วยจัดการปัญหาเรื่องอาการปวดเป็นระยะ ๆ โดยให้คุณแม่
ประเมินระดับความปวดตังแต่ระดับ 0 ถึง ระดับ 10 โดยมีเป้าหมายเพื่อให้คุณ
แม่สุขสบายในระดับที่ยอมรับได้ โดยที่ระดับความปวดอาจไม่ใช่ระดับ 0
พยาบาลอาจให้ยาบรรเทาปวด คุณแม่ควรแจ้งพยาบาลให้ทราบว่ายาสามารถ
บรรเทาอาการปวดได้มากน้อยเพียงใด
- ผลข้างเคียงที่พบบ่อยของการใช้ยาแก้ปวด morphine ได้แก่ ท้องผูก
คลื่นไส้อาเจียน ง่วงนอน เวียนศีรษะและมึนหัว เหงื่อออก
- ถ้ามีอาการแพ้ morphine เช่น มีผื่นคัน ลมพิษ คอและหน้าบวม หายใจหรือ
กลืนล้าบาก ให้แจ้งแพทย์หรือพยาบาลทราบ

14. การจัดการความปวด
- ทางเลือกอื่นเพื่อบรรเทาอาการปวด
- การประคบเย็น / ประคบร้อน
- การเปลี่ยนท่าทาง การพลิกตัวซ้าย ขวา
- การเบี่ยงเบนความสนใจไปที่ทารกหรือสมาชิกในครอบครัว

15. การดูแลแผลผ่าตัด
- คุณแม่ต้องไม่ให้มือที่ไม่สะอาดมาถูกแผล ดังนัน คุณแม่ต้องคอยเตือนทุกคนที่
จะมาถูกต้องแผลให้ท้าความสะอาดมือก่อนทุกครัง
- คอยสังเกตอาการ / อาการแสดงของการติดเชือแผลผ่าตัด ได้แก่ ปวด
บวม แดง ร้อน และมีกลิ่นเหม็น
- ดูแลแผลให้แห้งหลังอาบน้าทุกครัง
- ควรพยุงแผลในเวลาที่ท่านลุกนั่ง ไอ หัวเราะ
- ควรใช้หมอนช่วยพยุงเวลาให้นมบุตรเพื่อให้รู้สึกสะดวก สบายมากขึน และ
ป้องกันแผลถูกกด

16. อาการที่ท่านควรติดต่อโรงพยาบาลหลังจากกลับบ้าน
- มีไข้สูงกว่า 38 องศาเซลเซียส หรือ 100.4 องศาฟาเรนไฮต์
- แผลผ่าตัดปวด บวม แดง ร้อน มีหนองออกจากแผล
- ปวดมากจนไม่สามารถลุกเดินได้หรือปวดจนนอนไม่หลับ
- มีผลข้างเคียงจากการใช้ยาเช่น มีผื่นแดง คัน
- เมื่อคุณแม่มีข้อสงสัยเกี่ยวกับสุขภาพตนเอง