NOTA GEO BAB 9

1. BAB 9 PETEMPATAN DI
MALAYSIA
GeografiTingkatan 1 KSSM
Oleh Cikgu Norazila Khalid
Smk UluTiram, Johor

2. 9.1 JENIS-JENIS PETEMPATAN
DI MALAYSIA

3. JENIS-JENIS PETEMPATAN DI
MALAYSIA
• Pertambahan jumlah penduduk
pada setiap tahun menyebabkan
berlakunya perubahan dan
pertambahan kawasan kediaman
atau petempatan.
• Petempatan di Malaysia
terbahagi kepada dua jenis, iaitu
petempatan bandar dan
petempatan luar bandar

4. PETEMPATAN
BANDAR
• Petempatan
bandar merujuk
kepada kawasan
petempatan yang
mempunyai
jumlah penduduk
yang padat.

5. CIRI PETEMPATAN
BANDAR DI MALAYSIA
• Jumlah penduduk melebihi 10 000
orang
• Mempunyai kemudahan asas yang
pelbagai
• Kawasan kediaman berciri moden
• Kegiatan ekonomi melibatkan sektor
• perindustrian
• perniagaan
• pembinaan
• pentadbiran
• perkhidmatan

6. PETEMPATAN
LUAR BANDAR
• Petempatan luar
bandar merujuk
kepada kawasan
petempatan yang
mempunyai
kepadatan
penduduk yang
rendah.

7. CIRI PETEMPATAN LUAR
BANDAR DI MALAYSIA
• Jumlah penduduk kurang daripada 10 000
orang
• Kemudahan asas yang minimum
• Kawasan kediaman sederhana dan
berciri tradisional
• Kegiatan ekonomi terhad kepada sektor
• pertanian
• penternakan
• industri desa

8. 9.2 POLA PETEMPATAN DI
MALAYSIA

9. POLA PETEMPATAN DI MALAYSIA
• Pola petempatan ialah corak atau reka bentuk susunan kawasan
kediaman manusia di sesuatu tempat atau kawasan
• Secara umumnya,terdapat empat pola petempatan yang wujud
di Malaysia, iaitu berpusat,berkelompok,berjajar dan berselerak.

10. PETEMPATAN
BERPUSAT
• Rumah atau bangunan dibina
secara rapat di sesuatu
kawasan yang menjadi
tumpuan penduduk
• Terdapat di kawasan
persimpangan jalan raya atau
taman perumahan,
contohnya petempatan di
BandarTun Razak (Kuala
Lumpur)

11. PETEMPATAN
BERPUSAT
Terdapat kemudahan
yang melibatkan pusat
perniagaan, pelabuhan
dan rumah ibadat
BandarTun Razak (Kuala Lumpur)

12. PETEMPATAN
BERKELOMPOK
• Susun atur rumah adalah
secara berkelompok dan
terancang di sesuatu
kawasan•
• Terdapat juga di kawasan
petempatan Rancangan
PembangunanTanah
Persekutuan seperti Felda
Trolak (Perak), Felda Air
Tawar (Johor) dan Felda
Sahabat (Sabah)

13. PETEMPATAN
BERJAJAR
• Rumah atau
bangunan dibina di
sepanjang jalan
raya dan di tepi
pantai•
• Kelihatan tersusun
secara deretan dan
hampir seragam

14. PETEMPATAN
BERJAJAR
• Terdapat di kawasan
pinggir laut dan
sepanjang sungai,
contohnya di sepanjang
Sungai Rajang
(Sarawak) dan pesisir
pantai Kuala Besut
(Terengganu)

15. PETEMPATAN
BERSELERAK
• Rumah dan bangunan dibina
secara berselerak dan
berjauhan antara satu sama
lain• Kelihatan bertaburan
dan tidak seragam
• Terdapat di kawasan
kampung,kebun kecil getah
dan sayur, contohnya di Bukit
Tinggi (Pahang) dan
Kundasang (Sabah

16. 9.3 FUNGSI PETEMPATAN
BANDAR DAN LUAR BANDAR

17. FUNGSI
PETEMPATAN
BANDAR DAN
LUAR BANDAR
• Kawasan petempatan bandar
dan luar bandar mempunyai
fungsi tersendiri.
• Fungsi petempatan merujuk
kepada peranan bagi sesuatu
kawasan petempatan yang
merangkumi ekonomi,sosial
dan kerajaan/governan.

18. FUNGSI PETEMPATAN
BANDAR
• Ekonomi
• Sosial
• Kerajaan/Governan:

19. EKONOMI
• Berkembang seiring
dengan fungsi
pembangunan
sesuatu kawasan
petempatan bandar
dalam menjana
pendapatan
penduduk dan
negara

20. EKONOMI
• Bandar
Pelancongan
• Bandar
Pelabuhan
• Bandar
Perlombongan
• Bandar
Perindustrian
• BandarTeknologi
Maklumat

21. BANDAR PELANCONGAN
• Bandar yang terkenal dengan
pelbagai aktiviti pelancongan
• menawarkan pelbagai peluang
pekerjaan dalam sektor peniagaan
dan sektor pelancongan
• Sebagai contoh, Port Dickson
(Negeri Sembilan) dan Bandaraya
Melaka (Melaka)
Port Dickson

22. BANDAR
PELABUHAN
• Bandar yang melibatkan
urusan import dan
eksport
• Penduduk terlibat dalam
sektor perkapalan dan
penguatkuasaan maritim
• Sebagai contoh,Pasir
Gudang (Johor), Klang
(Selangor), Georgetown
(Pulau Pinang), Bintulu
(Sarawak) danTeluk
Sepanggar (Sabah)
Pasir Gudang

23. BANDAR
PERLOMBONGAN
• Bandar yang berkembang akibat
penerokaan sumber mineral
• Menawarkan pelbagai peluang
pekerjaan kegiatan perlombongan dan
cari gali
• Sebagai contoh,Bintulu (Sarawak) dan
Kerteh (Terengganu) yang berfungsi
sebagai bandar perlombongan
petroleum dan gas as
Kerteh

24. BANDAR
PERINDUSTRIAN
• • Bandar yang mempunyai
pelbagai kegiatan industri
• Kebanyakan penduduk
bekerja dalam bidang
pengeluaran,kejuruteraan
dan teknikal
• sebagai contoh, Shah Alam
(Selangor) dan Perai
(Pulau Pinang)
ShahAlam

25. BANDAR TEKNOLOGI
MAKLUMAT
• Bandar yang berperanan
mengembangkan
teknologi maklumat dan
telekomunikasi (ICT)
• Terdapat pelbagai peluang
pekerjaan yang
melibatkan penggunaan
ICT termasuk pemasaran
dan pengaturcaraan
komputer
• Sebagai contoh,
Cyberjaya (Selangor) dan
TamanTeknologi Malaysia
(Kuala Lumpur)
Cyberjaya

26. SOSIAL
Merujuk
kepada fungsi
bandar dalam
menyediakan
kemudahan
perkhidmatan
kepada
penduduk

27. SOSIAL
• Bandar Diraja
• Bandar Satelit
• Bandar Pendidikan

28. BANDAR DIRAJA
• Bandar yang menjadi
tempat terletaknya
istana,iaitu kediaman
rasmi bagi sultan atau
raja
• Wujud peluang pekerjaan
sampingan kepada
penduduk setempat
disebabkan aktiviti
pelancongan
• sebagai contoh, Pekan
(Pahang), Kuala Kangsar
(Perak) dan Arau (Perlis)
Pekan

29. BANDAR
SATELIT
• Berperanan sebagai
bandar sokongan kepada
bandar utama
• Peluang pekerjaan dalam
pelbagai sektor
• Sebagai contoh,Petaling
Jaya (Selangor) dan
Senawang (Negeri
Sembilan)
Petaling Jaya

30. BANDAR PENDIDIKAN
• Terdapat institusi
pendidikan tinggi
yang menawarkan
peluang pendidikan
• Wujud peluang
pekerjaan sebagai
pensyarah atau
kakitangan institusi
pendidikan tinggi
• Sebagai contoh,
Universiti Pendidikan
Sultan Idris (UPSI),
Tanjung Malim
(Perak)
Tanjung Malim

31. KERAJAAN
/GOVERNAN:
• Merujuk kepada
fungsi yang
berkaitan dengan
dasar kerajaan
dan pentadbiran

32. KERAJAAN/GOVERNAN:
• Bandar Pertahanan
• Bandar Sempadan
• Bandar Pentadbiran

33. BANDAR PERTAHANAN
• Menempatkan pangkalan
tentera yang menjadikan
bandar ini berkembang
sebagai kawasan petempatan
yang lebih besar
• Sebagai contoh, Lumut
(Perak) dan Port Dickson
(Negeri Sembilan)

34. BANDAR SEMPADAN
• Berfungsi sebagai
pintu keluar masuk
negara
• Kegiatan
pelancongan dan
perdagangan yang
rancak
• Sebagai contoh,
Rantau Panjang
(Kelantan) dan
Padang Besar
(Perlis)
Rantau Panjang

35. BANDAR PENTADBIRAN
• Berfungsi sebagai ibu
negeri,ibu negara atau
pusat pentadbiran
• Menawarkan pelbagai
bentuk perkhidmatan
kepada penduduk
• Sebagai contoh,Putrajaya
sebagai Pusat Pentadbiran
Kerajaan Persekutuan
manakala Kota Kinabalu
(Sabah), Kuantan (Pahang)
dan Kangar (Perlis)
berperanan sebagai ibu
negeri

36. FUNGSI PETEMPATAN LUAR
BANDAR
Petempatan luar bandar mempunyai
fungsi yang berbeza daripada
petempatan bandar.

37. FUNGSI
PETEMPATAN LUAR
B ANDAR
• Ekonomi
• Kerajaan/Governan

38. EKONOMI
• Terdapat pelbagai kegiatan
ekonomi, iaitu pertanian,
penternakan, perlombongan dan
industri desa yang menawarkan
peluang pekerjaan
• Pertanian di kawasan luar
bandar merangkumi penanaman
padi, getah, kelapa sawit dan
sayur-sayuran

39. EKONOMI
• Penternakan lembu,
kambing serta penternakan
ikan air tawar
• Perlombongan melibatkan
penerokaan sumber mineral
• Industri desa membolehkan
penduduk menghasilkan
produk seperti kraftangan
dan makanan

40. EKONOMI
• Petempatan luar bandar
turut mempunyai
kemudahan sosial seperti
rumah ibadat,klinik
kesihatan,perkhidmatan
pos, bekalan air dan elektrik

41. KERAJAAN/GOVERNAN
• Perkhidmatan pengurusan pentadbiran
terdapat di luar bandar
• Penduduk dapat menyelesaikan urusan
mereka melalui pejabat penghulu,ketua
kampung,tok batin, tuai rumah atau penggawa
yang menjadi wakil kepada kerajaan dan
menjalankan peranan serta tanggungjawabnya
terhadap masyarakat setempat
• Balai raya juga berperanan sebagai pusat
kegiatan kemasyarakatan

42. TAMAT