Gertuko Komunikabideen II Jardunaldian (Mondragon Unibertsitateko Aretxabaletako campusean) Txema Egaña eta Aitor Zuberogoitia Hezikom taldeko ikertzaileek aurkeztutako komunikazioa

1. Komunikabideen balio soziala: euskarazko
hedabideen gizarte-ekarpena
Aitor Zuberogoitia
Txema Egaña
Eneko Bidegain

2. Noiz sortua da balio sozialaren kontzeptua?
1980
● Zerbitzu publikoen liberalizazio-prozesuak.
Reagan
Thatcher
Mendebaldeko
gainerako
herrialdeetara
● Gutxieneko esku-hartze publikoaren aldeko.

3. Politika liberalei erantzuna
Erakunde batzuk hasi dira gizarteari egiten dioten
ekarpena bistaratu guran
Royal Theatre
Copenhagen
(1997)
British
library
(2004)
League of
American
orchestras
(2014)
Xarxa de
biblioteques
de Barcelona
(2007)
Social and
economic
value in sport
in Ireland
(2005)
Public Libraries
and Museums
in Northern
Ireland (2008)
Social and
economic
impacts and
benefits of
traditional farm
(2007)

4. Balio soziala neurtzeko hiru tradizio
(Retolaza et al., 2013):
● Tradizio neoklasikoa, (akziodunentzat dirua).
● Ongizate komunaren tradizioa, (definitzeko zailtasunak)
● Interes-taldeen teoria (Stakeholder Theory)
Erakundearen
jardunak interes-talde
horientzat
sorturiko balio
ekonomiko zein
soziala
Ez bakarrik
akziodunentzat
Zer da balio
soziala?

5. Interes-taldeetan oinarritutako proposamena
Ekarpen sozial eta ekonomikoak kontabilitate bakarrean
integratuta.
Beharrezkoa da balio sozialaren adierazleak diru-parametrotara
ekartzea.
“Resulta necesario traducir los indicadores de valor social a
parámetros financieros” (Retolaza, 2014). Interes-taldeen
laguntzaz

6. Eta gertuko komunikabideen eragin edo ekarpen
sozialaren inguruan zer egin da?
Azterketa
teorikoak
● Sénecal (1986): komunikabideen gizarte-eskuratzearen logikatik.
● Ben Mallén (1990): komunikazioa eskubide modura ulertuta.
● Tan, Weaver (2009): iritzi publikoaren konfigurazioan.
● Hoffman, Eveland (2010): komunitatearen barne-kohesioan eragina.
● Sáez (2010): komunitate-garapenean duten eragina.
● Knight Foundation, (2011): iraunkortasun logikatik.
● Gabilondo (2013); Chaparro (2014): hiritartasunean eta parte-hartzean.
● Monedero, et al. (2014): komunikabideen zerbitzu-izaeratik.

7. Eta komunikabideen eragin edo ekarpen sozialaren
inguruan zer egin da?
● Erresuma Batuko telebista publikoak (Ofcom, 2004)
● BBCk sortzen duen balio erantsia (Terrington, Dollar, 2005)
● CBC Radio Canada-ren inpaktu ekonomikoa (Deloitte, 2011).
● Made in Africa TV-ren eragin soziala, Tanzania (Bagenal, 2012)
● IRSCOM, índice de rentabilidad social de radios y TV de proximidad en
Andalucía. (ComAndalucía, Universidad de Málaga, 2013).
Neurketa
konkretuak

8. Azkenaldian, hedabideen inpaktua neurtzen
Learning for action taldeak (2013):
“Impact as a change that happens to individuals, groups, organizations and
social conditions (...) and represents the ultimate purpose of community-focused
media efforts”
“Impact: Long-term (5 years or more) change that occurs due to specific
efforts, often shown by community-level indicators”

10. Komunikabideen inpaktuari buruzko ikerketarik?
● Mayer (2011): engagement = community outreach, conversation,
collaboration.
● Richardson (2011): Measuring Community Engagement: A Case Study
from Chicago Public Media.
● LFA Group (2013a & 2013b):
Engagement,
media impact
→ Measuring Public Media’s Impact: Challenges and Opportunities
→ Deepening Engagement for Lasting Impact. A Framework for Measuring Media Performance
& Results
● Napoli (2014): Measuring Media Impact. An Overview of the Field

11. Euskarazko komunikabideen inguruko
neurketak (I)
Egoera, ardatzak, pisu
erlatiboa:
HEKA, 2005;
Euskal Hedabideak EAEn,
2008; irakurle azterketak
(Aztiker, 2008-09);
tokikoen erradiografia
(Hezikom, 2014)

12. Zer neurtu da euskarazko komunikazio-eremuan?
(eta II)
Euskarazko TB,
komunikabideak eta
talde-nortasuna
(NOR taldea, 2007,
2008, 2012…)
Edukiak
(Aiestaran
2007, 2011)
Kalitatea
(González, 2011;
HGH taldea,
2014)
Kasu-ikerketa
(Goiena)
(Arana, 2012)
Interes
taldeetan
ardaztua

13. Euskal enpresa eta erakundeen
balio soziala, ikergai berria
Balio
soziala
● ACEMNA-Tasubinsa (2013): Nafarroako Enplegu Bulego Berezi baten
itzulera sozialaren analisia (SROI bidez)
● Retolaza et al.(2013): Erakunde baten balio soziala kuantifikatzeko
metodologia (Lantegi Batuak, Bilboko Udal Etxebizitzak), interes-taldeen
azterketan oinarritua

14. Balio soziala neurtzea xede
Akziodunei ez ezik, interes-talde guztiei
banatutako balioa (Retolaza et al., 2013)
Balio
sozial
globala
Balio
ekono-mikoa
Balio
sozial
espe-zifikoa
Admzio.ari
itzulitakoa

15. KOBS proiektua:
euskarazko komunikabideen balio sozial
globala neurtzen
Abiapuntua: tresna prestatu & Berria eta Goienan pilotatu
Diziplinarteko proiektua: Hezikom (HUHEZI-MU),
Komunikazioa; Global Center for Sustainable Business
(Deustuko Unibertsitatea) + ECRI-Ethics in Finance and
Governance (EHU), Ekonomia-Enpresa.

16. Eskerrik asko
Muchas gracias
Moltes gràcies