1. ENDÜSTRİYELENDÜSTRİYEL
TASARIMIN ULUSALTASARIMIN ULUSAL
EKONOMİYE KATKILARIEKONOMİYE KATKILARI
Kayahan DEDEKayahan DEDE
20072007

2. ENDÜSTRİYEL TASARIMENDÜSTRİYEL TASARIM
NEDİR?NEDİR?
► Endüstriyel tasarımların tescil ve korumasını düzenleyen 554 sayılıEndüstriyel tasarımların tescil ve korumasını düzenleyen 554 sayılı
Kanun Hükmünde Kararname endüstriyel tasarımı şu şekildeKanun Hükmünde Kararname endüstriyel tasarımı şu şekilde
tanımlamaktadır.tanımlamaktadır.
"Tasarım", bir ürünün tümü, veya bir parçası veya üzerindeki"Tasarım", bir ürünün tümü, veya bir parçası veya üzerindeki
süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibisüslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi
insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğuinsan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu
bütünü, ifade eder.bütünü, ifade eder.
"Ürün", bilgisayar programları ve yarı iletkenlerin topografyaları hariç"Ürün", bilgisayar programları ve yarı iletkenlerin topografyaları hariç
olmak üzere,endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesneninolmak üzere,endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin
yanı sıra bileşik bir sistem veya bunu oluşturan parçaları, setler,yanı sıra bileşik bir sistem veya bunu oluşturan parçaları, setler,
takımlar, ambalajlar gibi nesneleri, birden çok nesnenin veya sunuşuntakımlar, ambalajlar gibi nesneleri, birden çok nesnenin veya sunuşun
bir arada algılanabilen bileşimlerini, grafik semboller ve tipografikbir arada algılanabilen bileşimlerini, grafik semboller ve tipografik
karakterleri,karakterleri,
Şu halde kanun tarafından ürün olarak tanımlanabilen maddi her türlüŞu halde kanun tarafından ürün olarak tanımlanabilen maddi her türlü
nesne üzerinde görsel anlamda ortaya konulan değişiklik ve yaratımlarnesne üzerinde görsel anlamda ortaya konulan değişiklik ve yaratımlar
endüstriyel tasarımendüstriyel tasarım olarak kabul edilir ve korunabilir.olarak kabul edilir ve korunabilir.

3. ► Akademik Tanımı: Endüstriyel olarak üretilmiş nesnelerinAkademik Tanımı: Endüstriyel olarak üretilmiş nesnelerin
biçimsel kalitelerini artırmaya yönelik yaratıcı cabadır. Bubiçimsel kalitelerini artırmaya yönelik yaratıcı cabadır. Bu
biçimsel nitelikler dış özellikleri içerse de; asıl olarak, birbiçimsel nitelikler dış özellikleri içerse de; asıl olarak, bir
sistemi üretici ve kullanıcı açısından uygun bir bütün halinesistemi üretici ve kullanıcı açısından uygun bir bütün haline
dönüştüren yapısal ve işlevsel nitelikleridir. Aslındadönüştüren yapısal ve işlevsel nitelikleridir. Aslında
tasarım,tasarım, endüstriyel olarak üretilmiş insan yapısı her şeyiendüstriyel olarak üretilmiş insan yapısı her şeyi
kapsarkapsar..
► Çalışanlarının çoğunlukla kravat takmak ya da döpiyesÇalışanlarının çoğunlukla kravat takmak ya da döpiyes
giymek gibi zorunluluklarının olmadığı,giymek gibi zorunluluklarının olmadığı, laylaylom, rahat birlaylaylom, rahat bir
o kadar da kazık, zor, kafa isteyen meslek dalıo kadar da kazık, zor, kafa isteyen meslek dalı, genellikle, genellikle
AR-GE denen mekanlarda kapatılıp bütün gün geyikAR-GE denen mekanlarda kapatılıp bütün gün geyik
yapmak suretiyle yaratıcılığın artırıldığı, arızası olmayanyapmak suretiyle yaratıcılığın artırıldığı, arızası olmayan
insanların bulaşmaya çekindiği güzel bir meslek.insanların bulaşmaya çekindiği güzel bir meslek.

4. Tanımdan da görüldüğü gibi endüstriyel tasarımınTanımdan da görüldüğü gibi endüstriyel tasarımın
üretimle yakından bir ilişkisi vardırüretimle yakından bir ilişkisi vardır
Endüstriyel Tasarım
Üretim
Üretimin içinde olan her şey ekonomiyi de etkilerÜretimin içinde olan her şey ekonomiyi de etkiler
Ekonomi
Kültür
Sanat
Politika
Hayat
Ve Sayısız FaktörVe Sayısız Faktör

5. Peki Türkiye’nin EkonomisiPeki Türkiye’nin Ekonomisi
Nasıl?Nasıl?
Yıllardır krizlerle ve bunalımlarla boğuşan Türk EkonomisiYıllardır krizlerle ve bunalımlarla boğuşan Türk Ekonomisi
son yıllarda hızlı bir iyileşme ve reform sürecindedirson yıllarda hızlı bir iyileşme ve reform sürecindedir

6. Türkiye’nin Ekonomi KünyesiTürkiye’nin Ekonomi Künyesi
► 2007 yılı temel makro ekonomik2007 yılı temel makro ekonomik
göstergeleri ;göstergeleri ;
gayri safi milli hasılagayri safi milli hasıla : 381 milyar $: 381 milyar $
(tahmini)(tahmini)
adam başınaadam başına gsmhgsmh : 9000 $ (satın: 9000 $ (satın
alma gücü paritesine göre)(tahmini)alma gücü paritesine göre)(tahmini)
büyüme hızıbüyüme hızı : yüzde 5 (tahmini): yüzde 5 (tahmini)
işsizlikişsizlik : yüzde 8.6: yüzde 8.6
enflasyon : yüzde 8.65enflasyon : yüzde 8.65
ihracat : 100.142 milyar $ihracat : 100.142 milyar $
ülkelere göre ihracat rakamları (ilk 5)ülkelere göre ihracat rakamları (ilk 5)
1.almanya : 9.7 milyar $1.almanya : 9.7 milyar $
2.italya : 6.8 milyar $2.italya : 6.8 milyar $
3.ingiltere : 6.8 milyar $3.ingiltere : 6.8 milyar $
4.birleşik devletler : 5 milyar $4.birleşik devletler : 5 milyar $
5.fransa : 4.6 milyar $5.fransa : 4.6 milyar $
►ithalat : 137.032 milyar $ithalat : 137.032 milyar $
ülkelere göre ithalat rakamları (ilk 5)ülkelere göre ithalat rakamları (ilk 5)
1.rusya : 17.5 milyar $ (önemli kısmı doğalgaz1.rusya : 17.5 milyar $ (önemli kısmı doğalgaz
dışalımı)dışalımı)
2.almanya : 14.5 milyar $2.almanya : 14.5 milyar $
3.çin : 9.5 milyar $3.çin : 9.5 milyar $
4.italya : 8.6 milyar $4.italya : 8.6 milyar $
5.fransa : 6.6 milyar $5.fransa : 6.6 milyar $
dış ticaret açığı : 51.890 milyar $dış ticaret açığı : 51.890 milyar $
dış ticaret hacmi : 222.173 milyar $dış ticaret hacmi : 222.173 milyar $
ihracatın ithalatı karşılama oranı : % 62ihracatın ithalatı karşılama oranı : % 62
2005'e göre ihracat artışı : % 162005'e göre ihracat artışı : % 16
2005'e göre ithalar artışı : % 17.32005'e göre ithalar artışı : % 17.3
cari işlemler açığı : 37.3 milyar $cari işlemler açığı : 37.3 milyar $
Ayrıca Türkiye Ekonomisi;Ayrıca Türkiye Ekonomisi;
► 180 ülke içinde dünyanın 17. büyük ekonomisidir.180 ülke içinde dünyanın 17. büyük ekonomisidir.► 9 çeyrektir aralıksız büyümektedir9 çeyrektir aralıksız büyümektedir► Endüstriyel buluş konusunda yıllık artışta dünyaEndüstriyel buluş konusunda yıllık artışta dünya
birincisidir.birincisidir.
► Dünyanın en büyük 20. ihracatçısıdırDünyanın en büyük 20. ihracatçısıdır

7. Türkiye Bir KOBİ ÜlkesiTürkiye Bir KOBİ Ülkesi
►Türkiye’de KOBİ’ler milli ekonominin belTürkiye’de KOBİ’ler milli ekonominin bel
kemiğini oluşturmakta, Endüstriyel tasarımınkemiğini oluşturmakta, Endüstriyel tasarımın
ulusal ekonomiye katkısını gözlemlemekulusal ekonomiye katkısını gözlemlemek
istiyorsak KOBİlere yakından bakmakistiyorsak KOBİlere yakından bakmak
yeterlidir.yeterlidir.
► Endüstriyel tasarımla farklılaşan ve rekabetEndüstriyel tasarımla farklılaşan ve rekabet
gücü kazanan KOBİler artık uluslararasıgücü kazanan KOBİler artık uluslararası
ligde Türkiye'yi temsil ediyorlarligde Türkiye'yi temsil ediyorlar

8. TASARIMLATASARIMLA
ÖNE ÇIKANÖNE ÇIKAN
TÜRK FİRMALARITÜRK FİRMALARI

9. ARZUM, Endüstriyel Tasarım sayesinde,ARZUM, Endüstriyel Tasarım sayesinde,
sadece 15 ürün olan ürün gamını 10 yıldasadece 15 ürün olan ürün gamını 10 yılda
6 grupta6 grupta 100 ün üzerine çıkarmıştır.100 ün üzerine çıkarmıştır.
ARZUM, son 10 yıldır küçük ev aletleriARZUM, son 10 yıldır küçük ev aletleri
sektörünün lider üreticileri arasına girdi.sektörünün lider üreticileri arasına girdi.
ARZUM, dinamik ve yenilikçi bir firma,ARZUM, dinamik ve yenilikçi bir firma,
Pazar ve market analizlerini iyi yaparakPazar ve market analizlerini iyi yaparak
tüketicinin ihtiyacına yönelik ürünlertüketicinin ihtiyacına yönelik ürünler
tasarlamakta.tasarlamakta.
ARZUM, markalaşma sürecini başarıylaARZUM, markalaşma sürecini başarıyla
tamamlamıştır.tamamlamıştır.
ARZUM, ürünleri ulusal pazarda büyükARZUM, ürünleri ulusal pazarda büyük
başarı kazandıbaşarı kazandı
ARZUM, ürünlerine kalite, estetik veARZUM, ürünlerine kalite, estetik ve
fonksiyon gibi tasarım öğelerini başarıylafonksiyon gibi tasarım öğelerini başarıyla
uygulamıştır.uygulamıştır.
ARZUM, son 10 yılda sürekli olarakARZUM, son 10 yılda sürekli olarak
büyümüş ve 2001 yılında ihracata başladıbüyümüş ve 2001 yılında ihracata başladı
ARZUM, Tasarlayıp, ürettiği ürünlerle TürkARZUM, Tasarlayıp, ürettiği ürünlerle Türk
kültürünü dünyaya tanıtmıştır.kültürünü dünyaya tanıtmıştır.
ARZUM, halen Kıbrıs, Türkmenistan,ARZUM, halen Kıbrıs, Türkmenistan,
Almanya, İran, Irak, Lübnan, İsrail, SuudiAlmanya, İran, Irak, Lübnan, İsrail, Suudi
Arabistan, Yunanistan, Ürdün, Romanya’Arabistan, Yunanistan, Ürdün, Romanya’
ya ihracat yapıp milli ekonomiye büyükya ihracat yapıp milli ekonomiye büyük
katkıda bulunmaktadır.katkıda bulunmaktadır.

10. ASKAM, Türkiye’nin ilk kamyon üreticisidir.ASKAM, Türkiye’nin ilk kamyon üreticisidir.
ASKAM tarafından tamamen yerli tasarım ve mühendislik katkısıyla üretilen ve ilkASKAM tarafından tamamen yerli tasarım ve mühendislik katkısıyla üretilen ve ilk
olarak 2004 yılında İzmir Enternasyonel Fuar’ında tanıtılan “Fargo Hi-Ex”, yüksekolarak 2004 yılında İzmir Enternasyonel Fuar’ında tanıtılan “Fargo Hi-Ex”, yüksek
konfor, geniş kabin ve ekonomik fiyatıyla büyük ilgi gördü.konfor, geniş kabin ve ekonomik fiyatıyla büyük ilgi gördü.
ASKAM tarafından üretilen yeniASKAM tarafından üretilen yeni
kamyon modeli "Fargo Hi-Ex"kamyon modeli "Fargo Hi-Ex"
şoför ve yolcu için maksimumşoför ve yolcu için maksimum
konfor için dizayn edilmiş çiftkonfor için dizayn edilmiş çift
yatağı ve yatakların olduğuyatağı ve yatakların olduğu
bölümde en yüksek taban-bölümde en yüksek taban-
tavan mesafesi sunuyor. Projetavan mesafesi sunuyor. Proje
boyunca 70 mühendis veboyunca 70 mühendis ve
tasarımcı 300 bin saat çalıştı.tasarımcı 300 bin saat çalıştı.
ASKAM, halen Almanya,ASKAM, halen Almanya,
Avustralya, Kuzey Afrika ÜlkerleriAvustralya, Kuzey Afrika Ülkerleri
ve Türki Cumhuriyetlere İhracatve Türki Cumhuriyetlere İhracat
yapıyoryapıyor

11. TÜMOSAN, Türkiye’nin ilk dizel motor üreticisidir.TÜMOSAN, Türkiye’nin ilk dizel motor üreticisidir.
TÜMOSAN, 1975’te bir devlet kurumu olarak faaliyetineTÜMOSAN, 1975’te bir devlet kurumu olarak faaliyetine
başlamıştırbaşlamıştır
TÜMOSAN, 2004 yılında özelleştirilerek ALBAYRAKTÜMOSAN, 2004 yılında özelleştirilerek ALBAYRAK
şirketler grubuna satılmıştır.şirketler grubuna satılmıştır.
TÜMOSAN, 2004 yılından sonra AR-GETÜMOSAN, 2004 yılından sonra AR-GE
faaliyetlerine girmiş ve yeni modellerini piyasayafaaliyetlerine girmiş ve yeni modellerini piyasaya
sürmüştür.sürmüştür.
TÜMOSAN, tüm tasarım faaliyetlerini kendiTÜMOSAN, tüm tasarım faaliyetlerini kendi
bünyesinde gerçekleştirmiştirbünyesinde gerçekleştirmiştir
TÜMOSAN, endüstriyel tasarımcısı 2005 yılındaTÜMOSAN, endüstriyel tasarımcısı 2005 yılında
yılın genç tasarımcısı ödülünü aldı.yılın genç tasarımcısı ödülünü aldı.
TÜMOSAN, halen Hindistan ve Pakistan gibiTÜMOSAN, halen Hindistan ve Pakistan gibi
ülkeler başta olmak üzere üretimlerinin %90 iniülkeler başta olmak üzere üretimlerinin %90 ini
ihraç etmektedirihraç etmektedir
TÜMOSAN, yılda 8,5 trilyon zarar eden birTÜMOSAN, yılda 8,5 trilyon zarar eden bir
şirketken, özelleştikten 15 gün sonra ihracatşirketken, özelleştikten 15 gün sonra ihracat
yapmaya başlamıştıryapmaya başlamıştır

12. TARİŞ, 2001 yılında zeytin işletmeleri olanTARİŞ, 2001 yılında zeytin işletmeleri olan
Taze firmasını kurmuştur.Taze firmasını kurmuştur.
TA-ZE, yürüttüğü Tasarım faaliyetleri nedeniyle bu yıl AvrupaTA-ZE, yürüttüğü Tasarım faaliyetleri nedeniyle bu yıl Avrupa
Tasarım Yönetimi Yarışmasına ("Design Management EuropeTasarım Yönetimi Yarışmasına ("Design Management Europe
Award"- DMEA)Award"- DMEA) aday gösterilmiştir.aday gösterilmiştir.
TA-ZE, Amerika'dan Japonya'ya kadar Türk zeytin yağını tümTA-ZE, Amerika'dan Japonya'ya kadar Türk zeytin yağını tüm
dünyaya ihraç ediyor.dünyaya ihraç ediyor.

13. MEY ve EFE, Yürüttükleri başarılı tasarım faaliyetleri ile milli kültürümüzün parçasıMEY ve EFE, Yürüttükleri başarılı tasarım faaliyetleri ile milli kültürümüzün parçası
olan rakının katma değerini arttırmış ve uluslar arası bir marka yapmıştır.olan rakının katma değerini arttırmış ve uluslar arası bir marka yapmıştır.

14. Endüstriyel Tasarım Milli Kültüre deEndüstriyel Tasarım Milli Kültüre de
Katma Değer KatarKatma Değer Katar
Endüstriyel tasarım, kültüre yaptığıEndüstriyel tasarım, kültüre yaptığı
her katkı aynı zamanda milliher katkı aynı zamanda milli
ekonomiye de bir katkıdır .ekonomiye de bir katkıdır .
Made in TurkeyMade in Turkey
TurqualityTurquality
veve
Ülke bilinirliğini gibi değerleriÜlke bilinirliğini gibi değerleri
arttırarak doğrudan veya dolaylıarttırarak doğrudan veya dolaylı
yoldan ekonomik faaliyetleri etkileryoldan ekonomik faaliyetleri etkiler

15. Sonuç Olarak;Sonuç Olarak;
Endüstriyel tasarımın milli ekonomiye katkısını tek bir veri olarak ölçmek ve bunaEndüstriyel tasarımın milli ekonomiye katkısını tek bir veri olarak ölçmek ve buna
sayısal bir değer vermek imkansız.sayısal bir değer vermek imkansız.
Fakat firmalara yakından bakarsak; tasarım sayesinde neler başardıklarını ve ülkeFakat firmalara yakından bakarsak; tasarım sayesinde neler başardıklarını ve ülke
ekonomisine ne büyük katkılar sağladıklarını görmek hiçte zor değil.ekonomisine ne büyük katkılar sağladıklarını görmek hiçte zor değil.
İtalya’da olduğu gibi Kobi’lerini tasarıma yönelten ekonomiler her zaman rekabetçi veİtalya’da olduğu gibi Kobi’lerini tasarıma yönelten ekonomiler her zaman rekabetçi ve
güçlü olurlar, Çin ekonomisiyle baş etmenin tek yolu günümüzde endüstriyelgüçlü olurlar, Çin ekonomisiyle baş etmenin tek yolu günümüzde endüstriyel
tasarımdan geçmektedir.tasarımdan geçmektedir.

16. Dinlediğiniz için teşekkürlerDinlediğiniz için teşekkürler