1. Słownik podstawowych pojęć
Alias – umowna nazwa elementu wykorzystywana do identyfikacji zamiast jego tytułu
Artykuł – podstawowy sposób prezentacji treści
Komponent (Rozszerzenie) – dodatkowo instalowany element systemu Joomla!, który dodaje nową
funkcjonalność
Moduł – typ treści, element znajdujący się na wybranej pozycji w szablonie
Panel administracyjny - część witryny internetowej, dostępna tylko dla osób uprawnionych do
administrowania witryną. Zawiera narzędzia do zarządzania, przeglądania, modyfikowania i
konfigurowania elementów witryny
Zaplecze - Panel administracyjny
Załącznik – plik tekstowy bądź graficzny
Logowanie do panelu administracyjnego
Pierwszym i podstawowym krokiem jest zalogowanie się do panelu administracyjnego. Bez tego nie
będzie można modyfikować treści.
wejdź na http://www.um.olawa.pl/administrator
w formularzu logowania wypełnij odpowiednie pola (użytkownik, hasło) i kliknij zaloguj
Jeśli logowanie przebiegło pomyślnie, powinno pokazać się zaplecze strony.

2. Zarządzanie artykułami, kategoriami, menu
Informacje ogólne
W menu wybierz zakładkę 'Artykuły' i kliknij na podmenu 'Artykuły'. Powinna pokazać się lista z
artykułami.

3. Tytuł artykułu i jego alias – każdy artykuł ma swój tytuł i unikalny alias, dodając dwa artykuły o takiej
samej nazwie musimy pamiętać, aby koniecznie zróżnicować je po aliasie
Informacje o artykule (omawiany tylko te elementy, które z punku strony są najważniejsze i kluczowe
do pracy):
 Status – zielona ikonka oznacza, że artykuł został opublikowany na stronie, czerwona ikonka,
że nie został. Publikować i wycofywać z publikacji możemy klikając na ikonkę w kolumnie
'Status'.
 Wyróżnione – wyróżnione artykuły pojawiają się na stronie głównej. Jak w poprzednim
podpunkcie,
 Kategoria – kategoria w której znajduje się artykuł
 Kolejność – kolejność artykułu w kategorii
 Dostęp – typ dostępu – 'public' oznacza dostęp dla wszystkich
Panel zarządzania artykułami - aby użyć danej opcji, należy najpierw zaznaczyć kwadracik po lewej od
wybranego tytułu artykułu, a później wybrać opcję (wyjątek: tworzenie nowego artykułu)
 Utwórz – tworzenie nowego artykułu
 Dostosuj – edycja artykułu – aby edytować artykuł należy zaznaczyć kwadracik po lewej od
wybranego tytułu artykułu i kliknąć 'Dostosuj'. Edycję można również rozpocząć klikając na
tytuł artykułu
 Kosz – usuwanie artykułu
Opcje wyszukiwania interesującego nas artykułu
Aby łatwiej i szybciej znaleźć interesujący nas artykuł, możemy wyszukać go po nazwie w polu
wyszukiwarki

4. Kategorie nawiązują do podstron na stronie. Przykładowo, w kategorii artykułów 'Miasto' możemy
znaleźć artykuł ‘Atrakcje turystyczne’. Aby edytować jego treść, musimy edytować treść artykułu w
danej kategorii. Pozostałe teksty zostały dodane w taki sam sposób. W kategorii ‘Uncategorized' jest
artykuł znajdujący się na stronie aktualności.
Edytor tekstowy
Tworzyć/edytować artykuły możemy za pomocą edytora tekstowego. Składa się zasadniczo z dwóch
części: paska z ikonami opcji oraz pola tekstowego.

5. Możemy stosować opcje albo do całego tekstu, albo należy zaznaczyć tylko jego fragment a następnie
użyć interesującej nas opcji, tu mamy przykład pogrubienia tekstu tylko dla danego fragmentu.
Dodając linki pojawia się okno, w którym musimy podać nazwę odnośnika i adres. Zaznaczając
fragment tekstu, który ma być linkiem, nazwa tworzy się automatycznie (jest nią zaznaczony tekst),
lecz adres www musimy wpisać.
Linki można tworzyć do: zewnętrznych adresów www, zdjęć, artykułów.

6. Edycja artykułu
Aby edytować artykuł, trzeba kliknąć na jego tytuł lub zaznaczyć kwadracik po lewej stronie tytułu i
wybrać opcję 'Dostosuj' lub po prostu klikamy na nazwę artykułu
Po kliknięciu powinien pojawić się poniższy ekran:
Do dyspozycji jest prosty edytor tekstowy, w którym możemy zaznaczyć treść, pogrubiać, zmieniać
kolor tekstu, wgrywać grafikę, wstawiać hiperłącze (link, odnośnik do innej strony) oraz używać wielu
innych opcji znanych z popularnych edytorów tekstowych.
Po zakończeniu edycji należy zapisać artykuł i wyjść z edycji artykułu za pomocą panelu w prawej
górnej części ekranu. Można to zrobić dwoma krokami: wybrać 'Zapisz' i poczekać, aż strona się
przeładuje i pojawi się komunikat o poprawnie zakończonym zapisie, a później kliknąć 'Zamknij', bądź
jednym krokiem: klikając na 'Zapisz i zamknij'.
Dodawanie nowego artykułu
Aby utworzyć artykuł należy kliknąć ikonę 'Utwórz' w panelu w górnej prawej części. Powinno
pojawić nam się podobne okno jak przy edycji artykułu, tylko tym razem puste.

7. Konieczne jest podanie tytułu i treści oraz na tej stronie kategoria, jeśli tego nie zrobimy artykuł
wyląduje w aktualnościach. Pozostałe pola nie są konieczne do wypełnienia. Po zakończeniu
tworzenia nowego artykułu należy go zapisać i zamknąć.
Wstawianie obrazka do artykułu
Na początek ustawiamy się w miejsce w tekście, w którym ma zostać dodany obrazek.
Grafikę do artykułu możemy wstawić używając edytora tekstowego, albo kliknąć na przycisk 'Grafika'
poniżej edytowanego artykułu.
Powinno pojawić się poniższe okienko:

8. Pojawiają się tutaj grafiki, których możemy użyć. Jest to miejsce gdzie znajduje się większość zdjęć
użytych na stronie. Aby wgrać jakąś swoją grafikę, wystarczy w lewej dolnej części okna nacisnąć
przycisk 'Wybierz plik', wybrać plik z dysku i zatwierdzić jego wybór, a następnie kliknąć przycisk
'Rozpocznij wczytywanie' znajdujący się poniżej. Wgrana grafika powinna pojawić się w folderze w
którym obecnie przebywamy.
Wstawić grafikę do artykułu trzeba zaznaczając dany obrazek i kliknąć 'Wstaw' w prawym górnym
rogu. Jeśli wszystko zostało przeprowadzone prawidłowo, w wybranym miejscu w artykule powinna
pojawić się grafika. Klikając na obrazek (często będzie za duży, bądź za mały dajemy na ikonkę
obrazka na edytorze, tutaj mamy szereg opcji, które pozwolą nam ustawić obrazek tak jakbyśmy tego
chcieli.

9. Warto zwrócić uwagę na opcje wymiary i wyrównanie, pierwsza pozwala ustawić rozmiar obrazka, a
druga jego pozycję względem tekstu. Oczywiście mnogość opcji jest znacznie większa, jednak te dwie
są kluczowe, aby rozpocząć pracę ze stroną. Po wprowadzeniu zmian na obrazku klikamy ‘Uaktualnij’
Informacje, które były opisywane wcześniej, ale ze względu na ich ważność rozbite na osobne
podpunkty:
Dodanie artykułu do aktualności:
Tworzymy nowy artykuł i upewniamy się, że będzie on miał kategorie Uncategorized, da nam to
pewność, że artykuł pokaże się w aktualnościach
Dodanie artykułu w inne miejsce
Musimy upewnić się, że artykuł ma przypisaną kategorię w której chcemy go umieścić
Zarządzanie menu
Klikając menu -> main menu pokaże nam się ekran z pozycjami naszego menu.
Jeżeli chcemy dodać nową pozycje menu to:

10. Menu i pozycje menu służą w Joomla! do budowy struktury witryny. Każde menu może zawierać
wiele pozycji menu. Każda pozycja menu wyznacza:
zakres treści, które będą udostępnione w głównym obszarze strony (np. artykuł, kategoria artykułów,
sekcja artykułów),
sposób prezentacji - np. standardowy układ artykułu, lista artykułów w kategorii, przegląd artykułów
w sekcji.
Listę typów pozycji menu dostępnych w Joomla! znajdziesz w dokumentacji. Aby dodać nową pozycję
menu:
 Zaloguj się na strony zaplecza administracyjnego. Oczywiście, jeśli jesteś zalogowany, nie
musisz się logować ponownie.
 Z rozwijanego menu zaplecza wybierz pozycję
 Jeśli potrzebujesz, utwórz nowe menu na stronie Projektant menu
 Otwórz stronę projektanta pozycji menu w jeden z poniższych sposobów:
 Z rozwijanego menu zaplecza wybierz menu, w którym chcesz dodać nową pozycje (Menu →
[nazwa menu]).
 Na stronie Projektant menu naciśnij odpowiednią ikonę w kolumnie Pozycje menu [Edit
Menu Item(s)] (gdy umieścisz nad ikoną wskaźnik myszki, zobaczysz etykietę Zarządzaj
pozycjami menu.

11.  Na stronie projektanta pozycji menu naciśnij w przyborniku w prawym górnym rogu iko-nę
Utwórz [New, aby otworzyć stronę Pozycje menu: [Utwórz].
 LINKOWANIE MENU
 Wybierz odpowiedni typ pozycji menu. Pojedynczy artykół, to jest link do konkretnego
artykuły, wszystkie artykuły z danej kategorii wyświetli nam listę artykułów z kategorii np.
Miasto, alias pozycji menu przenisie nas do pozycji z innego menu na tej stronie. Po
najechaniu myszą na daną opcję Joomla daje nam dodatkowo podpowiedź co dana opcja
robi.
 W przypadku gdy chcemy ustawić linkowanie zewnętrzne dajemy typ ‘link zewnętrzny’ i
wpisujemy adres strony do której linkujemy w polu o nazwie łącze. UWAGA: musimy podać
pełny adres strony tj. http://www.o2.pl
 Skonfiguruj nową pozycję menu:
 Uzupełnij brakujące właściwości, np. nazwę. Ustawienia domyślne możesz pozostawić bez
zmian.
 Jeśli potrzeba, w parametrach podstawowych określ dokładniej zakres treści - np. wskaż
artykuł, kategorię, sekcję.
 Przejrzyj parametry [podstawowe, komponentu i systemowe. Każdy możesz ustawić we-dług
swoich zamysłów. Szczegółowe objaśnienia parametrów znajdziesz w dokumentacji.
 Naciśnij przycisk Zapisz [Save] lub Zastosuj [Aple] w przyborniku w prawym górnym rogu
ekranu:
 Przycisk Zapisz zachowuje ustawienia w bazie danych, zamyka stronę i przenosi do
Projektanta pozycji menu (stronę z listą istniejących pozycji),
 Przycisk Zastosuj zachowuje ustawienia, ale nie zamyka strony konfiguracyjnej - możesz
modyfikować ustawienia czy nawet zmienić typ pozycji menu.
 Po zapisaniu nowej pozycji menu Joomla! powinien wyświetlić stosowny komunikat o po-
wodzeniu.
 Jeśli nie ustalisz nazwy lub innej niezbędnej własności, Joomla! wyświetli komunikat błędu,
wskazujący, które elementy trzeba uzupełnić.
Zmiana kolejności menu
Przy każdej pozycji menu jest mała niebieska strzałeczka (kolumna kolejność), klikniecie jej pozwala
przesuwać pozycje w górę i w dół, zagnierzdzanie menu definiujemy natomiast poprzez opcje w
danej pozycji menu pozycja macierzysta. Jeśli zaznaczymy tm Main menu znaczy to, że dodajemy
kategorie główną, zaznaczenie tam Miasto oznacza, że pozycja doda się w kategorii menu miasto

12. Zarządzanie galeriami
Aby wejść w panel galeri klikamy komponenty a następnie Phoca Galeria. Powinien pojawić się panel
galerii:

13. Aby dodać nowe zdjęcie do galerii:
Z menu po prawej wybieramy: Dodaj wiele. Pokażą się wszystkie pliki już wczytane, przewijamy w
dół, aby dojść do opcji wczytania pojedynczego zdjęcia lub kilku za jednym razem.
Po kliknieciu wczytaj plik, pojawi się okno wyboru pliku z dysku. Wybieramy plik i naciskamy:
Rozpocznij wczytywanie. W ten sposób plik zostanie umieszczony na serwerze. Teraz musimy go
dodać do zdjęć w galerii. Klikamy w obrazy, a potem w Utwórz.

14. Pojawi się pole dodania nowego zdjęcia do galerii, które musimy wypełnić:
Pola obowiązkowe to nazwa, kategoria, oraz wskazanie który plik ma zostać podlinkowany.

15. Załączniki do artykułów
Dodawanie np. plików pdf do artykułu
Aby dodać załącznik należy po wybraniu artykułu do edycji, lub stworzeniu nowego, kliknąć w opcję:
Dodaj załącznik.
Wybieramy plik, który chcemy dodać:
Pola attachment file – plik który dodajemy
Display name – nazwa wyswietlana na stronie
Description – opis pliku

16. Published – czy opublikowany TAK/NIR – domyślnie ustawiamy tak
Dostęp: Registered, public – dostęp do pliku, domyślnie ustawiamy public, dostęp będą mieli wszyscy
odwiedzający witryne
Zarządzanie użytkownikami witryny
Niedopuszczalnym jest, aby korzystać z 1 loginu i hasła, każdy urzytkownik systemu powinien mieć
swoje konto administracyjne czyniące go odpowiedzialnym za dany obszar działań.
Dodawanie użytkowników witryny (redaktorów)
Otwórz stronę menedżera użytkowników
wybieramy z menu zaplecza pozycję Witryna->Użytkownicy albo na pulpicie kliknij ikonę Użytkowni-
cy. Jest to wykaz użytkowników.
Utwórz nowe konto użytkownika - kliknij ikonę Utwórz.
Strona Użytkownik: [nowy] umożliwia podanie szczegółowych informacji. Po lewej stronie należy
podać nazwę rzeczywistą (imię i nazwisko) użytkownika oraz nazwę, której będzie używać do lo-
gowania się, a także przypisać użytkownika do wybranej grupy. Przypisanie użytkownika do ja-kiejś
grupy jest równoznaczne z nadaniem mu uprawnień, jakie tej grupie przysługują. Jeśli nie przypiszesz
konta nowego użytkownika do żadnej grupy, wykorzystane zostaną ustawienia glo-balne, w których
określasz domyślną grupę użytkowników dla nowo zakładanych kont. Po prawej stronie można

17. skonfigurować kilka ustawień konta użytkownika - domyślny język witryny i zaple-cza, edytor, strefę
czasową.
Opcje dostępne podczas tworzenia nowego konta użytkownika i przypisania do grupy użytkowni-ków
Aby wyedytować bądź stworzyć nowego użytkownika należy wypełnić następujące pola:
Role użytkowników: (omówione tylko te, które najbardziej pasują do specyfiki portalu)
Super User – maksymalnie 2 na stronie, są to osoby, które mają dostęp do wszystkiego
Registered – użytkownik zalogowany, który może być np. twórcą artykułów do działu Samorząd (
dodajemy wtedy podkategorie Moderator, Autor, Manager w zależności kim chcemy aby dana osoba
była)
Administrator – użytkownik, który może na stronie wszystko z wyjątkiem zakładania kont super
administratorowi, może być ich na stronie wielu, w przypadku zepsucia czegoś, zawsze czuwają nad
nimi super administratorzy, którzy teoretycznie powinni mieć większą wiedzę o portalu i mają
możliwość poprawy zaistniałych błędów.
Zmiana tła i banera
To jest bardzo proste, jednak najpierw musimy poprosić lokalnego infromatyka o założenie nam
konta FTP z dostępem do katalogu strony a konkretnie do folderu /images.

18. Sa w tym katalogu pliki banner1.jpeg, tlo1.jpeg, banner2.jpeg, tlo2.jpeg oraz odpowiedniki tych
plikow z koncowka bw dla wersji strony czarno białej.
Zmiana tych elementów polega na nadpisaniu plików plikiem o IDENTYCZNYM rozmiarze (to proszę
przestrzegać bardzo restrykcyjnie szczególnie dla plików banerów).
W chwili obecnej jak Państwo zdecydowaliście się na 1 tlo i baner w pliku script.js jest
wykomentowany kawałek kodu, który to podmienia. Dla dwóch różnych plików tła, trzeba
odkomentować w funkcji onClick() dwie linijki kodu lub w tej funkcji zmienić odwołanie przy wartości
= 2 z banner1 na banner2 i z tlo1 na tlo2.
Zmiana czcionek, kolorów
Cały wygląd strony sterowany jest CSS, a więc do jego zmiany potrzeba informatyka, który zna się na
CCS. Jest to plik w którym znajdują się definicje wyglądu elementów. W katalogu strony
folder/templates/olawa2/cssodnajdujemy plik template.css.
Nie jestem w stanie opisać poszczególnyh zmian z uwagi na ich mnogość, a każdy element może
przybrać po kilka różnych atrybutów.
Tutaj jest świetny dokument opisujący te elementy
https://developer.mozilla.org/pl/docs/CSS/CSS_Reference
Dodanie banera reklamowego po lewej lub prawej stronie (takie coś jak wirtualny spacer)
Banery reklamowe są konfigurowane dowolnie, może być ich nawet 30 i to nie na wszystkich
stronach. Używa się do tego tzw Modułów, które rozszerzają funkcjonalność strony.
Dodanie banneru oraz opis linkowania na przykładzie dodania banera
Klikamy w Rozszerzenia i moduły, pojawi się nam lista wszystkich modułów wykorzystanych na naszej
stronie. Chcąc dodać nowy klikamy z menu w górnym prawym rogu ‘Utwórz’

19. Pojawi się okienko z pytaniem jaki rodzaj modułu chcemy dodać.
Ze wszystkich opcji tutaj, wybieramy ‘Własny HTML’, pojawi się dobrze znane okienko:
Teraz jeśli chcemy aby dodał się taki baner jak np. wirtualny spacer, musimy wstawić tu obrazek
(czynność opisana wyżej) przygotowany wcześniej . Jeżeli ma być do tego dołączony tekst, to
wpisujemy go w edytorze i ustawiamy wedle potrzeb. Do takiego banera zalecane ustawienia to.
Obrazek wysrodkowany, a tekst na górze lub pod obrazkiem. Dodatkowo musimy teraz zadecydować
co ma się dziać po kliknięciu w baner. Będzie to nasz odnośnik albo do artykułu lub do zewnetrznej
strony.

20. W naszym przykładzie mam obrazek bipu wysrodkowany, zaznaczony i klikam ikone dodania
odnośnika:
Pojawi się okienko:
Teraz musimy wybrać czy jest to link do zewnętrznej strony: wypełniamy wtedy URL i cel
URL – wpisujemy adres strony np. http://www.o2.pl
Cel – otwórz w nowym oknie – ta opcja jest najlepsza i najbardziej wygodna dla użytkownika, bo
otworzy mu daną stronę w nowym okienku przeglądarki, a nasza strona będzie dalej otwarta.

21. W przypadku linka do artykułu na naszej stronie, po prostu wybieramy artykół z listy i ustawiamy cel
– otwórz w tym samym oknie – otworzy to artykół w tym samym oknie przeglądarki. Uzytkownik
będzie miał wrażenie spujności strony.