SlideShare a Scribd company logo
Courante en zeldzame voet- en enkelproblemen
bij kinderen in de dagelijkse praktijk van de
huisarts, kinesitherapeut en podoloog
Dr. Tom Lootens, Orthopedisch voetchirurg, AZ Maria Middelares ZH Gent
Mieke Fransen, Podoloog, Artevelde Hogeschool Gent
Inhoud lezing
• Pes planus
• In-toeïng gaite
• Pes Equinus
• Groeipijn
• Curly Toes
• Juveniele HAV
• Apophysitis
• Take home messages
PES PLANUS
Pes planus: klinische kenmerken
• Achtervoet in valgus
• Voorvoet in abductie
• Laag of afwezig mediaal gewelf
• Genua valga
Classificatie pes planus
FUNCTIONELE PES PLANUS STRUCTURELE PES PLANUS
• Aanwezig bij 97% van de
pasgeborene
(Moet) normaliseren door
biomechanische evolutie tijdens
de groei
• Beenderige afwijking
• Vb. Tarsale coalitie
Pathologisch
Heel rise test
Calcaneus moet inverteren bij teenstand
indien geen inversie
mogelijks structurele pes planus
Functionele OF structurele pes planus?
Jack’s test
• Patiënt staat ontspannen
• Therapeut voert een passieve
dorsaalflectie van het MTP I
gewricht uit
Mediaal gewelf verhoogt
Structurele OF functionele pes planus?
PES PLANUS
Flexibele Pes Planus
Flexibele pes planus
Aanwezig bij 97% van de pasgeborene
verandert door de:
➢ Morfologische evolutie, rotaties en ossificatie
➢ Neuromusculaire ontwikkeling tijdens de groei
➢ Ligamentaire laxititeit die afneemt
Yoshino Eueki et al, 2018, Pathology and managment of flexible foot in children
Flexibele pes planus: biomechanische evolutie
Os talus ondergaat tijdens de
groei een derotatie waardoor de
talocalcaneale hoek verkleint
Geboorte 33° Volwassenen 22°
30° - 50° 15° - 30°
Dit proces moet ongeveer afgerond
zijn tegen de leeftijd van 7 jaar
Flexibele pes planus
Indien deze evolutie niet
(voldoende) plaatsvindt
Bij een onbelaste en neutrale stand
van het STG gewricht de VV in
inversie staan
Bij belasting ontstaat er een eversie
van de achtervoet bij als
compensatie
Functionele Pes planus
Welke factoren kunnen een
negatieve invloed hebben op deze
evolutie?
Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor
de flexibele pes planus behouden blijft
• Verkorte Posterieure keten
• Verzwakte extensoren
Yoshino Eueki et al, 2018, Pathology and managment of flexible foot in children
Flexibele Pes planus
Flexibele Pes planus
Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor de flexibele
pes planus behouden blijft
• Gewicht
Uit verscheidene studies blijkt er een:
➢ een hogere prevalentie van een FPP bij kinderen die obees zijn
➢ bij kinderen die obees zijn zien we ook verminderde
dorsaalflexie mobiliteit in het TCG gewricht
Shay Tenenbaum, 2013,Flexible Pes Planus in Adolescents Body Mass Index, Body Height, and Gender—An Epidemiological Study
Schultz, 2012, Consequences of Pediatric Obesity on the Foot and Ankle Complex
Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor de flexibele
pes planus behouden blijft
• Schoeisel
➢Grotere prevalentie van flexibele pes planus bij kinderen die
vaak geschoeid lopen
➢Er is een grotere prevalentie van flexibele pes planus bij
individuen die op jonge leeftijd begonnen zijn met het dragen
van stevige kinderschoenen.
Sachithanandam et al., 1995.The influence of footwear on the prevalence of flat foot. A survey of 1846 skeletally mature persons
RA UB, Joseph B., 1992 the influence of footwear on the prevalence of flat foot. A survey of 2300 children
Echarri et al., 2003. The development in footprint morphology in 1851 Congolese children from urban and rural areas, and the relationship between this
and wearing shoes.
Flexibele Pes planus
Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor de flexibele
pes planus behouden blijft
• Hyperlaxiteit
➢al dan niet deel van een syndroom bv. EDS,
Syndroom van Marfan,…
➢ vanaf een Beighton score gelijk aan of meer dan 4
spreken we van hyperlaxiteit
Flexibele Pes planus
P. Mcdermott, 2017, Evaluating the immediate effects of wearing foot orthotics in children with joint hypermobility Syndrome by
analysis of temperospatial parameters of gait and dynamic balance; A preliminary study.
Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor de flexibele
pes planus behouden blijft
• Kinderen met hypotonie
➢al dan niet deel uitmakend van een
(motorische)ontwikkelingsstoornis, een aangeboren aandoening
zoals bv. Syndroom van Down,…
➢Kinderen met Development Coördination Disorder (DCD)
vertonen vaker een symptomatische flexibele pes planus
Morrison, 2013, Assessment of gait characteristics and orthotic managment in children with DCD
Flexibele Pes planus
Hoe kunnen we inschatten of de
evolutie normaal verloopt?
Flexibele pes planus: classificatie volgens
Valmassy
• Meten van de ontspannen calcaneaire stand
• Bissectie van de calcaneus t.o.v. de grond in belaste toestand
• Valmassy:
• Een kind mag niet meer graden eversie hebben in de achtervoet dan
7 - de leeftijd van het kind
• Dus een kind moet op 7 – jarige leeftijd een OCS hebben van 0°
• Bv. 7 – 4: een 4 jarig kind mag een OCS hebben van 3° eversie
• Te grote ontspannen calcaneaire stand:
• Uitkomst Valmassy +
• 2 – 4° eversie: milde pes planus
• 5 – 7° eversie: matige pes planus
• 8 + eversie: ernstige pes planus
Geeft een indicatie of de voet
normaal evolueert
Flexibele pes planus: classificatie volgens
Valmassy
Wanneer een kind met een FFP doorverwijzen
naar de podoloog?
• Vanaf de leeftijd van 6 jaar is een jaarlijkse preventieve screening nuttig om de evolutie
op te volgen
• Indien er geen evolutie zichtbaar: mogelijke indicatie voor behandeling
• Bij pijnklachten ongeacht de leeftijd van het kind
• Bij asymmetrie tussen de linker- en de rechtervoet en/of OL
• Bij kinderen met een familiale geschiedenis van flexibele pes planus – hyperlaxiteit
• Bij kinderen met een hypotonie door een (motorisch) ontwikkelingsstoornis of
aangeboren genetische aandoeningen
Podologisch onderzoek bij kinderen
• Uitgebreide biomechanisch en klinisch onderzoek van het onderste
lidmaat
• Onbelaste metingen
• Belaste metingen
• Spiertesten (lengte) testen
• Toegevoegde testen
• Ganganalyse
• Blake Orthese
• Podologische zool waarbij de achtervoet overgecorrigeerd wordt naar inversie
waardoor er:
➢Meer pronatie controle is ter hoogte van de achtervoet
➢Talocalcaneale complex: congruenter
➢ Activatie van de m. Peroneus Longus plantairflexie van de eerste straal
➢ Beenderige structuren veranderen
➢ Mediale zijde van de voorvoet kan naar plantairflexie / eversie bewegen
➢ Aanpassing weke delen
Voorvoet - achtervoet afwijking zal afnemen
Podologische zooltherapie bij kinderen
• Blake orthese
➢ Volledig op maat vervaardigde rigide zool
➢ Voor elke graad extra correctie in de AV 5° extra inversie nodig
➢ 1ste straal wordt normaliter weggeslepen voor extra PF van de eerste straal
mogelijk te maken
➢ Geen voorvoetscorrectie
Podologische zooltherapie bij kinderen
• Blake orthese:
• Voorwaarden:
➢Enkel bij een flexibele pes planus
➢Er moet voldoende ROM aanwezig zijn in het STG gewricht
➢Moet gecombineerd worden met een stevige schoen
• Praktisch:
➢Ideale startleeftijd is rond 7 à 8 jaar
➢Best te dragen tot de voet volgroeid is
➢Veroorzaakt zelden adaptatiemoeilijkheden of pijn
Podologische zooltherapie bij kinderen
Wanneer en bij wie starten met
een zooltherapie?
• Bij kinderen met een symptomatische pes planus vanaf de leeftijd van
4 jaar
• Bij kinderen met een motorische ontwikkelingsstoornis: studies tonen
positieve veranderingen in het stappatroon bij kinderen met DCD
• Meer evenwicht
• Verlengde unipodale fase
• Vergrote staplengte – lagere cadans
Morrison, 2013, Assessment of gait characteristics and orthotic managment in children with DCD
Wanneer ZEKER behandelen met podologische
zooltherapie?
• Bij kinderen met hyperlaxiteit
• Uit onderzoek is gebleken dat het dragen van zolen zorgt voor:
• Pijnreductie
• Verlengde uni-podale fase
• Minder variatie in het stappen
P. Mcdermott, 2017 Evaluating the immediatte effects of wearing foot orthotics in children with joint hypermobility
Syndrome by analysis of temperospatial parameters of gait and dynamic balance; A preliminary study,
Wanneer ZEKER behandelen met podologische
zooltherapie?
• Bij kinderen vanaf 7 – 8 jaar zonder klachten maar een matige tot ernstige
pes planus
• Weinig eenduidigheid in de literatuur over een preventieve zooltherapie bij
kinderen met een asymptomatische pes planus
Wanneer behandelen met podologische
zooltherapie?
Guidelines for Evaluation and Management of Five Common Podopediatric Conditions, Conner, Volpe et al, JAPMA, 1998
•Wat we wel weten uit onderzoek:
• Voetfunctie kan verbeterd worden door een correctieve
zooltherapie
• Dat patiënten met een matige tot ernstige pes planus
• Meer kans hebben op het ontwikkelen van overbelastingletsels
• Dubbel zoveel kans hebben op het ontwikkelen van
pattelofermorale pijn en lage rugpijn (Kosashvili et al, 2008)
• Gross et al, toonde de relatie aan tussen mediale kniepijn door
slijtage en de aanwezigheid van een pes planus
Maar…
• Naar schatting ontwikkelen 10 – 60% van kinderen met een ernstige
FFP ooit klachten
• 63% van de kinderen zijn door hun ernstige FPP fysiek beperkter dan
kinderen zonder FPP
• FPP is geassocieerd met verscheidene OB zoals tarsal tunnel
syndroom, tendinitis m. tibialis posterior,…
The relationship between quality of life and foot functon in children with flexible feet, A. Kothari et al, 2015
Wat we wel weten …
Uit een grote bevraging (d.m.v. de Oxford foot and ankle questionnaire die
fysieke capaciteiten, school, spel, ontspanning en schoengedrag bevraagt )
bij kinderen met een ernstige pes planus is gebleken dat:
• Kinderen met een ernstige pes planus hun QOL veel minder hoog scoort
dan kinderen zonder pes planus
• Hoe groter de achtervoet eversie is, hoe groter de impact op de QOL
Yoshino Eueki et al, 2018, Pathology and managment of flexible foot in children
Wat we wel weten …
Behandeling van een asymptomatische pes
planus
• Zooltherapie bij een asymptomatische pes planus?
➢Vanaf welke graad afwijking?
➢Vanaf welke leeftijd?
Geen duidelijke conclusie…
• Monitoring is belangrijk: jaarlijkse screening!
• Bij verkorte posterieure keten: doorverwijzen naar kinesitherapeut
• Advies om zo veel mogelijk blootvoets te laten stappen
• Schoenadvies
PES PLANUS
Sructurele Pes planus
Structurele Pes planus
• Oorzaken
• Congenitale verticale talus
• Tarsale coalitie (talo-calcaneair; calcaneo-naviculair)
• Os supranaviculare
• Residuele congenitale afwijking
• Dysplasie
• Klinisch Onderzoek!
• Beeldvorming
• Behandeling
PES PLANUS
Tarsale Coalitie
Tarsale coalitie
• Types
• Talo-calcaneair
• Calcaneo-naviculair
• Voorkomen
• 3-5%
• Talo-calcaneair (37%)
• Calcaneo-naviculair (53%)
• 50% bilateraal
Tarsale coalitie
• Kliniek
• Pijnlijke platvoet!
• Stijf
• Testen
• Subtalair
• Middenvoet
• Vergelijkend
• Teenstand!
Tarsale coalitie
• Jack’s toe rise test
• Soepel ST gewricht
• Mediale boog
• Fascia plantaris
• Windlass effect
• Testen
• Liggend
• Staand
Tarsale coalitie
• Beeldvorming
• Klassieke RX
• CT / NMR
• Klassieke RX
• Contact bot
• Fibreus / Volledige coalitie
• C-sign talo-calcaneair
• Secundaire tekenen oa TN
C-sign
Tarsale coalitie
• Beeldvorming
• Klassieke RX
• CT / NMR
• NMR scan
• Contact bot
• Volledige coalitie
• Botoedeem!!
• Secundaire degen tekenen oa TN; vocht intra-articulair
Tarsale coalitie
• Heelkunde
• Resectie coalitie
• Interpostie weefsel
• Soms correctie voet
• Talo-calcaneaire coalitie
• Mediale toegang
• Tibialis posterior!
• Subtalair gewricht zichtbaar
• Botvlakken afwerken met botwas
Tarsale coalitie
• Heelkunde
• Resectie coalitie
• Interpostie weefsel
• Soms correctie voet
• Calcaneo-naviculaire coalitie
• Laterale toegang
• Interpositie spierbuik korte extensoren tenen
• Diepe resectie!
• Opletten voor TN gewricht
Tarsale coalitie
Zeldzaam: naviculo-cuboïdale coalitie
PES PLANUS
Os tibiale externum – Accessoir Os naviculare
• Afzonderlijk centrum botvorming
• Incidentie 5 to 10%
• 3 types (type II !; synchondrosis)
• Symptomatisch na trauma
• Lokale irritatie
• Overuse tibialis posterior
Accessior Os Naviculare
• Conservatieve behandeling
• Heelkunde bij falen conservatieve
behandeling
• Excisie accessoir os naviculare
+ reïnsertie tib post
Accessior Os Naviculare
3 Types:
I. Los os supranav; II. Synchondrosis; III. Groot os naviculare
Accessior Os Naviculare
Accessior Os Naviculare
• Beeldvorming
• Klassieke RX
• CT
• NMR
• NMR
• Resectie os supranaviculare
• Herfixatie en augmentatie tibialis posterior
• Soms correctie platvoet
• Lengte posterieure keten! (Silfverskiöld test)
Accessior Os Naviculare
• Heelkunde
• Bij falen conservatieve behandeling
• Combinatie!
• Techniek
• Resectie os supranaviculare
• Herfixatie en augmentatie tibialis posterior
• Soms correctie platvoet
• Lengte posterieure keten! (Silfverskiöld test)
Accesior Os Naviculare
• Heelkunde techniek
• Botanker voor herfixatie tib posterior
• Evt gastrocnemius verlenging
Podologische zooltherapie bij kinderen met
een os tibiale externum
• Doel:
• Behandeling van pijnklachten
• Verbeteren van de functie van de m. Tibialis posterior door realignatie van de
achtervoet
• Belangrijk!
• Zooltherapie zal waarschijnlijk een minder blijvende correctie teweeg
brengen o.w.v. de verstoorde functie van de m. tibialis posterior
PES PLANUS
Soepele Pes Planus
• Presentatie
• Soepele voeten; correctie in teenstand
• Overuse tibialis post; lateraal impingement
• Vaak bilateraal
• Zooltherapie!
• Heelkunde bij aanhoudende klachten ondanks zooltherapie
• Heelkunde
• Meisjes rond 14 jaar; jongens rond 15 jaar
• Sinus tarsi implantaat
• Combinatie met augmentatie tib post en evt gastrocnemius verlenging
Soepele Pes Planus
Heelkunde
• Tijdstip: meisjes rond 14 jaar; jongens rond 15 jaar
• Sinus tarsi implantaat
• Combinatie met augmentatie tib post en evt gastrocnemius verlenging
• Verwijderen na 2 jaar
Soepele Pes Planus
Sinus Tarsi Implantaat
• Behandeling hyperpronatie en stabilisatie ST gewricht
• Blokkeren anterieure en inferieure verplaatsing talus
• Remmen hyperpronatie doch nl ST beweeglijkheid
Soepele Pes Planus
Heelkunde
• Bij flinke abductie voorvoet: verlenging laterale kolom
• Kans op vervroegde degen CC gewricht
Soepele Pes Planus
Verlenging Laterale Kolom
Soepele Pes Planus
IN–TOEING GAIT
• Een in-toeïng gate is een stappatroon
met een negatieve ganghoek
• De ganghoek is de hoek tussen de
middellijn van de voet en de
progressielijn
• Normaal: 7°
In-toeïng?
• Normale variant bij kleine kinderen
• Veel tegenstrijdigheden in de literatuur m.b.t. de leeftijd
waarop in-toeïng als normaal wordt beschouwd
• Is in-toeïng gait physiological in Children? – Results of a large
cohort study in healthy (pre-) school children, R. Verch et al,
2018
• Onderzoek naar de ganghoek bij 6895 kinderen
• Grootste bilaterale afwijkingen bij kinderen tot 4 jaar
• Unilaterale afwijkingen kwamen regelmatig voor tot de leeftijd van 7
jaar
In-toeïng?
In-toeïng: Symptomen
• Kinderen vallen / struikelen vaker
• Kinderen met een in-toeïng gate hebben het vaak moeilijk om te sporten
• Vaker last van pijnklachten ter hoogte van onderbeen: overuse
• Mogelijke gevolgen op lange termijn:
➢ pattelofemoraal syndroom
➢ abnormale STG pronatie
➢ coxartrose
(Hayley Den et al, 2012)
In-toeïng: Klinisch onderzoek
Oorzaak achterhalen:
• Ter hoogte van welk segment bevindt zich het probleem?
• Probleem van beenderige of weke delen ?
• Maakt het deel uit van een ontwikkelingsstoornis? (vnl. ASS)
Ter hoogte van welk segment?
HEUPONDERBEEN / VOET
In-toeïng: Etiologie
BEENDERIGE AFWIJKING
HEUP
• femorale anteversiehoek
ONDERBEEN
• Tibiale torsie / malleolaire torsie
VOET
• Metarsus adductus
WEKE DELEN AFWIJKING
HEUP
• Femorale positie
Femorale anteversiehoek
• Femorale torsie in het transversale vlak
• Hoek tussen
• As door het collum femoris
• As door de femurcondylen
• Normale ontwikkeling
• 1 jaar: 30 – 35°
• Volwassen: 12 – 14°
• Te weinig “ontwisting” = te grote ANTEVERSIE: in-toeïng gait
In-toeïng: beenderige oorzaak HEUP
• Meting femorale anteversie hoek
• Palpatie van de trochanter major
terwijl je een endorotatie beweging
uitvoert stopt op het punt
waar de trochanter het meest
prominent is
• Normaal is de hoek tussen het OB
en de loodrechte ongeveer tussen
de 8 a 14°
In – toeïng: beenderige oorzaak HEUP
Tibiale torsie
• Bij de geboorte is er geen externe rotatie
van de tibiae t.o.v de fibula
• Tijdens de groei ontstaat er meer rotatie
• Meestal afgerond tegen de leeftijd van 5
jaar
• Normaal: 18 – 22°
• Alleen radiografisch te meten
• Te berekenen via de malleolaire torsie
In-toeïng: beenderige oorzaak OL
Malleolaire torsie
Hoek tussen de as door de mediale
en laterale malleolus ten opzichte
van de loodrechte, gemeten met de
knie recht in het FV
In-toeïng: beenderige oorzaak OL
Tibiale torsie is gelijk aan:
malleolaire torsie + 5°
In-toeïng: beenderige oorzaak OL
In-toeïng: beenderige oorzaak
Onderste lidmaat ondergaat
tijdens de ontwikkeling
verschillende (de)torsies
Moet genormaliseerd zijn tegen
de leeftijd van 5 à 6 jaar
In-toeïng: Weke delen
• Endorotatie en exorotatie in
heupflexie is verschillend dan in
heupextensie
• Verend + elastisch eindgevoel
• OORZAAK: ligamenten / kapsel
of spieren
In-Toeïng: Weke delen
• Heup exorotatie is groter gemeten met de heup in EXTENSIE
SPIER GERELATEERD PROBLEEM
• Heup exorotatie is groter gemeten met de heup in FLEXIE
LIGAMENTAIR / CAPSULAIR PROBLEEM
In-toeïng: predisponerende factoren
W – houding
• Komt meer voor bij kinderen met neuro –
motorische problemen
• Door deze positie bekomen ze meer
stabiliteit in zit
• Veroorzaakt een:
• Mediale torsie in de femur
• Onevenwicht tussen de m. semitendinosus en
de m. Biceps femoris
• Soort behandeling
• Afhankelijk van de oorzaak van de in-toeïng
• Wanneer starten?
• Afhankelijk van de leeftijd van het kind
• Klachten aanwezig?
• Vallen?
• Veroorzaakt de in – toeïng gait een belemmering in het dagelijks
functioneren van het kind? Tijdens sportactiviteiten?
Hayley Uden, 2012Non-surgical management of a pediatric ‘intoed’ gait pattern – a systematic review of the current best evidence
In-toeïng: Behandeling
Podologische zooltherapie: Gait Plate
• Individueel op maat vervaardigd
• Rigide schelp
• Voorste boord loopt van anterior meta
1 tot digiti 5
• Kan gecombineerd worden met de
Blake methode voor kinderen die
tevens ook een flexibele pes planus
hebben
Zooltherapie: Gait Plate
Werkt gang reëducatief
Verandert ganghoek
• De gait plate heeft een positief effect
op de ganghoek bij kinderen
(Hayley Uden, 2012Non-surgical management of a pediatric ‘intoed’ gait
pattern – a systematic review of the current best evidence,)
(Manuaera PV, 2010, Orthotic devices with out-toeing wedge as treatment
for in-toed gait in children
• De gait plate zorgt voor een significante
daling van vallen en struikelen bij
kinderen met een in – toeïng gate
(Redmond et al, 2000The effectiveness of gait plates in controlling Symptoms in
Young Children,)
Zooltherapie: Gait Plate
Weke Delen
Kinesitherapie
+ Eventueel
Zooltherapie
Osseus
Orthopedisch consult
zooltherapie
en/of
chirurgie
Ontwikkelingsstoornis
Psychomotorisch
Therapeut
Zooltherapie
In – toeïng: Behandeling
• Studies tonen aan dat gait plates een positief effect hebben op de
ganghoek
• Er zijn geen studies voorhanden over het langdurige effect
• In de meeste studies wordt de oorzaak van de in-toeïng niet vermeld
• Tot op heden zijn er nog geen nadelige effecten van een behandeling
met een gait plate beschreven
• Vanaf wanneer behandelen moet een kind behandeld worden d.m.v.
een zooltherapie? Geen duidelijke richtlijnen in de literatuur
• Gait plate enkel gebruiken bij beenderige oorzaken of bij weke delen
afwijkingen ter ondersteuning van de kinesitherapie?
Enkele bedenkingen
IN – TOEING
METATARSUS ADDUCTUS
• Voorkomen
• 2 op 1000 pasgeborenen
• Meer bij eerst geborenen
• Positie in utero
• Soepel / Rigiede
• Behandeling
• Soepel vs Rigiede
• Vaak spontane correctie
• Geen heelkunde voor 8 jaar
Metatarsus Adductus
• Soepel
• Vaak spontane correctie
• Rekken med kolom (kine)
• Spalken
• Schein schoenen (rechte leest/AV)
• Rigiede
• Correctie vanaf 8 jaar
• Osteotomie MT
• Zeldzaam
Metatarsus Adductus
• Rigiede
• Correctie vanaf 8 jaar
• Osteotomie MT
• Zeldzaam
Metatarsus Adductus
Toeing - In
• Verhoogde femorale anteversie
• Intra-uteriene positie
• Vaak bilateraal
• Correctie spontaan tem 12 jaar
• Compensatie rotatie tibia
• Soms heelkunde na 12 jaar
Toeing - In
• Behandeling
• Correctie spontaan tem 12 jaar
• Spalken (verlaten)
• Soms heelkunde na 12 jaar
Toeing - In
• Heelkunde
• Derotatie osteotomie femur
• Proximale osteotomie
• Fixatie met hoekplaat
HALLUX VARUS
• Voorkomen
• Congenitaal
• Verworven
• Iatrogeen
• Trauma
• Inflammatoire aandoening
• Neurologisch
• Iatrogeen
• 2-14% na correctie hallux valgus
• Weke delen
• Beenderig (DMAA!)
HALLUX VARUS
• Iatrogeen
• Beenderig: Distal Metatarsal Articular Angle (nl < 6°)
Hoek tss articulair opp MT1 met lengte-as MT1
HALLUX VARUS
• Iatrogeen
HALLUX VARUS
• Conservatief
• Taping
• Aanpassen schoenen
• Heelkunde
• Peestransfert centrale deel adductor hallucis
• Tunnel in P1 hallux en MT1
• Release kapsel mediaal
• Beenderig (correctie DMAA!)
PES EQUINUS / TOE WALKING
Men spreekt over een toe-walking gait als er geen hielcontact aanwezig is in het
gangpatroon bij kinderen
➢Is een normale variant tot de leeftijd van 2 – 3 jaar
➢Na de leeftijd van 3 jaar is het een alarmsignaal!
Exclusie diagnose, mogelijke oorzaken:
➢ Hypertonie bv. door cerebral palsy
➢ Spierdystrofie
➢ Autisme Spectrum Stoornis
➢Idiopathisch
Abnormalities of joint mobility and gait in children with autism spectrum disorders, Schetreat – Klein, 2012
Toe walking
Ideopatic Toe walking
• Er is momenteel geen duidelijkheid of toe walking veroorzaakt wordt
door het feit dat:
• Een kind geboren wordt met een beperktere ROM
• De verminderde ROM een effect is van de tenengang
Foot and ankle characteristics of children with an ideopathic toe-walking gait, Williams, 2013
Toe walking
• De meest betrouwbare test om de ROM van het TCG
gewricht te onderzoeken bij kinderen is de lunge test
• Meting met een goniometer is bij kinderen minder
betrouwbaar omwille van:
• Het feit dat de kracht uitgeoefend op de voet niet
vergelijkbaar is met de kracht uitgeoefend door het
lichaam tijdens het stappen
• De accurate plaatsing van een goniometer op de voet
Toe walking
PES EQUINUS
• Problematiek
• Verkorte posterieure keten; teenloper
• Overbelasting voorvoet (‘intractable forefoot pain’)
• Achillespees tendinitis
• Fasciitis plantaris
• Behandeling
• Stretching / Kine / Nachtspalk
• Achillespees verlenging (‘Step Cut’)
• Gastrocnemius verlenging
• Botox (spasticiteit / tijdelijk)
• Deel correctie platvoet
PES EQUINUS
• Klinisch onderzoek: test van Silfverskiöld
PES EQUINUS
• Behandeling: gastrocnemius verlenging
PES EQUINUS
• Behandeling: gastrocnemius verlenging
CURLY TOES
CURLY TOES
• Voorkomen
• Frequent
• Vnl teen 3-5
• Soms teen 3 infraductus teen 2
• Behandeling
• Silicone orthese
• Nachtspalk
• Taping
• Heelkunde (zeldzaam; flexor tenotomie FDB - FDL)
CURLY TOES
Behandeling
• Nachtspalk
Curly toes
APOPHYSITIS
Ziekte Van Sever – Osgood Schlatter - ?????
APOPHYSITIS CALCANEI
• Problematiek
• Repitief trauma open groeischijf hiel
• Korte posterieure keten!
• Statiek (cavus – ppv)
• Behandeling
• Stretching
• Evt nachtspalk
• Zolen
• Gips
• Heelkunde (nooit; groeischijf!!)
Behandeling Zooltherapie
• Realignatie van de achtervoet door middel van een corrigerende
podologische zool (Type Blake)
• Eventuele tijdelijke ophoging ter hoogte van de hiel
Zorgt vrij snel voor pijnvermindering
Vermindert de kans op herval
EDUCATIE
Educatie
• Kinderen zoveel mogelijk blootvoets laten lopen, ook buiten op oneffen
ondergronden
• Geen pantoffels!
• Aangepaste schoenen aan de leeftijd – activiteit
• Verkeerde zithoudingen corrigeren
• Jaarlijkse screening vanaf 6 jaar is aangewezen
Schoenadvies
Peuters
• Indien nodig: zacht en soepel
schoentje
• Geen stevige contrefort nodig
• Hebben nog onvoldoende
stabiliteit
• Vanaf 2 a 2,5 jaar is WEL een
stevige contrefort nodig
• Best sandalen met een gesloten
contrefort
Schoenadvies
Kinderen
• Stevige contrefort
• Plooibaar ter hoogte van de
voorvoet
• Niet uitwringbaar
• Aangepaste sluiting
• Correcte maat bij aankoop:
12 mm voorbij de langste teen in
belaste toestand
What not to wear?
TAKE HOME MESSAGES
De voet en het OL ondergaat verschillende (de)torsie’s terwijl het kind:
FORM follows FUNCTION!
! Dus belangrijk om aandacht te schenken aan
• Schoengedrag
• Speel en zithouding
Take home messages
• Bepaalde standsafwijkingen zijn “normaal” op bepaalde leeftijden
• Belangrijke kennis om een correct onderscheid te kunnen maken
tussen de pathologische ontwikkeling en de normale ontwikkeling
• Wat nooit normaal is:
• Pijn
• Veelvuldig vallen
• Vermoeidheidsklachten
Take home messages
• Bij twijfel of je te maken hebt met een rigide pes planus
• Bij zeer ernstige pes plani
Doorverwijzen naar de orthopedisch voetchirurg
• Kinderen met een verkorte posterieure keten
• Kinderen met een hyperlaxiteit
Doorverwijzen naar de kinesitherapeut
• Bij een hypotonie, vermoedelijke motorische achterstand
• Bij een in-toeing gate zonder duidelijke oorzaak
Doorverwijzen voor verder neuromotorisch onderzoek
Take home messages
Doorverwijzen? Wanneer en naar Wie?
• Podoloog
• Preventieve screening
• Onderzoek (en behandeling) flexibele pes planus
• Onderzoek (en behandeling) in-toeïng
• Schoenadvies
• Orthopedisch voetchirurg
• Structurele pes planus
• In-toeïng veroorzaakt door een beenderige afwijking, metatarsus adductus
• Standsafwijkingen ter hoogte van de voet
Doorverwijzing naar een Podoloog
• Sinds april 2016 Vernieuwd KB rond de uitoefening van het beroep
“Podoloog”
• Vrije toegang voor de “niet-risicovoeten”
• Patiënten worden gescreend aan de hand van een rode vlaggenlijst
• Voor een podologische behandeling bij “risicovoeten” is een voorschrift
vereist
• De voet met een systeemaandoening
• De post – chirurgische voet
• De post – traumatische voet
Courante en zeldzame voet  en enkelklachten bij kinderen fransen-lootens

More Related Content

Similar to Courante en zeldzame voet en enkelklachten bij kinderen fransen-lootens

Patellaluxatielezing
PatellaluxatielezingPatellaluxatielezing
Patellaluxatielezingkvgdeersel
 
Informatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
Informatiebrochure Zwangerschap & EetstoornissenInformatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
Informatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissenruubje11
 
Kindergeneeskunde warffumnascholing 2011
Kindergeneeskunde warffumnascholing 2011Kindergeneeskunde warffumnascholing 2011
Kindergeneeskunde warffumnascholing 2011
David Reijmerink
 
Obstipatie En Fecesincontinentie
Obstipatie En FecesincontinentieObstipatie En Fecesincontinentie
Obstipatie En Fecesincontinentie
ChingChuan Chiu
 
Food app 4_juni_2013_pptx_licht_blauw.pptx_laatste_versie
Food app 4_juni_2013_pptx_licht_blauw.pptx_laatste_versieFood app 4_juni_2013_pptx_licht_blauw.pptx_laatste_versie
Food app 4_juni_2013_pptx_licht_blauw.pptx_laatste_versie
Basma Djemni-Smith
 
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakkerOndervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
Kelly Adegeest
 

Similar to Courante en zeldzame voet en enkelklachten bij kinderen fransen-lootens (8)

Presentatie consultatiebureau
Presentatie consultatiebureauPresentatie consultatiebureau
Presentatie consultatiebureau
 
Patellaluxatielezing
PatellaluxatielezingPatellaluxatielezing
Patellaluxatielezing
 
Informatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
Informatiebrochure Zwangerschap & EetstoornissenInformatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
Informatiebrochure Zwangerschap & Eetstoornissen
 
Kindergeneeskunde warffumnascholing 2011
Kindergeneeskunde warffumnascholing 2011Kindergeneeskunde warffumnascholing 2011
Kindergeneeskunde warffumnascholing 2011
 
Obstipatie En Fecesincontinentie
Obstipatie En FecesincontinentieObstipatie En Fecesincontinentie
Obstipatie En Fecesincontinentie
 
Food app 4_juni_2013_pptx_licht_blauw.pptx_laatste_versie
Food app 4_juni_2013_pptx_licht_blauw.pptx_laatste_versieFood app 4_juni_2013_pptx_licht_blauw.pptx_laatste_versie
Food app 4_juni_2013_pptx_licht_blauw.pptx_laatste_versie
 
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakkerOndervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
Ondervoeding bij kinderen-eefje_winder-bakker
 
Seminar 08-10-2014 C. Zillikens
Seminar 08-10-2014 C. ZillikensSeminar 08-10-2014 C. Zillikens
Seminar 08-10-2014 C. Zillikens
 

Courante en zeldzame voet en enkelklachten bij kinderen fransen-lootens

  • 1. Courante en zeldzame voet- en enkelproblemen bij kinderen in de dagelijkse praktijk van de huisarts, kinesitherapeut en podoloog Dr. Tom Lootens, Orthopedisch voetchirurg, AZ Maria Middelares ZH Gent Mieke Fransen, Podoloog, Artevelde Hogeschool Gent
  • 2. Inhoud lezing • Pes planus • In-toeïng gaite • Pes Equinus • Groeipijn • Curly Toes • Juveniele HAV • Apophysitis • Take home messages
  • 4. Pes planus: klinische kenmerken • Achtervoet in valgus • Voorvoet in abductie • Laag of afwezig mediaal gewelf • Genua valga
  • 5. Classificatie pes planus FUNCTIONELE PES PLANUS STRUCTURELE PES PLANUS • Aanwezig bij 97% van de pasgeborene (Moet) normaliseren door biomechanische evolutie tijdens de groei • Beenderige afwijking • Vb. Tarsale coalitie Pathologisch
  • 6. Heel rise test Calcaneus moet inverteren bij teenstand indien geen inversie mogelijks structurele pes planus Functionele OF structurele pes planus?
  • 7. Jack’s test • Patiënt staat ontspannen • Therapeut voert een passieve dorsaalflectie van het MTP I gewricht uit Mediaal gewelf verhoogt Structurele OF functionele pes planus?
  • 9. Flexibele pes planus Aanwezig bij 97% van de pasgeborene verandert door de: ➢ Morfologische evolutie, rotaties en ossificatie ➢ Neuromusculaire ontwikkeling tijdens de groei ➢ Ligamentaire laxititeit die afneemt Yoshino Eueki et al, 2018, Pathology and managment of flexible foot in children
  • 10. Flexibele pes planus: biomechanische evolutie Os talus ondergaat tijdens de groei een derotatie waardoor de talocalcaneale hoek verkleint Geboorte 33° Volwassenen 22° 30° - 50° 15° - 30° Dit proces moet ongeveer afgerond zijn tegen de leeftijd van 7 jaar
  • 11. Flexibele pes planus Indien deze evolutie niet (voldoende) plaatsvindt Bij een onbelaste en neutrale stand van het STG gewricht de VV in inversie staan Bij belasting ontstaat er een eversie van de achtervoet bij als compensatie Functionele Pes planus
  • 12. Welke factoren kunnen een negatieve invloed hebben op deze evolutie?
  • 13. Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor de flexibele pes planus behouden blijft • Verkorte Posterieure keten • Verzwakte extensoren Yoshino Eueki et al, 2018, Pathology and managment of flexible foot in children Flexibele Pes planus
  • 14. Flexibele Pes planus Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor de flexibele pes planus behouden blijft • Gewicht Uit verscheidene studies blijkt er een: ➢ een hogere prevalentie van een FPP bij kinderen die obees zijn ➢ bij kinderen die obees zijn zien we ook verminderde dorsaalflexie mobiliteit in het TCG gewricht Shay Tenenbaum, 2013,Flexible Pes Planus in Adolescents Body Mass Index, Body Height, and Gender—An Epidemiological Study Schultz, 2012, Consequences of Pediatric Obesity on the Foot and Ankle Complex
  • 15. Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor de flexibele pes planus behouden blijft • Schoeisel ➢Grotere prevalentie van flexibele pes planus bij kinderen die vaak geschoeid lopen ➢Er is een grotere prevalentie van flexibele pes planus bij individuen die op jonge leeftijd begonnen zijn met het dragen van stevige kinderschoenen. Sachithanandam et al., 1995.The influence of footwear on the prevalence of flat foot. A survey of 1846 skeletally mature persons RA UB, Joseph B., 1992 the influence of footwear on the prevalence of flat foot. A survey of 2300 children Echarri et al., 2003. The development in footprint morphology in 1851 Congolese children from urban and rural areas, and the relationship between this and wearing shoes. Flexibele Pes planus
  • 16. Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor de flexibele pes planus behouden blijft • Hyperlaxiteit ➢al dan niet deel van een syndroom bv. EDS, Syndroom van Marfan,… ➢ vanaf een Beighton score gelijk aan of meer dan 4 spreken we van hyperlaxiteit Flexibele Pes planus P. Mcdermott, 2017, Evaluating the immediate effects of wearing foot orthotics in children with joint hypermobility Syndrome by analysis of temperospatial parameters of gait and dynamic balance; A preliminary study.
  • 17. Predisponerende factoren die de normale evolutie verstoren waardoor de flexibele pes planus behouden blijft • Kinderen met hypotonie ➢al dan niet deel uitmakend van een (motorische)ontwikkelingsstoornis, een aangeboren aandoening zoals bv. Syndroom van Down,… ➢Kinderen met Development Coördination Disorder (DCD) vertonen vaker een symptomatische flexibele pes planus Morrison, 2013, Assessment of gait characteristics and orthotic managment in children with DCD Flexibele Pes planus
  • 18. Hoe kunnen we inschatten of de evolutie normaal verloopt?
  • 19. Flexibele pes planus: classificatie volgens Valmassy • Meten van de ontspannen calcaneaire stand • Bissectie van de calcaneus t.o.v. de grond in belaste toestand • Valmassy: • Een kind mag niet meer graden eversie hebben in de achtervoet dan 7 - de leeftijd van het kind • Dus een kind moet op 7 – jarige leeftijd een OCS hebben van 0° • Bv. 7 – 4: een 4 jarig kind mag een OCS hebben van 3° eversie
  • 20. • Te grote ontspannen calcaneaire stand: • Uitkomst Valmassy + • 2 – 4° eversie: milde pes planus • 5 – 7° eversie: matige pes planus • 8 + eversie: ernstige pes planus Geeft een indicatie of de voet normaal evolueert Flexibele pes planus: classificatie volgens Valmassy
  • 21. Wanneer een kind met een FFP doorverwijzen naar de podoloog? • Vanaf de leeftijd van 6 jaar is een jaarlijkse preventieve screening nuttig om de evolutie op te volgen • Indien er geen evolutie zichtbaar: mogelijke indicatie voor behandeling • Bij pijnklachten ongeacht de leeftijd van het kind • Bij asymmetrie tussen de linker- en de rechtervoet en/of OL • Bij kinderen met een familiale geschiedenis van flexibele pes planus – hyperlaxiteit • Bij kinderen met een hypotonie door een (motorisch) ontwikkelingsstoornis of aangeboren genetische aandoeningen
  • 22. Podologisch onderzoek bij kinderen • Uitgebreide biomechanisch en klinisch onderzoek van het onderste lidmaat • Onbelaste metingen • Belaste metingen • Spiertesten (lengte) testen • Toegevoegde testen • Ganganalyse
  • 23. • Blake Orthese • Podologische zool waarbij de achtervoet overgecorrigeerd wordt naar inversie waardoor er: ➢Meer pronatie controle is ter hoogte van de achtervoet ➢Talocalcaneale complex: congruenter ➢ Activatie van de m. Peroneus Longus plantairflexie van de eerste straal ➢ Beenderige structuren veranderen ➢ Mediale zijde van de voorvoet kan naar plantairflexie / eversie bewegen ➢ Aanpassing weke delen Voorvoet - achtervoet afwijking zal afnemen Podologische zooltherapie bij kinderen
  • 24. • Blake orthese ➢ Volledig op maat vervaardigde rigide zool ➢ Voor elke graad extra correctie in de AV 5° extra inversie nodig ➢ 1ste straal wordt normaliter weggeslepen voor extra PF van de eerste straal mogelijk te maken ➢ Geen voorvoetscorrectie Podologische zooltherapie bij kinderen
  • 25. • Blake orthese: • Voorwaarden: ➢Enkel bij een flexibele pes planus ➢Er moet voldoende ROM aanwezig zijn in het STG gewricht ➢Moet gecombineerd worden met een stevige schoen • Praktisch: ➢Ideale startleeftijd is rond 7 à 8 jaar ➢Best te dragen tot de voet volgroeid is ➢Veroorzaakt zelden adaptatiemoeilijkheden of pijn Podologische zooltherapie bij kinderen
  • 26. Wanneer en bij wie starten met een zooltherapie?
  • 27. • Bij kinderen met een symptomatische pes planus vanaf de leeftijd van 4 jaar • Bij kinderen met een motorische ontwikkelingsstoornis: studies tonen positieve veranderingen in het stappatroon bij kinderen met DCD • Meer evenwicht • Verlengde unipodale fase • Vergrote staplengte – lagere cadans Morrison, 2013, Assessment of gait characteristics and orthotic managment in children with DCD Wanneer ZEKER behandelen met podologische zooltherapie?
  • 28. • Bij kinderen met hyperlaxiteit • Uit onderzoek is gebleken dat het dragen van zolen zorgt voor: • Pijnreductie • Verlengde uni-podale fase • Minder variatie in het stappen P. Mcdermott, 2017 Evaluating the immediatte effects of wearing foot orthotics in children with joint hypermobility Syndrome by analysis of temperospatial parameters of gait and dynamic balance; A preliminary study, Wanneer ZEKER behandelen met podologische zooltherapie?
  • 29. • Bij kinderen vanaf 7 – 8 jaar zonder klachten maar een matige tot ernstige pes planus • Weinig eenduidigheid in de literatuur over een preventieve zooltherapie bij kinderen met een asymptomatische pes planus Wanneer behandelen met podologische zooltherapie? Guidelines for Evaluation and Management of Five Common Podopediatric Conditions, Conner, Volpe et al, JAPMA, 1998
  • 30. •Wat we wel weten uit onderzoek: • Voetfunctie kan verbeterd worden door een correctieve zooltherapie • Dat patiënten met een matige tot ernstige pes planus • Meer kans hebben op het ontwikkelen van overbelastingletsels • Dubbel zoveel kans hebben op het ontwikkelen van pattelofermorale pijn en lage rugpijn (Kosashvili et al, 2008) • Gross et al, toonde de relatie aan tussen mediale kniepijn door slijtage en de aanwezigheid van een pes planus Maar…
  • 31. • Naar schatting ontwikkelen 10 – 60% van kinderen met een ernstige FFP ooit klachten • 63% van de kinderen zijn door hun ernstige FPP fysiek beperkter dan kinderen zonder FPP • FPP is geassocieerd met verscheidene OB zoals tarsal tunnel syndroom, tendinitis m. tibialis posterior,… The relationship between quality of life and foot functon in children with flexible feet, A. Kothari et al, 2015 Wat we wel weten …
  • 32. Uit een grote bevraging (d.m.v. de Oxford foot and ankle questionnaire die fysieke capaciteiten, school, spel, ontspanning en schoengedrag bevraagt ) bij kinderen met een ernstige pes planus is gebleken dat: • Kinderen met een ernstige pes planus hun QOL veel minder hoog scoort dan kinderen zonder pes planus • Hoe groter de achtervoet eversie is, hoe groter de impact op de QOL Yoshino Eueki et al, 2018, Pathology and managment of flexible foot in children Wat we wel weten …
  • 33. Behandeling van een asymptomatische pes planus • Zooltherapie bij een asymptomatische pes planus? ➢Vanaf welke graad afwijking? ➢Vanaf welke leeftijd? Geen duidelijke conclusie… • Monitoring is belangrijk: jaarlijkse screening! • Bij verkorte posterieure keten: doorverwijzen naar kinesitherapeut • Advies om zo veel mogelijk blootvoets te laten stappen • Schoenadvies
  • 35. Structurele Pes planus • Oorzaken • Congenitale verticale talus • Tarsale coalitie (talo-calcaneair; calcaneo-naviculair) • Os supranaviculare • Residuele congenitale afwijking • Dysplasie • Klinisch Onderzoek! • Beeldvorming • Behandeling
  • 37. Tarsale coalitie • Types • Talo-calcaneair • Calcaneo-naviculair • Voorkomen • 3-5% • Talo-calcaneair (37%) • Calcaneo-naviculair (53%) • 50% bilateraal
  • 38. Tarsale coalitie • Kliniek • Pijnlijke platvoet! • Stijf • Testen • Subtalair • Middenvoet • Vergelijkend • Teenstand!
  • 39. Tarsale coalitie • Jack’s toe rise test • Soepel ST gewricht • Mediale boog • Fascia plantaris • Windlass effect • Testen • Liggend • Staand
  • 40. Tarsale coalitie • Beeldvorming • Klassieke RX • CT / NMR • Klassieke RX • Contact bot • Fibreus / Volledige coalitie • C-sign talo-calcaneair • Secundaire tekenen oa TN C-sign
  • 41. Tarsale coalitie • Beeldvorming • Klassieke RX • CT / NMR • NMR scan • Contact bot • Volledige coalitie • Botoedeem!! • Secundaire degen tekenen oa TN; vocht intra-articulair
  • 42. Tarsale coalitie • Heelkunde • Resectie coalitie • Interpostie weefsel • Soms correctie voet • Talo-calcaneaire coalitie • Mediale toegang • Tibialis posterior! • Subtalair gewricht zichtbaar • Botvlakken afwerken met botwas
  • 43. Tarsale coalitie • Heelkunde • Resectie coalitie • Interpostie weefsel • Soms correctie voet • Calcaneo-naviculaire coalitie • Laterale toegang • Interpositie spierbuik korte extensoren tenen • Diepe resectie! • Opletten voor TN gewricht
  • 45. PES PLANUS Os tibiale externum – Accessoir Os naviculare
  • 46. • Afzonderlijk centrum botvorming • Incidentie 5 to 10% • 3 types (type II !; synchondrosis) • Symptomatisch na trauma • Lokale irritatie • Overuse tibialis posterior Accessior Os Naviculare
  • 47. • Conservatieve behandeling • Heelkunde bij falen conservatieve behandeling • Excisie accessoir os naviculare + reïnsertie tib post Accessior Os Naviculare
  • 48. 3 Types: I. Los os supranav; II. Synchondrosis; III. Groot os naviculare Accessior Os Naviculare
  • 49. Accessior Os Naviculare • Beeldvorming • Klassieke RX • CT • NMR • NMR • Resectie os supranaviculare • Herfixatie en augmentatie tibialis posterior • Soms correctie platvoet • Lengte posterieure keten! (Silfverskiöld test)
  • 50. Accessior Os Naviculare • Heelkunde • Bij falen conservatieve behandeling • Combinatie! • Techniek • Resectie os supranaviculare • Herfixatie en augmentatie tibialis posterior • Soms correctie platvoet • Lengte posterieure keten! (Silfverskiöld test)
  • 51. Accesior Os Naviculare • Heelkunde techniek • Botanker voor herfixatie tib posterior • Evt gastrocnemius verlenging
  • 52. Podologische zooltherapie bij kinderen met een os tibiale externum • Doel: • Behandeling van pijnklachten • Verbeteren van de functie van de m. Tibialis posterior door realignatie van de achtervoet • Belangrijk! • Zooltherapie zal waarschijnlijk een minder blijvende correctie teweeg brengen o.w.v. de verstoorde functie van de m. tibialis posterior
  • 54. • Presentatie • Soepele voeten; correctie in teenstand • Overuse tibialis post; lateraal impingement • Vaak bilateraal • Zooltherapie! • Heelkunde bij aanhoudende klachten ondanks zooltherapie • Heelkunde • Meisjes rond 14 jaar; jongens rond 15 jaar • Sinus tarsi implantaat • Combinatie met augmentatie tib post en evt gastrocnemius verlenging Soepele Pes Planus
  • 55. Heelkunde • Tijdstip: meisjes rond 14 jaar; jongens rond 15 jaar • Sinus tarsi implantaat • Combinatie met augmentatie tib post en evt gastrocnemius verlenging • Verwijderen na 2 jaar Soepele Pes Planus
  • 56. Sinus Tarsi Implantaat • Behandeling hyperpronatie en stabilisatie ST gewricht • Blokkeren anterieure en inferieure verplaatsing talus • Remmen hyperpronatie doch nl ST beweeglijkheid Soepele Pes Planus
  • 57. Heelkunde • Bij flinke abductie voorvoet: verlenging laterale kolom • Kans op vervroegde degen CC gewricht Soepele Pes Planus
  • 60. • Een in-toeïng gate is een stappatroon met een negatieve ganghoek • De ganghoek is de hoek tussen de middellijn van de voet en de progressielijn • Normaal: 7° In-toeïng?
  • 61. • Normale variant bij kleine kinderen • Veel tegenstrijdigheden in de literatuur m.b.t. de leeftijd waarop in-toeïng als normaal wordt beschouwd • Is in-toeïng gait physiological in Children? – Results of a large cohort study in healthy (pre-) school children, R. Verch et al, 2018 • Onderzoek naar de ganghoek bij 6895 kinderen • Grootste bilaterale afwijkingen bij kinderen tot 4 jaar • Unilaterale afwijkingen kwamen regelmatig voor tot de leeftijd van 7 jaar In-toeïng?
  • 62. In-toeïng: Symptomen • Kinderen vallen / struikelen vaker • Kinderen met een in-toeïng gate hebben het vaak moeilijk om te sporten • Vaker last van pijnklachten ter hoogte van onderbeen: overuse • Mogelijke gevolgen op lange termijn: ➢ pattelofemoraal syndroom ➢ abnormale STG pronatie ➢ coxartrose (Hayley Den et al, 2012)
  • 63. In-toeïng: Klinisch onderzoek Oorzaak achterhalen: • Ter hoogte van welk segment bevindt zich het probleem? • Probleem van beenderige of weke delen ? • Maakt het deel uit van een ontwikkelingsstoornis? (vnl. ASS)
  • 64. Ter hoogte van welk segment? HEUPONDERBEEN / VOET
  • 65. In-toeïng: Etiologie BEENDERIGE AFWIJKING HEUP • femorale anteversiehoek ONDERBEEN • Tibiale torsie / malleolaire torsie VOET • Metarsus adductus WEKE DELEN AFWIJKING HEUP • Femorale positie
  • 66. Femorale anteversiehoek • Femorale torsie in het transversale vlak • Hoek tussen • As door het collum femoris • As door de femurcondylen • Normale ontwikkeling • 1 jaar: 30 – 35° • Volwassen: 12 – 14° • Te weinig “ontwisting” = te grote ANTEVERSIE: in-toeïng gait In-toeïng: beenderige oorzaak HEUP
  • 67. • Meting femorale anteversie hoek • Palpatie van de trochanter major terwijl je een endorotatie beweging uitvoert stopt op het punt waar de trochanter het meest prominent is • Normaal is de hoek tussen het OB en de loodrechte ongeveer tussen de 8 a 14° In – toeïng: beenderige oorzaak HEUP
  • 68. Tibiale torsie • Bij de geboorte is er geen externe rotatie van de tibiae t.o.v de fibula • Tijdens de groei ontstaat er meer rotatie • Meestal afgerond tegen de leeftijd van 5 jaar • Normaal: 18 – 22° • Alleen radiografisch te meten • Te berekenen via de malleolaire torsie In-toeïng: beenderige oorzaak OL
  • 69. Malleolaire torsie Hoek tussen de as door de mediale en laterale malleolus ten opzichte van de loodrechte, gemeten met de knie recht in het FV In-toeïng: beenderige oorzaak OL
  • 70. Tibiale torsie is gelijk aan: malleolaire torsie + 5° In-toeïng: beenderige oorzaak OL
  • 71. In-toeïng: beenderige oorzaak Onderste lidmaat ondergaat tijdens de ontwikkeling verschillende (de)torsies Moet genormaliseerd zijn tegen de leeftijd van 5 à 6 jaar
  • 72. In-toeïng: Weke delen • Endorotatie en exorotatie in heupflexie is verschillend dan in heupextensie • Verend + elastisch eindgevoel • OORZAAK: ligamenten / kapsel of spieren
  • 73. In-Toeïng: Weke delen • Heup exorotatie is groter gemeten met de heup in EXTENSIE SPIER GERELATEERD PROBLEEM • Heup exorotatie is groter gemeten met de heup in FLEXIE LIGAMENTAIR / CAPSULAIR PROBLEEM
  • 74. In-toeïng: predisponerende factoren W – houding • Komt meer voor bij kinderen met neuro – motorische problemen • Door deze positie bekomen ze meer stabiliteit in zit • Veroorzaakt een: • Mediale torsie in de femur • Onevenwicht tussen de m. semitendinosus en de m. Biceps femoris
  • 75. • Soort behandeling • Afhankelijk van de oorzaak van de in-toeïng • Wanneer starten? • Afhankelijk van de leeftijd van het kind • Klachten aanwezig? • Vallen? • Veroorzaakt de in – toeïng gait een belemmering in het dagelijks functioneren van het kind? Tijdens sportactiviteiten? Hayley Uden, 2012Non-surgical management of a pediatric ‘intoed’ gait pattern – a systematic review of the current best evidence In-toeïng: Behandeling
  • 76. Podologische zooltherapie: Gait Plate • Individueel op maat vervaardigd • Rigide schelp • Voorste boord loopt van anterior meta 1 tot digiti 5 • Kan gecombineerd worden met de Blake methode voor kinderen die tevens ook een flexibele pes planus hebben
  • 77. Zooltherapie: Gait Plate Werkt gang reëducatief Verandert ganghoek
  • 78. • De gait plate heeft een positief effect op de ganghoek bij kinderen (Hayley Uden, 2012Non-surgical management of a pediatric ‘intoed’ gait pattern – a systematic review of the current best evidence,) (Manuaera PV, 2010, Orthotic devices with out-toeing wedge as treatment for in-toed gait in children • De gait plate zorgt voor een significante daling van vallen en struikelen bij kinderen met een in – toeïng gate (Redmond et al, 2000The effectiveness of gait plates in controlling Symptoms in Young Children,) Zooltherapie: Gait Plate
  • 79. Weke Delen Kinesitherapie + Eventueel Zooltherapie Osseus Orthopedisch consult zooltherapie en/of chirurgie Ontwikkelingsstoornis Psychomotorisch Therapeut Zooltherapie In – toeïng: Behandeling
  • 80. • Studies tonen aan dat gait plates een positief effect hebben op de ganghoek • Er zijn geen studies voorhanden over het langdurige effect • In de meeste studies wordt de oorzaak van de in-toeïng niet vermeld • Tot op heden zijn er nog geen nadelige effecten van een behandeling met een gait plate beschreven • Vanaf wanneer behandelen moet een kind behandeld worden d.m.v. een zooltherapie? Geen duidelijke richtlijnen in de literatuur • Gait plate enkel gebruiken bij beenderige oorzaken of bij weke delen afwijkingen ter ondersteuning van de kinesitherapie? Enkele bedenkingen
  • 82. • Voorkomen • 2 op 1000 pasgeborenen • Meer bij eerst geborenen • Positie in utero • Soepel / Rigiede • Behandeling • Soepel vs Rigiede • Vaak spontane correctie • Geen heelkunde voor 8 jaar Metatarsus Adductus
  • 83. • Soepel • Vaak spontane correctie • Rekken med kolom (kine) • Spalken • Schein schoenen (rechte leest/AV) • Rigiede • Correctie vanaf 8 jaar • Osteotomie MT • Zeldzaam Metatarsus Adductus
  • 84. • Rigiede • Correctie vanaf 8 jaar • Osteotomie MT • Zeldzaam Metatarsus Adductus
  • 85. Toeing - In • Verhoogde femorale anteversie • Intra-uteriene positie • Vaak bilateraal • Correctie spontaan tem 12 jaar • Compensatie rotatie tibia • Soms heelkunde na 12 jaar
  • 86. Toeing - In • Behandeling • Correctie spontaan tem 12 jaar • Spalken (verlaten) • Soms heelkunde na 12 jaar
  • 87. Toeing - In • Heelkunde • Derotatie osteotomie femur • Proximale osteotomie • Fixatie met hoekplaat
  • 88. HALLUX VARUS • Voorkomen • Congenitaal • Verworven • Iatrogeen • Trauma • Inflammatoire aandoening • Neurologisch • Iatrogeen • 2-14% na correctie hallux valgus • Weke delen • Beenderig (DMAA!)
  • 89. HALLUX VARUS • Iatrogeen • Beenderig: Distal Metatarsal Articular Angle (nl < 6°) Hoek tss articulair opp MT1 met lengte-as MT1
  • 91. HALLUX VARUS • Conservatief • Taping • Aanpassen schoenen • Heelkunde • Peestransfert centrale deel adductor hallucis • Tunnel in P1 hallux en MT1 • Release kapsel mediaal • Beenderig (correctie DMAA!)
  • 92. PES EQUINUS / TOE WALKING
  • 93. Men spreekt over een toe-walking gait als er geen hielcontact aanwezig is in het gangpatroon bij kinderen ➢Is een normale variant tot de leeftijd van 2 – 3 jaar ➢Na de leeftijd van 3 jaar is het een alarmsignaal! Exclusie diagnose, mogelijke oorzaken: ➢ Hypertonie bv. door cerebral palsy ➢ Spierdystrofie ➢ Autisme Spectrum Stoornis ➢Idiopathisch Abnormalities of joint mobility and gait in children with autism spectrum disorders, Schetreat – Klein, 2012 Toe walking
  • 94. Ideopatic Toe walking • Er is momenteel geen duidelijkheid of toe walking veroorzaakt wordt door het feit dat: • Een kind geboren wordt met een beperktere ROM • De verminderde ROM een effect is van de tenengang Foot and ankle characteristics of children with an ideopathic toe-walking gait, Williams, 2013 Toe walking
  • 95. • De meest betrouwbare test om de ROM van het TCG gewricht te onderzoeken bij kinderen is de lunge test • Meting met een goniometer is bij kinderen minder betrouwbaar omwille van: • Het feit dat de kracht uitgeoefend op de voet niet vergelijkbaar is met de kracht uitgeoefend door het lichaam tijdens het stappen • De accurate plaatsing van een goniometer op de voet Toe walking
  • 96. PES EQUINUS • Problematiek • Verkorte posterieure keten; teenloper • Overbelasting voorvoet (‘intractable forefoot pain’) • Achillespees tendinitis • Fasciitis plantaris • Behandeling • Stretching / Kine / Nachtspalk • Achillespees verlenging (‘Step Cut’) • Gastrocnemius verlenging • Botox (spasticiteit / tijdelijk) • Deel correctie platvoet
  • 97. PES EQUINUS • Klinisch onderzoek: test van Silfverskiöld
  • 98. PES EQUINUS • Behandeling: gastrocnemius verlenging
  • 99. PES EQUINUS • Behandeling: gastrocnemius verlenging
  • 101. CURLY TOES • Voorkomen • Frequent • Vnl teen 3-5 • Soms teen 3 infraductus teen 2 • Behandeling • Silicone orthese • Nachtspalk • Taping • Heelkunde (zeldzaam; flexor tenotomie FDB - FDL)
  • 104.
  • 105. APOPHYSITIS Ziekte Van Sever – Osgood Schlatter - ?????
  • 106. APOPHYSITIS CALCANEI • Problematiek • Repitief trauma open groeischijf hiel • Korte posterieure keten! • Statiek (cavus – ppv) • Behandeling • Stretching • Evt nachtspalk • Zolen • Gips • Heelkunde (nooit; groeischijf!!)
  • 107. Behandeling Zooltherapie • Realignatie van de achtervoet door middel van een corrigerende podologische zool (Type Blake) • Eventuele tijdelijke ophoging ter hoogte van de hiel Zorgt vrij snel voor pijnvermindering Vermindert de kans op herval
  • 109. Educatie • Kinderen zoveel mogelijk blootvoets laten lopen, ook buiten op oneffen ondergronden • Geen pantoffels! • Aangepaste schoenen aan de leeftijd – activiteit • Verkeerde zithoudingen corrigeren • Jaarlijkse screening vanaf 6 jaar is aangewezen
  • 110. Schoenadvies Peuters • Indien nodig: zacht en soepel schoentje • Geen stevige contrefort nodig • Hebben nog onvoldoende stabiliteit • Vanaf 2 a 2,5 jaar is WEL een stevige contrefort nodig • Best sandalen met een gesloten contrefort
  • 111. Schoenadvies Kinderen • Stevige contrefort • Plooibaar ter hoogte van de voorvoet • Niet uitwringbaar • Aangepaste sluiting • Correcte maat bij aankoop: 12 mm voorbij de langste teen in belaste toestand
  • 112. What not to wear?
  • 114. De voet en het OL ondergaat verschillende (de)torsie’s terwijl het kind: FORM follows FUNCTION! ! Dus belangrijk om aandacht te schenken aan • Schoengedrag • Speel en zithouding Take home messages
  • 115. • Bepaalde standsafwijkingen zijn “normaal” op bepaalde leeftijden • Belangrijke kennis om een correct onderscheid te kunnen maken tussen de pathologische ontwikkeling en de normale ontwikkeling • Wat nooit normaal is: • Pijn • Veelvuldig vallen • Vermoeidheidsklachten Take home messages
  • 116. • Bij twijfel of je te maken hebt met een rigide pes planus • Bij zeer ernstige pes plani Doorverwijzen naar de orthopedisch voetchirurg • Kinderen met een verkorte posterieure keten • Kinderen met een hyperlaxiteit Doorverwijzen naar de kinesitherapeut • Bij een hypotonie, vermoedelijke motorische achterstand • Bij een in-toeing gate zonder duidelijke oorzaak Doorverwijzen voor verder neuromotorisch onderzoek Take home messages
  • 117. Doorverwijzen? Wanneer en naar Wie? • Podoloog • Preventieve screening • Onderzoek (en behandeling) flexibele pes planus • Onderzoek (en behandeling) in-toeïng • Schoenadvies • Orthopedisch voetchirurg • Structurele pes planus • In-toeïng veroorzaakt door een beenderige afwijking, metatarsus adductus • Standsafwijkingen ter hoogte van de voet
  • 118. Doorverwijzing naar een Podoloog • Sinds april 2016 Vernieuwd KB rond de uitoefening van het beroep “Podoloog” • Vrije toegang voor de “niet-risicovoeten” • Patiënten worden gescreend aan de hand van een rode vlaggenlijst • Voor een podologische behandeling bij “risicovoeten” is een voorschrift vereist • De voet met een systeemaandoening • De post – chirurgische voet • De post – traumatische voet