1. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
BLOQUE 1:” A TÁCTICA: OS PRINCIPIOS TÁCTICOS OFENSIVOS”
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 1/12

2. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
BLOQUE 1:” A TÁCTICA: OS PRINCIPIOS TÁCTICOS OFENSIVOS”
1. A TÁCTICA
1. Concepto
Podríamos definir de forma xeral a táctica como a planificación e organización das accións dos xogadores dun equipo tanto en
defensa coma en ataque para obter algúnn tipo de ventaxe sobre o equipo adversario.
1.1. Definición
Imos tentar de definir o concepto de TÁCTICA:
Definición
Son todas aquelas accións de ataque e defensa que se poden realizar para sorprender (combater) ou contrarrestar (neutralizar)
os adversarios no transcurso do partido co balón en xogo.
-COMBATER cando atacamos.
-NEUTRALIZAR cando defendemos.
PRINCIPIOS FUNDAMENTAIS DA TÁCTICA
En fútbol existen uns aspectos ou fundamentos básicos:
-Principios Ofensivos.
-Principios Defensivos.
-Sistemas de xogo
-Organización do xogo.
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 2/12

3. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
TOMA DE DECISIÓN NO PENSAMENTO
XOGO ESTRÁTEXICO
INTELIXENCIA
DECISIÓN ADECUADA
TÁCTICA
1.2. Historia (apuntes do capítulo anterior).
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 3/12

4. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
1.3. Principios fundamentais da Táctica:
1.3.1. Os Principios ofensivos:
PRINCIPIOS OFENSIVOS :
Son todas aquelas accións tácticas e estratéxicas que pode desenvolver un equipo cando se atopa en posesión do balón.
1. Desmarques. 10. Carga.
2. Ataques. 11. Conservación do balón / Control do xogo.
3. Contraataques. 12. Ritmo de Xogo.
4. Desdobramentos. 13. Cambios de Ritmo.
5. Espazos Libres. 14. Cambios de Orientación.
6. Apoios. 15. Velocidade no Xogo.
7. Axudas Permanentes. 16. Progresión no Xogo.
8. Paredes. 17. Vixilancia.
9. Temporizacións.
1. Desmarques
É escapar da vixilancia dun adversario cando o noso equipo apoderouse do balón.
É dicir, é a acción do xogador de ocupar espazos libres cando un compañeiro entra en posesión do balón.(amplíase mais
adiante)
2. Ataques
Intentar chegar á portería adversaria, co balón, unha vez posto en xogo ou cando se recuperou. Require a acción de todo o
equipo.
-Ataque Directo.
-Ataque Indirecto.
3. Contraataques
Roubar o balón ao adversario e intentar chegar rapidamente a sua portería, sorprendéndoo de forma que non poida
repregarse nin se organizar defensivamente, e explotando os espazos libres que deixou ao adiantarse. Require a acción de
poucos elementos.
4. Desdobramentos
Son unha serie de accións que permiten non perder a ocupación racional do terreo de xogo cando se producen ataques ou
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 4/12

5. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
contraataques do equipo que posúe o balón, cubrindo ou ocupando as costas do compañeiro ofensivo.
Interveñen varios homes de diferentes liñas.
Acción ofensiva, tendo prevista a defensiva por se existe perdida de balón.
5. Espacios Libres
Son aqueles lugares do campo que se atopan desertos por abandonalos previamente un compañeiro do posuidor do balón
e o adversario que o marca (CREACIÓN).
Os Espazos Libres:
-CRÉANSE (arrastrando ao contrario).
-OCÚPANSE (desprazándose un compañeiro a el).
-APROVÉITANSE (cando o balón chega nas debidas condicións para ser xogado).
6. Apoios
É achegarse ou afastarse do posuidor do balón sen obstáculo ningún.
Os apoios poden ser:
-Laterais.
-Diagonais.
-En profundidade.
-Dende atrás.
-Dende diante.
¿Quenes deben apoiarse?¿E onde deben apoiarse?
7. Axudas Permanentes
Son todas aquelas solucións favorables que se lle presentan ao posuidor do balón, por os seus compañeiros de equipo, en
calquera momento e circunstancia.
A mobilidade dos homes sen balón, é básica neste principio.
-Pasividade = Axuda deficiente
-Mobilidade = Axuda permanente.
8. Paredes
Entrega e devolución rápida do balón entre dous ou máis xogadores dun equipo. O que empeza, finaliza a acción,
e o xogador que recibe o balón, devólveo a un só toque.
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 5/12

6. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
9. Temporizacións
Son todas aquelas accións lentas feitas con astucia durante o xogo para obter vantaxe o equipo que as realiza.
10. Carga
Acción que realiza un xogador sobre o adversario empurrándoo co ombro cando este se atopa en posesión do balón, ou
intenta apoderarse deste.
11. Conservación do balón / Control do xogo
Maniféstanse polas reiteradas accións que se realizan se perder a
posesión do balón, dispoñendo da iniciativa e do balón.
12. Ritmo de xogo
Maniféstase cando se manteñen, dende principio ata final do partido, uns esforzos e accións que non sofren durante o seu
desenvolvemento ningún cambio aparente en canto a intensidade.
13. Cambios de ritmo
Caracterízanse polos diversos movementos, en canto a lentitude e velocidade, dos homes dun equipo que se atopan en
posesión do balón e das diferentes velocidades e traxectorias deste.
Poden ser Individuais e Colectivos, e maniféstanse por:
-Alternar lentitude e velocidade nas accións.
-Alternarxogo corto-lento con largo-rápido.
-Cambios de velocidade e dirección dos xogadores.
-Accións normais na súa iniciación e rápidas na súa finalización, ou viceversa.
-Alternar varias superficies de contacto, etc.
14. Cambios de orientación
Todos aqueles envíos curtos, medios ou longos do balón que cambian a súa traxectoria. Realízanse para:
-Aproveitar espazos libres.
-Desorientar ao adversario.
-Conseguir amplitude en ataque.
-Buscar as costas do adversario.
15. Velocidade no xogo
Todas as accións rápidas realizadas polos xogadores dun equipo, con golpeos de balón precisos e oportunamente orientados.
Velocidade de execución non quere dicir precipitación na execución.
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 6/12

7. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
16. Progresión no xogo
Todas as accións realizadas por un equipo, levando ou enviando o balón, en sentido perpendicular á portería adversaria.
-Profundidade en ataque: chegar á área contraria con disposición de remate con varios xogadores.
-Amplitude de ataque: utilizar toda a anchura do terreo de xogo en ataque (xogar polas bandas).
-Mobilidade constante dos xogadores.
17. Vixilancia
Evolucións que realizan os defensores dun equipo sobre os seus adversarios, aínda cando o balón está en poder dun
compañeiro.
-Cando se lanza un saque de esquina e non todos van ao remate.
-Cando se lanza unha falta e non todos colaboran na súa execución.
-Cando ataca un defensa lateral e o home libre quot;vixíaquot; a súa zona.
-Cando ataca un home do centro da defensa e un centrocampista pasa a ocupar as súas costas, etc.
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 7/12

8. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
OS DESMARQUES
É escapar da vixilancia dun adversario cando o noso equipo se apoderou do balón. Todos os xogadores deben saber
desmarcarse, e para que é necesario realizalo.
Quen, Cuando, Como e Donde debe realizarse:
Quen?
Todos os xogadores dun equipo, incluídos o porteiro.
Cando?
No momento en que o propio equipo se apoderou do balón.
Como?
Ocupando zonas alcanzables ao xogo e ás posibilidades de golpeo do compañeiro que posúe o balón.
Onde?
En calquera zona do terreo de xogo que sexa útil e eficaz ao desenvolvemento da xogada.
Tipos de Desmarque:
a) Desmarque de Apoio: Cando se ofrece axuda a un compañeiro que se atopa en posesión do balón, facilitándolle a acción. (
Cando non superamos o posuidor do balón e ou aumentamos a distancia con respecto á portería contraria ).
Como ?
-En sentido lateral.
-Detrás do compañeiro con balón.
-Achegamento frontal.
Consideracións:
-Para conservar a posesión do balón.
-Para controlar o xogo.
-Para conservar un resultado favorable.
-Para sorprender ao contrario con cambio de ritmo e de orientación.
-Para sorprender con desmarques de ruptura.
-Para intentar que o contrario saia das súas posicións atrasadas e ofreza espazos por onde intentar as penetracións.
-Para desmoralizar o adversario, se non consegue quot;roubarnosquot; o balón.
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 8/12

9. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
b) Desmarque de Ruptura: Cando se supera a posición do compañeiro con balón, ou ben reducindo distancia coa portería
adversaria desbordando ao marcador e buscando progresión. ( Cando superamos o posuidor do balón e ou diminuímos
distancia coa portería adversaria ).
Consideracións:
Outorgar progresión e profundidade ao noso xogo ofensivo.
Dotar de maior velocidade ao noso xogo.
Intentar chegar en condicións óptimas á portería adversaria alcanzando boas situacións de remate.
Como obxectivos máis xeneralizados:
-Principio fundamental para ofrecer un bo nivel na nosa organización ofensiva.
-Outorgar o máximo de posibilidades ao posuidor do balón.
-Para non obrigar ningún xogador cando entre en posesión de balón a realizar xogo individual.
Esixencias ao posuidor do balón:
-Visión clara de todo o terreo de xogo.
-Visión instantánea das posicións e carreiras dos seus compañeiros e dos adversarios.
-Non descoñecer que o que corre é máis visible que o que berra.
-Capacidade para decidir no mínimo tempo posible a mellor opción.
-Entregar o balón no momento xusto e oportuno.
-Sincronizar potencia de golpeo coa carreira do compañeiro a quen enviamos o balón.
-Non desanimarse se a entrega non foi todo o boa.
-Non xogar co sacrificio e esforzo dos compañeiros para realizar unha xogada anárquica e individualista.
Esixencias aos solicitantes:
-Preparado para realizar unha carreira para ocupar os espazos libres creados por outros compañeiros.
-Constante movemento.
-Grande concentración no xogo.
-Estar alcanzables ao posuidor do balón.
-Desmarcarse ao lugar idóneo e no momento xusto.
-Grande sentido do xogo sen balón.
-Grande sentido de sacrificio e solidariedade constante como xogador de equipo.
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 9/12

10. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
Obxectivos:
-Anular a marcaxe do adversario.
-Situarse en posición favorable ao xogo e ao remate.
-Axudar ao compañeiro posuidor do balón.
-Axudar a outros compañeiros do equipo.
Finalidades:
-Para outorgar posibilidades ao posuidor do balón.
-Para conservar a posición do balón e o control do xogo.
-Para conseguir progresión (profundidade).
-Para conseguir amplitude.
-Para cansar fisicamente o adversario.
-Para desorientar e sorprender o opoñente.
-Para impoñer un ritmo de xogo.
Para anticiparse ao xogo e ao remate, etc.
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 10/12

11. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
Suposto Práctico nº 1:
Elabora unha tarefa para o desenrolo do Principio ofensivo do DESMARQUE e outras 3 para os 3 principios ofensivos que ti elixas.
Utiliza a segunda diapositiva para o desarrollo da tarefa.
Podes elixir a idade e mais o nivel de xogo, e recorda que poderas utilizar xo gos en categorias de futbol base onde o
fundamental e que se divertan xogando ó futbol e e que aprendan/descubran gradualmente(non marcarse obxetivos a moi
curto prazo) os conceptos básicos de ataque.
REQUERIMENTOS:
-O arquivo “suposto 1.ppt”
-Unha conta de correo Gmail.
-Powerpoint/Impress.
-Conexión a internet(no aula ou na biblioteca).
Cada tarefa consta de 3 diapositivas.
Diapositiva1: PORTADA Diapositiva 2: DESCRIPCIÓN DA TAREFA Diapositiva 3: REPRESENTACIÓN GRÁF.
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 11/12

12. Ciclo Superior de Animación de Actividades Físicas e Deportivas
Módulo: Actividades Físicas de Equipo
___________________________________________________________________________________________________________________
BLOQUE 2: “A TÁCTICA: OS PRINCIPIOS TÁCTICOS DEFENSIVOS”
1.3. Principios fundamentais da Táctica:
1.3.2. Os Principios Defensivos:
PRINCIPIOS DEFENSIVOS
(Sen posesión do balón)
Son todas aquelas accións tácticas e estratéxicas, que pode desenvolver un equipo cando non se atopa en posesión do balón.
1. Marcaxe
2. Repregamentos
3. Coberturas
4. Permutas
5. Vixilancia
6. Temporizacións
7. Entrada
8. Carga
9. Anticipación
10. Interceptación
11. Pressing
I.E.S. Río Cabe – Monforte
Páxina 12/12