augmentativi

1. AUGMENTATIV
Augmentativ
To je izvedena reč koja označava što veće u odnosu na normalnu
(osrednju) veličinu. Naziv potiče od latinske reči augmentativum, što znači
“uvećanica”. Augmentativi mogu biti pozitivnog vida (dobričina, ljudina), ali i
negativnog vida (glavurina, nosina) i tada su svojim oblikom identični
pejorativima. Grade se nastavcima za građenje reči (sufiksima): -ina, -
etina, -urina, -uština i dr.

2. AUGMENTATIV
O To je izvedena reč koja označava što veće u
odnosu na normalnu (osrednju) veličinu.
Naziv potiče od latinske reči augmentativum,
što znači “uvećanica”. Augmentativi mogu biti
pozitivnog vida (dobričina, ljudina), ali i
negativnog vida (glavurina, nosina) i tada su
svojim oblikom identični pejorativima. Grade
se nastavcima za građenje reči (sufiksima): -
ina, -etina, -urina, -uština i dr.

3. O Primeri:
O – bara – baruština,
O – glumac – glumčina,
O – kosa – kosurina,
O – meso – mesina,
O – soba – sobetina,
O – torba – torbetina.
O Augmentativi su funkcionalno suprotni deminutivima.
O

4. DEMINUTIVI
O Deminutiv
O To je izvedena reč koja označava što manje u
odnosu na normalnu (osrednju) veličinu.
Naziv potiče od latinske reči deminutivum, što
znači “umanjenica”. Deminutivi mogu biti
pozitivnog vida (drvce, sestrica), ali i
negativnog vida (direktorčić, šoferčić). Svojim
oblikom mogu biti isti ili slični hipokoristicima.
Grade se nastavcima za građenje reči
(sufiksima): -ica, -ić, -ak, -ce, -ence i dr.

6. O Primeri:
O – cvet – cvetak,
O – dete – detence,
O – kamen – kamenčić,
O – lopta – loptica,
O – ostrvo – ostrvce,
O – tele – telence.
O Deminutivi su funkcionalno suprotni augmentativima.

7. HIPOKORISTIK
O To je ime koje se daje iz osećanja koje
proističe iz ljubavi, nežnosti, naklonosti,
ime odmila; imenički oblik kojim se
izražava odnos bliskosti, simpatije prema
imenovanom biću, predmetu. Naziv potiče
od grčke reči hypokoristikós, što znači
“umilan”. Hipokoristici se formiraju na tri
načina:

8. O 1) skraćivanjem vlastitih imena: Jelena –
Jela, Petar – Pera, Snežana – Sneža;
O 2) imitiranjem dečjeg govora: Dragana –
Gaga;
O 3) dodavanjem deminutivnih nastavaka:
Anka – Ankica, Mile – Milence, Olga –
Olgica.

9. O Hipokoristici se grade i od drugih imenica, na primer:
O – baka – bakica,
O – brat – braca,
O – guska – guskica,
O – mačka – maca,
O – noga – nogica,
O – ruka – rukica,
O – sestra – seka.

10. PEJORATIVI
O Reči kojima se kazuje neko pogrdno značenje
nazivaju se pejorativi (ili pogrdnice). Tim rečima,
koje sadrže negativan emotivni naboj, izvrgavaju
se podsmehu, ismejavanju ili sarkazmu
intelektualne, fizičke, moralne i druge
karakteristike. Obično su to reči u prenesenom,
ironičnom smislu. Tako pejorativi mogu biti i reči
koje su u svom izvornom značenju potpuno
neutralne (kokoška, konj, magarac), čak i suprotne
(genijalac, mudrac, svetac). Pogrdne reči mogu
nastati i posebnim tvorbama: mogu biti uvećanice
(augmentativi), ali i umanjenice (deminutivi). Svi
augmentativi i deminutivi negativnog vida
istovremeno su i pejorativi, na primer: glavurda,
nosina, ručerda, fudbalerčić, junačić, novinarčić.

11. PRIMJERI
O Naziv “pejorativ” potiče iz latinskog jezika, prema participu peiorativus od
glagola peiorare(pogoršati), a kojem je u osnovi pridev peior (gori).
O – babetina,
O – direktorčić,
O – filmčić,
O – kosurina,
O – piskarati,
O – selendra,
O – šoferčić,
O – ženturača.