PHÂN LOẠI HÀMMẤT RĂNG
TỪNG PHẦN
ThS. BS Lương Xuân Quỳnh
Phó trưởng bộ môn Phục hình răng
2.
MỤC TIÊU
1. Môtả được cách phân loại mất răng theo
Kurlyandsky, Kennedy, Kennedy – Applegate và
các nguyên tắc để phân loại.
2. Trình bày được ý nghĩa của từng cách phân loại
trên lâm sàng.
3.
ĐẠI CƯƠNG
Mấtrăng là biến cố rất thường gặp và do nhiều
nguyên nhân gây ra
Đơn giản hóa số loại hàm mất răng để dễ xác lập
mối tương quan giữa 2 hàm và cụ thể hóa
phương pháp điều trị
4.
Phân loạimất răng giúp người thầy thuốc chẩn đoán và đưa ra
loại hình điều trị phù hợp
Xác lập được mối tương quan của hàm trên và dưới
Phân loại mất răng cần đáp ứng được các yêu cầu sau:
+ Đơn giản để có thể nhận ra ngay đây là loại mất răng nào.
+ Dễ dàng đưa ra được phương án điều trị thích hợp: cố định hay
tháo lắp, tháo lắp loại nào.
+Được đa số mọi người chấp nhận.
Trên lâm sàng, cách phân loại của Kurlyandsky, Kennedy và
Kennedy – Applegate được áp dụng phổ biến nhất.
5.
PHÂN LO IHÀM M T RĂNG THEO KURLYANDSKY
Ạ Ấ
Dựa vào số lượng điểm chạm, Kurlyandsky
đưa ra 4 loại mất răng:
Loại I: Còn đủ 3 điểm chạm.
Loại II: Còn 2 điểm chạm.
Loại III: Còn răng nhưng không còn điểm
chạm.
Loại IV: Mất răng toàn bộ.
6.
Ý nghĩa
Phânloại mất răng theo Kurlyandsky giúp thầy thuốc hình dung
được các bước điều trị phục hình cần làm, sự liên quan giữa
trên miệng và labo phục hình:
Loại I: Có thể bỏ qua giai đoạn thử sáp.
Loại II: Không cần tìm chiều cao của tầng mặt dưới.
Loại III: Phải tìm chiều cao của tầng mặt dưới để thử sáp.
Loại IV: Phải đo cắn trung tâm.
Tuy nhiên cách phân loại này không cho biết chỉ định điều trị phục
hình cụ thể (cố định hay tháo lắp) và nếu mất răng xen kẽ còn 1
điểm chạm thì không được xếp vào loại mất răng nào.
7.
PHÂN LO IM T RĂNG THEO KENNEDY
Ạ Ấ
Dựa vào vị trí răng mất và tính chất khoảng mất răng, năm
1923 Edward Kennedy đã chia ra mất răng làm 4 loại sau:
Loại I: Mất nhóm răng sau hai bên không còn giới hạn xa.
8.
PHÂN LO IM T RĂNG THEO
Ạ Ấ
KENNEDY
Loại II: Mất nhóm răng sau một bên không còn giới
hạn xa.
9.
PHÂN LO IM T RĂNG THEO
Ạ Ấ
KENNEDY
Loại III: Mất nhóm răng sau một bên còn răng giới
hạn phía xa.
10.
PHÂN LO IM T RĂNG THEO
Ạ Ấ
KENNEDY
Loại IV: Mất nhóm răng cửa.
11.
Ý nghĩa
Cáchphân loại này cho thấy hình thái mất răng, qua cách
phân loại đó người bác sĩ điều trị có thể đưa ra một ý
tưởng về loại phục hình, tuy nhiên chưa được rõ ràng và
cụ thể.
Trong phân loại mất răng theo Kennedy, có thêm loại V, VI,
đây chính là loại mất răng gần toàn phần:
Loại V: Mất gần hết răng, chỉ còn lại một vài răng hàm cuối
cùng.
Loại VI: Mất gần hết răng, chỉ còn lại một vài răng phía
trước.
Ngoài loại IV, các phân loại mất răng I, II, III đều có biến
thể, tên các biến thể chính là số các khoảng mất răng phụ.
PHÂN LO IM T RĂNG THEO KENNEDY – APPLEGATE
Ạ Ấ
Năm 1960, trên cơ sở 4 phân loại mất răng chính của
Kennedy, Applegate đã biến đổi lại cách phân loại.
Dựa vào tính chất khoảng mất răng và khả năng nâng đỡ
của các răng giới hạn cho phù hợp với chỉ định phục
hình trên lâm sàng, theo đó mất răng loại III của Kennedy
được chia tách làm 3 loại: loại III, V và loại VI.
14.
Loại I:Mất nhóm răng hàm hai bên không còn
giới hạn phía xa.
Loại II: Mất nhóm răng hàm một bên không còn
giới hạn xa.
Loại III: Mất nhóm răng hàm một bên, còn răng
giới hạn xa nhưng các răng thật còn lại không
đủ vững để mang các răng mất do:
+ Khoảng mất răng quá dài.
+ Xương ổ răng bị tiêu nhiều.
+ Có bất thường về vị trí, độ lớn, cấu trúc
của chân răng.
15.
Loại IV:Mất nhóm răng cửa. Loại này có thể mất
từ 2 – 12 răng, khoảng mất răng đi qua đường
giữa của cung hàm.
Loại V: Mất nhiều răng, có răng trụ giới hạn phía
xa nhưng giới hạn phía gần là nhóm răng cửa
yếu, không có khả năng nâng đỡ cho phục hình.
Loại VI: Là loại đơn giản và hay gặp nhất trên LS
+ Khoảng mất răng ngắn.
+ Chiều dài và hình dáng chân răng trụ tốt.
+ Sống hàm cao.
+ Lực đối diện không quá mạnh.
16.
Về cơbản cách phân loại mất răng này cũng dựa
trên cách phân loại mất răng theo Kennedy.
Tuy nhiên, nếu phân loại mất răng theo Kennedy
quan tâm nhiều tới hình thức thì cách phân loại mất
răng theo Kennedy – Applegate quan tâm nhiều
hơn tới nội dung ( Vị trí và số lượng răng mất, tình
trạng của các răng thật còn lại)
Việc phân loại dựa trên khả năng nâng đỡ phục
hình của răng thật, sự liên quan mật thiết giữa việc
phân loại và thiết kế hàm phục hình thích hợp.
17.
Để phân loạidễ dàng và chính xác, trước khi quyết
định phân loại cần nắm rõ các quy định sau:
Phân loại chỉ được thực hiện sau khi việc chữa và
nhổ răng đã hoàn tất.
Mất răng 8 không cần tính đến khi phân loại.
Nếu răng 8 còn và được dùng như một răng trụ thì
phải tính đến khi phân loại.
18.
Nếu răng7 mất mà không có chỉ định phục hồi (răng
7 đối diện mất không làm) thì không tính khi phân
loại.
Mất răng sau luôn là yếu tố quyết định khi phân loại.
Những vùng mất răng phụ nhỏ được coi như những
biến thể và được xác định bằng số khoảng mất răng.
Biến thể không phụ thuộc vào độ dài khoảng mất
răng phụ mà chỉ phụ thuộc vào số khoảng mất răng
phụ.
Loại 4 không có biến thể.
19.
Ý nghĩa:
Phânloại mất răng theo Kennedy – Applegate đã đưa ra
được chỉ định điều trị phục hình cụ thể cho từng trường
hợp:
+ Mất răng loại I, II, III, V cần làm hàm giả tháo lắp.
+ Mất răng loại VI cần làm hàm giả cố định.
+ Mất răng loại IV có thể làm hàm giả hoặc tháo lắp.
Tuy nhiên theo cách phân loại này vẫn còn hạn chế:
Mất răng loại IV khó có quyết định điều trị phục hình cố
định hay tháo lắp