SlideShare a Scribd company logo
Agnes Joseph
Actuaris & ALM adviseur
2 oktober 2013
Alternatieven voor de
dekkingsgraad
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Dekkingsgraadeconomie
Graadmeter financiële gezondheid pensioenfonds
Toezicht
 (Minimum) vereiste dekkingsgraad
Pensioenfondsen
 Dashboards met dagelijkse update
 Sturing (indexatiestaffel / beleggingsbeleid)
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Dekkingsgraadeconomie
Afhankelijk van
de rekenrente
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Agendaeconomie
Dekkingsgraad  Benodigd rendement
Vereiste dekkingsgraad  97,5% Benodigd rendement
Risicomanagement
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigd rendement
Kasstromen nominaal
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
Tijd →
Hoogteuitkeringen→
Kasstromen nominaal
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80Tijd →
Hoogteuitkeringen→
Nominale kasstromen
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigd rendement
Kasstromen nominaal
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
Mogelijke uitkering bij 0% rendement
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80Tijd →
Hoogteuitkeringen→
Mogelijke uitkeringen bij 0% rendement
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigd rendement
Kasstromen nominaal
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
Mogelijke uitkering bij 0% rendement
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
Mogelijke uitkering bij 0% en 1% rendement
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80Tijd →
Hoogteuitkeringen→
Mogelijke uitkeringen bij 1% rendement
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigd rendement
Mogelijke uitkering bij 0%,1% en 2% rendement
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80Tijd →
Hoogteuitkeringen→
Mogelijke uitkeringen bij 2% rendement
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Kasstromen nominaal
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
Benodigd rendement
Benodigd rendement: 2,5%
Tijd →
Hoogteuitkeringen→
Onafhankelijk van de rentetermijnstructuur
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Verwacht rendementeconomie
Beleggingsportefeuille: Economische verwachtingen:
20% Aandelen 6,0%
10% Vastgoed 4,8%
70% Vastrentende waarden 2,8%
Koopkrachtambitie:
Inflatieverwachting 2,3%
Verwacht rendement 3,6%
Benodigd rendement 2,5% (nominaal)
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigd rendement reëel
Reele kasstromen
-
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
300.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
Nominale kasstromen
Hoogteuitkeringen→
Inflatieverwachting 2,3%
Tijd →
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigd rendement reëel
Reele kasstromen
-
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
300.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
Tijd →
Hoogteuitkeringen→
Inflatieverwachting 2,3%
Benodigd rendement nominaal 2,5%
Verwacht rendement 3,6%
Reële kasstromen
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigd rendement reëel
Reele kasstromen
-
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
300.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
‘Haalbare ambitie’:
Nominaal + 45% inflatie
Tijd →
Hoogteuitkeringen→
Inflatieverwachting 2,3%
Benodigd rendement nominaal 2,5%
Verwacht rendement 3,6%
Reële kasstromen
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigd rendement reëel
Reele kasstromen
-
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
300.000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80
Hoger verwacht rendement?
Meer zakelijke waarden?
Meer risico!
Tijd →
Hoogteuitkeringen→
Benodigd rendement nominaal 2,5%
Verwacht rendement 3,6%
Benodigd rendement reëel 4,8%
Inflatieverwachting 2,3%
Reële kasstromen
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Agendaeconomie
Dekkingsgraad  Benodigd rendement
Vereiste dekkingsgraad  97,5% Benodigd rendement
Risicomanagement
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
-40%
-30%
-20%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Benodigd rendement
Benodigd rendement
nominaal 2,5%
97,5% nominale zekerheid
Rendement→
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
-40%
-30%
-20%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Gemiddeld benodigd
rendement nominaal
-40%
-30%
-20%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Volatiliteit aandelenrendementen in de portefeuille
Benodigd rendement
nominaal 2,5%
97,5% nominale zekerheid
Rendement→
Benodigd rendement
Maar: portefeuillerendementen zijn niet constant!
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigd rendement bij verschillende zekerheidsniveaus
huidige beleggingsportefeuille
Gemiddeld
verwacht rendement
Gemiddeld
benodigd rendement
Dit verwacht rendement: 97.5% zekerheid
Dit verwacht rendement: 2.5% zekerheid
Dit verwacht rendement: 75% zekerheid
Dit verwacht rendement: 50% zekerheid
Dit verwacht rendement: 25% zekerheid
97,5% nominale zekerheid
0%
2%
4%
6%
3,6%
2,5%
5,3%
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigdrendement→
Risico →
97,5% zekerheid
99,5% zekerheid
2,5%
5,3%
97,5% nominale zekerheid
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Agendaeconomie
Dekkingsgraad  Benodigd rendement
Vereiste dekkingsgraad  97,5% Benodigd rendement
Risicomanagement
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Vermogen Verplichtingen Dekkingsgraad
APP
FTK
Renterisico afdekken
Afdekken renterisico
Lagere vereiste dekkingsgraad
Minder risico
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Benodigdrendement→
Risico →
97,5% zekerheid
2,5%
Renterisico afdekken?
Afdekken renterisico
Hoger 97,5% benodigd rendement
Maar: gelijk verwacht rendement
Dus: meer risico
5,3%
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Samenvattingeconomie
Dekkingsgraad  Benodigd rendement
Vermogen versus verplichtingen
Vereiste dekkingsgraad  97,5% Benodigd rendement
Risicogebaseerde vereisten
Risicomanagement
Renterisico afdekken meer of toch minder kans op waarmaken nominale verplichtingen?
2 oktober 2013Pensioenforum 2013
Alternatieven voor de dekkingsgraadeconomie
Bekijk een pensioenfonds eens
vanuit een ander daglicht
Alternatieven voor de dekkingsgraad

More Related Content

Viewers also liked

Conférence Lean Kanban France 2013
Conférence Lean Kanban France 2013Conférence Lean Kanban France 2013
Conférence Lean Kanban France 2013
Yannick Quenec'hdu
 
Safety grip brochure
Safety grip brochureSafety grip brochure
Safety grip brochure
Black & White General Trading
 
Liliana Lancheros Portafolio
Liliana Lancheros PortafolioLiliana Lancheros Portafolio
Liliana Lancheros Portafolio
Liliana Lancheros
 
UserCertificateWithSignatures
UserCertificateWithSignaturesUserCertificateWithSignatures
UserCertificateWithSignatures
Ahmad Suleiman
 
Conociendo la Seguridad y el Software Libre - Facebook y la inocencia de las ...
Conociendo la Seguridad y el Software Libre - Facebook y la inocencia de las ...Conociendo la Seguridad y el Software Libre - Facebook y la inocencia de las ...
Conociendo la Seguridad y el Software Libre - Facebook y la inocencia de las ...
HighStudio
 
Biografía
BiografíaBiografía
Biografía
Sebastián Salinas
 
20cosas
20cosas20cosas
3. Harassment
3. Harassment3. Harassment
3. Harassment
joni kasim
 
Diseñoinstruccional equipo4
Diseñoinstruccional equipo4Diseñoinstruccional equipo4
Diseñoinstruccional equipo4
lanymaciel
 
Mapa conceptual
Mapa conceptualMapa conceptual
Mapa conceptual
slpzsaia
 
September 2015
September 2015September 2015
September 2015
Sara May
 

Viewers also liked (11)

Conférence Lean Kanban France 2013
Conférence Lean Kanban France 2013Conférence Lean Kanban France 2013
Conférence Lean Kanban France 2013
 
Safety grip brochure
Safety grip brochureSafety grip brochure
Safety grip brochure
 
Liliana Lancheros Portafolio
Liliana Lancheros PortafolioLiliana Lancheros Portafolio
Liliana Lancheros Portafolio
 
UserCertificateWithSignatures
UserCertificateWithSignaturesUserCertificateWithSignatures
UserCertificateWithSignatures
 
Conociendo la Seguridad y el Software Libre - Facebook y la inocencia de las ...
Conociendo la Seguridad y el Software Libre - Facebook y la inocencia de las ...Conociendo la Seguridad y el Software Libre - Facebook y la inocencia de las ...
Conociendo la Seguridad y el Software Libre - Facebook y la inocencia de las ...
 
Biografía
BiografíaBiografía
Biografía
 
20cosas
20cosas20cosas
20cosas
 
3. Harassment
3. Harassment3. Harassment
3. Harassment
 
Diseñoinstruccional equipo4
Diseñoinstruccional equipo4Diseñoinstruccional equipo4
Diseñoinstruccional equipo4
 
Mapa conceptual
Mapa conceptualMapa conceptual
Mapa conceptual
 
September 2015
September 2015September 2015
September 2015
 

Alternatieven voor de dekkingsgraad

  • 1. Agnes Joseph Actuaris & ALM adviseur 2 oktober 2013 Alternatieven voor de dekkingsgraad
  • 2. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Dekkingsgraadeconomie Graadmeter financiële gezondheid pensioenfonds Toezicht  (Minimum) vereiste dekkingsgraad Pensioenfondsen  Dashboards met dagelijkse update  Sturing (indexatiestaffel / beleggingsbeleid)
  • 3. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Dekkingsgraadeconomie Afhankelijk van de rekenrente
  • 4. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Agendaeconomie Dekkingsgraad  Benodigd rendement Vereiste dekkingsgraad  97,5% Benodigd rendement Risicomanagement
  • 5. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigd rendement Kasstromen nominaal - 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 Tijd → Hoogteuitkeringen→ Kasstromen nominaal - 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80Tijd → Hoogteuitkeringen→ Nominale kasstromen
  • 6. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigd rendement Kasstromen nominaal - 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 Mogelijke uitkering bij 0% rendement - 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80Tijd → Hoogteuitkeringen→ Mogelijke uitkeringen bij 0% rendement
  • 7. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigd rendement Kasstromen nominaal - 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 Mogelijke uitkering bij 0% rendement - 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 Mogelijke uitkering bij 0% en 1% rendement - 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80Tijd → Hoogteuitkeringen→ Mogelijke uitkeringen bij 1% rendement
  • 8. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigd rendement Mogelijke uitkering bij 0%,1% en 2% rendement 0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80Tijd → Hoogteuitkeringen→ Mogelijke uitkeringen bij 2% rendement
  • 9. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Kasstromen nominaal - 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 Benodigd rendement Benodigd rendement: 2,5% Tijd → Hoogteuitkeringen→ Onafhankelijk van de rentetermijnstructuur
  • 10. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Verwacht rendementeconomie Beleggingsportefeuille: Economische verwachtingen: 20% Aandelen 6,0% 10% Vastgoed 4,8% 70% Vastrentende waarden 2,8% Koopkrachtambitie: Inflatieverwachting 2,3% Verwacht rendement 3,6% Benodigd rendement 2,5% (nominaal)
  • 11. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigd rendement reëel Reele kasstromen - 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 Nominale kasstromen Hoogteuitkeringen→ Inflatieverwachting 2,3% Tijd →
  • 12. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigd rendement reëel Reele kasstromen - 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 Tijd → Hoogteuitkeringen→ Inflatieverwachting 2,3% Benodigd rendement nominaal 2,5% Verwacht rendement 3,6% Reële kasstromen
  • 13. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigd rendement reëel Reele kasstromen - 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 ‘Haalbare ambitie’: Nominaal + 45% inflatie Tijd → Hoogteuitkeringen→ Inflatieverwachting 2,3% Benodigd rendement nominaal 2,5% Verwacht rendement 3,6% Reële kasstromen
  • 14. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigd rendement reëel Reele kasstromen - 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 Hoger verwacht rendement? Meer zakelijke waarden? Meer risico! Tijd → Hoogteuitkeringen→ Benodigd rendement nominaal 2,5% Verwacht rendement 3,6% Benodigd rendement reëel 4,8% Inflatieverwachting 2,3% Reële kasstromen
  • 15. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Agendaeconomie Dekkingsgraad  Benodigd rendement Vereiste dekkingsgraad  97,5% Benodigd rendement Risicomanagement
  • 16. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 -40% -30% -20% -10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Benodigd rendement Benodigd rendement nominaal 2,5% 97,5% nominale zekerheid Rendement→
  • 17. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 -40% -30% -20% -10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Gemiddeld benodigd rendement nominaal -40% -30% -20% -10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Volatiliteit aandelenrendementen in de portefeuille Benodigd rendement nominaal 2,5% 97,5% nominale zekerheid Rendement→ Benodigd rendement Maar: portefeuillerendementen zijn niet constant!
  • 18. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigd rendement bij verschillende zekerheidsniveaus huidige beleggingsportefeuille Gemiddeld verwacht rendement Gemiddeld benodigd rendement Dit verwacht rendement: 97.5% zekerheid Dit verwacht rendement: 2.5% zekerheid Dit verwacht rendement: 75% zekerheid Dit verwacht rendement: 50% zekerheid Dit verwacht rendement: 25% zekerheid 97,5% nominale zekerheid 0% 2% 4% 6% 3,6% 2,5% 5,3%
  • 19. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigdrendement→ Risico → 97,5% zekerheid 99,5% zekerheid 2,5% 5,3% 97,5% nominale zekerheid
  • 20. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Agendaeconomie Dekkingsgraad  Benodigd rendement Vereiste dekkingsgraad  97,5% Benodigd rendement Risicomanagement
  • 21. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Vermogen Verplichtingen Dekkingsgraad APP FTK Renterisico afdekken Afdekken renterisico Lagere vereiste dekkingsgraad Minder risico
  • 22. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Benodigdrendement→ Risico → 97,5% zekerheid 2,5% Renterisico afdekken? Afdekken renterisico Hoger 97,5% benodigd rendement Maar: gelijk verwacht rendement Dus: meer risico 5,3%
  • 23. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Samenvattingeconomie Dekkingsgraad  Benodigd rendement Vermogen versus verplichtingen Vereiste dekkingsgraad  97,5% Benodigd rendement Risicogebaseerde vereisten Risicomanagement Renterisico afdekken meer of toch minder kans op waarmaken nominale verplichtingen?
  • 24. 2 oktober 2013Pensioenforum 2013 Alternatieven voor de dekkingsgraadeconomie Bekijk een pensioenfonds eens vanuit een ander daglicht