1. Karmaveer Bhaurao Patil Shikshan Sanstha’s
Sahyadri Polytechnic
Kikavi (Morwadi), Pune-Satara Highway, Tal : Bhor , Pune-412205
Approved by AICTE & Affiliated to MSBTE, Mumbai
DTE Code: D6544
www.sahyadripolytechnic.com
M: 0997054 9994
पर्याय र्याय इंजिजिनीअरिरिंग िडिप्लोमाय चाय
इंजिजिनीअरिरिंगचे िशिक्षण घ्याय यचे म्हटल्याय वरिं ११ वी व १२ वी िवज्ञाय न शिाय खेतील अरभ्याय सक्रम त्याय
बरिंोबरिंीनेच 'जिेईई-मेन'ची तयाय रिंी हे िचत्र समोरिं येते. यंजदाय पर्ाय सून महाय रिंाय ष्ट्राय तील प्रथम वष र्या पर्दवी
इंजिजिनीअरिरिंग कॉलेजिाय ंजतील प्रवेशिाय साय ठी ५० टक्के वेटेजि १२वीतील भौतितकशिाय स, रिंसाय यनशिाय स व गिणत
िवष याय तील गुणाय ंजनाय अरसणाय रिं आहे, तरिं 'जिेईई-मेन'मधील गुणाय ंजनाय ५० टक्के वेटेजि आहे. ११वी, १२वी;
तसेच 'जिेईई-मेन'चाय अरभ्याय स हे काय ही जिणाय ंजनाय नक्की कष्टदाय यक वाय टेल. 'जिेईई-मेन'च्याय क्लाय सेसच्याय
फीचाय लाय खो रुपर्याय ंजचाय बोजिाय देखील पर्ाय लकाय ंजवरिं पर्डितो. मग वेगळाय काय ही िवचाय रिं केलाय तरिं...
दहाय वीनंजतरिं तीन वष ाय र्षांचाय इंजिजिनीअरिरिंग िडिप्लोमाय हाय िशिक्षणाय चाय चाय ंजगलाय पर्याय र्याय उपर्लब्ध आहे. िडिप्लोमाय
पर्ूणर्या केल्याय नंजतरिं इंजिजिनीअरिरिंग पर्दवीच्याय दुसऱ्याय वष ाय र्यालाय थेट प्रवेशिसुद्धाय घेताय येतो. याय साय ठी प्रवेशि
पर्रिंीक्षाय (सीईटी) घेतली जिाय त नाय ही. िडिप्लोमाय च्याय शिेवटच्याय वष ाय र्याच्याय गुणाय ंजनुसाय रिं केंद्रीय प्रवेशि
प्रियेक्रयेच्याय माय ध्यमाय तून प्रवेशि ियेदले जिाय ताय त. याय साय ठी िडिप्लोमाय च्याय शिेवटच्याय वष ाय र्यालाय ियेकमाय न ४५टक्के
गुण िमळणे आवश्यक आहे. महाय रिंाय ष्ट्राय त आजििमतीलाय ३६५ इंजिजिनीअरिरिंग कॉलेजिाय ंजमधून १ लाय ख ५५
हजिाय रिं जिाय गाय प्रथम वष र्या इंजिजिनीअरिरिंगसाय ठी उपर्लब्ध आहेत. पर्िहल्याय वष ाय र्याच्याय प्रवेशिाय च्याय २० टक्के जिाय गाय
(साय धाय रिंणत : ३१ हजिाय रिं जिाय गाय ) इंजिजिनीअरिरिंग पर्दवीच्याय दुसऱ्याय वष ाय र्यासाय ठी िडिप्लोमाय च्याय
िवद्याय थ्याय र्षांसाय ठी उपर्लब्ध अरसताय त. ७३ इंजिजिनीअरिरिंग कॉलेजिाय ंजनाय थेट दुसऱ्याय वष ाय र्षांसाय ठी तुकड्याय ही
2. देण्यात आल्या आहेत. त्यामुळे अधिधिकच्या ६,८४० जागा दुसऱ्या वर्षार्षासाठी उपलब्धि होतात. या
जागांमध्येच पिहल्या वर्षी िरिकाम्या रिािहलेल्या जागा; तसेच पिहल्या वर्षी नापास झालेल्या
िवर्द्याथ्यार्थ्यांच्या जागांची भरि पडते. दरिवर्षी या सवर्र्षा जागा िमळून जवर्ळपास ५५ हजारिांपेक्षा जास्त
जागा पदवर्ी इंिजनीअधिरिगच्या थेट दुसऱ्या वर्षार्षासाठी उपलब्धि होतात. चांगल्या इंिजनीअधिरिग कॉलेजांत
प्रवर्ेश घेण्यासाठी िडप्लोमाच्या अधंितम वर्षार्षामध्ये चांगले गुण िमळवर्णे आवर्श्यक ठरिते. (तसे पािहले, तरि
इंिजनीअधिरिगच्या पदवर्ीच्या पिहल्या वर्षार्षासाठी चांगल्या कॉलेजांत प्रवर्ेश िमळवर्ायचा अधसेल, तरि
१२वर्ी बोडार्षाच्या परिीक्षेत; तसेच 'जेईई-मेन'मध्ये चांगले गुण िमळवर्ावर्ेच लागतात.)
िडप्लोमा अधभ्यासक्रमाची वर्ैशिशष्ट्ये
1. िडप्लोमा अधभ्यासक्रम हे इंडस्ट्रीच्या आवर्श्यकतेनुसारि अधद्ययावर्त केलेले आहेत. त्यामुळे पदवर्ीच्या
तुलनेने िडप्लोमाच्या िवर्द्याथ्यार्थ्यांना प्रॅक्टिक्टकल ज्ञान अधिधिक चांगले अधसते.
2. गिणत वर्गळता इंिजनीअधिरिगच्या अधन्य िवर्षयांचे ज्ञान (उदा. इंिजनीअधिरिग ड्रॉइंग) िडप्लोमामध्ये
चांगले िमळते. त्याचा फायदा इंिजनीअधिरिग पदवर्ीच्या अधभ्यासाला होतो. पदवर्ीच्या दुसऱ्या वर्षीच्या
िडप्लोमातून पदवर्ीमध्ये गेलेल्या िवर्द्याथ्यार्थ्यांना गिणत िवर्षयांची िवर्शेष तयारिी करिावर्ी लागते, हाच एक
थोडा नकारिात्मक मुद्दा िडप्लोमा िशक्षणाचा आहे.
3. िडप्लोमा पूणर्षा केलेल्या िवर्द्याथ्यार्थ्यांना िशक्षण पूणर्षा केल्यावर्रि उद्योगांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर्रि नोकऱ्या
उपलब्धि अधसतात; तसेच सैशन्य दलांमध्येसुद्धा नोकरिीच्या संधिी उपलब्धि आहेत.
4. िडप्लोमाला १२वर्ी िवर्ज्ञान शाखा समकक्ष दजार्षा अधसल्याने १२ वर्ीनंतरिच्या िवर्िवर्धि व्यावर्साियक
पदवर्ी अधभ्यासक्रमांना िडप्लोमाचे िवर्द्याथी पात्र ठरितात. िडप्लोमानंतरि चांगली नोकरिी वर्ा उच्च िशक्षण
हे दोन्ही पयार्षाय उपलब्धि अधसल्याने १० वर्ीनंतरिचा इंिजनीअधिरिग िडप्लोमा हा किरिअधरिसाठी चांगला
पयार्षाय ठरू शकतो.
3. िडिप्लोमा प्रवेशाच्या िनियमांसाठी, कॉलेजेस व त्यांच्या अभ्यासक्रमासाठी
www.dtemaharashtra.gov.in ही वेबसाइट पाहावी.
महत्वाचे मुद्दे
•तंत्रनिनिकेतनिांमध्ये ७० टक्के जागा त्या िजल्ह्यातील िवद्याथ्यार्थ्यांसाठी राखीव असतात, तर ३०टक्के जागा
अन्य िजल्ह्यांतील िवद्याथ्यार्थ्यांसाठी राखीव असतात.
• सवर्वच पॉिलटेिक्क्निक्स ऑनिलाइनि प्रवेश प्रिक्क्रयेत सहभागी झाली आहेत.
• दहावीला टेिक्क्निकल/व्होकेशनिल िवषय घेतलेल्या िवद्याथ्यार्थ्यांसाठी १५टक्के जागा राखीव असतात.
• दहावीला बोडिार्वच्या परीक्षेत गिणित (कोडि निं. ७१) व िवज्ञानि (कोडि निं. ७२) घेतलेलेच िवद्याथी
िडिप्लोमा िशक्षणिासाठी पात्रन ठरतात. १०वीला सामान्य गिणित घेतलेले िवद्याथी िडिप्लोमा
इंिजनिीअिरगसाठी पात्रन निाहीत.
•वािषक साडिेचार लाख रुपयांपेक्षा कमी उत्पन्न असलेल्या पालकांच्या पाल्यांसाठी ट्युशनि फी माफी
योजनिा उपलब्ध आहे. यासाठी सवर्व जातीचे िवद्याथी पात्रन असतात. ही योजनिा सवर्व प्रकारच्या
(सरकारी, िवनिाअनिुदािनित, अल्पसंख्याक वगैरे) कॉलेजांसाठी बंधनिकारक आहे. कॉलेजातील
अभ्यासक्रमांच्या एकूणि जागांच्या ५ टक्के जागा या स्कीमसाठी उपलब्ध असतात. या योजनिेची सिवस्तर
मािहती िडिप्लोमा अभ्यासक्रमाच्या मािहती पुिस्तकेत ट्युशनि फी वेव्हर स्कीम अंतगर्वत िक्दलेली
आहे.
Reference : Maharshtra Times ( 8
th
– 9
th
May 2014 )
