zamieszczam prezentację Dyrektora Biura Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego pana Bogdana Czemko
którą przedstawił podczas konferencji Arch/Lonza Protection w Toruniu 2015-11-03
4.
Firmy przerabiające do 10 tys. m3 drewna
okrągłego/rok stanowią 95% wszystkich (7.445
jednostek), ale mają udział w rynku wynoszący tylko
32%,
Firmy przerabiające od 10 tys. do 50 tys. m3 drewna
okrągłego/rok stanowią 4 % wszystkich (312
jednostek) i mają udział w rynku wynoszący 18%,
Firmy przerabiające powyżej 50 tys. do kilku mln m3
drewna okrągłego/rok stanowią 1 % wszystkich (69
jednostek), ale mają udział w rynku wynoszący aż 50%,
4
Struktura przemysłu drzewnego w Polsce cd.
5. 5
Znaczenie przemysłu drzewnego dla polskiej gospodarki cd.
Udział sektora drzewnego w wartości dodanej polskiej gospodarki w latach 2005-2013
6. 6
Znaczenie przemysłu drzewnego dla polskiej gospodarki cd.
Udział sektora drzewnego w produkcji sprzedanej przemysłu ogółem w latach 2005-2013
7. Znaczenie przemysłu drzewnego dla polskiego rynku pracy
Udział zatrudnienia w sektorze drzewnym w całkowitym zatrudnieniu w gospodarce polskiej w
latach 2008-2013
8. Znaczenie przemysłu drzewnego dla polskiego rynku pracy cd.
Udział zatrudnienia w sektorze drzewnym w całkowitym zatrudnieniu w gospodarce polskiej w
latach 2008-2013
10. Baza surowcowa przemysłu drzewnego i warunki zakupu drewna .
Drewno ogółem w tysiącach m³ w 2014 roku - grubizna
Eksport
2.900*
Import
3.300*
Lasy Państwowe 35.700
Lasy Prywatne,
gminne, PN 1.800**
Razem 37.500
Suma bilansowa 37.900
10
*dane GUS. Bez drewna opałowego
** dane LP z Raportu o stanie lasów. 2014 Wielkość prawdopodobnie zaniżona. Część
ekspertów podaje 4.000 m3
11. Baza surowcowa przemysłu drzewnego i warunki zakupu drewna
Ba
Cała oferta LP na 2016r.: 38.468,2 tys. m3 (grubizna + drobnica, zrębki itp.)
Oferta „dla przedsiębiorstw” : 31.736,7 tys. m3 = 82,5% całej oferty
W tym:
3. 18.518,1 tys. m3 – pula ofertowa
4. 1.312,8 tys. m3 – pula ofertowa na umowy 2–letnie
3.+4. = 19.830,9 tys. m3 = 62,5% oferty dla przeds.; 51,6% całej oferty
5. Pula inwestycyjna: 2.500 tys. m3 = 7,9 % puli dla przeds; 6,5% całej oferty
6. Pula na aukcje e-drewno: 9.405,8 tys. m3 = 29,6% puli dla przeds.; 24,5% całej
oferty
7. Drewno pozostałe, w tym do sprzedaży detalicznej: 6.731,5 tys. m3 = 17,5%
całej oferty
surowcowa przemysłu drzewnego i warunki zakupu drewna
12. Podsumowując:
- 51,6% drewna mogą kupić stali odbiorcy (po cenach LP), co stanowi 62,5% ich stałych
zakupów,
- 24,5% będzie dostępne na aukcjach, co stanowi 29,6% ich potrzeb.
- suma drewna z puli ofertowej (z umowami 2-letnimi łącznie) i dostępnego na aukcjach
pokrywa 92,1% udokumentowanych potrzeb stałych odbiorców,
- 6,5% to specjalna pula dla nowych inwestorów
- 17,4 % drewna przeznaczone jest do sprzedaży detalicznej, na własne potrzeby LP, na
aukcje drewna cennego,
Należy zaznaczyć, że nieznany jest faktyczny wzrost mocy przerobowych, który częściowo
ma pokryć pula inwestycyjna wynosząca 2,5 mln m3. Jeśli założyć, że jest on 3 razy od
niej większy, to dodatkowe zakupy nowych inwestorów na aukcjach uszczuplą możliwości
zakupu stałych odbiorców aż o 5 mln m3. To oznacza, że zakupy drewna stałych
odbiorców osiągną, łącznie z zakupami z puli ofertowej faktycznie poziom odpowiadający
ok. 70 – 75 % ich rocznych potrzeb. Oznacza to też, że w 2016r. na rynku może
zabraknąć aż 8 mln m3 drewna w stosunku do istniejących potrzeb przemysłu
drzewnego.
15. Rysunek 4. Eksport surowego drewna okrągłego z Polski w tys. m3
w latach 2004-2014
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat.
16. Eksport i import cd.
Eksport drewna surowego oraz zgrubnie obrobionego z Polski do wybranych krajów w mln zł w
latach 2004-2014
17. Eksport i import cd.
Rysunek pokazuje znaczący wzrost eksportu drewna surowego
z Polski do przedstawionych krajów, zwłaszcza od 2009, kiedy
wprowadzono aukcje na polskim rynku drewna. Pokazuje to, iż
liberalizacja rynku pozwala na bardzo szybki i niekontrolowany
zakup polskiego zasobu drewna przez kraje Unii Europejskiej.
W przypadku Niemiec, Czech i Litwy w ciągu 10 lat eksport
drewna z Polski wzrósł ponad trzydziestokrotnie, a od 2009
roku odpowiednio ponad sześcio-, cztero- i jedenastokrotnie.
Największy co do wartości bezwzględnej przyrost zanotowały
Niemcy i Czechy.
18. CHINY.
Czy rosnący import drewna okrągłego do Chin
stanowi zagrożenie dla polskiego przemysłu
drzewnego ? Jak się przed nim zabezpieczyć ?
III Kooperacyjna Giełda Przemysłu Drzewnego
KOOPDREW 2015
Wykres. Wielkość eksportu drewna
okrągłego z Europy do Chin
2009-2015.
Drewno liściaste
Drewno iglaste
19. Rozwiązania regulujące rynek drewna stosowane w wybranych krajach Unii
Europejskiej
III Kooperacyjna Giełda Przemysłu Drzewnego
KOOPDREW 2015
BUŁGARIA
wprowadzono czasowy zakazu eksportu drewna
okrągłego
SŁOWACJA
planowane jest uznanie drewna okrągłego za surowiec
strategiczny, z ograniczonymi możliwościami eksportu
UKRAINA
wprowadzono pełny zakaz eksportu drewna okrągłego
od listopada 2015 (o od 2017r.).
NIEMCY
istnieje zwyczajowe, nieformalne pierwszeństwo zakupów drewna
dla krajowych, tradycyjnych odbiorców, respektowane praktycznie
przez wszystkich właścicieli lasów
LITWA
istnieją długoletnie gwarancje dostaw drewna okrągłego dla krajowych producentów
ŁOTWA
KRAJE SKANDYNAWSKIE
pierwszeństwo zakupów drewna z lasów państwowych ma część dużych krajowych
firm
zasady sprzedaży drewna są ustalane w
toku dialogu społecznego i zabezpieczają
interesy krajowych firm i właścicieli
lasów
20. Rozwiązania regulujące rynek drewna stosowane w
wybranych krajach Unii Europejskiej
Zauważyć zatem należy, iż we wszystkich przenalizowanych krajach Europy
Środkowej i Wschodniej jednym ze sposobów sprzedaży drewna są
kontrakty długoterminowe i nie ma tendencji do ich eliminowania. Co
więcej wszystkie te kraje, wychodząc naprzeciw problemowi deficytu
drewna dla przemysłu krajowego, podejmują próby zapewniania dostaw
surowca dla produkcji krajowej i ograniczania eksportu surowca
nieprzetworzonego. Tylko w krajach Europy Zachodniej i Północnej, o
dobrze ugruntowanych zasadach sprzedaży drewna, wysokim poziomie
współpracy partnerów międzysektorowych i wysokim poziomie PKB na
mieszkańca, drewno sprzedawane jest na zasadach rynkowych. Polska jest
jedynym krajem z państw nowo członkowskich Unii Europejskiej, gdzie
rozważa się całkowite otwarcie rynku i liberalizację sprzedaży drewna, bez
stworzenia mechanizmów wspierających i gwarantujących dostawy
surowca dla przemysłu krajowego.
21. Wpływ wybranych rozwiązań regulujących rynek drewna w
Polsce na sytuację krajowego sektora drzewnego
Sytuacja dzisiejsza:
1. Mamy w Polsce strukturalny deficyt drewna okrągłego, rzędu 8-11mln m3
w roku, który wynika z:
• Skokowego wzrostu mocy przerobowych w przemyśle, stymulowanego
głównie tzw. pulą inwestycyjną,
• Nie wykorzystywania przez LP istniejących rezerw pozyskania drewna,
• Znacznej skali eksportu nie przetworzonego drewna.
2. Mamy zdestabilizowany przemysł drzewny, bo:
• Zasady sprzedaży drewna ulegają częstym i często niekorzystnym
zmianom
• Brak jest dostępu do istotnych informacji rynkowych,
• Nikt na szczeblu rządowym nie kontroluje systemu sprzedaży drewna ,
22. Wpływ wybranych rozwiązań regulujących rynek drewna w
Polsce na sytuację krajowego sektora drzewnego
3. Konsekwencje opisanego stanu to:
• Wolny i nadal hamowany rozwój przemysłu drzewnego i jego
rozdrobnienie, zwłaszcza przemysłu tartacznego,
• Niska innowacyjność,
• Słaba kondycja ekonomiczna większości przedsiębiorstw,
zwłaszcza MSP, oznaczająca niemożność obrony przed
konkurencją wykorzystującą przewagę ekonomiczną do
przejmowania rynku drewna okrągłego.
23. Wpływ wybranych rozwiązań regulujących rynek drewna w
Polsce na sytuację krajowego sektora drzewnego
Możliwe scenariusze zmian to:
• Wielokrotnie zapowiadana przez LP liberalizacja rynku,
lub
• Oparcie sprzedaży drewna o kontrakty długoterminowe,
• Wprowadzenie do zasad sprzedaży warunków
poprawiających konkurencyjność firm krajowych, w tym
preferencji dla lokalnych odbiorców,
• Istotne zwiększenie podaży drewna na rynku, możliwe przez
wprowadzenie prostych zmian legislacyjnych
24. Tabela 1. Makroekonomiczne efekty zmian w systemie sprzedaży drewna
Wyszczególnienie
Scenariusze
Referencyj
ny +
skokowy
wzrost
podaży
Liberalizac
ja
Liberalizacja +
skokowy
wzrost
podaży
Długotermino
we kontrakty
Długotermino
we kontrakty
+ skokowy
wzrost
podaży
Wzrost PKB 0,16% -0,23% -0,08% 0,06% 0,22%
Zmiany w zatrudnieniu w
tys. osób
32,9 -46,5 -15,4 12,2 45,5
Zmiany w podatku VAT w
mln zł
202,11 -286,82 -95,06 75,02 279,71
Zmiana eksportu w mln zł 784,02 -1111,83 -367,93 291,52 1084,65
Zmiana importu w mln zł 750,86 -1074,87 -354,93 279,38 1037,73
Zmiana bilansu handlowego
w mln zł
33,17 -36,96 -13,00 12,14 46,92
Źródło: obliczenia własne CASE na podstawie modelu przepływów międzygałęziowych
25. Tabela 2. Zmiana wartości dodanej w sektorze
drzewnym w wyniku zmian w systemie sprzedaży
drewna
Wyszczególnienie
Scenariusze
Refere
ncyjny
+ skoko
wy
wzrost
podaży
Liberali
zacja
Liberaliza
cja +
skokowy
wzrost
podaży
Długoter
minowe
kontrakty
Długoter
minowe
kontrakty
+
skokowy
wzrost
podaży
Produkcja wyrobów z drewna,
korka, słomy i wikliny
1,40% -2,00% -0,66% 0,52% 1,94%
Produkcja papieru i wyrobów
z papieru
0,48% -0,69% -0,23% 0,18% 0,66%
Produkcja mebli 0,16% -0,23% -0,08% 0,06% 0,22%
Źródło: obliczenia własne CASE na podstawie modelu przepływów międzygałęziowych
26. Tabela 3. Zmiana zatrudnienia w sektorze
drzewnym w tys. osób w wyniku zmian w
systemie sprzedaży drewna
Wyszczególnienie
Scenariusze
Refere
ncyjny
+ skoko
wy
wzrost
podaży
Liberali
zacja
Liberaliza
cja +
skokowy
wzrost
podaży
Długoter
minowe
kontrakty
Długoter
minowe
kontrakty
+
skokowy
wzrost
podaży
Produkcja wyrobów z drewna,
korka, słomy i wikliny
6,3 -9,0 -3,0 2,3 8,7
Produkcja papieru i wyrobów
z papieru
1,3 -1,9 -0,6 0,5 1,8
Produkcja mebli 0,4 -0,6 -0,2 0,2 0,6
Źródło: obliczenia własne CASE na podstawie modelu przepływów międzygałęziowych