07 4.1 mbewtz_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
1
Moduł IV
Układ komunikacyjny: drogi,
nawierzchnie, pochylnie, schody i tarasy
Wprowadzenie
1. Drogi i nawierzchnie
2. Schody i pochylnie
3. Tarasy
Bibliografia

2
Wprowadzenie
Prawidłowo zaprojektowany układ komunikacyjny decyduje o funkcjonalności terenu
zieleni. Drogi i przejścia powinny łączyć ze sobą punkty najbardziej uczęszczane, po naj-
krótszej linii. Lekkie wygięcia drogi praktycznie jej nie wydłużają, a dodają uroku. Zakrę-
ty powinny być łagodne, narożniki przy skrzyżowaniach ścięte lub łagodnie zaokrąglo-
ne, co zapobiegnie wydeptywaniu poboczy. W miarę możliwości należy oddzielać ruch
pieszy od kołowego, jednak tam, gdzie ruch pojazdów jest niewielki, można stosować
drogi jezdno-piesze, przez co zmniejszy się wielkość powierzchni utwardzonych na te-
renach zieleni. Wadliwie poprowadzony układ komunikacyjny przyczynia się do wielu
dodatkowych wydatków. Źle wytyczone drogi i ścieżki powodują, że trawniki są zdewa-
stowane i wydeptane, np. na osiedlach mieszkaniowych. Wynika to z faktu, że ludzie,
spiesząc się z pracy do domu czy z domu do pracy, wydeptują najkrótsze i najbardziej im
dogodne przejścia. Częścią układu komunikacyjnego są również schody terenowe. Nie-
kiedy zastosowanie ich jest koniecznością, jeżeli w terenie występują duże różnice po-
ziomów. Często są też ozdobą ogrodu i stanowią jego główny motyw. Ponieważ tereny
zieleni powinny być dostępne dla wszystkich, dużym ułatwieniem są pochylnie, po któ-
rych mogą się poruszać osoby na wózkach inwalidzkich. Zmęczeni spacerem po drogach
i dróżkach oraz pokonywaniem wielu schodów, chętnie spoczniemy na tarasie zlokali-
zowanym w dogodnym dla nas punkcie widokowym. W przypadku każdego z wymie-
nionych obiektów niezwykle ważną cechą jest wygoda i bezpieczeństwo użytkowników.
Wszystkie uzupełniają teren zieleni i sprawiają, że jest on funkcjonalny i wygodny dla
jego bywalców.

3
1. Drogi i nawierzchnie
Drogi są ważnym elementem każdego terenu zieleni. Od ich rozmieszczenia i jakości
nawierzchni zależy rola i wartość całego układu.
Nawierzchnią drogi nazywa się jej warstwę powierzchniową wystawioną na bezpośred-
nie oddziaływanie użytkowników, tj. przechodniów lub pojazdów. Wybór konstrukcji
nawierzchni zależy od przeznaczenia drogi, sposobu jej użytkowania, dostępności mate-
riałów, jakości podłoża i warunków klimatycznych. O wartości użytkowej nawierzchni
decydują określone wymagania. Użytkowanie nawierzchni zgodnie z jej przeznaczeniem
nie powinno powodować uszkodzeń czy odkształceń uniemożliwiających ruch czy po-
wodujących obniżenie wartości estetycznej. Nawierzchnia powinna być użytkowana
przez cały rok, niezależnie od warunków pogodowych. Powinna też być gładka, ale nie
śliska. Płaszczyzna nawierzchni powinna być możliwie maksymalnie pozioma, nie po-
winna mieć wybrzuszeń oraz wklęśnięć, jednak niekiedy występuje konieczność nadania
nawierzchniom spadków umożliwiających odprowadzenie wody opadowej. Często też
nierówności terenu wymuszają znaczne pochyłości ze względu na konieczność dosto-
sowania ich do miejscowego ukształtowania terenu. Nawierzchnie nie mogą być źró-
dłem zanieczyszczenia, a przede wszystkim nie powinny pylić. W niektórych miejscach,
jak place zabaw czy tereny do gier, powinny wykazywać pewną elastyczność chroniącą
użytkowników w razie urazu. Nawierzchnie powinny być estetyczne oraz harmonijnie
współgrać z otoczeniem, w jakim się znajdują.
Podział dróg
W obrębie terenów zieleni drogi dzieli się najczęściej na:
 drogi docelowe – buduje się je w celu uzyskania możliwie najkrótszego
połączenia pomiędzy dwoma różnymi punktami, dlatego przebiegają w linii
prostej; drogi docelowe powinny posiadać nawierzchnie umożliwiające łatwe
poruszanie się o każdej porze roku oraz szerokość dostosowaną do
przewidywanego ruchu,
 drogi spacerowe – prowadzi się tak, aby uzyskać jak najlepsze warunki spaceru,
są one dostosowane do miejscowego ukształtowania terenu, poprowadzone
wśród zwartych układów drzew nad brzegami zbiorników wodnych; ich przebieg
jest najczęściej krzywoliniowy, a długość celowo zwiększana; ważny jest tu stan
nawierzchni; jej dobry stan zachęca do spaceru przez cały rok,
 drogi piesze – odznaczają się najmniejszą wytrzymałością na obciążenie, nie
przewiduje się na nich ruchu większych pojazdów; natomiast poruszanie się na
nich pojazdów lekkich jest wskazane, gdyż w terenach zieleni muszą od czasu do
czasu być przeprowadzone prace porządkowe i pielęgnacyjne,

4
 drogi pieszo-jezdne – wykonuje się je najczęściej z materiałów, które
wytrzymują wjazd pojazdów ciężarowych średniej wielkości; nawierzchnie te nie
wykazują pęknięć i odkształceń pod wpływem ruchu tych pojazdów,
 drogi jezdne – są przystosowane do poruszania się po nich ciężkich pojazdów;
buduje się je zwykle na niewielkich odcinkach jako drogi gospodarcze, dojazdowe
do różnych budynków; niekiedy są niedostępne dla użytkowników obiektu; mogą
być oznaczone tabliczką „wstęp wzbroniony”, gdyż ze względów bezpieczeństwa,
tudzież kolizji z pojazdami, są przeznaczone tylko dla obsługi gospodarczej
obiektu.
Budując drogi, należy również uwzględnić szerokość przejść dla osób niepełnospraw-
nych:
 dla osób poruszających się o lasce: min. 70 cm (optymalnie 80 cm),
 dla osób poruszających się o dwóch laskach: min. 80 cm (optymalnie 90 cm),
 dla osób poruszających się o kulach: 80 cm (optymalnie 100 cm),
 dla osób niewidomych: 90–100 cm,
 dla osób na wózku inwalidzkim: 90–100 cm,
 dla osób na wózku inwalidzkim wraz z osobą towarzyszącą: 130–140 cm,
 dla dwóch osób na wózkach inwalidzkich jadących obok siebie: 180 cm.
Pamiętać przy tym należy, że drogi dla osób niepełnosprawnych muszą być wykonane z
bardzo dobrych nawierzchni.
Podział nawierzchni:
 nawierzchnie gruntowe ulepszone,
 nawierzchnie gruntowe stabilizowane,
 nawierzchnie twarde nieulepszone,
 nawierzchnie twarde ulepszone,
 nawierzchnie kombinowane,
 nawierzchnie specjalne.
Nawierzchnie gruntowe ulepszone – są najprostsze i najłatwiejsze do wykonania, jed-
nak nie każdy grunt nadaje się do ich utworzenia. Niekorzystne właściwości ma grunt
piaszczysty ze względu na jego małą spoistość i osuwanie się podczas chodzenia, nawet
w stanie dużej wilgotności. Niedobra jest też glina ze względu na małą przepuszczalność
i długotrwałe utrzymywanie się na jej powierzchni wody. Poza tym glina pod wpływem
wody łatwo rozmięka i wtedy korzystanie z takiej nawierzchni jest utrudnione. Drogi
gruntowe z materiałów piaszczystych lub gliniastych można ulepszać przez dodanie ma-
teriałów o takim uziarnieniu, które umożliwią uzyskanie maksymalnej zwięzłości i

5
przepuszczalności, na przykład przez dodanie do piasku gliny w ilości 10–30%. Podob-
nie przez dodanie do gruntów gliniastych piasku w ilości 70–90% można poprawić ich
właściwości. Jednak przez dodatek materiałów ulepszających wzrasta objętość gruntu,
co po części może powodować konieczność wywiezienia części gruntu miejscowego.
Ulepszenie gruntu mającego stanowić nawierzchnię prowadzi się do głębokości 10–15
cm. Ulepszanie polega na równomiernym rozłożeniu warstwy gliny lub piasku odpo-
wiedniej grubości i następnie wymieszanie je z podłożem na wymaganą głębokość.
Składniki mieszaniny powinny znajdować się w stanie odpowiedniej wilgotności. Po
wyrównaniu powierzchni i nadaniu jej odpowiedniego profilu należy ją kilkakrotnie
uwałować. Drogi gruntowe są najtańsze w wykonaniu, ale trudne w utrzymaniu. Szybko
zarastają chwastami, a ich powierzchnia wymaga częstego wyrównywania. Drogi takie
powinny mieć brzegi zabezpieczone krawężnikami ustawionymi po wyznaczeniu szero-
kości i projektowanej wysokości nawierzchni. Powierzchnie dróg gruntowych i wyso-
kość krawężnika utrzymuje się zwykle w płaszczyźnie otaczającego terenu.
Nawierzchnie gruntowe stabilizowane – grunty, z których wykonuje się nawierzch-
nie, można ulepszać przez zwiększenie ich spoistości, zmniejszenie nasiąkliwości i
zwiększenie wytrzymałości na obciążenia. Aby polepszyć ich właściwości, dodaje się do
nich różne spoiwa, które wiążą drobne cząstki gruntu. Tymi spoiwami są: cement, wap-
no hydratyzowane, lepiszcza bitumiczne, szkło wodne. Cement jest najczęstszym spoi-
wem wykorzystywanym do ulepszania nawierzchni gruntowych. Do stabilizacji cemen-
tem nadają się grunty o małej zawartości części organicznych i ilastych. Stabilizacje
przeprowadza się na głębokości 10–12 cm. Najczęściej stosuje się dodatek 150 kg ce-
mentu na 1 m2 stabilizowanego gruntu. Stabilizacja gruntu cementem polega na rozło-
żeniu określonej ilości cementu na powierzchni gruntu, następnie przemieszaniu go z
podłożem na odpowiednią głębokość. Innym sposobem jest zdjęcie stabilizowanej war-
stwy i przemieszanie jej z cementem w betoniarkach. Następnie wymieszany z cemen-
tem grunt rozkłada się w tym samym miejscu i polewa wodą w celu uzyskania wilgotno-
ści umożliwiającej wiązanie cementu. Wymieszana i odpowiednio nawilżona mieszanka
powinna być rozłożona, uwałowana lub zagęszczona za pomocą innych narzędzi. Kra-
wędzie podczas wykonywania nawierzchni mogą być zabezpieczone pionowo ustawio-
nymi deskami, ułożonymi krawężnikami lub krawędziakami. Krawędzie powinny być
wykonane przed przystąpieniem do mieszania lub wymiany gruntu. Po dodaniu cemen-
tu wszystkie inne czynności jak mieszanie, wałowanie, wyrównywanie nie powinny
trwać dłużej niż 4–5 godz. Po uwałowaniu powierzchni koniecznym jest utrzymanie jej
w ciągu 7–10 dni w stanie dużej wilgotności przez systematyczne polewanie wodą. W
celu uchronienia nawierzchni przed wysychaniem należy jej powierzchnię przykryć
cienką warstwą piasku, arkuszami folii itp. Jeżeli stabilizację prowadzi się w okresie

6
mrozów, konieczne jest zabezpieczenie nawierzchni przed zamarznięciem przez przy-
krycie jej matami lub słomą.
Stabilizowanie wapnem prowadzi się zwykle na gruntach o większej zawartości gliny
lub iłu, jak również zawartości części organicznych nieprzekraczających jednak ilości
10%. Używa się do tego celu wapna hydratyzowanego lub popiołów lotnych uzyskiwa-
nych przez oczyszczanie spalin, np. ze spalania węgla brunatnego w elektrowniach lub w
elektrociepłowniach. W tym przypadku stabilizację przeprowadza się podobnie, z tą
różnicą, że nie chroni się gruntu przed wysychaniem, ponieważ jest ono warunkiem
twardnienia.
Lepiszcza bitumiczne w stabilizacji gruntu stosuje się coraz częściej. Do stabilizacji grun-
tu lepiszczem bitumicznym nadają się wszystkie grunty. W odróżnieniu od sposobu sta-
bilizacji wapnem czy cementem, grunty przeznaczone do stabilizacji lepiszczem bitu-
micznym powinny mieć bardzo małą wilgotność, czyli powinny być wręcz przesuszone.
Jest to warunek łączenia się spoiwa z cząsteczkami gruntu. Jako spoiwa używa się róż-
nego rodzaju smoły. Sposób stabilizacji gruntu smołą polega na spryskaniu nią gruntu i
dokładnym przemieszaniu go na wymaganą głębokość. Zwykle w granicach 8–15 cm na
1 m2 stabilizowanej powierzchni używa się około 15 kg spoiwa bitumicznego. Mieszanie
spryskanego gruntu wykonuje się specjalnymi maszynami typu glebogryzarki, docze-
pianymi zwykle do ciągników. Warstwa
przemieszanego gruntu powinna być moż-
liwe szybko uwałowana. Do wałowania
powinno się użyć walców wałujących na
mokro. Do zalet nawierzchni gruntowych
stabilizowanych spoiwami bitumicznymi
należy trwałość, nienasiąkliwość, odpor-
ność na działanie niskich temperatur i
elastyczność. Szkło wodne także jest ma-
teriałem do ulepszania tego typu na-
wierzchni. Ma ono postać oleistą i wyko-
rzystuje się je do ulepszania nawierzchni,
w której są rozdrobnione skały wapienne.
Nawierzchnie twarde nieulepszone – do
tych nawierzchni zalicza się nawierzchnie
żwirowe i tłuczniowe oraz nawierzchnie z kostek kamiennych, klinkieru, brukowca, płyt.

7
Nawierzchnie żwirowe i tłuczniowe –
mogą mieć grubość 6–20 cm w zależności
od przewidywanego obciążenia i prze-
puszczalności podłoża. Nawierzchnie na
gruntach luźnych i przepuszczalnych mają
niewielką grubość (ok. 13 cm), natomiast
na gruntach nieprzepuszczalnych są
znacznie grubsze (ok. 21 cm). Dolna część
nawierzchni spełnia w tych warunkach
rolę warstwy odsączającej. W celu odpro-
wadzenia nadmiaru wody na dnie wykopu
pod drogą, zwanego łożyskiem drogi, można układać sączki umożliwiające odpływ zbie-
rającej się tam wody. Żwir używany do tego typu nawierzchni powinien mieć uziarnie-
nie zróżnicowane w granicach od 1–5 mm – jest to warunek wzajemnego klinowania się
ziaren, gwarantujący trwałość profilu nawierzchni. Wykonanie nawierzchni żwirowej i
tłuczniowej polega na wykopaniu łożyska drogi, zabezpieczenia jej brzegów przez usta-
wienie krawężników lub ułożenie kamieni oporowych oraz ułożeniu i wyrównaniu
warstw kruszywa.
W nawierzchniach wielowarstwowych każdą warstwę wałuje się osobno, stosując wał o
określonej masie. Wałowanie każdej warstwy wykonuje się tak długo, dopóki nie
stwierdzi się, że kruszywo ustępuje pod walcem. Podczas wałowania warstwy po-
wierzchniowej jest wskazane spryskiwanie jej wodą, co znacznie ułatwia przesuwanie
się cząstek kruszywa i zwiększa stopień wzajemnego zaklinowania. Nawierzchnie żwi-
rowe mają wiele wad. Należy do nich
trudność w utrzymaniu gładkich po-
wierzchni, pylenie, łatwość spłukiwania
tworzywa na powierzchni o większych
spadkach, konieczność stosowania umoc-
nień brzegów oraz łatwość zarastania
przez chwasty. Chwasty w nawierzchni
niszczy się środkami chemicznymi – nale-
ży pamiętać, że działanie tych środków
może zagrażać innym sąsiadującym z dro-
gą roślinom.

8
Rysunek 4.1. Nawierzchnia żwirowa (tłuczniowa)
Źródło: opracowanie własne wykonawcy na podstawie
http://www.zielonyogrodek.pl/images/media2/17384_.jpg
Nawierzchnie z kostek kamiennych, klinkieru,
brukowca, płyt wykonuje się podobnie jak tłucz-
niowe i żwirowe. Warunkiem utrzymania gładkości
nawierzchni jest uniemożliwienie wciskania ich w
podłoże pod występującym obciążeniem. Kostki ka-
mienne, płyty, klinkier układa się zwykle na war-
stwie podsypki piaskowej (od 5 do 20 cm) o jedno-
rodnym uziarnieniu. Piasek taki dość łatwo się osu-
wa, co ułatwia układanie kostek lub płyt, po ułożeniu
nie ulega zagęszczeniu, co zapobiega odkształceniom
się nawierzchni. Jeżeli nawierzchnia użytkowana jest
tylko przez pieszych, materiały ułożone na podsypce
piaskowej nie ulegają odkształceniom. Jeżeli przewi-
dywane są większe obciążenia, wówczas stosuje się
podsypkę cementowo-piaskową grubości 10–20 cm.
Na parkingach, gdzie podsypka cementowo-
piaskowa może okazać się niewystarczająca, stosuje
się warstwę chudego betonu grubości 10–15 cm, a
następnie układa się na niej te materiały na kilkucentymetrowej podsypce cementowo-
piaskowej. Podbudowę pod nawierzchnie silnie obciążone wykonuje się z 10–20 cm
warstwy tłucznia. Na warstwie tej po odpowiednim zagęszczeniu układa się kostkę,
klinkier lub brukowiec na gruboziarnistym piasku lub na podsypce cementowo-
wapiennej. Podobnie też układa się znormalizowane płyty chodnikowe o wymiarach
35x35 cm lub 50x50 cm. Kostkę kamienną i brukowiec dociska się przez uderzenie spe-
cjalnymi ubijakami. Cegły klinkierowe i płyty betonowe dociska się przez uderzenie
młotkiem, jednak nie bezpośrednio, gdyż mogłoby to spowodować uszkodzenie po-
wierzchni, lecz przez położony na ich powierzchni kawałek grubej deski.

9
Dużo wygodniejsze jest układanie betonowej kostki
brukowej o dużej wytrzymałości mechanicznej. Pod-
czas układania elementów nawierzchni powstają pio-
nowe szczeliny, które zapełnia się piaskiem lub za-
prawą cementowo-piaskową. Wnikanie piasku do
szczelin można ułatwić przez polewanie wodą (zamu-
lanie). Tak wykonane nawierzchnie są korzystne dla
rosnących w pobliżu drzew, gdyż są częściowo prze-
puszczalne dla powietrza i wody opadowej. Wypeł-
nienie szczelin cementem uniemożliwia zachwasz-
czenie i powoduje większą wytrzymałość mechanicz-
ną nawierzchni, gdyż cement wiąże ze sobą wszystkie
sąsiadujące elementy. Wadą takich nawierzchni jest
nieprzepuszczalność w stosunku dla wody i powie-
trza.
Rysunek 4.2. Schemat konstrukcji nawierzchni z kostki
brukowej
http://www.decobet.pl/images/porady/schemat_konstr_nawierzchni.jpg

10
Rysunek 4.3. Konstrukcja nawierzchni dla ruchu pieszego i rowerowego i konstrukcja nawierzchni
dla ruchu lekkiego i ciężkiego
http://www.zielbruk.pl/UserFiles/Image/Fotosy/wskazowki_kostkabrukowa.jpg i
http://www.glospsb.pl/files/BlockImage2/fnp60b80ao4ebd/image-full.jpg
Nawierzchnie twarde ulepszone – należą do nich nawierzchnie betonowe i różne na-
wierzchnie z lepiszczem bitumicznym.
Nawierzchnie z betonu cementowego – wykonuje się najczęściej przez układanie ma-
sy betonowej i formowanie z niej płyt w miejscu przeznaczenia. Rozmiary płyt są ogra-
niczone. Stosuje się zasadę, że stosunek grubości płyty betonowej do jej długości powi-
nien w przybliżeniu wynosić 1:10. Wynika to z właściwości mechanicznych betonu, któ-
ry w płytach o znacznych rozmiarach i małej grubości pęka i łamie się. Dlatego też nie
stosuje się zwykle płyt o boku większym niż 1 m i grubości przekraczającej 10 cm. Płyty
wykonuje się z betonu żwirowego lub tłuczniowego. Beton można układać w dwóch
warstwach, przy czym warstwę dolną grubości ok. 2/3 płyty można wykonać z betonu o
mniejszej wytrzymałości. Do warstwy tej może być użyte kruszywo grubsze. Płyty beto-
nowe wykonuje się na co najmniej kilkucentymetrowej warstwie podsypki ze żwiru lub
gruboziarnistego piasku rozłożonego na dobrze ustabilizowanym podłożu. Projektowa-
ny kształt nadaje się płytom poprzez odpowiednie ustawienie desek, drewnianych li-

11
stew, metalowych lub z innych materiałów rozdzielających wykonywane płyty. Do bu-
dowy nawierzchni betonowych w ogrodzie stosuje się beton napowietrzony, który cha-
rakteryzuje się mniejszą nasiąkliwością i wodoszczelnością, ale jest mniej odporny me-
chanicznie.
Rysunek 4.4. Schemat nawierzchni z betonu cementowego
Źródło: opracowanie własne wykonawcy na podstawie http://www.road.pl/images/dr-bet.jpg
Nawierzchnie bitumiczne – wykonuje się z kruszywa kamiennego lub lepiszcza bitu-
micznego. Zależnie od ilości użytego lepiszcza wyróżnia się nawierzchnie powierzch-
niowo bitumiczne, nawierzchnie z kruszyw bitumicznych, nawierzchnie z betonu smo-
łowego oraz asfaltowego.
Nawierzchnie powierzchniowo bitu-
mowane – najprostszym sposobem do
wykorzystania lepiszcza bitumicznego jest
połączenie luźnego kruszywa nawierzchni
żwirowych i tłuczniowych za pomocą
smoły czy asfaltu. Nawierzchnie takie po
oczyszczeniu z luźnego kruszywa sprysku-
je się płynnym lepiszczem bitumicznym, a
następnie pokrywa cienką warstwą tłucz-
nia lub grysu o określonym uziarnieniu.
Kruszywo rozsypane na spryskanym pod-
łożu powinno być wyrównane zgodnie z
żądanym profilem i spadkiem nawierzch-
ni, a następnie uwałowane wałem o masie
3–4 t. Jeżeli nawierzchnia jest nadal bar-
dzo nierówna, miejsca zagłębione dopeł-
nia się kruszywem aż do wyrównania powierzchni. Nawierzchnia ulepszona tym sposo-
bem przypomina nawierzchnię żwirową lub tłuczniową, ale jest trwalsza i nie ulega
niszczącemu działaniu wody opadowej.

12
Nawierzchnie z kruszyw bitumowanych – nazywane często smołospoinowymi, są
rozpowszechnione i polecane do stosowania na terenach zieleni. Do ruchu pieszego sto-
suje się zwykle nawierzchnię położoną na podkładzie tłuczniowym (10–15 cm) lub na
różnych odpowiednio przygotowanych starych nawierzchniach. Pod nawierzchnię dróg
do ruchu pojazdów o niewielkiej masie stosuje się podkład grubości 20–24 cm. Przezna-
czone na nawierzchnię kruszywo pokryte spoiwem bitumicznym nazywa się masą bitu-
miczną. Masy bitumiczne posiadają różne uziarnienie i rodzaj kruszywa. Masy 1, 2, 3 to
masy z grysu o uziarnieniu 0–5 mm, 5–16 mm, 16–25 mm, masy 4,5 to tłucznie bitumo-
wane o uziarnieniu 25–40 mm i 40–50 mm. Ilość masy bitumicznej określa się wagowo.
W celu zapewnienia odpowiedniej spoistości jej warstwa musi mieć odpowiednią gru-
bość. Ilość masy 1 nie może być mniejsza niż 20 kg/m2, ilość masy nr 2 – nie mniej niż 30
kg/1 m2 i masy nr 3 – nie mniej niż 40 kg/1 m2. Dużą zaletą nawierzchni bitumicznych
jest struktura porowata, umożliwiająca
przenikanie wody i powietrza. Jeżeli prze-
puszczalność nawierzchni nie jest wska-
zana, wówczas w celu uszczelnienia spry-
skuje się ją smołą stabilizowaną na zimno,
a następnie posypuje się żwirem lub gry-
sem o uziarnieniu 2–5 mm. Po posypaniu
można nawierzchnie uwałować. Bardzo
korzystne jest używanie grysu jasnej bar-
wy, co powoduje rozjaśnienie czarnej
barwy nawierzchni.
Nawierzchnie z betonu smołowego i asfaltowego – do przygotowania betonów bitu-
micznych używa się kruszyw o uziarnieniu tak dobranym jak uziarnienie kruszywa do
betonów cementowych. Beton bitumiczny
układa się podobnie jak w omówionych
wcześniej nawierzchniach z kruszyw bi-
tumowanych. Układanie wykonuje się na
gorąco. Beton smołowy wymaga podgrza-
nia do temperatury 70–100°C, a beton
asfaltowy podgrzewa się do 140–170°C.
Grubość warstwy betonu bitumicznego w
nawierzchni nie może być mniejsza od
rozmiarów największych ziaren użytego
kruszywa. Dobór kruszyw do nawietrzni
bitumicznych nie może być przypadkowy. Po pewnym czasie użytkowania te na-
wierzchnie ścierają się, odsłaniając powierzchnię kruszywa. Dzięki temu nawierzchnie
tracą niekorzystną czarną barwę i otrzymują zabarwienie odsłoniętego kruszywa. Nale-

13
ży unikać kruszyw łatwo ścieralnych i miękkich, ponieważ ich użytkowanie powoduje
powstawanie pyłu.
Nawierzchnie specjalne – to nawierzchnie wytwarzane z różnych elastycznych two-
rzyw sztucznych, stosowane jako dywaniki o grubości od kilku do kilkunastu milime-
trów. Dywaniki te mogą być jednowarstwowe lub wielowarstwowe, przepuszczalne dla
wody lub pełne. Można je wylewać na podłoże lub rozkładać prefabrykowany dywan.
Podłożem jest beton lub beton asfaltowy. Do zalet takich nawierzchni należą: spręży-
stość, elastyczność, doskonała przyczepność i duża wytrzymałość mechaniczna. Mała
przewodniość cieplna i zdolność tłumienia hałasu sprawia, że są ciepłe i ciche. Cechy te
sprzyjają bezpieczeństwu podczas różnych gier, niezależności od warunków atmosfe-
rycznych i bardzo małemu kosztowi konserwacji. Niestety starzeją się i pod wpływem
promieniowania słonecznego tracą elastyczność i sprężystość. Ich trwałość w tych wa-
runkach wynosi 5–8 lat. Koszt wykonania takiej nawierzchni jest pięcio-, a czasem dzie-
sięciokrotnie większy niż koszt wykonania nawierzchni twardych, np. z betonu asfalto-
wego.

14
2. Schody i pochylnie
Schody ogrodowe ułatwiają pokonywanie różnic wysokości występujących w terenie.
Budowanie schodów konieczne jest na drogach przekraczających 10–12% nachylenia,
gdyż umożliwiają pokonywanie takiej różnicy wysokości w sposób mniej męczący, a
często też w bardziej bezpieczny sposób. Ponieważ stanowią one istotny element ogro-
du, powinny być harmonijnie powiązane z otoczeniem. Schody składają się ze stopni,
które tworzą biegi schodów w liczbie od kilku do kilkunastu. Każdy stopień ma określo-
ną wysokość (podstopnica lub przednóżek) oraz określoną szerokość (głębokość,
stopnica). Biegi stopni (suma wszystkich stopni w jednym ciągu) są rozdzielone spo-
cznikami. Schody ogrodowe mogą mieć w różny sposób wykonane obramowanie boczne
zwane policzkami.
Rysunek 4.5. Elementy konstrukcyjne schodów
http://www.bardosz.eu/img/elementy_schodow.jpg i https://encrypted-
tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRInJbEp2oLBP4P3_D4-djyJvBna9M_sXQsxNCIZlcTEKTqIYHQ4Q
W odniesieniu do schodów ogrodowych przyjmuje się następujące normy:
 wysokość stopnia powinna wynosić od 8–12 cm,
 szerokość stopnia powinna się mieścić w granicach 40–50 cm,
 biegi nie powinny składać się z więcej niż 5–7 stopni (12 stopni); najkrótsze biegi
na terenie pochyłym powinny mieć co najmniej 3 stopnie.

15
Każdy stopień na pionowej ściance stanowiącej jego wysokość powinien mieć nawis
zwany nosem (ścięta lub zaokrąglona krawędź), powodujący powstanie światłocienia,
podkreślającego linie stopnia. Jest to bezpieczne dla użytkowników, a zwłaszcza dla
osób niedowidzących. Ważne jest też, aby schodzący po schodach mieli zaakcentowane
krawędzie spocznika, czyli stopnicy najwyższego stopnia w biegu. Najłatwiej uzyskać to
przez wykonanie spocznika z materiału o innej barwie niż stopnie.
Stopnie schodów powinny być wykonane ze spadkiem 1–2%, co umożliwia odprowa-
dzenie wody opadowej. Materiał tworzący schody nie powinien być zbyt gładki. Śliski
materiał i zamarzająca zimą woda na schodach to czynniki niebezpieczne dla użytkow-
ników obiektu. Stopnie nie powinny być wykonane z materiałów łatwościeralnych, gdyż
powoduje to ich wyokrąglenie, przez co schody stają się niebezpieczne. Krawędzie stop-
ni wykonane z bardzo twardego materiału powinny mieć wyokrągloną krzywiznę (nos)
o promieniu ok. 5 mm. Długość spoczników znajdująca się między biegami nie powinna
być przypadkowa. Zaleca się, aby długość spocznika mierzona wzdłuż osi schodów była
parzystą wielokrotnością posunięcia średniego kroku człowieka plus szerokości jednego
stopnia, co wyraża się wzorem:
L = n x p + a
L oznacza długość spocznika w centymetrach, n to liczba parzysta, p – posunięcie (dłu-
gość kroku w centymetrach, która w przypadku osoby dorosłej wynosi 62–65 cm), a –
szerokość stopnia w metrach. Każdy spocznik powinien mieć spadek umożliwiający
spływanie wody po jego powierzchni. Woda nie powinna jednak spływać na stopnie ni-
żej położonego biegu. Jest to ważne, jeżeli woda dostaje się między szczeliny pod kon-
strukcje schodów – powoduje rozmiękanie i wypłukiwanie gruntu. Najbardziej racjonal-
nym sposobem ujęcia i odprowadzania wody z powierzchni spocznika jest zastosowanie
kratki ściekowej obejmującej całą szerokość schodów.
Szerokość schodów jest zwykle wielokrotnością pasma ruchu, którego szerokość wynosi
ok. 65–70 cm. Najczęściej stosuje się schody szerokości 1,5 m, 2 m, i 2,5 m lub 3 m. Dal-
sze szerokości zwiększają się zwykle o 1 m. Schody znajdujące się na drodze nie powin-
ny być od niej węższe.
Najprostszym sposobem wykonania schodów jest pionowe ustawienie desek, przepoło-
wionych okrąglaków, płyt lub krawężników, które tworzą pionowe ścianki stopnia i za-
pobiegają osuwaniu się gruntu. Deski i inne elementy są utrzymywane w pozycji piono-
wej za pomocą wbitych kołków, natomiast płyty i krawężniki powinny być zakopane na
pewną głębokość. Schody ze stopniami wykonanymi w taki sposób mogą być ulepszone
przez wysypanie powierzchni różnego rodzaju kruszywem. Ten typ schodów można

16
budować tylko na gruntach przepuszczalnych. Na gruntach nieprzepuszczalnych mogą
zostać zniszczone przez rozmycie spływającą po nich wodą.
Schody o stopniach umocnionych w płaszczyźnie pionowej i poziomej buduje się z
krawężników i płyt betonowych. Ustawione pionowo płyty tworzą przednóżki stopni,
natomiast powierzchnie stopni stanowią płyty. Tak wykonane schody są dość trwałe,
natomiast wadą jest ich znaczna nierówność stopni i duża liczba szczelin, w których mo-
gą zasiedlać się chwasty.
Zachodzące na siebie grube płyty lub bloki kamienne tworzą schody, których stop-
nie mogą się składać z jednego lub więcej elementów, zależnie od szerokości biegu
schodów. Powierzchnia płyt lub bloków powinna być gładko obrobiona od strony ze-
wnętrznej. Elementy takie należy łączyć na zakład, dzięki czemu uzyskuje się wzmoc-
nienie całego układu.
Rysunek 4.6. Konstrukcja schodów z bloków kamiennych
http://cdn13.ogrod.smcloud.net/t/photos/thumbnails/88/bd/a6/88bda6f86feae06f_621x0_rozmiar-
niestandardowy.jpg

17
Bardzo wygodne jest zastosowanie do budowy schodów gotowych prefabrykatów.
Można z nich budować schody różnej szerokości i wysokości. Biegi schodów budowa-
nych z krawężników i płyt oraz z dużych bloków układa się w wykopie o schodkowo
ukształtowanym dnie, co zapobiega osuwaniu się całości układu po pochyłości gruntu.
Schody takie buduje się od dołu ku górze,
ustawiając płyty na podsypce piaskowej
grubości 10–20 cm, zależnie od przepusz-
czalności podłoża lub też na podsypce ce-
mentowo-piaskowej. Stabilizowanie pia-
sku cementem dość skutecznie chroni
podłoże schodów przed wypłukiwaniem.
Umocnienie brzegów zbudowanych w ten
sposób jest konieczne. Wykonuje się je
najczęściej z tego samego materiału, co
bieg.
Najtrwalsze i dość łatwe w wykonaniu są
schody monolityczne betonowe.
Wszystkie stopnie biegu takich schodów
stanowią jedną całość wraz z policzkami,
natomiast spoczniki rozdzielające biegi
schodów monolitycznych nie powinny być
z nimi konstrukcyjnie związane. Między
nawierzchnią każdego spocznika, a kon-
strukcją biegów powinna być umieszczona
szczelina dylatacyjna. Górna powierzchnia
biegu monolitycznego jest uformowana w
kształcie stopni, powierzchnia dolna jest płaska, co mogłoby powodować osuwanie się
biegu po dnie wykopu. Żeby temu zapobiec, najniższą część monolitu opiera się o fun-
dament pionowy, który powinien być
zagłębiony na głębokość 40–80 cm w
gruncie zależnie od jego przepuszczalno-
ści. Na powierzchnię betonu można nało-
żyć cienką warstwę kruszywa na zapra-
wie cementowej lub pokryć tę po-
wierzchnię płytami z kamieni natural-
nych bądź sztucznych.
Płyty układa się na zaprawie cemento-
wej. Jeżeli schody są obudowane policz-

18
kami, to powinny być przykryte płytami z tego samego materiału. Należy tu zadbać o
swobodny przepływ wody opadowej ze stopni i spoczników na pobocze schodów. Jeżeli
schody mają znaczne rozmiary, ilość wody może być bardzo duża, a wyprowadzenie jej
na pobocze może spowodować wypłukiwanie gleby z powierzchni skarpy. W takim wy-
padku konieczne jest zbudowanie rynien odprowadzających nadmiar wody na pobo-
czach schodów, odpowiednich studzienek zbiorczych lub ujęcia wody w celu wyprowa-
dzenia jej przewodami podziemnymi do sieci kanalizacyjnej. Schody monolityczne moż-
na wykonać na miejscu, przygotowując odpowiednie deskowanie. Schody takie produ-
kuje się również jako prefabrykaty przeznaczone do układania na odpowiednio przygo-
towanym podłożu lub fundamencie. Prefabrykaty takie mają zwykle kilka stopni obro-
bionej i wykończonej powierzchni.
Pochylnie – są to elementy towarzyszące schodom, które ułatwiają osobom niepełno-
sprawnym, a także matkom z małymi dziećmi dostęp do obiektu handlowego, użytecz-
ności publicznej czy terenu zieleni.
Podstawowe wytyczne budowy pochylni
 powierzchnia posadzki powinna być wykonana z antypoślizgowego materiału,
 minimalna szerokość spocznika między pochylnią a wejściem – 150 cm; jeśli
szerokość drzwi wymaga dodatkowych manewrów wózkiem – szerokość
spocznika odpowiednio powiększamy,
 minimalna szerokość pochylni – 120 cm,
 maksymalna długość jednego biegu – 900 cm; w przypadku dłuższych pochylni
należy ją podzielić na kilka krótszych odcinków,
 długość spoczników między biegami pochylni – min. 140 cm,
 na całym obwodzie pochylni i spoczników wymagane są krawężniki (część
konstrukcji, która zapobiega ześlizgiwaniu się kół z pochylni) o wysokości co
najmniej 7 cm,
 odstęp między krawędziami powinien wynosić 100–110 cm.
Przykłady rozwiązań przestrzennych pochylni
Rysunek 4.7. Pochylnia wykonana w technologii murowanej (pustak, cegła, beton)
http://www.niepelnosprawni.pl/files/www.niepelnosprawni.pl/public/zdjecia/podjazd_05.jpg

19
Rysunek 4.8. Pochylnia drewniana
Rysunek 4.9. Pochylnia wykonana ze stalowych elementów modułowych (ażurowych)
Rysunek 4.10. Przykłady rozwiązań przestrzennych pochylni – w nawiasach podano parametry dla
pochylni pod zadaszeniem lub we wnętrzach
Rozwiązania techniczne
Konstrukcja i rodzaj materiału, z którego ma być wykonana pochylnia, zależy od wyglą-
du zewnętrznego budynku i jego otoczenia. Technicznie rozróżniamy trzy kategorie po-
chylni:
 drewniane – powierzchnię stanowią deski zaimpregnowane specjalnymi
środkami, aby po deszczu czy śniegu, kiedy stają się śliskie, nie stanowiły
zagrożenia dla życia użytkownika,

20
 betonowe – na stałe związane z gruntem; do pokrycia powierzchni posadzki
używa się materiałów antypoślizgowych o fakturowanej powierzchni, może to
być m.in. terakota zewnętrzna antypoślizgowa, różne rodzaje kamienia
naturalnego, drobna kostka brukowa montowana bezspoinowo, wylewka
betonowa z gruboziarnistą nawierzchnią, niepolerowany gres, płytki klinkierowe
nieszkliwione, okładzinowe płyty betonowe o ryflowanej powierzchni,
 stalowe – pokryte kratownicami; ich ażurowa konstrukcja powoduje, że opady
atmosferyczne czy spadające liście nie zalegają na powierzchni jezdnej; pochylnie
stalowe można łatwo zainstalować, a w razie potrzeby zdemontować i przenieść;
nie trzeba ich również rozbierać, kiedy jest konieczność dostania się do
infrastruktury podziemnej budynku, np. kabli telefonicznych.
Poręcze
Są niezbędnym elementem pochylni. Powinny znajdować się na wysokości 75 cm i 90
cm – w dwóch równoległych pasmach. Przy poręczy przyściennej odległość od ściany
wynosi nie mniej niż 5 cm. Materiał, z którego są wykonane, musi gwarantować pewny
uchwyt. Najczęściej wykorzystuje się drewno lub stal o niewielkiej perforacji. Wygodna
poręcz ma w przekroju kształt koła lub owalu, choć dopuszczalny jest też prostokąt –
4x6 cm. Zewnętrzne krawędzie tzw. pochwytu, czyli części, za którą chwytamy, powinny
być wydłużone na końcach pochylni o 30 cm i zaokrąglone w dół, aby w razie upadku
nie stanowiły zagrożenia. Walorami pochylni będzie też zadaszenie sięgające minimalnie
poza jego obrys oraz oświetlenie zewnętrzne górne.

21
3. Tarasy
Większość domów jednorodzinnych jest wyposażona w taras. Jego budowa jednak wcale
nie jest prosta, zaś niewłaściwie wykonanie może przysporzyć wiele problemów.
Wierzchnie i krawędziowe warstwy tarasu najbardziej niszczy zamarzająca w nich zimą
woda, dlatego bardzo istotne jest jej skuteczne odprowadzenie i prawidłowe wykonanie
izolacji przeciwwodnej. Konstrukcja tarasu zależy od tego, czy wznosimy go na stropie
pomieszczenia ogrzewanego, nieogrzewanego czy też bezpośrednio na ziemi. W tym
ostatnim przypadku mamy do wyboru kilka rodzajów konstrukcji. Zanim jednak przy-
stąpimy do budowy, zastanówmy się, jaki taras najlepiej spełni nasze oczekiwania.
Miejsce na taras
Wybierając miejsce dla tarasu musimy się zastanowić, w jakim celu i o jakich porach
dnia będziemy najczęściej z niego korzystali. Jeśli rano, to powinien znaleźć się od strony
wschodniej, jeśli zaś wieczorem, to wykorzystując słońce aż do ostatniego promienia,
skierujmy go na południowy zachód lub zachód. Gdy chcemy na nim podejmować gości,
najkorzystniejsza będzie lokalizacja blisko kuchni, ale z wyjściem z salonu. W dużym
domu można sobie pozwolić na więcej niż jeden taras lub objąć nim narożnik budynku.
Najczęściej taras jest „pod chmurką”, ale warto zadaszyć chociaż część, bo to pozwoli na
siedzenie na świeżym powietrzu nawet w czasie deszczu. Druga część może mieć duży
parasol lub markizę, co z kolei umożliwi regulowanie ilości słońca. Minimalna wielkość
tarasu to 2,5x2,5 m – tyle miejsca potrzeba na niewielki stół i krzesła. Zbyt duży taras
nie jest korzystny, gdyż ogranicza powierzchnię ogrodu. Przy wyborze rozmiaru należy
zachować umiar i zadbać o eleganckie proporcje względem budynku oraz zieleni. W
większości projektów taras jest wybudowany bezpośrednio na gruncie lub tuż ponad
nim. Taka konfiguracja znakomicie łączy go zarówno z domem, jak i z ogrodem.
Tarasy dzielimy na:
 wykonane bezpośrednio na gruncie (utwardzone tarasy ziemne),
 o drewnianej lub metalowej konstrukcji szkieletowej,
 wykonane na nawierzchni betonowej,
 wykonane nad pomieszczeniami.
Utwardzony taras ziemny
Jest najtańszy, zaś prawidłowo wykonany – bardzo trwały. Spośród wszystkich rodza-
jów tarasów ten daje największe możliwości uformowania kształtu. Jego obrys może być
nawet nieregularny, przez co świetnie wtopi się w naturalistyczny, „nieuporządkowany”
ogród. Zacząć trzeba od wytyczenia kształtu przyszłego tarasu. Najlepiej zrobić to, wbi-
jając na linii jego przyszłej krawędzi kołki i mocując do nich sznurek. Następnie usuwa

22
się wierzchnią warstwę ziemi na głębokość ok. 20–30 cm. Powstały wykop wypełnia się
piaskiem (ok. 10 cm), który trzeba mechanicznie zagęścić. Takie urządzenie można wy-
pożyczyć. Kolejny krok to przygotowanie tzw. podbudowy, czyli kolejnej warstwy po-
dobnej grubości z piasku zmieszanego z cementem w proporcjach 9:1. W trakcie ukła-
dania podbudowy należy na obrzeżach przyszłego tarasu umieścić krawężniki.
I wreszcie ostatni etap – wykonanie nawierzchni. Może nią być betonowa kostka lub
płyty chodnikowe, zwane przez niektórych producentów tarasowymi. Ładnie wygląda-
ją też płyty kamienne lub z imitacji kamienia. Elementy nawierzchni trzeba ułożyć ściśle,
dobijając je gumowym młotkiem. Pozostałe szczeliny zasypuje się piaskiem i zamula
wodą. Tak wykonany taras jest trwały, nie zaszkodzą mu jesienna słota ani mróz.
Jeśli styl domu dopuszcza taką możliwość, taras ziemny możemy zrobić też z drewna.
Najlepiej sprawdzi się tutaj dąb, drewno twarde i trwałe. Materiał warto zaimpregno-
wać. Konieczne jest usunięcie z niego kory. Przy takim tarasie wykop musi być nieco
głębszy – ok. 40 cm. Wypełniamy go żwirem (warstwa ok. 15 cm) i piaskiem (10 cm).
Utworzą one warstwę drenażową, która znakomicie przepuszcza wodę. Na takim pod-
kładzie ustawia się możliwie ściśle bruk drewniany z klocków o średnicy ok. 15 cm i wy-
sokości 25 cm. Im szersze klocki, tym szybciej posuwa się praca, ale też tym większe
szczeliny między nimi – a to utrudni chodzenie na obcasach. Warto też zrobić obrzeże,
które zabezpieczy nawierzchnię tarasu przed rozsuwaniem się. Klocki trzeba dobić gu-
mowym młotkiem, a szczeliny zamulić piaskiem z wodą.
Tarasy wykonane na nawierzchni betonowej
Jest najbardziej popularny, daje też naj-
szersze możliwości wykończenia po-
wierzchni. Po wytyczeniu zarysu przy-
szłego tarasu, trzeba w jego obrębie wy-
brać wierzchnią warstwę ziemi. Powstałe
zagłębienie wypełnia się podbudową ze
żwiru bądź pospółki piaskowo-
cementowej. Na niej układa się podsypkę,
czyli warstwę piasku. I podbudowę, i po-
sypkę trzeba dobrze zagęścić. Taras na tak
przygotowanym podłożu nie wymaga hy-
droizolacji, a jego płyta konstrukcyjna nie musi być zbrojona. Niezbędne są natomiast
dylatacje. Konieczne też będzie wykonanie kształtującej spadek warstwy wyrównaw-
czej, która zapewni odwodnienie powierzchni. Betonowy taras wykańcza się najczęściej
mrozoodpornym gresem, płytami kamiennymi lub z betonowych imitacji, albo też płyt-
kami klinkierowymi. Do układania płytek należy używać elastycznych zapraw klejowych

23
i zapraw do fugowania przeznaczonych do stosowania na dworze. Aby korzystanie z
tarasu było komfortowe i bezpieczne, materiał wykończeniowy nie może być śliski. Wa-
runek ten spełniają płytki chropowate, o specjalnej fakturze lub pokryte powłoką anty-
poślizgową, a także nieszkliwiony klinkier i groszkowany kamień. Betonową powierzch-
nię tarasu można też pokryć specjalnym preparatem na bazie wodnej dyspersji epoksy-
du. Podłoże musi być jednak starannie zaizolowane przed dostępem wody. Preparat ma
różne kolory, można więc wybrać najbardziej pasujący, np. do elewacji. Jednak w przy-
padku jasnych barw zaleca się nakładanie go w kilku warstwach, żeby kolor był równy.
Tarasy wykonane na metalowej lub drewnianej konstrukcji szkieletowej
Podobnie jak taras betonowy jest łatwy do wykonania. Wymaga zrobienia punktowego
fundamentu, ale za to nie trzeba usuwać wierzchniej warstwy ziemi. Ponieważ deski,
którymi wykończony będzie taras są lekkie, wystarczy wymurowanie słupków funda-
mentowych i ścianek oporowych z bloczków betonowych. Słupki można wylać również z
betonu – klasy co najmniej B15.
Im gęściej rozmieścimy podpory, tym mniejszy może być przekrój legarów podtrzymu-
jących pokrycie tarasu. Z kolei im mniejszy rozstaw legarów, tym cieńsze deski można
na nich ułożyć. Przykładowo dla desek grubości 22 mm legary mogą być rozstawione co
50 cm, ale deski grube na 45 mm wymagają legarów „tylko” co 1 m.
Rysunek 4.11. Budowa konstrukcyjna tarasu
Źródło: opracowanie własne wykonawcy
Drewniany taras tworzą legary oparte na słupkach i przykryte poszyciem desek.
Drewniane legary nie mogą się bezpośrednio stykać z betonem, dlatego trzeba je odizo-
lować warstwą papy lub umieścić w specjalnych metalowych obejmach.

24
Zamiast fundamentu punktowego podłożem pod taras drewniany może być żwir. W tym
przypadku trzeba jednak zrobić niewielki wykop. Usuwa się wierzchnią warstwę ziemi i
na dnie układa włókninę, która zapobiegnie rozwojowi chwastów. Dopiero na dobrze
ubitej warstwie żwiru układa się legary, do których następnie mocuje się poszycie z de-
sek.
Odstęp między deskami ułożonymi na tara-
sie drewnianym powinien wynosić 1–2 cm. Dokładnie
spasowane poszycie może popękać, gdy deski trochę
spęcznieją pod wpływem wody. Utrudniona będzie
też cyrkulacja powietrza pod spodem, co naraża deski
na zawilgocenie. Z kolei szerokość desek nie powinna
przekraczać 15 cm – im szersze, tym łatwiej się wypa-
czą. Najlepsze są też elementy ryflowane, czyli mające
nacięcia wzdłuż. Taka powierzchnia zapobiega pośli-
zgnięciu się i łatwiej spływa z niej woda. Deski po-
winno łączyć się z legarami i wkrętami ze stali nie-
rdzewnej albo mosiądzu. Zwykła stal szybko skorodu-
je, a na deskach powstaną brzydkie plamy.
Tarasy nad pomieszczeniami nie są tak bardzo po-
pularne jak te parterowe. Ponadto ich budowa jest
znacznie bardziej skomplikowana. Łatwo popełnić
błędy, których skutek może być opłakany nie tylko dla estetyki tarasu czy jego trwałości.
Często mogą one zagrozić konstrukcji domu. Taras takiego typu jest budowany na stro-
pie niższej kondygnacji. Jeśli pomieszczenie pod nim jest ogrzewane, musimy wśród
warstw izolacji przewidzieć także termiczną. Jej grubość nie powinna być mniejsza niż
15 cm. Jedynie w przypadku polistyrenu ekstrudowanego wystarczy 10 cm. Chociaż nad
pomieszczeniem nieogrzewanym – np. garażem – ocieplenie nie jest konieczne, warto je
ułożyć. Zapobiegnie to gwałtownym spadkom temperatury we wnętrzu w czasie zimy.
Taras nad pomieszczeniem wymaga starannie wykonanej hydroizolacji. Konieczne jest
też takie ukształtowanie jego powierzchni, aby woda spływała „od ściany”. Najlepiej, gdy
górna powierzchnia tarasu będzie o kilka centymetrów niżej niż posadzka w sąsiadują-
cym z nim pomieszczeniu. Nie ma wtedy obawy, że w czasie deszczu woda dostanie się
do wnętrza. Budynek powinien być więc tak zaprojektowany, żeby strop, na którym bę-
dzie taras, był 25–30 cm niżej.

25
Bibliografia
Literatura obowiązkowa
Bartosiewicz A., Urządzanie terenów zieleni, WSiP, Warszawa 1977.
Literatura uzupełniająca
Pokorski J., Siwiec A., Kształtowanie terenów zieleni, WSiP, Warszawa 1988.
Netografia
http://cdn13.ogrod.smcloud.net/t/photos/thumbnails/88/bd/a6/88bda6f86feae06f_6
21x0_rozmiar-niestandardowy.jpg
http://www.bardosz.eu/img/elementy_schodow.jpg
http://www.budujemydom.pl/tarasy-i-balkony/923-taras
http://www.decobet.pl/images/porady/schemat_konstr_nawierzchni.jpg
http://www.glospsb.pl/files/BlockImage2/fnp60b80ao4ebd/image-full.jpg
http://www.niepelnosprawni.pl/files/www.niepelnosprawni.pl/public/zdjecia/podjaz
d_05.jpg
d_06.jpg
d_04.jpg
d_03.jpg
http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/12608#.UjWRmn_F99Q
http://www.road.pl/images/dr-bet.jpg
http://www.zielbruk.pl/UserFiles/Image/Fotosy/wskazowki_kostkabrukowa.jpg
http://www.zielonyogrodek.pl/images/media2/17384_.jpg
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRInJbEp2oLBP4P3_D4-
djyJvBna9M_sXQsxNCIZlcTEKTqIYHQ4Q

07 4.1 mbewtz_tresc

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe (20)

07 4.1 mbewtz_tresc