1. ЛЕКЦ№11
ӨӨРЧЛӨЛ
1. ҮЙЛ ҮГЭЭР ӨӨРЧЛӨЛ БҮТЭХ
2. НЭР ҮГЭЭР ӨӨРЧЛӨЛ БҮТЭХ
3. ЯЛГАВРЫН НЭРЭЭР ӨӨРЧЛӨЛ БҮТЭХ

2. Ашиглах материал
А. Ном сурах бичиг
Бадамдорж Д. Орчин цагийн монгол хэлний утга судлалын үндэс. УБ., 1997
Бадамдорж Д. Монгол хэлний үгийн сан- утгазүйн айн тухай. УБ., 1996
Бадамдорж Д. Монгол хэлний утга судлал.УБ., 2001
Бат- Ирээдүй Ж. Монгол хэлний үг, утгын сан. УБ., 2001
Орчин цагийн монгол хэлний үгийн сангийн судлалын үндэс. УБ., 1986
Өлзийхутаг Ц. Монгол хэлний үгийн сангийн судлал. УБ., 1973
Цэвэл Я. Монгол хэлний товч тайлбар толь. УБ., 1966
Б. Бусад
http//en.wikipedia org/wiki/Mongolian language
www.india edu/~mongsoc/mong/language.htm
www.asuult.net
http //khelzasag
Сэдэв – : 11 Нэрзүй, түүний утга

3. ӨӨРЧЛӨЛ
ҮГИЙН ҮНДСИЙГ ҮГ ХУВИЛГАХ
ҮҮДНЭЭС ӨӨР ХАМ БҮТЭЦ БОЛГОН
ӨӨРЧЛӨХ ЗАМААР ШИНЭ ҮГ БҮТЭЭХ
ҮГИЙН САН-УТГАЗҮЙН АЙ ЮМ.
НЭГ ҮГСИЙН АЙМГИЙН ҮГ, ӨӨР НЭГ
ҮГСИЙН АЙМАГТ ШИЛЖСЭНЭЭС
ШАЛТГААЛЖ, ҮГИЙН САНГИЙН УТГА
ӨӨРЧЛӨГДӨХ ҮЗЭГДЭЛ ЮМ.
МОНГОЛ ХЭЛНИЙ НЭГ ХЭСЭГ
ҮГИЙН ҮНДЭС НЬ НЭР БА ҮЙЛ
ҮГИЙН ШИНЖТЭЙ БАЙХ УЧИР,
ТЭДГЭЭР НЬ ӨӨРЧЛӨЛД ОРНО.
ХЭЛ-ХЭЛ, ГОЁ-ГОЁ, ӨТ-ӨТ,
АТГА-АТГА, БАЛГА-БАЛГА

4. ӨӨРЧЛӨЛ НЬ УТГЫГ БҮРДҮҮЛЖ БУЙ
ГИШҮҮДЭЭРЭЭ ОЙРОЛЦОО УТГАТАЙ ҮГС,
ЭСВЭЛ ЭСРЭГ УТГАТАЙ ҮГТЭЙ НЭЛЭЭД
ТӨСТЭЙ.
ХӨХҮҮР ЗУУН ЛИТР АЙРАГ АГУУЛДАГ.
ЗУУН ЛИТР АЙРАГ ХӨХҮҮРТ БАГТДАГ.
ШАРАВ БАЛДАНГААС ДҮҮ.
БАЛДАН ШАРАВААС ХӨГШИН.

5. ҮГИЙН САН УТГА –ЗҮЙН АЙ
БОЛСОН ӨӨРЧЛӨЛ НЬ ЯНЗ
БҮРИЙН ҮГСИЙН ЦУВАА
БҮТЦИЙН УТГА, ХАРЬЦАА, МӨН
ЧАНАРЫН ҮЙЛЧЛЭЛЭЭР УРВУУ
ХАРЬЦАА ХЭЛЭНД ТУССАН
ТУСГАЛ МӨН.
РАБОЧИЕ СТРОЯТ ДОМ.
ДОМ СТРОИТСЯ РАБОЧИМИ.

6. ӨӨРЧЛӨЛИЙН БҮТЭЦ
ҮЙЛ ҮГЭЭР
БҮТЭХ
ХЭВИЙН НӨХЦЛИЙН
ХЭЛБЭРЖИЛТЭЭР
ХАРАХ-ХАРАГДАХ
ҮЗЭХ-ҮЗЭГДЭХ
БИЧИХ-БИЧИГДЭХ
ШАЛТГААН,
ҮР ДАГАВАР
ИЛТГЭХ ҮЙЛ
ҮГЭЭР
ХҮҮХЭД ЧОНОНООС АЙЛАА
ЧОНО ХҮҮХДИЙГ АЙЛГАЛАА.
НЭР ҮГЭЭР
БҮТЭХ
ЯЛГАВРЫН
НЭРЭЭР
БҮТЭХ
ӨГҮҮЛБЭРТ УТГАЗҮЙН
ТЭГШ ХЭМТЭЙ
ӨВӨРМӨЦ ОНЦЛОГТОЙ
ҮЙЛ ҮГЭЭР
ДУЛМАА БАТТАЙ ҮЕРХДЭГ.
БАТ ДУЛМААТАЙ ҮЕРХДЭГ.

7. ХӨХӨӨ ШУВУУ ЯРУУХАН
ДОНГОДОХОД, АДУУ МАНАСАН ХҮН
ТҮҮНИЙ ДУУГ СОНСОН БАЯСЧ, БАС
БАЯСАН СОНСОНО.
ӨӨРЧЛӨЛ НЬ МОНГОЛ ХЭЛЭХҮЙД
ХАРЬЦУУЛСАН, ТОНГОРСОН
ДҮРСЛЭЛ ИЛЭРХИЙЛНЭ.
АЙВАЛ БҮҮ ХИЙ
ХИЙВЭЛ БҮҮ АЙ

9. ЭХ ТҮҮНИЙ
ЦОГЦОЛЦОЛБОРЫН
ТҮВШИНД
Эрчимжсэн
санаа
Буурсан санаа
АРАНЗАЛ ЗЭЭРД МОРИОРОО
АЛХУУЛАН ТЭШҮҮЛЛЭЭ
АЛХУУЛСНАА ШОГШУУЛЛАА
ШОГШУУЛСНАА ЕРГҮҮЛЛЭЭ
ЕРГҮҮЛСНЭЭ ХАТИРУУЛЛАА
ХАТИРУУЛСНАА ЦОГИУЛЛАА
ЦОГИУЛСНАА ДАВХИУЛЛАА
АРАНЗАЛ ЗЭЭРД МОРИНЫХОО
АМЫГ ТАТАН ЦОГИУЛЛАА
ЦОГИУЛСНАА ХАТИРУУЛЛАА
ХАТИРУУЛСНАА ЕРГҮҮЛЛЭЭ
ЕРГҮҮЛСНЭЭ ШОГШУУЛЛАА
ШОГШУУЛСНАА АЛХУУЛЛАА